sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học viên trong công tác chủ nhiệm tại trung tâm giáo dục thường xuyên –

GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO
DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC VIÊN TRONG CÔNG TÁC CHỦ
NHIỆM TẠI TRUNG TÂM GDTX NHƠN TRẠCH.
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Với sự quan tâm, yêu thương và chăm lo cho thế hệ thanh thiếu niên, thuở
sinh thời Bác Hồ đã nói:
“Vì lợi ích 10 năm thì phải trồng cây vì lợi ích trăm năm thì phải trồng
người”.
Câu nói của Bác tuy ngắn gọn nhưng đã thấm nhuần vào tư tưởng, đường lối
của Đảng và Nhà nước ta trong việc phát triển giáo dục toàn diện.
Vì vậy, mỗi giáo viên chủ nhiệm phải có nhận thức hết sức đúng đắn về vai
trò của người thầy trong công tác quản lý lớp học; đặc biệt trong thời đại bùng nổ
công nghệ thông tin thì học viên là đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi các luồng văn
hóa từ ngoài vào.
Giáo viên không chỉ dạy các em về kiến thức văn hoá mà còn dạy các em về
nề nếp, kỹ năng sống, cách làm người và ý thức làm chủ tương lai của đất
nước.Nhưng thực trạng hiện nay công tác chủ nhiệm chưa đạt được hiệu quả cao
về nề nếp, công tác tổ chức lớp học và các hoạt động khác. Từ nhận thức trên, giáo
viên chủ nhiệm lớp hết sức quan trọng trong việc hướng dẫn, điều hành lớp và đào
tạo thế hệ trẻ theo mục đích giáo dục toàn diện.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò rất quan trọng vừa là cầu nối giữa BGĐ,
các đoàn thể, chi đoàn trong Trung tâm, các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh
lớp chủ nhiệm, vừa là thầy dạy học, vừa là người cha, người mẹ và cũng có lúc
phải là người bạn thân thiết của các em. Từ đó có thể uốn nắn các em đi theo quỹ
đạo của mình. Giáo viên có điều hành, quản lí lớp tốt thì hiệu quả học tập của các
em mới có chất lượng và việc giảng dạy của giáo viên càng thuận lợi hơn.
Chính vì vậy tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp nâng cao
chất lượng giáo dục đạo đức học viên trong công tác chủ nhiệm tại trung tâm giáo
dục thường xuyên –Nhơn Trạch”.

1. Thuận lợi:
Được sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sắc của ban giám đốc, sự quan tâm, động
viên, hỗ trợ của quý thầy cô, ban, ngành, đoàn thể, chi đoàn TNCS HCM trung tâm
luôn tạo điều kiện để GVCN phát huy vai trò trong công tác chủ nhiệm về giáo dục
đạo đức học viên.
Được sự giúp đỡ tận tình, đóng góp ý kiến của quý thầy cô trong trung tâm
để tôi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm về giáo dục đạo đức học viên được hoàn
thiện.
1


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

Bản than luôn tìm tòi học hỏi những kiến thức thực tiễn, cập nhật được sự
đổi mới của ngành cũng như trong công tác chủ nhiệm.
Đa số học viên có ý thức và ý chí vương lên trong học tập và rèn luyện đạo
đức… là nguồn động viên lớn cho bản thân tôi khi làm công tác chủ nhiệm.
GVCN và học viên luôn gần gũi, thân thiện và trao đổi thông tin lẫn nhau
cùng nhau giúp đỡ những bạn học viên gặp khó khăn trongcuộc sống để hỗ trợ về
vật chất cũng như tinh thần.
2. Khó khăn:
Phần lớn học viên vào lớp 10 tại trung tâm là những học viên có học lực và
hạnh kiểm thấp ở bậc THCS.
Thời gian đầu vào học tại TT GDTX đa số học viên còn gặp nhiều khó khăn
vì nhiều lý do khách quan.
Đa số giáo viên đứng lớp là giáo viên thỉnh giảng nên việc dành thời gian để
rèn đạo đức cho học viên hạn chế.
Việc đi lại giữa trung tâm và khu dân cư còn gặp nhiều khó khăn vì vị trí địa
lý nên it nhiều cũng bị ảnh hưởng trong công tác dạy và học.
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN:

1. Cơ sở lý luận:
Đối với giáo dục thường xuyên, giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan
trọng trong việc giáo dục học viên. Ngoài việc trực tiếp giảng dạy ở lớp chủ nhiệm,
GVCN trước hết phải là nhà giáo dục, là người tổ chức các hoạt động giáo dục,
quan tâm tới từng học viên, chăm lo đến việc rèn luyện đạo đức, hành vi, những
biến động về tư tưởng, nhu cầu, nguyện vọng của các em. Giáo viên chủ nhiệm lớp
bằng chính nhân cách của mình, là tấm gương tác động tích cực đến việc hình
thành các phẩm chất đạo đức, nhân cách của học viên Có thể nói vai trò giáo viên
chủ nhiệm trở nên lớn hơn nhiều so với chức năng của người giảng dạy bộ môn.
Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt giám đốc trung tâm, cha mẹ học viên
để quản lý toàn diện học viên lớp mình phụ trách. Điều này đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm vừa quản lý tập thể học viên, vừa quan tâm đến từng cá nhân trong lớp về
mọi phương diện như học tập, sinh hoạt tập thể, lao động và tu dưỡng đạo đức,
hinh thành nhân cách..kiểm tra mọi hoạt động và các mối quan hệ ứng xử thuộc
lớp mình phụ trách theo đúng chương trình và kế hoạch của Trung tâm.
Giáo viên chủ nhiệm xây dựng, tổ chức tập thể lớp mình thành đơn vị vững
mạnh, tổ chức điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo dục của tập thể lớp nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy bản thân tôi nhận thấy rằng sản phẩm giáo
dục chúng ta tạo ra không thể biết trước chính xác kết quả như bao sản phẩm của
các ngành nghề khác mà còn tùy thuộc vào sự hình thành phẩm chất đạo đức của
từng học viên. Đây không phải là một việc làm đơn giản, không phải một ngày,
một buổi là có được mà phải trải qua một thời gian dài rèn luyện. Cho nên để đảm
2


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

nhận công việc này chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải có
nhiều thời gian công sức để tìm hiểu, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của từng đối

tượng học viên trong lớp.Như vậy GVCN phải đề ra được kế hoạch, phương pháp
giáo dục thích hợp cho từng trường hợp bằng với cả tấm lòng yêu thương, nhân ái
của người Thầy.
Trong quá trình đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy và hưởng ứng
cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” của ngành
Giáo dục – Đào tạo. Đòi hỏi mỗi CB – GV trong ngành giáo dục phải nổ lực hết
mình để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục. Ngoài kiến thức chuyên môn,
mỗi giáo viên phải thường xuyên rèn luyện, tu dưỡng đạo đức nhà giáo, đặc biệt
giáo viên chủ nhiệm lớp phải nổ lực hết mình “Vì đàn em thân yêu” để hoàn thành
tốt nhiệm vụ được giao. Muốn đạt được mục đích này, giáo viên chủ nhiệm lớp
phải tận tụy với nhiệm vụ được giao, phải có kế hoạch cụ thể trong công tác chủ
nhiệm lớp nhằm hổ trợ cho học viên có ý thức phấn đấu trong học tập, rèn luyện
hạnh kiểm để trở thành học viên có năng lực toàn diện. Trong lĩnh vực giáo dục,
người thầy không chỉ có lòng “Yêu nghề mến trẻ” đem hết nhiệt huyết để truyền
đạt kiến thức cho học viên mà quan trọng hơn nữa là phải có những biện pháp, làm
thế nào để đạt hiệu quả cao nhất. Muốn học viên tiếp cận được mọi tri thức, giáo
viên chủ nhiệm phải có nhiều cách giúp các em có ý thức học tập, chủ động tiếp
thu kiến thức, hăng say và thi đua trong học tập. Những năm gần đây nền giáo dục
của nước ta có nhiều sự thay đổi không ngừng cũng như Đảng và Nhà nước đặc
biệt quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, đến vấn đề đảm bảo chất lượng dạy và
học.Để đi tới một nghiên cứu cụ thể, trước hết cần xác định công tác chủ nhiệm lớp
giáo dục đạo đức học viên là vấn đề rất quan trọng.Đối với công tác chủ nhiệm lớp,
giáo viên phải có tính kiên trì, nhẫn nại, vị tha, bao dung và tận tình trong công tác
chủ nhiệm. Sự nhiệt tâm, chu đáo của giáo viên là một trong những yếu tố quan
trọng đảm bảo sự thành công của giáo viên trong công tác chủ nhiệm lớp. Song với
lứa tuổi học viênTHPT(GDTX) sự nhận thức của các em vừa non trẻ vừa trưởng
thành, luôn chứng tỏ là người lớn nhưng sự tư duy chưa đạt tới đỉnh cao, các em
cần có người hướng dẫn, chỉ đạo cho các em đi vào nề nếp, để các em dần trở
thành người tài và sống có ích trong xã hội, không ai khác đó chính là giáo viên
chủ nhiệm lớp.

Đối với giáo viên chủ nhiệm cần phải tìm hiểu và nắm vững đặc điểm của
lớp chủ nhiệmvề sĩ số, học lực, hạnh kiểm năm trước và phải đặc biệt lưu ý học
sinh cá biệt, học sinh yếu, kém, về khó khăn, thuận lợi, sơ yếu lý lịch, hoàn cảnh
sống, đặc điểm tâm sinh lý, tính cách, năng lực, trình độ văn hóa, bầu không khí
gia đình, các mối quan hệ xã hội, cách ứng xử của học viên trong gia đình, ở trung
tâm và ngoài xã hội, những biến đổi và sự phát triển về thể chất, tâm lý và xã hội
theo các giai đoạn phát triển của lứa tuổi,… Từ việc tìm hiểu trên, GVCN mới có
những giải pháp cụ thể để hình thành và giáo dục đạo đức cho học viên.Bên cạnh
đó GVCN cần có sự nghiêm khắc của người thầy, đồng thời phải có tấm lòng yêu
thương, thể hiện trách nhiệm, lòng vị tha như một người anh đối với các em.Thông
cảm, chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, giúp đỡ các em vượt qua khó khăn, dành thời gian
để tâm sự và cho các em những lời khuyên bảo chân tình; tạo được niềm tin, động
3


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

lực cho các em phấn đấu hoàn thiện. Hình ảnh người thầy ảnh hưởng không nhỏ
đến học viên, chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm không những cần năng lực chuyên
môn, mà còn đòi hỏi phải thật sự là tấm gương sáng về tác phong, tư cách đạo đức;
chuẩn mực trong trang phục, lời nói, cách ứng xử… như vậy lời nói của giáo viên
chủ nhiệm mới có trọng lượng với học viên.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP
Đầu năm học 2015 – 2016 Giáo viên chủ nhiệm đã khảo sát đối với học viên
lớp 11B học tại Trung tâm GDTX Nhơn Trạch, có tỉ lệ hai mặt giáo dục như sau:
+ Học lực: giỏi 0; khá 3/21; TB 10/21; yếu 8/21
+ Hạnh kiểm: tốt 10/21; khá 5/21; TB 6/21
Giải pháp 1: Tìm hiểu và nắm bắt đối tượng cũng như đạo đức của từng
đối tượng.
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệm phải nắm vững tâm

sinh lí, nhu cầu, nguyện vọng, ước mong, khả năng trình độ của học viên, nắm
vững hoàn cảnh sống, những tác động của gia đình, mối quan hệ xã hội, bạn bè của
học viên. Tôi đã cố gắng tìm hiểu học viên thông qua nhiều biện pháp. Cụ thể như
sau:
Tìm hiểu học viên qua các tài liệu liên quan như xem học bạ, sơ yếu lí lịch,
bản tự nhận xét của học viên, nhận xét của GVCN cấp THCS hoặc của GVCN cũ.
Đây là tài liệu đáng tin cậy ban đầu giúp tôi nhận biết và phân loại học viên.
Qua điều tra tôi thấy tập thể lớp 10Blà một tập thể khá đoàn kết, tuy nhiên
kết quả ở học kỳ I vẫn chưa hoàn toàn cao so với lớp vững mạnh trong các phong
trào. Một số em thường xuyên đi trễ trốn học chơi game,nghỉ học nhiều ngày.
Do vậy tôi tiến hành tìm hiểu học viên thông qua quan sát trực tiếp. Quan sát
trực tiếp học viên hằng ngày trong các hoạt động trên lớp, ngoài lớp để biết hành vi
thái độ học viên. Đây là tài liệu sống, qua đó tôi cố gắng tìm ra những nét cá tính
nhất của từng em. Tôi quan sát lớp chủ nhiệm cả trong giờ ra chơi xem em nào
nghịch thái quá, em nào từ tốn, hiền lành, có khi trên đường vào dạy lớp khác tôi
cũng ngang qua lớp chủ nhiệm. Nếu thấy những sai phạm của học viên thì phải
nhắc nhở ngay.
Đây là cách làm giúp cho giáo viên chủ nhiệm có thể thu được thông tin về
một hay nhiều vấn đề cần làm sáng tỏ. Những thử nghiệm này là những bài tập tình
huống đã được xây dựng về một vấn đề nào đó để học viên có dịp bộc lộ mình.
Chẳng hạn có thể đưa ra tình huống: “Thầy đang rất cần một số em chiều nay tham
gia sắp xếp, vệ sinh lại lớp học cho đẹp mắt hơn” hoặc cho học viên trả lời nhanh
vào phiếu in sẵn một số câu hỏi về vấn đề cần tìm hiểu (ví dụ: tìm hiểu về thái độ
của học viên đối với cha mẹ và anh chị em trong gia đình bằng những câu hỏi đơn
giản),... Những thử nghiệm nhỏ này có thể áp dụng linh hoạt sao cho phù hợp với
học viên ở từng vùng dân cư. Kết quả thử nghiệm sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm lớp
có thể nắm bắt được thêm những thông tin mới, bổ sung cho những nhận định của
mình về học viên.
4

GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp.
Trên cơ sở nắm được mục tiêu, nhiệm vụ của Trung tâm trong năm học, đặc
điểm tình hình lớp, địa phương, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy và học tập,
GVCN tiến hành xây dựng kế hoạch giáo dục sát sao, đúng đắn, phù hợp.
Trong kế hoạch giáo dục phải xác định rõ ràng mục đích, chỉ tiêu phấn đấu
và các biện pháp chính. Đặc biệt chú trọng giải pháp phối hợp giữa các đoàn thể
giáo dục khác để đạt mục đích đề ra, cần có phương hướng phát triển lớp, sự thực
hiện tuần tự hợp lý nhằm đi đến mục đích, kế hoạch đã đưa ra.Kế hoạch phải phát
huy được mặt mạnh, khắc phục được hạn chế của lớp.Biện pháp thực hiện cần thể
hiện tính phong phú, đa dạng.Tuy nhiên các biện pháp đề ra trong kế hoạch chỉ là
“phần cứng”.Trong quá trình thực hiện cần phải vận dụng, điều chỉnh một cách
linh hoạt các biện pháp giáo dục sao cho phù hợp với tình hình thực tế để công
việc đạt hiệu quả cao.
Xây dựng kế hoạch chủ nghiệm lớp đòi hỏi phải khoa học.Tránh tình trạng
tùy hứng tùy tiện, qua loa. Vì thế xây dựng kế hoạch chủ nhiệm là một yêu cầu cần
thiết để bảo đảm hiệu quả giáo dục học viên:
- Nắm được kế hoạch, chương trình giáo dục của trung tâm.
- Nắm bắt tình hình cụ thể của lớp chủ nhiệm từ các thông tin nói trên, giáo
viên chủ nhiệm dự kiến kế hoạch, đặt ra các yêu cầu trọng tâm cho từng giai đoạn.
Sau đó, phác thảo kế hoạch chủ nhiệm thông qua các hoạt động cụ thể theo trình tự
thời gian.
- Sau khi phác thảo kế hoạch, giáo viên chủ nhiệm cần tham khảo ý kiến
đồng nghiệp, các GVCN lớp khác để thống nhất một số nội dung cần thiết.
- Hướng dẫn tập thể học viên thực hiện kế hoạch: Giáo viên chủ nhiệm luôn
có sự điều hành nhịp nhàng để đạt hiệu quả như mong muốn.
- Phổ biến rõ công tác cho tập thể lớp, thống nhất quyết tâm thực hiện tốt kế
hoạch, biến kế hoạch thành chương trình hành động cụ thể.

- Chuẩn bị các điều kiện vật chất và kỹ thuật để thực hiện các hoạt động.
- Theo dõi, kiểm tra và điều chỉnh hoạt động để các hoạt động đi đúng
hướng.
- Kết thúc một công việc cần tổng kết đánh giá phân tích ưu điểm và hạn
chếđể rút kinh nghiệm.
- Có sự khuyến khích tập thể hay cá nhân tốt, phê bình các cá nhân thiếu tích
cực, thiếu cố gắng.
- Triển khai các hoạt động tiếp theo.
Trong kế hoạch chủ nhiệm cần đặt ra các yêu cầu ngày càng cao nhưng vừa
sức với học viên để kích thích sự tiến bộ không ngừng.

5


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

Giải pháp 3: Tổ Chức tốt giờ sinh hoạt lớp.
Giáo viên chủ nhiệm nhất thiết phải dự giờ sinh hoạt lớp và xem trước kế
hoạch sinh hoạt lớp của lớp trưởng và các tổ, giáo viên chủ nhiệm lên một kế
hoạch sinh hoạt riêng cho mình. Khi dự sinh hoạt lớp dưới sự điều khiển riêng của
lớp trưởng, giáo viên chủ nhiệm cần so sánh các số liệu với tuần trước, khen chê
phải hợp lý, nhẹ nhàng để cho các em chấp nhận, không được chỉ trích.
- Lớp trưởng điều khiển tiết sinh hoạt: Nhận xét tuần vừa qua, đọc kế hoạch
tuần tới.
- Giáo viên chủ nhiệm là người dự, góp ý kiến, nhận xét cuối buổi.
- Các tổ trưởng lần lượt thông báo kết quả theo dõi và xếp loại của tổ, thành
viên trong tổ nêu ý kiến.
- Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, khen thưởng kịp thời, đưa ra ý kiến, nêu kế
hoạch tuần tới.
- Thư ký ghi biên bản: Giáo viên chủ nhiệm, lớp trưởng ký xác nhận

Tuy nhiên cách thức tổ chức các giờ sinh hoạt trên lớp cũng nên linh
hoạt.Giờ sinh hoạt lớp không nên chỉ kiểm điểm học viên, hoặc có kiểm điểm thì
cũng không nên máy móc.GVCN có thể biến giờ sinh hoạt thành những hội thảo
nhỏ với những chủ đề phù hợp với học đường như: chọn nghề cho tương lai, sự lạc
quan trong cuộc sống, những mơ ước tuổi trẻ, làm thế nào để sống đẹp mỗi ngày,
văn minh trong cách tặng quà,...Có thể thay những lời phê bình gay gắt bằng một
câu chuyện nào đó. Chẳng hạn như:
Để nhắc nhở các em việc đi học đầy đủ, nghỉ học phải viết giấy xin phép, tôi
kể câu chuyện vể Bác Hồ khi đã làm Chủ tịch nước, một lần phải đi công tác nước
ngoài, Bác đã viết giấy xin phép nghỉ kỳ họp Quốc hội, hoặc Bác viết đơn xin ứng
cử Đại biểu Quốc hội… .
Như vậy không kiểm điểm mà lại hoá ra kiểm điểm nhưng giờ sinh hoạt chủ
nhiệm rõ ràng đỡ căng thẳng hơn và lại có hiệu quả.
Giải Pháp 4: Phối kết hợp với các ban, ngành, đoàn thể, đoàn thanh niên
và gia đình học viên
GVCN luôn luôn kết hợp với các ban, ngành, đoàn thể, đoàn thanh niên giáo
viên bộ môn, ban chấp hành trung tâm trong và ngoài trung tâm để xây dựng
những kế hoạch phù hợp trong công tác rèn luyện đạo đức cho học viên. Bên cạnh
đó GVCN cũng tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của học viên để nắm bắt tâm tư, tình
cảm, ước mơ để từ đó có những giải pháp giáo dục học viên.Một trong những giải
pháp mà tôi không thể không nói đến đó là giáo dục kỹ năng sống cho học viên.
Kĩ năng sống của con người nói chung đó là sự tự ý thức vai trò trách nhiệm
của bản thân mình trong việc ứng xử với mọi người xung quanh và môi trường tự
nhiên trong đó con người đang tồn tại. Từ những ngày học đầu tiên ở trường học
viên đã được bồi dưỡng cả hai mặt đức và tài. Sự phát triển của mỗi người nói
chung và học viên nói riêng được hình thành thông qua việc tiếp thu tri thức hằng
ngày trong cuộc sống như kĩ năng làm việc hợp tác, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng thích
6

GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

nghi, kĩ năng xử lí tình huống, kĩ năng giữ gìn bảo vệ môi trường… Những kĩ năng
này không chỉ đòi hỏi cho một giai đoạn nào đó mà nó cần thiết cho cả đời người
đặc biệt là chuỗi ngày đi học.Khẩu hiệu“Mỗi ngày đến trường là một ngày
vui” xuất hiện ở các trường cũng vì lẽ đó. Kĩ năng sống được biểu hiện đa dạng
tuỳ từng người, từng sự việc và từng hoàn cảnh cụ thể. Nhưng dù trong trường hợp
nào, đối với ai thì kĩ năng sống nhất thiết phải vươn tới chân lý tốt đẹp: nhân ái, vị
tha, bản lĩnh, tự tin, khiêm tốn, văn minh lịch sự, dám nghĩ dám làm, hoà đồng và
tôn trọng người khác. Thực tiễn ngày nay cho thấy đôi khi kiến thức uyên bác, học
vị cao lại không làm nên sự thành đạt của con người bằng chính kĩ năng sống của
họ. Cuộc sống ngày càng phát triển, đất nước đang hội nhập với thế giới, cơ hội có
được vị trí trong xã hội và khẳng định bản thân của người lao động đang rộng mở,
nhưng số lượng người thất nghiệp vẫn không ngừng gia tăng. Một trong những
nguyên nhân quan trọng là do họ chưa được trang bị những kĩ năng sống cơ bản
của một người lao động. Chính vì vậy, kĩ năng sống cần được mỗi người chúng ta
rèn luyện ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trong bốn trụ cột của giáo dục
được Unesco nêu ra là “học để biết, học để làm việc, học để làm người, học để
cùng chung sống” đã có ba nội dung hàm chứa các yêu cầu kĩ năng sống. Điều này
càng khẳng định hơn nữa tầm quan trọng và cần thiết của nhà trường trong việc
giáo dục kĩ năng sống cho học viên. Đành rằng hình thành kĩ năng sống phải qua
cả trường học và trường đời nhưng trường học vẫn giữ vị trí nền móng vì hầu hết
mọi người đều được đi học, và nội dung học ở trường phổ thông gồm nhiều lĩnh
vực tự nhiên, xã hội cùng nhiều bài học về lối sống tốt đẹp của những bậc tiền
nhân mà học viên cần học tập noi theo.
Có thể tiến hành giáo dục kĩ năng sống cho học viên lớp chủ nhiệm bằng các
hình thức như:
+ Tổ chức các hoạt động tập thể, ngoại khoá để các em được tham gia vào
hoạt động thực tiễn của cuộc sống, tạo cơ hội bộc lộ chân thật những suy nghĩ, tình
cảm, hành vi trong công việc, chia sẻ những khó khăn và niềm vui cũng như hoàn

thiện dần dần các kĩ năng thực hành một cách tự nhiên. Từ đây, tính ích kỷ cá
nhân, ngại khó, vụng về, rụt rè sợ sệt sẽ nhường chỗ cho lòng bao dung, sự tự tin,
dũng cảm, tháo vát, nhanh nhẹn, khéo léo, tinh tế, hoà đồng và thân thiện. Nội
dung hoạt động cũng khá đa dạng như: hội trại, thể thao, văn nghệ, chăm sóc di
tích cách mạng, văn hoá lịch sử; trò chơi tập thể; thi phòng tránh tai nạn giao
thông, bảo vệ môi trường… Có thể tổ chức theo lớp, khối, toàn trung tâm hoặc
từng nhóm nhỏ từ 10 - 15 em và chú ý xác định rõ kĩ năng sống cần đạt được cho
học viên sau mỗi hoạt động. Nên để cho học viên viết lại, nói lại những điều mà
các em cảm thấy thú vị và bổ ích nhất.
+ Một hình thức nữa để giáo dục kĩ năng sống cho học viên đó là thông qua
hoạt động dạy học trên lớp. Trong mỗi tiết dạy, ngoài yêu cầu về kiến thức thì yêu
cầu về kĩ năng và thái độ luôn được đặt ra và đó cũng chính là yêu cầu về giáo dục
kĩ năng sống. Do vậy, trong các giờ lên lớp tôi đều có sự liên hệ với thực tế cuộc
sống của học viên ở cả hai mặt tích cực và hạn chế. Tuỳ theo bài học mà hình
thành những kĩ năng tích hợp cho học viên như kĩ năng đặt câu hỏi và trả lời, kĩ
năng trình bày, kĩ năng phân tích tổng hợp, kĩ năng xử lý tình huống, kĩ năng tự
7


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

học, kĩ năng làm việc hợp tác (còn gọi là hợp tác nhóm hay hoạt động nhóm)…
Trong đó, kĩ năng làm việc hợp tác cần được đặc biệt quan tâm vì đây là kĩ năng
sống mang tính thời đại, nó thể hiện cách làm việc theo cơ chế phân công hợp tác,
tôn trọng quyền và lợi ích của từng thành viên và cùng nhau phát triển. Qua sự tổ
chức hướng dẫn của giáo viên, học viên được chia thành các nhóm. Mỗi em được
phân công đảm trách một công việc của nhóm (nhóm trưởng, thư ký, theo dõi thời
gian, động viên phát biểu, trình bày trước lớp). Tất cả thành viên trong nhóm được
trình bày suy nghĩ của cá nhân nhưng cũng phải tôn trọng ý kiến người khác và
chấp nhận sự thống nhất chung của nhóm. Mỗi nhóm sẽ cùng nhau thảo luận để

giải quyết một nội dung khó của bài học mà chỉ với mỗi cá nhân có thể không tìm
được lời giải đáp.
+ Ở tiết sinh hoạt lớp, giáo viên cần tạo điều kiện để các em tự đánh giá
nhận xét về bản thân và lớp của mình.Các em có thể trình bày ý kiến về những việc
làm tốt và chưa tốt; cùng nhau xây dựng nội quy của lớp; thiết kế, đề xuất các việc
làm, hoạt động hằng tháng và cả năm học.
+ Chức vụ lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó nên được thay đổi theo học
kỳ để nhiều em được làm quen với kỹ năng điều hành, quản lý công việc đồng thời
ngăn ngừa cách sống tự kiêu, độc đoán có thể xảy ra ngay từ tuổi học đường.
+ Xây dựng các quy tắc ứng xử với môi trường như giữ gìn vệ sinh trường
lớp, bảo vệ môi trường sống, rèn luyện và bảo vệ sức khoẻ, tiết kiệm năng lượng,
phòng chống tai nạn thương tích. Bên cạnh đó, cần chú ý xây dựng cảnh quan
trường lớp với những hình ảnh mang tính giáo dục và thẩm mỹ, những lời hay ý
đẹp như “Bảo vệ môi trường là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta”, “Mỗi lần
giao tiếp là mỗi lần bạn thể hiện mình”, “Bạn có thể vấp ngã, điều quan trọng là
bạn phải đứng lên”...
+ Ngoài ra, cần tạo cơ hội cho các em được bày tỏ ý kiến của mình đối với
thầy cô giáo và trung tâm và tổ chúc tư vấn cho học viên. Rèn luyện kĩ năng sống
cho học viên phải thông qua việc làm cụ thể và sự chủ động cao của các em.
IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Trong năm học 2015 - 2016 với các biện pháp nhằm xây dựng tập thể lớp
vững mạnh trong công tác chủ nhiệm, tôi đã đạt được một số kết quả sau đây:
- Chất lượng hai mặt giáo dục được nâng lên
+ Học lực: khá 5/21; TB 12/21; yếu 4/21
+ Hạnh kiểm: tốt 13/21; khá 7/21; TB 1/21
- Tập thể 11B luôn là lớp đạt yêu cầu trong mọi hoạt đông của trung tâm.
Kết năm học 2015 - 2016 được xếp loại tiên tiến về tham gia các phong trào.
- Tham gia và đạt thành tích tốt các hoạt động, phong trào chào mừng ngày
lễ 20/11, 8/3, 26/3,
- Tập thể lớp 11B luôn là một tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh, luôn giúp đỡ

và thi đua trong phong trào.
8


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

- Các em học viên đều đi vào nề nếp; kỹ năng sống ngày càng được bồi đắp,
ứng xử văn minh, văn hóa.
V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
Để từng bước hoàn thành công tác giáo dục đạo đức học viên, tôi nghĩ rằng
toàn GV nói chung, GVCN nói riêng phải xác định rõ nhiệm vụ được giao, phải có
tinh thần trách nhiệm cao, không ngại khó để hoàn thành nhiệm vụ. Vì vậy kế
hoạch đề ra phải có sự đóng góp ý kiến của BGĐ thì hiệu quả đạt được của công
việc mới cao.
Bên cạnh đó cần phải tạo môi trường thân thiện gần gũi xung quanh học
viên, làm sao để các em thích đến trường, lớp vì nơi đó luôn đáp ứng được những
nhu cầu, luôn làm cho các em cảm thấy gần gũi với những hình ảnh thầy cô cùng
sinh hoạt, cùng vui chơi học tập lẫn nhau, thầy cô luôn là nơi các em tin tưởng để
tâm sự, hỏi những thắc mắc trong cuộc sống mỗi khi cần thiết.
GVCN dành nhiều thời gian hơn nữa để đi sâu vào từng hoàn cảnh cụ thể
của từng học viên nhằm nắm bắt được những tâm tư, tình cảm của các em để từ đó
có những phương pháp phù hợp để giáo dục các em cho được tốt hơn.
Ngoài ra còn có sự chỉ đạo của BGĐ Trung Tâm, sự quan tâm của các ban
ngành, đoàn thể, hội cha mẹ học viên cùng với GVCN trong việc giáo dục đạo đức
học viên. Có được sự kết hợp như thế, tôi thiết nghĩ rằng việc giáo dục đạo đức học
viên được dễ dàng và thuận lợi hơn. Đặc biệt là các phụ huynh phải quan tâm đến
con em mình cũng như thường xuyên trao đổi với GVCN, tìm hiểu, nắm bắt những
thông tin cần thiết để cùng với Trung tâm giáo dục con em được tốt hơn.
Qua sáng kiến kinh nghiệm này, tôi mong muốn tất cả mọi người trong
chúng ta hãy luôn luôn quan tâm đến con em mình nhiều hơn, luôn tìm hiểu về tâm

tư nguyện vọng của con em, chia sẽ, động viên, khuyến khích các em trong học tập
và trong cuộc sống. Có như thế các em mới dần đi vào quỹ đạo, nề nếp và biết
cách ứng xử với mọi người xung quanh cũng như để trở thành người con ngoan,
trò giỏi trong gia đình và xã hội.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi qua các năm mà tôi làm công tác chủ
nhiệm lớp tại Trung tâm GDTX Nhơn Trạch. Trong quá trình viết đề tài này chắc
chắn còn nhiều thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự đóng góp chân thành của quý
thầy cô đồng nghiệp để tôi rút kinh nghiệm cũng như viết đề tài này được hoàn
thiện hơn./.

9


GV: NGUYỄN THIỆN MỸ- TTGDTX HUYỆN NHƠN TRẠCH

VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Sách giáo khoa Giáo dục công dân lớp 9, 10, 11 – NXB Giáo dục.
2. PGS. TS Nguyễn Thanh Bình (tháng 6 năm 2011). Tài liệu bồi dưỡng
giáo viên về công tác chủ nhiệm trong trường trung học cơ sở, trung học phổ
thông. < đăng ngày 21/10/2014
3. Chuyên môn ( 2015 - 2016). Hồ sơ chuyên môn lớp 11B. Trung tâm
GDTX Nhơn Trạch.
4. Chi đoàn (2015 - 2016). Hồ sơ thi đua của chi đoàn. Trung tâm GDTX
Nhơn Trạch.
VII. PHỤ LỤC
1. Giấy thông báo tình hình học tập của học viên
2. Biên bản làm việc với phụ huynh về việc học viên vi phạm nội quy
3. Giấy cam kết của học viên vi phạm nội qui trung tâm
Nhơn Trạch, ngày 20 tháng 5 năm 2016
NGUỜI THỰC HIỆN

Nguyễn Thiện Mỹ

10