skkn giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO LONG AN
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO ĐỨC HÒA
---***---

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:

Họ và tên: Lê Thò Mai Hoằ n g
Đơn vò: Trường Tiểu học Châu Văn Liêm
Năm học: 2015-2016
-----***-----


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Đặt vần đề:
Đã từ lâu Giáo dục kĩ năng sống được xem là một trong những yếu tố
cần thiết trong việc giáo dục một nhân cách con người. Kĩ năng sống có tầm
quan trọng giúp cho con người tích góp được những kinh nghiệm trong cuộc
sống để ứng xử trong mọi trường hợp của sinh hoạt đời sống hàng ngày. Đặc
biệt kĩ năng sống về tình cảm gia đình lại càng quan trọng hơn, vì nó là những
tinh túy nhất về tình cảm giúp con người tự tin, tin tưởng, hòa mình vào những
tế bào của xã hội, giúp xã hội ln ln phát triển. Nhưng làm thế nào để trẻ em
khi mới vào đầu cấp Tiểu học lại ý thức được những kó năng sống về tình cảm
gia đình thì quả là một vấn đề nan giải.Là một giáo viên chủ nhiệm lớp 2, tơi
ln đắn đo với những suy nghĩ về tình cảm của các em ngay từ những ngày còn
bé dại. Làm gì? Nói gì? Dạy gì? Cho các em biết u thương gắn bó, có trách
nhiệm với tổ ấm của mình. Để tìm ra những giải pháp cho những câu hỏi mà bản
thân mình phải trả lời, tơi mạnh dạn chọn đề tài: “Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ
năng sống về tình cảm gia đình.”

2. Mục đích đề tài:
Tiểu học là cấp học nền tảng, là cơ sở ban đầu rất quan trọng trong
việc đào tạo các em trở thành những công dân tốt cho đất nước. “Cái gì về ý
thức, nhân cách không làm được ở cấp Tiểu học thì khó giáo dục được ở các
cấp học sau”. Giáo dục kĩ năng sống về tình cảm gia đình là một phần rất nhỏ
bé trong những kĩ năng sống nhưng nó lại là yếu tố hết sức cần thiết cho việc
giáo dục nhân cách một con người. Với mục đích là hình thành và phát triển
cho các em thói quen, hành vi ứng xử, tạo ấn tượng, niềm tin ban đầu về gia
đình cho các em. Góp phần bồi dưỡng tình cảm gia đình cho trẻ thơ, giúp các em
có những xúc cảm, xây dựng các thiện, cái đẹp, hình thành kĩ năng sống cho các
em. Thơng qua những biểu hiện, hành vi ứng xử hằng ngày, những việc làm cụ
Trang 2


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

thể của các em sẽ giúp các em hiểu được tầm quan trọng, giá trị của tình cảm gia
đình. Các em phải biết gia đình là chỗ dựa vững chắc duy nhất, là nơi các em
được sinh ra, lớn lên trong vòng tay u thương của mọi người thân u, ruột
thịt. Cũng thông qua các em, những tuyên truyền viên nhỏ, chúng ta sẽ xây
dựng được một xã hội, một đất nước hiện đại nhưng đậm đà bản sắc dân tộc về
tình u gia đình, tình đồn kết trong một cộng đồng.
3. Lòch sử đề tài:
Thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ, bắt đầu từ năm học
2008-2009 phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện- học sinh tích
cực” được Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo thực hiện. Trong đó, có chú trọng
việc trang bị những năng lực cần thiết cho học sinh. Giúp các em phát huy tính
tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo để vận dụng vào thực tiễn. Từ đó tác động
đến tính cảm, đem lại niềm vui , hứng thú trong sinh hoạt, học tập, của học sinh.
Nhưng để vận dụng kĩ năng sống sao cho thiết thực, gần gũi mà phải xun suốt

trong q trình giáo dục, cuối năm học 2010-2011 chương trình soạn giảng các
mơn học chính thức đưa kĩ năng sống vào lồng ghép cụ thể từng bài, từng mơn
học cụ thể. Đối với bản thân tơi, việc dạy cho các em học sinh lớp 2 kĩ năng
sống về tình cảm gia đình khơng đơn thuần là việc giáo dục sng, lồng ghép
trong mỗi bài giảng, mà ở đây còn đòi hỏi một phương pháp giáo dục liên tục,
lâu dài và ngay trong cuộc sống đời thường của các em. Giáo dục tình cảm gia
đình cho các em cũng là việc làm thường xuyên để đánh giá phẩm chất của
học sinh theo tinh thần cùa thông tư 30. Kết hợp việc giáo dục với nhận xét
đánh giá phẩm chất của các em sẽ giúp các em gần gũi và yêu thong tổ ấm
của mình. Với những ý tưởng về phương pháp giáo dục này tơi đã áp dụng thực
hiện ngay từ đầu năm học khi vừa nhận lớp chủ nhiệm. So với những nội dung,
chương trình giáo dục, các chun đề khác đã triển khai thực hiện thì đề tài của
tơi cũng còn hạn hẹp và nhỏ bé. Nhưng với những nội dung cụ thể cần làm và đã
Trang 3


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

làm được, thực hiện có hiệu quả thì đó quả là một phương pháp giáo dục kiên
trì, nhẫn nại của đội ngũ nhà giáo chúng tơi.
4. Phạm vi đề tài:
Giáo dục học sinh lớp 2 kó năng sống về tình cảm gia đình không chỉ
đơn thuần là một tiết dạy hay một giờ, một ngày lên lớp, một học kỳ hay một
năm học. Mà giáo dục kĩ năng sống về tình cảm gia đình phải xuyên suốt và
lâu dài, cần gắn liền giữa lý thuyết và thực hành. Là vấn đề phải có sự kết hợp
giữa ba mơi trường giáo dục: Gia đình - Nhà Trường - Xã hội thật chặt chẽ.
Trong đó Gia đình cũng là mơi trường giáo dục khơng kém phần quan trọng.
Hiện nay, trên mọi phương tiện thông tin, báo đài, mạng internet, vấn đề
tình cảm gia đình cũng đang là vấn nạn. Trẻ lớn lên hay gặp những vấn đề rắc
rối về tình cảm gia đình. Trẻ tự kỷ cũng xuất hiện rất nhiều trong các trường hợp

khác nhau. Chính vì thế, thơng qua chủ trương lồng ghép kĩ năng sống vào giáo
dục thực tiễn tơi muốn chính mình giáo dục trẻ thơ bằng những tình cảm nhân
hậu của “người mẹ hiền” khi làm cơ giáo, để góp phần bé nhỏ của mình cho việc
hình thành, phát triển nhân cách của trẻ. Giúp cho đất nước ngày càng có những
người con thiên tài nhưng chuẩn mực về tình cảm, hiếu thảo, vị tha.
II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM:
1. Thực trạng đề tài:
Đối với học sinh lớp hai, những năm đầu đến trường Tiểu học, xa rời
vòng tay âu yếm của mẹ cha, sự vỗ về, chiều chuộng của ơng bà sẽ là một thử
thách đối với trẻ. Tại mơi trường này các em có rất nhiều mối quan hệ: bạn bè,
thầy cơ, mơi trường mới đầy bỡ ngỡ và xa lạ. Việc hình thành cho các em nề
nếp, xây dựng các thói quen, hành vi, ứng xử, chịu trách nhiệm về việc làm của
mình cũng hết sức khó khăn. Chính vì lẽ đó mà giáo viên chủ nhiệm là trụ cột
vững vàng, là tấm gương soi thật đẹp, thật chắc cho các em.Qua theo dõi thực tế
tại đơn vị, bản thân tơi thấy như sau:

Trang 4


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

a. Thuận lợi:
- Đại đa các em ở thị trấn, gia đình có thu nhập ổn định, có cuộc sống
điều kiện sinh hoạt tốt, phụ huynh học sinh đủ điều kiện chăm sóc con cái..
- Đa số phần đơng trẻ qua chương trình mẫu giáo, ít nhiều các em cũng
biết hình thành một ít “lễ giáo” cơ bản.
- Phần lớn các em hiếu động, nhạy cảm, mau bắt kòp cái mới, có kó
năng thực hành nhạy bén, tích cực.
- Điều kiện cơ sở vật chất nhà trường tương đối tốt, có thể đáp ứng nhu
cầu giảng dạy, sinh hoạt của thầy và trò. Đặc biệt có mô hình bán trú ở

trường, tình cảm giữa thầy và trò càng thêm gần gũi. Việc chăm sóc các em
trong giờ nghỉ trưa tạo được nhiều tình cảm giữa cô trò. Giáo viên có thể làm
thay cho cha mẹ nhiều công việc mang tính mẫu tử trong gia đình.
- Phụ huynh học sinh rất quan tâm, học sinh đến trường sạch sẽ gọn
gàng, được cha mẹ đưa rước thường xuyên.
b. Khó khăn:
- Xã hội phát triển, gia đình rất ít con, đây là vấn nạn về tình cảm của
trẻ. Trẻ tự đề cao tầm quan trọng của mình trước ông bà, cha mẹ. Trẻ thích
được chìêu chuộng, không tự làm được những việc đơn giản, không tự phục
vụ cho cá nhân mình bằng những việc làm đơn giản, trẻ ỷ lại, chờ đợi sự
nuông chìêu, chăm sóc của mọi người trong gia đình.
- Thời đại CNH-HĐH giúp cho xã hội càng thêm hiện đại thì việc lưu
giữ những truyền thống, đạo lí, phép tắc, phong tục của mỗi gia đình cũng
phần nào bò mai một. Trẻ lớn lên không có cơ hội tiếp xúc được những phong
tục tập quán của người Việt nên khó hình thành cho các em nhân cách đạo lí
trong mỗi tâm hồn.

Trang 5


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

- Ngoài những gia đình hạnh phúc, trẻ ngày nay còn có vài trường hợp
con bò bỏ rơi do cha mẹ ly hôn, phải ở với ông bà, người thân. Còn có trường
hợp trẻ tận mắt tai nghe sự va chạm đổ vỡ của mẹ cha, sự xung đột của ông
bà và bố mẹ làm tổn thương đến tình cảm của trẻ.
- Cha mẹ tất bật, lo toan với công việc, nhiều mối quan hệ không dành
được nhiều thời gian cho trẻ, khiến trẻ lẻ loi, đơn độc, dẫn đến tự kỷ.
- Trẻ được xem nhiều chương trình giải trí, có những chương trình phức
tạp không phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ nên cũng ảnh hưởng rất nhiều

đến nhân cách trẻ.
2. Nội dung cần giải quyết:
Giáo dục kó năng sống nói chung, giáo dục kó năng sống về tình cảm
gia đình cho học sinh nói riêng hiện nay rất cần thiết. Các em là những chủ
nhân tương lai của đất nước, là những người sẽ quyết đònh sự phát triển của
đất nước trong những năm tới. Nếu không có kó năng sống về tình cảm ngay
trong gia đình mình thì các em sẽ làm cho tế bào của xã hội bò phá vỡ. Các
em không có kó năng sống ngay trong gia đình thì tất yếu các em sẽ không
thực hiện tốt được trách nhiệm đối với bản thân, cộng đồng và xã hội. Xác
đònh được mục đích, giá trò của việc giáo dục kó năng sống, tôi đã tiến hành
trải nghiệm vấn đề này thông qua các nội dung sau :
a. Giáo dục cho các em kó năng tự nhận thức về tình cảm của bản thân mình.
Trẻ ở cấp tiểu học nói chung, trẻ lớp 2 nói riêng tư duy nhận thức của
các em đang hình thành và phát triển. Việc nhận thức đúng sai của các em
chưa chuẩn nếu không có sự giúp đỡ của người lớn. Trong giai đoạn hiện nay
trẻ em đa phần là “vàng” của mỗi gia đình nên việc tự nhận thức về tình cảm
gia đình của các em còn non nớt. Các em chỉ biết “nhận” mà chẳng biết
“cho”ai bất kỳ về tinh thần lẫn vật chất. Để giúp các em có được nhận thức
Trang 6


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

đúng đắn về vò trí, vai trò của mình trong gia đình cũng đòi hỏi sự nỗ lực
không ngừng, sự phối kết hợp chặt chẽ của gia đình, nhà trường và xã hội.
Ví dụ : Ở trẻ là con một sống trong gia đình 3 thế hệ, các em thường là
“cục vàng” của ông bà, là “quà vô giá” của cha mẹ nên chẳng biết mình cần
làm gì, tập những thói quen gì cho đúng. Thông qua các bài giảng, các
phương pháp dạy học, hình thức thảo luận trong lớp sẽ giúp các em nhận thức
được tình cảm của mình. Từ đó các em có những chuẩn mực, hành vi phù hợp

khi đối xử, tiếp xúc, sinh hoạt
với các thành viên trong gia
đình.

b. Giáo dục cho trẻ kó năng
sống thông qua các môn học.
Đặc thù của giáo viên
Tiểu học – đặc biệt là giáo viên
chủ nhiệm- người dạy đa số các môn học, giờ học của chương trình giáo dục.
Đây là ưu điểm, thuận lợi tốt nhất cho giáo viên có thời gian, điều kiện giáo
dục các em thông qua các môn học. Thông qua từng môn học cụ thể, từng đòa
chỉ giáo dục kó năng sống đã qui đònh, tôi mạnh dạn đưa vào nội dung bài
dạy nhiều hình thức giáo dục kó năng sống phong phú đa dạng bằng nhiều
phương pháp:
a. Phương pháp thảo luận nhóm
b. Phương pháp nêu gương điển hình
c. Phương pháp giải quyết vấn đề
d. Phương pháp đóng vai
e. Phương pháp trò chơi
Trang 7


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

Ngoài ra, trong từng nội dung bài giảng, việc vận dụng phương pháp
thích hợp, đúng lúc đúng chỗ là vấn đề rất quan trọng đem lại hiệu quả thiết
thực, khơi dậy ý thức tình cảm của trẻ.
c. Giáo dục kó năng sống về tình cảm gia đình thông qua việc nêu gương
điển hình và tình cảm cá nhân.
Hiện nay trên các lónh vực thông tin, rất nhiều chương trình trò chơi

mang tính giáo dục kó năng sống cho trẻ. Nhưng với phạm vi tình cảm gia
đình thì chúng ta nên lựa chọn những gương điển hình hay, chương trình gần
gũi với cuộc sống đời thường của các em để giáo dục. Ngoài ra, chúng ta nên
chọn lựa những bài hát, mẩu chuyện về gia đình đưa vào các giờ học ngoại
khóa cho các em học tập. Đặc biệt tình cảm của chính người làm giáo dục có
đúng mực với tình cảm gia đình hay không cũng rất quan trọng. Chỉ có tình
yêu thương thật sự của người thầy mới mang lại niềm tin đích thực, về một
tình cảm cho các em.
3. Biện pháp giải quyết:
a. Giáo dục cho các em kó năng tự nhận thức về tình cảm cá nhân:
- Ở nội dung này, việc giáo dục các em không khó những đòi hỏi sự
kiên trì, bền bỉ, lâu dài. Trẻ có thời gian sinh hoạt ở trường ít hơn thời gian
sinh hoạt ở nhà, đây là cơ hội mà các bé phát huy tính ỷ lại, làm nũng đối với
người thân trong gia đình.
- Để giúp các em mạnh dạn, tự tin vào bản thân mình chúng ta nên tạo
cơ hội cho các em phát huy tính tích cực, tính tự giác ở trường. Yêu cầu thực
hiện đúng nội quy trườùng lớp. Tạo cho các em có thói quen nhanh nhẹn, ngăn
nắp trong từng việc nhỏ: sắp xếp bàn ghế, dọn vệ sinh lớp học, xếp hàng ngay
ngắn trật tự, để dép đúng chỗ, … thật nghiêm túc.

Trang 8


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

Ví dụ: Một vài trẻ có thói quen ngủ trưa nên đi học muộn, có trẻ ăn
sáng chậm nên không đọc bài đầu giờ. Có trẻ thường xuyên để dép bừa bãi.
Có trẻ lại hay vứt rác ở hộc bàn… đó là những việc làm hằng ngày mà cần
giúp các em tự sửa chữa. Để giúp các em tập quen dần với những việc nhỏ
như thế thì biện pháp nêu gương tốt của bạn là rất hữu hiệu. Bên cạnh đó,

việc kết hợp sự giáo dục của gia đình rất quan trọng, giáo viên nên trao đổi
bàn bạc biện pháp giáo dục với phụ huynh học sinh để cải cách thói quen của
trẻ ở gia đình. Những việc làm tốt của trẻ được cô giáo khen được vinh danh
đọc tên trước sân cờ thật vui và tự hào với các em.
Hướng dẫn các em biết yêu thương mọi người trong gia đình, họ hàng,
người thân thiết. Dạy cho trẻ biết san sẻ công việc nhà vừa sức với bố mẹ,
người thân.
Ví dụ : Trẻ biết giúp đỡ mẹ việc nhà, tưới cây cùng bố, nhổ tóc sâu cho
ông bà, biết dọn dẹp nhà cửa, bàn ăn, cho gà, vòt ăn… từ những việc làm thiết
thực, trẻ sẽ nhận ra tình cảm dành cho người thân xuất phát từ những việc
làm cụ thể.
Do đặc thù của xã hội ngày nay, trong mỗi gia đình có ít người, trẻ nhỏ
lại càng được nhiều ưu ái từ gia đình và xã hội. “Trẻ em hôm nay- thế giới
ngày mai”, nhưng đừng vì thế mà để tình cảm của trẻ bò may một. Trẻ được
chăm sóc chu đáo thì giáo dục tình cảm cho trẻ càng phải chu đáo hơn. Có như
thế chúng ta mới bồi dưỡng được một thế hệ trẻ sau này đủ đức đủ tài, nhưng
cũng đủ tình người như thi hào Nguyễn Du nói: “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ
tài” thì mới mang lại sự phồn vinh cho xã hội.

Trang 9


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

b. Giáo dục kó năng sống cho trẻ thông qua các môn học:
Thực tế theo đòa chỉ của chương trình lồng ghép kó năng sống vào các
môn học, chúng ta có thể giáo dục kó năng sống về tình cảm gia đình cho các
em qua nhiều bài giảng.
Ví dụ: Khi dạy bài tập đọc Phần thưởng, các em có thể trình bày ý
kiến cá nhân mình về tình huống “mẹ Na chấm khăn lên đôi mắt đỏ hoe”,

khi Na bước lên bục nhận phần thưởng. Từ ý kiến của cá nhân, các em phần
nào thấu hiểu được tình cảm của mẹ cha khi thấy con cái chăm ngoan và tốt
bụng.Hay bài Quà của bố, giáo viên giúp học sinh cảm nhận sâu sắc tình yêu
bao la của bố dành cho các con bằng những món quà dân dã mà chứa đựng
biết bao công sức và tình thương của bố. Trong tiết dạy học kể chuyện, việc
giáo dục kó năng sống về tình cảm gia đình cho trẻ rất dễ thực hiện. Thông
qua lời kể súc tích, lời thoại của mỗi nhân vật được thể hiện phù hợp sẽ tác
động mạnh mẽ đến tình cảm non nớt của các em.
Ví dụ: Khi kể chuyện Sự tích cây vú sữa, khi thể hiện “cây xòa cành
như bàn tay mẹ âu yếm vỗ về” hay “những dòng sữa ngọt thơm từ trái lạ”
cũng đánh thức trái tim u thương của trẻ về tình yêu dành cho mẹ. Hay cho
học sinh xem lá vú sữa một mặt xanh bóng,một mặt đỏ hoe như mắt mẹ khóc
chờ con.Cho học sinh cảm nhận tình thương bao la của mẹ dành cho con.
Hay trong truyện kể Bông hoa Niềm Vui, giáo viên có thể đặt nhiều
câu hỏi để học sinh ứng xử về tình cảm cá nhân.
- Tại sao Chi muốn hái bông hoa Niềm Vui?
- Chi mong điều gì từ bông hoa cô giáo cho hái?
- Em đoán xem bố Chi thế nào khi nhận được bông hoa Niềm Vui?
- Chi là cô bé như thế nào?
- Em có tấm lòng hiếu thảo và trái tim nhân hậu giốùng như Chi không?
Trang 10


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

Bằng nhiều phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, giáo viên có thể
giáo dục cho học sinh kó năng sống thông qua các hoạt động khác nhau.
Ví dụ: Như dạy bài tập đọc Bà cháu : khi tìm hiểu bài, giáo viên tổ
chức cho các em hoạt động nhóm để thảo luận về điều ước của các cháu khi
bà mất. Tại sao các cháu ước bà sống lại? Tại sao các cháu chấp nhận cuộc

sống đói nghèo như xưa? Dùng phương pháp trình ý kiến cá nhân về tình cảm
của mình đối với ông bà ở gia đình hiện tại.
Tóm lại: tình cảm
gia đình không chỉ có
riêng ở mỗi ai mà tình
cảm đó phải xuất phát từ
trái tim của mỗi con
người dành cho những
người thân yêu trong gia
đình : ông bà, cha mẹ,
anh chò em, họ hàng ruột thòt kể cả hàng xóm láng giềng. Các em phải biết
mở lòng ra yêu thương mọi người thì các em sẽ nhận được vô vàng tình yêu
thương hết sức trọn vẹn. Khi trẻ được sống trong muôn vàn tình yêu thương
thì nhân cách của trẻ sẽ phát triển vững bền.
Ngoài phương pháp đóng vai, thảo luận, trình bày ý kiến cá nhân thì kó
năng nói, viết để kể về một người thân của mình trong môn Tập làm văn ở
lớp 2 cũng có nhiều yếu tố giáo dục tình cảm. Các em ý thức được tình cảm
gia đình, thì khi viết về người thân trong gia đình các em sẽ thể hiện được
tình cảm gắn bó hơn.

Trang 11


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

Ví dụ : Trong tiết Tập làm văn kể về người thân của em, nếu trẻ nhận
thức đúng đắn về tình cảm yêu thương dành cho người thân và người thân
dành cho trẻ thì khi viết đoạn văn trẻ sẽ bày tỏ tình cảm của
mình thông qua những câu từ súc tích, tình cảm : “Em rất tự hào vì có
bố” hay “Lớn lên em sẽ làm nghề giống như chú ”… Hoặc từ những công việc

nhỏ hằng ngày của người thân, trẻ sẽ đưa vào đoạn văn một cách ngây ngô,
gần gũi : “Em rất vui vì mẹ khỏi bệnh” hay “Bà thường đưa rước em mỗi ngày
đến trường. Em yêu bà em lắm”….
Tóm lại : Tùy từng môn học mà chúng ta có thể lồng ghép giáo dục kó
năng sống thật hợp lí, đúng chỗ, đúng lúc, kòp thời. Thông qua giáo dục, trẻ
được hình thành kó năng sống một cách thực tiễn vận dụng vào cuộc sống đời
thường trong sinh hoạt ở gia đình.
c. Giáo dục kó năng sống về tình cảm gia đình thông qua nêu gương điển
hình và tình cảm cá nhân.
Nêu gương điển hình là một phương pháp dạy học rất có hiệu quả với
trẻ tiểu học. Vì ở lứa tuổi này các em thích được khen, hay bắt chước, dễ làm
theo. Chính vì thế việc nhân rộng nêu gương điển hình rất có hiệu quả trong
giáo dục kó năng sống về tình cảm gia đình.
Ví dụ: Chuyện thật về gia đình bạn Lan Anh – học sinh lớp 3/7 của
trường. Bạn không có cha mẹ ruột, bạn là trẻ bò bỏ rơi từ lúc nhỏ. Người nuôi
bạn lớn khôn là một người làm thuê lao động nghèo. Trong gia đình này còn
có hai chò gái cũng bò bỏ rơi như bạn. Nhưng với nghò lực và tình yêu thương
của tất cả thành viên trong gia đình bạn, mọi người đều sống chan hòa, yêu
thương gắn bó nhau, cùng nhau lao động học tập tiến bộ. Từ những câu
chuyện thật ở trường, ở nhà, trẻ thấy được niềm vui khi bên mình luôn có sự

Trang 12


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

che chở ấm áp của người thân. Từ đó trẻ sẽ dễ dàng nhận ra trách nhiệm,
tình cảm đối với người thân của mình.
Hằng ngày ở trường trẻ được cảm hóa tình cảm nhiều nhất là cô giáo.
Vì thế tình cảm của cô giáo là yếu tố quan trọng, cần thiết cho việc hình

thành và phát triển tình cảm của trẻ. “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo, khi đến
trường cô giáo như mẹ hiền”. Câu hát không đơn thuần là một lời ca nốt nhạc
làm vui cho trẻ mà nó còn là một triết lý sâu sắc để người giáo viên tự rèn
luyện. Từng ngày, từng giờ đến với các em bằng tình yêu thương thật sự,
bằng trái tim của người mẹ thì việc giáo dục tình cảm cho trẻ sẽ thành công
nhất đònh. Trẻ được mắt thấy, tai nghe, được nhận những tình cảm thiết tha
trìu mến từ cô giáo – người mà trẻ cảm nhận là mẹ ở trường. Có như thế trẻ
sẽ dễ dàng hình thành kó năng sống về tình cảm một cách tự nhiên không bò
áp đặt

Ví dụ : Ngoài giờ học căng thẳng, nghiêm túc ở trường, thời gian các
em ở bán trú bản thân tôi luôn chăm chút cho các em với vai trò là bảo mẫu.
Đúng với nghóa của từ “mẫu”, ở đây tôi săn sóc các em ân cần, chăm cho các
em từng cái ăn cái ngủ. Những việc làm nhỏ nhặt, đơn giản như : chải tóc,
đắp chăn, lấy cơm, thay quần áo,… tạo nên một tình cảm thân thiện và trìu
mến. Chính từ đó các em sẽ cảm thấy an toàn khi có cô bên cạnh. Và nhờ thế
mà môi trường bán trú cũng là nơi sinh hoạt có nhiều kó năng sống của các
em.
Trang 13


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

Ngoài những câu chuyện, bài học, gương điển hình, tình cảm cô giáo
thì lời ca tiếng hát luôn mang đến cho trẻ thơ những phút giây hồn nhiên
thích thú. Chọn lọc cho các em những bài hát, câu thơ với chủ đề gia đình
trong những tiết giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng góp phần không nhỏ cho
việc hình thành phát triển tình cảm gia đình của trẻ.
Ví dụ : Khi hát bài “Cả nhà thương nhau” trẻ sẽ thấy được ca từ bài hát
giống gia đình của mình : “Cả nhà ta cùng yêu thương nhau xa là nhớ gần

nhau là cười”. Trẻ sẽ cảm thấy tự hào về gia đình của mình. Hay khi hát câu
“Ba ngọn nến lung linh thắp sáng một gia đình”, trẻ lại thích thú với những
ngọn nến là những thành viên trong gia đình hạnh phúc của mình.
Bên cạnh những yếu tố cần thiết đã nêu trên. Môi trường gia đình-nơi
các em sinh ra lớn lên rất quan trọng. Tình cảm của mọi thành viên trong gia
đình đối với trẻ rất cần thiết. Chính vì thế, ngoài việc giáo dục ở trường, sự
kết hợp liên lạc thường xuyên với gia đình trẻ phải được thực hiện xuyên
suốt. Có như vậy việc giáo dục tình cảm cho các em sẽ không bò mai một.
4. Kết quả chuyển biến của đối tượng:
Sau một thời gian khá dài áp dụng các biện pháp giáo dục như thế, kết
quả đạt được ở lớp mình phụ trách tôi thấy rất khả quan:
- 100% trẻ có biểu hiện tốt về tình cảm: biết yêu thương, san sẻ với
mọi người.
Không còn trẻ ỷ lại, vòi vónh trong gia đình. Đặc biệt không xuất hiện
trẻ tự kỷ. Một số chuyển biến khá rõ nét như: tự múc cơm ăn, tự thay quần
áo, giúp bố mẹ ông bà những việc làm đơn giản. Biết lao động tự phục vụ
bản thân.
- Trẻ kể về người thân, gia đình mình bằng một sự tự hào yêu mến.

Trang 14


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

- Trẻ biết tôn trọng, yêu thương mọi người.Nhất là những người thân
yêu.
- Trẻ tự tin trước đám đông, trẻ ứng xử tình huống hay trong học tập và
sinh hoạt.
- Đặc biệt không có trẻ sai phạm yêu cầu nào về các lónh vực phẩm chất
- 100% trẻ ngoan, đạt hết các yêu cầu về phẩm chất.

- Được đại đa số phụ huynh học sinh nhận xét sự tiến bộ rõ rệt của trẻ
ở gia đình.
III. KẾT LUẬN :
1. Tóm lược giải pháp :
Ngay từ điều 1 Bác Hồ dạy “Yêu tổ quốc-yêu đồng bào”, chúng ta cũng
cảm nhận được rằng mong muốn duy nhất của Bác kính yêu về Thiếu niên
Nhi đồng cũng là tình cảm. Có xây dựng được kó năng sống về tình cảm gia
đình cho trẻ thì tình yêu quê hương đất nước – yêu tổ quốc – yêu đồng bào sẽ
được bắc cầu vững chắc. Hơn bốn mươi năm qua, lời dạy của Bác đến nay
vẫn còn in nguyên giá trò. Trong từng nhòp độ, thời khắc thay đổi của cuộc
sống, thời kỳ CNH-HĐH đất nước thì gia đình vẫn luôn là chỗ dựa vững chắc
cho trẻ bước vào đời.
Nhưng thực tế ngày nay trong mỗi gia đình vẫn còn đâu đó nhiều thách
thức báo động : tình trạng bạo lực gia đình, tình trạng ly hôn ly thân, tình
trạng xúc phạm trẻ em là những nguyên nhân không nhỏ tác động đến tình
cảm gia đình của trẻ. Để giúp những mầm xanh hôm nay của chúng ta thật sự
có kó năng sống tốt thì đòi hỏi người giáo viên phải là đầu tàu gương mẫu.
Vừa dạy các em học chữ, vừa dạy cho các em làm người, còn phải rèn luyện
bản thân mình cho thật sự là tấm gương soi mẫu mực về nhân cách đạo lý và
tình cảm. Không chỉ duy nhất một mình giáo viên có thể hoàn thành sứ mệnh
Trang 15


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

mà Đảng, nhà nước và nhân dân giao cho. Người giáo viên phải biết kết hợp,
kêu gọi sự đồng lòng của các cấp ngành, xã hội quan tâm và tạo điều kiện
tốt cho trẻ phát triển.Được như thế giáo viên mới hồn thành sứ mệnh.
Đã chọn nghề dạy học thì phải thật sự hết mình “Vì đàn em thân yêu”
thì việc “ươm mầm gieo hạt” mới đạt kết quả tốt đẹp. Cũng như những anh

chò bạn bè đồng nghiệp, bản thân tôi cũng chưa hẳn bằng lòng với những
biện pháp mà mình thực hiện. Cần phải trau dồi kiến thức, kỹ năng, vận dụng
những phương pháp mới sao cho phù hợp với sự phát triển của giáo dục trong
giai đoạn hiện nay.
Với lứa tuổi nhi đồng như các em, nếu được giáo dục bằng những nội
dung, biện pháp đơn giản nêu trên và bằng trái tim nhân hậu của người thầy,
chúng ta nhất đònh sẽ đào tạo được những thế hệ con người có tấm lòng thân
thiện nhân ái. Để đạt được kết quả như mong muốn thì không gì khác hơn là
từng ngày từng giờ đến với các em bằng những nụ cười thân thiện, ánh mắt
yêu thương và một tấm lòng rộng lượng hết lòng vì trẻ. Đó cũng chính là yếu
tố tình cảm cũng không kém phần quan trọng để thực hiện cá biện pháp giáo
dục hiệu quả. Là giáo viên, chúng ta nên làm gương đi đầu, không chỉ giáo
dục các em mà thông qua các em còn giáo dục đến cộng đồng xã hội. Thực
hiện tốt việc giáo dục tình cảm gia đình cho trẻ cũng góp phần không nhỏ
đến phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực”.
2. Phạm vi đối tượng áp dụng :
Mỗi ngày đến trường với mong
muốn mang thêm cho các em một
niềm vui mới, một sáng kiến của tôi
có thể sẽ chưa hoàn hảo, trọn vẹn
nhưng ít nhiều cũng có thể áp dụng giáo dục được cho các em lớp 2 nói
Trang 16


Giáo dục học sinh lớp 2 kĩ năng sống về tình cảm gia đình

riêng, cho học sinh Tiểu học nói chung trong việc giáo dục “kó năng sống về
tình cảm gia đình”. Giáo dục “kó năng sống về tình cảm gia đình” không ở
đâu xa, ngay trong cuộc sống đời thường từng ngày, từng giờ đến lớp với các
em.

Hy vọng rằng những đúc kết kinh nghiệm của tôi hôm nay có thể góp
thêm cho ngành những ý tưởng phù hợp với xu hướng giáo dục hiện nay.
3. Kiến nghò :
Trước thực trạng đề tài và kết quả chuyển biến, tôi có một số kiến nghò sau:
- Đối với đòa phương: Hội Phụ nữ tại đòa phương quan tâm chăm sóc ,
tuyên truyền đến các hộ gia đình.
- Đối với ngành, đơn vò: Thường xuyên mở các lớp chuyên đề để giáo
viên có điều kiện trau đổi, rút kinh nghiệm tìm phương pháp giảng dạy tốt
nhất. Cần tạo mọi điều kiện để giáo viên được tham gia học tập nâng cao
trình độ, chuyên môn nghiệp vụ.Tạo nhiều sân chơi có lồng ghép kỹ năng
sống cho học sinh tham gia.
- Đối với Hội cha mẹ học sinh: Tiếp tục duy trì hoạt động của hội, vận
động xây dựng mỗi gia đình là một tổ ấm tuyệt vời thật sự của các em.
Hậu Nghóa, ngày 4 tháng 1 năm 2016
Người thực hiện

Lê Thò Mai Hoằng

Trang 17