sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp giúp trẻ phát triển vốn từ ( 2 3 tuổi)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN CHÂU THÀNH
TRƯỜNG MẪU GIÁO AN LỤC LONG

-----------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên đề tài:
MỘT VÀI BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4-5 TUỔI HỌC
TỐT HOẠT ĐỘNG KỂ CHUYỆN Ở TRƯỜNG
MẪU GIÁO AN LỤC LONG

Người thực hiện: Lê Thị Mộng Nghi
Lớp: Chồi

@&?
Năm học: 2015-2016


MỤC LỤC
-----------------

Ký hiệu
đề mục
I/1
1.1
1.2
2
2.1
2.2
3
4

5
6
II/1
1.1
1.2
1.3
2
3
4
III/1
2

NỘI DUNG
Đặt vần đề
Lý do chọn đề tài
Lý do khách quan
Lý do chủ quan
Cơ sở lý luận và thực tiễn
Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn
Mục đích đề tài
Lịch sử đề tài
Phương pháp nghiên cứu
Phạm vi đề tài
Nội dung công việc đã làm
Thực trạng đối tượng
Kết quả khảo sát
Nhận xét kết quả
Nguyên nhân những hạn chế
Nội dung cần giải quyết

Biện pháp giải quyết
Kết quả chuyển biến của đối tượng
Kết luận
Tóm lược giải pháp
Phạm vi áp dụng

Trang
1
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
4
4
4
4
11
12
12
14

“ MỘT VÀI BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4-5 TUỔI HỌC TỐT HOẠT
ĐỘNG KỂ CHUYỆN Ở TRƯỜNG MẪU GIÁO AN LỤC LONG”
I/Đặt vấn đề :
1/Lý do chọn đề tài :
1.1 Lý do khách quan:
Trẻ em ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ
giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong q trình chăm sóc giáo dục
trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên. Thơng qua
hoạt động dạy và học dưới nhiều hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật,
mơi trường xung quanh… sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con
người, “kể chuyện” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi
mầm non, vì hoạt động kể chuyện là loại hình nghệ thuật đặc sắc, không thể thiếu
được trong đời sống con người, và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức
cho trẻ. Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói thì trẻ đã được mẹ
hoặc bà kể cho nghe rất nhiều câu chuyện cổ tích. Chuyện kể là tấm gương mẫu
mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo
dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với
những người thân.
1.2 Lý do chủ quan:
Tôi là một Giáo viên mầm non, rất yêu nghề dạy trẻ. Tôi nhận thấy trẻ em bây
giờ rất thông minh và lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến
thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tơi
đã ln trăn trở, tìm tịi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những
phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Trong tất cả các hoạt động của trẻ
tơi đặc biệt yêu thích hoạt động kể chuyện.
Qua việc kể chuyện chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp,
những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở
quả, cây hoa lá, lịng kính trọng u thương gần gũi và giúp đỡ những người thân
xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cơ giáo, anh chị em. Chính vì thế để đạt được

mục đích của hoạt động “kể chuyện” tơi đã nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một vài
biện pháp để giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động kể chuyện ở trường Mẫu giáo An
Lục long.
2/Cơ sở lý luận và thực tiễn :
2.1 Cơ sở lý luận:
Qua các năm thực hiện chuyên đề cho trẻ làm quen tác phẩm văn học tơi đã
thực sự có nhiều đầu tư vào việc nâng cao các phương pháp, chú trọng nhiều đến
việc dạy kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức
đa dạng và phong phú. Song việc dạy trẻ đóng kịch cịn có nhiều hạn chế. Chưa
có sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang kịch bản sân khấu.
2.2 Cơ sở thực tiễn:
Bên cạnh đó khả năng cảm nhận câu chuyện cịn hạn chế giọng đọc và cách
phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn
hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo kết quả trên trẻ
chưa cao. Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh
trí, trang phục… làm cho hoạt động đóng kịch khơng thu hút được sự chú ý của
trẻ. Đối với ngành giáo dục yêu cầu trẻ “học mà chơi, chơi mà học” thông qua
các câu chuyện một cách nhẹ nhàng, gần gũi hơn.
3/ Mục đích đề tài :
Với đề tài “Một vài biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động kể chuyện
ở trường Mẫu giáo An Lục Long” nhằm tìm ra biện pháp hay nhất, hữu hiệu
nhất để trẻ tham gia vào hoạt động một cách chủ động và tích cực. Từ đó giúp trẻ
phát triển ngơn ngữ, phát huy năng khiếu từng trẻ có thể hướng trẻ đến công việc
sau này. Thông qua các câu chuyện: trẻ hiểu và khám phá được mọi vấn đề, hình
thành những hành vi thói quen tốt, khắc phục và tránh xa những thói hư tật xấu
trong sinh hoạt hằng ngày, biết yêu quý phát huy truyền thống tốt đẹp của dân
tộc ta …
Muốn thế: bản thân tôi phải tự tìm tịi học hỏi những cái mới, nghiên cứu tìm

ra những biện pháp thích hợp để áp dụng vào thực tế giảng dạy ở lớp, hoạt động
kể chuyện càng thu hút trẻ hơn nếu giáo viên kết hợp cùng với tranh ảnh, con


rối, đạo cụ diễn kịch…
Để dạy tốt cần chuẩn bị đồ dùng dạy học thật chu đáo, hấp dẫn trẻ. Về phần
đạo cụ diễn kịch, cơ có thể hướng dẫn trẻ cùng làm với cô từ một vài ngày trước.
Đến hoạt động kể chuyện trẻ thấy những đạo cụ do chính tay trẻ làm ra trẻ sẽ
hứng thú đóng kịch hơn rất nhiều.
4/ Lịch sử đề tài :
Hoạt động kể chuyện là một trong các hoạt động rất quan trọng trong cơng tác
chăm sóc ni dưỡng và giáo dục trẻ Mầm Non, cùng với các dạng hoạt động
khác để thực hiện tốt Chương trình giáo dục mầm non hiện nay tôi đã đi sâu vào
nghiên cứu đề tài “Một vài biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động kể
chuyện ở trường Mẫu giáo An Lục Long” để giúp cháu phát triển toàn diện.
5/Phương pháp nghiên cứu:
- Đọc và nghiên cứu tài liệu làm cơ sở lý luận.
- Tìm hiểu trao đổi với đồng nghiệp và phụ huynh về nhu cầu và năng khiếu kể
chuyện, đóng kịch của trẻ.
- Sưu tầm và nghiên cứu các bài viết trong tập san giáo dục mầm non về hoạt
động kể chuyện.
- Dự giờ, thao giảng nắm bắt khả năng hoạt động kể chuyện của trẻ.
- Phương pháp thực nghiệm. Đánh giá kết quả thực nghiệm.
- Dựa vào kinh nghiệm bản thân.
6/ Phạm vi đề tài:
Đề tài được áp dụng cho các cháu 4-5 tuổi ở lớp tôi năm học 2015-2016
Trường Mẫu Giáo An Lục Long.
II/NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM :
1/ Thực trạng đối tượng :
1.1Kết quả khảo sát:

Đầu năm học 2015-2016, tôi được ban giám hiệu phân công tôi chủ nhiệm lớp
Chồi, lớp có 34 cháu: 27 cháu 4 tuổi và 7 cháu 3 tuổi nhưng cả lớp chỉ có 2 cháu
4 tuổi đã được đi học năm trước. Qua điều tra thực trạng trẻ thể hiện kể chuyện
đầu năm tôi thấy:


+ 10/34 Kể chuyện diễn cảm Tỷ lệ: 29,41%
+ 12/34 Thuộc nhiều, nhanh.Tỷ lệ: 35,29%
+12/34 Phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt. Tỷ lệ: 35,29%
1.2 Nhận xét kết quả:
Qua kết quả khảo sát cho ta thấy số trẻ thể hiện tốt cũng rất ít so với sỉ số cháu
trong lớp nên tôi mong sau khi trẻ đến lớp học trẻ sẽ thích thú trong hoạt động kể
chuyện.
1.3 Nguyên nhân hạn chế:
*Về phía trẻ:
-Trẻ chưa tích cực tham gia vào hoạt động, chưa kể diễn cảm các câu chuyện.
- Một số trẻ chưa kể được một câu thoại dài, chưa thể hiện được các nhân vật
trong truyện.
* Về phía giáo viên:
- Chưa gây hứng thú với trẻ đến các tác phẩm văn học.
- Chưa chú trọng đến rèn kỷ năng kể chuyện và đóng kịch cho trẻ, gị ép trẻ
học theo kiểu “ Học thuộc lịng’’.
- Chính vì vậy tơi nhận thấy vấn đề cần rút ra kinh nghiệm là dạy cháu kể
chuyện phối hợp đóng kịch là rất tốt.
2/Nội dung cần giải quyết:
- Cần tìm hiểu và nắm bắt tâm sinh lý từng trẻ .
- Giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học .
- Giúp trẻ thích nghe truyện kể, thích kể và đóng các nhân vật trong truyện .
- Phát hiện năng khiếu từng trẻ .
3/ Biện pháp giải quyết :

3.1 Cần tìm hiểu và nắm bắt tâm sinh lý từng trẻ .
Qua áp dụng thực hiện chuyên đề: Làm quen văn học trong trường Mẫu giáo.
Đây là một chuyên đề lớn, không kém phần quan trọng khi thực hiện chuyên đề
này tôi cần nghiên cứu kỹ tài liệu chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên tham gia
dự giờ các hoạt động kể chuyện để đúc rút kinh nghiệm cho bản thân.
Từ đó tơi nhận thấy rằng giờ hoạt động kể chuyện có tầm quan trọng trong việc


phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua kể chuyện làm
giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Qua
đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân- tự tin- độc lập- sáng tạo- hình
thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích.
Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy. Làm,
mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm bảo
tính khoa học như: Tranh, con rối, vật thật ….
Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù
hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé vui kể chuyện”; tham quan và đặc biệt
là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào
công nghệ thơng tin để trẻ hịa nhập, hóa thân vào các nhân vật trong tác phẩm
mà tôi lồng ghép được. Để rồi từ chổ trẻ chăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu
dẫn đến trẻ nắm bắt được nội dung giờ học một cách chủ động.
Cùng với từng bài dạy, tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài
chuyển hoạt động một cách linh hoạt ví như trong một hoạt động kể chuyện:
“Bác gấu đen và hai chú thỏ” vào đầu tôi cho trẻ chơi: “Trời nắng, trời mưa”. Hỏi
trẻ: “Con gì đi tắm nắng”. Cơ giới thiệu chuyện và kể cho trẻ cho trẻ nghe, sau đó
cơ kể kết hợp cho trẻ tri giác bằng tranh, con rối, cho trẻ xem “Chương trình
bơng hoa nhỏ” từ đó trẻ dễ nhận thấy, phân tích tính cách nhân vật, biết đâu là
thiện - ác, đâu là tốt đẹp - xấu để trẻ hướng tới cái đích mà trẻ cần làm đó là biết
yêu thương, giúp đỡ như trẻ yêu bạn “thỏ trắng” giúp “Bác gấu đen” (chuyện
“bác gấu đen và hai chú thỏ ”). Làm những công việc nhỏ mà có lễ giáo như lấy

tăm, bưng nước mời ông bà, giúp cô lau bàn, ghế và cô giáo là người theo dõi
quan sát thái độ tâm lý của từng trẻ.
3.2 Giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học :
Trong quá trình cho trẻ tiếp xúc với câu chuyện, bằng tài năng sư phạm cùng
với nghệ thuật kể chuyện tôi sẽ hướng trẻ vào những vẽ đẹp nội dung và nghệ
thuật tác phẩm, gây ấn tượng đầu tiên cho trẻ về hình tượng nghệ thuật được xây
dựng bằng ngơn ngữ dân tộc.
Dạy trẻ biết lắng mình vào câu chuyện, hịa vào cõi mộng mơ, trau dồi thói


quen đón nhận được các hịa âm tinh tế thống qua, bất chợt đến từ các nguồn
sống khác, nghĩa là dạy trẻ tập trung rung động, cái rung động của mình chứ
khơng phải của người khác.
Bằng sức mạnh của tính hình tượng, sự biểu cảm của ngơn ngữ, những hình
tượng con người, con vật, bức tranh thiên nhiên được vẽ nên bằng ngôn ngữ đã
tác động mạnh mẽ đến trẻ em.. Chúng ta đều nhận thấy rằng, trẻ mẫu giáo có khả
năng cảm nhận câu chuyện trong thể hồn chỉnh, thống nhất giữa nội dung và
hình thức bằng cách nghe người kể.
Trẻ em nói chung và đặc biệt trẻ 4-5 tuổi rất thích những tác phẩm vui nhộn,
dễ chán những câu chuyện buồn và gây sự sợ hãi. Tuy nhiên phản ứng của trẻ
trước những cảnh hoặc chi tiết chứa đựng sự căng thẳng phụ thuộc vào cả cách
thể hiện của người lớn khi kể lẫn đặc điểm tâm lý cá nhân cũng như sự từng trải
của trẻ.
Ví dụ : Qua câu chuyện “Chú dê đen” trẻ cảm nhận được chú dê đen rất dũng
cảm chống lại con sói hung ác, chú dê trắng thì nhút nhát sợ hãi nên bị con sói ăn
thịt. Qua câu chuyện trẻ rất thích nhân vật chú dê đen và hứa sẽ khắc phục những
khó khăn sợ hãi của mình, phải tập gan dạ dũng cảm trong mọi tình huống.
3.3 Giúp trẻ thích nghe truyện kể, thích kể và đóng các nhân vật trong
truyện .
Trẻ 4-5 tuổi trong khi nghe kể những câu chuyện có tính hài hước đã biểu hiện

hành động điệu bộ cho thấy chúng hiểu không chỉ nội dung mà cả sự bất bình
thường của những tình tiết có tính hài hước của câu chuyện. Qua quan sát, người
ta nhận thấy trẻ ở độ tuổi này rất thích xem chuyện kể và chúng khối trí cười
theo khi xuất hiện những lời nói hóm hỉnh, sâu sắc của các nhân vật hề. Người
lớn thấy cảnh đó chắc là ngạc nhiên vì sao một bé trai hoặc gái lại hiểu được
những truyện khôi hài, khó hiểu đến như vậy. Nhưng rõ ràng là các em có khả
năng bẩm sinh hiểu được sự hài hước.
Đối với trẻ ở tuổi mẫu giáo 4-5 tuổi, tôi cần chọn cho trẻ những câu chuyện có
nội dung và hình thức nghệ thuật phức tạp hơn. Trên cơ sở những gì trẻ tiếp thu
được ở giai đoạn trước, ở trẻ sẽ tạo ra khả năng xâm nhập sâu hơn vào nội dung


câu chuyện khiến trẻ xác định thái độ đối với các nhân vật, sự kiện phản ánh
trong câu chuyện.
Đối với trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở giai đoạn này, sự tiếp nhận câu chuyện đầy đủ
hoàn thiện hơn, biểu hiện trước tiên là sự hiểu biết những câu chuyện cổ tích,
thần thoại, và sự làm giàu tình cảm qua q trình tích lũy hình tượng nghệ thuật.
Đối với trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi thì sự cảm thơng với nhân vật, sự lo lắng cho số
phận của nhân vật của trẻ đã mang đặc điểm cá tính hơn. Sự hồi hộp, lo lắng này
của trẻ em đã nếm trải ngay cả trong sự kiện đời sống hàng ngày.
Việc cho trẻ học kể chuyện tuy mới chỉ là như vậy nhưng nó là việc làm cao
cả, có ý nghĩa lớn trong việc hình thành ở trẻ những phẩm chất cao quý, đẹp đẽ
của con người, đặc biệt là tình yêu đối với nghệ thuật.
Bản chất giàu xúc cảm và tình cảm là nét tâm lý nổi bật của trẻ thơ khiến trẻ
nhanh chóng bộc lộ cảm xúc, tình cảm khi nghe và nhận thấy sự thể hiện của cô.
Khả năng tự chủ, tự vệ của trẻ rất mong manh cho nên những hình tượng nghệ
thuật tác động đến trẻ vơ cùng mạnh mẽ. Tính dễ xúc cảm có thể làm cho trẻ kêu
lên trước một cảnh tượng thương tâm nào đó. Hay mọi hành động của nhân vật,
hình ảnh, tiếng nói có tính hài hước đều gây được sự hứng khởi. Chẳng hạn khi
tôi cho trẻ làm quen với truyện “Tấm cám”, những chi tiết thể hiện tiếng khóc

của Tấm trong tác phẩm đều gây cho trẻ cảm xúc mạnh mẽ. Đó là tiếng khóc
“nức nở” khi bị Cám lừa trút sạch giỏ cá, tơm; Là tiếng “Ịa lên khóc” khi con
bống người bạn thân, người bạn thân thiết bị mẹ con Cám làm thịt; là tiếng khóc
“tức tưởi” lúc phải nhặt thóc với gạo, là nổi tủi thân tủi phận “Tấm bưng mặt
khóc”. Trẻ thể hiện nỗi lo lắng, thương tâm với nhân vật. Khi cô kể đến đoạn
Tấm thử hài, được về cung làm hoàng hậu, trẻ vui mừng, thốt lên phấn khởi…
Tiếp nhận của trẻ là tiếp nhận ngây thơ, triệt để.
Trong tiếp nhận câu chuyện trẻ thường vận dụng kinh nghiệm trực tiếp và
nguyên hợp, không phân biệt sự khác nhau giữa chúng. Trẻ em khơng địi hỏi lí
lẽ mà địi hỏi sự hợp lí về tình cảm trong khn khổ hạn hẹp của mình. Cho nên
khi giải thích cho trẻ cần nhất quán và tạo dựng niềm tin. Với niềm tin ngây thơ
trẻ em có tơn giáo của mình. Trẻ ln đứng về cái thiện, chia sẽ, bên vực những


nhân vật tốt, dũng cảm và cao cả, những nhân vật nhỏ bé yếu ớt cần được bảo vệ.
Chẳng hạn khi cơ giáo tổ chức cho trẻ chơi trị chơi đóng kịch tác phẩm “ Chú dê
đen” trẻ rất thích nhân vật chú dê đen và hứng thú ghi nhớ đó là bởi trẻ tiếp nhận
ngây thơ, khơng phân biệt thế giới nghệ thuật trong tác phẩm và hiện thực đời
sống.
Ở trẻ em, tưởng tượng về cái có thật. Do vậy trẻ em rất dễ bị cuốn hút bởi
những hình tượng hoang đường kì vĩ, tác động mạnh vào trí tưởng tượng của các
em như; Hình tượng cậu bé làng gióng vươn vai bỗng lớn thành một tráng sĩ,
những chi tiết về sự hóa thân kì diệu của nhân vật cơ Tấm, phép màu kì lạ của
“Quả bầu tiên”…, Như vậy trí tưởng tượng phát triển sớm ở trẻ mẫu giáo là một
thứ của trời cho, có tính chất thiên nhiên, là tiền đề để tôi thực hiện tốt hoạt động
kể chuyện.
3.4 Phát hiện năng khiếu từng trẻ .
Nhìn chung, trẻ em trước tuổi đến trường phổ thơng có những đặc tính tâm lí
như sau: Dễ tiếp thu, dễ xúc cảm, hồn nhiên và dễ tin, tư duy mang tính chất cụ
thể và biểu cảm. Những đặc tính đó của lứa tuổi nhỏ đã giúp cho việc dạy học

diễn ra rất dễ dàng. Tính hồn nhiên dễ tiếp thu, xúc cảm và tính cụ thể của tư duy
các em đã tạo nên cơ sở tuyệt vời để phát triển trí tưởng tượng tái hiện và sáng
tạo. Trong bất kì trường hợp nào, tôi cũng cần phải biết lựa chọn những tác phẩm
có yếu tố ngơn ngữ có tính biểu cảm, đồng thời phải làm cho chúng tiếp thu một
cách dễ dàng. Khơng khí lớp học có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Chính
khơng khí chung của lớp học đã tạo ra hồn cảnh thuận lợi cho việc học. Phân
tích bằng diễn xuất kể, việc sửa chữa những thiếu sót của các cháu còn phụ thuộc
vào đặc điểm của giờ học. Điều đặc biệt quan trọng là phải chú ý đến cái mới, cái
sáng tạo mà các cháu có được.
Việc cho các cháu tự đánh giá mình sẽ giúp các cháu tự điều chỉnh cách kể
chuyện của mình đạt đến mục đích của việc kể diễn cảm. Để giúp cho trẻ có khả
năng kể chuyện tốt, nên tiến hành cho trẻ nhận xét việc kể chuyện của bạn sau
mỗi lần bạn kể ( về sự trơn tru, diễn cảm, sáng tạo ). Nhưng nhận xét bạn kể là
một việc làm rất tế nhị, những lời động viên, khen gợi, khích lệ là rất cần thiết,


điều đó sẽ giúp trẻ tự tin, phấn khởi để kể chuyện ngày một hay hơn.
Chú ý từng cá nhân phải được kể thì giọng kể cần thiết của trẻ qua kể sẽ được
rèn luyện kiểm tra cụ thể. Việc dạy bất cứ một loại hình nghệ thuật nào trong đó
có cả việc kể diễn cảm cũng địi hỏi tơi chú ý đến việc học tập của từng cá nhân.
Mặc dù tất cả các em trong lớp điều kể nhưng chỉ khi từng cá nhân kể toàn bộ tác
phẩm hay một đoạn thì giọng nói, phong cách cần thiết của một người kể diễn
cảm mới được rèn luyện và mới được kiểm tra một cách thật sự. Sự thể hiện
giọng điệu, ngữ điệu, dấu ngắt câu, điệu bộ và cử chỉ của mỗi em có thể cho
chúng ta đánh giá sự hiểu biết sâu sắc của em về tác phẩm đó hơn là những câu
trả lời. Chúng ta cần phát triển hứng thú, năng lực của mỗi cá nhân nhờ đó có thể
tác động đến từng cá nhân. Để dạy trẻ học tốt hoạt động kể chuyện cô giáo phải
gây hứng thú để trẻ bước vào hoạt động nghệ thuật, gợi lại cho trẻ ấn tượng về
tác phẩm bằng việc mở cuộc thi kể chuyện có giải thưởng hoặc tạo một sân khấu
nhỏ để lần lượt các em lên kể chuyện và đóng kịch.

Dạy trẻ học thuộc lịng bằng truyền khẩu, mỗi câu chuyện là một chỉnh thể
nghệ thuật, có âm thanh, nhịp điệu, vần điệu. Khả năng bắt chước và khả năng
ghi nhớ máy móc là năng lực kì diệu của trẻ, nó gắn với tư duy trực quan hành
động và tư duy trực quan hình tượng. Cần tận dụng thế mạnh đó để dạy trẻ học
thuộc lịng . Học thuộc lòng bao giờ cũng gắn với việc kể diễn cảm và cũng phải
là một quá trình sáng tạo. Sự sáng tạo được bắt đầu bằng sự cố gắng tưởng tượng
những hình ảnh miêu tả trong câu chuyện. Có nghĩa là chúng đã chú ý đến tính
chất hợp lí của các giai điệu, đến sự liên kết của các hình ảnh, đến sắc thái biểu
cảm của nhân vật và cuối cùng là trẻ đã tìm kiếm những phương tiện ngữ điệu
thích hợp để diễn đạt nội dung đó. Như thế chính là trẻ đã sáng tạo trong việc học
thuộc lịng.
Trong khi dạy trẻ học thuộc lịng diễn cảm, cơ giáo chú ý sửa chữa cách kể và
khắc phục khuyết điểm trong khi kể cho trẻ. Khi đã thuộc, đã cảm hiểu được
phần nào câu chuyện với những xúc động mãnh liệt. Với trị chơi ngơn ngữ, cơ
giáo khéo léo tổ chức cho trẻ “học mà chơi, chơi mà học”, đưa trẻ vào hoạt động
mang màu sắc văn học nghệ thuật rõ nét. Tổ chức cho trẻ kể thuộc nội dung câu


chuyện theo tổ, nhóm, từng cá nhân mà trẻ bắt đầu thuộc một cách diễn cảm và
tập cho trẻ nhận xét, đánh giá (về sự chính xác, lưu lốt, diễn cảm, nét mặt biểu
cảm, điệu bộ…). Quá trình nghe bạn kể, nhận xét bạn kể, chính là những lúc
cũng cố việc kể của mình. Cơ giáo cần khích lệ trẻ thi đua kể trước lớp một cách
tự tin và ngày càng hay hơn: “Cháu thấy bạn kể câu chuyện này đã hay chưa? Vì
sao? Cháu có thể kể hay hơn bạn được không, cháu kể cho cả lớp nghe xem nào?
Cô thấy bạn kể rất hay rồi đấy, lại sáng tạo nữa”…(cô giáo thể hiện lại, nhấn vào
biểu cảm, chỉ ra sự sáng tạo trong nghệ thuật của trẻ).
Dạy trẻ thuộc kể diễn cảm câu chuyện là một quá trình sư phạm được xây
dựng trên cơ sở cùng hợp tác hành động của tập thể trẻ với cô giáo. Quá trình dạy
kể chuyện, cơ giáo cần phát triển ở trẻ thái độ có ý thức với hoạt động thuộc kể
diễn cảm câu chuyện theo văn của bé, chú ý quá trình từ bắt chước người lớn

được thể hiện tính tích cực sáng tạo ở trẻ, kĩ năng biết nghe chính bản thân mình.
Để biết kể diễn cảm, trẻ cần có một mức độ nhất định những cảm giác, tri giác, tư
duy, tình cảm, tưởng tượng, các kĩ năng chuyên biệt, hệ thống các kĩ năng kĩ xảo.
Như vậy dạy trẻ kể diễn cảm câu chuyện cũng là một quá trình sư phạm có hệ
thống. Năng lực của trẻ trong lĩnh vực này có thể cịn hạn chế nhưng ý nghĩa giáo
dục của vấn đề này rất đáng kể.
Ví dụ câu chuyện “ Cây tre trăm đốt” Chủ điểm “Thế giới thực vật”
+ Cho trẻ đặt tên chuyện.
+ Tập đóng kịch:
- Cơ phân vai cho trẻ đóng kịch,
- Cơ hướng dẫn trẻ đóng kịch, thể hiện ngữ điệu của nhân vật. Cơ là người dẫn
chuyện cháu đóng kịch.
+ GD: Các con phải siêng năng, chăm chỉ, hiền lành, biết giúp đỡ mọi người
khi gặp khó khăn hoạn nạn, thì sẽ được gặp nhiều may mắn.
Việc nghiên cứu và thử nghiệm các hình thức này được diễn ra song song
trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Đây là hình thức cơ bản cho trẻ làm quen với văn học. Các tác phẩm văn học
cho trẻ làm quen trong hoạt động này thường nằm trong chương trình, có nội


dung phù hợp với chủ đề đang thực hiện. Thời gian hoạt động này thường khơng
nhiều. Vì vậy trong giờ hoạt động này tơi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau
để gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, và đọc
kể diễn cảm trong hoạt động này hình thức sử dụng đồ dùng trực quan rất có hiệu
quả. Đồ dùng trực quan có thể là tranh ảnh, mơ hình, rối que, rối bóng, trang
phục, sân khấu…
Với trẻ mầm non hoạt động chung chiếm một thời gian rất ngắn so với thời
gian của các hoạt động khác. Do đó tơi đã tận dụng thời gian đón trẻ, trả trẻ, hoạt
động ngồi giờ, hoạt động vui chơi hay trong hoạt động chuyển tiếp để giới thiệu
hay ôn luyện câu chuyện cho trẻ.

4/ Kết quả chuyển biến của đối tượng:
Kết
quả

Khi chưa áp dụng
Số lượng

hình thức đổi mới

trẻ
- Đọc diễn
cảm

- Thuộc

Sau khi áp
dụng hình thức
đỗi mới

34

25% - 30%

85% - 90%

34

35% - 40%

85% - 90%

nhiều, nhanh
- Phát
triển ngôn
ngữ, diễn

34

85% - 90%
35% - 40%

đạt tốt
Qua một năm thực hiện và nghiên cứu đề tài “Một vài biện pháp giúp trẻ 4-5
tuổi học tốt hoạt động kể chuyện ở trường Mẫu giáo An Lục Long” tôi vô cùng
sung sướng khi nhận ra các cháu lớp tơi có nhiều tiến bộ, các cháu kể chuyện
diễn cảm hơn, biết nhập tâm vào nhân vật khi đóng kịch, biết thể hiện rõ cảm xúc
của mình trong từng câu chuyện, biết cư xử đúng mực. Tuy nhiên còn vài cháu


nhút nhát chưa dám mạnh dạn xung phong lên kể chuyện, bản thân tơi ln động
viên khuyến khích các cháu mạnh dạn hơn và tôi luôn cố gắng nhiều hơn nữa để
tìm ra biện pháp, ngun nhân các cháu cịn nhút nhát để giúp các cháu phát triển
nhiều hơn nữa.
III/ KẾT LUẬN:
1/ Tóm lược giải pháp:
Mỗi chúng ta điều biết làm quen với tác phẩm văn học đối với các cháu là
một vấn đề thiết thực. Nhưng chúng ta biết rằng văn học là kho kinh nghiệm quý
báu về phương diện, nó là nơi lưu trữ truyền thống dân tộc. Trẻ em làm quen với
văn học ngay từ những bài hát ru đầu tiên mà trẻ em ghi nhận qua lời ru à ơi của
mẹ. Rồi trẻ được làm quen với bài thơ, câu đố, những câu chuyện lôi cuốn các

cháu vào các hoạt động tập thể, hoạt động nhận thức. Từ đó mà chất lượng lớp tơi
tăng lên rất đáng kể. Đến nay cháu đọc thơ, kể chuyện, chất lượng rất cao. Tôi rất
tự hào và phấn khởi, không những các cháu đọc thuộc những bài thơ, đồng dao,
câu chuyện mà còn rất hồn nhiên, mạnh dạn mê say khi biểu diễn trẻ mạnh dạn
khi giao tiếp những câu nói của trẻ đã khác đi rất nhiều so sánh đầu năm, trẻ đã
nói trọn câu, biết dùng từ ngồi sự tưởng tượng .
Đúng vậy giáo dục mầm non giữ một vị trí quan trọng trong sự phát triển của
xã hội, trong quá trình hình thành nhân cách con người. Do vậy công tác giáo dục
mầm non phải được tiến hành một cách khoa học có mục đích có hệ thống nhằm
tạo dựng những nền tảng ban đầu vững chắc đúng đắn cho quá trình phát triển
sau này của mỗi cá nhân trẻ là chủ nhân tương lai của xã hội. Nhận thức được
điều đó tơi đã khơng ngừng học hỏi nghiên cứu để chăm sóc giáo dục các cháu ở
tất cả các hoạt động nhằm tạo điều kiện cho trẻ phát triển ngôn ngữ trong giao
tiếp nhằm làm quen văn học được tốt hơn, góp phần đào tạo cho thế hệ trẻ thành
những con người phát triển toàn diện. Vì trẻ em hơm nay thế giới ngày mai .
Quan điểm giáo dục trẻ theo hướng đổi mới, giáo viên là người hướng dẫn,
tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi tìm tịi khám phá.
Trẻ hoạt động khơng bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi,
được nhận xét nên trẻ trở nên năng động hơn.


Sau khi thực hiện chuyên đề làm quen văn học bản thân tôi không ngừng phấn
đấu học tập, học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp.
Qua các hoạt động trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động học tập, ngôn
ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn so với trước đây.
Nhờ thực hiện chuyên đề làm quen văn học mà chất lượng chăm sóc, giáo dục
trẻ ở Trường Mẫu giáo An Lục Long ngày càng được nâng cao, góp phần quan
trọng trong việc tạo ra giá trị thương hiệu của nhà trường và thực sự là địa chỉ tin
cậy của các bậc phụ huynh vì trẻ đến trường được chăm sóc, giáo dục một cách
khoa học, chuyên nghiệp, hiện đại, xuất phát từ lòng đam mê nghề nghiệp của

giáo viên với các mục tiêu :
+ “ Tất cả vì học sinh thân yêu”
+ “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”
+ " Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực"
+ “ Ni cháu khỏe"
+ " Dạy cháu ngoan"
+ " Bảo vệ cháu an toàn”.
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học. Lớp tôi chất lượng
về hoạt động làm quen văn học tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học hoạt động
này, rất mạnh dạn khi giao tiếp, thích trị chuyện cùng người lớn và đặc biệt rất
thích tham gia vào hoạt động khơng chỉ có làm quen văn học.
Qua việc áp dụng trên lớp tơi có hiệu quả như sau:
Làm quen với tác phẩm văn học là một hoạt động quen thuộc ở nhà trường.
Thuật ngữ này đã chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc cho trẻ tiếp xúc với
tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô giáo. Hoạt động này
nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong
phú trong tác phẩm văn học, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn
học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm
và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật
góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Thật vậy, đến với văn học là trẻ em được biết thế giới loài vật, cây cỏ, hoa lá


cùng mọi hiện tượng thiên nhiên, vũ trụ và những gì gần gũi trong mơi trường
sống của trẻ như làng q, cánh đồng, dịng sơng, hiên chợ, lớp học, khu phố.
Làm quen với một số lượng văn học đáng kể trẻ nhận biết được sự khác nhau
về nội dung và hình thức giữ các loại thể thơ, truyện, phân biệt được hình tượng
nghệ thuật với hiện thực; hình thành một số khái niệm văn học như: thơ, truyện,
nhân vật, hình ảnh; nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa hồn cảnh, trạng
thái tình huống và nhân vật; Giữa lời kể, lời thuật và ngơn ngữ nhân vật; Giữa

khơng khí âm sắc giọng điệu của tác phẩm văn học và hành động văn học. Qua
tác phẩm văn học trẻ quen dần tính chất nhiều nghĩa và tinh luyện của ngơn ngữ
văn học dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh
đến ý tưởng nhà văn muốn truyền đạt.
Đóng kịch là một trị chơi được trẻ em ở trường mầm non rất thích thú. Để
hoạt động này đạt được hiệu quả trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học, hướng dẫn trẻ nhập vai chơi một cách sáng tạo là một trong những vấn
đề cần đặt ra cho cô giáo. Trên đây là những giải pháp mà tôi đã nghiên cứu và
áp dụng trong năm học này.
2/Phạm vi áp dụng :
Với đề tài “Một vài biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động kể chuyện
ở trường Mẫu giáo An lục Long” có thể áp dụng cho các cháu lớp chồi ở trường
Mẫu giáo An Lục long. Nhưng tùy tâm sinh lý từng cháu mà đề ra biện pháp giải
quyết cho phù hợp. Trong q trình thực hiện đề tài khơng tránh khỏi những
thiếu sót, rất mong đóng góp chân thành của các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu,
các bạn đồng nghiệp để công tác của tôi về hoạt động này được tốt hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn

An lục long, ngày 18 tháng 5 năm 2016
Người thực hiện
Lê Thị Mộng Nghi