Giải pháp tăng cường công tác quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc trung tâm khí tượng thủy văn quốc gia

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan:
- Lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng tôi.
- K t qu th c nghi m đ
ch a t ng đ

c ai công b tr

c trình bày trong lu n v n là trung th c và

c đây.

- Tôi xin ch u trách nhi m v nghiên c u c a mình.
Hà N i, tháng 03 n m 2015
Tác gi lu n v n

Lê H ng Phong


L IC M
Lu n v n th c s “Gi i pháp t ng c

N
ng công tác qu n lý tài chính đ i v i

các đ n v s nghi p công l p tr c thu c Trung tâm Khí t
gia” đã đ

c hoàn thành t i Khoa Kinh t và Qu n lý tr

ng Th y v n Qu c

ng

i h c Th y l i

tháng 02 n m 2015. Trong quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thànhLlu n v n,
tác gi đã nh n đ
Tr

c r t nhi u s giúp đ c a th y cô, b n bè và gia đình.

c h t, tác gi xin g i l i c m n chân thành nh t đ n th y PGS.TS.

Nguy n Bá Uân đã tr c ti p h

ng d n và giúp đ trong quá trình nghiên c u và

hoàn thành lu n v n.
Xin g i l i c m n đ n Phòng ào t o đ i h c và sau đ i h c, khoa Kinh t và
Qu n lý tr ng

i h c Th y l i và toàn th các th y cô đã gi ng d y, t o m i đi u ki n

thu n l i cho tác gi trong th i gian h c t p c ng nh th c hi n lu n v n.
Tác gi c ng chân thành c m n t i các anh ch đ ng nghi p, b n bè đã h
tr chuyên môn, thu th p tài li u liên quan đ lu n v n đ

c hoàn thành.

Trong khuôn kh m t lu n v n, do th i gian và đi u ki n h n ch nên không
tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y, tác gi r t mong nh n đ

c nh ng ý ki n đóng

góp quý báu c a các th y cô và đ ng nghiêp.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, tháng 03 n m 2015
Tác gi lu n v n

Lê H ng Phong


DANH M C HÌNH
Hình 1.1: S đ mô hình qu n lý tài chính đ i v i đ n v s nghi p đ

c nhà n

c

đ m b o toàn b kinh phí ho t đ ng (ngu n: webside tapchitaichinh.vn) ...............24
Hình 1.2: S đ mô hình qu n lý tài chính đ i v i đ n v s nghi p t đ m b o và
t đ m b o m t ph n kinh phí ho t đ ng(ngu n: webside tapchitaichinh.vn) .........25
Hình 2.1: S

đ

t

ch c c a Trung tâm KTTV Qu c gia, ngu n: webside

kttvqg.gov.vn.............................................................................................................32

Hình 2.2: M t s d án phát tri n m ng l

i đã và đang th c hi n, ngu n: webside

kttvqg.gov.vn.............................................................................................................36
Hình 2.3: T ch c qu n lý tài chính k toán c a Trung tâm KTTV Qu c gia, ngu n:
webside kttvqg.gov.vn ..............................................................................................43


DANH M C B NG
B ng 2.1. T ng chi NSNN t n m 2010 - 2013 c a Trung tâm KTTV Qu c gia ..33
B ng 2.2 : Th ng kê thu, chi ho t đ ng d ch v theo các m ng ho t đ ng c a Trung
tâm KTTV Qu c gia t n m 2011 đ n 2013.............................................................38
B ng 2.3: Doanh thu ho t đ ng d ch v c a Các đ n v s nghi p tr c thu c Trung
tâm KTTV Qu c gia..................................................................................................40
B ng 2.4: Phân lo i các VSN thu c Trung tâm KTTV Qu c gia .........................41


DANH M C CH

KTTV
VSN

: Khí t
:

VI T T T

ng Th y v n

n v s nghi p

NSNN

: Ngân sách nhà n

SNCL

: S nghi p công l p

NCKH

: Nghiên c u khoa h c

TSC

: Tài s n c đ nh

BTNMT

: B Tài nguyên và Môi tr

MKTKT
TNMT

:

c

nh m c kinh t k thu t

: Tài nguyên và Môi Tr

ng

ng


M CL C

M

U

CH

NG 1: C

CHÍNH

S

LÝ LU N CHUNG V

I V I CÁC

NV S

CÔNG TÁC QU N LÝ TÀI

NGHI P ...................................................... 1

1.1. M t s khái ni m .................................................................................................. 1
1.1.1. Tài chính công ................................................................................................... 1
1.1.2. Qu n lý tài chính công ...................................................................................... 3
1.1.3.

n v s nghi p và ho t đ ng s nghi p ......................................................... 5

1.2. Qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p ................................................... 8
1.2.1. M c tiêu qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p .................................. 8
1.2.2. Nguyên t c qu n lý tài chính đ i v i đ n v s nghi p .................................... 9
1.2.3. N i dung qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p ............................... 10
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá công tác qu n lý tài chính công .................................... 15
1.3. Th c tr ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p

Vi t Nam

hi n nay ..................................................................................................................... 16
1.3.1. Th c tr ng công tác qu n lý tài chính đ i v i đ n v s nghi p..................... 16
1.3.2. H th ng nh ng v n b n pháp lu t hi n hành ................................................. 20
1.3.3. Nh ng k t qu đ t đ
1.4. Các nhân t

nh h

c và nh ng h n ch , t n t i......................................... 21

ng đ n công tác qu n lý tài chính

các đ n v s nghi p 22

1.4.1. Nhóm các nhân t ch quan ............................................................................ 22
1.4.2. Nhóm các nhân t khách quan ........................................................................ 23
1.5. Nh ng bài h c v qu n lý tài chính công ........................................................... 25
K T LU N CH
CH
CÁC
T

NG 1.......................................................................................... 27

NG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ TÀI CHÍNH
NV S

IV I

NGHI P CÔNG L P TR C THU C TRUNG TÂM KHÍ

NG TH Y V N QU C GIA, GIAI O N 2010 - 2013 ............................ 28

2.1. Gi i thi u v Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c gia .................................... 28

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n .................................................................. 28


2.1.2. Ch c n ng, nhi m v c a Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c gia ............. 30

2.1.3. C c u, t ch c............................................................................................... 31
2.2. Tình hình t ch c th c hi n nhi m v c a Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c

gia trong th i gian qua .............................................................................................. 33
2.2.1. Tình hình th c hi n nhi m v ......................................................................... 33
2.2.2. Nh ng thành t u đ t đ
d ch v Khí t

c trong ho t đ ng s nghi p và ho t đ ng cung c p

ng Th y v n ..................................................................................... 36

2.3. Th c tr ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p tr c thu c
Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c gia ................................................................. 41

2.3.1. Mô hình t ch c qu n lý tài chính t i các đ n v tr c thu c Trung tâm Khí
t

ng Th y v n Qu c gia ......................................................................................... 41

2.3.2. Nh ng quy đ nh n i b v công tác qu n lý tài chính .................................... 43
2.3.3. Công tác l p, ch p hành và quy t toán ngân sách Nhà n
2.4.

c .......................... 45

ánh giá chung v công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p

thu c Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c gia ....................................................... 56

2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ

c .................................................................................. 56

2.4.2. Nh ng t n t i, h n ch và nguyên nhân .......................................................... 58
K T LU N CH
CH

NG 3:

NG 2......................................................................................... 65
XU T M T S

QU N LÝ TÀI CHÍNH

GI I PHÁP T NG C

I V I CÁC

TR C THU C TRUNG TÂM KHÍ T

NV S

NG CÔNG TÁC

NGHI P CÔNG L P

NG TH Y V N QU C GIA GIAI

O N 2015 - 2020 ................................................................................................... 66
3.1. M c đích, yêu c u .............................................................................................. 66
3.1.1. M c đích.......................................................................................................... 66
3.1.2. Yêu c u............................................................................................................ 67
3.2. Nh ng thu n l i, khó kh n, c h i và thách th c đ i v i công tác qu n lý tài
chính c a Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c gia trong th i gian t i .................. 67

3.2.1. Yêu c u c a các ngành kinh t qu c dân đ i v i các s n ph m ngành Khí
t

ng Th y v n ......................................................................................................... 67


3.2.2. Nh ng thu n l i, khó kh n nâng cao ch t l
nghi p Khí t

ng s n ph m c a ho t đ ng s

ng Th y v n ...................................................................................... 68

3.2.3. Thu n l i và khó kh n đ i v i công tác qu n lý tài chính c a Trung tâm Khí

t

ng Th y v n Qu c gia ......................................................................................... 71

3.3. Nh ng nguyên t c trong vi c đ xu t gi i pháp................................................. 72
3.3.1. C s khoa h c và th c ti n ............................................................................ 72
3.3.2. Tính kh thi ..................................................................................................... 75
3.3.3. Tính hi u qu ................................................................................................... 75
3.3.4.
3.4.

m b o tuân th các quy đ nh c a h th ng v n b n pháp quy .................... 76
xu t m t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n

v s nghi p tr c thu c Trung tâm Khí t

ng Th y v n Qu c gia ........................... 77

3.4.1. Nhóm gi i pháp v c c u t ch c b máy qu n lý tài chính k toán; trình đ ,
n ng l c cán b qu n lý tài chính k toán ................................................................ 77
3.4.2. Nhóm gi i pháp v xây d ng c ch , chính sách qu n lý tài chính ngành Khí
t

ng Th y v n ......................................................................................................... 79

3.4.3. Nhóm gi i pháp v c ch l p, ch p hành và quy t toán NSNN .................... 82
3.4.4. Nhóm gi i pháp v c ch chi tr ti n l

ng, ti n công và thu nh p t ng thêm .... 83

3.5. Các gi i pháp h tr khác ................................................................................... 84
3.5.1.

i v i B Tài chính ...................................................................................... 85

3.5.2.

i v i B N i v ........................................................................................... 85

3.5.3.

i v i B Tài nguyên và Môi tr

3.5.4.

i v i Trung tâm Khí t

K T LU N CH

ng............................................................ 85

ng Th y v n Qu c gia ......................................... 86

NG 3.......................................................................................... 88

K T LU N - KI N NGH ..................................................................................... 89
TÀI LI U THAM KH O ...................................................................................... 91

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Trong th i gian qua, công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p
công l p, đ c bi t là các đ n v s nghi p công l p th c hi n nhi m v Nhà n
giao v Khí t

c

ng Th y v n (g i t t là đ n v s nghi p KTTV) đã b c l nhi u b t

c p trong vi c th c hi n quy n t ch , t ch u trách nhi m c a đ n v v t ch c
công vi c, s p x p l i b máy, s d ng lao đ ng và ngu n l c tài chính trong th c
hi n nhi m v đ

c giao. Vì v y, ch a phát huy đ

v trong s d ng kinh phí đ

c tính n ng đ ng c a các đ n

c c p nh m nâng cao ch t l

th i m r ng các ho t đ ng d ch v thu phí v i ch t l

ng d ch v công, đ ng

ng cao cho xã h i, t ng d n

ngu n thu t huy đ ng s đóng góp c a c ng đ ng xã h i, t o thêm ngu n l c phát
tri n s nghi p KTTV, t ng b
cao thu nh p cho ng

c gi m d n bao c p t ngân sách nhà n

c, nâng

i lao đ ng.

nâng cao hi u qu công tác qu n lý tài chính theo yêu c u c a Ch
trình hành đ ng “

i m i qu n lý tài chính c quan hành chính và t ch c s

nghi p, d ch v công” thu c Ch
giai đo n 2001 - 2010 c a Th t

ng trình t ng th c i cách hành chính nhà n

cách hành chính nhà n

ng trình t ng th c i

c giai đo n 2011 - 2020, nh m đ y nhanh ti n đ th c hi n

ng trình hi n đ i hóa, t đ ng hóa công ngh d báo và m ng l

KTTV ph n đ u đ n n m 2020 đ t ch tiêu mà Chi n l
đ

c Th t

c

ng Chính ph và Ngh quy t s 30C/NQ-CP ngày

08 tháng 11 n m 2011 c a Chính ph v vi c ban hành Ch
ch

ng

i quan tr c

c phát tri n ngành KTTV

ng Chính ph phê duy t t i Quy t đ nh s 929/2010/Q -TTg ngày 22

tháng 6 n m 2010 đ ra là: “Ngành KTTV Vi t Nam đ t trình đ khoa h c công
ngh tiên ti n c a khu v c châu Á, có đ n ng l c đi u tra c b n, d báo khí t

ng

th y v n, ph c v yêu c u phòng tránh và gi m nh thi t h i do thiên tai, phát tri n
kinh t - xã h i, b o đ m qu c phòng, an ninh, khai thác, s d ng h p lý tài nguyên
thiên nhiên, b o v môi tr

ng trong th i k đ y m nh công nghi p hoá, hi n đ i

hoá đ t n

c”, vi c đ i m i công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p

KTTV tr thành m t yêu c u h t s c c p thi t.
Xu t phát t nh ng yêu c u, đi u ki n th c ti n trên, tác gi l a ch n đ tài
"Gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p
ng Th y v n Qu c gia" làm đ tài lu n v n

công l p tr c thu c Trung tâm Khí t

t t nghi p, v i mong mu n đóng góp nh ng ki n th c và hi u bi t c a mình trong
vi c qu n lý ngày m t t t h n, ti t ki m và hi u qu h n ngu n tài chính c a đ n v .
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
Lu n v n nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng c

ng công tác

qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p công l p tr c thu c Trung tâm KTTV
Qu c gia trong th i gian t i.
ng pháp nghiên c u

3. Ph

hoàn thành n i dung nghiên c u c a lu n v n, tác gi áp d ng các ph

ng

pháp nghiên c u sau:

4.
4.1.

- Ph

ng pháp h th ng hóa c c lý lu n và t ng k t th c ti n;

- Ph

ng pháp đi u tra, thu th p ngu n s li u th c p;

- Ph

ng pháp th ng kê so sánh;

- Ph

ng pháp đ i chi u v i h th ng v n b n pháp quy;

- Ph

ng pháp phân tích t ng h p;

- Ph

ng pháp suy lu n;

- Ph

ng pháp tham v n ý ki n chuyên gia.

it

ng và ph m vi nghiên c u

it

ng nghiên c u c a đ tài
it

ng nghiên c u c a đ tài là công tác qu n lý tài chính c a các đ n v

s nghi p công l p tr c thu c Trung tâm KTTV Qu c gia; các nhân t
và nh ng gi i pháp nâng cao ch t l

nh h

ng

ng công tác qu n lý tài chính, khai thác, s

d ng ngu n v n trong Trung tâm KTTV Qu c gia.


4.2. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
- Ph m vi v n i dung: Công tác qu n lý tài chính c a các đ n v s nghi p

công;
- Ph m vi v không gian: Không gian nghiên c u c a lu n v n là các đ n v
s nghi p tr c thu c Trung tâm KTTV Qu c gia;
- Ph m vi v th i gian:

tài nghiên c u các s li u th c t công tác qu n lý

tài chính t i các đ n v s nghi p tr c thu c Trung tâm KTTV Qu c gia trong th i
gian t n m 2010 - 2013 và đ ra các gi i pháp nâng cao hi u qu công tác này t
n m 2015 đ n n m 2020.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
5.1. Ý ngh a khoa h c
Nh ng k t qu đánh giá th c ti n và nghiên c u đ xu t các gi i pháp đ i
m i công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p có tính đ c thù nh các
đ n v s nghi p KTTV là nh ng nghiên c u có giá tr b sung vào vào h th ng lý
lu n c s v ph

ng pháp qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p.

5.2. Ý ngh a th c ti n
Nh ng phân tích đánh giá th c ti n và nghiên c u đ xu t các gi i pháp đ i
m i công tác qu n lý tài chính là nh ng tham kh o h u ích có giá tr g i m trong
vi c t ng c

ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v tr c thu c Trung tâm

KTTV Qu c gia nói riêng, các đ n v s nghi p công l p
6. K t qu d ki n đ t đ

n

c ta nói chung.

c

Nh ng k t qu mà đ tài nh m đ t đ

c g m 3 m ng v n đ sau:

- H th ng l i lý lu n c s v công tác qu n lý tài chính và qu n lý tài chính
công nói chung, qu n lý tài chính công

các đ n v s nghi p công l p nói riêng,

t ng h p nh ng ch tiêu đánh giá n ng l c qu n lý tài chính c a các đ n v công l p
và phân tích nh ng nhân t

nh h

ng đ n hi u qu c a công tác qu n lý tài chính.

- Phân tích đánh giá th c tr ng công tác qu n lý tài chính c a các đ n v s
nghi p công l p tr c thu c Trung tâm KTTV Qu c gia giai đo n 2010 - 2013, t đó


rút ra nh ng bài h c kinh nghi m có giá tr áp d ng th c ti n, nh ng u đi m c n
phát huy và nh ng t n t i, h n ch c n ph i kh c ph c.
- Nghiên c u m t s gi i pháp kh thi, có c s khoa h c và th c ti n nh m
t ng c

ng công tác qu n lý tài chính c a các đ n v s nghi p công l p tr c thu c

Trung tâm KTTV Qu c gia trong giai đo n t n m 2015 đ n 2020 nh m góp ph n
th c hi n thành công Chi n l

c phát tri n ngành KTTV đ n n m 2020.

7. N i dung c a lu n v n
N i dung c a lu n v n g m ph n m đ u, k t lu n ki n ngh , danh m c tài
li u tham kh o và 3 ch
Ch

ng v i n i dung nh sau:

ng 1: C s lý lu n chung v công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s
nghi p;

Ch

ng 2: Th c tr ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p công
l p tr c thu c Trung tâm KTTV Qu c gia giai đo n 2010 - 2013;

Ch

ng 3: M t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý tài chính đ i v i các đ n

v s nghi p công l p tr c thu c Trung tâm KTTV Qu c gia giai đo n
2015 - 2020.

1

CH
C

S

NG 1

LÝ LU N CHUNG V CÔNG TÁC QU N LÝ TÀI CHÍNH
I V I CÁC

NV S

NGHI P

1.1. M t s khái ni m
1.1.1. Tài chính công
Chính ph (hay khu v c Chính ph nói chung) luôn ph i đ m nh n nh ng
nhi m v l n lao c a c qu c gia, dân t c và thu c v các ch c n ng v n có c a
Nhà n

c. Cùng v i quá trình phát tri n, ph m vi và yêu c u th c hi n các nhi m

v c a Nhà n

c ngày càng phong phú h n, đa d ng h n. Chính vì v y, Chính ph

luôn c n có ngu n l c tài chính l n đ đáp ng cho vi c th c hi n các nhi m v c a
mình. T đó xu t hi n khái ni m Tài chính công. Cách ti p c n nghiên c u đ có
th đ a ra khái ni m Tài chính công c ng muôn hình muôn v ; nh ng ít có tài li u
đ a ra khái ni m Tài chính công m t cách c th , rõ ràng.
Trong cu n “Tài chính công” c a tr

ng đ i h c Kinh t qu c dân n hành n m

1999 đ làm tài li u ph c v đào t o h Cao h c, quan ni m: “Tài chính công là m t
l nh v c c a kinh t h c nghiên c u các ho t đ ng c a Chính ph và các ph

ng

ti n thay th trong vi c tài tr các chi tiêu c a Chính ph ” [13, tr.2].
i m n i b t c a quan ni m này là kh ng đ nh rõ ch th c a các quan h thu c
ph m vi c a Tài chính công là Chính ph và Tài chính công có th tác đ ng, đi u
ch nh ho c thay th các ph

ng ti n tài chính sao cho ph c v t t nh t cho các nhu

c u chi tiêu c a Chính ph . Song đ t v n đ “Tài chính công là m t l nh v c c a
kinh t h c” thì ch a th t rõ ràng.
it

ng nghiên c u c a kinh t h c là các ngu n l c và cách th c phân b

các ngu n l c đó trong xã h i sao cho công b ng và hi u qu ; còn đ i t

ng nghiên

c u c a Tài chính công là quá trình t o l p, s d ng các qu ti n t nh m đáp ng
t t nh t 1 trong 3 y u t đ u vào cho khu v c Chính ph ho t đ ng.
Khái ni m trên c ng ch a l t t đ

c b n ch t c a Tài chính công đ làm c n

c cho vi c ti p t c nghiên c u, tri n khai, đánh giá k t qu qu n lý Tài chính công


2
trong th c ti n. Nh ng di n bi n thay đ i c a th c ti n đã đ t v n đ cho các nhà
nghiên c u v kinh t ph i xem xét l i m c đ chu n xác c a khái ni m này.
Trong cu n “Qu n lý Tài chính công” do nhóm tác gi c a b môn Qu n lý Tài
chính nhà n

c - H c vi n Tài chính, biên so n đ ph c v đào t o chuyên ngành
b c đ i h c ” [8, tr.3] l i có cách ti p c n khái ni m Tài

Qu n lý Tài chính công

chính công t thu t ng Tài chính và Công: “…Xét v ý ngh a và ph m vi, thu t
ng Tài chính công đ

c hi u là s h p thành b i ý ngh a và ph m vi c a hai thu t

ng Tài chính và Công.
Theo quan ni m ph bi n, Tài chính đ
các hi n t

c hi u là: Có bi u hi n bên ngoài là

ng thu, chi b ng ti n; có n i dung v t ch t là các ngu n tài chính, các

qu ti n t ; có n i dung kinh t bên trong là các quan h kinh t - quan h phân ph i
d

i hình th c giá tr /quan h tài chính, n y sinh trong quá trình phân ph i các

ngu n tài chính nh m t o l p ho c s d ng các qu ti n t .
Xét v ý ngh a, thu t ng Công có th hi u trên các khía c nh:
- V quan h s h u (đ i v i tài s n, các ngu n tài chính, các qu ti n t ) là s
h u công c ng;
- V m c đích ho t đ ng: là vì l i ích công c ng; v ch th ti n hành ho t
đ ng: là các ch th công;
- V pháp lu t đi u ch nh: là các Lu t công.
Xét v ph m vi, thu t ng Công có th đ

c hi u trên các khía c nh: công

trên ph m vi toàn qu c, toàn xã h i, c c ng đ ng; công trong ph m vi m t nhóm
ng
đ

i, m t t p th , m t t ch c. Tuy nhiên, trên ph m vi c qu c gia, Công c n
c hi u là:
- Toàn qu c, toàn xã h i, c c ng đ ng.
- Lo i tr Công trong ph m vi h p c a m t nhóm ng

i, m t t ch c.

Nh ng lu n gi i trên đây cho phép rút ra nh n xét v các đ c tr ng c a Tài
chính công là:
- V s h u: Các ngu n tài chính, các qu ti n t trong Tài chính công thu c
s h u công c ng, s h u toàn dân mà Nhà n
nhà n

c.

c là đ i di n, th

ng g i là s h u


3
- V m c đích: Các ngu n tài chính, các qu ti n t trong Tài chính công
đ

c s d ng vì l i ích chung c a toàn xã h i, c a toàn qu c, c a c c ng đ ng, vì

các m c tiêu kinh t v mô, không vì m c tiêu l i nhu n.
- V ch th : Các ho t đ ng thu, chi b ng ti n trong Tài chính công do các
ch th công ti n hành. Các ch th công
ch c c a Nhà n

cđ

đó (g i chung là Nhà n

c Nhà n

đây là Nhà n

c ho c các c quan, t

c giao nhi m v th c hi n các ho t đ ng thu, chi

c).

- V m t pháp lu t: Các quan h Tài chính công ch u s đi u ch nh b i các
“lu t công”, d a trên các quy ph m pháp lu t m nh l nh – quy n uy. Khác v i Tài
chính công, các quan h tài chính t đ
quy ph m pháp lu t h

c đi u ch nh b i các “lu t t ”, d a trên các

ng d n, tho thu n. Các quan h Tài chính công là các quan

h kinh t n y sinh g n li n v i vi c t o l p và s d ng các qu công mà m t bên
c a quan h là các ch th công.
Có th đ a ra khái ni m t ng quát v Tài chính công nh sau:
Tài chính công là t ng th các ho t đ ng thu, chi b ng ti n do Nhà n

c ti n

hành, nó ph n ánh h th ng các quan h kinh t n y sinh trong quá trình t o l p và
s d ng các qu công nh m ph c v th c hi n các ch c n ng c a Nhà n

c và đáp

ng các nhu c u, l i ích chung c a toàn xã h i.

T đó cho th y, b n ch t c a Tài chính công đ
ph m vi ch c n ng c a Nhà n
c am in
Nhà n

c, thích ng v i nh ng đi u ki n kinh t - xã h i

c, là công c c a Nhà n

c. Nhà n

c quy đ nh b i b n ch t và

c đ ph c v và th c hi n các ch c n ng c a

c s d ng Tài chính công thông qua các chính sách thu, chi đ

tác đ ng t i s phát tri n kinh t - xã h i nh m gi v ng t l các quan h h p lý và
th c hi n các m c tiêu c a kinh t v mô do Nhà n

c đ nh h

ng,…”.

1.1.2. Qu n lý tài chính công
Qu n lý là yêu c u t t y u đ đ m b o s ho t đ ng bình th

ng c a m i quá

trình và h th ng kinh t - xã h i. Th c ch t c a qu n lý là thi t l p và th c hi n h

th ng các ph

ng pháp và bi n pháp khác nhau c a ch th qu n lý tác đ ng m t

cách có ý th c t i đ i t

ng qu n lý nh m đ t t i k t qu nh t đ nh.


4
Quan h gi a ch th và đ i t
đ nh: Nhà n
n

ng trong qu n lý tài chính công đ

c xác

c là ch th qu n lý. Tu theo t ch c b máy t ng qu c gia, m i

c có c quan Nhà n

c tr c ti p qu n lý tài chính công phù h p.

it

ng

qu n lý là tài chính công. Qu n lý tài chính công là các ho t đ ng và quan h tài
chính liên quan đ n qu n lý, đi u hành c a Nhà n

c.

Nh v y, qu n lý tài chính công là quá trình tác đ ng, đi u ch nh c a Nhà
n

c đ n tài chính công nh m ph c v cho vi c th c hi n các ch c n ng, nhi m v

c a Nhà n

c m t cách hi u qu nh t

Qu n lý tài chính là m t b ph n, m t khâu c a qu n lý kinh t - xã h i và là
khâu qu n lý mang tính t ng h p. Qu n lý tài chính đ
n u nó t o ra đ

c coi là h p lý, có hi u qu

c m t c ch qu n lý thích h p, có tác đ ng tích c c t i các quá

trình kinh t - xã h i theo ph
lý, s d ng ngu n tài chính

ng h

ng phát tri n đã đ

c ho ch đ nh. Vi c qu n

các đ n v s nghi p liên quan tr c ti p đ n hi u qu

kinh t - xã h i do đó ph i có s qu n lý, giám sát, ki m tra nh m h n ch , ng n
ng a các hi n t

ng tiêu c c, tham nh ng trong khai thác và s d ng, đ ng th i

nâng cao hi u qu s d ng các ngu n tài chính.
Các đ n v s nghi p là nh ng t ch c th c hi n nghi p v chuyên môn,
cung c p nh ng d ch v công nh m tho mãn nhu c u thi t y u và quy n c b n c a
ng

i dân (ví d : tr

ng h c, b nh vi n, vi n nghiên c u…). C s khoa h c đ

xác l p c ch qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p là b n ch t d ch v mà
các đ n v cung ng. D ch v công c ng là lo i d ch v ph c v tr c ti p nhu c u
thi t y u c a ng
tr

i dân, đ

c đây thông th

c các cá nhân s d ng tr c ti p. Nh ng d ch v này

ng do Nhà n

c tr c ti p cung ng nh ng ngày nay đã m

r ng, giao cho các doanh nghi p t nhân th c hi n. Do v y, s x y ra s c nh tranh
trong l nh v c cung c p các d ch v công. Xét v m t logic c a v n đ , có c nh
tranh thì c n có c ch t ch tài chính đ đ m b o tính ch đ ng cho các đ n v s
nghi p tr

c môi tr

ng c nh tranh. Nh v y, c n ph i có m t c ch qu n lý tài

chính m m cho các đ n v s nghi p t c là cho h quy n đ

c khai thác ngu n thu

và b trí các kho n chi m t cách ch đ ng trong nh ng gi i h n nh t đ nh.


5
1.1.3.

n v s nghi p và ho t đ ng s nghi p

1.1.3.1.

n v s nghi p

1. Khái ni m
n v s nghi p công là m t lo i hình t ch c đ

c c quan Nhà n

c có

th m quy n ra quy t đ nh thành l p, có ch c n ng th c hi n m t ho c m t s nhi m
v chuyên môn nh t đ nh, nh m th c hi n các m c tiêu kinh t - xã h i do Nhà
n

c giao. Trên th c t ,

n v s nghi p công hi n di n

t t c các l nh v c: giáo

d c, đào t o, v n hóa thông tin, nghiên c u khoa h c, y t , khí t

ng th y v n…

n v s nghi p có nh ng đi m khác v i lo i hình doanh nghi p. Doanh
nghi p ph i t trang tr i chi phí b ng chính ngu n thu c a mình. Vì v y, trong kinh
t th tr

ng, các doanh nghi p ph i tuân th nguyên t c kinh doanh: bù đ p đ chi

phí đã chi và có lãi. N u không, doanh nghi p s r i vào tình tr ng phá s n.
L nh v c s nghi p t o ra nh ng s n ph m đ c bi t v a mang tính ph c v
chính tr - xã h i v a mang tính hàng hoá đòi h i ph i bù đ p chi phí. V i ch c
n ng ph c v xã h i, s n ph m c a ho t đ ng s nghi p có giá tr tinh th n vô h n
không th đo b ng giá tr ti n t h u hình. Nh ng đ n v t o ra s n ph m đó không
th và càng không h ch toán đ

c l lãi đ n thu n, b i s n ph m c a nó thu c ch c

n ng ph c v nhân dân, ph c v xã h i. Trong quá trình ho t đ ng, đ đáp ng nhu
c u chi tiêu, các đ n v s nghi p đ
Nhà n

c ho c đ

c Nhà n

c c p phát kinh phí t ngân sách

c b sung t các ngu n khác. Nh ng m t khác, m i s n ph m

c a ho t đ ng s nghi p đ u mang trong nó giá tr lao đ ng hao phí.
ph n hao phí đó, các đ n v s nghi p ph i thu l i c a ng

ih

bù đ p

ng th m t ph n

chi phí.
Chi phí cho l nh v c s nghi p không đ

c tr l i tr c ti p hoàn toàn b ng

hi u qu kinh t mà thông qua hi u qu xã h i nh m đ t đ

c các m c tiêu phát

tri n chung c a kinh t - xã h i. Ví d : chi giáo d c đào t o nh m nâng cao dân trí
c a m t qu c gia, chi v y t , v sinh môi tr
ng

ng nh m đ m b o s c kho cho m i

i dân, chi cho công tác v n hóa xã h i nh m nâng cao ch t l

tinh th n cho m i thành viên trong xã h i, ….

ng cu c s ng


6
2. Phân lo i đ n v s nghi p
n v s nghi p không có thu

a.

Là đ n v đ

c Ngân sách Nhà n

xuyên đ th c hi n nhi m v đ

c c p toàn b kinh phí ho t đ ng th

ng

c giao theo nguyên t c không hoàn l i tr c ti p.

n v s nghi p có thu

b.

n v s nghi p có thu đ
-

c phân thành hai lo i:

n v s nghi p có thu t đ m b o toàn b chi phí ho t đ ng th

ng

xuyên (g i t t là đ n v s nghi p t b o đ m chi phí ho t đ ng): là đ n v có ngu n
thu t ho t đ ng s nghi p n đ nh và b o đ m đ
th

ng xuyên. Ngân sách Nhà n

c toàn b chi phí ho t đ ng

c không ph i c p kinh phí ho t đ ng th

ng

n v s nghi p có thu t đ m b o m t ph n chi phí ho t đ ng th

ng

xuyên cho đ n v .
-

xuyên (g i t t là đ n v s nghi p t b o đ m m t ph n chi phí ho t đ ng): là đ n
v có ngu n thu t ho t đ ng s nghi p nh ng ch a t trang tr i toàn b chi phí
ho t đ ng th
th

ng xuyên, ngân sách Nhà n

c ph i c p m t ph n chi phí ho t đ ng

ng xuyên cho đ n v .
Kho n thu c a các đ n v s nghi p không vì m c đích l i nhu n. Tu theo

tính ch t và đ c đi m ho t đ ng, Nhà n
v cđ

c cho phép đ n v s nghi p

m t s l nh

c thu m t s kho n mang tính ch t s nghi p nh các lo i phí. Ngu n thu t

ho t đ ng s nghi p là m t n i dung thu c a ngân sách Nhà n

c và đ

c quy đ nh

trong Lu t Ngân sách. M c đích c a các kho n thu này là nh m xoá b d n tình
tr ng bao c p qua ngân sách, gi m ngu n kinh phí c p phát t ngân sách Nhà n

c,

đ ng th i trang tr i thêm cho các ho t đ ng c a đ n v . Tuy nhiên, huy đ ng s
đóng góp c a các t ch c và dân c nh m phát tri n các ho t đ ng s nghi p không
ph i xu t phát t m c đích l i nhu n nh các kho n thu c a doanh nghi p.
1.1.3.2. Ho t đ ng s nghi p
1. Khái ni m
Trong n n kinh t - xã h i, quá trình lao đ ng sáng t o c a con ng
rèn luy n, t b i d

ng b n thân con ng

i, làm cho con ng

i là s t

i ngày càng hoàn


7
thi n, kh n ng lao đ ng sáng t o c a con ng

i ngày càng nâng cao. Ho t đ ng

giáo d c, đào t o, y t , th d c th thao đem đ n tri th c và đ m b o s c kho cho
l cl

ng lao đ ng, t o đi u ki n cho lao đ ng có ch t l

ng ngày càng t t h n,

ho t đ ng s nghi p khoa h c, v n hoá thông tin mang l i nh ng hi u bi t cho con
ng

i v t nhiên, xã h i t o ra nh ng công ngh m i ph c v s n xu t và đ i

s ng… M c dù trong xã h i t n t i nhi u lo i ho t đ ng khác nhau nh ng n u quy
theo tính ch t thì có hai lo i ho t đ ng l n là: ho t đ ng s n xu t kinh doanh và
ho t đ ng s nghi p.

i m khác c b n c a ho t đ ng s nghi p v i ho t đ ng s n

xu t kinh doanh là: ho t đ ng s nghi p ch y u cung c p các d ch v tho mãn nhu
c u chung, vì l i ích c a c c ng đ ng v m t kinh t c ng nh xã h i, trong khi
ho t đ ng s n xu t kinh doanh ch y u t o ra s n ph m v t ch t cho xã h i, mang
l i l i ích tr c ti p cho ch th t ch c ra ho t đ ng đó.
Nh v y, Ho t đ ng s nghi p có liên quan đ n toàn b ho t đ ng c a xã
h i, đó là nh ng ho t đ ng th c hi n nh ng công vi c có l i ích chung và lâu dài
cho c ng đ ng xã h i. Ho t đ ng s nghi p không tr c ti p s n xu t ra c a c i v t
ch t, nh ng nó tác đ ng đ n l c l
đ ng s nghi p nh h

ng s n xu t và quan h s n xu t, k t qu ho t

ng tr c ti p đ n n ng su t lao đ ng xã h i..

2. Phân lo i ho t đ ng s nghi p
a. Xét theo l nh v c ho t đ ng: các ho t đ ng s nghi p đ

c chia thành:

- S nghi p kinh t .
- S nghi p v n hoá, Thông tin.
- S nghi p Giáo d c và ào t o.
- S nghi p Y t , đ m b o xã h i.
- S nghi p Th d c, th thao.
b. Xét theo tính ch t ngu n tài chính đ m b o cho ho t đ ng s nghi p
- Ho t đ ng s nghi p không có thu: là nh ng ho t đ ng do Nhà n

cđ m

b o hoàn toàn nhu c u tài chính đ cung c p d ch v cho xã h i tiêu dùng. Nh ng
ho t đ ng này th

ng là nh ng ho t đ ng cung c p các d ch v thi t y u cho xã h i,

ph m vi tiêu dùng r ng rãi và ch có Nhà n

c m i có th th c hi n đ

c.


8
- Ho t đ ng s nghi p có thu: là nh ng ho t đ ng mà nhu c u tài chính đ m
b o cho chúng ho t đ ng ngoài vi c Nhà n

c cung c p còn đ

d

i tiêu dùng và các d ch v khác đ

i d ng phí, các kho n đóng góp c a ng

không ng ng nâng cao ch t l
này th

c thu m t ph n

ng và m r ng quy mô ho t đ ng. Nh ng ho t đ ng

ng là nh ng ho t đ ng cung c p các d ch v có tác đ ng tr c ti p đ n quá

trình s n xu t và đ i s ng mà ng

i tiêu dùng có th th y ngay hi u qu s d ng

d ch v mang l i và n u không có c ng s không đ t đ

c l i ích mong mu n.

c. Xét theo tính ch t ho t đ ng: ho t đ ng s nghi p đ

c chia thành:

- Ho t đ ng s nghi p th

ng xuyên

- Ho t đ ng s nghi p không th
3.

ng xuyên

c tr ng c a ho t đ ng s nghi p
Th nh t: Ho t đ ng s nghi p g n bó h u c v i quá trình t o ra c a c i v t

ch t và giá tr tinh th n.
Th hai: Ho t đ ng s nghi p nói chung không nh m m c đích l i nhu n
tr c ti p, nh t là nh ng ho t đ ng s nghi p do Nhà n

c ti n hành.

Th ba: Ho t đ ng s nghi p luôn g n li n và b chi ph i b i các ch
trình phát tri n kinh t - xã h i c a Nhà n

ng

c.

Th t : S n ph m c a các ho t đ ng s nghi p là s n ph m mang l i ích
chung và có tính lâu dài.
4. Vai trò c a ho t đ ng s nghi p trong n n kinh t
Th nh t: Ho t đ ng s nghi p sáng t o ra nh ng s n ph m đ c bi t,
v t ch t ho c phi v t ch t, ph c v con ng

d ng

i và xã h i.

Th hai: Ho t đ ng s nghi p bao trùm toàn b các ho t đ ng c a xã h i, nó
thu c th

ng t ng ki n trúc, có kh n ng đi u ch nh h t ng c s .

Th ba: Ho t đ ng s nghi p có vai trò quan tr ng trong th c hi n công
b ng xã h i.
1.2. Qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p
1.2.1. M c tiêu qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p
Vi c qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p nh m các m c tiêu:
- Làm cho b máy c a các đ n v s nghi p ho t đ ng có hi u qu , đáp ng
nhu c u đòi h i ngày càng cao c a xã h i;


9
- T o đ ng l c khuy n khích các đ n v s nghi p tích c c ch đ ng tinh
gi n biên ch , s p x p, t ch c và phân công lao đ ng h p lý, nâng cao ch t l

ng

ngày công, s d ng kinh phí v i hi u qu cao, h th p chi phí hành chính.
- Nêu cao ý th c ti t ki m, t ng c

ng đ u tranh ch ng các hi n t

ng lãng

phí, tham ô.
- T o đi u ki n đ công ch c, viên ch c và ng
l c, nâng cao ch t l

i lao đ ng phát huy n ng

ng công tác, t đó t ng thu nh p v t ch t cho các cá nhân và

t p th .
1.2.2. Nguyên t c qu n lý tài chính đ i v i đ n v s nghi p
Qu n lý tài chính đ i v i đ n v s nghi p đ

c th c hi n theo 4 nguyên t c

c b n sau:
- Nguyên t c hi u qu : nguyên t c hi u qu là nguyên t c quan tr ng hàng
đ u trong qu n lý tài chính công. Hi u qu th hi n trên t t c các l nh v c chính tr ,
kinh t và xã h i. Khi th c hi n các n i dung chi, Nhà n

c luôn h

ng t i vi c

th c hi n các nhi m v , m c tiêu trên c s l i ích c a toàn th c ng đ ng, nh ng
m c tiêu chính tr quan tr ng c n ph i đ t đ

c trong t ng giai đo n c th . Ngoài

ra, hi u qu v kinh t c ng là tiêu th c quan tr ng đ các cá nhân và các c quan
có th m quy n cân nh c khi ra các quy t đ nh chi tiêu công c ng. Hi u qu v xã
h i là tiêu th c không th không quan tâm trong qu n lý tài chính công. M c dù r t
khó đ nh l

ng hi u qu v xã h i, song nh ng l i ích đem l i cho xã h i luôn đ

c

đ c p, cân nh c th n tr ng trong quá trình qu n lý tài chính công. Hi u qu xã h i
và hi u qu kinh t là hai n i dung quan tr ng ph i đ

c xem xét đ ng th i khi hình

thành m t quy t đ nh hay m t chính sách chi tiêu ngân sách.
- Nguyên t c th ng nh t: th ng nh t qu n lý theo nh ng v n b n lu t pháp
nh t đ nh là nguyên t c không th b qua trong qu n lý tài chính công. Th ng nh t
qu n lý chính là vi c tuân theo m t khuôn kh chung t vi c hình thành, s d ng,
thanh tra, ki m tra, thanh quy t toán, x lý nh ng v

ng m c trong quá trình tri n

khai th c hi n. Th c hi n nguyên t c qu n lý th ng nh t s đ m b o tính công b ng,
bình đ ng, đ m b o hi u qu , h n ch nh ng tiêu c c và nh ng r i ro, nh t là nh ng
r i ro có tính ch t ch quan khi quy t đ nh các kho n chi tiêu.


10
- Nguyên t c t p trung, dân ch : t p trung, dân ch là nguyên t c hàng đ u
trong qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p th h

T p trung dân ch đ m b o cho các ngu n l c c a xã h i đ

ng ngân sách Nhà n

c.

c s d ng t p trung và

phân ph i h p lý. Các kho n đóng góp c a dân ph i th c s do dân quy t đ nh chi
tiêu nh m đáp ng các m c tiêu vì l i ích chung c a c ng đ ng.
- Nguyên t c công khai, minh b ch: công khai minh b ch trong đ ng viên,
phân ph i các ngu n l c xã h i, nh t là ngu n l c v tài chính là nguyên t c đ m
b o cho vi c th c hi n th ng nh t, hi u qu trong qu n lý tài chính công. Th c hi n
công khai minh b ch trong qu n lý s t o đi u ki n cho c ng đ ng có th giám sát,
ki m soát các quy t đ nh v thu, chi tài chính, h n ch nh ng th t thoát và đ m b o
tính hi u qu .
1.2.3. N i dung qu n lý tài chính đ i v i các đ n v s nghi p
1.2.3.1. Qu n lý các ngu n thu
a. Kinh phí do NSNN c p, g m
- Kinh phí b o đ m ho t đ ng th

ng xuyên th c hi n ch c n ng, nhi m v

đ i v i VSN không có thu và VSN t b o đ m m t ph n chi phí ho t đ ng;
- Kinh phí th c hi n các nhi m v không th

ng xuyên;

- Kinh phí khác (n u có).
b. Ngu n thu s nghi p, g m

- Các kho n phí: Ph n đ
n

c đ l i t s thu phí, l phí thu c ngân sách nhà

c theo quy đ nh c a pháp lu t.
- Các kho n thu s nghi p: Thông qua các ho t đ ng s nghi p các đ n v s

nghi p s n xu t ra s n ph m ho c d ch v v n hóa, thông tin, khoa h c, th thao, y t …
t đó t o ra ngu n thu.
- Các kho n thu khác.
c. Yêu c u đ i v i qu n lý ngu n thu
i v i các ngu n thu s nghi p nh thu t phí, t ho t đ ng d ch v ,…
không đ n thu n là qu n lý các hình th c thu mà ph i t ch c qu n lý các y u t
quy t đ nh s thu. Trong quá trình qu n lý thu ph i coi tr ng yêu c u công b ng xã


11
h i, đ m b o th c hi n nghiêm túc, đúng đ n các chính sách, ch đ thu do c quan
có th m quy n ban hành.

qu n lý t t các ngu n thu này đòi h i ph i có k ho ch

thu sát, thu đ đ t ch c t t quá trình qu n lý thu đ ng th i đ ra các bi n pháp t
ch c thu thích h p.
i v i các kho n thu phí, l phí:

c xây d ng trên c s tính đúng, tính

đ các kho n thu theo qui đ nh c a các lu t thu và ch đ thu hi n hành, có tính

kh thi cao và sát th c t ; các kho n chi t các ngu n thu phí, l phí và thu khác
đ

c đ l i đ n v theo ch đ qui đ nh. C n c vào đ i t

đ

c đ l i chi theo quy đ nh c a c quan nhà n

ng thu, m c thu và t l

c có th m quy n.

i v i các kho n thu ho t đ ng d ch v : C n c vào k ho ch ho t đ ng
d ch v và m c thu do đ n v quy t đ nh ho c theo h p đ ng kinh t đã ký k t.
d. Qu n lý thu
Công tác qu n lý thu đ i v i các đ n v s nghi p đ
n m k ho ch. K ho ch đ

c ti n hành theo t ng

c th c hi n qua các khâu:

- Xây d ng k ho ch d toán thu
- Th c hi n k ho ch thu theo d toán
- Quy t toán các kho n thu.
1.2.3.2. Qu n lý các kho n chi
1. N i dung chi
- Chi th
đ

ng xuyên: Chi ho t đ ng th

ng xuyên theo ch c n ng, nhi m v

c c p có th m quy n giao; chi ho t đ ng th

ng xuyên ph c v cho công tác thu

phí và l phí; chi cho các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, cung ng d ch v (k c
chi th c hi n ngh a v v i ngân sách nhà n

c, trích kh u hao tài s n c đ nh theo

quy đ nh, chi tr v n, tr lãi ti n vay theo quy đ nh c a pháp lu t). Chi cho ng
lao đ ng (chi ti n công, ti n l

ng, thu nh p t ng thêm; các kho n ph c p l

i
ng;

các kho n trích b o hi m y t , b o hi m xã h i, kinh phí công đoàn theo quy
đ nh,…)
- Chi không th

ng xuyên g m: Chi th c hi n các nhi m v không th

xuyên v nghiên c u khoa h c và phát tri n công ngh ; chi đào t o b i d

ng

ng cán


12
b ; chi th c hi n ch
quan nhà n

ng trình m c tiêu qu c gia; chi th c hi n các nhi m v do c

c có th m quy n đ t hàng (đi u tra, quy ho ch, kh o sát và các nhi m

v khác); Chi đ u t xây d ng c b n, mua s m trang thi t b , s a ch a l n tài s n
c đ nh th c hi n các d án đ
nhi m v đ t xu t đ

c c p có th m quy n phê duy t; chi th c hi n các

c c p có th m quy n giao; chi h p tác qu c t và chi các

kho n khác (n u có)…
2. Yêu c u đ i v i qu n lý chi
nhi m v đ

m b o ngu n tài chính c n thi t đ các đ n v s nghi p th c hi n các
c giao theo đúng đ

ng l i, chính sách, ch đ c a Nhà n

hi n yêu c u này đòi h i các đ n v c n xác l p th t

c.

th c

u tiên cho các kho n chi đ

b trí kinh phí cho phù h p.
- Qu n lý các kho n chi ph i đ m b o yêu c u ti t ki m và có hi u qu . Ti t
ki m là m t trong nh ng nguyên t c hàng đ u c a qu n lý tài chính. Ngu n l c luôn
có gi i h n nh ng nhu c u không có gi i h n. Do v y trong quá trình phân b và s
d ng các ngu n l c khan hi m đó ph i tính toán sao cho v i chi phí th p nh t
nh ng v n đ t hi u qu cao nh t.
3. Qu n lý chi: Mu n qu n lý chi NSNN đ t hi u qu c n qu n lý ch t ch c 03
khâu c a quá trình th c hi n chi ngân sách đó là: l p, ch p hành và quy t toán ngân
sách.
a. L p d toán chi
Yêu c u đ i v i công tác l p d toán chi:
- D toán ngân sách c a các đ n v ph i ph n ánh đ y đ các kho n chi
NSNN, b o đ m ho t đ ng th
tr ng tâm trong t ng th i k

ng xuyên c a đ n v và th c hi n nh ng nhi m v
t ng l nh v c theo chi n l

c phát tri n c a ngành.

- D toán ngân sách c a các đ n v ph i b o đ m tính hi n th c, đúng tiêu
chu n, ch đ , đúng đ nh m c, đ n giá do c quan nhà n

hành, tri t đ ti t ki m, ch ng lãng phí.
C n c l p d toán chi ngân sách hàng n m:

c có th m quy n ban


13
- Ch tr

ng Nhà n

c v duy trì và phát tri n các ho t đ ng s nghi p trong

t ng giai đo n nh t đ nh.
- Các ch tiêu k ho ch phát tri n kinh t - xã h i, đ c bi t là các ch tiêu có
liên quan tr c ti p đ n vi c c p phát kinh phí chi ngân sách Nhà n

c k k ho ch

cho các đ n v s nghi p.
- Kh n ng ngu n kinh phí có th đáp ng cho nhu c u chi tiêu th

ng xuyên

k k ho ch.
- K t qu phân tích, đánh giá tình hình qu n lý và s d ng kinh phí chi ngân
sách Nhà n

c k báo cáo s cung c p các thông tin c n thi t cho vi c l p d toán.

- Ch th c a Th t

ng Chính ph v vi c xây d ng k ho ch phát tri n kinh

t - xã h i và d toán NSNN hàng n m; Thông t h
vi c l p d toán ngân sách và các v n b n h
- Ph

ng h

ng d n c a B Tài chính v

ng d n c a B ch qu n;

ng, m c tiêu phát tri n ngành, nhi m v c th c a n m k

ho ch.
- Các b

c l p d toán chi ngân sách hàng n m

Th nh t: c n c vào d toán s b v thu chi ngân sách Nhà n

ck k

ho ch đ xác đ nh các đ nh m c chi t ng h p d ki n ngân sách s phân b cho m i
đ it

ng. Trên c s đó h

này còn đ

ng d n các đ n v ti n hành l p d toán kinh phí. B

c

c g i là xác đ nh và giao s ki m tra t c quan tài chính ho c c quan

ch qu n.
Th hai: d a vào s ki m tra và v n b n h

ng d n l p d toán kinh phí, các

đ n v d toán trên c s ti n hành l p d toán kinh phí c a mình đ g i đ n v d
toán c p trên ho c c quan tài chính. C n c vào m c đ phân c p v chi ngân sách
Nhà n

c, c quan tài chính

m i c p có nhi m v xét duy t, t ng h p d toán

kinh phí các đ n v tr c thu c đ hình thành d toán chi ngân sách đ trình c quan
có th m quy n xét duy t.
Th ba: c n c vào d toán chi ngân sách Nhà n

c đã đ

c c quan có

th m quy n thông qua, c quan tài chính sau khi xem xét đi u ch nh l i cho phù h p

s chính th c phân b d toán chi ngân sách Nhà n

c cho m i đ n v .