Khuyến nông chăn nuôi bò sữa

Khuyến nông chăn nuôi bò sữa
Biên tập bởi:
Nguyễn Xuân Trạch


Khuyến nông chăn nuôi bò sữa
Biên tập bởi:
Nguyễn Xuân Trạch
Các tác giả:
Nguyễn Xuân Trạch

Phiên bản trực tuyến:
/>

MỤC LỤC
1. Giới thiệu-Khuyến nông chăn nuôi bò sữa
2. Chọn giống và quản lý bò sữa
3. Bầu vú và tiết sữa
4. Dinh dưỡng và thức ăn
5. Chăn nuôi bò sinh sản và bê
6. Chuồng trại bò sữa
7. Kỹ thuật vắt sữa
Tham gia đóng góp

1/11


Giới thiệu-Khuyến nông chăn nuôi bò sữa
Tóm tắt
Chăn nuôi bò sữa nông hộ đang phát triển mạng do nhu cầu tiêu thụ sữa trong nước
ngày càng tăng nhang và ngành chăn nuôi này đem lại lợi ích kinh tế lớn cho nông dân.

Tuy vậy,chăn nuôi bò sữa là một ngành mới với đại đa số nông dân ta hiện nay. Nhằm
kịp thời trang bị những kiến thức tối thiểu về chăn nuôi bò sữa cho nông dân chúng tôi
cho xuất bản cuốn sách Khuyến nông chăn nuôi bò sữa này của Tiến sĩ Nguyễn Xuân
Trạch.Sách được viết một cách đơn giản thông việc trả lời các câu hỏi có hình ảnh minh
họa để bà con nông dân dễ hiểu và dễ nhớ.Hy vọng đây là một tài liệu quan trọng cho
mỗi gia đình nông dân nuôi bò sữa cũng như một tài liệu tập huấn không thể thiếu cho
các cán bộ khuyến nông trong lĩnh vực này.

Nội dung
Lời giới thiệu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

NHỮNG QUAN TÂM CHUNG VỀ NUÔI BÒ SỮA NÔNG HỘ
CHỌN GIỐNG VÀ QUẢN LÝ BÒ SỮA
BẦU VÚ VÀ TIẾT SỮA
DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN
CHUỒNG TRẠI BÒ SỮA
KỸ THUẬT VẮT SỮA
CHĂN NUÔI BÒ SINH SẢN VÀN BÊ

Tham khảo chi tiết ở đây

2/11

Chọn giống và quản lý bò sữa
Tóm tắt
Trong chăn nuôi chọn lựa con giống là yếu tố quan trọng hàng đầu,chăn nuôi bò sữa
cũng vậy,đó là vì bò sữa phải thích nghi với thời tiết,khi hậu và nguồn thức ăn mới cho
được năng suất cao.Để có được điều đó,người chăn nuôi phải biết cách chọn được con
bò sữa tốt,nguồn gốc của nó là một dấu hiệu quan trọng.Bài viết này tổng hợp kiến thức
cơ bản về cách chọn giống bò sữa tốt và cách quản lý,theo dõi các giai đoạn phát triển
của bò.

Nội dung
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.

Tại sao chọn giống bò sữa để nuôi cần căn cứ vào điều kiện khí hậu?
Bò sữa Hà Lan (HF) có tốt không?

Nuôi bò Jec-xây có triển vọng không?
Bò lai hướng sữa nước ta được tạo ra như thế nào?
Bò lai F1 có ưu điểm gì?
Nuôi bò F2 có khó hơn F1 không?
Có nên nuôi bò F3 không?
Không muốn tăng tỷ lệ máu bò Hà Lan thì làm cách nào?
Làm thế nào để mua được một con bò sữa tốt?
Cách chọn bò sữa theo nguồn gốc như thế nào?
Chọn bò sữa theo ngoại hình và sự phát triển cơ thể nên căn cứ vào đâu?
Cách chọn bò cái theo sức sản suất?
Tại sao lại phải ghi chép theo dõi phối giống,sinh sản và năng suất sữa của bò?
Thế nào là một hệ phổ của bò?
Nội dung ghi chép phối giống,sinh sản và sản xuất sữa?
Cách xác định sản lượng sữa cả chu kỳ của bò?

Tham khảo chi tiết ở đây

3/11


Bầu vú và tiết sữa
Tóm tắt
Tuyến sữa (tuyến vú) là cơ quan sản xuất sữa của bò. Tuyến vú bao gồm mô tuyến
và mô liên kết,ngoài ra còn có hệ cơ,mạch máu và thần kinh. Tuyến bào là đơn vị tạo
sữa,có dạng khối cầu,mặt trong được bao phủ bởi các tế bào tiết sữa. Nhiều tuyến bào
hợp lại với nhau thành từng chùm. Chính giữa mỗi tuyến bào có một xoang. Xoang này
ăn thông với ống dẫn sữa nhỏ.Các ống dẫn sữa nhỏ tập trung lại thành hệ thống dẫn lớn
dần theo hình cành cây và đổ về bể sữa.

Nội dung

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Tuyến sữa có cấu tạo như thế nào?
Bầu vú có cấu tạo ra sao?
Thế nào là một bầu vú bò lý tưởng?
Làm sao để phát hiện một bầu vú có nhiều mô tuyến?
Chu kỳ tiết sữa của bò là gì?
Phản xạ thải sữa là gi?

Tham khảo chi tiết ở đây

4/11


Dinh dưỡng và thức ăn
Tóm tắt
Dinh dưỡng và thức ăn có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của bò sữa. Bài viết này
cung cấp cho bạn đọc kiến thức cơ bản về nhu cầu dinh dưỡng của bò sữa,cách xác định
khẩu phần,những loại chất dinh dưỡng và thức ăn nào sẽ tốt nhất cho sự phát triển của
bò sữa?

Nội dung
1.
2.
3.

4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.

Bò sữa cần những chất dinh dưỡng nào?
Tại sao bò lại tiêu hóa được thức ăn xơ?
Tại sao bò có thể sử dụng urê?
Dạ dày của bê có khác của bò không?
Bộ máy tiêu hóa ở bò hoạt động như thế nào?
Thức ăn cho bò có những thành phần nào?
Xác định giá trị dinh dưỡng của thức ăn bằng cách nào?
Giá trị dinh dưỡng của thức ăn được thể hiện như thế nào?
Tại sao thức ăn lại có nhiều giá trị dinh dưỡng như vậy?
Thức ăn cho bò gồm những loại nào?
Hộ chăn nuôi có thể tự sản xuất thức ăn hỗn hợp không?

Những công thức thức ăn hỗn hợp nào có thể tham khảo?
Thế nào là khẩu phẩn ăn và yêu cầu của nó?
Để xây dựng được khẩu phần cần biết những gì?
Thế nào là tiêu chuẩn ăn?
Cho biết chỉ dẫn sử dụng một số loại thức ăn cho bò sữa?
Tại sao nên cho bò ăn nhiều thức ăn thô và cẩn thận với thức ăn tinh?
Lượng thu nhận thức ăn thô của bò như thế nào?
Khi sử dụng urê cần đảm bảo những nguyên tắc nào?
Cách xây dựng khẩu phần cho bò sữa như thế nào?
Có cách nào đơn giản để ước tính lượng thức ăn cần cho bò sữa khi không tính
toán được khẩu phần chính xác?
22. Nên bổ sung các chất khoáng cho bò sữa như thế nào?
23. Nhu cầu nước uống của bò sữa và cách cung cấp?
Tham khảo chi tiết ở đây

5/11


Chăn nuôi bò sinh sản và bê
Tóm tắt
Khi bò cái đã thành thục sinh dục con vật biểu hiện động dục theo chu kỳ. Chu kỳ này
bao gồm các sự kiện để chuẩn bị cho việc giao phối,tinh và mang thai.Tuổi xuất hiện
động dục (thành thục sinh dục) phụ thuộc vào giống,chế độ chăm sóc,nuôi dưỡng…và
có thể biến động từ 8-20 tháng tuổi hoặc hơn.Khi bò đẻ cần chuẩn bị kỹ dụng cụ đỡ
đẻ,buồng đẻ và cũi bê,khi bò đẻ cần để bò yên tĩnh,tránh người và bò khác qua lại,ngay
sau khi bê lọt lòng mẹ,nhanh chóng dùng tay móc sạch nhớt ở miệng và hai lỗ mũi để
tránh bê bị ngạt,sau đó chăm sóc bò mẹ và bê con theo đúng kỹ thuật.

Nội dung
1.

2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.

Chu kỳ động dục của bò như thế nào?
Khi nào thì bò cái tơ bắt đầu động dục và nên cho phối ở lứa tuổi nào?
Làm thế nào để phát hiện bò cái động dục?
Những biến đổi về hành vi nào đó của bò cái có thể thấy khi nó động dục?
Lúc nào thì dẫn tinh cho bò?
Khoảng cách lứa đẻ của bò sữa như thế nào?
Bò sắp đẻ có những biều hiện gì?
Cần làm gì để hộ lý bò đẻ?
Sau khi bò đẻ cần làm gì với bê?
Cắt rốn cho bê bằng cách nào?
Cần làm gì với bò mẹ sau khi đẻ?
Yêu cầu chất lượng và khối lượng sữa cho bê bú?
Cho bê bú sữa bằng cách nào?
Chăm sóc quản lý bê như thế nào?

Tham khảo chi tiết ở đây

6/11


Chuồng trại bò sữa
Tóm tắt
Tùy vào mỗi loại bò mà xây dựng chuồng trại nuôi bò cho phù hợp,về diện tích
chuồng,nền chuồng,địa điểm….Đối với bò sữa điều quan trọng nhất khi thiết kế chuồng
trại là chống nóng.Tường chuồng bao quanh có thể cần phải có để tránh mưa hắt,cần
có mái che chuồng với độ cao và độ dốc vừa phải,ngoài ra cần chú ý đến sân chơi,hàng
rào,đường đi,cách thiết kế máng ăn,máng uống...

Nội dung
1.
2.
3.
4.
5.

Nền chuồng nuôi bò sữa phải như thế nào?
Tường và mái chuồng nên làm như thế nào?
Sân và đường đi nên như thế nào thì tốt?
Cần chú ý gì khi xây dựng máng ăn?
Các kiểu chuồng nuôi bò sữa thông dụng?

Tham khảo chi tiết ở đây

7/11

Kỹ thuật vắt sữa
Tóm tắt
Số lần vắt sữa hàng ngày phụ thuộc trước hết vào năng suất sữa của bò.Tuy nhiên,để
thuận tiện cho việc tổ chức lao động thông thường người ta vắt sữa 2lần/ngày:sáng và
chiều.Khi vắt sữa cần chú ý đến vệ sinh thật tốt,đặc biệt người vắt sữa không được mắc
bệnh truyền nhiễm,móng tay luôn cắt ngắn,quần áo sạch sẽ…tốt nhất là ổn định người
vắt sữa. Trước khi vắt cần vệ sinh kỹ các công cụ vắt sữa và quan trọng là phải vệ sinh
bò để đảm bảo chất lượng của sữa bò.

Nội dung
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.

Số lần vắt sữa trong ngày nên là bao nhiêu?
Vệ sinh dụng cụ và chuồng vắt sữa như thế nào?
Yêu cầu vệ sinh đối với người vắt sữa như thế nào?

Vệ sinh bò trước khi vắt sữa như thế nào?
Tại sao phải sát trùng núm vú sau khi vắt sữa?
Tại sao phải xoa bóp bầu vú và xoa bóp như thế nào?
Kỹ thuật vắt nắm là như thế nào?
Thế nào là vắt vuốt?
Tại sao phải vắt kiệt bầu vú?
Trình tự các thao tác khi vắt sữa như thế nào?
Vị trí và tư thế của người vắt sữa nên như thế nào?
Tại sao phải ổn định các kiểu vắt sữa?
Kỹ thuật bảo quản sữa sau khi vắt?
Cách cạn sữa cho bò nên như thế nào?
Kỹ thuật chăm sóc,nuôi dưỡng bò cạn sữa có chửa?
Tại sao phải cho bò vận động?

Tham khảo chi tiết ở đây

8/11


Tham gia đóng góp
Tài liệu: Khuyến nông chăn nuôi bò sữa
Biên tập bởi: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />Giấy phép: />Module: Giới thiệu-Khuyến nông chăn nuôi bò sữa
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />Giấy phép: />Module: Chọn giống và quản lý bò sữa
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />Giấy phép: />Module: Bầu vú và tiết sữa
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />Giấy phép: />Module: Dinh dưỡng và thức ăn
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch

URL: />Giấy phép: />Module: Chăn nuôi bò sinh sản và bê
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />Giấy phép: />Module: Chuồng trại bò sữa
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />
9/11


Giấy phép: />Module: Kỹ thuật vắt sữa
Các tác giả: Nguyễn Xuân Trạch
URL: />Giấy phép: />
10/11


Chương trình Thư viện Học liệu Mở Việt Nam
Chương trình Thư viện Học liệu Mở Việt Nam (Vietnam Open Educational Resources
– VOER) được hỗ trợ bởi Quỹ Việt Nam. Mục tiêu của chương trình là xây dựng kho
Tài nguyên giáo dục Mở miễn phí của người Việt và cho người Việt, có nội dung phong
phú. Các nội dung đểu tuân thủ Giấy phép Creative Commons Attribution (CC-by) 4.0
do đó các nội dung đều có thể được sử dụng, tái sử dụng và truy nhập miễn phí trước
hết trong trong môi trường giảng dạy, học tập và nghiên cứu sau đó cho toàn xã hội.
Với sự hỗ trợ của Quỹ Việt Nam, Thư viện Học liệu Mở Việt Nam (VOER) đã trở thành
một cổng thông tin chính cho các sinh viên và giảng viên trong và ngoài Việt Nam. Mỗi
ngày có hàng chục nghìn lượt truy cập VOER (www.voer.edu.vn) để nghiên cứu, học
tập và tải tài liệu giảng dạy về. Với hàng chục nghìn module kiến thức từ hàng nghìn
tác giả khác nhau đóng góp, Thư Viện Học liệu Mở Việt Nam là một kho tàng tài liệu
khổng lồ, nội dung phong phú phục vụ cho tất cả các nhu cầu học tập, nghiên cứu của
độc giả.
Nguồn tài liệu mở phong phú có trên VOER có được là do sự chia sẻ tự nguyện của các
tác giả trong và ngoài nước. Quá trình chia sẻ tài liệu trên VOER trở lên dễ dàng như

đếm 1, 2, 3 nhờ vào sức mạnh của nền tảng Hanoi Spring.
Hanoi Spring là một nền tảng công nghệ tiên tiến được thiết kế cho phép công chúng dễ
dàng chia sẻ tài liệu giảng dạy, học tập cũng như chủ động phát triển chương trình giảng
dạy dựa trên khái niệm về học liệu mở (OCW) và tài nguyên giáo dục mở (OER) . Khái
niệm chia sẻ tri thức có tính cách mạng đã được khởi xướng và phát triển tiên phong
bởi Đại học MIT và Đại học Rice Hoa Kỳ trong vòng một thập kỷ qua. Kể từ đó, phong
trào Tài nguyên Giáo dục Mở đã phát triển nhanh chóng, được UNESCO hỗ trợ và được
chấp nhận như một chương trình chính thức ở nhiều nước trên thế giới.

11/11