Bài giảng CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY CÁC PHƯƠNG PHÁP GIA CÔNG RĂNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG
Khoa KỸ THUẬT NHIỆT LẠNH

Bài giảng CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY

CÁC PHƯƠNG PHÁP
GIA CÔNG RĂNG
GV: Trần Đại Nguyên

2010


LƯU Ý
Bài giảng điện tử
không thay thế
cho giờ lên lớp bắt buộc của sinh viên


NỘI DUNG
• .


GIỚI THIỆU


BÁNH RĂNG
• Truyền lực, truyền chuyển động giữa các trục.
• Phân loại theo dạng truyền động:
– Bánh răng hình trụ: truyền động giữa các trục song song (răng thẳng,
răng nghiêng, răng xoắn).
– Bánh răng côn: truyền động giữa các trục không song song.

– Bánh vít ăn khớp trục vít: truyền động giữ 2 trục vuông góc có tỷ số
truyền lớn.

– Bánh răng thanh răng: truyền chuyển động quay sang chuyển động tịnh
tiến.


BÁNH RĂNG
• Phân loại theo kiểu ăn khớp:
– Ăn khớp trong

– Ăn khớp ngoài

• Phân loại theo hình dạng kích thước:
– Bánh răng liền trục
– Bánh răng có lỗ
– Lớn, nhỏ, trung bình


BÁNH RĂNG
• Độ chính xác động học: đánh giá sai lệch góc quay
truyền động xuất hiện trong 1 vòng quay, đánh giá qua

sai số bước vòng và sai lệch pháp tuyền chung.
• Độ ổn định khi làm việc: mức độ êm khi làm việc do sự
thay đổi tốc độ quay qua sai lệch bước cơ sở.
• Độ chính xác tiếp xúc: mức độ, diện tiếp xúc của 2 mặt
răng ăn khớp thông qua vết tiếp xúc.

• Độ chính xác khe hở cạnh răng: mức hở giữa 2 biên

dạng răng ở phía không làm việc để tránh kẹt răng và
đảm bảo độ chính xác khi đảo chiều


CÁC THÔNG SỐ CÔNG NGHỆ
• Số răng
• Mô đun
• Góc ăn khớp
• Biên dạng răng
• Góc nghiêng răng

• Hệ số dịch chỉnh
• Chiều cao răng
• Bề dày răng

• Chiều dày pháp tuyến chung
• Độ cứng
• ...


CÁC PHƯƠNG PHÁP
GIA CÔNG
BÁNH RĂNG TRỤ


BÁNH RĂNG TRỤ
• Định hình và bao hình
• Phay định hình:
– Gá trên đầu chia độ vạn năng.

– Dùng dao phay đĩa mô đun trên máy phay nằm ngang


BÁNH RĂNG TRỤ
• Gia công bánh răng nghiêng: xoay bàn máy một góc tương đương
góc nghiêng răng.
• Dao phay sản xuất theo bộ: 8, 15 hoặc 26 dao.
• Độ chính xác dạng răng thấp  truyền động tốc độ không cao, năng
suất thấp


BÁNH RĂNG TRỤ
• Gia công bánh răng có số răng và mô đun lớn:
– Gia công phá bằng dao phay đĩa
– Gia công tinh bằng dao phay mô đun


BÁNH RĂNG TRỤ
• Chuốt định hình
– Năng suất và độ chính xác cao.
– Sản xuất hàng loạt lớn, hàng loạt khối.
– Có thể chuốt 1 hoặc nhiều rãnh răng cùng lúc
– Lực cắt khi chuốt lớn.


BÁNH RĂNG TRỤ
• Phay lăn răng
– Bao hình
– Năng suất và độ chính xác cao
– Dùng dao phay lăn răng dạng trục vít có biên dạng thân khai,

rãnh cắt thẳng góc với đường xoắn vít


BÁNH RĂNG TRỤ
• Phay lăn răng:
– Chuyển động quay của dao và chuyển động quay của chi tiết
phải nằm trong xích truyền động của bao hình.
– Trên máy phay chuyên dùng.
– Dao phay quay, cắt liên tục và tịnh tiến.
– Có thể phay thuận hoặc phay nghịch.
– Phay bánh răng nghiêng:
– Dao phay chế tạo phức tạp, giá thành cao.


BÁNH RĂNG TRỤ


Gia công bánh vít
• Dùng dao phay lăn răng dạng trục vít trên máy
phay lăn răng
• Tiến dao hướng kính, tiến dao tiếp tuyến


Gia công bánh vít – tiến dao hướng kính
• Chuyển động quay ăn khớp theo xích bao hình
giữa dao và chi tiết
• Tiến dao hướng kính của bánh vít về phía dao
• Năng suất cao

• Răng bánh vít ở đỉnh thường bị cắt lẹm

Gia công bánh vít – tiến dao tiếp tuyến
• Dao phay ngoài chuyển động quay
• Tiến dao tiếp tuyến với bánh vít
• Bàn máy thực hiện thêm chuyển động quay nhờ bộ
truyền vi sai để bù lượng dịch chuyển tiếp tuyến.
• Độ chính xác cao
• Năng suất thấp


Xọc răng
• Cắt răng bao hình thực hiện bằng dao có dạng bánh răng hoặc
thanh răng.
Xọc bằng dao xọc bánh răng:

• lặp lại chuyển động ăn khớp của 2 bánh răng
• Tỷ số truyển trongchuyển động quay của dao: nct/nd = Zd/Zct
• Chuyển động lên xuống của đầu dao để gia công hết bề rộng răng

• Chuyển động tiến dao hướng kính để gia công đạt chiều cao răng
• Chuyển động nhường dao


Xọc bằng dao xọc dạng bánh răng
• Độ chính xác cao, dao dễ chế tạo chính xác
• Phương pháp duy nhất gia công bánh răng nhiều bậc
mà khoảng cách giữa các bậc nhỏ
• Năng suất không cao

Xọc bằng dao xọc răng lược
• Lặp lại sự ăn khớp giữa bánh răng và thanh răng
• Dao dễ chế tạo chính xác
• Máy phức tạp về mặt động học
• Năng suất không cao do vận tốc và quán tính đầu
dao


Vê đầu răng
• Thực hiện sau khi gia công răng
• Dùng cho bánh răng cần di trượt, để ăn khớp không
bị va đập


Gia công tinh răng
• Chạy rà bánh răng:
– Bánh răng gia công chưa qua nhiệt luyện quay ăn khớp với
bánh răng mẫu được tôi cứng

– Nén, ép phẳng, tăng độ cứng và độ chính xác


Gia công tinh răng
• Cà răng:
– Gia công tinh bánh răng có độ cứng không cao (chưa qua tôi)
– Dao cà răng: bánh răng và thanh răng

– Dao nhận chuyển động quay từ động cơ, chi tiết quay trên hai mũi tâm