Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng lựa chọn nhà thầu tư vấn dự án cấp nước sạch liên xã trong hợp phần 1 vay vốn ngân hàng thế giới
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (865.75 KB, 103 trang )
L IC M
N
u tiên tác gi xin chân thành c m n PGS.TS. Nguy n H u Hu ng i
đã t n tình h ng d n tác gi trong quá trình nghiên c u, th c hi n lu n v n và
nh ng ý ki n chuyên môn quý báu c a các th y cô giáo trong Khoa Công trình,
B môn Công ngh và qu n lý xây d ng.
h
Tác gi xin chân thành c m n các th y cô giáo Tr ng i h c Th y l i
ng d n và giúp tác gi trang b nh ng ki n th c c n thi t trong quá trình h c
t p t i tru ng và xin c m n các đ ng chí Lãnh đ o, cán b S Nông nghi p và
PTNT Hà N i, các anh em, b n bè đã giúp đ , cung c p s li u, tài li u c n
thi t có liên quan đ tác gi th c hi n lu n v n.
Do trình đ , kinh nghi m c ng nh th i gian nghiên c u còn h n ch nên
Lu n v n không tránh kh i nh ng thi u sót, tác gi r t mong đ
đóng góp ý ki n c a qúy đ c gi .
c s quan tâm,
Xin trân thành c m n!
Hà N i, ngày
tháng
n m 2015
Tác gi lu n v n
Nguy n H ng H i
L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan toàn b lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a
cá nhân tôi. Các s li u, k t qu trong lu n v n là trung th c và ch a t ng đ c
ai công b . T t c các trích d n đã đ
c ch rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày
tháng
Tác gi
Nguy n H ng H i
n m 2015
M CL C
CH
NG 1. D ÁN
U T XÂY D NG CÔNG TRÌNH VÀ QUÁ TRÌNH
L A CH N NHÀ TH U C A CÁC D ÁN .......................................................1
1.1. Khái quát d án đ u t xây d ng công trình. .................................................1
1.1.1. D án đ u t xây d ng công trình. ...................................................................................... 1
1.1.2. Trình t th c hi n m t d án:............................................................................................... 1
1.2. V n ODA: ...........................................................................................................2
1.3. Công tác đ u th u và qu n lý đ u th u trên th gi i. ....................................2
1.3.1. Ph ng pháp đ u th u kín trong mua s m chính ph Hoa K . .................................... 2
1.3.2. Cam k t v đ u th u mua s m công trong các hi p đ nh th ng m i t do c a Liên
minh Châu âu (EU).......................................................................................................................... 4
1.3.3. V ng qu c Anh thành l p c quan d ch v mua s m Chính ph . ................................. 7
1.3.4. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân hàng Th gi i (WB). .................................................... 8
1.3.5. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB). ................................. 10
1.3.6. Kinh nghi m đ u th u Ngân hàng H p tác Qu c t Nh t B n (JBIC). ........................ 10
1.3.7. Qu n lý đ u th u c a Ba Lan ............................................................................................. 11
1.3.8. Qu n lý đ u th u c a Hàn Qu c. ....................................................................................... 12
1.4. u th u trong xây d ng c b n Vi t Nam...................................................................... 12
1.4.1. B i c nh kinh t , qu n tr c a Vi t Nam. .......................................................................... 12
1.4.2. Công tác đ u th u trong công tác xây d ng Vi t Nam. ............................................... 14
1.4.2.1. Ho t đ ng đ u th u n c ta............................................................................................................ 14
1.4.2.2. Ho t đ ng đ u th u trong xây d ng: ............................................................................................... 14
1.4.2.3. Hình th c và nguyên t c đ u th u. ................................................................................................... 15
1.4.2.4. Vai trò c a đ u th u trong xây d ng c b n. ................................................................................. 16
1.4.2.5. Th c tr ng công tác đ u th u XDCB c a Vi t Nam................................................................... 17
K t lu n ch ng 1: ..................................................................................................22
CH NG II: C S KHOA H C TRONG L A CH N NHÀ TH U T V N D
ÁN
U T XÂY D NG .........................................................................................23
2.1. Khái quát v đ u th u......................................................................................23
2.2. Quy đ nh v đ u th u theo Lu t u th u n m 2013. .................................23
2.2.1. Các hình th c l a ch n nhà th u........................................................................................ 23
2.2.2. Ph ng th c đ u th u. ........................................................................................................ 24
2.2.3. Trình t th c hi n đ u th u: ............................................................................................... 24
2.3. Phân tích m t s đi m m i trong Lu t u th u n m 2013. .......................32
2.4. Phân tích m t s đ c đi m và y u t nh h ng đ n công tác đ u th u d
án tr m c p n c s ch nông thôn có s d ng v n ODA Vi t Nam. ...............34
2.4.1. Qu n lý nhà n c v đ u th u............................................................................................ 34
2.4.2. H th ng v n b n pháp lý v đ u th u c a Vi t Nam. .................................................... 36
2.4.3. Quy đ nh c a Ngân hàng Th gi i v th c hi n Ch ng trình. ..................................... 37
2.4.3.1. i v i công tác l p d án.................................................................................................................. 37
2.4.3.2. i v i công tác qu n lý đ u th u. ................................................................................................... 39
2.4.3.3. Công tác th m đ nh.............................................................................................................................. 39
2.4.3.4. Qu n lý ch ng trình và phòng ch ng tham nh ng. ................................................................... 40
2.4.4. c đi m công trình c p n c s ch nông thôn. ............................................................... 41
2.4.5. Quy trình và th t c t ch c l a ch n nhà th u................................................................ 42
2.4.6. Cá nhân t ch c tham gia trong quá trình l a ch n nhà th u. ........................................ 45
2.4.6.1. Ch đ u t , Ban qu n lý d án trong qu n lý ch t l ng đ u th u:..........................................45
2.4.6.2. N ng l c và các ho t đ ng đ u th u c a Nhà th u....................................................................... 46
2.4.6.3. Các đ n v t v n tham gia nh :....................................................................................................... 48
2.4.7. Tính công khai, minh b ch trong quá trình l a ch n nhà th u. ...................................... 48
2.4.8. Tuân th yêu c u c nh tr ng, công b ng và hi u qu trong đ u th u. ........................... 48
2.4.9. Ti p nh n và gi i quy t các khi u n i, th c thi pháp lu t trong đ u th u...................... 49
2.4.10. Th c hi n đ u th u m t s d án v n ODA trong l nh v c Nông nghi p và PTNT t i
Hà N i. ............................................................................................................................................ 49
2.4.10.1. D án Nâng cao Ch t l ng, An toàn S n ph m Nông nghi p và Phát tri n Khí sinh h c.
................................................................................................................................................................................. 49
2.4.10.2. D án C nh tranh ngành ch n nuôi và an toàn th c ph m (LIFSAP) do B Nông nghi p
và PTNT và Ngân hàng Th gi i th c hi n. ............................................................................................... 51
K t lu n ch ng 2 ...................................................................................................52
CH
NG III.
XU T GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L
NG CÔNG
TÁC L A CH N NHÀ TH U T V N D ÁN TR M C P N
C S CH
LIÊN XÃ VAY V N NGÂN HÀNG TH GI I. ................................................54
3.1. Gi i thi u chung v Ch ng trình n c s ch và v sinh nông thôn d a trên
k t qu t i 08 t nh đ ng b ng sông H ng..............................................................54
3.1.1. S đ t ch c th c hi n Ch ng trình. ............................................................................. 54
3.1.2. Gi i thi u Ch ng trình...................................................................................................... 55
3.1.2.1 C p Trung ng: ................................................................................................................................... 55
3.1.2.1 C p đ a ph ng...................................................................................................................................... 56
3.2. Gi i thi u các d án Tr m C p n c s ch liên xã trong h p ph n I vay
v n Ngân hàng Th gi i trên đ a bàn thành ph Hà N i. ...................................57
3.2.1. Gi i thi u v ti n đ th c hi n các d án.......................................................................... 57
3.2.2. Quá trình t ch c l a ch n nhà th u t v n c a d án. ................................................... 58
3.2.2.1. Các giai đo n t ch c th c hi n l a ch n nhà th u. ..................................................................... 58
3.2.2.2. Gi i thi u v gói th u: ......................................................................................................................... 58
3.2.2.3. Tóm t t quá trình đ u th u: ................................................................................................................ 60
3.3. Nh ng k t qu đ t đ c và nh ng t n t i, h n ch trong công tác qu n lý
đ u th u c a d án. .................................................................................................66
3.3.1. Nh ng k t qu đ t đ c. .................................................................................................... 66
3.3.1.1. T ch c th c hi n công tác l a ch n nhà th u t v n cho c a các d án đ m b o đúng trình
t th t c quy đ nh. ............................................................................................................................................. 66
3.3.1.2. Qu n lý, giám sát, đôn đ c các đ n v t v n th c hi n h p đ ng. ..........................................68
3.3.1.3. V đ i ng cán b tham gia ho t đ ng đ u th u........................................................................... 68
3.3.1.4. V công tác báo cáo, đánh giá v đ u th u:.................................................................................... 68
3.3.2. M t s khó kh n và t n t i h n ch . .................................................................................. 69
3.3.2.1. M t s tiêu chí đánh giá h s d th u............................................................................................ 69
3.3.2.2. Ch t l ng h s nói chung còn b c l m t s sai sót do l i c a t v n. ................................69
3.3.2.3. C p nh t các v n b n pháp lý còn ch a k p th i........................................................................... 69
3.3.2.4. T ch c th c hi n và công tác ki m tra giám sát. ......................................................................... 70
3.3.2.5. Công tác qu n lý d án........................................................................................................................ 71
3.4.
xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l ng l a ch n nhà th u t v n d
án c p n c s ch liên xã vay v n Ngân hàng Th gi i. .......................................72
3.4.1. Hoàn ch nh h th ng v n b n pháp lu t v đ u th u. ...................................................... 72
3.4.2. Xây d ng h th ng tiêu chí l a ch n nhà th u t v n phù h p h n. ............................. 73
3.4.2.1. Tiêu chí đánh giá v k thu t ............................................................................................................. 73
3.4.2.2. Hoàn thi n tiêu chí đánh giá t ng h p. ............................................................................................ 78
3.4.3. Th c hi n c ch ki m soát các b c th c hi n l a ch n nhà th u............................... 79
3.4.4. Nâng cao hi u qu ho t đ ng c a Ban QLDA. ............................................................... 83
3.4.4.1. Mô hình ho t đ ng hi n t i ................................................................................................................ 83
3.4.4.2. Mô hình đ ngh đi u ch nh. .............................................................................................................. 84
3.4.5. T ng t l l a ch n nhà th u th c hi n các gói th u b ng hình th c đ u th u đ u th u
c nh tranh........................................................................................................................................ 84
3.4.6. S d ng t ch c t v n chuyên nghi p th c hi n l a ch n nhà th u. ........................... 85
3.4.7. ào t o, c p nh t các quy đ nh v đ u th u cho cán b QLDA..................................... 85
3.4.8. S d ng hình th c đ u th u qua h th ng m ng đ u th u qu c gia............................... 86
3.4.9. T ng c ng công tác qu n lý sau đ u th u....................................................................... 86
K t lu n ch ng 3. ..................................................................................................88
K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................90
KÝ HI U VÀ CH
BXD:
VI T T T DÙNG TRONG LU N V N
B Xây d ng
BKH& T: B K ho ch và
CP:
Chính ph
DA T:
D án đ u t
HSMT :
H s m i th u
HSYC:
H s yêu c u
HSDT :
H s d th u
HS X :
H s đ xu t
ut
HSMQT: H s m i quan tâm
HSMST: H s m i s tuy n
N :
Ngh đ nh
Q :
Quy t đ nh
QH:
Qu c h i
TC G :
Tiêu chu n đánh giá
TCVN:
Tiêu chu n Vi t Nam
TT:
Thông t
WB:
Ngân hàng Th gi i.
DANH M C HÌNH V
Hình 1.1. Giai đo n th c hi n d án ...........................................................................2
Hình 2.1. S đ các b
c th c hi n l a ch n nhà th u. ...........................................24
Hình 2.2. Dây truy n công ngh x lý n
c s ch. ....................................................41
Hình 2.3. S đ t ch c Ban QLDA Lifsap ..............................................................51
Hình 3.1. S đ t ch c th c hi n Ch
Hình 3.2. Ph
ng pháp xem xét tr
ng trình ......................................................54
c c a gói th u..................................................80
Hình 3.3. Mô hình qu n lý hi n t i c a Ban QLDA .................................................83
Hình 3.4. Mô hình qu n lý đ ngh thay đ i c a Ban QLDA ...................................84
DANH M C B NG BI U
B ng 1.1. K t qu th c hi n mua s m t p trung t i c quan d ch v mua s m công
Anh .............................................................................................................................8
B ng 1.2. Ch s kinh t c a Vi t Nam, giai đo n 2007 – 2010. ..............................13
B ng 1.3. S li u th ng kê ho t đ ng đ u th u mua s m công
B ng 1.4. K t qu th c hi n công tác đ u th u
B ng 3.1. S gói th u t v n c a Ch
Vi t Nam.............14
Vi t Nam. ....................................18
ng trình. .......................................................59
B ng 3.2. K ho ch đ u th u gói th u. .....................................................................60
B ng 3.3. K t qu Ki m tra tính h p l và s đ y đ c a HS X v k thu t. .........62
B ng 3.4. K t qu
ánh giá v m t k thu t. ...........................................................63
B ng 3.5. K t qu Ki m tra tính h p l và s đ y đ c a HS X v tài chính. ........64
B ng 3.6. K t qu đánh giá v tài chính. ..................................................................64
B ng 3.7. K t qu đánh giá t ng h p. .......................................................................65
B ng 3.8.
xu t b ng tiêu chí cho thang đi m đánh giá k thu t..........................74
Hình 3.9. B ng k ho ch đ u th u các n m c a Ch
ng trình .................................82
L IM
1. TÍNH C P THI T C A
U
TÀI
Trong th i gian qua ngu n v n ODA là ngu n v n đóng vai trò quan tr ng
ph c v đ i m i phát tri n đ t n
đ
c, v i thành qu h n 20 n m, chúng ta đã thu hút
c ngu n v n ODA kho ng 78 t USD. Tuy nhiên v n đ qu n lý s d ng có
hi u qu , ti t ki m và b n v ng đ i v i ngu n v n này đ đ u t phát tri n nói
chung và th c hi n vào các d án đ u t xây d ng nói riêng đang đ t ra h t s c c n
thi t. Nh t là trong l nh v c đ u t xây d ng.
nâng cao ch t l
ng công trình, s
d ng ti t ki m, hi u qu v n đ u t , nhi m v đ u tiên và h t s c quan tr ng là l a
ch n các đ n v t v n th c hi n d án. Vì v y, câu h i đ t ra v i các Ch đ u t là
làm th nào đ l a ch n đ
c các t ch c và cá nhân làm nhi m v t v n có kh
n ng th c hi n t t nh t nh ng công vi c trong chu trình c a d án?
Trong các d án s d ng v n ODA hi n nay, B Nông nghi p và PTNT đang
đ
c Chính ph giao nhi m v t ch c th c hi n d án Ch
ng trình n
c s ch và
v sinh nông thôn d a trên k t qu t i 08 t nh đ ng b ng sông H ng, s d ng v n
vay Ngân hàng Th gi i (WB). Theo y quy n trong Báo cáo nghiên c u kh thi
c a Ch
ng trình, UBND các t nh, thành ph có d án đ
c giao nhi m v th c
hi n g m: Phú Th , V nh Phúc, B c Ninh, H ng Yên, Qu ng Ninh, Hà Nam, Thanh
Hóa và Hà N i. M c tiêu c a d án th c hi n trong th i gian 5 n m (t 2013 đ n
7/2018) nh m t ng c
ng kh n ng ti p c n b n v ng và s d ng hi u qu d ch v
c pn
khu v c nông thôn c a 8 t nh vùng đ ng b ng sông H ng.
c và v sinh
N i dung c th c a ch
ki n c p n
ng trình g m 03 h p ph n: H p ph n 1 - C i thi n đi u
c; H p ph n 2 - C i thi n đi u ki n v sinh; H p ph n 3 - Nâng cao
n ng l c, truy n thông, giám sát, đánh giá và qu n lý Ch
ng trình.
Trên c s đó UBND Thành ph Hà N i đã phê duy t Ch
n
ng trình cung c p
c s ch và VSMT nông thôn Thành ph giai đo n 2009-2020 t i Quy t đ nh s
2863/Q -UBND ngày 11/6/2009 và phê duy t k ho ch th c hi n Ch
ng trình
giai đo n 2013-2015 t i Quy t đ nh s 3212/Q -UBND ngày 21/5/2014 trong đó
xác đ nh đ u t xây d ng 07 tr m c p n
c quy mô liên xã t i các huy n Ba Vì,
Phúc Th , Mê Linh, Th
ng Tín, Thanh Oai, Ch
th c hi n H p ph n 1 c a Ch
thành có th c p n
ng M , M
c trong k ho ch
ng trình trên đ a bàn Thành ph . D ki n khi hoàn
c sinh ho t đ m b o tiêu chu n cho trên 17.500 h v i x p x
41000 dân v i t ng kinh phí đ u t kho ng 623.369 tri u đ ng.
th c hi n xây d ng các công trình Tr m c p n
c s ch nông thôn vay v n
ngân hàng Th gi i theo đúng các m c tiêu đã đ ra và đ m b o đ
v ch t l
c các tiêu chí
ng, m thu t, ti n đ , quy mô và giá thành xây d ng công trình thì vi c
l a ch n đ n v t v n th c hi n d án có tính quy t đ nh đ n toàn b các tiêu chí
trong chu trình th c hi n c a d án, vì v y “Nghiên c u đ xu t gi i pháp nâng
cao ch t l
ng l a ch n nhà th u t v n d án c p n
c s ch liên xã trong h p
ph n I vay v n Ngân hàng Th gi i” r t có ý ngh a th c ti n và lý lu n.
2. M C ÍCH C A
TÀI
Nghiên c u đ xu t các gi i pháp nâng cao ch t l
t v n th c hi n các d án tr m c p n
3. CÁCH TI P C N VÀ PH
ng l a ch n các nhà th u
c vay v n Ngân hàng Th gi i t i Hà N i.
NG PHÁP NGHIÊN C U.
3.1. Cách ti p c n:
- Ti p c n t t ng th đ n chi ti t (ti p c n h th ng): Tr
c tiên ti p c n,
t ng h p các k t qu đã nghiên c u v công tác đ u th u xây d ng n m trong s chi
ph i t ng th c a h th ng chính sách pháp lu t c a nhà n
c, qui lu t phát tri n
kinh t xã h i Vi t Nam và ràng bu c v các quy đ nh theo hi p đ nh vay v n gi a
Chính ph Vi t Nam và nhà tài tr (Ngân hàng Th gi i). Sau đó m i đi đ n nghiên
c u các chi ti t, c th trong ph m vi h p nghiên c u.
- Ti p c n toàn di n, đa ngành đa l nh v c: Xem xét đ y đ các y u t phát
tri n khi nghiên c u đ tài bao g m các l nh v c xây d ng, kinh t xã h i, …; các
n i dung đ
c xem xét toàn di n t gi i pháp ch t l
ng công trình đ n các gi i
pháp ti n đ và an toàn xây d ng ...
- Ti p c n th c t và k th a: đ tài s d ng các k t qu nghiên c u có liên
quan g n đây, các chính sách m i nh t v qu n lý xây d ng c a các c quan qu n lý
các c p v xây d ng công trình và k th a nh ng thành t u th c t nh ng n m qua.
3.2. Ph
ng pháp nghiên c u.
- Thu th p các tài li u liên quan: các tài li u v quy đ nh c a pháp lu t liên
quan đ n l nh v c đ u t xây d ng, đ u th u; tài li u liên quan đ n Ch
m c tiêu qu c gia n
c s ch và v sinh môi tr
ng nông chung và ch
ng trình
ng trình s
d ng v n vay ngân hàng th gi i trên 8 t nh đ ng b ng sông H ng; tài li u hi p
đ nh, s tay h
ng d n ch
ng trình; c c u t ch c qu n lý d án;…
- Tham kh o ý ki n chuyên gia: trao đ i v i th y h
ng d n và các chuyên
gia có kinh nghi m nh m đánh giá và đ a ra các gi i pháp phù h p nh t.
4.
IT
NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
4.1
it
it
ng nghiên c u
ng nghiên c u c a đ tài là các ch tiêu kinh t -k thu t liên quan đ n
công tác l a ch n nhà th u, ph
t
nh h
ng pháp và hình th c l a ch n nhà th u và các y u
ng đ n công tác l a ch n nhà th u t v n (trong đó tr ng tâm là đ n v t
v n l p d án và thi t k công trình) th c hi n các d án Tr m c p n
c s ch liên
xã trong h p ph n I vay v n Ngân hàng Th gi i trên đ a bàn thành ph Hà N i.
4.2. Ph m vi nghiên c u
tài ti n hành nghiên c u quá trình l a ch n nhà th u t v n các d án
trong H p ph n 1-C i thi n đi u ki n c p n
c thu c Ch
ng trình N
c s ch và
V sinh nông thôn d a trên k t qu t i 08 t nh đ ng b ng sông H ng vay v n ngân
hàng Th gi i trên đ a bàn thành ph Hà N i đ th a mãn các đi u ki n m i th u
c a bên m i th u v kinh t - k thu t, đ m b o ch t l
5. K T QU D
-
KI N
T
ng xây d ng công trình.
C
ánh giá th c tr ng công tác l a ch n nhà th u t v n các d án xây d ng
hi n nay.
tr m c p n
xu t gi i pháp nâng cao ch t l
c s ch liên xã
ng l a ch n nhà th u t v n các d án
nông thôn s d ng v n vay ngân hàng th gi i.
6. N I DUNG C A LU N V N
1
CH
NG 1. D
ÁN
UT
XÂY D NG CÔNG TRÌNH VÀ QUÁ TRÌNH
L A CH N NHÀ TH U C A CÁC D
ÁN
1.1. Khái quát d án đ u t xây d ng công trình.
1.1.1. D án đ u t xây d ng công trình.
D án đ u t (DA T) xây d ng công trình là t p h p các đ xu t có liên
quan đ n vi c s d ng v n đ ti n hành ho t đ ng xây d ng đ xây d ng m i, s a
ch a, c i t o công trình xây d ng nh m phát tri n, duy trì, nâng cao ch t l
công trình ho c s n ph m, d ch v trong th i h n và chi phí xác đ nh.
chu n b d án đ u t xây d ng, d án đ
ng
giai đo n
c th hi n thông qua Báo cáo nghiên c u
ti n kh thi đ u t xây d ng, Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng ho c Báo
cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng.
Trong DA T ph i t p h p, đ xu t nh ng gi i pháp t i u nh m s d ng có
hi u qu các y u t đ u vào đ thu đ
c đ u ra phù h p v i nh ng m c tiêu c th .
u vào là lao đ ng, nguyên v t li u, đ t đai, ti n v n… đ u ra là các s n ph m
d ch v ho c là s gi m b t đ u vào. S d ng đ u vào đ
c hi u là s d ng các gi i
pháp k thu t công ngh , bi n pháp t ch c qu n tr và các lu t l …
1.1.2. Trình t th c hi n m t d án:
Chu trình c a d án đ u t xây d ng công trình đ
c chia làm 3 giai đo n:
Giai đo n chu n b đ u t , giai đo n th c hi n đ u t và giai đo n v n hành k t qu .
Giai đo n chu n b đ u t t o ti n đ quy t đ nh s thành công hay th t b i
giai
đo n sau, đ c bi t đ i v i giai đo n v n hành k t qu đ u t .
- Giai đo n chu n b đ u t bao g m: Nghiên c u phát hi n các c h i đ u t ;
Nghiên c u tính kh thi và l a ch n ph
ng án; ánh giá và quy t đ nh.
- Giai đo n th c hi n d án bao g m: Hoàn t t các th t c đ tri n khai th c
hi n d án đ u t ; Thi t k và l p d toán thi công xây l p công trình; Ch y th và
nghi m thu s d ng.
- Giai đo n v n hành công trình: v n hành s d ng, khai thác công trình theo
m c tiêu c a d án.
2
Hình 1.1. Giai đo n th c hi n d án
Báo cáo nghiên Báo cáo nghiên
c u ti n kh thi c u kh thi đ u
đ u t xây d ng
t xây d ng
i v i d án quan tr ng
Báo cáo kinh t -k thu t đ u t xây
d ng
Chu n b đ u t
1.2. V n ODA:
- H
tr
u
th u
Thi t k
Thi công
Nghi m thu
Th c hi n đ u t
K t thúc
phát tri n chính th c (hay ODA, vi t t t c a c m t Official
Development Assistance), là m t hình th c đ u t n
c ngoài.
ây th
ng là các
kho n cho vay không lãi su t ho c lãi su t th p v i th i gian vay dài (đôi khi còn là
vi n tr ). M c tiêu danh ngh a c a các kho n đ u t này là phát tri n kinh t và
nâng cao phúc l i
- V n ODA
n
cđ
c đ u t và nó th
ng là cho Nhà n
c vay.
Vi t Nam là H tr phát tri n chính th c cho Vi t Nam (hay
ODA t i Vi t Nam) đ c p đ n nh ng ngu n h tr phát tri n chính th c c a các
n
c giành cho Vi t Nam. Cách đây 20 n m, ngày 8/11/1993, H i ngh bàn tròn v
ODA dành cho Vi t Nam đã đ
c t ch c t i Paris, Pháp. S ki n quan tr ng này
chính th c đánh d u s m đ u m i quan h h p tác phát tri n gi a n
trên đ
c Vi t Nam
ng đ i m i và c ng đ ng các nhà tài tr qu c t .
1.3. Công tác đ u th u và qu n lý đ u th u trên th gi i.
1.3.1. Ph
ng pháp đ u th u kín trong mua s m chính ph
Lu t pháp Hoa K v mua s m công quy đ nh hai ph
Hoa K .
ng pháp c b n đ
đ m b o tiêu chí "c nh tranh đ y đ và c i m " là: đ u th u kín và đàm phán c nh
tranh. Trong đó: àm phán c nh tranh dùng cho nh ng m c đích có tính c nh tranh
gi a nhi u công ty v i nhau;
u th u kín (Sealed bidding) là ph
ng pháp đòi h i
ph i tuân th ch t ch các b
c trong quy trình đ u th u, nh m t o c h i c nh
tranh cho t t c các nhà th u trên c s bình đ ng.
V c b n, khi đã xác đ nh đ
c nhu c u và quy t đ nh t ch c m t gói th u
thì C quan mua s m liên bang Hoa K ph i ti n hành đ u th u kín n u: đ th i
3
gian cho phép phát hành thông tin m i n p h s d th u (HSDT) và đánh giá
HSDT; quy t đ nh l a ch n nhà th u trúng th u đ trao h p đ ng s d a trên c s
giá và các y u t khác liên quan đ n giá; không nh t thi t ph i th
ng th o v i các
nhà th u v HSDT; và có c n c h p lý đ tin r ng s có nhi u h n m t HSDT.
- Bên m i th u s phát hành Thông báo m i th u trong đó mô t rõ ràng,
chính xác và đ y đ các yêu c u c n mua s m c a c quan chính ph . Hoa K
nghiêm c m vi c s d ng các thông s k thu t không c n thi t đ h n ch s l
ng
nhà th u tham d .
- C quan mua s m có trách nhi m công b Thông báo m i th u t i m t đ a
đi m công c ng, đ ng thông tin trên báo ho c t p chí v th
ng m i, trên c s d
li u C h i Kinh doanh Liên bang (FedBizOpps) c a Chính ph Hoa K .
ng
th i, C quan mua s m c ng ph i g i Thông báo m i th u t i các nhà th u có tên
trong danh sách nh n Thông báo m i th u.
- M t trong nh ng n i dung quan tr ng trong Thông báo m i th u là th i h n
n p HSDT và nhà th u c n ph i l u ý đ n y u t quan tr ng này. N p HSDT mu n,
v c b n là s b lo i, ngo i tr m t s tr
cho cán b đ u th u qua đ
ng h p đ c bi t nh : HSDT đ
ng th đ m b o t i thi u 5 ngày tr
cg i
c th i h n nh n h
s ; do l i c a C quan mua s m trong khâu x lý h s sau khi ti p nh n; HSDT
đ
c chuy n phát nhanh cho cán b đ u th u t i thi u 2 ngày tr
h s ; ho c HSDT đ
c chuy n b ng ph
gi chi u c a ngày làm vi c tr
- T t c s HSDT đ
ng ti n đi n t và đ
c th i h n nh n
c ti p nh n tr
c5
c th i h n nh n h s .
c g i đ n “đúng lúc, đúng ch ” cho bên m i th u s
đ
c cán b đ u th u m công khai và ghi nh n trong b n "Tóm t t các HSDT"
tr
c khi soát l i. N u không tìm th y l i thì sau m t s b
c đánh giá HSDT, bên
m i th u tuyên b trao h p đ ng cho nhà th u có giá d th u h p l th p nh t.
HSDT h p l là h s đáp ng đ các đi u kho n trong Thông báo m i th u. M i
khuy t đi m, l i không tuân th quy đ nh b phát hi n trong HSDT mà có kh n ng
nh h
ng đ n giá c , s l
ng, ch t l
ng, ho c ho t đ ng cung c p hàng hóa,
d ch v cho bên m i th u... đ u có th khi n h s đó b lo i.
4
- Quy đ nh mua s m liên bang (FAR) c ng yêu c u ph i có s ch c ch n v
tính h p l c a nhà th u tr
đ
c khi trao h p đ ng cho nhà th u chào giá th p nh t.
c coi là h p l , nhà th u ph i có đ n ng l c và kinh nghi m đ th c hi n
h p đ ng. C th h n, FAR yêu c u nhà th u ti m n ng ph i: có đ ngu n tài chính
đ th c hi n h p đ ng; có th đáp ng ti n đ th c hi n; có kinh nghi m th a đáng;
có c n c th a đáng b o đ m tính liêm chính và đ o đ c kinh doanh; có trình đ t
ch c, kinh nghi m, ki m soát k toán và ho t đ ng, có đ trình đ k thu t c n
thi t; có trang thi t b s n xu t, xây d ng và thi t b k thu t c n thi t; và đáp ng
đ các đi u ki n đ đ
c nh n th c hi n h p đ ng theo quy đ nh c a pháp lu t.
- Trong quá trình xét th u, ngoài tiêu chí v tính h p l c a nhà th u và n i
dung HSDT, cán b đ u th u ch y u t p trung xem xét giá chào th u và các y u t
liên quan đ n giá. Các y u t liên quan đ n giá bao g m chi phí phát sinh ho c s
ch m tr c a Chính ph do nh ng khác bi t trong khâu ki m tra; khác bi t v đ a
đi m ngu n hàng và công tác v n chuy n; thu ; cùng nh ng thay đ i c a nhà th u
ho c do nhà th u yêu c u đ i v i n i dung trong Thông báo m i th u. Sau khi th m
đ nh giá và các y u t liên quan đ n giá, bên m i th u s trao h p đ ng cho nhà
th u h p l có HSDT “ ng ý” nh t đ i v i C quan mua s m, t c là giá t t nh t mà
đ m b o đáp ng yêu c u. Trong quy trình đ u th u kín, ch có hai ph
h p đ ng đ
ng th c giá
c s d ng là giá c đ nh ho c giá c đ nh có đi u ch nh.
1.3.2. Cam k t v đ u th u mua s m công trong các hi p đ nh th
ng m i t
do c a Liên minh Châu âu (EU).
Hi p đ nh v mua s m chính ph c a WTO (GPA)[4] : là hi p đ nh nhi u bên
áp d ng cho các n
c thành viên c a WTO l a ch n tham gia Hi p đ nh này. Hi p
đ nh thi t l p khuôn kh th ng nh t v quy n và ngh a v c a các bên ký k t liên
quan đ n lu t qu c gia, quy đ nh, th t c và thông l v mua s m c a Chính ph c a
các bên. H u h t các bên tham gia GPA là các n
n
c r t phát tri n và có r t ít các
c đang phát tri n tham gia. Không phân bi t đ i x là m t nguyên t c quan
tr ng c a GPA.
i v i t t c các kho n mua s m đ
này, các bên ký k t GPA đ
c đi u ch nh trong Hi p đ nh
c yêu c u đ i x đ i v i các hàng hóa, d ch v và các
5
nhà cung c p c a bên ký k t kia c a Hi p đ nh “không kém thu n l i h n” so v i
cách đ i x đ i v i hàng hóa, d ch v và các nhà cung c p c a n
c h . Ngoài ra,
các bên ký k t có th không phân bi t đ i x đ i v i hàng hóa, d ch v và các nhà
cung c p c a các bên ký k t khác.
ng th i, m i bên ký k t đ
c yêu c u đ m b o
r ng các th c th c a h không đ i x khác bi t các nhà cung ng trong n
c s quy n s h u hay tính tr c thu c n
c trên
c ngoài nhi u hay ít, c ng nh đ m b o
r ng các th c th c a h không phân bi t đ i x đ i v i các nhà cung c p n i đ a
v i lý do là hàng hóa hay d ch v c a các nhà cung c p n i đ a trên đ
c s n xu t
trong lãnh th c a bên ký k t khác.
Hi p đ nh th
ng m i t do (FTA)[4]: là m t Hi p
ho c nhi u qu c gia. Theo đó, các n
c th
ng m i gi a hai
c s ti n hành theo l trình vi c c t gi m và
xóa b hàng rào thu quan c ng nh phi thu quan nh m ti n t i vi c thành l p
m t khu v c m u d ch t do. Hi n nay EU đang có các hi p đ nh th
r ng rãi các n
ng m i v i
c và khu v c trên th gi i có th k ra m t s hi p đ nh nh : EU-
CARIFORUM hi p đ nh đ i tác kinh t gi a EU và kh i các n
Latinh, hi p đ nh h p tác gi a EU và các n
Qu c hi p đ nh th
c Caibbe; EU-M
c m la tinh; EU-Trung M ; EU-Hàn
ng m i t do EU và Hàn Qu c.
Ph m vi quy đ nh và th c th mua s m chính ph trong FTA c a EU:
Ph m vi th c th trong FTA c a EU g m: chính quy n trung
tr c thu c trung
ng, c quan
ng và các th c th khác.
Ph m vi quy đ nh mua s m: d ch v xây l p, d ch v , hàng hóa, hàng hóa
thông th
ng.
M t s cam k t v đ u th u:
M t đ c đi m chung c a t t c các hi p đ nh này là n u Bên kia không ph i
là bên ký k t GPA, thì s chú tr ng vào các th t c đ u th u. Trong b i c nh các
hi p đ nh đ
c phân tích, các th t c này nh m đ m b o m c a cho phép ti p c n
gói th u và t o c h i công b ng cho t t c các nhà cung ng trong n
c c ng nh
c a EU, và các nhà cung ng c nh tranh tham gia các h p đ ng c a chính ph .
Tr
c khi th c hi n quy trình đ u th u trên th c t , các n
c đ i tác đ
c yêu c u
6
công b m i tham gia v i hình th c là thông báo m i th u trên m t n ph m mà
công chúng có th ti p c n nh quy đ nh trong v n ki n FTA. M c đích c a bi n
pháp này là thông tin cho t t c các nhà cung c p quan tâm v c h i đ u th u và
các nghi v n liên quan đ n đ u th u.
V mua s m công các hi p đ nh quy đ nh các h
ng d n sâu r ng v m t lo t
các v n đ nh quy đ nh công b thông báo m i th u bao g m thông tin v l ch đ u
th u đã lên k ho ch và d đ nh c ng nh th t c đ u th u. Bên m i th u cung c p
t t c thông tin c n thi t liên quan đ n gói th u đ t o đi u ki n cho các nhà cung
c p ti m n ng n p h s d th u đáp ng đúng yêu c u, bao g m thông tin c n
đ
c công b trong thông báo m i th u và các thông tin quan tr ng khác, ví d các
yêu c u v kinh t và k thu t.
Danh sách nhà cung c p đ đi u ki n, trong các hi p th
EU th
ng m i t do c a
ng quy đ nh Bên m i th u duy trì m t danh sách s d ng nhi u l n v các
nhà cung c p, v i đi u ki n là m t thông báo m i các nhà cung c p quan tâm đ ng
ký đ đ
c vào danh sách đ
ti n đi n t , thì ph i đ
th đ
c công b hàng n m, và khi công b b ng ph
c liên t c đ ng trên ph
ng
ng ti n có s n. Danh sách này có
c s d ng nhi u l n trong th i gian 3 n m hay ít h n.
Các hình th c đ u th u chính đ
c các n
c đ i tác cam k t trong hi p đ nh:
-
u th u r ng rãi: t t c các nhà cung c p quan tâm có th n p HSDT.
-
u th u ch n l c: ch nh ng nhà th u nào đ
c bên m i th u m i m i có
th n p h s d th u.
-
u th u h n ch : ch trong các tr
tranh (vì d nh : không HSDT nào đ
ng h p đ c bi t đ không h n ch c nh
c n p, ho c không có nhà cung c p nào
tham d ; không HSDT nào tuân th các yêu c u thi t y u c a HSMT đ
không nhà cung c p nào th a mãn các đi u ki n tham gia; HSDT đ
th u; mi n là các yêu c u c a h s th u không đ
c n p;
c n p đã thông
c s a đ i nhi u).
àm phán gi a các th c th t ch c đàm phán v i các nhà cung c p d th u
khi c n thi t phù h p v i HSMT và các đánh giá HSDT.
cao nh t nên đ
ánh giá v i trách nhi m
c tuân th đ không nhà th u nào có l i th nh t và tuân theo các
7
bi n pháp phòng ng a nh m đ m b o các đàm phán đó không phân bi t đ i x gi a
các nhà cung c p.
Quy đ nh v th i h n: Bên m i th u s , theo nhu c u h p lý c a mình, cho
các nhà cung c p đ th i gian đ chu n b và trình yêu c u tham gia và các h s d
th u đáp ng các yêu c u c a h s m i th u...
Các tiêu chí trao th u: Ch có HSDT tuân th các yêu c u thi t y u trong
thông báo m i th u hay HSMT và là c a nhà th u tuân th v i các đi u ki n tham
gia thì có th đ
th u đ
c xem xét trao th u. Bên m i th u có ngh a v trao th u cho nhà
c xác đ nh là có đ y đ n ng l c th c hi n h p đ ng và có h s d th u
chi phí th p nh t ho c h s d th u đ
c xác đ nh là l i th nh t.
Trong quá trình th c hi n các hi p đ nh đ u xác đ nh rõ các ch tài pháp lu t
áp d ng; Gi i quy t ki n ngh , khi u n i trong đ u th u và rà soát trong n
c; Gi i
quy t tranh ch p.
Duy trì các cam k t khác đ m b o: tính minh b ch; th c hi n h tr k thu t,
h tr t ch c trong quá trình th c hi n.
1.3.3. V
ng qu c Anh thành l p c quan d ch v mua s m Chính ph .
Trong b i c nh kinh t toàn c u g p nhi u khó kh n, kh ng ho ng n công
và v n đ n công đang tr thành y u t đe d a đ n s
n đ nh tình hình chính tr và
kh n ng ph c h i, phát tri n kinh t c a nhi u qu c gia thu c Liên minh châu Âu
(EU). Nh m gi i quy t v n đ n công, h u h t các qu c gia thu c EU đ u thi hành
chính sách th t l ng bu c b ng
th c a t ng n
các m c đ khác nhau, tùy thu c vào đi u ki n c
c. T i Anh, Chính ph đã thành l p m t
soát toàn b vi c chi tiêu c a các B , ngành Trung
y ban đ th c hi n rà
ng (17 B , ngành v i m c chi
tiêu cho vi c mua s m công kho ng 45 t B ng Anh) và c quan c a Chính ph
trong vi c mua s m hàng hóa, d ch v .
Trong quá trình rà soát,
y ban này đã phát hi n ra r ng có m t s lo i hàng
hóa, d ch v mà các B , ngành, c quan Chính ph s d ng có đ c đi m t
đ ng v yêu c u ch t l
ng
ng, y u t k thu t… nh ng giá mua s m l i r t khác nhau
(có nh ng lo i hàng hóa chênh l ch hàng tr m l n) và do nhi u nhà th u khác nhau
8
cung c p, th i gian th c hi n h p đ ng b kéo dài
các m c đ khác nhau. Qua rà
soát c ng phát hi n ra r ng, nhi u c quan, đ n v mua s m hàng hóa, tài s n tràn
lan, v
t quá đ nh m c và nhu c u c n thi t (sau này khi th c hi n mua s m t p
trung đã gi m đ
c kho ng 10% v s l
ng mua s m).
Xu t phát t yêu c u, đòi h i và m c tiêu qu n lý nêu trên, Chính ph Anh
đã thành l p c quan th c hi n ch
ng trình mua s m t p trung. C quan d ch v
mua s m công là m t c quan thu c V n phòng N i các V
ng qu c Anh, có ch c
n ng nghiên c u, đ xu t gi i pháp và t th c hi n bi n pháp nh m qu n lý, nâng
cao hi u qu mua s m và ti t ki m chi mua s m hàng hóa, d ch v ph c v cho các
c quan c a Chính ph b ng ngu n ngân sách nhà n
C quan d ch v mua s m chính ph c a V
c.
ng qu c Anh hi n có kho ng
400 nhân viên, trong đó 80% là chuyên gia mua s m. Ngoài tr s chính đ t t i
thành ph Liverpool, c quan này còn có 4 chi nhánh tr i r ng kh p n
c Anh.
Danh m c mua s m t p trung bao g m nh ng hàng hóa, d ch v mà các B , ngành,
c quan Chính ph có yêu c u s d ng c b n gi ng nhau đ
c phân theo l nh v c,
nhóm hàng hóa, d ch v ch y u mà các c quan thu c Chính ph có nhu c u mua
s m, s d ng th
ng xuyên nh : n ng l
ng, v n phòng ph m, ph
ng ti n đi l i;
d ch v qu n lý công s và nhà công v …
B ng 1.1. K t qu th c hi n mua s m t p trung t i c quan d ch v mua s m công
Anh [15]
N m
Giá mua s m qua c
Chi phí ti t ki m
T l ti t
quan MSTT (t
đ c qua c quan
ki m/t ng giá tr
b ng)
MSTT (t b ng)
mua s m
2012
11
1,2
11%
2013 (k ho ch)
13
2,4
18%
1.3.4. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân hàng Th gi i (WB).
- Ngân hàng Th gi i ban hành hai v n b n quy đ nh riêng r g m:
+H
ng d n mua s m b ng v n vay IBRD (Ngân hàng Tái thi t và Phát
tri n qu c t và tín d ng IDA (Hi p h i Phát tri n qu c t ) c a Ngân hàng Th gi i
đ i v i hàng hoá và xây l p.
+H
ng d n c a Ngân hàng Th gi i v tuy n d ng chuyên gia t v n.
9
- Quy đ nh rõ tính h p l c a Nhà th u trong đó: M t trong nh ng nhân t
quan tr ng đ Nhà th u đ
c phép tham d th u v i t cách m t Nhà th u đ c l p
là nó ph i t ch v tài chính. Quy đ nh rõ các hình th c đ u th u g m đ u th u
c nh tranh Qu c t (ICB) và các cách mua s m khác, nh
u th u Qu c t h n ch
(LIB),
u th u c nh tranh trong n
c (NCB), Chào hàng c nh tranh (Qu c t và
Trong n
c); H p đ ng tr c ti p ho c t làm. Vi c l a ch n hình th c nào ph i trên
nguyên t c đ m b o phát huy kh n ng có c nh tranh đ r ng v giá, g m các Nhà
th u có đ kh n ng k t h p, kinh t và hi u qu . các hình th c đ u th u đ
d ng cho t ng gói th u đ
c xác đ nh theo tho thu n gi a ngân hàng và bên vay.
- Quy đ nh rõ “M i ng
nh nhau và ph i cùng đ
c áp
i d th u đ u ph i đ
c cung c p nh ng thông tin
c b o đ m c h i bình đ ng trong vi c nh n thông tin b
sung k p th i. Bên vay ph i t o đi u ki n thu n l i cho nh ng ng
i có th d th u
đ n th m đ a đi m d án. Tránh nói đ n tên nhãn hi u trong h s m i th u đ t ng
c
ng tính c nh tranh trong đ u th u”. [4]
- Quy đ nh rõ ràng v ngôn ng s d ng, đ ng ti n s d ng và cách quy đ i
t các lo i đ ng ti n khác nhau v m t đ ng ti n chung theo t giá h i đoái do c
quan nào phát hành và th i đi m xác đ nh t giá chung là c s th ng nh t cho vi c
đánh giá các h s d th u.
- Tiêu chu n l a ch n Nhà th u trúng th u đ trao h p đ ng d a trên tiêu
chu n n ng l c và có đ n d th u đ
th u: và (ii) có giá chào th u đ
c xác đ nh là: (i) v c b n đáp ng h s m i
c đánh giá là có chi phí th p nh t”. Ng
i d th u
s không b đòi h i ph i ch u trách nhi m v các công vi c không mâu thu n nêu
trong h s m i th u hay bu c ph i s a đ i đ n d th u khác đi so v i khi n p lúc
đ u th u nh là m t đi u ki n đ đ
c trúng th u.
- Có chính sách u đãi đ i v i Nhà th u trong n
trong n
c và hàng hoá s n xu t
c.
- Chính sách c a Ngân hàng Th gi i là r t rõ ràng đ i v i hành đ ng gian
l n và tham nh ng, ví d :
10
+ Ngân hàng s bác b đ ngh trao h p đ ng n u Ngân hàng xác đ nh đ
r ng ng
i d th u đ
c
c ki n ngh đ trao h p đ ng có hành vi tham nh ng ho c
gian l n trong khi c nh tranh giành h p đ ng đó;
+ Ngân hàng s hu b ph n v n vay đã phân cho h p đ ng hàng hoá ho c
công trình n u b t k khi nào xác đ nh đ
h
c r ng đ i di n c a Bên vay ho c ng
i
ng l i t v n vay có hành đ ng tham nh ng ho c gian l n trong quá trình mua
s m ho c th c hi n h p đ ng mà Bên vay không có hành đ ng k p th i và phù h p
đ ch n ch nh tình hình tho mãn đ
c yêu c u c a Ngân hàng.
1.3.5. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB).
- C ng gi ng nh Ngân hàng Th gi i, Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB)
v các quy đ nh: riêng r cho hai l nh tuy n d ng t v n và mua s m; các hình th c
mua s mvà vi c áp d ng hình th c mua s m nào đó đ u ph i đ
c s ch p thu n
c a Ngân hàng; N i dung ch ng tham nh ng và gian l n trong đ u th u...
-
i m khác bi t v i Ngân hàng Th gi i, Ngân hàng Phát tri n châu Á
không có ch
n
ng trình m c riêng cho vi c th c hi n u đãi đ i v i Nhà th u trong
c khi tham gia đ u th u, nh ng vi c u đãi các Nhà th u v n đ
t ng tr
ng h p và đ
c quy đ nh rõ trong H s m i th u c a các tr
c áp d ng cho
ng h p đó.
- V qu ng cáo và thông báo m i th u ph i đ m b o c h i c nh tranh cho
các Nhà th u thu c t t c các n
c thành viên c a ADB và do đó ph i đ
c thu x p
đ đ ng t i công khai trên t p chí “C h i kinh doanh ADB” c a Ngân hàng (ADB
business Opportunties) c ng gi ng nh m t t báo l u hành r ng rãi trong n
cc a
Bên vay (ít nh t trên m t t báo ti ng Anh, n u có).
1.3.6. Kinh nghi m đ u th u Ngân hàng H p tác Qu c t Nh t B n (JBIC).
V c b n các quy đ nh t
ng t WB và ADB tuy nhiên có đi m khác bi t là:
- Ngân hàng cho r ng trong h u h t các tr
ng h p đ u th u, Hình th c
u
th u c nh tranh Qu c t ICB là gi i pháp t t nh t đ tho mãn các yêu c u mua s m
hàng hoá và d ch v cho các d án.
- Ngân hàng không có quy đ nh nào và c ng không th c hi n ch đ
nào đ i v i Nhà th u trong n
c khi tham gia đ u th u.
u đãi
11
1.3.7. Qu n lý đ u th u c a Ba Lan
Ba Lan có n n kinh t và chính tr g n gi ng v i Vi t Nam, b i v y nh ng
quy đ nh v đ u th u c a Ba Lan r t đáng đ xem xét. Tháng 7 n m 1997, Ba Lan
đã ban hành Lu t mua s m công, s a đ i vào n m 1999 đ đáp ng các yêu c u
th c t , phù h p h n v i thông l qu c t .
- V qu n lý đ u th u: C quan qu n lý nhà n
c v đ u th u cao nh t là c c
mua s m công tr c thu c chính ph . C c mua s m công có th m quy n nghiên c u
so n th o các d lu t và các quy đ nh pháp lý, ch u trách nhi m xu t b n t báo
chuyên đ ng t i các thông tin v đ u th u trong n
l
c có giá tr trên 30.000EU s
ng xu t b n là 1000 b n/k và có t i 70.000 thông báo m i th u m i n m.
ây
là m t trong nh ng hình th c t o ra s công khai trong ho t đ ng đ u th u c a Ba
Lan giúp cho nhà th u có c h i n m b t thông tin và c nh tranh công b ng, đ ng
th i c ng giúp ho t đ ng qu n lý đ u th u đ
c ch t ch và hi u qu .
- V gi i quy t khi u n i trong đ u th u: Các bi n pháp gi i quy t khi u n i
đ
đ
c quy đ nh trong Lu t mua s m công c a Ba Lan. Vi c x lý khi u n i nh sau:
* M i bên (nhà th u, bên mua và c quan qu n lý nhà n
c v đ u th u)
c quy n ch đ nh 1 tr ng tài đ i di n cho mình. Tr ng tài đ
c ch đ nh ph i
thu c danh sách tr ng tài đ
* Ng
c Chính ph c p ch ng ch hành ngh tr ng tài.
i khi u n i ph i n p m t kho n ti n kho n 700 USD đ chi cho ho t
đ ng c a t tr ng tài g m 3 thành viên nêu trên.
* Trong vòng 2 tu n, t tr ng tài s quy t đ nh ph n th ng thu c v ai. N u
nhà th u khi u n i đúng thì bên mua ph i đ n bù chi phí mà ng
i này đã b ra còn
n u nhà th u khi u n i sai thì s m t kho n ti n đã n p đó.
Nh ng tr ng tài này bình th
tr ng tài phân x khi đ
ng là các cán b , công nhân viên, h ch làm
c ch đ nh.
- V đào t o cán b làm công tác đ u th u
Bên c nh công tác đào t o c a c c mua s m công, Ba Lan còn có m t h
th ng đào t o v đ u th u, đó là các trung tâm, các tr
ng đào t o v đ u th u bao
g m các c s c a khu v c t nhân. V i s quan tâm t i công tác đào t o cán b
12
đ u th u c a Nhà n
c, h u h t các cán b làm công tác đ u th u đ u có ki n th c
sâu s c v chuyên ngành. Chính đi u này đã giúp cho vi c qu n lý ho t đ ng đ u
th u
Ba Lan đ t đ
c nh ng thành t u đáng k .
1.3.8. Qu n lý đ u th u c a Hàn Qu c.
Nh ng quy đ nh v đ u th u c a Hàn Qu c đ
c t p h p, ban hành trong
Lu t h p đ ng mà trong đó Nhà n
c là m t bên tham gia. T ng th ng, Th t
Chính ph ban hành các v n b n h
ng d n th c hi n, B Kinh t và B Tài chính
có trách nhi m h
ng
ng d n th c hi n chi ti t.
N i dung c a Lu t h p đ ng này - có th coi là Lu t quy đ nh v đ u th u
gi ng nh các qu c gia khác - đ a ra nh ng quy đ nh v đ u th u nh : đ cao tính
c nh tranh, công b ng, minh b ch và hi u qu kinh t .
i u khác bi t trong Lu t
u th u
Hàn Qu c là h th ng mua s m t p
trung. C quan chuyên môn t ch c các cu c đ u th u c a Hàn Qu c là Supply
Administration of the Republic Of Korea (SAROK) có nhi m v t ch c các cu c
mua s m l n đ n hàng ch c t USD m i n m. SAROK là c quan chuyên nghi p
trong mua s m các d án l n c a Chính ph . Nh ng cu c mua s m v i giá tr nh
đ
c phân c p cho các c quan có th m quy n ngoài SAROK.
Hàng n m, Chính ph Hàn Qu c dành m t kho n ngân sách nh t đ nh cho
SAROK nh m nâng cao n ng l c t ch c đ u th u và hình thành m t trung tâm
ki m tra ch t l
ng các h p đ ng sau khi đ u th u. Nh ho t đ ng này, ch t l
hàng sau đ u th u đ
ng
c đ m b o tránh tình tr ng nhà th u không th c hi n đúng
cam k t đ a ra khi trúng th u.
Nhìn chung, s chuyên môn hoá là nhân t quan tr ng t o nên hi u qu c a
ho t đ ng đ u th u t i Hàn Qu c.
1.4.
u th u trong xây d ng c b n
Vi t Nam.
1.4.1. B i c nh kinh t , qu n tr c a Vi t Nam.
* Chính sách
i m i c a Vi t Nam b t đ u đ
c th c hi n t n m 1986,
đánh d u s chuy n đ i t n n kinh t k ho ch hóa t p trung sang n n kinh t th
tr
ng, tr l i đ t nông nghi p cho các h gia đình đ tr ng tr t và m c a cho đ u
13
t và kinh doanh n
c ngoài vào Vi t Nam. Nh m t ng c
ng h i nh p vào n n
kinh t toàn c u, Vi t Nam gia nh p Hi p H i các qu c gia
(“ASEAN”) n m 2005 và T ch c Th
Nam đã thu hút đ u t n
kh i danh sách các n
ông Nam Á
ng m i Th gi i (“WTO”) n m 2007. Vi t
c ngoài đáng k trong nh ng n m qua, đ a đ t n
c ra
c kém phát tri n nh t.
B ng 1.2. Ch s kinh t c a Vi t Nam, giai đo n 2007 – 2010.
Ch s
2007
2008
2009
2010
T ng S n ph m Qu c N i (GDP) (t US$)
71,1
89,8
92,4
96,8
GDP tính trên đ u ng i (US$)
835
960
1.040
1.100
T l t ng tr ng GDP
8,50% 6,20% 5,30% 6,20%
Ch s Giá Tiêu dùng
8,30% 23,00% 6,00% 11,75%
Ngu n: Ngân hàng Th gi i, Qu Ti n t Qu c t , Ngân hàng Phát tri n
Châu Á, T ng c c Th ng kê Vi t Nam.
* V qu n tr , Vi t Nam đ
c x p trong kho ng t 25 đ n 50 trong s t ng s
213 qu c gia và lãnh th theo kh o sát c a báo cáo Ch s Qu n tr Toàn c u; và
đ ng trong kho ng t 50 đ n 75 v “ n đ nh Chính tr ”. Trong c u ph n “Ki m
soát Tham nh ng”, Vi t Nam đã đ t nhi u ti n b trong th p k qua m c dù v n
đ ng trong kho ng 25 đ n 50 trong s các n
M c đ tham nh ng
cđ
c kh o sát.
Vi t Nam, đ c bi t khi so sánh v i các n
c khác, v n
r t cao. Theo Ch s C m nh n Tham nh ng c a T ch c Minh b ch Qu c t , Vi t
Nam x p th 116 trong s 178 qu c gia đ
c đi u tra n m 2010. M c dù k t qu
này cho th y x p h ng c a Vi t Nam đã đ
c c i thi n so v i n m 2009 nh ng ch
s th c v n là 2,7 và không đ
tham nh ng cao
c c i thi n. Các ch s khác c ng cho th y m c đ
Vi t Nam. Theo Ch s T do Kinh t 2011, Vi t Nam đ t 27
đi m trên t ng s 100 đi m cho ch s không tham nh ng và báo cáo cho r ng “S
ch ng chéo c a các quy đ nh pháp lý và các th t c quan liêu t o c h i cho tham
nh ng phát tri n”. Báo cáo Kinh doanh c a Ngân hàng Th gi i 2011 x p Vi t Nam
v trí 78 trong s 183 qu c gia. M c dù n m trong t p 10 n
m nh t theo kh o sát, Vi t Nam v n
d
c có c i thi n m nh
i m c trung bình xét
l p doanh nghi p, m t l nh v c d có tham nh ng.
khía c nh thành
14
1.4.2. Công tác đ u th u trong công tác xây d ng
1.4.2.1. Ho t đ ng đ u th u
Ho t đ ng đ u th u
n
c ta
Vi t Nam do c quan Chính ph , 58 t nh, 5 thành ph
và nhi u c quan chính quy n đ a ph
nghi p Nhà n
c (DNNN)
Vi t Nam.
ng th c hi n. Ngoài ra, có 3.200 Doanh
Vi t Nam tham gia vào ho t đ ng mua s m công ho c
th c hi n đ u th u c a riêng mình, chi m kho ng 36% GDP. N m 2009, t ng giá tr
mua s m công x p x 388.985 t đ ng Vi t Nam (20,47 tri u USD), t
22,15% GDP. N m 2009, các B , ngành và đ a ph
th u công. T l s d ng các ph
ng đ
ng
ng đã ti n hành 80.202 v đ u
ng pháp mua s m c nh tranh trong t ng giá tr
các h p đ ng mua s m công gi m m t cách đáng k trong th i gian 2008- 2009.
N m 2008, trên 72% các h p đ ng đ
c ký k t thông qua đ u th u c nh tranh trong
khi n m 2009 con s này ch là 53%.
B ng 1.3. S li u th ng kê ho t đ ng đ u th u mua s m công Vi t Nam.
S li u th ng kê
2006
2007
2008
2009
T NG S CÁC
T
U TH U
38.876 33.891
69.051
80.202
T ng giá tr h p đ ng đã ký (tri u USD) 6.752,6 7.605,7 16.588,4 20.472,9
T ng giá tr h p đ ng đã ký thông qua
4.104,3 25.953,7 12.053,0 10.825,9
các ph ng pháp đ u th u m c nh tranh
(tri u USD)
T l c a t ng giá tr H đã ký thông qua 60,78% 45,05% 72,66% 52,88%
các ph ng pháp đ u th u c nh tranh so
v i t ng giá tr H đã ký
Ngu n: C c Qu n lý u th u-B K ho ch và u t . [5]
1.4.2.2. Ho t đ ng đ u th u trong xây d ng:
Xây d ng c s h t ng k thu t là r t c n thi t cho s phát tri n t ng th c a
n n kinh t qu c dân.
các ph
th c hi n m t d án đ u t xây d ng c b n vi c áp d ng
ng th c đ u th u đ l a ch n nhà th u đ
c áp d ng r ng rãi trong h u h t
các d án đ u t xây d ng c b n.
V i ch đ u t : đ u th u là ph
ch n ng
i nh n th u đáp ng đ
d ng công trình.
ng th c c nh tranh trong xây d ng nh m l a
c yêu c u kinh t k thu t đ t ra cho vi c xây
15
V i nhà th u: đ u th u là m t hình th c kinh doanh mà thông qua đó nhà
th u nh n đ
c c h i nh n th u kh o sát thi t k , mua s m máy móc thi t b và
xây l p công trình.
V i đ n v qu n lý nhà n
c: đ u th u là m t ph
d án đ u t mà thông qua đó l a ch n đ
ng th c qu n lý th c hi n
c nhà th u đáp ng đ
c các yêu c u
c a bên m i th u trên c s c nh tranh gi a các nhà th u .
1.4.2.3. Hình th c và nguyên t c đ u th u.
- Tùy thu c và tính ch t, yêu c u, m c đích l a ch n nhà th u mà áp d ng
m t trong các hình th c và ph
ng th c đ u th u cho phù h p:
+ Có 05 hình th c l a l a ch n nhà th u là:
u th u r ng rãi;
u th u h n
ch ; Ch đ nh th u; Chào hàng c nh trang; Mua s m tr c ti p và t th c hi n;
+ Có 04 ph
ng th c l a ch n nhà th u là: M t giai đo n m t túi h s ; m t
giai đo n hai túi h s ; hai giai đo n m t túi h s và hai giai đo n hai túi h s .
- Nguyên t c đ u th u xây d ng (Có 04 nguyên t c chính) g m:
+ Nguyên t c c nh tranh: Khi t ch c đ u th u m t gói th u đ u có s tham
gia c a m t s nhà th u, các nhà th u c nh tranh nhau v giá, v ch t l
l a ch n đ
c ng
i cung c p hàng hoá, cung ng d ch v có ch t l
m c giá t i u nh t; Lu t
tranh nh : ph i có nhi u ng
v i nhau và v i ng
ng… đ
ng t t nh t và
u th u đã quy đ nh m t s đi u ki n đ đ m b o c nh
i tham gia d th u; các nhà th u d th u ph i đ c l p
i m i th u; không có t n t i b t c th a thu n nào gi a ng
m i th u v i m t, m t s ng
i d th u, ho c gi a nh ng ng
i
i d th u v i nhau.
+ Nguyên t c công b ng: Tính công b ng trong đ u th u đ
c th hi n thông
qua vi c các ch th tham gia đ u ph i th c hi n theo đúng quy đ nh c a pháp lu t
v đ u th u. Các Nhà th u tham ra th u đ u có quy n bình đ ng nh nhau, ph i
đ
c đ i x ngang nhau, nh ng thông tin c n thi t c n ph i đ
c cung c p đ y đ ,
chính xác, không thiên v bên nào, t o đi u ki n c nh tranh bình đ ng.
+ Nguyên t c minh b ch: là s không “che đ y, gi u gi m”, không bí m t vì
l i ích c a m t cá nhân ho c t ch c nào đó mà c n th hi n, bày t các n i dung
thông tin theo quy đ nh cho m i ng
i liên quan ho c có quan tâm đ
c bi t.
