i
L IC M
N
Lu n v n Th c s chuyên ngành Qu n lý xây d ng v i đ tài: “Hoàn thi n
công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng các d án nâng c p đê bi n
thu c khu v c Nam
nh” đ
c hoàn thành v i s giúp đ c a Phòng ào t o
i
h c và Sau đ i h c, các th y cô trong B môn Công ngh và Qu n lý xây d ng,
Khoa Kinh t và Qu n lý - Tr
ng
i h c Th y l i, cùng b n bè, đ ng nghi p
và gia đình.
Tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c đ n PGS.TS. Nguy n Bá Uân đã t n
tình h
ng d n tác gi hoàn thành lu n v n này. Xin chân thành cám n th y cô
giáo trong Khoa Công trình, Kinh t & qu n lý – Tr
ng
i h c Th y l i, các
c quan, đ n v , các đ ng nghi p, b n bè đã cung c p s li u và giúp đ tác gi
trong quá trình làm lu n v n. M t l n n a tác gi xin chân thành cám n và xin
ghi nh nh ng đóng góp này cho tác gi .
V i th i gian và trình đ còn h n ch , tác gi không th tránh kh i nh ng
thi u sót và r t mong nh n đ
ch
ng d n và đóng góp ý ki n c a các th y cô
giáo, c a đ ng nghi p, b n bè.
Hà N i, ngày 25 tháng 5 n m 2015
TÁC GI
Tr nh Ng c Trung
ii
Công hòa xã h i ch ngh a Vi t Nam
c l p – T do – H nh phúc.
B N CAM OAN C A H C VIÊN
Kính g i:
Ban giám hi u tr
ng đ i h c Th y L i
Khoa công trình và các phòng ban liên quan.
Tên tôi là: Tr nh Ng c Trung
Sinh ngày: 20/10/1986
Là h c viên cao h c l p: 21QLXD21
Mã h c viên: 138580302152.
Tôi xin cam đoan các n i dung sau đây:
1.
ây là lu n v n do b n thân tôi tr c ti p th c hi n d
is h
ng d n
c a PGS.TS Nguy n Bá Uân.
2. Lu n v n này không trùng l p v i b t k lu n v n nào khác đã đ
c
công b t i Vi t Nam.
3. Các s li u và thông tin trong lu n v n là hoàn toàn chính xác, trung
th c và khách quan.
Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m tr
c pháp lu t v nh ng n i dung đã
cam đoan nêu trên.
Hà N i, ngày 22 tháng 5 n m 2015
H c viên
Tr nh Ng c Trung
iii
M CL C
M
U .............................................................................................................. 1
1.Tính c p thi t c a đ tài.................................................................................. 1
2. M c đích nghiên c u c a đ tài ..................................................................... 2
3. Ph
4.
ng pháp nghiên c u ............................................................................... 2
it
ng và ph m vi nghiên c u ................................................................. 3
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài ...................................................... 3
6. K t qu d ki n đ t đ
c............................................................................... 4
7. N i dung c a lu n v n ................................................................................... 4
CH
NG 1 T NG QUAN V CÔNG TÁC
TH NG Ê BI N
N
UT
XÂY D NG CÁC H
C TA ......................................................................... 5
1.1. T ng quan v h th ng đê bi n .................................................................. 5
1.1.1. ê bi n và vai trò c a h th ng đê bi n .............................................. 5
1.1.2. Vài nét khái quát v hi n tr ng h th ng đê bi n n
1.2. Tình hình đ u t xây d ng, nâng c p h th ng đê bi n
c ta ................... 8
n
c ta ........... 14
1.2.1. Tình hình quy ho ch và đ u t xây d ng h th ng đê bi n .............. 14
1.2.2. M t s d án xây d ng, nâng c p đê bi n tiêu bi u .......................... 16
1.3. Th c tr ng công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t các d án nâng c p
đê bi n
n
c ta ............................................................................................. 17
1.4. T ng quan nh ng công trình nghiên c u có liên quan đ n đ tài ............ 19
K t lu n ch
CH
T
ng 1 ........................................................................................... 19
NG 2 C S LÝ LU N V L P VÀ QU N LÝ T NG M C
U
XÂY D NG CÔNG TRÌNH ....................................................................... 21
2.1. M t s v n đ lý lu n chung .................................................................... 21
2.1.1. Các giai đo n c a m t d án đ u t xây d ng công trình ................. 21
2.1.2. Chi phí xây d ng công trình theo các giai đo n đ u t c a d án .... 22
iv
2.1.3. Nh ng nguyên t c chung v l p và qu n lý chi phí đ u t xây d ng
công trình ..................................................................................................... 30
2.2. Các quy đ nh hi n hành v l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công
trình .................................................................................................................. 31
2.2.1. H th ng các lu t hi n hành có liên quan đ n vi c l p và qu n lý t ng
m c đ u t xây d ng công trình .................................................................. 31
2.2.2. Các Ngh đ nh đã ban hành liên quan đ n vi c l p và qu n lý chi phí
đ u t xây d ng công trình .......................................................................... 32
2.2.3. Các Quy t đ nh và Thông t h
ng d n liên quan đ n vi c l p và
qu n lý chi phí đ u t xây d ng công trình ................................................. 33
2.3.
c đi m các d án đ u t xây d ng đê bi n có nh h
ng đ n công tác
l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công trình ...................................... 34
2.3.1.
c đi m chung các d án xây d ng nh h
ng đ n công tác l p và
qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công trình ............................................. 34
2.3.2.
c đi m đ c thù c a d án xây d ng đê bi n nh h
ng đ n công
tác l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công trình ............................ 35
2.4. Quy trình l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công trình .............. 36
2.4.1. Các ph
ng pháp xác đ nh t ng m c đ u t xây d ng công trình.... 36
2.4.2. Quy trình l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công trình ....... 38
2.5. Phân tích nh ng nhân t
nh h
ng đ n công tác l p và qu n lý t ng m c
đ u t các h th ng đê bi n ............................................................................. 42
2.5.1. Nhân t ch quan ............................................................................... 42
2.5.2. Nhân t khách quan ........................................................................... 44
K t lu n ch
CH
ng 2 ........................................................................................... 45
NG 3 TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NH M HOÀN THI N CÔNG
TÁC L P VÀ QU N LÝ T NG M C
Ê BI N TRÊN
A BÀN T NH NAM
UT
CÁC D
ÁN NÂNG C P
NH ................................................ 47
3.1. Tình hình đ u t xây d ng các d án nâng c p đê bi n trên đ a bàn t nh
Nam
nh trong th i gian v a qua .................................................................. 47
v
3.1.1. Tình hình đ u t xây d ng các d án nâng c p đê bi n .................... 47
3.1.2. Nh ng hi u qu mà các d án nâng c p đê bi n Nam
nh mang l i .. 54
3.2. Th c tr ng công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t các d án nâng c p
đ bi n trên đ a bàn th i gian qua. .................................................................. 55
3.2.1. T ch c công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t c a các d án nâng
c p đê bi n ................................................................................................... 55
3.2.2. Th c tr ng công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t các d án đ u t
nâng c p đê bi n Nam
3.2.3.
nh......................................................................... 57
ánh giá chung v công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t đ u t
Ban Qu n lý d án Xây d ng NN&PTNT t nh Nam
3.3.
nh ......................... 62
xu t m t s gi i pháp hoàn thi n công tác l p và qu n lý t ng m c đ u
t đ u t các d án nâng c p đê bi n Nam
nh............................................. 73
3.3.1. Nguyên t c đ xu t gi i pháp ........................................................... 73
3.3.2. N i dung đ xu t các gi i pháp ........................................................ 75
tác qu n lý ki m soát nhanh cho nhân viên qu n lý d án. Xây d ng và m
3.3.3. D ki n hi u qu gi i pháp mang l i ............................................... 94
K t lu n ch
ng 3 ........................................................................................... 96
K T LU N VÀ KI N NGH .......................................................................... 97
1. K t lu n........................................................................................................ 97
2. Ki n ngh ..................................................................................................... 98
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ......................................................... 99
vi
DANH M C HÌNH
Hình 1.1: ê bi n ch u sóng tràn và bi n ch u sóng tràn ...................................... 6
Hình 1.2: Mô hình đê bi n l i d ng t ng h p và thân thi n ................................. 6
Hình 1.3: D ng m t c t an toàn cao tr
c và sau khi xây d ng
Nh t B n ........ 6
Hình 1.4: “Siêu đê" t i Tokyo, Osaka, Nh t B n ................................................. 7
Hình 1.5: ê bi n Afsluitdijk – Hà Lan ................................................................ 7
Hình 1.6: ê bi n Saemandeum – Hàn Qu c ....................................................... 8
Hình 1.7:
ê bi n Ngh a H ng – Nam
nh ..................................................... 10
Hình 1.8: M hàn ch n sóng d c b bi n Thái Bình ......................................... 10
Hình 1.9: ê bi n huy n H u L c – Thanh Hóa ................................................ 11
Hình 1.10: ê bi n xã H i D
ng – Th a Thiên Hu ........................................ 11
Hình 1.11: ê bi n xã Qu ng Công – Th a Thiên Hu ..................................... 12
Hình 1.12: M t đo n đê bi n huy n Hòn
t – Kiên Giang .............................. 12
Hình 1.13. M t đo n đê bi n Tây – Cà Mau....................................................... 13
Hình 1.14: Tuy n đê bi n s 5 – T nh Thái Bình ............................................... 16
Hình 1.15: Tuy n đê bi n Cát H i – TP H i Phòng............................................ 17
Hình 1.16: Tuy n đê bi n M Khê – TP à N ng ............................................. 17
Hình 3.1. Mô hình qu n lý d án đ xu t............................................................ 78
vii
DANH M C B NG
B ng 3.1: Hi n tr ng đê bi n t nh Nam
nh ..................................................... 48
B ng 3.2: Các D án u tiên đ u t t nh Nam
nh giai đo n đ n n m 2020 ... 50
B ng 3.3: M t s d án nâng c p đê bi n Nam
nh tiêu bi u .......................... 52
B ng 3.4: M t s v n b n quy ph m phát lu t đang tri n khai .......................... 67
B ng 3.5.
xu t đi u ch nh đ nh m c chi phí l p d án đ u t ....................... 91
DANH M C CH
Ch vi t t t
VI T T T
Ngh a đ y đ
GDP
T ng thu nh p qu c dân
XHCN
Xã h i ch ngh a
NN & PTNT
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn
NSNN
Ngân sách nhà n
KTKT
Kinh t K thu t
UBND
y ban nhân dân
c
XDCT
Xây d ng công trình
XDCB
Xây d ng c b n
ADB
Ngân hàng Phát tri n châu Á
1
M
U
1.Tính c p thi t c a đ tài
Hàng n m, nhà n
c dành v n ngân sách l n cho đ u t xây d ng đ phát
tri n kinh t xã h i, chi m kho ng 30-35% GDP. Vi c cân đ i, phân b và đi u
hành v n đ i v i các B , ngành, đ a ph
ng và thành ph tr c thu c trung
ng
đ tri n khai các d án đ u t xây d ng th c hi n m c tiêu phát tri n kinh t xã
h i b o đ m hi u qu , ti t ki m và ch ng lãng phí đang là v n đ l n đ
cd
lu n xã h i quan tâm.
Tuy nhiên, th c tr ng đã và đang x y ra nh ng lãng phí, th t thoát v n
ngân sách nhà n
c cho đ u t xây d ng đã đ t ra cho các c p qu n lý t Trung
ng đ n đ a ph
ng ph i rà soát hi u qu đ u t xây d ng các công trình sao
cho hi u qu , ch t l
ng và gi m chi phí đ u t . Vi c ki m tra, rà soát c n th c
hi n t khâu chu n b đ u t , th c hi n đ u t và khâu k t thúc đ u t đ a vào
s d ng. Trong đó công tác l p t ng m c đ u t là m t trong nh ng công tác có
nh h
ng l n mang tính quy t đ nh đ n chi phí c a d án đ u t xây d ng
công trình. Th c ti n cho th y, công tác l p t ng m c đ u t đ
và ki m soát t t s là c n c đ kh ng ch ch t l
c th c hi n
ng và thành qu c a các
công tác ti p theo c a d án đ u t xây d ng công trình, đ c bi t là đ i v i
các d án xây d ng công trình đê bi n, m t lo i hình công trình phòng ch ng
thiên tai có ý ngh a đ c bi t quan tr ng và h t s c nh y c m trong đi u ki n
bi n đ i khí h u và trong đ nh h
ng và Nhà n
T nh Nam
ng đ y m nh phát tri n kinh t bi n c a
c ta.
nh có t ng c ng 91km đê bi n, ch y u là đê đ t và có nhi u
đo n xung y u, tr c di n v i bi n và th
ng xuyên đ i m t v i 2-3 c n bão m i
n m. Sau s c v đê cách đây 7 n m, Nam
nh cùng v i các t nh ven bi n t
Qu ng Ninh đ n Qu ng Nam đã đ
ng quan tâm đ u t nâng c p h
c Trung
th ng đê bi n theo Quy t đ nh s 58/2006/Q -TTg ngày 14/3/2006 c a Th
t
ng Chính ph . Theo đánh giá c a S Nông nghi p và Phát tri n nông thôn
2
t nh Nam
nh thì k t qu ch
t nh đã ph n nào đáp ng đ
n
ng trình c ng c , nâng c p đê bi n
trên đ a bàn
c yêu c u c a công tác phòng ch ng l t bão, ng n
c bi n, b o v dân sinh, đ ng th i đ m b o cho s phát tri n kinh t -xã h i
c a các huy n ven bi n.
Tuy nhiên, bên c nh nh ng k t qu đ t đ
bi n
Nam
c, Ch
ng trình nâng c p đê
nh c ng đang g p ph i khó kh n nh vi c b trí v n cho các d
án ch m, thi u nhi u so v i kh i l
ng th c hi n, đ u t ch a đúng tr ng tâm,
công tác l p t ng m c đ u t còn nhi u phi m khuy t, h u nh t ng m c đ u t
c a các d án đ u ph i đi u ch nh, b sung nhi u l n, làm nh h
đ và ch t l
ng th c hi n các d án. Do đó, ý t
ng đ n ti n
ng th c hi n đ tài “Hoàn
thi n công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t xây d ng các d án nâng c p
đê bi n thu c khu v c Nam
nh” có ý ngh a c v khoa h c và th c ti n và
hoàn toàn c n thi t trong b i c nh hi n nay và tình hình th c ti n c a đ a ph
ng.
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
tài nh m đ a ra các gi i pháp có c s khoa h c và th c ti n, có tính
kh thi trong vi c hoàn thi n quy trình t ch c, tri n khai l p, qu n lý ti n đ l p
t ng m c đ u t , th m đ nh, đi u ch nh t ng m c đ u t các d án đ u t xây
d ng các d án nâng c p đê bi n thu c khu v c Nam
c
nh nh m góp ph n t ng
ng h n n a công tác qu n lý chi phí các d án này.
3. Ph
ng pháp nghiên c u
đ tđ
c m c tiêu nghiên c u, tác gi lu n v n đã d a trên cách ti p c n
c s lý lu n v khoa h c qu n lý d án và nh ng quy đ nh hi n hành c a h
th ng v n b n pháp lu t trong l nh v c này.
ng th i lu n v n c ng s d ng
các ph
ng và n i dung nghiên c u c a
ng pháp nghiên c u phù h p v i đ i t
đ tài trong đi u ki n Vi t Nam hi n nay, đó là: Ph
ng pháp phân tích và t ng
k t kinh nghi m; ph
ng pháp thu th p tài li u th c t ; ph
ki n chuyên gia; ph
ng pháp h th ng hoá, ph
ng pháp tham v n ý
ng pháp k t h p khác.
3
4.
it
ng và ph m vi nghiên c u
a.
it
ng nghiên c u
it
ng nghiên c u c a đ tài là công tác l p, qu n lý t ng m c đ u t
xây d ng các d án nâng c p đê bi n thu c khu v c Nam
d án Xây d ng NN& PTNT Nam
nh do Ban Qu n lý
nh làm ch đ u t .
b. Ph m vi nghiên c u
tài ti n hành nghiên
- Ph m vi v n i dung và không gian nghiên c u:
c u các m t ho t đ ng có liên quan đ n công tác l p, qu n lý t ng m c đ u t
xây d ng các d án nâng c p đê bi n thu c khu v c Nam
d án Xây d ng NN và PTNT Nam
nh do Ban Qu n lý
nh làm ch đ u t . Ngoài ra lu n v n
c ng tham kh o kinh nghi m c a m t s đ a ph
ng ven bi n trong qu n lý các
d án đ u t xây d ng đê bi n;
- Ph m vi v th i gian:
tài s s d ng các s li u th c p t n m 2007 -
2014 đ phân tích đánh giá th c tr ng đ qua đó làm c n c đ xu t các gi i
pháp cho các n m t 2015-2020.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c c a đ tài
Lu n v n góp ph n h th ng hóa nh ng c s lý lu n c b n v chi phí,
qu n lý chi phí d án xây d ng công trình nói chung, công tác l p, qu n lý t ng
m c đ u t xây d ng nói riêng và nh ng nhân t
nh h
ng đ n ch t l
ng ho t
đ ng qu n lý này. Nh ng nghiên c u chuyên sâu v qu n lý chi phí đ u t trong
lo i hình d án nâng c p đê bi n s là nh ng tài li u góp ph n hoàn thi n h n lý
lu n v qu n lý d án đ u t xây d ng công trình.
b. Ý ngh a th c ti n c a đ tài
Các gi i pháp mà lu n v n nghiên c u đ xu t là nh ng g i ý quan tr ng và
c n thi t đ i v i Ban Qu n lý d án Xây d ng NN&PTNT Nam
nh trong vi c
hoàn thi n công tác l p t ng m c đ u t c a các d án nâng c p đê bi n đ v n
4
d ng vào công tác qu n lý các d án t i Ban Qu n lý d án Xây d ng NN&PTNT
Nam
nh.
6. K t qu d ki n đ t đ
đ tđ
đ
c
c m c đích nghiên c u đ t ra, lu n v n c n ph i gi i quy t
c nh ng k t qu sau đây:
- Trình bày đ
c h th ng c s lý lu n và th c ti n v l p và qu n lý t ng
m c đ u t các d án đ u t xây d ng công trình s d ng v n NSNN. Nh ng
kinh nghi m đ t đ
c, nh ng bài h c rút ra trong th c ti n l p và qu n lý t ng
m c đ u t các d án xây d ng và nâng c p công trình đê bi n
n
c ta trong
th i gian v a qua;
- Phân tích th c tr ng công tác l p, qu n lý t ng m c đ u t xây d ng công
trình nâng c p đê bi n t i Ban Qu n lý d án Xây d ng NN& PTNT Nam
-
xu t m t s gi i pháp t ng c
nh.
ng công tác l p và qu n lý t ng m c đ u
t xây d ng công trình t i Ban Qu n lý d án Xây d ng NN&PTNT Nam
nh,
nh m s d ng ti t ki m và hi u qu chi phí các d án xây d ng công trình s
d ng v n ngân sách Nhà n
c ngay t giai đo n đ u, mang tính quy t đ nh c a
d án.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u và k t lu n ki n ngh , lu n v n g m có các ch
ng n i
dung chính sau:
CH
NG 1: T NG QUAN V CÔNG TÁC
H TH NG Ê BI N
CH
UT
CH
NG 2: C
N
S
UT
XÂY D NG CÁC
C TA.
LÝ LU N V L P VÀ QU N LÝ T NG M C
XÂY D NG CÔNG TRÌNH.
NG 3: TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NH M HOÀN THI N
CÔNG TÁC L P VÀ QU N LÝ T NG M C
C P Ê BI N TRÊN
A BÀN T NH NAM
UT
NH.
CÁC D
ÁN NÂNG
5
CH
T NG QUAN V CÔNG TÁC
Ê BI N
NG 1
UT
XÂY D NG CÁC H TH NG
N
C TA
1.1. T ng quan v h th ng đê bi n
1.1.1. ê bi n và vai trò c a h th ng đê bi n
ê là công trình ng n n
c l c a sông ho c ng n n
c bi n, đ
c c quan
có th m quy n phân lo i, phân c p theo quy đ nh c a pháp lu t [24]. ê t n t i
d ng t nhiên ho c nhân t o.
i v i b o v b bi n, ng
i ta th
ng thi t k
công trình c ng hóa đ ng n xói l , xâm nh p m n và góp ph n ng phó v i
tình hình bi n đ i khí h u trong b i c nh hi n nay.
xa x a, ng
T
i ta đã coi đê bi n nh m t gi i pháp h u hi u cho vi c
ch ng l i các tác h i do th y tri u, gió bão, ng p l t đ n t phía bi n. Không ch
có v y, vi c quai đê l n bi n đ m r ng thêm đ t đai c ng đã th c hi n
đ a ph
nhi u
ng, nhi u th i k .
các th i k v sau, khi mà v i s phát tri n c a khoa h c k thu t đã ti n
thêm nhi u b
c, Vai trò đê bi n không ch đ n thu n là b o v b , ng n tri u,
ch ng xói l , xâm nh p m n, ng p l t mà còn đ
tiêu nh t o h n
c l i d ng t ng h p đa m c
c ng t d tr đ ph c v cho nông nghi p, th y s n; hình
thành các khu đô th , khu kinh t ; c ng bi n m i; t o tr c giao thông k t n i các
vùng, các khu kinh t ; phát tri n du l ch; xây d ng các nhà máy đi n th y
tri u;nhà máy đi n gió....
Nh ng tuy n đê bi n có quy mô l n v i nhi u ch c n ng, nhi m v t ng
h p, đ c bi t đã và đang xây d ng t i nhi u n
c trên th gi i nh t i Hà Lan,
Hàn Qu c, Nga, M , C ng hòa Dân ch Nhân dân Tri u Tiên...h đã nghiên c u
theo h
ng gi i pháp k t c u, ch c n ng và đi u ki n làm vi c c a đê bi n đ
xem xét m t cách ch nh th h n theo quan đi m h th ng, l i d ng t ng h p,
b n v ng và hài hòa v i môi tr
ng. Các gi i pháp gi m sóng, t o bãi đ tr ng
6
r ng ng p m n c ng đ
c nghiên c u xem xét nh m xây d ng m t h th ng
công trình đê bi n an toàn cao hài hòa v i môi tr
ng sinh thái [33].
Hình 1.1: ê bi n ch u sóng tràn và bi n ch u sóng tràn
Hình 1.2: Mô hình đê bi n l i d ng t ng h p và thân thi n
v i môi tr
ng sinh thái c a Hà Lan
Hình 1.3: D ng m t c t an toàn cao tr
c và sau khi xây d ng
(Stalenberg, 2007)
Nh t B n
7
Hình 1.4: “Siêu đê" t i Tokyo, Osaka, Nh t B n (Ngu n: Internet)
Hình 1.5: ê bi n Afsluitdijk – Hà Lan (Ngu n: Internet)
8
Hình 1.6: ê bi n Saemandeum – Hàn Qu c (Ngu n: Internet)
Nh v y có th th y r ng trong nh ng n m g n đây ph
ng pháp lu n thi t
k và xây d ng đê bi n trên th gi i đã có nhi u chuy n bi n rõ r t. H th ng đê
bi n đang đ
c xây d ng theo xu th ch ng đ v i t i tr ng m t cách m m d o
và linh đ ng h n, do đó đem l i s an toàn, b n v ng và thân thi n h n v i môi
tr
ng, và đ c bi t là có th l i d ng t ng h p.
1.1.2. Vài nét khái quát v hi n tr ng h th ng đê bi n n
c ta
Vi t Nam là qu c gia có vùng bi n r ng, kho ng 1 tri u km2 và đ
ng b
bi n r t dài, kho ng 3.260 km. Có 29 t nh và thành ph ti p giáp v i bi n, vùng
ven bi n. V i s phát tri n c a m t qu c gia, m t dân t c, đê bi n Vi t Nam
đ
c hình thành khá s m (sau khi đó hình thành h th ng đê sông), đ c bi t
đ
c chú tr ng và phát tri n m nh nh t là th i k quai đê l n bi n c a Nguy n
Công Tr . T đó h th ng đê bi n c a ta ngày càng đ
c phát tri n lên (b i trúc,
tôn cao), các tuy n đê bi n m i, c sau vài ch c n m l i đ
nh ng vùng b i t .
c hình thành
9
Hi n nay d c ven bi n Vi t Nam đã có h th ng đê bi n v i các quy mô
khác nhau đ
c hình thành qua nhi u th h , b o v cho s n xu t, dân sinh kinh
t c a các vùng tr ng ven bi n.
đ
ây là m t ngu n tài s n l n c a đ t n
c, n u
c tu b , nâng c p phù h p thì h th ng đê bi n s là c s v ng ch c t o đà
phát tri n kinh t , ph c v s nghi p công nghi p hoá, hi n đai hoá d t n
ng
c l i n u không đ
c,
c đ u t b o v , c ng c nâng c p thì ngu n tài s n này
có có th b mai m t, gi m hi u qu c a các tuy n đê bi n. H th ng đê sông, đê
bi n hi n nay ch m i có th đ m b o an toàn
m c đ nh t đ nh tu theo t m
quan tr ng v dân sinh, kinh t t ng khu v c đ
đ
c b o v , m t s tuy n đê đã
c đ u t khôi ph c, nâng c p thông qua các đ tài PAM và các đ tài h tr
c a ADB có th ch ng v i gió bão c p 9 và m c n
tuy n ch a đ
c tri u t n su t 5%, nhi u
c tu b , nâng c p ch có th đ m b o an toàn v i gió bão c p 8.
M t khác, do đi u ki n kinh t vi c đ u t ch a đ
l i ch u tác đ ng th
c t p trung đ ng b , kiên c ,
ng xuyên c a m a bão nên h th ng đê, kè bi n v n ti p
t c b xu ng c p nh đê bi n t i các t nh mi n Trung, Nam
nh, H i Phòng,
Thanh Hoá, Hà T nh, đ c bi t đê bi n Giao Thu , H i H u thu c t nh Nam
nh, H u L c t nh Thanh Hóa. Nhi u đo n đê bi n có th b h h ng, phá v
hàng lo t n u không đ
c đ u t b o v , c ng c k p th i.
Nhìn chung h th ng đê bi n n
c ta đa ph n đ
li u s d ng đ p đê ch y u b ng cát đ
m t c t đê nh . M t s tuy n đê đã đ
c hình thành t r t lâu, v t
c b c đ t bên ngoài, cao trình đê th p,
c nhà n
c ta quan tâm đ u t thông qua
m t s d án nh PAM 4617, OXFAM, EC, ADB,... và các ch
bi n qu c gia, tuy nhiên m i ch đáp ng đ
c m t ph n r t nh yêu c u c i t o,
nâng c p các tuy n đê bi n. Các tuy n đ này đ
đ
c bê tông hóa, mái đê đ
c m r ng m t c t, m t đê
c gia c b ng các t m lát bê tông đúc s n, đá, c u
ki n bê tông đúc s n,... Nhìn chung toàn b h th ng đê bi n n
ch a đáp ng đ
các đo n đê đ
ng tr nh đê
c ta v c b n
c nhu c u b o v s n xu t, dân sinh kinh t các vùng sau đê;
c nâng c p nh ng v n ch a đ m b o yêu c u thi t k ; các tuy n
10
đê ch a đ
c nâng c p th
ng xuyên s t l đ c bi t vào mùa m a bão. C th
nh sau:
- B bi n B c B : Chi u dài đê bi n kho ng 720 km, bao g m các t nh thành
ph ven bi n t Thanh Hóa tr ra. Nhi u đo n đê bi n thu c các H i phòng,
Nam
nh, Thái Bình, đê b ng đ t nên th
ng xuyên x y ra s t l r t nghiêm
tr ng, t c đ xói l t i 15-21m/n m, đ c bi t có n i nh
H i Th nh- Nam
nh, t c đ xói l lên đ n 40-50m/n m [11]. M t s đo n đê bi n xung y u
trên h th ng đê bi n B c B đã đ
Hình 1.7:
c s quan tâm đ u t c a nhà n
ê bi n Ngh a H ng – Nam
c.
nh (Ngu n: Tác gi )
Hình 1.8: M hàn ch n sóng d c b bi n Thái Bình (Ngu n: Tác gi )
11
- B bi n mi n Trung: Chi u dài đê bi n kho ng 1.410 km, bao g m các
t nh t Thanh Hóa đ n Bình Thu n. Nhìn chung nhi u tuy n đê c ng đang trong
tình tr ng báo đ ng, th
ng xuyên b s t l nghiêm tr ng, c n đ
c đ u t nâng
c p đ đ kh n ng ch ng l i nh ng tác đ ng t bi n c . ây c ng là vùng bi n
h ng ch u nhi u thiên tai bão l nh t c n
ph n nh các tuy n đê bi n đ
c, tuy vây đ n nay c ng m i ch m t
c đ u t nâng c p.
Hình 1.9: ê bi n huy n H u L c – Thanh Hóa (Ngu n: Tác gi )
Hình 1.10: ê bi n xã H i D
ng – Th a Thiên Hu (Ngu n: Tác gi )
12
Hình 1.11: ê bi n xã Qu ng Công – Th a Thiên Hu (Ngu n: Tác gi )
- B bi n phía Nam: Chi u dài tuy n đê bi n kho ng 630 km, đây là vùng
có cao trình đê bi n t
hi n t
h
ng đ i th p vì v y th
ng xuyên ch u nh h
ng c a
ng th y tri u. Các vùng bi n đ t m i Cà Mau là n i ch u nhi u nh
ng c a thiên tai nh t c n
c. Sóng bi n xoáy sâu vào thân đê, gây s t l
nghiêm tr ng, đe d a đ n đ i s ng c a hàng ch c ngàn h dân.
Hình 1.12: M t đo n đê bi n huy n Hòn
t – Kiên Giang (Ngu n: Tác gi )
13
Hình 1.13. M t đo n đê bi n Tây – Cà Mau (Ngu n: Internet)
Ngày nay s phát tri n kinh t xã h i không b n v ng đã gây nên nh ng
bi n đ ng l n v môi tr
ng, khí h u toàn c u bi n đ i rõ nét, thiên tai d ch
b nh xu t hi n v i t n su t va c
n
ng đ ngày càng gia t ng.
c bi t hi n t
c bi n dâng đe d a tr c ti t đ n s s ng c a nhân lo i. Tr
h a khôn l
c nh ng hi m
ng đ n t bi n c , m t v n đ c p thi t c n ph i đ t ra đó là ph i có
m t tuy n đê bi n v ng ch c h n, hi n đ i h n, đáp ng đ
s ng con ng
ng
i tr
c k v ng b o v s
c nh ng hi m h a đó. Hi n nay khao h c k thu t đã nghiên
c u và ng d ng nhi u ph
ng pháp đ c ng c nh ng tuy n đê bi n nh :
- ê bi n d ng truy n th ng mái nghiêng
- ê bi n có k t c u t
ng đ ng
- ê bi n có k t c u d ng xà lan, thùng chìm,...
Trong các d ng đê bi n trên, đê bi n d ng mái nghiêng th
d ng nhi u nh t v i nhi u u đi m và nhi u ph
ng đ
c áp
ng pháp gia c mái đ
c
nghiên c u nh : đá lát khan, m ng bê tông, c u ki n bê tông láp ghép t chèn;
nh a đ
ng; th m bê tông; th m đá; th m b ng các túi đ a k thu t ch a cát; h
th ng ng đ a k thu t ch a cát;... Vi c áp d ng hình th c, k t c u đê bi n nào
c n ph i đ
d án.
c tính toán k l
ng phù h p v i yêu c u kinh t k thu t đ t ra cho
14
1.2. Tình hình đ u t xây d ng, nâng c p h th ng đê bi n
n
c ta
1.2.1. Tình hình quy ho ch và đ u t xây d ng h th ng đê bi n
là
Bi n đ i khí h u đang hàng ngày tác đ ng b t l i đ n n
c ta, n ng n nh t
ng b ng sông C u Long, vùng tr ng đi m an ninh l
ng th c qu c gia.
Chính vì v y,
ng và Nhà n
c ta đã ban hành Chi n l
c Qu c gia v phòng
ch ng và gi m nh thiên tai [12], đ c bi t chú tr ng đ n các ch
phó v i bi n đ i khí h u, n
th ng đê bi n trên c n
ng trình ng
c bi n dâng. Vi c quy ho ch, cung c , nâng c p h
cđ
c Chính ph
u tiên b trí ngân sách đ nh ng
tuy n đê này phát huy t i đa tác d ng b o v s n xu t nông nghi p, đ i s ng
nhân dân, b o v ch quy n đ t n
c.
Các h th ng đê bi n t Qu ng Ninh đ n Qu ng Ngãi, nhi u đo n đê xung
y u
các t nh Quang Ninh, Thái Bình, H i Phòng, Nam
Thiên Hu ,...b ng nhi u ngu n v n đ n nay đã đ
m t đê, nâng cao trình đê, mái đê đ
9, c p 10, tri u c
nh, Thanh Hóa, Th a
c đ u t nâng c p c ng hóa
c gia c đ m b o ch ng ch u đ
c bão c p
ng trung bình. Hi n này, t i các t nh này đ u đã xây d ng l p
quy ho ch các tuy n đê bi n kiên c hi n đ i, k t h p nhi u m c đ ch s d ng,
tuy nhiên do ngu n kinh h n ch đ n nay m i ch đ u t m t ph n r t nh .
V ch
ng trình c ng c và nâng c p h th ng đê bi n đ c bi t xung y u
phía nam t Qu ng Ngãi đ n Kiên Giang, đ n tháng 9/2014 đã hoàn thành g n
60 km đê, 24 c ng qua đê, 9 km kè ch ng xói l b bi n. N m 2015, Chính ph
đã ch đ o và h tr các đ a ph
ng ven bi n t p trung tri n khai tr ng cây ch n
sóng v i t ng di n tích 696 ha, kinh phí 255 t đ ng và ch ng xói l các khu
v c tr ng đi m xung y u v i kinh phí là 280 t đ ng.
đê bi n
nhi u đ a ph
bi n sau khi đ
ng ch a đ
n nay, m c dù h th ng
c khép kín nh ng nh ng đo n, tuy n đê
c xây d ng, c ng c đã phát huy tác d ng tích c c trong b o v
s n xu t nông nghi p và đ i s ng nhân dân. Tuy nhiên, do đi u ki n đ a ch t,
đ a m o và đ c đi m th y v n vùng
ng b ng sông C u Long h t s c ph c t p
nên các bi n pháp công trình r t t n kém, c n huy đ ng ngu n l c l n đ đ u t .
15
Trong b i c nh tình hình kinh t xã h i còn khó kh n, m c dù Chính ph đã u
tiên b trí ngân sách và t ng c
ng huy đ ng các ngu n v n đ th c hi n các d
án đê bi n trong vùng nh ng v n ch a đáp ng đ
c nhu c u.
án Quy ho ch phát tri n các khu kinh t ven bi n Vi t Nam đ n n m
2020 đã quy ho ch chi ti t tuy n đ
d ng t i đa các tuy n đ
ng hi n có, k t h p v i h th ng đê bi n và h th ng
phòng th ven bi n. Tuy n đ
ng xây d ng phù h p v i đi u ki n th y v n, h i
v n, và đ c bi t l u ý đ n nh h
tuy n đ
ng b ven bi n Vi t Nam trên c s t n
ng c a bi n đ i khí h u n
c bi n dâng. Khi
ng hoàn thành góp ph n c ng c an ninh qu c phòng, b o v v ng
ch c ch quy n đ t n
c, b o v s n xu t nông nghi p, b o v đ i s ng nhân
dân, phát tri n các khu kinh t ven bi n. Vi c đ u t xây d ng tuy n đ
đ
ng
c chia thành 2 giai. Trong giai đo n t nay đ n n m 2020, s xây d ng m i,
nâng c p c i t o kho ng 892 km đ
ng ven bi n v i s v n d ki n là 16.012,69
t đ ng và ti p t c th c hi n kho ng 1.058 km vào giai đo n sau n m 2020 v i
s v n 12.119,62 t đ ng. T ng qu đ t c n b sung cho vi c xây d ng tuy n
đ
ng b ven bi n kho ng 5.889,78 ha (trong đó di n tích đ t nông nghi p
tính kho ng 333,97 ha).
c
c bi t, trong Giai đo n I (t nay đ n n m 2020) s
t p trung xây d ng các đo n tuy n t i các vùng kinh t tr ng đi m và 15 khu
kinh t ven bi n đã đ
c xác đ nh trong
án Quy ho ch phát tri n các khu
kinh t ven bi n c a Vi t Nam đ n n m 2020 g m: Vân
n (Qu ng Ninh),
ình V - Cát H i (H i Phòng), Nghi S n (Thanh Hóa), ông Nam (Ngh An),
V ng Áng (Hà T nh), Hòn La (Qu ng Bình), Chân Mây - L ng Cô (Th a Thiê
Hu ), Chu Lai (Qu ng Nam), Dung Qu t (Qu ng Ngãi), Nh n H i (Bình
nh),
Nam Phú Yên (Phú Yên), Vân Phong (Khánh Hòa), Phú Qu c (Kiên Giang),
nh An (Trà Vình), N m C n (Cà Mau). Giai đo n II (sau n m 2020) s xây
d ng m i các đo n ch a có đ
ng đ hình thành tuy n đ
ng b ven bi n trên
toàn qu c và nâng c p, c i t o các đo n tuy n theo quy mô đã đ
trong quy ho ch, nh m hoàn ch nh toàn tuy n [1].
c xác đ nh
16
1.2.2. M t s d án xây d ng, nâng c p đê bi n tiêu bi u
Vi t Nam hi n nay còn đang g p r t nhi u khó kh n trong công cu c xây
d ng và phát tri n đ t n
ch c trên kh p c n
ch a th đ m đ
c. Vi c đ u t xây d ng đ ng b tuy n đê bi n v ng
c c n ngu n kinh phí kh ng l mà ngân sách nhà n
ng đ
c
c. Chính vì v y m i ch có m t ph n nh nh ng tuy n
đê bi n xung y u ho c nh ng tuy n đê bi n có vai trò quan tr ng trong vi c phát
tri n kinh t c a vùng m i đ
c u tiên đ u t nâng c p s a ch a. M t s công
trình nâng c p s a ch a đê bi n tiêu bi u nh :
- Thái Bình: D án nâng c p, kiên c hóa trên 30km đê bi n xung y u đã
hoàn thành trong n m 2013.
Hình 1.14: Tuy n đê bi n s 5 – T nh Thái Bình (Ngu n:Internet)
- H i Phòng: Trong ch
tr
ng trình cam k t xây d ng “thành ph an toàn
c thiên tai”, H i Phòng c ng đã đ u t nâng c p h th ng đê bi n, b o v
thành ph tr
c thiên tai.
17
Hình 1.15: Tuy n đê bi n Cát H i – TP H i Phòng (Ngu n:Internet)
-
à N ng: M t trong nh ng d án n i b t c a thành ph
à N ng là xây
d ng tuy n đê bi n kiên c , k t h p giao thông và du l ch. Tuy n đê bi n ch y
d c b bi n M Khê có th đ
c coi nh hình m u v mô hình k t h p trên.
Hình 1.16: Tuy n đê bi n M Khê – TP à N ng (Ngu n:Internet)
1.3. Th c tr ng công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t các d án nâng
c p đê bi n
n
c ta
H ng n m nhà n
c dành v n ngân sách r t l n cho đ u t xây d ng đ h
t ng k thu t, phát tri n kinh t xã h i. T t c các ngành kinh t đ u ph thu c
18
r t l n vào ngu n ngân sách c a nhà n
nhà n
c không th đáp ng h t đ
c. Tuy nhiên, hàng n m v n ngân sách
c nhu c u c a t t c các ngành kinh t . Vì
v y vi c cân đ i phân b và đi u hành v n đ i v i các b , ngành, đ a ph
ng đ
tri n khai các d án nh m m c tiêu phát tri n kinh t xã h i là h t s c khó kh n.
M c dù hi n nay tình hình bi n đ i khí h u, n
h
c bi n dâng đang ngày m t nh
ng r t l n đ n an ninh xã h i, đ i s ng nhân dân,
quan tâm đ u t đ n v n đ mang t m th gi i này.
ng và nhà n
c ta đã r t
c bi t đê ng n ch n n
c
bi n l n sâu vào đ t li n, c ng nh thiên tai bão gió ngày càng kh c li t đòi h i
m t h th ng đê bi n đ ng b , đúng yêu c u k thu t, ch u đ
c nh ng c n bão
l n đ n t bi n c . Tuy nhiên, đ n nay ngu n ngân sách dành cho v n đ này
còn r t h n ch . M t khác vi c phân c p qu n lý h th ng đê bi n quá r ng l i
thi u qu n lý đ ng b , d n đ n nhi u d án đ
n ng cân đ i c a ngân sách nhà n
c phê duy t
t, v
t quá kh
c. Khi l p m t d án nâng c p, c i t o hay
xây m i m t tuy n đê bi n xung y u đ đ ch ng ch i tr
c nh ng c n bão l n
(c p 10,11,12), thì t ng m c đ u t cho d án là r t l n, ngu n ngân sách nhà
n
c không th t p trung đáp ng đ
c, d n đ n d án đ u t b c t khúc ra
t ng n m, d án ph i h c p, đ u t dàn tr i, thi u t p trung, d n đ n hi u qu
đ u t kém, lãng phí ngu n l c Nhà n
c, phát sinh n đ ng xây d ng c b n.
Có th nh n th y hi n nay công tác l p và qu n lý t ng m c đ u t các d
án nâng c p đê bi n còn r t h n ch . Công tác l p t ng m c đ u t d án không
đ y đ , thi u do y u t con ng
thi t k sai ph i thay đ i ph
i nh sai sót trong công tác kh o sát d n đ n
ng án thi t k ; thi t k c s không đáp ng yêu
c u c a đê bi n ch a đúng quy chu n, tiêu chu n thi t k , ch a theo k p nh ng
công ngh hi n đ i trong xây d ng đê bi n; không tính toán l
đ
ng tr
cđ
c
c s bi n đ ng giá c đ i v i các d án đê bi n v n có quy trình l p, phê
duy t dài, qua nhi u khâu. nhi u c quan qu n lý;... đ u nh h
ng đ n t ng
m c đ u t d án. Công tác qu n lý ngu n v n c ng còn nhi u b t c p nh đ i
ng cán b qu n lý còn y u kém chuyên môn, vi c giao k ho ch v n đ u t t
các c p còn ch m so v i quy đ nh,... nh h
ng đ n vi c tri n khai d án. T t c