Nghiên cứu đề xuất chống thấm cho đập đá đổ bê tông bản mặt, áp dụng cho cụm công trình đầu mối tân mỹ tỉnh ninh thuận

L IC M

N

Lu n v n th c s v i đ tài “Nghiên c u đ xu t ch ng th m cho đ p đá
đ bê tông b n m t, áp d ng cho c m công trình đ u m i Tân M - t nh Ninh
Thu n”đ

c hoàn thành v i s n l c c a b n thân, s giúp đ nhi t tình c a các

th y cơ trong b mơn Cơng ngh và Qu n lý xây d ng, Khoa Công Trình- Tr

ng

đ i h c Thu l i - Hà N i, và b n bè đ ng nghi p.
Tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i Th y giáo - PGS.TS Nguy n H u
Hu đã tr c ti p t n tình h

ng d n c ng nh cung c p các tài li u, thông tin khoa

h c c n thi t đ tác gi hoàn thành lu n v n này.
Tác gi xin chân thành c m n t i các th y cô giáo b môn Công ngh và Qu n
lý xây d ng, Khoa Cơng Trình, và các th y cơ giáo trong tr

ng

t n tình giúp đ , truy n đ t ki n th c trong su t th i gian h c t p ch

i h c Th y l i đã
ng trình cao h c

c ng nh trong quá trình th c hi n lu n v n.
Tác gi chân thành c m n t i gia đình, b n bè, đ ng nghi p và nh ng ng
đi tr
đ

i

c đã ch b o, khích l , đ ng viên, ng h nhi t tình v m i m t trên con

ng h c h i nghiên c u khoa h c.

Do trình đ có h n và th i gian nghiên c u ng n, nên lu n v n không th tránh
kh i nh ng t n t i, h n ch , tác gi mong nh n đ

c m i ý ki n đóng góp và trao

đ i chân thành c a các th y cô giáo và các b n đ ng nghi p. Tác gi mong mu n
nh ng v n đ còn t n t i s đ

c tác gi nghiên c u sâu h n đ góp ph n đ a

nh ng ki n th c khoa h c vào ph c v s n xu t.
Hà n i, tháng 5 n m 2015
Tác gi lu n v n

Nguy n V n Can


L I CAM OAN
Tên tôi là Nguy n V n Can. Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u

c a riêng tôi. Nh ng n i dung và k t qu trình bày trong lu n v n là trung th c và
ch a đ

c ai công b trong b t k cơng trình khoa h c nào.
Tác gi

Nguy n V n Can


M CL C
M

U ....................................................................................................................1

1. TÍNH C P THI T C A

TÀI ..........................................................................1

2. M C TIÊU VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A
3.

IT

NG, PH M VI VÀ PH

4. K T QU D
CH

KI N

T

NG 1: T NG QUAN

TÀI. ..................................1

NG PHÁP NGHIÊN C U..........................1
C. .......................................................................2

P Á

B N M T BÊ TÔNG ......................3

1.1 L ch s phát tri n và c u t o m t c t c b n đ p đá đ b n m t BT ....................3
1.1.1 M đ u ...............................................................................................................3
1.1.2 Nguyên lý b trí k t c u đ p và công ngh xây d ng ........................................3
1.2

u nh

1.2.1

c đi m c a đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD)......................................6

u đi m ..............................................................................................................6

1.2.2 Nh

c đi m ........................................................................................................6

1.3. S phát tri n c a đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) trên th gi i và Vi t Nam......7
1.3.1 S phát tri n c a đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) trên th gi i..................7
1.3.2 S phát tri n đ p đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD)

Vi t Nam ..................8

1.4. Nh ng yêu c u c b n khi thi công b n m t bê tông. ..........................................8
1.5. K t lu n ch
CH

NG 2: C

ng I ...............................................................................................11
S

KHOA H C XÁC

NH K T C U CH NG TH M

P BÊ TÔNG B N M T ....................................................................................13
2.1. Các hình th c ch ng th m cho đ p đá đ ..........................................................13
2.1.1.

p đá đ có v t ch ng th m ( VCT) b ng đ t ..............................................14

2.1.1.1 V t ch ng th m b ng đ t lo i t

ng nghiêng ...............................................14

2.1.1.2 V t ch ng th m ki u lõi gi a ........................................................................14

2.1.2.

p đá đ có v t ch ng th m (VCT) không ph i là đ t .................................16

2.1.2.1 . V t ch ng th m d ng t

ng nghiêng ..........................................................16

2.1.2.2. V t ch ng th m không ph i b ng đ t d ng t

ng tâm - lõi gi a.................18

2.2. C s khoa h c s d ng hình th c phòng th m đ p đá đ b ng b n m t bê tông ....19
2.2.1 Th m qua đ p đá đ khi ch a có b n m t bê tông ..........................................19


2.2.2. Th m qua đ p đá đ b n m t bê tông .............................................................20
2.2.3 C s khoa h c l a ch n hình th c ..................................................................21
2.2.3.1 V bê tông b n m t ......................................................................................21
2.2.3.2. V chi u dày b n m t ...................................................................................23
2.2.3.3 V b trí khe n i b n m t và khe k t c u .....................................................24
2.2.3.4 . V

ng su t trong b n m t và b trí c t thép ..............................................29

2.2.3.5 . V thi t k b bê tơng..................................................................................33
2.3. Tính tốn thi t k b n m t bê tông .....................................................................34
2.4. áp ng u c u thi cơng...................................................................................36
2.5. Phân tích l a ch n k t c u ch ng th m cho đ p đá đ ......................................36
2.6. Các tiêu chu n và quy ph m áp d ng cho đ p đá đ .........................................37

2.7. K t lu n ch
CH

ng 2 ..............................................................................................55

NG 3: NGHIÊN C U XÁC

TRÌNH CƠNG NGH
TRÌNH

NH KÍCH TH

C H P LÝ VÀ QUY

THI CÔNG CH NG TH M CHO C M CÔNG

U M I TÂN M - NINH THU N ...................................................56

3.1 Gi i thi u cơng trình Tân M .............................................................................56
3.1.1. Quá trình nghiên c u các đ p ph 2, 3, 4.( Do t v n TK L p) .....................59
3.1.2.

i u ki n t nhiên. .........................................................................................59

3.1.2.1.

c đi m đ a hình, đ a m o tuy n các đ p ph 2, 3, 4. ...............................59

3.1.2.2.

a ch t cơng trình, đ a ch t th y v n và các ho t đ ng đ a đ ng l c hi n

đ i. .............................................................................................................................59
3.1.3. Các h ng m c cơng trình................................................................................67
3.1.3.1. C p cơng trình : ............................................................................................67
3.1.3.2. K t qu tính tốn xác đ nh quy mơ cơng trình. ...........................................67
3.2. C u t o m t c t ngang ........................................................................................69
3.2.1 Các tài li u c b n : .........................................................................................69
3.2.1.1 Các m c n

c thi t k dùng trong tính tốn: ...............................................69

3.2.1.2. Các kích th

c c b n dùng đ tính tốn .....................................................69

3.2.1.3. Các ch tiêu c lý đ a ch t dùng trong tính tốn ..........................................70


3.3 Tính tốn th m cho đ p ph

2, 3, 4 ....................................................................71

3.3.1. Ch n s đ tính xác đ nh kích th

c k t c u ch ng th m ..............................71

3.3.2. Tính tốn th m cho 3 đ p ph 2,3,4 đ p Tân M ...........................................72
3.4. Tính tốn ng su t và bi n d ng c a k t c u b n m t .......................................87
3.4.1 M t c t dùng trong tính tốn ............................................................................87

3.4.2 Mơ ph ng bài tốn tính tốn k t c u b n m t đ p đá đ ...............................87
3.4.3 K t qu tính tốn .............................................................................................89
3.5. Phân tích k t qu tính tốn ...............................................................................100
3.6. Quy trình cơng ngh thi cơng k t c u phịng th m - Thi cơng b n m t bê tông...100
3.6.1. Yêu c u k thu t............................................................................................100
3.6.2. C p ph i bê tông b n m t..............................................................................102
3.6.3. S đ công ngh thi công ..............................................................................103
3.6.4. Công ngh thi công bê tông b n m t.............................................................103
3.6.4.1. Làm ph ng m t mái ....................................................................................103
3.6.4.2. Thi công l p đ m v a asphan, t m đ ng cách n

c ..................................104

3.6.4.3. L p c t pha thành ......................................................................................104
3.6.4.4. Gia công l p d ng c t thép .......................................................................104
3.6.4.5. L p đ t ván khuôn tr
3.6.4.6.

t và máng đ bê tông ............................................105

bê tông b n m t ....................................................................................106

3.6.5. Bi n pháp đ m b o ch t l

ng bê tông .........................................................109

3.6.6. Bi n pháp x lý khe thi công ngang c a bê tông b n m t ............................110
3.6.7. Thi t b ph c v thi cơng ..............................................................................112
3.6.8. Quy đ nh v an tồn lao đ ng .......................................................................112
3.7. K t lu n ch

ng 3 ............................................................................................113

K T LU N VÀ KI N NGH ..............................................................................114
I. K t lu n ................................................................................................................114
II. Ki n ngh ...........................................................................................................115
TÀI LI U THAM KH O ....................................................................................116


DANH M C HÌNH V
Hình 1.1: M t c t ngang c b n đ p đá đ bê tông b n m t .......................................3
Hình 2-1: Hình th c ch ng th m đ p đá đ ..............................................................13
Hình 2-2:

p đá đ Miboro .....................................................................................14

Hình 2.3:

p đá đ lõi th ng đ ng Infernilo ...........................................................15

Hình 2.4:

p đá đ lõi gi a Triniti ..........................................................................15

Hình 2.5.

p đá đ lõi nghiêng Tichves .................................................................16

Hình 2.6.

p đá đ có VCT t

ng nghiêng bê tơng c t thép .................................18

Hình 2.7 S đ tính th m qua đ p đá đ khơng có v t ch ng th m .........................20
Hình 2.8 S đ tính tốn th m qua t

ng nghiêng ...................................................20

Hình 2-9: B trí khe b n m t đ p Cethana – Australia .............................................25
Hình 2-10: B trí khe b n m t đ p Salvajina – Colombia ........................................25
Hình 2-11: Khe n i hình th c “A” ............................................................................27
Hình 2-12: Kh p n i đáy b n m t .............................................................................34
Hình 2-13: C t ngang đ i di n tính tốn th m ..........................................................39
Hình 2-14:

nh ngh a h ng s th c ph n t ti p xúc Conta171 .............................45

Hình 2-15: L a ch n Keyopt c a ph n t .................................................................46
Hình 2-16: Mơ hình ma sát .......................................................................................48
Hình 2-17: i m ki m tra ti p xúc n m

trên đi m tích phân Gauss .....................49

Hình 2-18: i m ki m tra ti p xúc n m

trên đi m nút Gauss ...............................49

Hình 2-19: Dùng ICONT ti n hành đi u ch nh m t ti p xúc ....................................50
Hình 2-20: M t ví d v th t b i đi u ch nh ti p xúc ban đ u..................................51

Hình 2-21: Lo i tr xâm nh p ban đ u .....................................................................51
Hình 2-22: Ti n tri n xâm nh p ban đ u ..................................................................53
Hình 3-1: M t c t ngang 24–24 c a đ p ph 2 .........................................................74
Hình 3- 2: M t c t ngang 13–13 c a đ p ph 3 ........................................................75
Hình 3-3: M t c t ngang 11–11 c a đ p ph 4 .........................................................76


Hình 3-4 :

p ph 2, MC 24-24, tr

khơng có n

c, đ

Hình 3-5 :

p ph 2, MC 24-24, tr

có n

c, đ

ng bão hồ và gradient th m t i v trí khoan ph t. ...................78

p ph 2, MC 24-24, tr

khơng có n

c, đ

Hình 3-7:

p ph 3, MC 13-13, tr

khơng có n

c, đ

Hình 3-8:

p ph 3, MC 13-13, tr

c, đ

c, đ

có n

c, đ

Hình 3-12:
khơng có n

ng h p TL là MNDBT ( 192.80 ), HL khơng

ng bão hồ và gradient th m t i v trí khoan ph t. ..............................82

khơng có n

Hình 3-11:

ng h p TL là MNDGCTK (194.12), HL

ng bão hoà và gradient th m t i v trí khoan ph t. ...................81

p ph 3, MC 13-13, tr

khơng có n

ng h p TL là MNDGCKT ( 196.33 ), HL

ng bão hoà và gradient th m t i v trí khoan ph t. ...................80

Hình 3-9:

Hình 3-10:

ng h p TL là MNDBT ( 192.80 ), HL khơng

ng bão hồ và gradient th m t i v trí khoan ph t. ..............................79

Hình 3-6 :

có n

ng h p TL là MNDGCTK (194.12), HL

ng bão hoà và gradient th m t i v trí khoan ph t. ...................83

p ph 4, MC 11-11, tr
c, đ

ng h p TL là MNDGCKT ( 196.33 ), HL
ng h p TL là MNDGCTK (194.12), HL

ng bão hoà và gradient th m t i v trí khoan ph t. ...................84

p ph 4, MC 11-11, tr

ng h p TL là MNDBT (192.80), HL khơng

ng bão hồ và gradient th m t i v trí khoan ph t. ..............................85
p ph 4, MC 11-11, tr
c, đ

ng h p TL là MNDGCKT ( 196.33 ), HL

ng bão hồ và gradient th m t i v trí khoan ph t. ...................86

Hình 3-13: M t c t ngang 9-9 ...................................................................................87
Hình 3-14: Mơ hình hình h c phân vùng v t li u .....................................................87
Hình 3-15: Ph chuy n v t ng – TH1 ......................................................................89
Hình 3-16: Chuy n v t i các đi m trên t m bê tông – TH1 .....................................90
Hình 3-17:

ng su t chính S1 t i các đi m trên t m bê tơng – TH1 ........................90

Hình 3-18:

ng su t chính S3 t i các đi m trên t m bê tơng – TH1 ........................91

Hình 3-19: Gán t i tr ng áp l c lên m t th

ng l u đ p – TH2...............................91

Hình 3-20: Chi ti t t i chân đ p – TH2 .....................................................................92
Hình 3-21: Ph chuy n v t ng – TH2 ......................................................................92
Hình 3-22: Chuy n v t i đ nh đ p ............................................................................93
Hình 3-23: Chuy n v t i các đi m trên b n m t – TH2 ...........................................93


Hình 3-24:

ng su t chính S1 t i các đi m trên b n m t – TH2 ..............................94

Hình 3-25:

ng su t chính S3 t i các đi m trên b n m t – TH2 ..............................94

Hình 3-26: Gán áp l c lên m t th

ng l u đ p – TH3 .............................................95

Hình 3-27: Ph chuy n v t ng – TH3 ......................................................................95
Hình 3-28: Chuy n v t i các đi m trên b n m t – TH3 ...........................................96
Hình 3-29:

ng su t chính S1 t i các đi m trên b n m t – TH3 ..............................96

Hình 3-30:

ng su t chính S3 t i các đi m trên b n m t – TH3 ..............................97

Hình 3-31: Gán áp l c lên m t th

ng l u đ p – TH4 .............................................97

Hình 3-32: Ph chuy n v t ng – TH4 ......................................................................98
Hình 3-33: Chuy n v t i các đi m trên b n m t – TH4 ...........................................98
Hình 3-34:

ng su t chính S1 t i các đi m trên b n m t – TH4 ..............................99

Hình 3-35:

ng su t chính S3 t i các đi m trên b n m t – TH4 ..............................99

Hình 3.36: S đ cơng ngh thi công b n m t bê tông đ p Tân M ......................103
Hình 3.37: B trí c t thép b n m t ..........................................................................105
Hình 3.38: Ván khn tr

t, máng chuy n bê tơng b n m t. ................................107

Hình 3.39: Cơng tác đ bê tơng b n m t.................................................................108
Hình 3.40: Cơng tác x lý khe thi công gi a hai đ t đơt bê tơng b n m t. ............110
Hình 3.41: Công tác x lý khe thi công gi a hai đ t đôt bê tông b n m t. ............111


DANH M C B NG BI U

B ng 3-1: Thông s k thu t ch y u c a công trình h ch a n

c Tân M ...........56

B ng 3-2: T ng h p k t qu thí nghi m ch tiêu c lý các l p đ t n n ...................60
B ng 3-3: Giá tr trung bình các k t qu thí nghi m m u đá c lý n n đ p .............62
B ng 3-4: B ng k t qu ki m tra ch tiêu c a kh i đá theo tiêu chu n Hock-Brown ...63
B ng 3-5: Giá tr tính tốn các ch tiêu c lý c a kh i đá n n t i cơng trình đ u m i
Sông cái theo tiêu chu n Vi t Nam ...........................................................................64
B ng 3-6: Giá tr tính tốn ch tiêu ch ng c t các đ t gãy và khe n t trong đá .......65
B ng 3-7: Giá tr trung bình các k t qu quan tr c MNN trong h khoan ...............66
B ng 3-8: B ng t ng h p các thơng s k thu t chính c a các ph

ng án. .............67

B ng 3-9: Các kích th

c c b n c a đ p ph 2 ......................................................69

B ng 3-10: Các kích th

c c b n c a đ p ph 3.....................................................69

B ng 3-11: Các kích th

c c b n c a đ p ph 4.....................................................70

B ng 3-12: Ch tiêu c lý c a các l p đ a ch t n n...................................................70
B ng 3-13: Các ch tiêu c lý c a v t li u đ p đ p ...................................................71
B ng 3-14: Các ch tiêu c lí dùng trong tính tốn ...................................................88

B ng 3-15: T ng h p k t qu tính tốn ..................................................................100
B ng 3-16: Thành ph n c p ph i bê tông b n m t s d ng cho đ p Tân M theo k t
qu thí nghi m trong phịng và thí nghi m đ i ch ng hi n tr

ng ........................103


1

M
1. TÍNH C P THI T C A

U

TÀI

p đá đ ch ng th m b ng b n m t bê tơng là lo i cơng trình đã và đang
đ

c s d ng r ng rãi trên th gi i nh Trung Qu c, B

… và Vi t Nam. Trong nh ng n m g n đây

n

ào Nha, M , Hàn Qu c,

c ta đã áp d ng lo i đ p này

m t s cơng trình nh đ p Tuyên Quang – t nh Tuyên Quang, đ p C a

t – t nh

Thanh Hóa, đ p Rào Quán – Qu ng Tr , đ p Tân M - t nh Ninh Thu n.
p đá đ b n m t bê tông (Concrete Face Rockfill Dam - CFRD) là k t c u
đ p đang đ
đ

c ng d ng ph bi n hi n nay trên th gi i. Nó có u th đ n m c đã

c t ng k t trong các sách giáo khoa v thu công là "lo i đ p đ u tiên đ

c ngh

đ n khi có yêu c u xây d ng đ p".
ây là lo i cơng trình ng d ng cơng ngh thi cơng m i
nghi m ch a có nhi u. Ph n l n công ngh thi công do n

n

c ta nên kinh

c ngồi đ m nh n, cịn

cơng ty c a chúng ta tr c ti p thi công nh ng ch a đúc k t xây d ng đ

c quy trình

cơng ngh thi cơng cho cơng trình lo i này.
Chính vì lý do b n m t m t ti p xúc v i thân đ p nên d

l

ng b n thân b n m t và nh t là áp l c n

th m l u n

i tác d ng c a tr ng

c b n m t d b n t, d n đ n rị r ,

c qua thân đ p. Có th nói, n t b n m t đ p đá đ b n m t bê tông là

đi u h u nh khơng th tránh kh i, ch có v n đ là s l

ng v t n t ít hay nhi u và

b r ng v t n t to hay nh .

2. M C TIÊU VÀ PH M VI NGHIÊN C U C A

TÀI.

Nghiên c u các bi n pháp ch ng th m áp d ng cho đ p đá đ và phân tích l a
ch n gi i pháp h p lý .
- Nghiên c u tính toán k t c u ch ng th m bê tông b n m t cho đ p đá đ
Tân M .

3.

IT

-

it

NG, PH M VI VÀ PH
ng nghiên c u :

- Tìm hi u các tài li u đã đ

NG PHÁP NGHIÊN C U.

p đá đ b n m t bê tông Tân M - Ninh Thu n
c nghiên c u và ng d ng;

- i u tra, kh o sát th c t hi n tr

ng cơng trình;


2

- Các đánh giá c a các chuyên gia;
- Tính tốn phân tích các tr
Ph

ng h p c th .

ng pháp nghiên c u:

- Nghiên c u t ng quan lý thuy t và th c ti n;

- Nghiên c u, đánh giá hi n tr ng h ch a n
trong n

c s d ng đ p bê tông b n m t

c và trên th gi i;

4. K T QU D

KI N

T

C.

- Phân tích, đánh giá các k t c u ch ng th m áp d ng cho đ p đá đ bê tông b n
m t t đó l a ch n k t c u ch ng th m h p lý cho đ p bê tơng b n m t Tân M .
- Tính tốn th m cho đ p Tân M khi áp d ng k t c u ch ng th m bê tơng b n
m t, và tính k t c u cho t m bê tông b n m t.


3

CH
T NG QUAN

P Á

NG 1
B N M T BÊ TÔNG

1.1 L ch s phát tri n và c u t o m t c t c b n đ p đá đ b n m t BT
1.1.1 M đ u
p đá đ b n m t bê tông ( Concrete Face Rockfill Dam – CFRD ) là k t
c u đ p đang đ
đã đ

c ng d ng ph bi n hi n nay trên th gi i. Nó có u th đ n m c

c t ng k t trong các sách giáo khoa v th y công là “lo i đ p đ u tiên đ

c

ngh đ n khi có yêu c u xây d ng đ p”. T i sao l i nh v y? Vì nó là lo i đ p có
tính an tồn cao, ít “kén ch n” đi u ki n đ a hình đ a ch t, có th thi cơng
th i ti t, t n d ng đ

m i lo i

c t i đa các lo i đá th i lo i đào t h móng tràn ho c đ

ng

h m tháo l , mang l i hi u qu l n v kinh t và k thu t.
V nguyên lý, k t c u đ p g m hai ph n chính là b ph n ch u l c và b ph n
ch ng th m – xem hình 1.1.

Hình 1.1: M t c t ngang c b n đ p đá đ bê tông b n m t

1.1.2 Nguyên lý b trí k t c u đ p và công ngh xây d ng

K t c u đ p g m hai ph n chính (Hình 1.1).
- B ph n th nh t: là b ph n ch u l c v i yêu c u b o đ m cho đ p n đ nh
d

i tác d ng đ y ngang c a kh i n

c ch a trong h

th

ng l u đ p.


4

- B ph n th hai là b ph n ch ng th m bao g m b n m t và b n chân đ
làm b ng bê tông c t thép v i yêu c u kín n
ch a, tránh m t n

ct h

c và gây xói thân đ p, làm m t an toàn đ p.

B ph n ch u l c đ

c c u t o ch y u b i kh i đá IIIB và IIIC đ

nén k nh công ngh làm đ
tràn ho c đ

c đ h n ch t i đa rò r n

c

ng, trong đó kh i IIIB đ

cđ m

c làm t đá đào h móng

ng h m tháo l đ gi m giá thành xây d ng đ p c ng nh gi m thi u

tác đ ng x u đ n môi tr

ng.

B ph n ch ng th m làm b ng bê tông c t thép là lo i v t li u dòn, d b n t
n khi có bi n d ng l n nên yêu c u kh i đá n n đ làm n n cho b n m t và n n
đ

c l a ch n đ đ t b n chân ph i ít bi n d ng trong quá trình ch u l c. B n m t

đ

c thi t k ch y u đ b o đ m yêu c u ch ng th m và đ “m m” đ có th bi n

d ng theo bi n d ng c a m t th

ng l u thân đ p, nên có b dày khá m ng. Do v y,

kh n ng ch u l c c a b n m t ch y u d a vào s ti p xúc ch t ch c a b n m t
v i m t th

ng l u c a thân đ p. V nguyên lý, vì thân đ p đ

c đ m nén k , ít

bi n d ng, nên b n m t h u nh không ch u u n mà ch ch u bi n d ng do bê tơng
co ngót và dãn n do bi n đ i nhi t đ . Vì v y trong b n m t ch b trí m t l p c t
thép

chính gi a chi u dày c a nó.
Th c t làm vi c c a nhi u đ p, nh t là các đ p có chi u cao l n cho th y r t

khó th c hi n đ h n ch bi n d ng l n c a thân đ p, vì v y khó ki m sốt s đ ng
đ u c a đá dùng đ đ p đ p c ng nh ch t l

ng đ m nén c a các kh i đá

hi n

tr

ng v i kh i l

đ

c đ khi k t qu quan tr c cho thân đ p đã n đ nh lún, nh ng trong q trình

tích n

ng thi công lên t i hàng tri u kh i. M t khác, m c dù b n m t

c k t qu tính tốn c ng nh quan tr c th c t cho th y thân đ p v n ti p

t c b lún và b chuy n d ch v phía h l u.
á là v t li u đ
ng n n

c s d ng t hàng ngàn n m nay đ xây d ng nh ng đ p

c trên các sông su i, nh t là

nh ng vùng s n có đá t nhiên.

v t li u b n ch c và có kh n ng ch u nén cao, vi c thi công ít b

nh h

á là lo i
ng b i

nh ng bi n đ ng c a th i ti t. Tuy nhiên trong thân đ p đá có nh ng kho ng r ng
đáng k làm cho n

c d thoát qua đ p xu ng h l u.

gi n

c, ng

i ta ph i


5

dùng nh ng bi n pháp k t h p v i nh ng v t li u khác nh làm lõi ch ng th m gi a
thân đ p b ng đ t, bê tông Asphalt, … ho c ph m t th

ng l u đ p b ng b n bê

tông c t thép ( g i t t là “CFRD” – Concrete face rockfill dam).
Nh ng đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) đ u tiên trên th gi i đ
d ng t nh ng n m 20 c a th k tr

c xây

c, song đó ch là m t s ít đ p nh . Vài th p

k g n đây cùng v i s xu t hi n c a các thi t b l n đ s c đ m n n ch t kh i đá
thân đ p, qua đó làm gi m h n đ lún m t đ p và gi cho b n m t bê tông không b
n t gãy , t o nên b

c phát tri n nhanh c a đ p CFRD

kh p n i, mang l i hi u

qu l n.
M t s đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) vào lo i cao nh t th gi i hi n
nay nh Shuibuya (233m, Trung Qu c), Jiangpinghe (22 m, Trung Qu c), La Yesca

(210m, Mexico), Bakun (205m, Malaysia), Campos Novos (202m, Brazin),… C ng
có th k thêm, tháng 5/2008, đã x y ra tr n đ ng đ t (8 đ richter) t i vùng T
Xuyên (Trung Qu c). Cách tâm ch n 20 Km là đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD)
Zipingpu cao 156 m ( thu c top 50 CFRD cao nh t th gi i và top 10 CFRD cao
nh t Trung Qu c) v n an tồn tuy có chút ít xơ l ch.
n

c ta, hi n nay m i có 3 đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) đ u do các

chuyên gia Vi t Nam thi t k và t ch c thi công.

u tiên là đ p Rào Quán (Qu ng

Tr ) cao 69m, ti p đó là đ p Nà Hang (Tuyên Quang) cao 92m và g n đây là d p C
t (Thanh Hóa) cao 118m đã đ

c khánh thành. Các chuyên gia qu c t nh n đ nh

r ng đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD) có nh ng u c u k thu t r t nghiêm kh c
và đ p càng cao thì càng có nhi u v n đ r t ph c t p phài gi i quy t, c trong thi t
k và thi công. K thu t đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) không ng ng đ
ch nh, đ i m i và c p nh t. Ch ng h n, tr

c đi u

c đây có nhi u quan ni m coi b n m t

bê t ng c t thép nh k t c u màng m ng, có chuy n v áp theo m t đ p, nên ch đ t
c t thép đ n. Th c t tuy b dày b n là nh so v i các kích th

c khác c a m t đ p,

song b n v n ph i coi là k t c u ch u u n, có đ c ng kháng u n nh t đ nh, đ c bi t
là

nh ng đ p cao, nhi u kh n ng b lún không đ u trên m t đ p. Do đó b n m t

đ pC a

t đã đ t c t thép kép. Cách làm này đ

H i ngh qu c t

c th o lu n và nh t trí cao trong

p đá t i Thành ô (Trung Qu c) tháng 10/2009.


6

1.2

u nh

1.2.1

c đi m c a đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD)

u đi m
T n d ng đ

-

móng tràn x l , đ

c các v t li u t i ch .

c bi t có th t n d ng đ

c đá đào

ng h m, nhà máy th y đi n đ đ p đ p, ít ph i s d ng v t li u

hi m ho c v n chuy n t xa t i. Giá thành đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD) có
th p h n các lo i đ p khác nh đ p bê tông tr ng l c, vòm, b n ch ng…Tr

ng

h p hi m đ t có đ tiêu chu n đ đ p đ p thì đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD)
cịn kinh t h n c đ p đ t.
Th i gian thi công ng n h n so v i các lo i đ p khác, q trình thi cơng ít

-

ch u nh h
ng n đ

ng c a th i ti t nên có th thi công ngay c trong mùa m a t đó rút

c th i gian thi cơng.

M c đ n an tồn cao do tồn b dịng th m đã đ

-

và ph n đá đ p trong thân đ p đ
h l u đ p khá cao và mái th
l

c b n m t bê tông ng n l i

c đ m nén ch t nên h s

n đ nh c a mái th

ng

ng h l u có th r t d c (m = 1.4÷ 1.7) d n đ n kh i

ng đá đ p gi m nh so v i đ p đá đ thông th

ng.

-

D nđ

ng thi cơng đ n gi n mà ít t n kém h n.

-

Yêu c u v đ a ch t n n th p h n các lo i đ p bê tông.

-

V đ

n đ nh ch ng đ ng đ t ch ng tr

t và tu i th cơng trình không thua

kém b t c lo i đ p nào.
-

Trong nhi u tr

ng h p đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD) có th xây d ng

ngay trên n n đá cu i s i lòng sông, mà ph n l n kh i l
b khi đ p đ p. Có th cho n
l ul

ng l n có th đ

1.2.2 Nh
-

ng cát s i khơng ph i bóc

c tràn qua đ p đang xây d nên v n đ d n dòng v i

c gi i quy t v i giá thành khá r .

c đi m

S d ng v t li u nhi u kh i (m i vùng có ch tiêu c lý khác nhau) d n đ n

vi c thi t k , thi cơng u c u ph i tính tốn, l a ch n các ph
sát thi công ph i ch t ch đ tránh hi n t
gây nên n t gãy th y l c đã x y ra

ng án h p lý, giám

ng treo ng su t ho c bi n d ng quá m c

m t s công trình ngay c khi

c tn

c th p,

đ c bi t khi s chênh l ch l n v modun bi n d ng c a v t li u gi a các l p k
nhau.


7

-

Hi n t

phiá d
-

ng thốt khơng x y ra

l p ti p giáp d

i b m t bê tông và l p

i nó gây bi n d ng b m t.
Yêu c u v thi t b thi công c ng nh k thu t thi công cao h n đ p đá đ

thông th

ng, nh ng v i kh n ng thi t b nh ngày nay thì đi u này khơng cịn là

y u t quan tr ng n a.

1.3. S phát tri n c a đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) trên th gi i
và Vi t Nam
1.3.1 S phát tri n c a đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) trên th gi i
Cùng v i s phát tri n c a khoa h c k thu t nói chung, k thu t thi t k và
thi cơng các cơng trình th y l i – th y đi n trên th gi i có s ti n b v

tb c

trong th i gian qua. V i nh ng u vi t c a đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD) nên
nó đ

c xây d ng ngày càng nhi u, hình th c b trí m t c t đ p ngày càng đ

nghiên c u hoàn thi n và đ t hi u qu kinh t h n. Nh t B n là n
vi c phát tr nh CFRD, trong th p k 70 c a th k 20

n

c đ t ti n đ cho

c này đã xây d ng đ

r t nhi u đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) v i chi u cao l n.

c

các n

c

c khác

c ng có hàng lo t đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) ra đ i, đ n n m 1998, c n c
vào th ng kê ch a đ y đ v các đ p đang và đã xây d ng xong t n m 1966, trên
tồn th gi i đã có 180 đ p, trong đó đ p cao trên 100m là 25 đ p.
Trung Qu c là n

c có s phát tri n m nh m lo i đ p này trong th i gian

qua. Trong m t th i gian ng n vào cu i th k 20 hàng lo t đ p l n đã đ

c xây

d ng. Vi c xây d ng đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) hi n đ i c a Trung Qu c
b t đ u t n m 1985.

p đ u tiên đ

c xây d ng là đ p h ch a Tây B c Kh u –

H Nam, đ p cao 95m. Nh ng đ p đ

c hoàn thành đ u tiên là đ p h ch a Quan

Môn S n - Liên Ninh, đ p cao 58.5m. So v i các n

c đi đ u trong l nh v c xây

d ng đ p đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) tuy kh i đi m sau nh ng Trung Qu c
phát tri n r t m nh và phát tri n nhanh. Ch trong vòng 10 n m đã ph bi n ra toàn
qu c, đ n cu i n m 1998, c n c vào th ng kê ch a đ y đ ,

Trung Qu c đã hoàn

thành 39 đ p, đ p cao nh t là đ p th y đi n B ch Vân t nh H Nam, xây d ng n m
1998 cao 120 m. Hi n nay

Trung Qu c đ p đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD)

cao trên 100m đang xây d ng có h n 20 đ p.

8

1.3.2 S phát tri n đ p đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD)
Vi t Nam là m t trong nh ng n

Vi t Nam

c có nhi u đ p v t li u đ a ph

(VLDP). Tuy đa s là đ p có chi u cao H<40m thu c lo i đ p th p.
đ

c xây d ng nhi u nh t là

ng

p VL P

khu v c mi n Trung và Tây Nguyên, h u h t các

cơng trình trên đ u là đ p đ t đ ng ch t, ho c đ p đ t nhi u kh i.
p đá đ nói chung và đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD) nói riêng đ
xây d ng

n

c

c ta cịn ít so v i đ p đ t, nh ng nh ng cơng trình lo i này đ u là

đ p cao nh Ialy, Hịa Bình, Hàm Thu n-

a Mi (đ p đá đ ho c đ t đá h n h p)

th y l i – th y đi n Qu ng Tr , th y đi n Tuyên Quang, đ p ph 2,3,4 thu c d án
th y l i Tân M , th y l i – th y đi n C a
(H=102m, kh i l

t (CFRD), trong đó đ p C a

ng đ p 8x106 m3) đang xây d ng đ

t

c x p vào hàng đ p l n c a

khu v c.
p đá đ b n m t bê tông (CFRD) là m t lo i hình đ p đá đ m i đ
đ a vào

n

c ta. Tuy nhiên nó đang d n t ng b

c ch ng minh đ

c

c tinh u vi t

c a nó so v i các lo i đ p đá đ khác, nh t là v i các lo i đ p cao. V i công ngh
và trang b thi công ngày càng hi n đ i, các khó kh n phát sinh trong q trình thi
cơng đ p đá đ b n m t bê tông (CFRD) s đ
d ng đ p lo i này s ngày càng phát tri n
nghi m đ

n

c h n ch r t nhi u và vi c xây
c ta. T thành công và nh ng kinh

c rút ra t công tác kh o sát, thi t k và thi cơng trong các cơng trình s

d ng đ p đá đ b n m t (CFRD) nh Qu ng Tr , Tuyên Quang, C a
chúng ta hi v ng hàng lo t các cơng trình ng d ng CFRD s đ
rãi

Vi t Nam trong t

t, Tân M

c xây d ng r ng

ng lai.

1.4. Nh ng yêu c u c b n khi thi công b n m t bê tông.
B n m t bê tông đ
đ p xu ng d

c đ tr c ti p trên l p đ m mái d c th

i đáy lịng sơng, đáy b n m t đ

ng l u, t đ nh

c liên k t v i b n chân

lịng sơng và hai vai đ p, đ nh b n m t liên k t v i b n chân t

trên n n

ng ch n sóng.

B n m t bê tông là k t c u ch ng th m ch y u c a đ p, nh ng đ dày khá
m ng; m c dù các l p đá đ

h l u có tính th m nh , nh ng h s th m v n l n

h n nhi u l n b n m t bê tơng, vì v y t n th t c t n

c th m ch y u phát sinh


9

trong ph m vi đ dày c a b n m t bê tông, khi n b n m t ch u chênh l ch áp l c r t
l n. trong th i k dài, b n m t bê tơng d
k t dính canxi trong bê tơng s b n

i tác d ng c a chênh l ch áp l c l n, ch t

c th m hoàn tan và cu n trôi, khi n c

ng đ

bê tông gi m xu ng.
T c đ hòa tan ch t canxi và l u l

ng th m có quan h tr c ti p v i nhau;

đ gi m t c đ hòa tan, kéo dài th i gian làm vi c c a b n m t, b n m t bê tơng c n
ph i có tính n ng phòng th m cao, nên s d ng bê tông ch ng th m cao, thông
th

ng không nên th p h n B6.

B n m t bê tông

nh ng n i có khí h u l nh, c n yêu c u cao h n.

trong ph m vi trên m c n

thu c t ng gi m c a m t n

c ch t và d

c trong h , ch u khơ

i m t thống khí, tùy

t xem k trong th i k dài,

đ ng th i ch u l nh và tác d ng xâm th c c a phong hóa t nhiên; vì v y b n m t
bê tơng nên có tính n ng ch u đ
th

c xâm th c cao; ch u nhi t đ th p, thông

ng không nên th p h n D100. N u n

m ng ch u xâm th c t

ng đ

c h có tính xâm th c nên s d ng xi

ng.

L p đ m c a b n m t bê tông trên mái d c tùy thu c bi n hình c a kh i đá
đ mà bi n hình theo,

trong n i b b n m t s phát sinh ng su t do u n; vì v y

b n m t bê tơng nên có u c u c

ng đ nh t đ nh, thông th

ng không th p h n

bê tông M200.

Theo t ng k t kinh nghi m v n hành tr

c đây nguyên nhân ch y u phát

sinh n t b n m t bê tông là do ng su t nhi t, mà nguyên nhân tr ng y u là co ngót
bê tơng trong q trình đơng c ng; vì v y nên kh ng ch l

ng xi m ng trong m i

kh i bê tông đ gi m nh nhi t th y hóa c a xi m ng, đ ng th i s d ng bi n pháp
kh ng ch nhi t thích h p; ngồi ra v n nên kh ng ch ch t ch t su t th y hóa vơi
c a bê tơng, t ng c

ng d

ng h và d

ng h trong th i gian dài, đ gi m nh co

ngót t su t th y hóa vôi c a bê tông nên nh h n 0,55.
Qua thí nghi m th a nh n, tr n l

ng ph gia cu n khí và các h p ch t v a

đ trong bê tông b n m t khơng nh ng có l i đ i v i tính n ng bê tơng mà cịn
khơng gây tác d ng ph .


10

D

i đây gi i thi u các ch tiêu có liên quan c a 2 đ p đá đ bê tông. C

ng

đ kháng kéo 28 ngày c a bê tông b n m t đ p đá đ b n m t bê tông Foz do Areia
Brazil là 20.6 Mpa (t

ng ng 210 Kgf/cm2), l

ng dùng xi m ng trong m i kh i

bê tông là 310kg, t su t th y hố vơi là 0.53, l

ng tr n khí 4.5%, đ s t là 8cm.

p đá đ b n m t bê tông Quan Môn S n n m trên sông Ti u Thang là m t nhánh
nh sông Thái T thu c vùng

ông B c Trung Qu c. Nhi t đ

n i xây d ng đ p

bi n đ i t 27.9÷ 35.20, nhi t đ th p trong su t th i gian dài 5 tháng (tháng 11 đ n
tháng 3). Do yêu c u c p n
h

c t h trong nhà máy ng m, m c n

c hi u qu trong

trong th i gian dài kh n đ i b ph n b n m t ch u nhi t đ th p; mà b n m t l i

là n i ánh sáng tr c ti p chi u vào nhi t đ cao nh t bê tơng có th đ t đ n 40÷
500c, đi u ki n làm vi c c a b n m t r t kh c nghi t vì th y u c u thi t k đ i v i
bê tông b n m t khá cao. Bê tông b n m t s d ng xi m ng l n 525, c t li u l n
nh t 400mm, mác bê tông không th p h n 250, tr n bê tông b ng máy, thêm ph
gia ngoài đ gi m l

ng n

c dùng s m đ t c

ng đ . Tiêu chu n kháng l nh c a

bê tông là D250, tiêu chu n kháng th m là S8. Tình tr ng làm vi c c a b n m t đ p
s đ

c ki m nghi m qua th c ti n.
Chi u dày b n m t đ p đá đ b n m t bê tơng th

xu ng d

iđ

c tính theo cơng th c d

ng gi m d n t đ nh đ p

i đây:

t = a + bxH

(1.1)

Trong đó:
t – đ dày b n m t

m i cao trình khác nhau (m)

a – đ dày b n m t

đ nh đ p, thơng th

H–m cn

c tác d ng

ng là 0,3m

cao trình b n m t tính tốn (m)

b – h s t l gia t ng m c n

c tác d ng và gia t ng đ dày b n m t th y l i.

Trong giai đo n đ u (1850 – 1940) đ p đá đ b n m t bê tông th
ph

ng pháp đ t do, thông th

ng dùng

ng l y h s B 0,0065÷ 0,0075; trong giai đo n

th 3 (1960 đ n nay) đ p đá đ b n m t bê tông dùng ch n đ ng đ m nén do đó đ
ch t th c c a kh i đá và l

ng bi n hình ngang đ u khá cao, B th

ng l y 0,001÷

0,0037. Khi thi t k đ p Foz Do Areia xét đ n c p kh i c a v t li u đá đ t

ng đ i


11

kém, đá có tính c ng, d tính khi ch u áp l c khó đ t đ n đ ch t cao sau khi tích
n

c, kh i đá s phát sinh bi n hình t

bê tơng đang

ng đ i l n, đ ng th i vì đ p đá đ b n m t

tr ng thái cao nh t đ th n tr ng nên s d ng B t

ng đ i l n (B =

0,00357). N m 1978, t i Columbia, đ p Golillas đang xây d ng, vì đ p đá v n đ m
l n b n m t bê tông đang cao ph i s d ng B t

ng đ i l n (B = 0,0037).

Nghiên c u đ dày b n m t bê tông bao nhiêu là h p lý, ý ki n các chun
gia đ u khơng th ng nh t. Có ng

i cho r ng b n m t m ng tính m m t

l n, d thích h p bi n hình c a kh i đá đ ; có ng

ng đói

i cho r ng s d ng chi u dày

b n m t nh nhau không nh ng d thi cơng mà cịn khá kinh t ; nh ng quy t c
chung c n xét đ n đó là tính b n và tính ng n n
Tr

c.

c đây s d ng khá ph bi n công th c ki n ngh tính tốn chi u dày c a

Cooke t = 0,3 + 0,003H; đ i v i đ p trung bình và cao (75÷ 100m) c ng s d ng đ
dày b n m t là 0,25÷ 0,3m. Xét đ n khía c nh thi cơng; chi u dày m ng nh t nên là
0,25m; chi u dày nh h n 0,25m thi cơng r t khó kh n. Sau khi tích n

m t

phía d

c, ph n b n

i ch u chênh l ch th y t nh không quá l n và xét đ n tính b n c a

b n m t , s d ng công th c (1.1) đ tính tốn là khá h p lý. Nh ng nh ng n m g n
đây, đ dày b n m t có xu h

1.5. K t lu n ch

ng gi m nh m t chút.

ng I

p đá đ b n m t bê tông ngày càng kh ng đ nh u th rõ ràng c a nó so
v i các lo i đ p khác. Nguyên lý làm vi c c a đ p r t rõ ràng và đ n gi n, tuy v y
c n chú tr ng tuân th ch t ch các quy đ nh v thi t k thi công, bi n pháp ch ng
th m, k t c u b n m t c ng nh v n hành đ p đ đ m b o an toàn và nâng cao tu i
th c a đ p. M t khác, c ng c n c p nh t k p th i các cơng ngh đã đ
trong và ngồi n
Xu h

c áp d ng

c đ nâng cao kh n ng an tòan c a đ p.

ng phát tri n đ p đ p đá đ b n m t bê tơng (CFRD) :

- Tính tốn l a ch n c p ph i h p lý gi a các vùng.
- Tính tốn k t c u b n m t phù h p ch ng th m cho đ p, đ m b o không n t n b
m t.


12

- Nghiên c s d ng bê tông mác cao ph gia và ch t h tr khác trong bê
tông nh ph gia g c Silica fume dùng k t h p v i ph gia siêu d o đ gi m l
th m và đ t c

ng

ng đ cao, t ng đ b n cho bê tông.

- Nghiên c u đ xây d ng

các lo i n n khác nhau và nghiên c u s làm vi c gi a

n n – đ p –b n m t.
- Nghiên c u kh c ph c m t s s c th
n b m t bê tông.

ng g p trong q trình thi cơng nh n t


13

CH

C

S

KHOA H C XÁC

NG 2

NH K T C U CH NG TH M

P BÊ

TƠNG B N M T
2.1. Các hình th c ch ng th m cho đ p đá đ
p đá đ là v t li u th m n

c v i h th m khá l n tùy theo đ ch t và thành

ph n h t, do v y trong đ p dá đ c n thi t ph i có k t c u ch ng th m.
K t c u chông th m, g i t t là v t c ng th m (VCT) đ

c làm b ng v t li u có

h s t m nh h n r t nhi u so v i đá đ (v t li u đ t) ho c h u nh không th m
n

c (v t li u không ph i là đât).
Ch ng th m cho đ p đá đ th ng dùng hai lo i hình th c: hình th c t ng tâm bê tơng

asphan (hình 2-1a) và hình th c b n m t bê tơng c t thép (hình 2-1b). Hi n nay hình th c

ch ng th m b ng b n m t bê tông c t thép đ c s d ng r ng rãi do có nhi u u đi m v
ch ng th m và đi u ki n thi công, b n m t bê tông đ c đ tr c ti p trên l p đ m mái d c
th ng l u, t đ nh đ p xu ng d i đáy lòng sông, đáy b n m t đ c liên k t v i b n chân
trên n n lịng sơng và hai vai đ p, đ nh b n m t liên k t v i b n chân t ng ch n sóng. D i
đây trình bày c s khoa h c đ l a ch n hình th c c u t o các b ph n k t c u ch ng th m.
Tường bê tông asphan chống thấm

Đá đổ

Nền đá

(a) Hỡnh th c t

ng tõm bờ tụng asphan

Bản mặt BTCT chống thấm

Đá đổ

Nền đá

(a) Hỡnh th c b n m t bê tơng c t thép
Hình 2-1: Hình th c ch ng th m đ p đá đ


14

2.1.1.

p đá đ có v t ch ng th m ( VCT) b ng đ t

V t ch ng th m b ng đ t g m 2 lo i chính là t
c u t o b ng các lo i đ t dính ít th m n
ng nghiêng đ

ng nghiêng

c xác đ nh theo yêu c u gradian th m J đ đ m

b o không x y ra bi n d ng th m c a v t ki u t
Chi u dày t i thi u
thi công ph thu c vào ph
Phía ngồi mái th

c

c nh á sét, sét, ho c bê tông sét.

2.1.1.1 V t ch ng th m b ng đ t lo i t
Chi u dày t

ng nghiêng và lõi gi a đ

ph n đ nh c a t

ng nghiêng J =2-6.
ng nghiêng đ

c l y theo đi u ki n

ng pháp và thi t b thi công.
ng l u c a t

ng nghiêng đ

c ph l p b o v gia c

mái đ ch ng sóng.
Ví d đ p đá đ Miboro: L p 1 là l p đá đ lo i đá granit; l p 2 t ng l c ng
b ng cát s i; l p 3 là t

c

ng nghiêng b ng đât á sét.

Hình 2-2:

p đá đ Miboro

2.1.1.2 V t ch ng th m ki u lõi gi a
Lõi gi a là lo i k t c u ch ng th m đ
Lõi gi a đ

c chia làm 2 lo i: Lõi th ng đ ng và lõi nghiêng.

p có lõi gi a th ng đ ng thông th
t

c s d ng r t ph bi n trong đ p đá đ .
ng có kh i l

ng nh nh t so v i đ p có

ng nghiêng chơng th m và đ p có lõi nghiêng.
Lõi gi a c a đ p có th chia thành lõi m ng và lõi dày. Lõi m ng khi t s b/H ≤

1, còn lõi dày hay còn g i là lõi tr ng l c có t s b/H> 1.
c đi m c a lo i đ p này: V t li u ch y u đ xây d ng đ p là v t li u đ a
ph

ng. M t c t đ p thi t k phù h p v i tình hình v t li u t i ch , đ t lõi có kh n ng

chơng th m t t nh ng kh n ng ch u l c y u đ

c đ t vào lõi đ p, đá đ là v t li u có


15

c

ng đ ch ng c t cao h n h n so v i đ t đ

phát huy đ

c h t u đi m, h n ch đ

c nh

c b trí

c đi m c a các v t li u. H s

c a lo i v t li u này cao do v y mà h s m i c a đ p th
h t các đ p cao trên th gi i đ u là lo i đ p này.
phá ho i do chi n tranh, xây d ng đ

bên ngồi cách b trí này đó
n đ nh

ng nh , chính vì v y mà h u

p lo i này ch u đ ng đ t t t, khó b

c c trên n n đ p có t ng cu i s i dày.

Ví d đ p lõi m ng Inferilo: l p 1 da c b ng đá l n; l p 2 đ m b ng cu n s i
có c h t t i 50mm; l p 3 kh i đá đ p ch t b ng đá nh ; l p 4. 5 là l p l c th nh t
và th hai có c h t t

ng ng là 0,1-10 và 5-150 mm; 6,7 đê quay h l u đ t 1 và

đ t 2; 8 h m đ khoan phun xi m ng; 9 lõi đ p; 10 màng phun xi m ng ch ng th m.

Hình 2.3:

p đá đ lõi th ng đ ng Infernilo

Ví d đ p đá đ trong lõi đ p tr ng l c là đ p Triniti (M ): L p 1 lõi b ng h n
h p đ t sét và s i; 2 vùng chuy n ti p b ng đ t cát s i; 3 l ng tr bên b ng đá cu i

và đá t ng l ng; 4 đá đ ; 5 gia c mái d c; 6 đá anđehit bi n ch t; 7 màng phun xi
m ng ch ng th m

n n; 8 r ng bê tơng.

Hình 2.4:

p đá đ lõi gi a Triniti


16

Vi t Nam có đ p đá đ ch ng th m ki u lõi gi a nh đ p Ialy
đ p Hịa Bình t nh Hịa Bình.

t nh Gia Lai,

a ch t n n đ p c a công trình th y đi n Ialy khá t t

cho vi c xây d ng đ p đá đ lõi đ p

ph n lịng sơng và m t ph n

s

trên n n đá, đây là lo i đá r n ch c n t n ít và lo i đá r n ch c n t n ni u.
Bình c ng ng d ng hình th c m t c t này, do đ a ch t

nđ iđ t
p Hịa

đây có t ng cu i s i dày t i

( 60 ÷ 70m) .
p đá đ lõi nghiêng là lo i k t c u chông th m thu c d ng trung gian gi a
t

ng nghiêng và lõi đ ng, đ

c l a ch n vào các đi u ki n c th nh yêu câu n i

ti p lõi v i k t c u ch ng th m

n n, v n đ thi công, các di u ki n kinh t k

thu t.
Ví d đ p lõi nghiêng nh đ p Tichves: L p 1 đá l n gia c mái đ p; 2 đá nh ; 3 đá
d m; 4 đá lát; 5 kh i đá đ ; 6 h n h p đá núi; 7 lõi là sân tr

c b ng á sét; 8 màng

ch ng th m; 9 hành l ng khoan phun.

Hình 2.5.

2.1.2.

p đá đ lõi nghiêng Tichves

p đá đ có v t ch ng th m (VCT) không ph i là đ t

2.1.2.1 . V t ch ng th m d ng t
V t li u t

ng nghiêng

ng nghiêng có th g m các lo i sau: b tông và bê tông c t thép;

bê tông alphan.
T

ng nghiêng bê tông và bê tông c t thép: Th

ng có các lo i c ng, n a

c ng và d o, hàm l

ng c t thép trong bê tơng có th t i 0.5 – 1%. N u đá đ đ

c

đ m ch t thì hàm l

ng c t thép trong bê tơng có th gi m t i 0,1%. Bê tông dùng