Nghiên cứu đánh giá tác dụng của rừng ngập mặn tới vận chuyển bùn cát ven bờ

L IC M

N

Sau m t th i gian nghiên c u, th c hi n lu n v n Th c s v i đ tài
“Nghiên c u đánh giá tác d ng c a r ng ng p m n t i v n chuy n bùn cát
ven b ” tác gi đã hoàn thành theo đúng n i dung c a đ c
đ

ng nghiên c u,

c H i đ ng Khoa h c và ào t o c a Khoa k thu t Bi n phê duy t. Lu n

v nđ

c th c hi n v i m c đích đánh giá tác d ng c a r ng ng p m n t i

v n chuy n bùn cát ven b , trên c s k t qu các nghiên c u v ch đ th y,
đ ng l c t mô hình toán và ch đ th y, đ ng l c trong th c t d i ng p m n
ven b khu v c Bàng La –
có đ

i H p, thành ph H i Phòng.

c k t qu nh ngày hôm nay, tác gi xin bày t lòng bi t n

sâu s c t i PGS.TS. Nghiêm Ti n Lam Khoa K thu t bi n - Tr
Th y l i đã t n tình h

ng

ih c

ng d n, ch b o và đóng góp các ý ki n quý báu trong

su t quá trình th c hi n lu n v n.
Xin chân thành c m n s giúp đ nhi t tình, s h tr v m t chuyên
môn và kinh nghi m c a các th y cô giáo trong khoa K thu t bi n.
Xin chân thành c m n các đ ng nghi p trong c quan; Phòng ào t o
i h c và sau đ i h c; t p th l p cao h c 19BB - Tr

ng

i h c Thu l i

cùng toàn th gia đình và b n bè đã đ ng viên, khích l , t o đi u ki n thu n
l i v m i m t đ tác gi hoàn thành lu n v n này.
Trong quá trình th c hi n lu n v n, do th i gian và ki n th c còn h n
ch nên ch c ch n không th tránh kh i nh ng sai sót. Vì v y, tác gi r t
mong nh n đ

c s đóng góp ý ki n c a th y cô, đ ng nghi p đ giúp tác gi

hoàn thi n v m t ki n th c trong h c t p và nghiên c u.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày tháng n m 2015
Tác gi

Tr

ng Công

nh


C NG HÒA XÃ H I CH NGH A VI T NAM
c l p – T do – H nh phúc
B N CAM K T
Kính g i: Ban Giám hi u tr ng i h c Thu l i;
Phòng ào t o H và Sau H tr ng i h c Thu l i.
Tên tôi là: Tr ng Công nh.
H c viên cao h c l p: 19BB.
Chuyên ngành: Xây d ng công trình bi n.
Mã h c viên: 118605845007.
Theo Quy t đ nh s 1775/Q - HTL, c a Hi u tr ng tr ng
ih c
Thu L i, v vi c giao đ tài lu n v n và cán b h ng d n cho h c viên cao
h c khoá 19 đ t 2 n m 2011. Ngày 19 tháng 12 n m 2012, tôi đã đ c nh n
đ tài: “Nghiên c u đánh giá tác d ng c a r ng ng p m n t i v n chuy n
bùn cát ven b ” d i s h ng d n c a PGS.TS. Nghiêm Ti n Lam.
Tôi xin cam đoan lu n v n là k t qu nghiên c u c a riêng tôi, không sao
chép c a ai. N i dung lu n v n có tham kh o và s d ng các tài li u, thông
tin đ c đ ng t i trên các tài li u và các trang web theo danh m c tài li u
tham kh o c a lu n v n.
Hà N i, ngày tháng n m 2015
Ng

Tr

i làm đ n

ng Công

nh


M CL C
M

U ........................................................................................................... 1

1. Tính c p thi t c a đ tài ................................................................................ 1
2. M c đích c a đ tài ....................................................................................... 3
3. Nhi m v và ph
4. K t qu đ t đ

ng pháp nghiên c u ......................................................... 3
c ........................................................................................... 3

5. N i dung lu n v n ......................................................................................... 4
CH

NG I. T NG QUAN V KHU V C NGHIÊN C U ......................... 5

1.1 V trí đ a lý và đ c đi m đ a hình ................................................................ 5
1.1.1 V trí đ a lý ........................................................................................ 5
1.1.2
1.2

c đi m đ a hình ............................................................................. 6

c đi m khí h u, khí t

ng ....................................................................... 8

1.2.2 Ch đ m a ..................................................................................... 10
1.2.3. Gió ................................................................................................. 12
1.3.

c đi m th y h i v n.............................................................................. 14
1.3.1. Th y tri u....................................................................................... 14
1.3.2. Ch đ sóng ................................................................................... 15

1.4 Các ho t đ ng kinh t - xã h i .................................................................. 18
1.4.1 Dân sinh .......................................................................................... 18
1.4.2 Kinh t ............................................................................................ 21
CH
LA –

NG II. HI N TR NG R NG NG P M N T I KHU V C BÀNG
I H P ............................................................................................... 25

2.1 Phân b di n tích r ng ng p m n t i Vi t Nam ........................................ 25
2.2 Hi n tr ng r ng ng p m n t i khu v c Bàng La –
2.3 K t lu n ch

i H p ..................... 28

ng ........................................................................................ 31

CH

NG III. NGHIÊN C U CH

TH Y

NG L C VÀ DI N

BI N HÌNH THÁI KHU V C BÃI BI N BÀNG LA-

I H P ................ 32

3.1 T ng quan v mô hình Delft-3D ............................................................... 32
3.1.1 Gi i thi u chung v mô hình Delft-3D........................................... 32
3.1.2 H ph

ng trình c b n ................................................................. 34

3.2 Thi t l p mô hình th y l c và mô hình sóng ............................................ 38
3.3 Hi u ch nh và ki m đ nh mô hình ............................................................. 41
3.3.1 Hi u ch nh và ki m đ nh mô hình th y l c .................................... 42
3.3.2 Hi u ch nh và ki m đ nh mô hình sóng .......................................... 44
3.3

Tính toán phân tích chi u cao sóng qua r ng ng p m n ..................... 55

3.4 Mô ph ng k ch b n tính ............................................................................ 60
3.5 nh h

ng c a r ng ng p m n t i ch đ v n chuy n bùn cát: .............. 67

3.6 K t lu n ch
CH

ng ........................................................................................ 75

NG IV. PHÂN TÍCH CÁC Y U T

NH H

NG

N KH

N NG GI M SÓNG VÀ V N CHUY N BÙN CÁT T I KHU R NG
NG P M N T I B BI N BÀNG LA-

I H P ...................................... 77

4.1 Các y u t

nh h

ng t i hi u qu gi m sóng c a r ng ng p m n .......... 77

4.2 Các y u t

nh h

ng t i s v n chuy n bùn cát trong khu v c r ng ng p

m n Bàng La-

i H p ................................................................................... 79

CH

XU T CÁC BI N PHÁP NH M QU N LÝ VÀ PHÁT

NG V.

TRI N DI N TÍCH KHU R NG NG P M N T I B BI N BÀNG LAI H P ......................................................................................................... 82
5.1 Các v n đ quy ho ch phát tri n r ng ng p m n ...................................... 83
5.2 Nh ng h n ch trong công tác qu n lý ..................................................... 86
5.3 Các gi i pháp trong công tác quy ho ch và qu n lý r ng ng p m n t i khu
v c ven bi n c a thành ph H i Phòng: ......................................................... 88
K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................................... 90


1. K t qu đ t đ

c trong lu n v n ................................................................. 90

2. T n t i và ki n ngh ..................................................................................... 91
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................... 93
PH L C ........................................................................................................ 95


DANH M C HÌNH V
Hình 1-1. B n đ khu v c

S n - Ki n Th y [17] .................................................5

Hình 1-2. V trí khu v c nghiên c u Bàng La -

i H p [5] .....................................6

Hình 1-3. B n đ các khu v c b i t t i c a sông V n Úc [14] .................................8
Hình 1-4. Nhi t đ trung bình các tháng trong n m t i Hòn Dáu .............................10
Hình 1-5. T ng l

ng m a trung bình các tháng trong nhi u n m (1994-2013) t i

Hòn Dáu ....................................................................................................................11
Hình 1-6.

mt

ng đ i c a không khí đo t i Hòn Dáu ......................................12

Hình 1-7. Hoa gió trung bình nhi u n m (t 1990-2012) t i Hòn Dáu [7]...............13
Hình 1-8. M c n

c th y tri u t i Hòn Dáu trong 1 tháng [16] ...............................15

Hình 1-9. Hoa sóng trung bình n m (1956-1985) t i Hòn Dáu ................................16
Hình 2-1. B n đ phân b r ng ng p m n

Vi t Nam [12] ...................................25

Hình 2-2. Các b ph n c a cây ng p m n đi n hình [4] ...........................................27
Hình 2-3. Chu trình trao đ i ch t trong h sinh thái r ng ng p m n [26] ................28
Hình 2-4. Cây ng p m n t i ven bi n

S n - H i Phòng ......................................29

Hình 2-5. D i r ng ng p m n ven bi n t i Bàng La Hình 3-1. L
Hình 3-2.

i H p ................................30

i tính khu v c Bàng La .......................................................................39
a hình trong Delft-3D............................................................................40

Hình 3-3. Các biên tính toán trong Delft-3D ............................................................40
Hình 3-4. V trí tr m ki m tra tr m KTTV Hòn Dáu ................................................42
Hình 3-5.

ng quá trình m c n

c th c đo và tính toán t i Hòn Dáu .................43

Hình 3-6.

ng quá trình m c n

c th c đo và tính toán t i Hòn Dáu .................44

Hình 3-7. Mi n tính toán t i Bàng La -

i H p ......................................................52

Hình 3-8. L

i tính và đi u ki n đ a hình khu v c Bàng La-

i H p ....................52

Hình 3-9. L

i tính và bi n đ i đ a hình đáy ............................................................55

Hình 3-7. V trí các m t c t tính toán ........................................................................60
Hình 3-8. Tr

ng sóng t i khu v c Bàng La-

i H p vào mùa đông .....................63

Hình 3-9. Tr

ng sóng t i khu v c Bàng La -

i H p mùa hè ..............................66


Hình 3-10. S bi n đ i chi u cao sóng theo các k ch b n trong tr
Hình 3-11. Di n bi n xói l t i khu v c Bàng La –
Hình 3-12. L

ng h p 1 .........67

i H p trong 1 n m ..............68

ng v n chuy n bùn cát t ng c ng qua các m t c t trong 1 n m ......69

Hình 3-13.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 1 mùa đông ..............................70

Hình 3-14.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 2 mùa đông ..............................70

Hình 3-15.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 3 mùa đông ..............................71

Hình 3-16.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 4 mùa đông ..............................71

Hình 3-17.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 1 mùa hè...................................72

Hình 3-18.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 2 mùa hè..................................73

Hình 3-19.Bi n đ i l

ng bùn cát t i v trí m t c t 3 mùa hè...................................73

Hình 3-20. Di n bi n b i t t i m t c t 4 trong mùa hè ............................................74


DANH M C B NG BI U
B ng 1-1. T n su t gió trung bình nhi u n m (1990-2012) t i Hòn Dáu .................13
B ng 1-2. T n su t (%) sóng trung bình nhi u n m t i Hòn Dáu (1956-1985) ........17
B ng 1-3. S l

ng tàu thuy n đánh b t cá ven b và ngoài kh i c a

S n........21

B ng 3-1. K t qu đánh giá sai s mô hình ..............................................................44
B ng 3-2. S li u đ u vào c a mô hình ....................................................................53
B ng 3-3. K t qu tính toán chi u cao sóng t i các m t c t .....................................53
B ng 3-4. N ng l

ng sóng t i tr m B ch Long V (1960-2009) ...........................56

B ng 3-5. Các k ch b n tính toán trong tr

ng h p 1...............................................57

B ng 3-6. Các k ch b n tính toán trong tr

ng h p 2...............................................58

B ng 3-7. Các m t c t tính toán đ i di n ..................................................................59
B ng 4-1. Các lo i tr m tích trong RNM khu v c Bàng La –

i H p ...................79

B ng 4-2. T c đ b i t bùn cát theo các n m t i khu v c Bàng La –
B ng 5-1. Phân b di n tích đ t và r ng ng p n

i H p ......80

c ven bi n [20]...........................84


DANH M C VI T T T

RNM:
IUCN:
B NN &PTNT:
B TNMT:
UBND:

R ng ng p m n
T ch c b o t n Thiên nhiên th gi i
B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn
B Tài nguyên Môi tr ng
y ban nhân dân


1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
R ng ng p m n là m t trong nh ng h sinh thái quan tr ng và có n ng
su t cao nh t trong t nhiên, r ng ng p m n là n i nuôi d

ng, c ng và

cung c p th c n cho nhi u loài đ ng th c v t ven bi n. Bên c nh đó, r ng
ng p m n còn có vai trò n đ nh b bi n, b o v đê đi u và là t m lá ch n
ch ng l i gió bão c ng nh các thiên tai khác.
Ngoài giá tr to l n trong vi c b o v vùng c a sông ven bi n, b o v
c s h t ng, r ng ng p m n còn có tác d ng gi đ t phù sa, m r ng di n
tích canh tác, gi m sóng qua đó gi m hi n t
tr n đ ng đ t sóng th n

ng xói l b bi n. Qua m t s

Indonesia, Banglades,

n

đã cho th y hi u qu

gi m sóng t i các khu v c có r ng ng p m n sinh s ng phía tr

c bãi bi n: t i

Indonesia tâm sóng th n r t g n v i đ o Simeuleu, tuy nhiên s ng

i thi t

m ng r t th p b i s hi n di n c a nh ng khu r ng ng p m n v i m t đ dày
đ c, phía đông nam c a

n

thi t h i v kinh t c ng nh con ng

i ít t i

nh ng vùng có r ng ng p m n r m r p.
Tr

c đây, Vi t Nam đ

c đánh giá là m t trong nh ng qu c gia có

di n tích r ng ng p m n khá l n, tuy nhiên theo k t qu nghiên c u, đánh giá
c a các nhà khoa h c hi n nay di n tích r ng ng p m n t i Vi t Nam đã b
suy gi m nghiêm tr ng t h n 408.000 ha (n m 1943) xu ng còn 209.000 ha
(n m 2006), hi n nay còn kho ng 155.000 ha (n m 2013) và đang có xu
h

ng ti p t c gi m xu ng n a [13].
R ng ng p m n

Vi t Nam b suy gi m do nhi u nguyên nhân khách

quan c ng nh ch quan: do ch u s c ép t nhu c u s d ng đ t đai ven bi n
vào các m c đích phát tri n du l ch, phát tri n kinh t ng

i dân l y g c i


2
làm ch t đ t, đ c bi t là nhu c u s d ng đ t trong khu v c có r ng ng p m n
đ nuôi tr ng th y s n. M t khác, các khu v c r ng ng p m n sinh s ng luôn
ch u s tác đ ng th

ng xuyên và m nh m c a gió, sóng bi n, nh t là s bi n

đ i khí h u toàn c u, n

c bi n t ng b

c dâng cao có th tác đ ng đ n m t

s loài cây r ng ng p m n ven bi n không th thích nghi s b ch t.
Khu v c r ng ng p m n c a ph

ng Bàng La (Qu n

S n) – xã

i

H p (huy n Ki n Th y) thu c đ a ph n thành ph H i Phòng chi m di n tích
không nhi u (kho ng 2.300 ha), nh ng có vai trò quan tr ng trong vi c phòng
h cho đê đi u và là môi tr

ng s ng cho các loài th y sinh c ng nh v

n

m cho các loài th y s n sinh s ng, đ i v i sinh khí quy n có vai trò l u gi
carbon trong sinh kh i, làm gi m hi u ng nhà kính.
M t trong nh ng y u t tác đ ng t i r ng ng p m n đó chính dòng
ch y th y tri u, dòng ch y t sông ra v n chuy n bùn cát đi vào và ra kh i
r ng ng p m n, m t m t luân chuy n vùng n
chuy n trong r ng, góp ph n t o môi tr

c, mang v t li u bùn cát di

ng th y sinh cho các loài sinh v t c

trú trong r ng ng p m n, m t khác t o các vùng b i t giúp n đ nh r cây
ng p m n giúp cho cây có th v
vành đai b o v phía tr

n xa ra ngoài bi n, qua đó t o thành m t

c b bi n. R ng ng p m n ven bi n làm gi m tác

đ ng c a l l t, r c a chúng nh nh ng cái b y gi n
t t, thích nghi th
- 90% n ng l

c l , nh ng n i r ng

ng xuyên v i tác đ ng c a th y tri u, có th gi m đ

c 70

ng sóng.

Chính vì v y, vi c nghiên c u, đánh giá tác d ng c a r ng ng p m n
t i dòng ch y ven b , hi u qu gi m sóng, hi u qu v n chuy n bùn cát và
kh n ng l ng đ ng, b i tích trong vùng đ t ng p n

c t i ven bi n H i Phòng

r t quan tr ng và c n thi t nh m b o v , phát tri n di n tích r ng ng p m n
n i đây.


3
2. M c đích c a đ tài
- ánh giá hi u qu gi m sóng, v n chuy n bùn cát ven b và kh n ng
ch ng xói l b bi n c a r ng ng p m n t i khu v c Bàng La – i H p;
xu t các gi i pháp đ qu n lý, khai thác b o v và phát tri n b n
v ng RNM nh m b o v môi tr ng, h sinh thái, đa d ng sinh h c c a khu
v c Bàng La – i H p.
3. Nhi m v và ph

ng pháp nghiên c u

Nhi m v :
- Thu th p tài li u s li u v đi u ki n t nhiên, kinh t xã h i, ch đ
khí t ng và th y h i v n khu v c Bàng La – i H p;
- S d ng mô hình toán đ tính toán ch đ th y đ ng l c, ch đ v n
chuy n bùn cát trong khu v c nh m đánh giá nh h ng c a r ng ng p m n
t i hi u qu gi m sóng, v n chuy n bùn cát bên trong r ng;
xu t các bi n pháp qu n lý nh m t ng di n tích r ng ng p m n khu
v c Bàng La – i H p, gi n đ nh khu v c ven b .
Ph

ng pháp nghiên c u:

- Ph ng pháp kh o sát th c đ a và thu th p thông tin v s li u đ a
hình và s li u sóng gió dòng ch y, bùn cát đ ki m nghi m mô hình;
- Ph

ng pháp phân tích, th ng kê s li u khí t

- Ph

ng pháp mô hình toán: s d ng mô hình Delft 3D đ tính toán;

- Ph

ng pháp l y ý ki n chuyên gia.

4. K t qu đ t đ
- Mô t đ

ng, th y h i v n;

c
c di n bi n dòng ch y trong khu v c r ng ng p m n;

- Mô t đ c ch đ th y đ ng l c h c và v n chuy n bùn cát t i khu
v c Bàng La – i H p;
- Nghiên c u, đánh giá đ c tác đ ng c a r ng ng p m n t i dòng ch y
và tác d ng c a r ng ng p m n t i v n chuy n bùn cát ven b t i khu v c;


4
xu t đ c các gi i pháp quy ho ch, qu n lý, nh m b o v và t ng
di n tích r ng ng p m n t i khu v c.
5. N i dung lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , lu n v n g m 4 ch ng nh sau:
Ch

ng 1: T ng quan v khu v c nghiên c u.

Ch

ng 2: Hi n tr ng r ng ng p m n t i khu v c Bàng La –

i H p.

Ch ng 3: Mô ph ng ch đ th y đ ng l c và di n bi n hình thái khu
v c bãi bi n Bàng La - i H p.
Ch ng 4:
xu t các bi n pháp nh m qu n lý và phát tri n di n tích
r ng ng p m n khu v c Bàng La – i H p.

5
CH

NG I. T NG QUAN V KHU V C NGHIÊN C U

1.1 V trí đ a lý và đ c đi m đ a hình
1.1.1 V trí đ a lý
S n là m t qu n c a thành ph H i Phòng, cách trung tâm thành
ph 20 km v h

ng ông nam, qu n

S nđ

c thành l p ngày 12 tháng 9

n m 2007 trên c s toàn b di n tích c a th xã

S n c và tách 2 xã thu c

huy n Ki n Th y.

S n là m t bán đ o nh , do dãy núi R ng v

n dài ra

bi n t i 5 km, v i hàng ch c m m đ i cao t 25 m đ n 130 m.
V phía tây và tây b c, qu n

các h

ng còn l i ti p giáp v i bi n

S n ti p giáp v i huy n Ki n Th y,
ông,

phía b c và phía nam c a qu n

là hai c a sông L ch Tray và V n Úc, thu c h th ng sông Thái Bình đ ra
bi n.
Xã

i H p thu c huy n Ki n Th y, phía b c giáp qu n D

và qu n Ki n An, phía đông và đông nam giáp qu n

ng Kinh

S n và v nh B c b ,

phía nam và tây nam giáp huy n Tiên Lãng, phía tây giáp huy n An Lão.

Hình 1-1. B n đ khu v c

S n - Ki n Th y [17]


6
Khu v c nghiên c u là khu v c b bi n, n i có d i r ng ng p m n bao

ph phía ngoài, n m t bán đ o

S n t i c a sông V n Úc (Bàng La –

i

H p), có t a đ : t 20036’00” t i 20053’12’’ v đ b c và t 106036’12” t i
106057’03” kinh đ đông (Hình 1-2).

Hình 1-2. V trí khu v c nghiên c u Bàng La 1.1.2

i H p [5]

c đi m đ a hình
a hình t i khu v c Bàng La –

i H p g m có các bãi b i t 0m h i

đ vào b có hình tam giác, v i đ nh là c a V n Úc và đáy là b đê qu c gia
t Tiên Lãng đ n

S n. V phía bi n đ a hình n i cao, v i nhi u c n cát và

đê cát bi n th hi n r t rõ hình thái c a c a sông châu th , hình thái các bãi
b i cho th y, đây là khu v c c a sông châu th khá đi n hình và đang đ

c

b i t m nh.
a hình đáy bi n t

ng đ i b ng ph ng, nghiêng thoai tho i v i đ

d c chung c a b m t t 0,10 đ n 0,20, v i các đ i núi sót t o thành h th ng
đ o ven b . Quá trình s t chìm d ng b c thang c a móng granit đã t o ra m t
lo t các b n tr ng tích t tr m tích Kainozoi v i b dày t 8 – 15 km nh


7
tr ng Sông H ng, xen l n v i các b n tr ng là các kh i nhô th hi n s t

ng

ph n rõ nét trên đ a hình đáy bi n.
B m t l c đ a ng p n
m,

c có đ sâu n m trong gi i h n t 0 m đ n 200

phía ngoài đ sâu này có s bi n đ i mang tính đ t bi n v đ d c c a

đ a hình, có c u trúc v granit đ ng nh t, do đó v thu c ki u v l c đ a.
a hình tích t các v t li u thô nh cát, s n, s i, phân b

các m c đ

sâu 20 – 25 m, 30 m, 50 – 60 m, 100 – 110 m, trên th m l c đ a là tàn d c a
các b bi n c đ

c hình thành trong th i k t Pleistocen đ n Holocen.

a m o khu v c là t p h p sét, b t, cát c a đ ng b ng gian tri u, cát
b t, b t cát l ch tri u và nhánh tri u cùng v i sét b t đ m l y trên tri u.

a

m o phát tri n theo c ch kéo dài lòng d n c a các sông V n Úc, Thái Bình.
Tr m tích Kainozoi, đ c bi t là tr m tích Neogen ch có d c theo các đ t gãy,
thành t o ki u sông, h l c đ a. Các quá trình đ ng l c hi n đ i nh : sóng,
thu tri u, dòng ch y, di chuy n b i tích... là nh ng quá trình đ a m o hi n
đ i đ c tr ng cho th m l c đ a khu v c Qu ng Ninh - H i Phòng [3].
is

n b ng m có các đ

ng đ ng sâu, phân b r t đ ng đ u, g n

nh song song v i nhau và tho i d n ra phía bi n. Các đ

ng đ ng sâu có

d ng cánh cung, l i t i c a sông V n Úc, u n cong v hai phía
Diêm i n. (Hình 1- 3).

S n và


8

Hình 1-3. B n đ các khu v c b i t t i c a sông V n Úc [14]

Trên b n đ đ a hình có các b m t đ a hình, các bãi b i khá b ng
ph ng, t o thành bãi b i b ng ph ng áp sát b và nhi u c n cát đ

c chia

cách b i các b m t đ a hình th p h n t i phía bi n. ây là các bãi cát, c n cát
và các đê cát n i cao phía ngoài cùng c a các bãi tri u th p có đ ng l c c a
sóng m nh nh t và c ng là đ i sóng v . B m t đ a hình đ i s

n b ng m

khá d c và nghiêng l n ra phía bi n, sâu t i chính c a sông V n Úc và gi m
d n v hai phía Diêm i n và

S n. V i b m t đ a hình khu v c nh v y,

th hi n m t khu v c đang đ

c b i t m nh và nh t là ven b Tiên Lãng

phía c a sông V n Úc [14].
1.2

c đi m khí h u, khí t
Khu v c Bàng La -

ng
i H p có khí h u n m trong vùng khí h u nhi t

đ i gió mùa, trong n m có 2 mùa rõ r t: mùa hè nóng m, mùa đông l nh khô.

Mùa đông b

nh h

ng c a gió mùa

quy t đ nh đ n ch đ th y, đ ng l c

ông B c, chính ch đ gió này

vùng b bi n.


9
Mùa hè có n ng nóng, nhi t đ cao, h i n
h

ng chính là gió các h

c bi n ch a mu i, ch u nh

ng ông Nam, Nam.

Th i ti t mang tính ch t đ c tr ng c a th i ti t mi n B c Vi t Nam:
nóng m, m a nhi u, có 4 mùa Xuân, H , Thu,

ông t

ng đ i rõ r t, trong

đó: t tháng 11 đ n tháng 4 n m sau là khí h u c a m t mùa đông l nh và
khô; t tháng 5 đ n tháng 10 là khí h u c a mùa hè, n m mát và m a nhi u.


10
1.2.1 Nhi t đ
Nhi t đ trung bình n m đo đ

c t i tr m khí t

ng th y v n Hòn Dáu

kho ng 25 - 260C, mùa khô nóng kéo dài t tháng 3 đ n tháng 10, nhi t đ
trung bình trên 250 C, mùa l nh t tháng 11 đ n tháng 2 n m sau, nhi t đ
i 200 C. Bi n đ i nhi t đ trung bình các tháng trong n m

trung bình trên d
c a khu v c đ

c th hi n nh trong hình 1- 4.

C
30
28
26
24

n m 2009

22

n m 2010
n m 2011

20

n m 2012

18
16
14
1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Tháng

Hình 1-4. Nhi t đ trung bình các tháng trong n m t i Hòn Dáu
D a trên bi u đ nhi t đ trung bình n m c a các n m 2009 - 2012, t i
tr m Hòn Dáu ba tháng nóng nh t là 7, 8, 9 nhi t đ c c đ i đ t vào tháng 7,
tr s trên 350C, có lúc lên đ n 390C.
Mùa l nh b t đ u t cu i tháng 6 t i đ u tháng 3, nhi t đ trung bình t
180C - 200C, có 4 tháng l nh nh t là 11, 12, 1, 2 nhi t đ xu ng d
lúc xu ng d

i 150C có

i 100C [5].

1.2.2 Ch đ m a
T i khu v c Bàng La –

i H p mùa m a b t đ u t tháng 5 t i tháng

10, theo s li u t i tr m Hòn Dáu (t 1943-2013), t ng l
trong mùa m a là 1.254,1 mm chi m 85,9% l

ng m a trung bình

ng m a trong n m. Tháng có

11
l

ng m a trung bình cao nh t là tháng 8 (282 mm) chi m 19,3% c n m,

tháng có l

ng m a trung bình th p nh t là tháng 12 (15,4 mm). (Hình 1-5).

300
250
200
150
100
50
0
Tháng 1

Tháng 3

Tháng 5
T ng l

Tháng 7

Tháng 9

Tháng 11

ng m a

Hình 1-5. T ng l

ng m a trung bình các tháng trong nhi u n m (19942013) t i Hòn Dáu
S ngày m a trung bình nhi u n m là 150 ngày, n m có s ngày m a

nhi u nh t là 2002 (203 ngày) và n m có s ngày m a ít nh t là 2007 (125
ngày). Mùa m a c

ng đ m a l n và th i gian m a kéo dài, đ c bi t là vào

th i k khu v c ch u nh h

ng c a m a bão áp th p nhi t đ i. Ng

trong mùa khô ch y u là m a phùn th i gian m a ng n nên l
không đáng k , l

c l i,

ng m a

ng m a ngày l n nh t theo s li u quan tr c t i tr m Hòn

Dáu là 434,7 mm (ngày 26/6/1996) [6].
ml

ng b c h i: Giá tr trung bình các tháng trong n m đ

hi n trên hình 1-6:

c th


12

Đ

89
87
85

n m 2009

83

n m 2010

81

n m 2011

79

n m 2012

77
75

1

2

Hình 1-6.

3

4

mt

5

6

7

8

9

10

11

12

Tháng

ng đ i c a không khí đo t i Hòn Dáu

Do g n bi n nên đ m t ng đ i t i khu v c Bàng La – i H p khá
cao, bình quân là t 85 đ n 90%, cao nh t vào tháng 2, 3, 4; th p nh t là tháng
11, 12 và tháng 1 n m sau.
1.2.3. Gió
Khu v c Bàng La –

i H p n m trong vùng khí h u mi n B c, do đó

ch đ gió t i đây mang tính ch t theo mùa rõ nét. V mùa đông, ch u nh
h

ng c a h th ng gió mùa

ông B c v i các h

ông b c, trong mùa hè ch u nh h

ng th nh hành là Nam và

Nam. Hình 1-7 th hi n s phân b gió theo các h
ng th y v n Hòn Dáu.

ông và

ng c a h th ng gió mùa Tây Nam,

nh ng khi vào g n b b bi n tính có các h
tr m khí t

ng th nh hành là

ông

ng trong nhi u n m t i


13

N
NNW

12

NNE

10
NW

NE

8
6

WNW

0,5 - 2,1

ENE

4

2,1 - 3,6

2
W

3,6 - 5,7
E

0

5,7 - 8,8
8,8 - 11,1

WSW

ESE
SW

>11,1

SE
SSW

SSE
S

Hình 1-7. Hoa gió trung bình nhi u n m (t 1990-2012) t i Hòn Dáu [7]

Trên hoa gió t ng h p nhi u n m t i tr m Hòn Dáu cho th y, trong
n m gió th nh hành là các h
và Nam, trong đó gió h

ng gió B c, B c

ng

ông b c,

ông,

ông Nam

ông có t n su t chi m 31,32% ti p theo là

h

ng B c có t n su t là 15,36%; h

h

ng Nam có t n su t là 12,13% và ông B c có t n su t là 10,3%. S phân

b t n su t các h

ng

ông Nam có t n su t là 14,55%;

ng gió theo các kho ng v n t c khác nhau đ

c th hi n

trong b ng 1-1.
B ng 1-1. T n su t gió trung bình nhi u n m (1990-2012) t i Hòn Dáu
H

ng gió
Kho ng v n t c (m/s)
K.hi u 0,5 - 2,1 2,1 - 3,6 3,6 - 5,7 5,7 - 8,8 8,8 - 11,1 >11,1

T ng
(%)

B c

N

8,24

1,71

1,93

0,95

0,07

0,04

12,94

B c ông
b c

NNE

1,44

0,46

0,39

0,06

0,01

0,00

2,37

ông b c

NE

5,90

1,29

1,34

0,59

0,02

0,01

9,16

ông
ông b c

ENE

1,09

0,32

0,48

0,24

0,01

0,02

2,16

14

ông

E

10,52

4,52

7,99

3,77

0,09

0,05

T ng
(%)
26,93

ông
ông Nam

ESE

1,50

1,11

1,55

0,53

0,01

0,02

4,73

ông Nam

SE

6,38

2,83

4,81

1,34

0.02

0,05

15,44

Nam ông

Nam

SSE

1,16

0,90

1,45

0,72

0,09

0,00

4,32

Nam

S

3,13

0,99

2,43

2,11

0,31

0,02

8,99

Nam Tây
Nam

SSW

0,53

0,12

0,32

0,54

0,05

0,01

1,56

Tây Nam

SW

0,66

0,26

0,55

0,61

0,06

0,01

2,15

Tây Tây
Nam

WSW

0,16

0,01

0,04

0,01

0,01

0,00

0,23

Tây

W

0,65

0,09

0,07

0,04

0,00

0,00

0,84

Tây Tây
B c

WN
W

0,26

0,04

0,01

0,02

0,00

0,00

0,33

Tây B c

NW

4,08

0,46

0,28

0,07

0,01

0,01

4,92

B c Tây
B c

NNW

2,22

0,24

0,32

0,11

0,01

0,00

2,91

47,90

15,40

24,00

11,70

0,80

0,30

100

H

ng gió

T ng

Kho ng v n t c (m/s)

T i khu v c b bi n Bàng La –

i H p, gió mùa ông B c th

ng b t

đ u t tháng 9 và kéo dài đ n tháng 4 n m sau, trong th i k này t n su t gió
h

ng

ông là l n h n c và dao đ ng t 33% t i 53,6%; t c đ gió trung

bình trong các tháng này th

ng đ t t 4,4 m/s đ n 4,9 m/s, đi u đáng l u ý là

c p đ gió W>15 m/s ch quan tr c đ
1.3.

c 2 l n trong t ng s 40 l n chi m 5%.

c đi m th y h i v n

1.3.1. Th y tri u
Th y tri u vùng bi n khu v c Bàng La –

i H p mang đ c tính chung

c a vùng v nh B c B đó là ch đ nh t tri u, trong 1 ngày có 1 l n n
và 1 l n n

c lên

c xu ng di n ra trong h u h t các ngày trong tháng (24 - 25


15
ngày). M t tháng trung bình có 2 chu k con n
ngày [1]. Hình 1-8 th hi n quá trình m c n

c m i chu k kéo dài 14

c tri u trong m t tháng t i Hòn

Dáu.

Hình 1-8. M c n c th y tri u t i Hòn Dáu trong 1 tháng [16]
Biên đ th y tri u dao đ ng trong kho ng 3 - 4 m vào th i k n
c kém, vào k tri u c

c

c

ng và kho ng 0,5 - 0,7 m vào th i k n

ng m c

n

c lên xu ng nhanh có th đ t 3,5 m/gi . Theo s li u th ng kê t 1956-

1985 t i tr m Hòn Dáu (v i h cao đ h i đ ) cho th y:
- Th i gian duy trì m c n
t 20 h t i ngày hôm tr
l nn

c th p kho ng 8 - 9 h m i ngày vào kho ng

c đ n 5 h sáng ngày hôm sau; trong m i tháng có 2

c tri u th p là t ngày 8 đ n ngày 14 và t ngày 24 đ n ngày 30; trong

n mm cn

c chân tri u th p nh t trong kho ng tháng 12 n m tr

cđ n

tháng 1 n m sau, nh ng tháng: 5, 6, 7 ba tháng liên t c chân tri u khá th p.

-M cn

c tri u trung bình nhi u n m: ~1,9 m;

-M cn

c tri u cao nh t: 4,21 m (22/10/1985);

-M cn

c tri u th p nh t: 0,07 m (21/12/1964);

- Chênh l ch tri u l n nh t: 3,94 m (23/12/1968).[1]
1.3.2. Ch đ sóng
Ch đ sóng ph thu c vào ch đ gió, đ c đi m đ a hình và hình d ng
đ

ng b , sóng ven b t i khu v c Bàng La –

t ngoài kh i đã b khúc x và phân tán n ng l

i H p ch y u là sóng truy n
ng do ma sát đáy.


16
Các tháng mùa đông (t tháng 10 n m tr
bi n t i khu v c ch u nh h
tr

ng c a gió mùa

c đ n tháng 2 n m sau) vùng
ông B c t tháng 10 n m

c đ n tháng 4 n m sau, tuy nhiên giá tr đ cao sóng có ngh a t i khu v c

khá th p (H 1/3 <1,25 m). Vào mùa hè, do ch u nh h
Nam b bi n tính theo hai h
y u theo h

ng c a gió mùa Tây

ng ông Nam và Nam nên sóng t i khu v c ch

ng Nam, giá tr đ cao sóng có ngh a <0,8 m. (hình 1-9).
N
NNW

25

NNE

20

NW

NE

15

WNW

ENE

10

0,2 - 0,5
0,5 - 0,8

5

0,8 - 1,0
W

E

0

1,0 - 1,5
1,5 - 2,0

WSW

> 2,0m

ESE

SW

SE

SSW

SSE
S

Hình 1-9. Hoa sóng trung bình n m (1956-1985) t i Hòn Dáu
D a trên hoa sóng phân tích th ng k t s li u đo sóng trong nhi u
n m (1956-1985) cho th y sóng có hai h
30,7% và h

ng Nam 51,77%, còn các h

ông Nam l n l

ng th ng tr là h

ng ông B c là

ng sóng khác nh h

ng Nam và

t ch chi m 5,9% và 4,3%, riêng các tháng 3 và tháng 4 có

sóng phân tán. B ng 1-2 th hi n s phân b đ cao sóng trung bình theo các
h

ng t i tr m Hòn Dáu.