skkn NGHIÊN cứu ỨNG DỤNG một số bài tập NHẰM NÂNG CAO THÀNH TÍCH môn NHẢY XA KIỂU ưỡn THÂN CHO học SINH nữ lớp 12

1

SỞ GD & ĐT ĐỒNG NAI
Đơn vị: Trường THPT ĐOÀN KẾT
Mã số :………………………

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề Tài:

“NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG MỘT SỐ BÀI TẬP
NHẰM NÂNG CAO THÀNH TÍCH MÔN NHẢY XA
KIỂU ƯỠN THÂN CHO HỌC SINH NỮ LỚP
12A1&12A2 – TRƯỜNG THPT ĐOÀN KẾT – TÂN PHÚ ĐỒNG NAI”.

* Người thực hiện: TRẦN VĂN TUẤN
* Lĩnh vực nghiên cứu:
- Quản lý giáo dục 
- Phương pháp dạy học bộ môn: Môn GDTC 
- Phương pháp giáo dục 
- Lĩnh vực khác 
Có đính kèm :
 Mô hình
khác

 Phần mềm

 Phim ảnh

 Hiện vật

2

Năm học : 2012 – 2013
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Mục lục
Lời cảm ơn
Danh mục các chữ viết tắt trong đề tài
MỞ ĐẦU
Chương 1 - TỔNG QUAN
1.1. Đảng và Nhà nước với sự nghiệp phát triển thể chất
1.2. Giáo dục thể chất ở trường THPT hiện nay
1.3. Cơ sở lý luận của quá trình dạy học môn nhảy xa ‘kiểu ưỡn thân’…
1.3.1. Các yếu tố cấu thành của thành tích nhảy xa.
1.3.2. Ý nghĩa, tác dụng của việc tập luyện nhảy xa
1.4. Đặc điểm sinh lý và phát triển tố chất thể lực lứa tuổi học sinh THPT.
1.4.1. Đặc điểm sinh lý
1.4.2. Đặc điểm tâm lý
1.4.3. Một số đặc điểm giải phẩu sinh lý
1.4.3.1. Hệ thần kinh
1.4.3.2. Hệ vận động
1.4.3.3. Hệ tuần hoàn

Chương 2 - PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.1 Phương pháp nghiên cứu
2.1.1 Phương pháp tham khảo và tổng hợp tài liệu
2.1.2. Phương pháp phỏng vấn bằng phiếu
2.1.3. Phương pháp quan sát sư phạm
2.1.4. Phương pháp kiểm tra sư phạm

2.1.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
2.1.6. Phương pháp toán học thống kê
2.2 Tổ chức nghiên cứu
2.2.1 Đối tượng và khách thể nghiên cứu

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI
STT

Chữ viết tắt

Nội dung đầy đủ

01

TDTT

Thể dục thể thao

02

THPT

Trung học phổ thông

03

THCS

Trung học cơ sở

04

GDTC

Giáo dục thể chất

1
4
4
6
8
8
9
10
10
10
11
11
11
11
13
13
13
13

13
14
15
16
16

3

05

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

06

ĐH - CĐ

Đại học – Cao Đẳng

07

TTCB

Tư thế chuẩn bị

08

RLTT

Rèn luyện thân thể

09

cm

Xăngtimét

10

Km

Kilômét

11

m

Mét

12

s

Giây

13

Kg

Kilôgram

MỞ ĐẦU
Bảo vệ và tăng cường sức khoẻ của nhân dân là một việc làm rất quan trọng

và cần thiết gắn liền với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ chủ nghĩa xã hội, với hạnh
phúc của nhân dân. Đó là một trong những mối quan tâm hàng đầu của chế độ ta, là
trách nhiệm cao quý của Đảng và Nhà nước mà trực tiếp là ngành thể dục thể thao
và ngành y tế.
Tinh thần đó được xuyên suốt trong cả quá trình lãnh đạo cách mạng của
Đảng ta, cứ mỗi bước ngoặc cách mạng, Đảng và Nhà nước đều có những chỉ thị và


4

nghị quyết cần thiết hướng dẫn tổ chức các hoạt động thể dục thể thao cho phù hợp
với tình hình thực tế.
Tầm quan trọng của thể dục thể thao còn được thể hiện rõ hơn trong tư tưởng
và việc làm của Chủ Tịch Hồ Chí Minh, người đã dạy “Giữ gìn dân chủ, xây dựng
nước nhà, gây đời sống mới việc gì cũng cần đến sức khoẻ mới thành công”. Người
kêu gọi toàn dân rèn luyện thân thể. Chủ trương phát triển sự nghiệp thể dục thể
thao vì sức khoẻ và tinh thần của nhân dân. Bởi sức khoẻ của nhân dân là một nhân
tố tạo nên sức mạnh của cộng đồng, đồng thời nó còn là sức mạnh của mỗi người
Việt Nam, cần xem việc bảo vệ và tăng cường sức khoẻ cho nhân dân là trách
nhiệm của Đảng cũng như của mọi người. Đảng và Nhà nước đã đánh giá được tầm
quan trọng của công tác giáo dục thể chất. Do vậy, ngày 27/ 03/ 1946 Chủ Tịch Hồ
Chí Minh đã chỉ rõ chiến lược bảo vệ sức khoẻ, giáo dục thể chất dân tộc Việt Nam,
Bác nói: “Mỗi một người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần. Mỗi
người dân mạnh khoẻ tức là góp phần cho cả nước mạnh khoẻ”. Đất nước ta đang
trên đường hội nhập vào thế giới, đang trong giai đoạn xây dựng và phát triển với
công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước đòi hỏi mỗi con người trong giai
đoạn này phải nỗ lực rất cao về quá tình rèn luyện và học tập. Luôn thể hiện tốt qua
hai mặt là thể lực và trí lực.
Qua đó cho thấy rằng, thể dục thể thao là một bộ phận của sự nghiệp cách
mạng của dân tộc, đồng thời còn là một chiếc cầu nối để góp phần thắt chặt tình

đoàn kết giữa các dân tộc trên thế giới. Trong những năm gần đây thành tích thể dục
thể thao trên thế giới phát triển ngày một nhảy vọt nhờ sự phát triển vũ bão của
khoa học kỹ thuật cùng với sự quan tâm ngày càng nhiều đến lĩnh vực TDTT.
Nhiều môn thể thao đạt được những thành tích đáng kể, nhiều kỷ lục mới được xác
lập. Trước tình hình đó nhìn lại tình hình phát triển thể dục thể thao ở nước ta còn
quá xa nhưng điều đó không làm cho chúng ta nản chí mà chúng ta cần phải vượt
lên. Chúng ta biết Điền kinh là một môn thể thao có lịch sử phát triển lâu đời được
ưa chuộng phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới nói chung và nước ta nói riêng với
nội dung phong phú và đa dạng, Điền kinh chiếm một ví trí quan trọng trong

2


5

chương trình Hội Khoẻ Phù Đổng, Đại hội Thể dục Thể thao quốc gia, khu vực,
Olympic quốc tế và trong đời sống thể thao nhân loại cũng như thể thao học đường.
Nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước mà tình hình thể dục thể thao ở
nước ta trong những năm gần đây có sự chuyển biến rõ rệt nó được thể hiện qua các
kỳ Seagames. Chúng ta đã giành được nhiều tấm huy chương vàng sáng giá ở các
môn thể thao karatedo, bắn súng, wushu, điền kinh .v.v… và một số môn thể thao
khác, có thể nói đây là một thành tích đáng mừng để đánh giá sự phát triển của thể
thao Việt Nam. Trong khi đó thì thành tích môn điền kinh nói chung và đặc biệt là
môn nhảy xa nói riêng cũng đạt được nhiều thành tích nhưng vẫn còn xa so với các
nước trên thế giới; vận động viên Mỹ M.Powell thành tích nhảy xa là 8.96m, ngày
30/ 08/ 1991 tại Tôkiô) Trước tình hình trên cho ta thấy rằng việc nâng cao thành
tích môn điền kinh nói chung và đặc biệt là môn nhảy xa nói riêng là một điều rất
cần thiết. Để làm được điều đó chúng tôi với vai trò là những người giáo viên giảng
dạy môn thể dục, hơn ai hết chúng tôi hiểu rõ rằng nơi đây cần phải trang bị cho các
học sinh đầy đủ về hai mặt đó là ‘kỹ thuật và thành tích’ của môn nhảy xa.

Xuất phát từ nhu cầu tập luyện của các em học sinh đặc biệt là đối với các
em học sinh nữ, đồng thời với mong muốn làm thế nào để nâng cao thành tích cho
các em học sinh nữ về bộ môn nhảy xa nên tôi mạnh dạn chọn đề tài: “NGHIÊN
CỨU ỨNG DỤNG MỘT SỐ BÀI TẬP NHẰM NÂNG CAO THÀNH TÍCH
MÔN NHẢY XA KIỂU ƯỠN THÂN CHO HỌC SINH NỮ LỚP 12A1&12A2
TRƯỜNG THPT ĐOÀN KẾT, HUYỆN TÂN PHÚ, TỈNH ĐỒNG NAI”.
 Mục đích nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu của đề tài là lựa chọn và xác định hệ thống các bài tập
có hiệu quả để nâng cao thành tích môn nhảy xa. Trên cơ sở đó, ứng dụng trong
giảng dạy nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ưỡn thân cho nữ học sinh lớp
12A1&12A2 trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
 Mục tiêu nghiên cứu:
Để thực hiện tốt mục đích nghiên cứu đề tài trên, chúng tôi đề ra và giải
quyết các mục tiêu sau:


6

Mục tiêu 1: Nghiên cứu lựa chọn và xác định hệ thống các bài tập nâng cao
thành tích nhảy xa kiểu ưỡn thân cho nữ học sinh sinh lớp 12A1&12A2 trường
THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
Mục tiêu 2: Nghiên cứu ứng dụng hiệu quả các bài tập đã lựa chọn vào việc
nâng cao thành tích môn nhảy xa kiểu ưỡn thân cho nữ học sinh lớp 12A1&12A2
trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.


7

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1 ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA VỚI SỰ NGHIỆP PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT.
Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực chính của sự nghiệp phát triển xã
hội. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm về “Chiến lược con người”. Tư tuởng đó
thể hiện rất rõ trong các nghị quyết, các văn bản chỉ thị. Đồng thời cũng khẳng định:
“Sự cường tráng về thể chất là nhu cầu cần thiết của mỗi con người trong mọi thời
đại, là vốn quý để tạo ra tài sản trí tuệ và của cải vật chất cho xã hội”. Bảo vệ và
tăng cường sức khỏe của nhân dân là trách nhiệm của toàn xã hội, của tất cả các
cấp, các ngành, các đoàn thể, là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nước,
trực tiếp là ngành Thể dục thể thao và ngành Y tế. Vì thế việc chăm sóc sức khỏe
ban đầu cho thế hệ trẻ là hết sức quan trọng và cần thiết.
Sức khỏe là trạng thái của cuộc sống, là hạnh phúc về thể chất, tinh thần và
xã hội. Nó không đơn thuần chỉ là phòng tránh các bệnh tật trong cơ thể mà thôi.
Sức khỏe và thể chất đựợc xem như là một bộ phận cấu thành của nền văn hóa thể
chất, đó là một mặt quan trọng của đời sống, là nguồn tài sản quí báu của quốc gia.
Nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin đã chỉ ra: “Con người đã sáng tạo ra
bản thân mình bằng chính hai bàn tay sáng tạo của mình”. Chính vì vậy vận động là
một biểu hiện toàn diện nhất trong mọi hoạt động của đời sống. Vận động là chức
năng cơ bản của con người, thông qua vận động con người hiểu biết thế giới quan,
từng bước hoàn thiện hơn về bộ máy vận động và điều hòa các quá trình chuyển hóa
chất tạo nên sự hài hòa vẻ đẹp của con người. TDTT là một hình thái vận động. Để
đánh giá con người cần có chỉ tiêu hình thái, thể lực và chức năng cơ thể. Sự phát
triển của cơ thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lứa tuổi, điều kiện kinh tế xã hội,
chế độ dinh dưỡng, chế độ tập luyện và từng giai đoạn phát triển của đất nước.
Một trong những mục đích của giáo dục thể chất đối với học sinh là hoàn
thiện về cấu trúc và chức năng cơ thể của các em để các em trở thành một con
người phát triển toàn diện. Thông qua hoạt động GDTC, chúng ta còn giáo dục đạo
đức, giáo dục trí tuệ, giáo dục thẩm mỹ, bồi dưỡng tinh thần tập thể, ý thức tổ chức


8

kỷ luật và tác phong làm việc khoa học trong đời sống cho các em. Nếu công tác
GDTC trong các nhà trường phổ thông, các trường Đại học, Cao đẳng và Trung học
chuyên nghiệp được thực hiện tốt, sẽ góp phần tích cực trong quá trình phát triển
toàn diện thế hệ trẻ. Đồng thời là phương pháp phòng bệnh tích cực và tăng cường
sức khoẻ, sức đề kháng của cơ thể để chống lại bệnh tật, tạo điều kiện thuận lợi cho
cơ thể phát triển tự nhiên, cân đối, thể lực dồi dào và kéo dài tuổi thọ…
Ngày 29/ 04/ 1993 Bộ GD&ĐT đã ban hành quyết định số 931 – RLTT. Về
việc ban hành quy chế về công tác giáo dục thể chất trong nhà trường các cấp:
“Giáo dục thể chất được thực hiện trong hệ thống nhà trường từ Mầm non đến Đại
học, góp phần đào tạo những công dân phát triển toàn diện”.
“Giáo dục thể chất là bộ phận hữu cơ của mục tiêu giáo dục và đào tạo, nhằm
giúp con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh
thần, trong sáng về đạo đức. Thể chất và sức khỏe tốt là nhân tố quan trọng trong
việc phát triển sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Sức khỏe được coi là vốn quý giá của con người. Thiếu sức khỏe là thiếu
hạnh phúc, thiếu sức sống, thiếu tinh thần minh mẫn. Vì vậy Đảng và Nhà nước ta
luôn quan tâm và chăm sóc tới sức khỏe của con người, của mỗi gia đình và cả dân
tộc. Đặc biệt trong giai đoạn cách mạng hiện nay, nhằm đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa hiện đại hóa ở nước ta. Ngày 24/ 03/ 1994 Ban Bí thư Trung ương Đảng
đã ra chỉ thị số 36/ CT/ TW về công tác Thể dục thể thao trong giai đoạn mới như
sau: “Phát triển thể dục thể thao là một bộ phận quan trọng trong chính sách phát
triển kinh tế xã hội của Đảng và Nhà nước nhằm bồi dưỡng và phát huy nhân tố con
người, công tác thể dục thể thao phải góp phần tích cực nâng cao sức khoẻ thể lực
giáo dục nhân cách, đạo đức lối sống lành mạnh”. Giáo dục thể chất là một hệ thống
nhất của những tư tưởng, phương pháp khoa học trong giáo dục thể chất. Đồng thời
đó cũng là sự thống nhất giữa những tổ chức và cơ quan có trách nhiệm thực hiện,
kiểm tra, đôn đốc việc giáo dục thể chất đối với mọi công dân.
Giáo dục thể chất là một bộ phận của nền văn hóa xã hội, là di sản quý giá
của con người, là sự sáng tạo và sử dụng các biện pháp chuyên môn để hoàn thiện

9

thể chất và nâng cao sức khỏe con người. Ngày nay, ngoài việc tập luyện thể dục
thể thao để tăng cường sức khoẻ, con người đã tổ chức các hoạt động thi đấu các
môn thể thao như: điền kinh, bơi lội, bóng chuyền vv… và nhiều môn thể thao
khác. Đặc biệt điền kinh là môn thể thao có lịch sử lâu đời nhất được ưa chuộng và
phổ biến rộng rãi trên thế giới với nội dung phong phú và đa dạng. Điền kinh chiếm
một vị trí quan trọng trong chương trình thi đấu thể thao Olympic quốc tế và đời
sống văn hóa thể thao của nhân loại.
1.2. GIÁO DỤC THỂ CHẤT Ở TRƯỜNG THPT HIỆN NAY.
Từ năm 1930 khi Đảng ta ra đời, hoạt động của thể dục thể thao nói chung và
GDTC nói riêng đã có sự định hướng rõ ràng. Nó mang tính dân tộc, khoa học và
đại chúng, phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng. Đặc biệt với chương trình GDTC
ở nước ta trong giai đoạn hiện nay đã thể hiện rõ tính mục đích, tính nhân dân và
tính khoa học. Từ bậc Tiểu học đến THPT học sinh được học hai tiết thể dục trên
một tuần trong chương trình chính khóa. Trong đó nội dung chương trình gồm thể
dục, điền kinh, trò chơi vận động và môn thể thao đá cầu. Riêng môn điền kinh
chiếm nhiều hơn so với môn khác. Ngoài giờ học chính khóa thì các hoạt động
ngoại khóa cũng có sức hấp dẫn với đông đảo học sinh tham gia. Giáo dục thể chất
là một trong những nhân tố quan trọng trong hệ thống giáo dục con người mới phát
triển toàn diện, đối với lứa tuổi học sinh THPT, đây chính là giai đoạn khẳng định
về sức khỏe, trí tuệ, tinh thần vv… Nhằm thúc đẩy quá trình phát triển toàn diện,
nhịp nhàng, cân đối cơ thể, phát triển chức năng, chức phận của cơ thể và tố chất
thể lực như nhanh, mạnh, bền, khéo léo, mềm dẻo. Đây cũng chính là giai đoạn
chuẩn bị tốt về thể lực và trí tuệ cho các em học sinh đi vào cuộc sống ngành nghề
mà mình đã chọn. Cùng với việc nâng cao sức khoẻ con người, GDTC đã góp phần
tích cực trong giáo dục tinh thần dũng cảm, tính vượt khó, tinh thần tập thể, tinh
thần đoàn kết, tính kỉ luật… Mục tiêu chính của GDTC là nâng cao sức khỏe, phát

triển thể lực, cải tạo nòi giống. Đối tượng của GDTC là con người, thanh thiếu niên
nhi đồng, trong đó học sinh giữ vai trò quan trọng. Để công tác GDTC đạt hiệu quả
cao cần phải nắm được quy luật phát triển thể hình, về tố chất thể lực đối với từng


10

lứa tuổi và giới tính. Xuất phát từ những nhận thức đó Đảng và Nhà nước ta đã ban
hành các Chỉ thị 106/ CT-TW, 108/ CT-TW và Chỉ thị 227/ CT-TW đều nhấn mạnh
đến vai trò của TDTT như là một công tác cách mạng.
Trải qua hơn hai mươi năm thực hiện Chỉ thị 227/ CT-TW, để phù hợp với
giai đoạn chuyển đổi kinh tế thị trường phục vụ cho sự nghiệp Công nghiệp hóa –
Hiện đại hóa đất nước. Ban Bí thư Trung ương Đảng đã nêu lên nhận định quan
trọng ở Chỉ thị 36/ CT-TW ngày 24 tháng 03 năm 1994: ”Những năm gần đây công
tác TDTT đã có tiến bộ, phong trào TDTT từng bước được mở rộng với nhiều hình
thức, nhiều môn thể thao đạt thành tích đáng khích lệ, cơ sở vật chất, kĩ thuật TDTT
ở một số địa phương và các ban ngành đã được chú ý, đầu tư nâng cấp xây dựng
mới… Tuy nhiên, TDTT nước ta còn ở trình độ thấp, đặc biệt là thanh niên chưa
tích cực tham gia tập luyện. Hiệu quả của GDTC trong trường học còn thấp…”
Ngày nay nước ta chuyển sang thời kỳ phát triển mới, Đảng và Nhà nước
càng quan tâm đến việc chăm lo sức khỏe của nhân dân và cho rằng: “Thực hiện
GDTC trong tất cả các cấp học làm cho việc tập luyện TDTT trở thành nếp sống
hằng ngày hầu hết của học sinh, thanh niên, chiến sĩ, các lực lượng vũ trang, cán bộ
công nhân viên chức. Sự cường tráng về thể chất là nhu cầu cần thiết của con người,
đồng thời là vốn quý tạo ra tài sản trí tuệ và vật chất cho xã hội. Chăm lo cho con
người về thể chất là trách nhiệm của toàn xã hội nói chung và của ngành TDTT nói
riêng. Đó cũng là mục đích cơ bản và quan trọng nhất của GDTC ở nước ta.
Theo nội dung chương trình của Bộ GD&ĐT đã ban hành giành cho các
trường Phổ thông, các trường ĐH, CĐ và Trung học chuyên nghiệp thì môn điền
kinh là một trong những môn khoa học được trình bày với đầy đủ cơ sở lý luận,

thực triển và phương pháp giảng dạy. Với nội dung phong phú và đa dạng, điền
kinh chiếm một vị trí quan trọng trong chương trình học chính khóa ở các bậc học.
Nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế trong tình hình mới Bộ GD&ĐT đã điều
chỉnh, bổ sung nội dung, tài liệu, chương trình GDTC ở các bậc học có hệ thống và
nâng cao hơn. Ngoài ra còn giúp các em có điều kiện tiếp cận, nâng cao và hoàn
thiện kỹ thuật. Điều này đã có tác động tích cực đến việc nâng cao thành tích môn


11

điền kinh trong đó có môn nhảy xa. Trên cơ sở nhận thức đúng đắn và đầy đủ ý
nghĩa, tác dụng của điền kinh, thầy và trò ở các trường, các bậc học cần đẩy mạnh
phong trào tập luyện điền kinh ở trường mình về cả chất và lượng. Cùng nhau phát
hiện các tài năng điền kinh nói riêng và tài năng thể thao nói chung cho đất nước.
1.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC MÔN NHẢY XA ‘KIỂU
ƯỠN THÂN’ CHO HỌC SINH THPT.
1.3.1. Các yếu tố cấu thành của thành tích nhảy xa.
Theo PGS-TS Phạm Trọng Thanh, PGS-TS Lê Nguyệt Nga, Đào Công Sanh
thì những yếu tố để vận động viên đạt thành tích cao gồm năm nhóm cơ bản sau:
* Phẩm chất cơ bản của người vận động viên gồm (cấu trúc cơ thể, đặt điểm,
thể chất, thể hình và tính cách).
* Các tố chất vận động cơ bản gồm (nhanh, mạnh, bền, mềm dẻo, và khả
năng phối hợp vận động).
* Kỹ năng kỹ xảo trong phối hợp kỹ thuật.
* Khả năng chiến thuật.
* Khả năng trí tuệ (bao gồm sự hiểu biết về lĩnh vực thể dục thể thao, chính
trị tư tưởng, tâm lý).
Nhảy xa bao gồm nhiều động tác được liên kết lại với nhau thành một kỹ
thuật hoàn chỉnh, để thuận tiện trong quá trình phân tích kỹ thuật và quá trình dạy
học người ta phân ra thành các giai đoạn:

* Chạy đà.
* Giậm nhảy.
* Bay trên không.
* Rơi xuống đất (tiếp đất).
Về lý thuyết, độ xa của lần nhảy được tính theo công thức:

S=

Vo2 sin 2α
g

Trong đó S là độ xa, Vo là tốc độ bay ban đầu, α là góc bay và g là gia tốc
rơi tự do.


12

Thực tế trong nhảy xa chạy đà và giậm nhảy là hai giai đoạn tạo cho cơ thể
có được tốc độ bay ban đầu lớn, góc bay hợp lý nhất vì thế đây là hai giai đoạn có
ảnh hưởng quyết định đến độ bay xa của lần nhảy. Vì vậy, Theo Dương Nghiệp
Chí, Mai Văn Môn thành tích trong các môn nhảy xa được xác định trước hết bởi độ
cao của quỹ đạo trọng tâm lúc bay. Quỹ đạo trọng tâm lúc bay phụ thuộc phần lớn
vào tốc độ bay ban đầu và góc bay là những yếu tố quan trọng quyết định đến thành
tích nhảy.
Qua những nhận xét trên chúng ta thấy các yếu tố cấu thành thành tích nhảy
xa có thể là:
- Đặt điểm hình thái.
- Các yếu tố thể lực.
- Kỹ năng kỹ xảo trong phối hợp kĩ thuật.
- Tâm lý

Dựa vào các điều kiện thực dạy tại Trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú,
tỉnh Đồng Nai, trong đề tài nghiên cứu này tôi chỉ nghiên cứu ứng dụng một số bài
tập nhằm nâng cao thành tích của nhảy xa kiểu ưỡn thân cho học sinh nữ khối 12
Trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
1.3.2. Ý nghĩa, tác dụng của việc tập luyện nhảy xa:
Luyện tập nhảy xa giúp cho người tập nâng cao được sức khoẻ và thành tích
của chính mình. Bên cạch đó còn rèn luyện tính vượt khó, ý chí quyết tâm… Do
nhảy xa cần có tốc độ cao trong chạy đà và lực giậm nhảy mạnh, nên khi luyện tập
nhảy xa tốt, cũng chính là khi người tập đã phát triển được khả năng tốc độ (sức
nhanh) và sức bật (sức mạnh) của chân.
Thông qua tập luyện nhảy xa, để có được lực giậm nhảy mạnh cộng với độ
chính xác trong khi đang chạy với tốc độ cao và hoàn thành tốt các động tác khi ở
trên không. Người tập không chỉ nâng cao được khả năng phối hợp giữa các bộ
phận của cơ thể, mà còn nâng cao được sự cảm nhận độ chính xác trong khi phối
hợp vận động, cảm giác không gian – thời gian và những năng lực cần thiết cho tập
luyện cũng như thi đấu thể thao.


13

Tốc độ chạy và sức mạnh giậm nhảy là yếu tố rất cần thiết cho người tham
gia tập luyện môn điền kinh nói chung và các môn nhảy nói riêng. Như vậy, ngoài
các tác dụng để nâng cao sức khỏe, luyện tập nhảy xa cũng như tập luyện các môn
thể thao khác còn có tác dụng giáo dục nhiều phẩm chất tâm lý cần thiết như (tính
tập thể, tính cần cù, lòng dũng cảm …).
1.4. ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ VÀ PHÁT TRIỂN TỐ CHẤT THỂ LỰC LỨA
TUỔI HỌC SINH THPT.
1.4.1. Đặc điểm sinh lý
Sự phát triển về mọi mặt của cơ thể học sinh diễn ra khá phức tạp và chịu
ảnh hưởng của nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Người làm công tác giáo

dục TDTT cần nắm chắc các quy luật sinh lý cơ bản ấy, thúc đẩy các quy luật ấy
phát triển tốt thì mới mong rằng mục đích nhiệm vụ giáo dục TDTT nêu trên đạt
được kết quả tối ưu, chúng ta cần nhận thức rằng trẻ em không phải là cơ thể người
lớn thu nhỏ lại. Ở lứa tuổi này cơ thể các em đã phát triển tương đối hoàn chỉnh, các
bộ phận vẫn tiếp tục phát triển nhưng chậm dần chức năng sinh lý đã tương đối ổn
định, khả năng hoạt động của các cơ quan, bộ phận của cơ thể cũng được nâng cao
hơn. Cơ thể các em học sinh THCS phát triển theo chiều cao nhiều hơn, nhưng đến
lứa tuổi này lại phát triển theo chiều ngang nhiều hơn, tuy chiều cao cũng phát triển
nhưng chậm dần. Nam, nữ học sinh phát triển theo hai hướng hoạt động sinh lý
khác nhau càng rõ về tầm vóc, sức chịu đựng và tâm lý, vì vậy trong giáo dục
TDTT cần phân biệt tính chất, cường độ khối lượng tập luyện sao cho hợp lý để tạo
điều kiện cho cơ thể được phát triển một cách toàn diện và cân đối.
Do cấu trúc của não phức tạp và chức năng não phát triển do sự phát triển
của quá trình nhận thức thay đổi quan trọng về chất. Hoạt động tư duy của các em
tích cực độc lập hơn, điều này cũng thể hiện ở quan niệm của các em về tính hấp
dẫn của môn học, thích tìm hiểu những quy luật, nguyên tắc hằng ngày.
1.4.2. Đặc điểm tâm lý
Các em muốn tỏ ra mình là người lớn, muốn được mọi người tôn trọng mình,
đã có một trình độ hiểu biết nhất định có khả năng phân tích tổng hợp hơn, muốn


14

hiểu nhiều biết rộng ưa hoạt động có nhiều hoài bảo nhưng cũng còn nhiều nhược
điểm thiếu kinh nghiệm trong cuộc sống, trong giai đoạn này quan sát thấy những
gia tốc và phạm vi phát triển cá biệt lớn, do những quá trình sinh học diễn ra một
cách mạnh mẽ và sự phát triển của tình cảm các em đã phát triển các mối quan hệ
xã hội mới trong môi trường của chúng và trong môi trường chúng tiếp xúc với
người lớn, các phương pháp tư duy trừu tượng và lôgic tạo điều kiện đánh giá bản
chất sự vật một cách chính xác và chứa đựng một trình độ cao hơn về chất của các

quá trình nhận thức. Sự hướng dẫn sư phạm thông qua học sinh chỉ có hiệu quả nếu
như họ sử dụng các điều kiện tập luyện thỏa mãn nhu cầu của học sinh, sự nổ lực
tranh đua để hướng học sinh tới sự phát triển thành tích.
1.4.3. Một số đặc điểm giải phẩu sinh lý
1.4.3.1. Hệ thần kinh
Các tổ chức thần kinh của lứa tuổi này đang tiếp tục phát triển đi đến hoàn
thiện, tuy nhiên tổng khối lượng của vỏ não không tăng mấy, chủ yếu cấu tạo bên
trong vỏ não phức tạp hơn, khả năng tư duy nhất là khả năng phân tích, tổng hợp
trừu tượng hóa phát triển rất thuận lợi cho sự hinh thành phản xạ có điều kiện.
1.4.3.2 Hệ vận động
Xương bắt đầu giảm tốc độ phát triển các xương nhỏ như xương cổ tay, bàn
tay đã kết thành xương nên có thể tập luyện các bài tập nặng. Cột sống đã ổn định
hình dáng, tuy nhiên vẫn phải chú ý các bài tập rèn luyện tư thế, xương chậu của nữ
to và yếu hơn nam, bị chấn động mạnh dễ ảnh hưởng đến các cơ quan nằm trong
khung chậu như dạ con buồng trứng, vì thế các em nữ tập luyện có khối lượng và
cường độ lớn như nam. Cơ đặc điểm cơ bắp ở lứa tuổi này là cơ co vẫn còn tương
đối yếu các bắp cơ lớn phát triển tương đối nhanh (như cơ đùi cơ cánh tay), còn các
cơ nhỏ như các cơ bàn tay, ngón tay, các cơ xoay ngoài, xoay trong phát triển chậm
hơn. Các cơ co phát triển sớm hơn các cơ duỗi, nhất là cơ duỗi của nữ lại càng yếu
hơn. Đặc biệt các tổ chức mỡ dưới da của các em gái phát triển mạnh, do đó phần
nào ảnh hưởng đến sức mạnh cơ thể.


15

1.4.3.3. Hệ tuần hoàn.
Đang phát triển và hoàn thiện tim ở nam mỗi phút đập 70 – 80lần, ở nữ 75 –
85lần cung cấp số lượng máu gần tương đương lứa tuổi trưởng thành.
Hệ hô hấp tần số thở giống người lớn khoảng 10 – 20 lần/ phút, tuy nhiên các
cơ thể vẫn còn yếu sức co giản của lồng ngực ít, chú ý rèn luyện để cho các cơ

ngực, cơ lườn, cơ mình phát triển, nên tập hít thở sâu.
Tóm lại: Ở lứa tuổi này cơ thể con người đã phát triển một cách hoàn chỉnh,
một số bộ phận vẫn tiếp tục lớn lên nhưng chậm dần, chức năng sinh lý được ổn
định. Khả năng hoạt động của các bộ phận cơ thể được nâng cao hơn. Giai đoạn này
con người phát triển theo chiều ngang nhiều hơn, tuy chiều cao vẫn phát triển
nhưng chậm dần. Hệ thần kinh trung ương đã hoàn thiện, hoạt động phân tích trên
võ não về tri giác có định hướng sâu sắc, khả năng nhận hiểu cấu trúc động tác và
tái hiện chính xác hoạt động vận động được nâng cao, đặc biệt các cảm giác trong
điều khiển động tác, khả năng phân biệt chính xác về không gian của nam đạt ở
mức cao. Nam – nữ phát triển hoạt động theo hai hướng hoạt động sinh lý khác
nhau rõ rệt về tầm vóc, sức chịu đựng và tâm lý. Vì vậy GDTC cần phân biệt tính
chất, cường độ, khối lượng tập luyện sao cho hợp lý giữa nam và nữ học sinh để
phát triển tố chất thể lực thực sự là nhằm mục đích nâng cao năng lực điều khiển
của hệ thống thần kinh trung ương cùng với các trung khu của nó, của các cơ quan
nội tạng để cơ thể chịu được lượng vận động lớn, ổn định trạng thái sung sức thể
thao, phòng chống chấn thương, giúp cho người tập nắm được kỹ chiến thuật
nhanh, hiệu suất cao hơn, từ đó không ngừng nâng cao thành tích thể thao của bản
thân.
Tóm lại, trong quá trình giảng dạy và tập luyện môn nhảy xa chúng ta nên
căn cứ vào các đặc điểm phát triển các tố chất thể lực để dùng các phương pháp tập
luyện thích hợp và khoa học giúp học sinh có cơ hội được tập luyện và phát triển
các tố chất thể lực.


16

CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU.
2.1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu trên chúng tôi tiến hành áp dụng các

phương pháp sau:
2.1.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu:
Phương pháp này nhằm mục đích xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, chọn
phương pháp nghiên cứu, lựa chọn các chỉ tiêu và tìm dữ liệu để phân tích đánh giá
kết quả nghiên cứu.
2.1.2. Phương pháp phỏng vấn bằng phiếu:
Phương pháp này để thu thập các chỉ tiêu, các test, cũng như các bài tập được
sử dụng trong thực tiễn của các huấn luyện viên và các chuyên gia điền kinh, làm cơ
sở cho việc hình thành các chỉ tiêu nhằm đánh giá các bài tập môn nhảy xa ưỡn thân
cho nữ học sinh lớp 12A1&12A2 trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh
Đồng Nai.
2.1.3. Phương pháp quan sát sư phạm:
Phương pháp này nhằm tìm hiểu hiệu quả của các bài tập ứng dụng vào các
đối tượng thực nghiệm, thu thập những thông tin cần thiết về các đối tượng tham
gia tập luyện, thực tế giảng dạy cho học sinh. Từ đó xây dựng hệ thống các bài tập
nhằm nâng cao thành tích nhảy xa ‘kiểu ưỡn thân’ cho nữ học sinh lớp 12A1&12A2
trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
2.1.4. Phương pháp kiểm tra sư phạm:
Chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu, tổng hợp và phân tích về các Test cần
kiểm tra thông qua một số tài liệu hiện có như:
Sách “Lý luận và phương pháp thể thao trẻ” của Nguyễn Quang Hưng dịch.
Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội - 1996.
Sách “Tuyển chọn và đào tạo vận động viên trẻ” của PGS.TS Nguyễn Kim
Minh dịch. Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội - 1996.


17

Sách “Đánh giá trình độ tập luyện trong tuyển chọn và huấn luyện thể thao”
của TS Nguyễn Thế Truyền chủ biên. Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội - 2002.

Sau cùng chúng tôi đã quyết định lựa chọn và tiến hành dùng Test nhảy xa
để kiểm tra đánh giá nhảy xa như sau:
Test nhảy xa:
Chuẩn bị: Đứng chân trước chân sau hoặc hai chân song song thân trên ngã
về trước hai tay buông tự nhiên, chạy đà 9 -11 bước.
Động tác: chạy đà tự do, tăng dần tốc độ sau đó đặt chân giậm vào ván giậm
nhảy mạnh bật người lên cao, căng ưỡn thân và bay về trước, sau đó tiếp cát bằng
hai chân rồi đứng dậy ra ngoài hố cát.
Cách đo: Từ vị trí rơi gần nhất ngược trở về ván giậm nhảy; yêu cầu thực
hiện 3 lần lấy thành tích lần cao nhất .
Dụng cụ: Hố cát, thước dây, 2 cờ (1 cờ màu đỏ, 1 cờ màu vàng).
2.1.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Phương pháp này dùng tiến hành lấy số liệu thông qua các test được xác định
từ mục tiêu (1), lấy số liệu ban đầu và lấy số liệu sau một khoảng thời gian tập
luyện về thành tích các test đánh giá sự tiến bộ về thành tích môn nhảy xa. Kiểu
thực nghiệm được lựa chọn là kiểu thực nghiệm so sánh song song bao gồm một
nhóm thực nghiệm và một nhóm đối chứng. Qua thực nghiệm góp phần làm sáng tỏ
những yếu tố tác động trực tiếp tới kết quả tập luyện của đối tượng nghiên cứu. Đây
chính là điều kiện cần thiết để giải quyết mục tiêu (2).
Để kiểm nghiệm trong thực tiễn hệ thống các bài tập nhằm nâng cao thành
tích nhảy xa ‘kiểu ưỡn thân’, tôi tiến hành thực nghiệm trên 2 nhóm qui ước sau:
Nhóm thực nghiệm: Gồm các em nữ lớp 12A1 Trường THPT Đoàn Kết,
huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, ứng dụng một số bài tập mới được xác định từ
mục tiêu (1).
Nhóm đối chứng: Gồm các em nữ lớp 12A2 Trường THPT Đoàn Kết, huyện
Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, học tập theo chương trình, giáo án giảng dạy chính khóa
tại trường.


18

Ở nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng thời gian học như nhau, mỗi tuần 2
buổi, mỗi buổi 1 tiết và thực hiện liên tục 08 tuần với tổng số 16 tiết thực hành.
Trước thực nghiệm cả 2 nhóm được kiểm tra để xác định trình độ ban đầu về
thành tích. Sau thời gian thực nghiệm tôi tiến hành kiểm tra các chỉ tiêu trên để tìm
hiểu, nghiên cứu sự tiến bộ về thành tích nhảy của cả 2 nhóm đối tượng nghiên cứu.
2.1.6. Phương pháp sử dụng toán thống kê:
Phương pháp này dùng để xử lý các số liệu thu được với sự hỗ trợ của
chương trình Microsoft Excel. Chúng tôi dự kiến sẽ sử dụng các công thức sau đây:
Tính giá trị trung bình cộng:
n

Χ=

∑χ

i

i =1

n

Tính độ lệch chuẩn:
n

∑( χ

δ=

i

i =1

− Χ)

n

2

(n > 30)

Tính chỉ số t- student: (liên quan)
d

tTN =

n

∑ (di − d )

2

n

( n > 30 )

Tính chỉ số t- student: (độc lập).
t =

X

A

−X

B

S A2
S2
+ B
nA
nB

(n > 30)

S
Trong đó :
Hệ số biến thiên:

ν =

δ
⋅ 100%
Χ

2

∑ (X − X
=

A

)2 + ∑ (X − X B )2

nA + nB − 2


19

Sai số tương đối

ε=

t05 .S X
X. n

Hệ số tương quan:

r=

n∑ χ iγ i _ ∑ χ i ∑ γ i

n X 2 − ( X ) 2  n Y 2 − ( Y ) 2 
 ∑ i ∑ i   ∑ i ∑ i 

Nhịp tăng trưởng:

W% =

V2 − V1

×100
0,5(V2 + V1 )

2.2. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.2.1. Đối tượng và khách thể nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: Các bài tập nhằm nâng cao thành tích môn nhảy xa
kiểu ưỡn thân cho học sinh nữ lớp 12A1&12A2 trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân
Phú, tỉnh Đồng Nai.
Khách thể nghiên cứu: Gồm 64 em học sinh nữ của hai lớp 12A 1&12A2
Trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, được chia làm 2 nhóm.
Nhóm thực nghiệm: Gồm 31 em học sinh nữ lớp 12A 1 Trường THPT Đoàn
Kết, ứng dụng các bài tập mới đã được xác định từ mục tiêu (1).
Nhóm đối chứng: Gồm 33 em học sinh nữ lớp 12A 2 Trường THPT Đoàn
Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, học theo chương trình chính khóa tại trường.
2.2.1 Tiến độ nghiên cứu:
T

Nội dung công việc

T
1
2

Chọn và xác định đề tài.
Thu thập, tổng hợp tài liệu,
chọn lọc các test và bài tập

Thời gian
Bắt đầu Kết húc
09/ 2012

14/09/12 28/09/12


20

Lập phiếu; xử lý phỏng vấn;
3

xác định test + bài tập; Lấy số

Trường
10/ 2012

Trần Văn Tuấn

liệu lần 1 …
4

5

6

7

8

Tiến hành thực nghiệm

Tiến hành lấy số liệu lần 2 sau
8 tuần thực nghiệm.

kết
Trường
08/10/12 16/11/12 Trần Văn Tuấn

19/11/2012.

Tháng

12/ 12

01/ 13

Phân tích

Tháng

Tháng

kết quả nghiên cứu.

02/ 13

03/ 13

Tổng hợp và hoàn chỉnh đề tài
nghiên cứu

THPT Đoàn
kết

Trường

Tháng

Xử lý kết quả nghiên cứu

THPT Đoàn

Tháng 04/ 2013

Trần Văn Tuấn

THPT Đoàn
kết
Trường

Trần Văn Tuấn

THPT Đoàn
kết
Trường

Trần Văn Tuấn

THPT Đoàn
kết
Trường

Trần Văn Tuấn

THPT Đoàn
kết

2.2.3. Địa điểm nghiên cứu:
Trường THPT Đoàn Kết, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai.
2.2.4. Dụng cụ kiểm tra.
Bao gồm: Thước dây dài, Đồng hồ bấm giây điện tử, hố nhảy, đường chạy,
ván giậm nhảy.
Tất cả đều đảm bảo độ chính xác, an toàn cho học sinh trong quá trình lấy số
liệu, tập luyện và kiểm tra.


21

CHƯƠNG 3
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
3.1. NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN VÀ XÁC ĐỊNH HỆ THỐNG CÁC BÀI TẬP
NÂNG CAO THÀNH TÍCH NHẢY XA KIỂU ƯỠN THÂN CHO HỌC SINH
NỮ LỚP 12A1&12A2 TRƯỜNG THPT ĐOÀN KẾT.
3.1.1. Nghiên cứu thực trạng việc sử dụng các bài tập nhằm nâng cao thành
tích nhảy xa ‘kiểu ưỡn thân’ cho học sinh nữ lớp 12A1&12A2 Trường THPT
Đoàn Kết – Tân Phú - Đồng Nai.
* Trong sách “Các chỉ tiêu tuyển chọn vận động viên một số môn thể thao”
(tập 2) của PTS Nguyễn Ngọc Cừ. Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội 1998 phát
hành, có các bài tập chuyên môn nhằm nâng cao thành tích của nhảy xa ‘kiểu ưỡn
thân’ như sau:
- Chạy tốc độ cao 30m (s).
- Chạy tốc độ cao 60m (s).
- Chạy tốc độ cao 100m (s).
- Hất tạ qua đầu ra sau 3kg (nữ).

- Gánh tạ.
- Bật xa tại chỗ (cm).
- Bật lò cò 10 bước chân phải.
- Bật lò cò 10 bước chân trái.
- Chạy đà 4 bước bật xa 5 bước (m).
- Thành tích nhảy xa đà ngắn (5 bước chạy đà).
- Tốc độ chạy đà 20m cuối.
- Tốc độ chạy đà 10m cuối.
- Tốc độ bước trước cuối cùng.
- Tốc độ bước cuối cùng.
* Trong sách “Bài tập chuyên môn trong điền kinh” do Quang Hưng lược
dịch. Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội 1985 phát hành, có các bài tập chuyên
môn nhằm nâng cao thành tích của nhảy xa ‘kiểu ưỡn thân’ như sau:


22

- Chạy đà trên đường chạy có đưa hông (vùng chậu – đùi) về trước lúc kết
thúc giai đoạn bay. Làm 5 đến 6 lần.
- Chạy qua phần đầu tiên của đà (đến vạch kiểm tra) bằng 6 bước chạy. Làm
4 đến 5 lần.
- Chạy qua phần đầu tiên của đà trên đường dốc phần thứ hai của đà (6 bước
chạy) trên đường bằng. Làm 5 đến 6 lần.
- Chạy đà có trọng lượng phụ ở thắt lưng (2 đến 3.5kg). Chạy 2 đến 3 lần.
- Chạy đà bình thường có giậm nhảy lúc kết thúc. Chạy 5 đến 6 lần.
- TTCB: Đứng thẳng, tạ đòn có trọng lượng 30kg đặt trên vai, gánh tạ đi
bước dài, chú ý đưa hông về trước khi đặt chân giậm (30m). Cần đặc biệt quan tâm
đến việc “chuyển” nhanh và nhẹ nhàng vùng hông lên chân giậm. Chân lúc này cần
hơi co và thực hiện động tác với nhịp trung bình.
- TTCB: Đứng thẳng, tạ có trọng lượng 30kg đặt trên vai, đi bộ làm động tác

duỗi chân giậm và nâng chân lăng đang co ở khớp gối lên cao (30m). Thực hiện với
nhịp trung bình.
- TTCB: Đứng thẳng, tạ đòn có trọng lượng 30kg đặt trên vai, đi bộ 2 – 3
bước đặt chân giậm lên bục cao 20cm và giậm nhảy, lúc này chân giậm nhanh
chóng duỗi thẳng đồng thời chân lăng nâng lên. Thực hiện với nhịp nhanh.
- TTCB: Đứng trên chân giậm, chân lăng gấp, chạy đạp sau 6 – 8 lần với
nhịp trung bình.
- TTCB: Chân giậm ở trước, chân lăng ở sau, chạy bật lên bằng chân giậm và
lần lượt vượt qua rào 5 – 6 lần. Chú ý giậm nhảy nhanh, thân trên thẳng.
- TTCB: Đứng lên ghế thể dục, hai chân dạng rộng bằng vai, tạ có trọng
lượng 30kg trên vai. Bước một bước về trước (xuống sàn) rồi làm động tác duỗi
thẳng chân giậm đồng thời với việc chuyển chân lăng lên thang thể dục. Không vội
duỗi chân lên trên. Thực hiện với nhịp trung bình và nhanh.
- TTCB: Chân giậm ở trước, chân lăng ở sau, chạy 2 – 4 bước làm động tác
nhảy lộn xuôi, đứng dậy và lăng chân kia lên. Làm từ 8 – 10 lần. Thực hiện với nhịp
chậm, trung bình và nhanh.


23

- TTCB: Chân giậm ở trước, chân lăng ở sau, chạy 4 – 6 bước giận nhảy
bước bộ bay qua giới hạn giữa hai đường cách nhau khoảng 2m, rơi xuống đất trên
chân lăng và tiếp tục chạy. Làm 10 – 15 lần. Thân trên giữ thẳng và thực hiện với
nhịp trung bình.
- TTCB: Đứng chân trước chân sau, hai tay nắm dây leo ở mức ngang đầu,
làm động tác giậm nhảy bằng chân giậm và tiếp tục chuyển hông đến sát dây. Theo
mức độ chuyển động đu đưa của dây, thực hiện bước bộ dài trên không. Làm 10 lần
với nhịp chậm, trung bình và với biện độ lớn.
- TTCB: Cầm sào đứng cạnh mép hố nhảy, làm động tác chống sào xuống
đất, giậm nhảy bằng hai chân, sau đó lăng hai chân duỗi thẳng về trước và chạm đất

bằng hai gót chân. Sau khi sào chuyển qua phương thẳng đứng thì lăng hai chân về
trước. Làm 10 lần với nhịp chậm, trung bình.
- TTCB: Chân giậm ở trước, chân lăng ở sau và chạm đất bằng mũi chân.
Chạy 4 – 6 bước làm động tác nhảy xa có chú ý đến việc lăng hai chân thẳng về
trước và tiếp cát bằng mông. Bàn chân gấp ở tư thế ‘bàn cuốc’. Làm 6 – 8 lần với
nhịp trung bình và nhanh.
* Trong sách “Điền kinh” của nhóm tác giả như PGS-TS. Dương Nghiệp
Chí, PGS-TS. Nguyễn Kim Minh... Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội 2000 phát
hành, có các bài tập nhằm nâng cao thành tích của nhảy xa như sau:
- Gánh tạ 40kg hoặc trọng lượng tạ bằng 75% trọng lượng của cơ thể. Thực
hiện động tác ngồi xuống và đứng lên 5 lần.
- Bật xa không đà.
- Nhảy xa 12 bước đà.
- Nhảy 3 bước không đà.
- Chạy 30m xuất phát thấp.
- Chạy 60m.
- Chạy 30m tốc độ cao.
- Chạy 100m.


24

* Trong sách “Giáo trình đào tạo giáo viên tiểu học” tập 2 của Vũ Đào Hùng
chủ biên. Nhà xuất bản giáo dục 1998, có rất nhiều các bài tập nhằm nâng cao thành
tích của nhảy xa (từ trang 171 đến trang 179), ví dụ một số bài tập như sau:
- Xuất phát cho chạy nhanh 30m.
- Chạy bước nhỏ thả lỏng 20m.
- Chạy nâng cao đùi 18m.
- Chạy đạp thẳng chân sau 20 đến 25m.
- Lò cò tiếp sức khoảng 20m.

- Cõng bạn đi khoảng 15 đến 20m.
- Kiệu bạn đi khoảng 15 đến 20m.
- Đứng tại chỗ tập đá lăng.
- Tập đứng lên và ngồi xuống bằng hai chân.
- Tập đứng lên và ngồi xuống bằng một chân, chân kia duỗi phía trước. Tay
vịn vào vật nào đó hoặc vào bạn bên cạnh.
- Ngồi xổm bằng hai chân sau đó đứng lên kết hợp với nhảy hai chân bật
người lên cao.
- Ngồi xổm trên một chân, chân kia duỗi thẳng phía trước, hai tay chống
hông, nhảy đổi chân.
- Gánh tạ và tập nhún cổ chân.
Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ chủ yếu của chương trình giảng dạy, căn cứ
vào đặc điểm phát triển thể chất và sinh lý lứa tuổi (nêu ở chương 1), căn cứ vào
đặc điểm công tác giảng dạy và tình hình thực tế tại Trường Cao Đẳng Sư Phạm
Đồng Nai và tham khảo kinh nghiệm của một số giáo viên khác, chúng tôi đã loại
bớt các bài tập không phù hợp, tuyển chọn lại một số bài tập đặc trưng như sau:
1- Bật cao ôm gối trên cát.
2- Bật xa tại chổ.
3- Bật xa 3 bước không đà.
4- Bật cóc 20m.
5- Chạy nâng cao đùi.


25

6- Chạy 30m xuất phát cao.
7- Nhảy bục 30 giây.
8- Chạy biến tốc 30m.
9- Chạy tăng tốc 30m.
10- Nằm ngửa gập thân.

11- Nhảy lò cò 30m.
12- Chạy đà 3 bước thực hiện bước bộ trên không.
13- Chạy đà tự do nhảy xa.
14- Bật xa 3 bước có đà.
15- Bật cao chạm vật qui định.
16- Chạy 200m.
17- Gánh tạ trọng lượng nhỏ.
18- Chạy đạp sau 30m.
19- Chạy đà trên đường chạy có đưa hông (vùng chậu – đùi) về trước lúc kết
thúc giai đoạn bay. Làm 5 đến 6 lần.
20- Chạy qua phần đầu tiên của đà (đến vạch kiểm tra) bằng 6 bước chạy.
Làm 4 đến 5 lần.
21- Chạy đà bình thường có giậm nhảy lúc kết thúc. Chạy 5 đến 6 lần.
22- TTCB: Chân giậm ở trước, chân lăng ở sau, chạy bật lên bằng chân giậm
và lần lượt vượt qua rào 5 – 6 lần. Chú ý giậm nhảy nhanh, thân trên thẳng. Thực
hiện với nhịp nhanh.
23- TTCB: Đứng trên chân giậm, chân lăng gấp, chạy đạp sau 6 – 8 lần với
nhịp trung bình.
24- TTCB: Đứng lên ghế thể dục, hai chân dạng rộng bằng vai, tạ có trọng
lượng 30kg trên vai. Bước một bước về trước (xuống sàn) rồi làm động tác duỗi
thẳng chân giậm đồng thời với việc chuyển chân lăng lên thang thể dục. Không vội
duỗi chân lên trên. Thực hiện với nhịp trung bình và nhanh.
25- Tập đứng lên và ngồi xuống bằng một chân, chân kia duỗi phía trước.
Tay vịn vào vật nào đó hoặc vào bạn bên cạnh.