Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong đấu thầu xây lắp công trình sử dụng nguồn vốn của ngân hàng thế giới

Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

L IC M
Tr

ng

i h c Th y L i

N

c h t, tôi xin chân thành c m n các th y cô trong tr

ng

i h c Th y

L i đ c bi t là các th y cô trong khoa Công trình, khoa Kinh t và Qu n lý đã nhi t
tình gi ng d y, t o các đi u ki n t t nh t có th cho tôi trong su t th i gian h c t p,
nghiên c u t i tr

ng.

Tôi xin bày t lòng bi t n sâu s c đ n PGS.TS. inh Tu n H i – gi ng viên b
môn Công ngh và Qu n lý xây d ng đã h

ng d n t n tình giúp tác gi hoàn thành

lu n v n t t nghi p.

ng th i, tôi xin c m n ban lãnh đ o và các anh, ch trong công ty C ph n
Xây l p Th y s n II đã t o đi u ki n cho tôi thu th p d li u đ th c hi n đ
v n. Tôi c ng xin g i l i c m đ n gia đình, b n bè, đ ng nghi p nh ng ng

c lu n
i đã h

tr , chia s , đ ng viên tôi trong su t quá trình h c t p, nghiên c u và th c hi n lu n
v n.
Do trình đ , kinh nghi m c ng nh th i gian nghiên c u còn h n ch nên lu n
v n khó tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y, tôi r t mong nh n đ

c nh ng ý ki n đóng

góp c a quý th y cô và quý đ c gi .
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày

tháng

n m 2015

Tác gi lu n v n

Ph m Hoàng Long

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 1

Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng cá nhân
tôi. Các s li u và k t qu trong lu n v n là hoàn toàn trung th c và ch a đ
b trong t t c các công trình nghiên c u nào tr

c ai công

c đây. T t c các trích d n đã đ

c

ghi rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày

n m 2015

tháng

Tác gi lu n v n

Ph m Hoàng Long

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 2


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

M CL C
U .........................................................................................................................7

M
1.

Tính c p thi t c a đ tài .......................................................................................7

2.

M c tiêu c a đ tài ...............................................................................................9

3.

Cách ti p c n và ph

ng pháp th c hi n .............................................................9

3.1 Cách ti p c n: ...............................................................................................9
3.2 Ph
4.
CH

ng pháp nghiên c u: ...........................................................................10

K t qu d ki n đ t đ

c ...................................................................................10

NG I....................................................................................................................11

T NG QUAN V

N NG L C C NH TRANH C A DOANH NGHI P TRONG

U TH U XÂY L P ................................................................................................11
1.1 Khái ni m c nh tranh và n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p ............................11
1.1.1 Khái ni m c nh tranh ........................................................................................11
1.1.2 N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p .............................................................12
1.1.3 Công c c nh tranh đ u th u xây l p ................................................................14
1.2 T ng quan c nh tranh trong đ u th u xây d ng ......................................................17
1.2.1

c đi m c a c nh tranh trong đ u th u xây d ng ..........................................17

1.2.2 Các nhân t

CH

nh h

ng đ n n ng l c c nh tranh trong đ u th u......................20

NG II ..................................................................................................................28

C S LÝ LU N V C NH TRANH TRONG

U TH U XÂY D NG ............28

2.1 C s lý lu n v đ u th u ........................................................................................28
2.1.1 C s lý lu n v đ u th u theo quy đ nh c a Vi t Nam ...................................28
2.1.2

u th u theo quy đ nh c a Ngân hàng th gi i (WB) ....................................41

2.1.3 Nh ng khác bi t chính gi a quy đ nh và th c ti n đ u th u c a Ngân hàng Th
gi i và Vi t Nam t các quy đ nh c a Ngân hàng .....................................................46
2.2 C s th c ti n nâng cao kh n ng c nh tranh trong đ u th u xây l p ...................48
2.2.1 Nh ng nhân t

nh h

ng t i k t qu đ u th u................................................48

2.2.2 Nh ng nhân t

nh h

ng đ n kh n ng c nh tranh trong đ u th u ................52

2.2.3 Tiêu chí đánh giá n ng l c c nh tranh trong đ u th u ......................................55

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 3


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

2.2.4 Nh ng bài h c kinh nghi m trong n
K t lu n ch
CH

ng

i h c Th y L i

c và qu c t .........................................58

ng 2 .........................................................................................................62

NG III .................................................................................................................64

TH C TR NG VÀ GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C C NH TRANH C A
DOANH NGHI P TRONG

U TH U XÂY L P CÔNG TRÌNH S

VAY ODA C A NGÂN HÀNG TH GI I (WB) THÔNG QUA D

D NG V N
ÁN WB6 ......64

3.1 Gi i thi u chung v công ty C ph n Xây l p Th y s n II và d án WB6 .............64
3.1.1 Gi i thi u công ty C ph n Xây l p Th y S n II .............................................64
3.1.2 Gi i thi u v D án WB6 “Phát tri n giao thông v n t i khu v c đ ng b ng
B c B ” s d ng v n vay ODA c a Ngân hàng Th gi i (WB) ...............................67
3.2 Tình hình th c hi n công tác đ u th u c a D án WB6 s d ng v n vay ODA c a
Ngân hàng Th gi i (WB) .............................................................................................73
3.2.1 K ho ch th c hi n và phân k giai đo n th c hi n .........................................73
3.2.2 Th c tr ng ho t đ ng đ u th u m t s gói th u xây l p ...................................82
3.3 Phân tích đánh giá th c tr ng ho t đ ng đ u th u t i D án WB6 .........................83
3.3.1 Nh ng k t qu đ t đ

c ....................................................................................83

3.3.2 Nh ng khó kh n và nguyên nhân .....................................................................85
3.4 Quan đi m và m c tiêu ............................................................................................88
3.4.1 M c tiêu cho công tác đ u th u trong th i gian t i: .........................................89
3.4.2 Nguyên t c nâng cao ch t l
3.5

xu t gi i pháp nâng cao ch t l

ng đ u th u ........................................................90

ng đ u th u cho doanh nghi p tham gia các gói

th u s d ng v n vay ODA c a Ngân hàng Th gi i (WB) .........................................91
3.5.1 Giá d th u và công tác l p H s d th u .......................................................91
3.5.2 Nâng cao n ng l c thi công ..............................................................................94
3.5.3 Nâng cao n ng l c tài chính .............................................................................96
3.5.4 Nâng cao n ng l c máy móc thi t b , công ngh thi công ..............................101
3.5.5 Nâng cao ch t l
3.6

ng ngu n nhân l c và chính sách qu n lý .........................103

xu t m t s gi i pháp cho Ban qu n lý d án và các c p có th m quy n trong

qu n lý đi u hành các d án s d ng v n đ u t c a Ngân hàng Th gi i .................104

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 4


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

3.6.1 Hoàn ch nh h th ng v n b n pháp lu t v đ u th u ......................................104

3.6.2 T ch c ph bi n quán tri t th c thi pháp lu t v đ u th u và nâng cao ch t
l

ng cán b làm công tác đ u th u ........................................................................105

3.6.3 T ch c t t công tác thanh tra ki m tra, thanh tra v đ u th u.......................105
3.6.4 T ng c

ng tính công khai hóa, minh b ch trong công tác đ u th u .............106

3.6.5 T ng c

ng vi c ch đ o c a các c p có th m quy n .....................................106

K t lu n ch

ng 3 .......................................................................................................107

K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................108
i.

K t lu n ...............................................................................................................108

ii.

Ki n ngh .............................................................................................................108

TÀI LI U THAM KH O ...........................................................................................110

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 5


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

DANH M C B NG BI U, S
B ng 3.1 Tóm t t s li u tài chính 5 n m c a công ty C ph n xây l p Th y s n II...68
S đ 3.2 S đ T ch c D án WB6………………………………………………...74
B ng 3.3 K ho ch đ u th u m t s gói th u thu c d án WB6……………………..77

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 6


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

M

Tr

ng

i h c Th y L i

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
T n m 1994, Vi t Nam đã ti p nh n, qu n lý và ch đ o th c hi n hàng ch c
d án ODA vi n tr không hoàn l i v i t ng giá tr lên đ n hàng ch c tri u USD cùng
hàng lo t các d án ODA v n vay u đãi c a các t ch c qu c t (ADB, WB, JIBIC...)
v i s v n lên đ n hàng tr m tri u USD. Ngu n v n h tr phát tri n chính th c (ODA)
v i vai trò xúc tác quan tr ng v i m c t ng trung bình 8% m i n m k t n m 1997 đã
góp ph n h tr tích c c đ i v i s phát tri n kinh t nhanh chóng c a Vi t Nam. Nhìn
t ng th , tình hình th c hi n các d án ODA t i Vi t Nam nói chung và trong ngành
xây d ng nói riêng đ
b

c coi là thành công, đóng góp tích c c vào vi c hoàn thi n m t

c h t ng kinh t - xã h i, nâng cao đ i s ng nhân dân, b o v môi tr

ng, phát

tri n ngu n nhân l c, c i cách th ch chính sách...
Ngu n v n ODA nói chung và v n vay c a Ngân hàng th gi i WB nói riêng
đã h tr đ c l c cho phát tri n c s h t ng kinh t -xã h i
t ng tr

ng kinh t , chuy n d ch c c u kinh t theo h

Vi t Nam, góp ph n

ng công nghi p hoá, hi n đ i

hoá, phát tri n xã h i, xoá đói-gi m nghèo. Hàng lo t các d án, công trình c s h
t ng đ
l

c đ u t t ngu n v n này nh các đ

i đi n, thu l i, tr

ng giao thông, nâng c p đô th , m ng

ng h c, b nh vi n đã và đang đ

tác d ng tích c c. Dù Vi t Nam đã v

n lên thành n

c đ a vào s d ng phát huy
c có thu nh p trung bình và s

t ng d n t l v n vay kém u đãi, nh ng Vi t Nam v n r t c n v n vay u đãi, trong
đó có ngu n v n tài tr

u đãi c a Hi p h i Phát tri n Qu c t (IDA) – m t t ch c

thu c WB.
Bên c nh ngu n v n vay u đãi IDA, Vi t Nam b t đ u tri n khai vay v n t
ngu n Ngân hàng Tái thi t và Phát tri n Qu c t (IBRD) t n m 2009. Nh v y, k t
n m 2009, Vi t Nam đã tr thành n

c vay h n h p t WB (t c là v a vay t ngu n

IBRD và t ngu n IDA). Vi t Nam đang là n
đánh giá n m trong 10 n

c nh n đ

c nhi u u đãi khi đ

c

c s d ng v n vay ODA có hi u qu . T n m 1990, Vi t

Nam đã h p th t các đ i tác ODA 31 t USD. Ch tính riêng n m 2009, h p th 4.2

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 7


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

t USD (t

ng đ

Tr

ng

i h c Th y L i

ng 4% GDP). Nh v y, vi c th c hi n các d án do WB tài tr xét

t góc đ ban qu n lý d án đã thành công. Bà Victoria Kwakwwa- Giám đ c qu c gia
Ngân hàng Th gi i đánh giá Vi t Nam đã đ t đ

c các m c tiêu phát tri n

100%

trong t ng s các d án đã đóng do Ngân hàng Th gi i h tr . Hi n nay, c n
51 d án do WB tài tr và đ
ban qu n lý c p t nh.

c th c hi n, qu n lý b i 305 ban qu n lý trung

c có
ng và

qu n lý và s d ng có hi u qu ngu n v n trên là đi u r t c n

thi t.
D án WB6 “Phát tri n giao thông v n t i khu v c đ ng b ng B c B ” đ

c tài

tr b i Ngân hàng Th gi i (World Bank) có t ng m c đ u t 201,5 tri u USD; trong
đó, v n vay Ngân hàng th gi i là 171,5 tri u USD, còn l i là v n đ i ng c a Chính

ph Vi t Nam, do Ban qu n lý các d án đ

ng th y n i đ a phía B c (C c

ng

th y n i đ a Vi t Nam) qu n lý. Quy mô d án g m nâng c p các hành lang đ
th y qu c gia thu c khu v c
qua sông

ng

ng b ng B c B nh hành lang Vi t Trì-Qu ng Ninh

u ng, hành lang Hà N i - Bi n

ông qua c a L ch Giang dài 259km; xây

d ng m i c ng Vi t Trì và Ninh Phúc; nâng c p c a sông Ninh C và kênh n i

áy

Ninh c có âu tàu.
Tuy nhiên, m t th c tr ng đáng bu n đó là các doanh nghi p trong n
xây d ng đ

c th

c dù đã

ng hi u c a riêng mình, n ng l c tài chính và kinh nghi m thi

công c ng l n m nh r t nhi u nh ng v n thua thi t ngay trên chính sân nhà c a mình
và b lo i ra kh i các d án ODA l n. Không k đ n vi c không cho phép các doanh
nghi p thu c m t B tham gia đ u th u các d án do B ho c m t đ n v tr c thu c
B đó th c hi n, nhi u d án nhà tài tr cho phép nhà th u n i tham gia đ u th u
nh ng nh ng quy đ nh v n ng l c, kinh nghi m th c hi n các d án t
đã lo i các nhà th u trong n

c ngay t vòng đ u. V i vi c ph i

ng t g n nh

ngoài các d án l n,

các nhà th u n i đành ch p nh n tr thành th u ph cho nhà th u ngo i, vô hình chung
t o đi u ki n làm l i cho h b i nhà th u ph g n nh ch đi làm thuê, l y ti n nhân
công và thi t b , còn bao nhiêu l i nhu n các nhà th u chính đã n m h t.

m t khía

c nh khác, th i gian qua tình tr ng các nhà th u qu c t b giá th p t i các d án ODA

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 8


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

v n di n ra ph bi n; vi c này khi n th tr

ng

i h c Th y L i

ng xây l p Vi t Nam tr nên méo mó.

“Nhà th u chính b giá quá th p nh ng không bao gi h ch u thi t v ph n mình mà
đ lên đ u các nhà th u ph trong n

c b ng vi c ép giá ho c l a ch n các nhà th u

ph y u kém, không có n ng l c thi công.
án ch m ti n đ và ch t l

ây là nguyên nhân chính khi n nhi u d

ng không đ m b o”- ông Ph m Xuân Th y, Giám đ c

Công ty CP C u 12- m t đ n v có th

ng hi u trong l nh v c c u hàng đ u Vi t Nam

nh n xét.
T nh ng th c t và phân tích

trên, đ ng th i qua th i gian nghiên c u, k t

h p v i kinh nghi m công tác th c t c a b n thân trong vi c tham gia đ u th u các
gói th u thu c D án WB6 “Phát tri n giao thông v n t i khu v c đ ng b ng B c B ”
cho th y đ qu n lý, s d ng ngu n v n ODA hi u qu thì công tác đ u th u là m t
công tác r t quan tr ng. Vi c th c hi n công tác đ u th u t i nhi u D án còn b c l
nhi u y u kém, r i ro v đ u th u cao, th c tr ng công tác đ u th u còn b c l nhi u
khi m khuy t, n ng l c c a Ban qu n lý d án và t chuyên gia đ u th u còn nhi u
h n ch , trong quá trình th c hi n g p nhi u khó kh n,v

ng m c. Tình hình trên đòi

h i c n nghiên c u m t cách khoa h c th c tr ng và phân tích rõ nguyên nhân, t đó
đ ra các gi i pháp nâng cao hi u qu công tác đ u th u (áp d ng cho D án WB6
“Phát tri n giao thông v n t i khu v c đ ng b ng B c B ” s d ng v n vay ODA c a
Ngân hàng Th gi i).
2. M c tiêu c a đ tài
M c tiêu c a đ tài là nghiên c u t ng quan đ u th u các gói th u xây l p s
d ng v n u đãi c a Ngân hàng Th gi i, đ xu t nâng cao n ng l c c nh tranh c a
các nhà th u trong n

c.

3. Cách ti p c n và ph

ng pháp th c hi n

3.1 Cách ti p c n:
- Ti p c n lý thuy t v công tác đ u th u các gói th u s d ng v n ODA t Ngân
hàng Th gi i;

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 9


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

- Ti p c n th c t các gói th u đã, đang và s tri n khai th c hi n c a d án WB6
“Phát tri n giao thông v n t i khu v c đ ng b ng B c B ”; t p trung nghiên c u ho t
đ ng đ u th u.
3.2 Ph

ng pháp nghiên c u:

- Ph

ng pháp lý thuy t

- Ph

ng pháp t ng h p

- Ph

ng pháp chuyên gia

- Ph

ng pháp phân tích đánh giá

4. K t qu d ki n đ t đ

c

Lu n v n h th ng lý lu n v n ng l c c nh canh c a doanh nghi p xây l p
trong đ u th u và làm rõ v quá trình đ u th u theo quy đ nh c a Vi t Nam và c a
Ngân hàng Th gi i (WB), t đó ch ra m t s khác bi t gi a quy đ nh c a Chính ph
Vi t Nam và Ngân hàng Th gi i (WB) trong ho t đ ng đ u th u.
Ý ngh a v th c ti n: ánh giá th c tr ng v ho t đ ng đ u th u t i D án WB6
“Phát tri n giao thông v n t i khu v c đ ng b ng B c B ” s d ng v n vay ODA c a
Ngân hàng Th gi i (WB).
Phân tích đ a ra m t s nguyên nhân t n t i trong ho t đ ng đ u th u. T đó
đ a ra m t s gi i pháp góp ph n nâng cao ch t l
d án và các d án t

ng đ u th u trong th i gian t i cho

ng t do Ngân hàng Th gi i(WB) tài tr , dùng làm tài ti u

tham kh o cho các D án s d ng ngu n v n ODA do Ngân hàng Th gi i (WB) tài
tr .

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 10


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

CH

ng

i h c Th y L i

NG I

T NG QUAN V N NG L C C NH TRANH C A DOANH NGHI P
TRONG
U TH U XÂY L P
1.1 Khái ni m c nh tranh và n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p
1.1.1 Khái ni m c nh tranh
“C nh tranh” là khái ni m đã xu t hi n t lâu b i đó là s n ph m t t y u c a s
phát tri n kinh t xã h i. Trong m i ph
y u t ch đ o đ nh h
hi n nay, y u t đ

ng di n c a cu c s ng, ý th c v

n lên luôn là

ng cho suy ngh và hành đ ng c a con ng

i. Trong giai đo n

c coi là kh c nghi t nh t là c nh tranh. Môi tr

ng ho t đ ng c a

doanh nghi p ngày nay đ y bi n đ ng và c nh tranh hi n nay là cu c đ u tranh gay g t,
quy t li t gi a các ch th kinh t tham gia vào th tr

ng nh m giành gi t nhi u các l i

ích kinh t h n v mình.
M i giai đo n phát tri n c a n n kinh t xã h i, khái ni m “c nh tranh” đ
tác gi trình bày d
D

c các

i nh ng góc đ khác nhau.

i th i k Ch ngh a t b n phát tri n, Mác đã quan ni m : “C nh tranh ch

ngh a t b n là s ganh đua, đ u tranh gay g t gi a các nhà t b n nh m giành gi t nh ng
đi u ki n thu n l i trong s n xu t và tiêu th hàng hóa đ thu đ
Theo t đi n kinh doanh (xu t b n n m 1992)
tr

ng đ

c l i nhu n siêu ng ch”.

Anh: “C nh tranh trong c ch th

c đ nh ngh a là s ganh đua kình đ ch gi a các nhà kinh doanh nh m giành tài

nguyên s n xu t cùng m t lo i v phía mình”.
n ngày nay n n kinh t th gi i đã ti n t i h i nh p gi a các n n kinh t , c ch
ho t đ ng là c ch th tr

ng có s qu n lý và đi u ti t c a Nhà n

c thì khái ni m c nh

tranh tuy m t h n tính giai c p và chính tr nh ng b n ch t v n không thay đ i. C nh
tranh v n là s đ u tranh gay g t, s ganh đua gi a các t ch c, doanh nghi p nh m đ t
đ

c nh ng đi u ki n thu n l i trong s n xu t và kinh doanh đ đ t đ

c nh ng m c tiêu

c a t ch c, doanh nghi p đó.
C nh tranh là m t trong nh ng quy lu t c a n n kinh t th tr

ng, ch u nhi u chi

ph i c a quan h s n xu t gi v trí th ng tr trong xã h i, có quan h h u c v i các quy

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 11


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

lu t kinh t khác nh quy lu t giá tr , quy lu t l u thông ti n t , quy lu t cung c u,… đây
là đ c tr ng c a c nh tranh.

Vi t Nam, cùng v i vi c chuy n đ i sang n n kinh t th

tr

cđ

ng, c nh tranh đã t ng b

c ti p nh n nh m t nguyên t c c b n trong t ch c

qu n lý và đi u khi n n n kinh t qu c dân nói chung, trong t ch c và đi u hành kinh
doanh trong các doanh nghi p nói riêng. C nh tranh không nh ng là môi tr

ng và đ ng

l c c a s phát tri n mà còn là m t y u t quan tr ng làm lành m nh hoá các quan h xã
h i, t o đ ng l c cho s phát tri n.
D a trên nh ng phân tích trên, lu n v n đ a ra khái ni m v c nh tranh mà trong
đó ch ra đ

c ch th c nh tranh, tính ch t, ph

ng th c và m c đích c a quá trình c nh

tranh trong th i đi m hi n t i c a n n kinh t Vi t Nam nh sau : « C nh tranh là m t quá
trình kinh t mà trong đó các ch th ganh đua v i nhau đ chi m l nh th tr

ng cùng các

đi u ki n s n xu t và tiêu th s n ph m có l i nh t nh m m c tiêu t i đa hóa l i nhu n đ t
đ

c».

1.1.2 N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p
Có nhi u khái ni m v n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p mà qua nghiên c u
c a tác gi , sau đây là m t s cách ti p c n v n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p đáng
chú ý.
M t là, n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p là kh n ng duy trì và m r ng th
ph n, thu l i nhu n c a doanh nghi p. ây là cách quan ni m khá ph bi n hi n nay, theo
đó n ng l c c nh tranh là kh n ng tiêu th hàng hóa, d ch v so v i đ i th và kh n ng
“thu l i” c a các doanh nghi p. Cách quan ni m nh v y t
th

ng đ ng v i cách ti p c n

ng m i truy n th ng đã nêu trên. H n ch trong cách quan ni m này là ch a bao hàm

các ph

ng th c, ch a ph n ánh m t cách bao quát n ng l c kinh doanh c a doanh

nghi p.
Hai là, n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p là kh n ng ch ng ch u tr

cs t n

công c a doanh nghi p khác. Ch ng h n, H i đ ng Chính sách n ng l c c a M đ a ra
đ nh ngh a: n ng l c c nh tranh là n ng l c kinh t v hàng hóa và d ch v trên th tr
th gi i.

ng

y ban Qu c gia v H p tác Kinh t Qu c t (CIEM) cho r ng: n ng l c c nh

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 12


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

tranh là n ng l c c a m t doanh nghi p “không b doanh nghi p khác đánh b i v n ng
l c kinh t ”. Tuy nhi n, quan ni m v n ng l c c nh tranh này mang tính ch t đ nh tính,
khó có th đ nh l

ng.

Ba là, n ng l c c nh tranh đ ng ngh a v i n ng su t lao đ ng. Theo T ch c H p
tác và Phát tri n Kinh t (OECD) n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p là s c s n xu t ra
thu nh p t

ng đ i cao trên c s s d ng các y u t s n xu t có hi u qu làm cho các

doanh nghi p phát tri n b n v ng trong đi u ki n c nh tranh qu c t . Theo M. Porter
(1990), n ng su t lao đ ng là th c đo duy nh t v n ng l c c nh tranh. Tuy nhiên, các
quan ni m này ch a g n v i vi c th c hi n các m c tiêu và nhi m v c a doanh nghi p.
Ngoài ra, không ít ý ki n đ ng nh t n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p v i
n ng l c kinh doanh. Nh v y, đ n nay quan ni m v n ng l c c nh tranh c a doanh
nghi p v n ch a đ

c hi u th ng nh t.

T nghiên c u, tác gi lu n v n cho r ng khi đ a ra khái ni m v n ng l c c nh
tranh c a doanh nghi p c n g n khái ni m đó v i đi u ki n, hoàn c nh và trình đ phát
tri n trong t ng th i k .

ng th i n ng l c c nh tranh c n th hi n kh n ng tranh đua,

tranh giành v các doanh nghi p không ch v n ng l c thu hút và s d ng các y u t s n
xu t, kh n ng tiêu th hàng hóa mà c kh n ng m r ng không gian sinh t n c a s n
ph m, kh n ng sáng t o s n ph m m i. Bên c nh đó, n ng l c c nh tranh c a doanh
nghi p c n th hi n đ

c ph

ng th c c nh tranh phù h p, bao g m c nh ng ph

th c truy n th ng và c nh ng ph

ng

ng th c hi n đ i – không ch d a trên l i th so sánh

mà d a vào l i th c nh tranh, d a vào quy ch .
i v i doanh nghi p xây l p, không n m ngoài quy lu t chung, doanh nghi p xây
l p c ng c n nâng cao n ng l c c nh tranh trong cu c đua giành quy n xây l p công trình
xây d ng v i các doanh nghi p xây l p khác.
T đó, lu n v n đ a ra khái ni m n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p xây l p
trong đi u ki n n n kinh t hi n t i nh sau: « N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p xây
l p là kh n ng duy trì và nâng cao l i th c nh tranh trong vi c xây l p công trình, m
r ng m ng l

i xây d ng, thu hút và s d ng có hi u qu các y u t s n xu t nh m đ t l i

ích kinh t cao và đ m b o s phát tri n b n v ng c a doanh nghi p ».

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 13


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

1.1.3 Công c c nh tranh đ u th u xây l p
Ngày nay, đ u th u đ

c áp d ng trên nhi u l nh v c nh ng nhi u nh t v n là

trong l nh v c xây d ng công trình. Trong n n kinh t th tr

ng hi n nay, ph

ng th c

đ u th u trong l nh v c xây d ng c b n có vai trò to l n đ i v i ch đ u t , nhà th u và
nhà n

c.

i v i doanh nghi p, vì m c tiêu khi tham gia đ u th u là ph i giành đ

c

chi n th ng nên vi c xây d ng n ng l c c nh tranh trong đ u th u có ý ngh a r t quan
tr ng. Chính m c tiêu này s là đ ng l c đ doanh nghi p phát huy đ

c tính n ng đ ng,

sáng t o trong đ u th u, tích c c tìm ki m thông tin, xây d ng các m i quan h , tìm m i
cách nâng cao uy tín, th

ng hi u trên th tr

ng. Và trong quá trình th c hi n d án, v i

yêu c u ph i đ m b o đúng ti n đ , đúng k ho ch và hoàn thành càng s m càng t t đã
thúc đ y doanh nghi p tìm m i cách nâng cao n ng l c v k thu t công ngh tiên ti n đ
rút ng n th i h n thi công. M t khác, vi c th ng th u s giúp doanh nghi p t o đ
n vi c làm và thu nh p cho ng
doanh nghi p, ng
đ

i lao đ ng, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a

c l i n u doanh nghi p tr

c thu nh p cho ng

c công

t th u thì s không có vi c làm, không t o

i lao đ ng, hi u qu kinh doanh gi m sút, n u kéo dài thì s d n

đ n thua l , phá s n.
1.1.3.1 Giá d th u
ây là ch tiêu quan tr ng, nó quy t đ nh vi c doanh nghi p có trúng th u hay
không. N u xây d ng đ

c m c giá b th u t t s đ m b o cho doanh nghi p có kh n ng

trúng th u cao đ ng th i c ng b o đ m đ

c hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh

nghi p.
Giá d th u liên quan đ n r t nhi u y u t nh trình đ t ch c, qu n lý c a doanh
nghi p, k thu t thi công, kh n ng áp d ng công ngh tiên ti n, n ng l c tài chính c a
doanh nghi p,... Vi c xác đ nh giá đ đánh giá là xác đ nh chi phí trên cùng m t m t b ng
v k thu t, tài chính, th

ng m i và các y u t khác nh m so sánh, x p h ng các h s

d th u. H s d th u có giá đánh giá th p nh t s đ

c x p th nh t. Vì v y, đ giá b

th u có u th c nh tranh thì đòi h i doanh nghi p ph i có chính sách giá linh ho t d a

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 14

Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

trên c s : n ng l c th c s c a doanh nghi p; m c tiêu tham gia đ u th u; quy mô, đ c
đi m, đ a đi m c a d án, các phong t c t p quán c a đ a ph
Thông th

ng có d án thi công,....

ng thì vi c xây d ng giá b th u ph thu c l n vào m c tiêu đ u th u

c a nhà th u nh : tìm ki m l i nhu n, t o công n vi c làm hay m c a th tr

ng m i.

Tu theo nh ng m c tiêu c th mà nhà th u xây d ng nh ng m c giá phù h p đ đ t
đ

c m c tiêu.

1.1.3.2 Ch t l
Ch t l

ng công trình
ng s n ph m là kh n ng tho mãn nhu c u c a khách hàng, m t s n

ph m hay công trình đ

c coi là t t khi nó đáp ng đ y đ các yêu c u c a khách hàng.

nâng cao n ng l c c nh tranh đòi h i doanh nghi p ph i luôn luôn gi v ng và không
ng ng nâng cao ch t l

ng công trình, đây là đi u ki n không th thi u đ

c n u doanh

nghi p xây d ng mu n giành chi n th ng trong c nh tranh đ u th u. Trong l nh v c xây
d ng, ch t l

ng công trình là v n đ s ng còn đ i v i doanh nghi p. Vi c nâng cao ch t

l

ng công trình có ý ngh a h t s c quan tr ng, nó đ

l

ng công trình t t s góp ph n t ng uy tín, th

cao kh n ng c nh tranh, m r ng th tr

c th hi n trên các m t: n u ch t

ng hi u c a doanh nghi p qua đó nâng

ng. Khi ch t l

ng công trình đ

c nâng cao thì

hi u qu s n xu t kinh doanh t ng, doanh thu, l i nhu n t ng theo, đ i s ng c a công
nhân viên đ

c nâng lên, kích thích m i ng

Khi c nh tranh b ng ph

i làm vi c nhi u h n.

ng th c này, các nhà th u c nh tranh v i nhau không ch

b ng ch t l

ng cam k t trong công trình đang t ch c đ u th u mà còn c nh tranh thông

qua ch t l

ng các công trình khác đã xây và đang xây d ng. Trên th c t cho th y h u

qu c a công trình xây d ng kém ch t l

ng đ l i th

h i không ch là ti n b c mà còn c y u t con ng

ng là r t nghiêm tr ng, gây thi t

i. Hi n nay Nhà n

c đã ban hành

nhi u v n b n quy đ nh rõ trách nhi m c a ch đ u t , do đó các ch đ u t ngày càng
xem tr ng ch t l

ng công trình và nó đ

c xem là m t trong nh ng công c m nh trong

đ u th u xây d ng.

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 15


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

1.1.3.3 Ti n đ thi công
Ti n đ thi công là b ng k ho ch t ng h p vi c th c hi n các b

c công vi c

trong công tác thi công công trình c a nhà th u. Ti n đ thi công th hi n nh ng cam k t
c a doanh nghi p v các m t ch t l

ng, an toàn lao đ ng, th i h n bàn giao công trình.

B ng ti n đ thi công giúp ch đ u t đánh giá đ

c n ng l c c a nhà th u trên các m t

nh trình đ qu n lý, k thu t thi công, n ng l c máy móc thi t b , nhân l c.
N u nh tr

c đây khi xem xét, đánh giá, l a ch n nhà th u trong các cu c đ u

th u ch đ u t th

ng ch n nhà th u b giá th p, giá càng th p thì kh n ng trúng th u

càng cao mà không chú tr ng đ n các m t khác và h u qu là nhi u công trình kéo dài ti n
đ thi công, ch t l

ng th p kém nh h

ng nghi m tr ng đ n m i m t đ i s ng kinh t

xã h i. Vì v y hi n nay khi xem xét, ch m th u thì ch đ u t chú tr ng nhi u h n đ n
ch t l

ng, ti n đ . Giá b th u tuy v n là y u t quan tr ng nh ng không còn y u t

quy t đ nh đ n kh n ng trúng th u.
1.1.3.4 N ng l c tài chính
Hi n nay các ch đ u t tr

c khi ra quy t đ nh còn xem xét đ n kh n ng ng

v n thi công và kh n ng huy đ ng v n c a nhà th u. Kh n ng tài chính v ng m nh là
ti n đ đ th c hi n d án ch t l

ng vào đ m b o ti n đ . Th c t cho th y trong r t

nhi u d án, các nhà th u đã trúng th u nh có n ng l c tài chính t t và lành m nh. Vì v y
y u t n ng l c tài chính đ

c đánh giá r t cao đ i v i n ng l c c a m i m t doanh

nghi p xây d ng.
1.1.3.5 Máy móc thi t b , công ngh thi công
i v i doanh nghi p xây d ng, máy móc thi t b đ

c xem là b ph n ch y u và

quan tr ng nh t trong tài s n c đ nh c a doanh nghi p. Nó là th

c đo trình đ k thu t,

là th hi n n ng l c hi n có đ ng th i là nhân t quan tr ng góp ph n t ng kh n ng c nh
tranh c a doanh nghi p trong đ u th u. Trong quá trình ch m th u n ng l c v máy móc
thi t b đ

c ch đ u t

xem xét r t k , b i vì nó có tác đ ng r t l n đ n ch t l

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

ng và

Trang 16


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

ti n đ thi công. Khi đánh giá n ng l c v máy móc thi t b và công ngh ch đ u t
th

ng đánh giá các m t sau:

-

Tính hi n đ i c a thi t b , công ngh , bi u hi n các thông s nh tên nhà s n xu t,
n

-

c s n xu t, n m s n xu t, model, công su t, giá tr còn l i c a thi t b .

Tính tr ng đ ng b c a thi t b , công ngh , vì n u thi t b đ ng b s đ m b o s
phù h p g a thi t b , công ngh v i ph

ng pháp s n xu t; gi a ch t l

ng, đ

ph c t p c a s n ph m do công ngh đó s n xu t ra.
-

Tính hi u qu : Th hi n qua vi c s d ng máy móc thi t b s tác đ ng nh th nào
đ n hi u qu s n xu t kinh doanh và kh n ng huy đ ng và phát huy t i đa ngu n
l c v máy móc thi t b s n có ph c v cho m c đích c nh tranh c a nhà th u.

1.2 T ng quan c nh tranh trong đ u th u xây d ng
1.2.1

c đi m c a c nh tranh trong đ u th u xây d ng
C nh tranh gi a các doanh nghi p xây d ng trong đ u th u là s c g ng giành

đ

c quy n th c hi n các d án xây d ng thông qua đ u th u v i đi u ki n thu n l i và

t i u nh t trên c s ngu n n i l c và ngo i l c có kh n ng kh ng ch đ

c c a doanh

nghi p nh m m c đích t i đa hóa l i ích kinh t . C nh tranh trong đ u th u xây d ng có
th hi u ng n g n trên các khía c nh sau đây :
C nh tranh gi a các doanh nghi p xây d ng trong đ u th u là quá trình doanh
nghi p đ a ra nh ng gi i pháp k thu t, trang thi t b , nhân l c, ti n đ thi công, giá b
th u, u th v kinh nghi m thi công… nh m th hi n tính u vi t c a mình so v i các
nhà th u khác nh m th a mãn các yêu c u c a bên m i th u trong vi c th c hi n d án.
Quan ni m này cho th y s c nh tranh gi a các doanh nghi p là s ganh đua h t s c gay
g t nh m m c đích trúng th u. Tuy nhiên, cách hi u này gi i h n

khâu đ u th u, ch a

bao hàm su t quá trình s n xu t kinh doanh. M i doanh nghi p đ u tham gia đ u th u r t
nhi u công trình khác nhau v i nh ng đ i th khác nhau trong nh ng kho ng th i gian,
đ a đi m khác nhau. Do đó, quan ni m theo ngh a h p này s khó xác đ nh đ

c toàn di n

các v n đ c nh tranh trong đ u th u.

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 17

Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

Hi u r ng h n, c nh tranh trong đ u th u xây d ng là s ganh đua gi a các doanh
nghi p trong quá trình tìm ki m thông tin, đ a ra các gi i pháp v k thu t, u th v kinh
nghi m, đi u ki n th c hi n d án, giá b th u… nh m đ m b o trúng th u và th c hi n
các cam k t theo h p đ ng ký k t v i ch đ u t .
C nh tranh trong đ u th u th

ng đ

c hi u theo ngh a r ng và có m t s đ c

đi m sau đây :
V ch th tham gia c nh tranh đ u th u xây d ng : th

ng có nhi u ch th tham

gia, các ch th này có cùng m t m c tiêu theo đu i đó là ph i giành đ

c nh ng l i th

v phía mình. Các ch th tham gia c nh tranh đ u th u ph i tuân th các quy đ nh c a
pháp lu t, các thông l qu c t và các ràng bu c v đi u ki n tham gia đ u th u do c

quan qu n lý d án đ t ra. Các ch th khi tham gia đ u th u đ u ph i c nh tranh v i nhau,
đi u này d n t i s hình thành nhi u m i quan h c nh tranh gi a các ch th khi tham gia
đ u th u.

ó là, m i quan h c nh tranh gi a ng

mua (bên m i th u) mu n mua đ

c công trình xây d ng có ch t l

công ng n, chi phí h p lý, v phía nh ng ng
trình trong t

i bán và ng

i mua, theo đó, ng

i

ng cao, th i gian thi

i bán (nhà th u) thì mu n bán đ

c công

ng lai có giá cao v i chi phí h p lý và có l i nhu n l n nh t trong h n đ

b o đ m các quy chu n c a xây d ng.
V đ it

ng c a c nh tranh đ u th u xây d ng : khi đánh giá và quy t đ nh l a

ch n nhà th u, ch đ u t th

ng c n c các tiêu chí đ xét th u, đó là : kinh nghi m,

n ng l c c u nhà th u, kh n ng tài chính, trình đ chuyên môn, k thu t, ti n đ thi công
và giá d th u. Trong đó, bên m i th u chú ý nhi u nh t t i ch t l
v k thu t và giá thành s n ph m, đó c ng chính là đ i t

ng, tính n ng u vi t

ng c nh tranh gi a các nhà

th u v i nhau.
C nh tranh b ng ch t l

ng công trình, là s c nh tranh gi a các doanh nghi p

trong vi c đ xu t các gi i pháp t t nh t v khoa h c – công ngh nh m đáp ng các tiêu
chu n do bên m i th u đ ra.

th ng th u, doanh nghi p ph i không ng ng đ u t ,

nghiên c u và ng d ng các thành t u khoa h c – công ngh nh m nâng cao ch t l
công trình. Ch t l

ng

ng công trình là m t trong nh ng y u t quan trong nh t, nó kh ng

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 18


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

đ nh n ng l c thi công, uy tín c a doanh nghi p. M t khác, ch t l

ng

i h c Th y L i

ng công trình còn góp

ph n không nh trong vi c nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh, hoàn thành m c tiêu
kinh t - k thu t mà doanh nghi p đ ra và th

ng hi u c a doanh nghi p.

C nh tranh b ng giá d th u c ng có ý ngh a h t s c quan tr ng trong quy t đ nh
đ n thành công hay th t b i trong đ u th u xây d ng. Do đó, xây d ng đ

c m c giá b

th u h p lý là yêu c u hàng đ u trong vi c đ m b o tính c nh tranh và đ t hi u qu kinh
doanh cao c a doanh nghi p.

t o ra u th c nh tranh v giá đòi h i doanh nghi p ph i

nhanh nh y và linh ho t trong vi c tìm hi u thông tin v d án, đ i th c nh tranh, m c
tiêu c a d án, u th c a các doanh nghi p khác trong c nh tranh… Tùy theo t ng công
trình c th d a vào m c tiêu c a công ty, ti m l c tài chính, n ng l c thi công t đó xây
d ng chính sách giá khác nhau đ quy t đ nh giá b th u.
C nh tranh b ng ti n đ thi công. Ti n đ thi công th hi n n ng l c c a nhà th u
trên các khía c nh nh trình đ t ch c và qu n lý thi công, kh n ng k thu t, trang thi t
b máy móc và ngu n nhân l c. Nhà th u c nh tranh v i nhau qua các tiêu chí này đ
giành nh ng u th trong đ u th u. Th c hi n đ y đ các cam k t v ti n đ thi công là
đi u quan tr ng đ th ng th u c ng nh nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.
-

V hình th c c nh tranh trong đ u th u xây d ng : hai hình th c ch y u là c nh
tranh theo chi u r ng và c nh tranh theo chi u sâu.
C nh tranh theo chi u r ng bao g m các y u t chính nh : đa d ng hóa các công

trình xây d ng mà doanh nghi p kinh doanh trên c s ngu n l c hi n có, c i ti n ph

ng

thanh toán và các đi u ki n thi công trong h p đ ng nh n th u, nâng cao n ng l c xây
d ng h s d th u đ c bi t là ho t đ ng gi i thi u và thông tin v doanh nghi p, đ i m i
công tác t ch c thi công, t ng c

ng ho t đ ng tìm ki m thông tin kinh t , đ y m nh

ho t đ ng marketing, truy n thông.

C nh tranh theo chi u sâu là s đ u t c a doanh nghi p thông qua vi c nâng c p
thi t b thi công, nghiên c u và ng d ng nh ng ti n b c a khoa h c – công ngh vào thi
công, nâng cao trình đ chuyên môn cho đ i ng cán b khoa h c và công nhân viên ch c

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 19


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

trong doanh nghi p. C nh tranh theo chi u sâu th c ch t là s c nh tranh gi a các doanh
nghi p thông qua vi c đ u t nghiên c nh m nâng cao hàm l

ng khoa h c k thu t c a

hàng hóa chào bán nói riêng và n ng l c khoa h c c a doanh nghi p nói chung.
Trong th c t , doanh nghi p th

ng th c hi n c hai hình th c trên đ nâng cao

n ng l c c nh tranh đ u th u c a mình.
1.2.2 Nh ng nhân t

nh h

ng đ n n ng l c c nh tranh trong đ u th u

1.2.2.1 Nhân t bên trong
a. Ngu n nhân l c
Ngu n nhân l c đóng m t vai trò h t s c quan tr ng đ i v i s thành công hay th t
b i trong kinh doanh c a doanh nghi p. Ngu n nhân l c c a doanh nghi p th

ng đ

c

xem xét trên các c p đ sau :
Ngu n nhân l c c p cao : là ng
chi n l

i ho ch đ nh chính sách và t ch c th c hi n

c phát tri n c a công ty ho c là nh ng ng

i am hi u có trình đ chuyên môn

sâu, vai trò c a h r t quan tr n, có tác đ ng l n đ n hi u qu kinh doanh. Vai trò này th
hi n qua vi c h là ng

i tr c ti p xây d ng, s d ng các công c đ hi n th c hóa chính

sách phát tri n doanh nghi p trong th c ti n s n xu t kinh doanh, là ng

i có kh n ng đ

ra các gi i pháp t i u v kinh t và k thu t có l i cho doanh nghi p.

i ng cán b c p

cao có trình đ chuyên môn, trình đ qu n lý, n ng đ ng sáng t o là y u t h t s c quan
tr ng, tác đ ng r t l n đ n s phát tri n c a doanh nghi p nói chúng và hi u qu c a c nh
tranh trong đ u th u nói riêng. Chính vì v y xây d ng ngu n nhân l c c p cao luôn là v n
đ quan tâm hàng đ u c a doanh nghi p hi n nay.
Cán b c p trung gian : trong các doanh nghi p xây d ng, h là các đ i tr
công, k s tr

ng, tr

ng phòng ban. V i c

m nh l nh c a c p trên và lãnh đ o c p d

ng v này, h là ng

ng thi

i th a hành k ho ch,

i th c hi n k ho ch, m nh l nh đó.

i ng

cán b này đóng vai trò quan tr ng là nhân t tác đ ng l n đ n quá trình th c hi n các d

án đúng ti n đ , đ m b o các yêu c u k thu t, an toàn lao đông.
Cán b c p c s : h là nh ng nhà qu n tr c p cu i cùng trong c c u t ch c
c a doanh nghi p, th

ng đ m nhi m ch c danh đ c công, t tr

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

ng, tr

ng ca. H có

Trang 20


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

nhi m v h

Tr

h

i h c Th y L i

ng d n, đôn đ c, ch đ o công nhân th c hi n các công vi c c th nh m

hoàn thành m c tiêu, nhi m v đ t ra, là ng
công tr

máy móc

ng

ng.

ng tr c ti p đ n ch t l

i tr c ti p đi u ph i l c l

ng nhân công,

i ng này đóng vai trò quan tr ng, công vi c c a h

nh

ng, ti n đ c a công trình, k p th i đ xu t nh ng ki n ngh ,

gi i pháp h p lý nh m đ y nhanh ti n đ thi công và ti t ki m chi phí t o nên s c c nh
tranh c a doanh nghi p. M t khác, là ng
n mb tđ

i có quan h tr c ti p v i công nhân, h có th

c tâm t nguy n v ng và ch m lo đ i s ng công nhân, qua đó t o ra s

n

đ nh và đ ng thu n trong doanh nghi p đ th c hi n m c tiêu chung.
Ng

i lao đ ng tr c ti p trong doanh nghi p : h là công nhân k thu t, k thu t

viên hi n tr

ng.

i ng lao đ ng lành ngh , có kinh nghi m, c c u h p lý là m t l i

th c a doanh nghi p trong c nh tranh đ u th u. Do đó công tác tuy n ch n, đào t o, s
d ng ng

i lao đ ng là v n đ quan tâm hàng đ u nh m t o ra s

n đ nh, t ng c

ng uy

tín và n ng l c c a doanh nghi p.
b. Kh n ng tài chính
N ng l c tài chính có tác đ ng l n đ n kh n ng c nh tranh trong đ u th u c a
doanh nghi p xây d ng. N ng l c tài chính th hi n

quy mô ngu n v n t có, kh n ng

huy đ ng v n, hi u qu s d ng v n trong s n xu t kinh doanh và có c c u h p lý gi a
v n c đ nh và v n l u đ ng.
Doanh nghi p xây d ng có kh n ng tài chính cao s có tác đ ng tích c c đ n công
tác đ u th u nói riêng c ng nh hi u qu s n xu t kinh doanh nói chung. M t m t nó giúp
doanh nghi p đ m b o tài chính đ th c hi n các d án kinh doanh, m t khác nó t o ni m

tin cho ch đ u t v kh n ng hoàn thành d án và là y u t quan tr ng đ doanh nghi p
có th huy đ ng v n bên ngoài t ngân hàng và các nhà đ u t khác.
N ng l c tài chính c a nhà th u là y u t quan tr ng, là tiêu chu n đ ch m đi m
đánh giá n ng l c nhà th u. M t khác v i n ng l c tài chính v ng m nh, doanh nghi p có
th ch đ ng l a ch n các ph

ng án b th u v i giá h p lý đ c nh tranh v i các nhà

th u khác.
n

c ta hi n nay, qua th c ti n đ u th u qu c t , xét trên ph

các doanh nghi p trong n

c th

ng không t rõ đ

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

ng di n tài chính,

c u th c a mình tr

c các doanh

Trang 21

Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

nghi p n

Tr

c ngoài. Do đó, đ trúng th u các doanh nghi p trong n

danh v i nhà th u n

c ngoài và th

ng

i h c Th y L i

c th

ng ph i liên

ng ph i ch u thi t thòi trong liên danh này.

c. Máy móc thi t b , công ngh thi công
Máy móc thi t b và công ngh thi công là m t b ph n tài s n quan tr ng c a
doanh nghi p, đ ng th i nó c ng là th

c đo trình đ k thu t, n ng l c thi công c a

doanh nghi p. Do đó đây là nhân t quan tr ng nh h

ng l n đ n kh n ng c nh tranh

trong đ u th u c a doanh nghi p.
Khi đánh giá n ng l c thi công đ ch m th u, ch đ u t th

ng xem xét y u t

máy móc thi t b và công ngh thi công trên m t s khía c nh sau :
-

Tính hi n đ i c a thi t b , công ngh ; bi u hi n

công ngh s n xu t, n m s n

xu t, hãng s n xu t, công su t, th i gian s d ng.
-

Tính đ ng b c a máy móc, thi t b và công ngh . Bi u hi n s phù h p gi a các
lo i máy móc thi công v i nhau và gi a máy móc thi công v i công ngh thi công,
gi a tính ch t ph c t p c a s n ph m công ngh đó t o ra.

-

Tính hi u qu trong s d ng máy móc, thi t b công ngh , bi u hi n

kh n ng s

d ng có hi u qu máy móc c a doanh nghi p, đó là kh n ng làm ch , khai thác có
hi u qu máy móc v i chi phí th p và kh u hao h p lý.
-

Kh n ng đ i m i máy móc và công ngh . ây là tiêu chí quan tr ng khi xem xét
n ng l c k thu t, đòi h i doanh nghi p ph i không ng ng nghiên c u, đ u t mua
s m máy móc và công ngh . Quá trình này, m t m t cho phép doanh nghi p ti p
c n v i máy móc k thu t, công ngh thi công hi n đ i, đi u này làm t ng n ng l c
thi công c a doanh nghi p. M t khác, nó t o nên uy tín kinh doanh, gi m đ

c chi

phí và làm t ng kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p.
d. Ho t đ ng marketing
Ho t đ ng qu ng cáo, ti p th là m t công vi c quan tr ng nh m xây d ng hình
nh, qu ng bá s n ph m mà doanh nghi p chào bán. ây là m t ho t đ ng quan tr ng có
tác đ ng l n đ n kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p trong đ u th u xây l p.

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 22


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

V i ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ c thù, s n ph m c a doanh nghi p xây d ng
c ng mang tính đ c thù, g n li n v i danh ti ng c a doanh nghi p. Do đó, c nh tranh gi a

các doanh nghi p xây d ng trong đ u th u g n li n v i ho t đ ng qu ng cáo, ti p th .
Ho t đ ng qu ng cáo, ti p th đòi h i ph i đ m b o tính chính xác, tính k p th i
c a thông tin v doanh nghi p c ng nh th tr

ng, th

ng xuyên tìm hi u, ti p xúc v i

các ch d án, b n hàng, đ i tác và v i các c quan truy n thông nh m tuyên truy n,
qu ng cáo v doanh nghi p mình. Gây d ng danh ti ng cho doanh nghi p là m t vi c làm
h t s c khó kh n, tuy nhiên, khi đã gây d ng đ

c thì nó tr thành m t trong nh ng nhân

t h t s c quan tr ng, có tác đ ng l n, quy t đ nh không nh đ n vi c th ng th u c a
doanh nghi p.
e. Kh n ng liên danh, liên k t
Liên danh, liên k t là s k t h p gi a các pháp nhân đ t o ra m t pháp nhân m i
nh m t o ra s c m nh t ng h p v kinh t - k thu t đ th c hi n m t m c tiêu kinh doanh
nh t đ nh.
Theo kho n 5
th u trong n

i u 4 Lu t

c tham gia.

u th u, đ i v i đ u th u trong n

i u 64 Lu t

c thì ch có nhà

u th u quy đ nh, đã là 1 nhà th u thì đ

c

quy n tham gia đ u th u v i t cách là nhà th u đ c l p ho c nhà th u liên danh. Theo
kho n 12 i u 4 Lu t

u th u thì nhà th u đ c l p ho c nhà th u liên danh đ u là nhà

th u chính, ngh a là ch u trách nhi m tham gia đ u th u, đ ng tên d th u, ký k t và th c
hi n h p đ ng n u đ

c l a ch n.

i u 15 và

i u 23 Ngh đ nh 85/2009/N -CP c ng

gi i thích rõ nhà th u chính là nhà th u đ c l p ho c là thành viên trong liên danh.
i v i nh ng d án v

t quá n ng l c th c hi n c a mình, doanh nghi p th

liên danh, liên k t v i nhau đ t ng c

ng

ng n ng l c thi công và kh n ng c nh tranh c a

mình. Quá trình liên danh, liên k t có th th c hi n theo chi u ngang và chi u d c. Liên
danh, liên k t theo chi u ngang là s h p tác c a doanh nghi p cùng ngành v i nhau đ
th c hi n các d án l n. Liên danh, liên k t theo chi u d c là liên k t gi a doanh nghi p
xây d ng v i các doanh nghi p khác v i m c đích gi m giá thành, khai thác s d ng t i
đa máy móc công ngh .

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 23


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

M r ng các hình th c liên danh, liên k t là m t xu h

ng

i h c Th y L i

ng đang di n ra m nh m

trong các doanh nghi p xây d ng. ây là s thích ng c a doanh nghi p tr
c ch th tr

ng. Hi n nay, trong đ u th u xây d ng, liên danh, liên k t di n ra theo

nguyên t c bình đ ng, cùng có l i và d
-

c đòi h i c a

i các hình th c ch y u nh :

Liên danh, liên k t tham gia d th u.

ây là hình th c các nhà th u h p tác, liên

k t v i nhau thành m t nhà th u đ tham gia d th u. Nhà th u m i có n ng l c tài
chính, nhân l c và k thu t d a trên n ng l c c a nhà th u liên k t.
-

Liên danh, liên k t hình thành các t p đoàn xây d ng.

ó là s h p tác gi a các

doanh nghi p xây d ng đ hình thành nên m t t p đoàn l n v i ti m l c kinh t và
k thu t v ng m nh nh m khai thác h t ti m n ng, th m nh c a các thành viên và
nâng cao s c c nh tranh c a doanh nghi p.
e. K thu t l p h s d th u
K thu t l p h s d th u có nh h
đây là b

ng l n t i vi c th ng th u c a doanh nghi p,

c đ u tiên trong quá trình tham gia d th u, nhà th u có th b lo i ngay t vòng

đ u n u nh không đáp ng đ

c yêu c u c a bên m i th u nh đã th a thu n.

l p h s d th u t t, đòi h i ph i nghiên c u k l
các y u t : môi tr

ng đ u th u, kh o sát d án, l p ph

ng h s m i th u, đó là

ng án t ch c thi công, xây

d ng giá đ u th u.
Xây d ng h s d th u là m t vi c làm h t s c ph c t p, th
m t kho ng th i gian h n ch , ch t l

ng di n ra trong

ng h s d th u là m t trong nh ng tiêu chí đ

bên m i th u xem xét khi xét th u. Vì th công tác này th

ng do nh ng ng

i am hi u

trong doanh nghi p đ m nh n.
1.2.2.2 Nhân t bên ngoài
a. Tình hình đ i th c nh tranh

i th c nh tranh c a doanh nghi p có nh h
tranh c a doanh nghi p. S l

ng tr c ti p đ n ho t đ ng c nh

ng, n ng l c và uy tín c a doanh nghi p tham gia d th u

ph n ánh m c đ quy t li t c a quá trình c nh tranh đ u th u. Mu n giành đ
doanh nghi p tham gia d th u ph i th hi n đ

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

cs v

c gói th u,

t tr i ho c l i th so v i các đ i

Trang 24


Lu n v n Th c s Qu n lý xây d ng

Tr

ng

i h c Th y L i

th c nh tranh. Vì v y, vi c nghiên c u, tìm hi u đ i th c nh tranh có tác đ ng r t l n

đ n vi c quy t đ nh giá b th u, đ xu t gi i pháp thi công c a nhà th u. Khi tìm hi u đ i
th c nh tranh, doanh nghi p c n chú ý m t s v n đ chính sau đây :
-

N ng l c tài chính.

-

Kh n ng thi công, d báo ti n đ th c hi n d án, công ngh mà đ i th s s
d ng trong quá trình thi công.

-

M c giá th p nh t, cao nh t mà đ i th có th b th u.
Trong nh ng n m g n đây, trên th tr

nhà th u n

ng xây d ng n

c ta đã xu t hi n nhi u

c ngoài v i n ng l c tài chính d i dào, máy móc thi t b và công ngh thi

công hi n đ i đã làm cho s ganh đua trong đ u th u xây d ng tr nên kh c li t. Mu n
giành đ

c th ng l i trong các d án l n có s d ng v n c a n

doanh nghi p n

c ngoài và có nhi u

c ngoài tham gia d th u đòi h i các doanh nghi p trong n

k t v i nhau, phát huy l i th c a mình đ c nh tranh v i các nhà th u n
b. Chính sách c a Nhà n

c – môi tr

Chính sách c a nhà n

c ph i liên

c ngoài.

ng pháp lý

c có nh h

ng l n đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh

nghi p nói chung và ho t đ ng đ u th u nói riêng. Vai trò c a Nhà n

cđ

c th hi n

qua vi c đ ra các chính sách và ban hành các quy đ nh v khung giá v t t , thi t b , nhân
công, quy chu n k thu t,… ây là nh ng y u t quan tr ng nh h

ng l n đ n kh n ng

c nh tranh c a doanh nghi p khi tham gia đ u th u.
Chính sách pháp lu t có tác đ ng l n đ n doanh nghi p trong c nh tranh đ u th u,
th hi n trên m t s đi m sau :
-

Pháp lu t duy trì s bình đ ng cho các doanh nghi p trong c nh tranh đ u th u,
đ m b o cho ho t đ ng c nh tranh đ u th u di n ra m t cách lành m nh.

-

Pháp lu t đi u ch nh ho t đ ng c nh tranh đ u th u và là ph
nghi p b o v mình tr

-

ng ti n đ doanh

c s xâm h i c a các ch th khác.

i u ki n h t s c quan tr ng đ doanh nghi p ho t đ ng đó là h th ng pháp lu t
rõ ràng, b máy thi hành pháp lu t ho t đ ng có hi u qu , hi u l c, rõ ràng minh
b ch. Nh đó, doanh nghi p có th t n d ng tri t đ c h i đ u t , ti t ki m th i

H c viên: Ph m Hoàng Long – L p 19 QLXD

Trang 25