PHƯƠNG PHÁP KỈ LUẬT TÍCH CỰC

QUẢN LÍ LỚP HỌC BẰNG PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC KỈ LUẬT TÍCH CỰC
QUẢN LÍ LỚP HỌC
Khởi động: Câu chuyện của em Thanh
- Buổi sáng, Thanh dậy sớm quét nhà và rửa mặt cho cậu em trai
trước khi sửa soạn đến trường. Cậu em phàn nàn nước quá lạnh, nó cáu có
nhìn Thanh. Thanh đi xuống bếp lấy cháo cho cậu em và mình ăn sáng. Khi
cô bé đi ngang qua, cậu em trai nói:
-“Chị phát phì ra từ lúc nào thế nhỉ? Trông bộ đồng phục của chị sắp
nứt ra rồi kìa? Nhìn chị thật đáng xấu hổ trong bộ đồng phục vừa cũ vừa
chật ấy”.
Thanh giật mạnh gấu áo của mình và nhìn xuống. Cùng lúc ấy bà mẹ đi vào
trong bếp. Thanh chào mẹ nhưng mẹ càu nhàu, mắng em:
“Sao? Giờ vẫn còn ở đây à? Đồ lười biếng. Mày đáng ra phải đi học từ lúc
nãy mới phải.
Mày sẽ muộn học thôi con ạ. Tại sao mày không tỏ ra có ý thức hơn?”
Thanh quyết định bỏ bát cháo và chạy ra khỏi nhà.
Cô bé càng chậm trễ hơn vì phải đợi xe khá lâu. Cô quên rằng hôm nay là
thứ sáu, lại là cuối tháng nên tất cả mọi người đều cố lên xe. Cuối cùng cô
cũng lên được xe và cố len vào hàng ghế giữa, cô va phải một người phụ
nữ.
Người phụ nữ liếc nhìn cô và nói với người bạn của mình:
- “Sao lại có đứa con gái vụng về thế nhỉ?”
Thanh giả bộ không nghe thấy gì..
Sau khi xuống xe cô bé chạy từ bến xe vô lớp. Giáo viên phá lên cười khi cô
bước vào và nói:
“Cuối cùng thì chị cũng đến lớp đấy à?Tưởng có việc khác quan trọng hơn
rồi?
Nhưng thôi, biết quy định của tôi rồi đấy, đã đi muộn rồi thì khỏi phải vào làm
gì cho phiền. Đợi ở bên ngoài cho đến cuối buổi học”.
Mỗi khi ai đó bị tổn thương, dù là nhỏ nhất, thì trong lòng người đó vẫn
còn những rạn nứt không thể nào xóa bỏ được. Do đó cần hạn chế tối thiểu

việc làm tổ thương người khác.
*I. khái niệm về giáo dục kỷ luật tích cực:
GDKLTC là giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của trẻ; không
làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của trẻ; có sự thoả thuận giữa
người lớn – trẻ em và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
II. Lợi ích của việc sử dụng các biện pháp GDKLTC :
1/ Đối với học sinh:
- HS có nhiều cơ hội chia sẻ, bày tỏ cảm xúc, được mọi người quan tâm,
tôn trọng, lắng nghe ý kiến.


- Tích cực, chủ động hơn trong học tập.
- Tự tin trước đám đông
- Phát huy được khả năng của mình.
2/ Đối với GV:
Giảm được áp lực quản lý lớp học vì học sinh hiểu và tự giác chấp hành
kỷ luật. Từ đó GV được HS tin tưởng, tôn trọng.
Xây dựng được mối quan hệ thân thiện giữa thầy và trò.
Nâng cao hiệu quả quản lý lớp học, nâng cao chất lượng giáo dục.
l Được sự đồng tình của gia đình học sinh và xã hội.
3/ Đối với nhà trường, gia đình,
cộng đồng, xã hội:
Nhà trường trở thành môi trường học thân thiện, an toàn, tạo được niềm
tin đối với xã hội.
Đào tạo được những công dân tốt
Giảm thiểu được các tệ nạn xã hội, bạo hành, bạo lực.
Giảm thiểu chi phí điều trị hậu quảcủa việc TPTT
Gia đình hạnh phúc, xã hội phồn vinh.
III. Những khó khăn khi thay đổi quan điểm, nhận thức về giáo dục kỉ luật
trẻ em

Nêu những khó khăn khi bắt đầu thay đổi quan điểm nhận thức về giáo
dục kỉ luật trẻ em cuả bản thân.
*Kết luận:
- Những khó khăn chính trong việc thay đổi quan điểm, nhận thức về GDKL
đó là :
- Quan điểm xã hội còn tồn tại về giáo dục kỉ luật .
- Khó thay đổi thói quen của cá nhân .
- Việc thực thi luật pháp còn chưa nghiêm , các biện pháp chế tài còn chưa
đầy đủ và cụ thể .
- Ảnh hưởng của phong tục tập quán lạc hậu ở địa phương .
- Tác động tiêu cực của xã hội .
- Áp lực công việc của giáo viên.
Tóm lại:
- Thay đổi một nếp nghĩ hay một thói quen đã tồn tại nhiều năm không phải
là điều dễ dàng.
- Thay đổi cả một quan điểm đã ăn sâu vào tiềm thức lại càng cần phải có
những biện pháp hiệu quả, có sự hợp tác cuả nhiều người và cần có một
thời gian nhất định. Vì vậy mỗi người cần phải chuẩn bị cho mình một tâm
thế tự tin để thay đổi.
IV. Những việc cần làm để chuẩn bị cho sự thay đổi quan điểm nhận thức về
giáo dục kỉ luật trẻ em.
*. Dựa vào những khó khăn đã nêu ở kết luận III; theo các thầy ( cô ) chúng
ta cần làm gì để thay đổi nhận thức cho giáo viên ?


* Một số gợi ý để bắt đầu cho sự thay đổi:
1. Giáo viên:·
- Suy nghĩ sâu sắc về nghề dạy học , khơi gợi lòng yêu thích công việc của
mình và yêu thương học sinh.
- Dành thời gian để suy nghĩ về bản thân, về cách đối xử với học sinh, rút ra

những bài học bổ ích trong việc giáo dục học sinh
- Quan tâm chăm sóc đến bản thân ( tinh thần và thể xác)
- Tự đặt mình vào hoàn cảnh cuả trẻ
*Giáo viên:
· - Ghi chép nhật ký công tác lớp
- Luôn tạo niềm vui cho bản thân, tự giải toả stress
- Gác lại những ưu phiền khi tiếp xúc với trẻ
- Trao đổi học tập kinh nghiệm từ đồng nghiệp.
- Không tiết kiệm lời khen với trẻ
- Tạo không khí lớp sinh động
- Tìm cách hiểu học sinh thông qua các hoạt độn
- Tìm sự trợ giúp từ mọi người
2.Cán bộ quản lý:
Ø
Tổ chức tuyên truyền vận động
Ø
Cung cấp tài liệu sách báo
Ø
Tổ chức hội thảo, tập huấn
Ø
Xây dựng cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện pháp giáo dục
tích cực
V: Một số nhóm biện pháp GDKL tích cực
Anh (chị) hãy ghi một số biện pháp GDKL cho là tích cực
Các nhóm biện pháp GDKLTC
- Các nhóm biện pháp: 4 nhóm
1)
Thay đổi cách cư xử trong lớp
2)
Quan tâm đến những khó khăn của trẻ.

3)
Tăng cường sự tham gia của trẻ.
4)
Tổ chức các hoạt động xây dựng tập thể lớp
1: NHÓM BIỆN PHÁP THAY ĐỔI CÁCH CƯ XỬ TRONG LỚP
1. Chia sẻ hộp thư vui.
*Ý nghĩa:
-

Giúp cho Hs hướng tới những điều lạc quan tích cực trong cuộc sống
ngay cả khi gặp khó khăn, chán nản.
- Tạo điều kiện cho những hs ngại giao tiếp trước đám đông cũng có
thể bày tỏ ý kiến của mình qua hộp thư vui.
- Lưu ý: Biết ghi nhận điểm tốt cuả bạn thay vì chỉ nhìn thấy những
điểm chưa tốt cuả bạn.


2/ Phiếu khen:
*Ý nghĩa:
- Việc khen ngợi, động viên đặc biệt quan trọng đối với HS cá biệt hay HS có
những hành vi vô kỉ luật trong lớp.Không bỏ qua bắt kì một cử chỉ đáng khen
nào. Tìm mọi cơ hội để khen ngợi HS.
Lưu ý:- Động viên khi trẻ có hành vi tích cực dù chỉ là 1 hành vi nhỏ;
- Không nên lạm dụng phiếu khen à mất tác dụng.
3/ Gửi thư khen về nhà :
Ý nghĩa:
- Giúp học sinh thấy tự tin
- Giúp cho HS tính tự lập, có trách nhiệm với công việc được giao, tạo sự
gần gũi thân thiện của HS với giáo viên CMHS & GV.
*Ý nghĩa của nhómGDKLthay đổi cách cư xử trong lớp:

- Dựa trên cơ sở động viên, khuyến khích, nêu gương, tìm hiểu… nhằm thúc
đẩy học sinh có thái độ cư xử, hành vi đúng.
- Hình thức: Phiếu khen, ghi lời nhận xét tốt về bạn, hộp thư vui,công nhận
và khuyến khích các đặc điểm tốt…
- Ngoài việc giáo viên khen ngợi học sinh, phải lưu ý khuyến khích những
đối tượng khác cùng hợp tác: Cha mẹ học sinh, học sinh….
“HÃY THAY CHÊ BAI BẰNG KHEN NGỢI”
2: NHÓM BIỆN PHÁP QUAN TÂM ĐẾN NHỮNG KHÓ KHĂN CỦA TRẺ
- Nêu ý kiến cá nhân:
+ Trẻ thường phạm lỗi trong những trường hợp nào?
*Tình huống :
- Một một sinh loay hoay làm việc riêng trong giờ học, GV gọi em trả lời câu
hỏi. Em giật mình đứng dậy và không trả lời được.
* GV 1: Cô lặp lại câu hỏi nhé
1. Em nào giúp bạn mình TLCH này?
2. Em nhắc lại đi!
3. Em trả lời được rồi!
4. Em nhớ tập trung nghe giảng bài nhé!
* GV 2:
1. Học thì dở, nói chuyện thì hay!Đứng im đấy!
2. Ai trả lời?
3. Nhắc lại đi!
4. Xòe tay ra! ( dánh 2 cái vào tay)
5. Ngồi xuống!Lần sau còn vi phạm thì quét rác 1 tuần nghe chưa!
*Kết luận :
- Những hành vi tiêu cực mà trẻ mắc phải thường bắt nguồn từ những khó
khăn của trẻ.
- Những khó khăn của trẻ có thể là: hoàn cảnh sống, sức khỏe, những trở
ngại trong học tập, khó khăn về tâm lý, thể chất.

- Lưu ý cần tranh đối đầu với học sinh, cần lắng nghe trẻ, tránh “lên lớp”
hoặc chỉ trích trước khi tìm hiểu nguyên nhân, tránh hạ nhục trẻ.
1. Tổ chức trò chơi công nhận đặc điểm tốt của trẻ.
*Ý nghĩa:
- Giúp HS tăng thêm lòng tự tin với bản thân và khuyến khích các em nhìn
nhận những mặt tích cực của các bạn khác
- Cảm giác được thừa nhận và khen thưởng trong một tập thể ( Ở bất cứ
hình thức nào) đều có những ảnh hưởng mạnh mẽ đến thái độ và cách xử
sự của HS.
2. Tổ chức điều tra:
*Ý nghĩa:
- Hoạt động này tạo cơ hội cho HS có bày tỏ mức độ những nhu cầu của
các em được đáp ứng và giúp GV hiểu hơn về HS của mình.
3. Đặt mình vào hoàn cảnh của người khác.
-Chia sẻ một tình huống cụ thể.
-Nguyên nhân dẫn đến nỗi buồn, niềm vui (khách quan, chủ quan)
-Chia sẻ mục đích hoạt động.
Kết luận :
ü
Khi xem xét một vấn đề à xét đến nhiều khía cạnh ( cả yếu tố khách
quan, chủ quan), đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để xem xét sự
việc à giải quyết.
ü
Thấy được trách nhiệm của mình .
ü
Giúp trẻ biết lắng nghe, thông cảm,chia sẻ, tôn trọng người khác àcùng
nhau thực hiện tốt hơn những nội quy đề ra.
Lưu ý :
ü

Không nên phạt trẻ bằng cách ra thêm bài tập chép phạt ..., điều đó trẻ
nghĩ rằng học tập là sự trừng phạt, không phải là quyền lợi.
ü
Cố gắng kiềm chế không thể hiện thái độ nóng nảy, căng thẳng trước
HS.
ü
Nên lắng nghe xem xét vấn đề từ HS. Giúp HS làm rõ vấn đề và cùng
các em tìm cách giải quyết.
3: NHÓM BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA TRẺ
1. Biện pháp xây dựng nội quy lớp học.
- Các bước xây dựng nội quy lớp học tại buổi đầu tập huấn.
B1: Gv thông báo cho HS nội dung chính của năm học
B 2: HS chia nhóm thảo luận
B 3 Các nhóm chia sẻ ý kiến.GV và cả lớp xem xét tìm ra những ý kiến
chung của tất cả HS.
B 4: HS tiếp tục thảo luận.
B 5: Quy định chế độ thưởng và xử phạt.
B 6 : Viết và trang trí nội quy lớp bằng chữ in lớn.


*Ý nghĩa :
- HS được tham gia, được cung cấp thông tin, được bày tỏ ý kiến của mình,
ý kiến của các em được lắng nghe và tôn trọng.
HS tham gia xây dựng nội quy lớp học là cần thiết vì:
v Giúp HS hiểu, tôn trọng và thực hiện tốt nội quy do chính các em đề ra.
v
Giúp HS rèn kĩ năng giao tiếp, bày tỏ ý kiến và tham gia quá trình ra
quyết định.
v Phát huy tinh thần tập thể, nâng cao tinh thần trách nhiệm cho học sinh.
v Một số lưu ý:

- Nội quy có thể thay đổi theo tuần/tháng (thay thế những nội quy mà HS đã
thực hiện tốt bằng những nội quy lớp thực hiện chưa tốt ).
- Nội quy cần mang tính khả thi (phải đáp ứng được mục tiêu giáo dục).
2. Biện pháp người quan sát:
- Nhóm kỉ luật, nhóm ôn bài, nhóm khởi động...báo cáo trước lớp những
điều quan sát, ghi nhận được trong những ngày học vừa qua (quá trình học
tập, việc thực hiện nội quy, các vấn đề nảy sinh trong lớp … , không nêu cụ
thể 1 cá nhân nào)
- Chia sẻ phản hồi với các nhóm vừa nhận xét.
- Nhóm được cử quan sát à chia sẻ suy nghĩ của mình về những điều có lợi
cho hoạt động học tập trong lớp và những gì gây cản trở cho việc học tập?
làm thế nào để cải thiện được tình hình của lớp học.
*Ý nghĩa:
- Hoạt động này giúp GV phát hiện ra những vấn đề tốt và chưa tốt của lớp
để có hướng điều chỉnh kịp thời.
- Rèn cho HS kỹ năng quan sát, phân tích vấn đề và đưa ra quyết định cuối
cùng.
4: CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG TẬP THỂ
LỚP
1. Hình ảnh một lớp học lý tưởng.
-Thực hiện 1 trong các yêu cầu sau:
Vẽ 1 bức tranh hoặc viết những điều mình tưởng tượng về lớp học lý tưởng.
- Điều gì đã ngăn cản chúng ta đạt được những điều nêu trên ?
- Chúng ta cần làm gì để có được một lớp học lý tưởng như vậy ?
* Kết luận :
Ý kiến của HS cũng phải được mọi người tôn trọng ( QTE)
Giúp GV năm bắt được tâm tư nguyện vọng của HS


Tạo thêm mối thân thiện gắn bó giữa GV và học sinh , tạo được sự

đoàn kết trong tập thể lớp.
Giúp HS biết tôn trọng bản thân mình và người khác à từ đó HS có ý
thức thực hiện tốt những quy ước của lớp.
2. Tạo không gian an toàn để giải quyết vấn đề
Nhóm thảo luận đưa ra 1 tình huống ( có vấn đề) xảy ra trong lớp,
không đưa ra đoạn kết à sắm vai, đóng kịch tình huống đó.
Các nhóm khác thảo luận à đưa ra biện pháp giải quyết tình huống
đó à đưa ra đọan kết ( sắm vai, đóng kịch)
Chia sẻ cách giải quyết của các nhóm
* Ý nghĩa :
Giúp HS cảm thấy an toàn khi bàn bạc và tìm ra cách giải quyết
những xung đột, những vấn đề nảy sinh trong lớp học.
Phát huy óc sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề của HS.
Giúp HS nhìn nhận lại hành vi của bản thân à điều chỉnh hành vi cho
phù hợp.
***Việc quản lý lớp học có một vai trò quan trọng và không kém phần khó
khăn so với việc dạy học. Trẻ có thể không nghe lời, chán không muốn học
hoặc không chú ý nghe giảng. Và khi bạn ở trong trường hợp có học sinh
như này, có lẽ cũng nên nhìn nhận lại xem mình đã có một phương pháp,
hệ thống quản lý lớp học thật rõ ràng và có kế hoạch hay chưa.
Phương pháp giảng dạy với toàn não bộ là một hệ thống quản lý lớp học
hiện đang được sử dụng rộng rãi và rất hiệu quả cho việc giảng dạy, áp
dụng đối với trẻ ở mầm non, cấp 1,2 tới cả người lớn. Phương pháp này
ứng dụng một loạt kỹ thuật để giữ cho học sinh tập trung trong suốt bài
giảng trong khi vẫn tạo ra không khí học tập thoải mái và vui vẻ.
Bên cạnh đó, phương pháp này cũng tập trung nhiều vào việc để học sinh
tự học với nhau chứ không chỉ thụ động nhận thông tin, kiến thức từ giáo
viên.
Các giáo viên đã hòa mình vào buổi đào tạo trong vai trò học sinh để thực
hành và hiểu hơn về phương pháp giảng dạy với toàn não bộ này. Ra về, ai

cũng hưng phấn, cười tươi vì được giảng viên chia sẻ một hình thức quản
lớp mới.
Một vài ví dụ về phương pháp này. Khi giáo viên muốn học sinh của mình
chú ý, giáo viên sẽ nói “Học sinh” và học sinh sẽ trả lời “Dạ”. Giáo viên cũng
có thể dùng cách chỉnh âm lượng, hạ thấp giọng nói và học sinh sẽ học
theo. Hoặc khi muốn học sinh toàn tâm chú ý tới mình, giáo viên sẽ nói “Tay
và Mắt” lúc đó học sinh sẽ đặt tay gọn gàng lên đầu gối, mắt mở to nhìn giáo
viên.


Những giải pháp mang tính dài hạn giúp phát huy tính kỉ luật tự giác của học sinh.
- Sự thể hiện rõ ràng những mong đợi, quy tắc và giới hạn mà học sinh phải tuân
thủ.
- Gây dựng mối quan hệ tôn trọng giữa giáo viên và học sinh.
- Dạy cho học sinh những kĩ năng sống mà các em sẽ cần trong suốt cả cuộc đời.
Làm tăng sự tự tin và khả năng xử lý các tình huống khó khăn trong học tập và cuộc
sống của các em.
Dạy cho học sinh cách cư xử lịch sự, nhã nhặn, không bạo lực, có sự tôn trọng bản
thân, biết cảm thông và tôn trọng quyền của người khác.
Các hình phạt kỷ luật đang áp dụng trong trường học hiện nay là nhắc nhở, phê
bình, thông báo với gia đình, cảnh cáo ghi học bạ, buộc thôi học có thời hạn.
Hậu quả từ xử phạt không tích cực
Tuy nhiên, theo cô Lương Thanh Hằng - Phó hiệu trưởng Trường THPT Nam Phù Cừ
(tỉnh Hưng Yên), các biện pháp kỷ luật này còn khá “khô cứng” đối với một số học sinh
có biểu hiện chậm tiến về đạo đức.
Không ít giáo viên hiện nay vẫn quan niệm khi học sinh mắc lỗi thì chỉ có cách giáo
dục duy nhất, hiệu quả nhất là trừng phạt. Điều này do hai nguyên nhân: Giáo viên chưa
hiểu được tâm lý lứa tuổi học sinh “trong xã hội mở” hiện nay và coi nhẹ kiến thức, kỹ
năng nghiệp vụ.
Việc trừng phạt thân thể (đánh, véo, kéo tai, giật tóc, quì, úp mặt vào tường...) và trừng

phạt về tinh thần (la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, làm cho xấu hổ...) có thể gây ra
những hệ quả nghiêm trọng, làm học sinh mất đi sự tự tin, giảm ý thức kỷ luật, căm
ghét trường học, để lại những “vết sẹo” trong tâm hồn, khiến các em luôn có thái độ thù
địch.


Những hình phạt tích cực
Cô Lương Thanh Hằng cho rằng, thay bằng những biện pháp kỷ luật khô cứng, giáo
viên nên chú trọng đến những biện pháp kỷ luật tích cực để giáo dục học sinh.
Cô Hằng gợi ý, những hình phạt tích cực mà giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng như
sau:
Lao động tích cực, chẳng hạn như vệ sinh trường lớp: Đối tượng bị phạt lao động là
những học sinh xả rác bừa bãi, viết bậy hoặc vấy bẩn lên tường lớp học, làm hư hại cơ
sở vật chất của trường.
Học sinh bị phạt sẽ vệ sinh trường lớp, tự khắc phục hậu quả do hành vi vô ý thức của
các em gây ra.
Biện pháp giáo dục bằng hình thức kỉ luật lao động này sẽ giúp học sinh biết trân trọng
môi trường sạch đẹp mình đang có, ý thức rằng việc giữ gìn cảnh quan trường lớp
không phải chỉ là công việc của những lao công mà là trách nhiệm của mỗi học sinh với
ngôi trường của mình.
Trồng cây xanh: Học sinh cũng có thể đi trồng cây (cây cảnh, cây bóng mát, cây thuốc
nam…) hoặc chăm sóc cây tạo bóng mát trong khuôn viên của trường.
Những cây cảnh nhỏ học sinh trồng nếu phát triển tốt có thể dùng làm chậu cảnh đặt
trên bàn của giáo viên thay cho những bình hoa giả vẫn được sử dụng từ trước đến nay.
Hoặc đặt những chậu cảnh đó tại góc lớp cạnh bục giảng, hay đặt cạnh cửa sổ tạo không
gian trong lành, thoáng mát, giảm bớt sự căng thẳng trong lớp học.
Để động viên học sinh tích cực hơn trong việc trồng cây và tạo cảnh quan cho lớp học,
ngoài sự khích lệ, khen ngợi của giáo viên chủ nhiệm, nhà trường cần tuyên dương
trong giờ sinh hoạt dưới cờ những lớp học có không gian sạch sẽ, dễ chịu và có thẩm
mĩ…

Biện pháp giáo dục kỉ luật bằng hình thức trồng cây có ý nghĩa rất lớn, giúp học sinh
thêm yêu và gắn bó, biết giữ gìn và bảo vệ ngôi trường và lớp học của mình.


Giúp đỡ những gia đình học sinh nghèo vượt khó (trong trường, lớp: Giáo viên tập hợp
danh sách những học sinh vi phạm nội quy như đánh bài, chơi cờ caro, trốn tiết, chơi
điện tử…), huy động những học sinh này đi lao động giúp đỡ những gia đình học sinh
trong trường hoặc lớp có hoàn cảnh khó khăn mà vươn lên trong học tập.
Khó khăn khi thực hiện biện pháp này là cần rất nhiều thời gian, rất khó xác định lao
động những gì để giúp đỡ những gia đình học sinh khó khăn.
Nếu như phân công lao động không hợp lí sẽ lãng phí thời gian mà không mang lại hiệu
quả. Mặt khác, sẽ là bất lợi nếu gia đình học sinh được giúp đỡ ở địa bàn cách xa trường
học.
Để khắc phục những khó khăn này, giáo viên cần liên hệ trước với gia đình học sinh đó,
ngỏ ý giúp đỡ và hỏi thăm trước những công việc mà gia đình đó cần chia sẻ.
Giáo viên phân công lao động và lựa chọn những gia đình học sinh ở không quá xa địa
bàn trường học. Kết quả mà giáo viên hướng tới từ biện pháp giáo dục này là bồi dưỡng
tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách và sự tự ý thức ở học sinh .
Đọc sách: Giáo viên đưa ra hình thức kỉ luật học sinh như đến thư viện của trường tìm
đọc một cuốn sách mà giáo viên giới thiệu. Trong thời gian 1 tuần, học sinh phải đọc và
chia sẻ những điều mà mình đã đọc và học được ở cuốn sách đó trong giờ sinh hoạt lớp.
Có khó khăn khi thực hiện biện pháp này. Đó là khả năng tự đọc, nhận thức của mỗi
học sinh khác nhau. Những học sinh vi phạm phần lớn lười học, không thuộc bài, không
soạn bài, thường xuyên bị điểm kém…có học lực trung bình, yếu kém.
Giáo viên không thể bao quát hết được những cuốn sách có trong thư viện trường để
hướng dẫn và kiểm chứng kết quả đọc của các em. Thêm nữa, không phải học sinh nào
cũng gạt bỏ được sự tự ti để trước lớp giới thiệu một cách trôi chảy về cuốn sách mình
đã đọc.
Giải pháp hạn chế khó khăn để biện pháp giáo dục trở nên hiệu quả hơn là giáo viên
không cầu toàn về kết quả đọc sách của học sinh, cần lựa chọn những cuốn sách tiêu

biểu, có dung lượng vừa phải, hoặc giáo viên sẽ lựa chọn chủ đề có nội dung giáo dục
tương ứng với điều học sinh vi phạm:
Để đạt được hiệu quả giáo dục từ biện pháp kỉ luật này, giáo viên hướng dẫn học sinh
cách đọc, thường xuyên động viên, khích lệ học sinh, không yêu cầu quá cao về kết quả
tự đọc của các em, ghi nhận những điều học sinh đã làm được và khen thưởng những
học sinh tích cực đọc và trình bày khá tốt trước lớp.
Giáo viên có thể yêu cầu 1, 2, 3 học sinh cùng đọc một cuốn sách, cùng giới thiệu về
một đối tượng. Giáo viên lắng nghe, so sánh và uốn nắn lại.
Để triển khai có hiệu quả công tác giáo dục bằng kỷ luật tích cực, vai trò của người
quản lý vô cùng quan trọng.


Theo đó, những công việc cần triển khai là: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp
chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp điều kiện thực tế
của nhà trường;
Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực tổ chức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm nhà trường về vấn đề đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực;
Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực; tổ chức,
chỉ đạo thường xuyên các hoạt động thực tiễn đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực;
Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực;
Tăng cường xây dựng hệ điều kiện cho quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.

Giáo dục đạo đức là một trong hai nhiệm vụ dạy chữ và dạy người trong các trường thuộc bậc học phổ
thông. Các biện pháp giáo dục lâu nay chúng ta thường làm không đưa lại mấy hiệu quả. Bài viết này
chúng tôi muốn chia sẻ một việc làm làm không mới nhưng chưa thực hiện rộng rãi; việc làm thường có
những giáo viên lớn tuổi giàu kinh nghiệm sống và tâm lý giáo dục-Đó là áp dụng biện pháp giáo dục “kỹ

luật tích cực” trong giáo dục nhân cách học sinh.
Thực trạng tình hình đạo đức học sinh và nguyên nhân:
Đóng trên địa bàn thị trấn, chịu ảnh hưởng lớn từ mặt trái cuộc sống và môi trường xã hội phức tạp với những tác
động tiêu cực, trường THCS Đồng Lê đã gặp không ít khó khăn trong công tác giáo dục toàn diện, nhất là giáo dục đạo
đức cho học sinh. Dẫu không nhiều nhưng vẫn có một số em có biểu hiện như vô lễ với thầy cô, người lớn, tự do thực
hiện hành vi cá nhân : hút thuốc, ức hiếp bạn bè, lôi kéo bạn về phía mình đê thành số đông, mất trật tự trong giờ học
.... đã ảnh hưởng không nhỏ đến nề nếp dạy học, uy tín giáo viên, kỷ cương nhà trường...
Nguyên nhân chính của tình trạng vi phạm đạo đức học sinh là do hoàn cảnh gia đình. Phần lớn các em xuất thân từ
gia đình hoặc nuông chiều quá mức, hoặc gia đình lục đục do rượu chè, làm ăn có nguy cơ vi phạm pháp luật... Bên
cạnh đó, trạng thái mất thăng bằng - một bên là phát triển thể chất tâm lý, một bên là thua kém bè bạn trong học tập
làm cho các em nảy sinh các phản ứng tự do trái với quy tắc ứng xử, quy định trường lớp. Nhiều lần vi phạm, ngược lại
xử lý không đúng mực, không thuyết phục có khi còn gây căng thẳng thúc đẩy tăng thêm hành vi sai trái. Trước đây,
nhà trường đã áp dụng nhiều biện pháp để tăng cường kỷ luật, kỷ cương trường học tuy nhiên vẫn chưa mang lại hiệu
quả cao.


Biện pháp giáo dục "truyền thống” không còn phù hợp:
Trước đây, giáo viên thường có thói quen áp dụng biện pháp ”truyền thống” (nghĩa "truyền thống" ở đây là việc
thường làm không phân biệt tích cực hay tiêu cực) như trách phạt, dọa học sinh khi các em vi phạm nội qui trường lớp,
hình phạt thiếu tính tích cực; hiệu quả chưa được như mong muốn, nhiều khi lại phản tác dụng. Nhận thấy đây là vấn
đề cấp bách ảnh hưởng đến tương lai thế hệ, trong thời gian gần đây, BGH nhà trường Trường THCS Đồng Lê đã xây
dựng cả lộ trình với nhiều giải pháp chiến lược để thay đổi tư duy và đề ra các giải pháp phù hợp trong công tác giáo
dục đạo đức, kỹ năng sống, lý tưởng sống cho học sinh. Nhà trường đã từng bước thay đổi nhận thức cho giáo viên,
thử nghiệm và áp dụng có hiệu quả biện pháp giáo dục giáo dục kỉ luật tích cực.
Biện pháp giáo dục “Kỉ luật tích cực” được áp dụng và đưa lại hiệu quả
Biện pháp giáo dục “Kỉ luật tích cực” (PP KLTC)
“Kỉ luật tích cực” là một biện pháp giáo dục hoàn toàn khác với lối giáo dục truyền thống theo kiểu “đòn roi”. Tất nhiên
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực không phải là không kỷ luật, mà là phải kỷ luật nhưng sau kỷ luật sẽ làm cho học
sinh tiến bộ. PP KLTC là biện pháp giáo dục giúp học sinh tự nhận thức được bản thân, giúp các em nhận biết được
đúng sai để điều chỉnh hành vi của mình theo hướng tích cực, tự kiểm soát hành vi, thái độ trên cơ sở các quy định,

quy ước đã được xây dựng. Đây là biện pháp giáo dục giáo dục hữu hiệu, cung cấp cho các em thông tin cần thiết để
được giáo dục toàn diện và hỗ trợ sự phát triển của các em. Tăng cường biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong nhà
trường là biện pháp giáo dục học sinh không sử dụng đến các hình thức bạo lực, trừng phạt, trong đó giáo viên, nhà
quản lý giáo dục áp dụng các hình thức kỷ luật tích cực, phù hợp để giúp học sinh giảm thiểu những hành vi không
phù hợp, củng cố các hành vi tích cực và phát triển nhân cách một cách toàn diện, bền vững.
Một số hoạt động đã triển khai thực hiện và có hiệu quả:
-Tư vấn tâm lý và tư vấn pháp luật cho học sinh:
Thay vì trách phạt học sinh chưa ngoan; ban giám hiệu thường xuyên gặp gỡ, tư vấn tâm lý cho các em. Nhà trường
bố trí 1 phòng gọi là phòng "Chia sẻ”. Các em có biểu hiện vi phạm đạo đức đều được mời về phòng thầy hiệu trưởng
hoặc bố trí giáo viên cao tuổi có kinh nghiệm gặp gỡ, phân tích, chia sẻ hoàn cảnh gia đình; cung cấp cho các em một
số văn bản quy định những điều học sinh được làm, không được làm; các văn bản quy định về các hành vi bị xử lý kỷ
luật và các mức độ kỷ luật tương ứng. Qua đây các em cũng nhận thấy bản thân các em được tôn trọng, tự nhìn nhận
thấy khuyết điểm, tự mình chịu kỷ luật và trong quá trình ấy vẫn có sự giúp đỡ của thầy cô, bè bạn. Đồng thời nhà
trường đã tư vấn, phổ biến đầy đủ các điều học sinh được làm và không được làm đến từng học sinh; mời ban công an
nói chuyện pháp luật ...
Từ đó học sinh đã có sự tiến bộ khá nhanh và thay đổi về nhận thức. Các em được sống trong khích lệ để xây dựng
niềm tin chính mình. Đó là việc áp dụng các biện pháp giáo dục bằng quan tâm đến diễn biến tâm lý, lứa tuổi học sinh
để có cách thuyết phục, giáo dục các em tự giảm thiểu những hành vi không phù hợp.
-Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt động ngoài giờ lên lớp:
Nhà trường đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách, bồi dưỡng kỹ năng sống cho các em.
Bước đầu ban giám hiệu nhà trường đã thay đổi hình thức tổ chức sinh hoạt đầu tuần- giáo dục đạo đức thông qua tiết
chào cờ đầu tuần. Sau phần nhận xét tuần là thời gian dành để tổ chức “mỗi tuần một tình huống”. Tình huống được
thầy hiệu trưởng đưa ra luôn phản ánh thực tế và gần gũi với đời sống của các em; sau đó các em có cơ hội bày tỏ ý
kiến của mình, nhận ra hành vi đúng hay sai, đưa ra cách giải quyết, xử lí tình huống đó. Đồng thời qua đó để các em


tự mình điều chỉnh hành vi, thói quen chưa đúng đắn của mình. Chính hoạt động này vừa làm cho buổi chào cờ không
khí thoải mái, dễ chịu vừa có tác dụng giáo dục nhẹ nhàng mà hiệu quả.
-Giáo dục đạo đức, nhân cách, kĩ năng sống cho học sinh qua mô hình câu lạc bộ:
Nhà trường chỉ đạo các tổ chuyên môn cùng phối hợp để hình thành mô hình, xây dựng quy chế, nội quy hoạt động,

danh sách thành viên câu lạc bộ và ra mắt các câu lạc bộ học sinh trong nhà trường như "CLB Nữ sinh","CLB Kĩ năng
sống", xây dựng các nhóm tự quản, tự rèn trong lớp. Nhà trường tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa như cuộc thi
"Nét đẹp nữ đội viên" . Bước đầu mô hình câu lạc bộ học sinh đã giúp các em có những chuyển biến trong hành vi và
nhận thức. Từ khi có các chương trình ngoại khóa như thế, đa số các em học sinh rất thích vì nó là một sân chơi lành
mạnh. Qua các phần thi, các em cũng học được rất nhiều kiến thức và những kĩ năng sống bổ ích. Học sinh tự tin hơn,
lễ phép hơn và học tập cũng tiến bộ hơn khi được tham gia nhiều buổi hoạt động ngoại khóa và các câu lạc bộ. Bên
cạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa các đoàn thể trong nhà trường như đoàn thanh niên, Đội thiếu niên, giữa nhà trường
với các lực lượng xã hội trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh; nhà trường coi trọng công tác giáo dục pháp
luật, đưa nội dung giáo dục đạo đức vào các môn học như GDCD Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý,...
-Nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên và bồi dưỡng kiến thức tâm lý lứa tuổi và kỹ năng tư vấn học
đường:
Nhà trường đã tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho giáo viên kiến thức về tâm lý lứa tuổi và kỹ năng tư vấn học đường.
Những tình huống học sinh vi phạm được đặt ra và được giải quyết thep quan điểm PP KLTC . Vai trò của đội ngũ giáo
viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm lớp luôn được nhà trường đề cao. Ngoài việc truyền thụ kiến thức cho học sinh,
giáo viên luôn quan tâm, gần gũi học sinh; tạo một kênh thông tin quan trọng để qua đó nhà trường nắm bắt được
tâm lý hoàn cảnh của học sinh.
-Phối hợp với phụ huynh học sinh:
Sự trao đổi thường xuyên giữa ban đại diện cha mẹ học sinh với nhà trường đã tạo sự phối hợp tốt giữa nhà trường và
gia đình trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Nhà trường tổ chức tư vấn cho phụ huynh về sự phát triển thể
chất, tâm lý, lứa tuổi của học sinh cho các nhóm phụ huynh. Sự gắn kết ấy đã tạo thành sự thống nhất và đồng bộ
trong giáo dục và đã có tác dụng rất tốt.
Từ sự thành công bước đầu trong việc áp dụng biện pháp giáo dục “kỷ luật tích cực” trong năm qua, bước vào năm
học 2012-2013, nhà trường tiếp tục duy trì và kết quả bước đầu đưa lai rất phấn khởi, học sinh của trường ngày một
tiến bộ về đạo đức, các em ngoan hơn, lễ phép hơn và không còn tình trạng học sinh vi phạm pháp luật như trước
nữa. Tình trạng học sinh trốn học, bỏ giờ chơi điện tử, vô lễ với thầy cô, người lớn không còn diễn ra như trước.
Phải khẳng định, giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh bằng biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực là một trong những
biện pháp hữu hiệu trong công tác giáo dục toàn diện, đồng thời góp phần xây dựng môi trường học tập, môi trường
sống thân thiện, an toàn cho học sinh mà trường THCS Đồng Lê đã vận dụng rất hiệu quả.

Giáo dục kỷ luật tích cực đối với học sinh

Đầu năm học 2011-2012, Phòng GD-ĐT
quận Bình Thạnh đã tổ chức chuyên đề
“Giáo dục kỷ luật tích cực” nhằm giúp
giáo viên (GV) ở từng bậc học nắm bắt
các phương pháp giáo dục học sinh
(HS) tích cực nhất.

Giáo dục kỷ luật tích cực không
hề mang tính bạo lực mà thể hiện
sự tôn trọng trẻ nên trẻ sẽ tiếp
thu hiệu quả hơn
Đây là chuyên đề mà hầu hết GV rất tâm đắc bởi qua chuyên đề này họ có
thêm nhiều kinh nghiệm trong việc giáo dục HS theo đúng phương pháp sư
phạm. Thầy Trần Văn Xuyên - chuyên viên Phòng GD-ĐT quận Bình Thạnh người tạo ra chuyên đề này cho biết:
- Hiện nay, đa số thầy cô rất yêu nghề và mến trẻ. Khi còn là sinh viên, họ
đã được trang bị đầy đủ kiến thức, từ kiến thức giáo dục đến chuẩn mực
hành vi và tác phong sư phạm nhẹ nhàng, hiệu quả. Tuy nhiên, cũng còn
không ít GV do nôn nóng về chất lượng và hiệu quả cần đạt nên đã bộc lộ
một số các biện pháp bất cập trong cách giáo dục dẫn đến hình ảnh của
người thầy bị méo mó trong cái nhìn của xã hội. Bên cạnh đó, một số GV tận
tụy với nghề nhưng vẫn cho rằng việc trừng phạt thân thể (TPTT) HS là cần
thiết, một số khác ủng hộ không TPTT trẻ nhưng lại chưa biết cách sử dụng
các phương pháp giáo dục khác tích cực hơn. Từ những trăn trở này, tôi bắt
đầu tạo lập chuyên đề để cùng các đồng nghiệp ở Phòng GD-ĐT tập huấn
cho GV từng đơn vị.
PV: Theo thầy, biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực khác với giáo dục trừng
phạt như thế nào?
-Giáo dục kỷ luật bằng những biện pháp tích cực không phải là việc đơn

giản, dễ thực hiện. Để có thể chấm dứt việc sử dụng TPTT trong các lớp
học, GV không chỉ cần đến các quy định của pháp luật mà cần có lòng kiên
trì, nhẫn nại, bền bỉ và yêu thương thật lòng HS. TPTT có hai cách: Một là
trừng phạt tinh thần như la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, chửi rủa...
làm cho các em HS xấu hổ. Hai là TPTT bao gồm tát, đánh, véo, giật tóc,
nhốt, cách ly, quỳ úp mặt vào tường... Cả hai cách thức trừng phạt này đều
ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của HS, làm trẻ cảm thấy mất danh dự, mất
tự tin… và để lại những vết sẹo trong tâm hồn của HS. Từ đó, trẻ cảm thấy
không thích đến lớp học và muốn chống đối lại bằng cách giảm ý thức kỷ
luật. Còn giáo dục kỷ luật tích cực là động viên, khuyến khích, hỗ trợ, nuôi


dưỡng lòng ham học dẫn đến ý thức kỷ luật một cách tự giác, nâng cao
năng lực và lòng tin của HS vào GV. Giáo dục kỷ luật tích cực không hề
mang tính bạo lực mà thể hiện sự tôn trọng trẻ nên trẻ sẽ tiếp thu hiệu quả
hơn. Nói như vậy, giáo dục kỷ luật tích cực không phải là sự buông thả để
HS muốn làm gì thì làm mà là việc dạy và rèn luyện cho các em tính tự giác
tuân theo các quy định và quy tắc đạo đức ở thời điểm trước mắt cũng như
lâu dài. Chính từ phân tích này, GV thấy được chỉ có giải thích, chỉ rõ những
lỗi lầm mà trẻ mắc phải để trẻ biết cách sửa chữa thì mới giúp trẻ không
phạm lỗi và giáo dục ổn định kỷ luật lớp học một cách lâu dài.
Thầy có thể giải thích rõ hơn về cách giáo dục này? Chẳng hạn, đối với bậc
tiểu học, GV cần làm gì để tìm ra các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
trong giảng dạy?
- Trước hết GV cần nhận thức rằng, biện pháp TPTT trẻ em cần được chấm
dứt và thay thế bằng các biện pháp khác có hiệu quả hơn bởi TPTT trẻ em
là một sự xúc phạm tội lỗi, là vi phạm pháp luật, vi phạm Công ước Liên
hiệp quốc về quyền trẻ em. Hơn thế nữa, TPTT trẻ em chỉ có tính nhất thời
và tác dụng trước mắt nhưng sau đó trẻ lại tiếp tục vi phạm ngay. Tại sao
vậy? Vì trẻ chưa biết được cái gì đúng, cái gì sai mà các em chỉ không mắc

lỗi khi có những hình thức kỷ luật hay người lớn ở bên cạnh.
Chính vì những lý do này mà GV cần hướng đến việc giáo dục kỷ luật một
cách tích cực. Để làm được điều này, GV cần thực hiện những điều sau: Suy
nghĩ sâu sắc về nghề dạy học: Yêu nghề, mến trẻ, cái tâm phải bao trùm
khắp tâm hồn. Hiểu và nắm bắt tâm lý của trẻ ở mọi lứa tuổi trong bậc tiểu
học và bản thân phải tìm được niềm vui trong công việc. Đồng thời, GV phải
tự đặt mình ngang hàng với trẻ để cùng chơi, cùng học, cùng hiểu để tìm
cách giáo dục trẻ thấu tình đạt lý. Ngoài ra, việc trao đổi, chia sẻ, học tập
cùng đồng nghiệp để tìm cách thay thế TPTT trẻ nhằm thực hiện giáo dục
tích cực.