skkn một vài kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy kỹ thuật và nội dung môn đá cầu nhằm tạo tính tích cực chủ động cho học sinh

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT VÀI KINH NGHIỆM VỀ PHƯƠNG
PHÁP GIẢNG DẠY KỸ THUẬT VÀ NỘI
DUNG MÔN ĐÁ CẦU NHẰM TẠO TÍNH
TÍCH CỰC CHỦ ĐỘNG CHO HỌC SINH

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thể dục thể thao là một bộ phận của nền văn hóa chung, là một sự tổng
hợp những thành tựu xã hội trong sự nghiệp sáng tạo và sử dụng những biện
pháp chuyên môn để điều khiển sự phát triển thể chất của con người một
cách có chủ định nhằm nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ.
Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện không thể thiếu
được ở nhà trường phổ thông. Thể dục là biện pháp tích cực nhằm bảo vệ và
tăng cường sức khỏe cho học sinh, cải tạo giống nòi, đẩy mạnh sự phát triển
toàn diện, nhịp nhàng, cân đối của cơ thể, tăng cường tố chất, nâng cao khả
năng vận động của các em.
Đá cầu là môn thể thao học mới ở trường phổ thông trong những năm
gần đây. Thông qua môn học này giáo dục thể chất, bồi dưỡng cho học sinh
những đức tính dũng cảm, ngoan cường, ý thức tổ chức, kỷ luật, đoàn kết,
tương trợ, xây dựng thói quen rèn luyện thân thể, gìn giữ vệ sinh, đồng thời
làm cho không khí trong nhà trường thêm tươi vui, lành mạnh, sôi nổi trẻ
trung. Việc nâng cao thể lực, nâng cao sự khéo léo, hành động chính xác,
phản ứng nhanh, sự tập trung cao và căng thẳng về tinh thần, nâng cao sự

bền bỉ cho con người là những yêu cầu cấp thiết cho một nền sản xuất lớn xã
hội chủ nghĩa. Những yêu cầu đó chỉ có thể giải quyết một phần lớn trong
công tác chăm sóc sức khỏe, tổ chức rèn luyện thể dục thể thao một cách hợp
lý, thường xuyên, liên tục trước hết trong lứa tuổi trẻ của nhà trường là nơi
đào luyện người lao động mới cho đất nước.
Tập luyện đá cầu giúp tăng cường sức khoẻ, cơ thể phát triển cân đối
khoẻ mạnh. Thi đấu đá cầu mà còn đưa lại cho người xem những pha cầu
hay, những trận cầu sôi nỗi, quyết liệt. Không những thế, qua đá cầu con
người có thể hiểu, cảm thông chia sẻ những niềm vui, góp phần xoá bỏ
những ranh giới trong mâu thuẫn giữa các cá nhân trong cuộc sống, lớn hơn
nữa là các dân tộc trên thế giới, hàn gắn vết thương chiến tranh, nó trở thành
một thông điệp hoà bình mà mọi người có thể tiếp nhận một cách dễ dàng.
Từ khi đá cầu ra đời cho đến nay (Đá cầu bắt đầu phát triển vào thời
nhà Hán và Tống (207 – 906), nó đã có những bước phát triển đáng kể về
tr
ình

đ
ộ

k
ĩ

thu
ật
, ch
i
ến

thu

ật

c
ũng

nh
ư

s
ự

bi
ến

đ
ổi

kh
ô
ng ng
ừng

v
ề

lu
ật

thi
đấu. Ngày nay có nhiều giải đấu đá cầu trên thế giới được tổ chức với những

trận cầu sôi nỗi, quyết liệt với trình độ kỹ thuật, chiến thuật và thể lực của
các cầu thủ đạt đến mức độ cao. Tất cả những điều đó làm cho đá cầu đẹp
hơn, hấp dẫn làm lôi cuốn người hâm mộ đến với môn thể thao này nhiều
hơn.
Việt Nam là một trong những nước phát triển đá cầu mạnh so với khu
vực và thế giới. Vài năm gần đây do được sự đầu tư và quan tâm của các cấp
lãnh đạo nên môn đá cầu nước nhà có sự tiến bộ đáng kể ở cấp độ đội tuyển
quốc gia. Tuy nhiên, ở góc độ phong trào và trong trường học THPT chưa
khắc phục được những yếu kém trong các khâu như thể lực, kĩ thuật và sự
hiểu biết về luật đá cầu. Nên cần hình thành những hiểu biết cơ bản nhất đối
với mọi người và ngay bây giờ là các em học sinh- những chủ nhân tương lai
của đất nước.
Muốn vậy, chúng ta- những người đóng vai trò định hướng luôn phải tìm
tòi, rút kinh nghiệm để có những phương pháp tốt nhất tạo cho các em có
được một nền tảng vững chắc trong tương lai. Trong quá trình này, chúng ta
cũng phải thường xuyên kết hợp tổ chức cho các em thực hiện những bài học
bằng các giải thi đấu trong phong trào trường lớp, tạo sân chơi lành mạnh và
bổ ích.
Qua kinh nghiệm mười bốn năm giảng dạy bộ môn giáo dục thể chất ở
trường THPT Sông Ray nói chung và năm năm thực hiện chương trình đổi
mới nội dung giảng dạy, tôi thực hiện đề tài: MỘT VÀI KINH NGHIỆM
VỀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY KỸ THUẬT VÀ NỘI DUNG MÔN
ĐÁ CẦU NHẰM TẠO TÍNH TÍCH CỰC CHỦ ĐỘNG CHO HỌC
SINH không ngoài mục đích tạo cho học sinh sự hưng phấn trong học tập và
hiểu biết cơ bản, có cái nhìn đúng đắn về môn thể thao này.
II.THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA
ĐỀ TÀI
1.Thuận lợi:

-

H
ầu

h
ết

h
ọc

sinh th
ích

th
ú

v
ới

m
ô
n h
ọc

m
ới

đư
ợc

đư
a v
ào

gi
ảng

d
ạy

chính khóa trong trường học , có tâm lí thoải mái khi được ra sân học với
không gian thoáng đãng.
- Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và
nhà trường nên bộ môn giáo dục thể chất nói chung và môn đá cầu nói
riêng có điều kiện phát triển trong nhà trường.
- Bản thân là người yêu thích bộ môn đá cầu và trong quá trình giảng
dạy luôn ý thức rõ vai trò, trách nhiệm đối với sự hình thành nhân cách của
học sinh.
2. Khó khăn:
- Nhiều phụ huynh học sinh chưa nhận thức đúng đắn về bộ môn này,
thậm chí còn tỏ thái độ xem thường vì cho rằng nó không ảnh hưởng tới
các kì thi quan trọng của con em sau này.
- Hầu hết học sinh ở xa trường mà thể dục lại học trái buổi nên khó
khăn trong việc đi lại cho các em cho nên cũng làm giảm đi sự hứng thú
đối với học sinh.
- Mặc dù được sự quan tâm của nhà trường nhưng không gian, sân bãi
học tập chưa đảm bảo hiệu quả cho mỗi tiết học.
- Đá cầu là môn có kỹ thuật rất khó thực hiện, đòi hỏi phải kiên trì và
lòng đam mê.
- Số tiết học trong phân phối chương trình còn hạn chế ( 10 – 12 tiết ).

Trong một số tiết học có nhiều nội dung.
3. Số liệu thống kê:
- Với câu hỏi: Em có hứng thú với bộ môn đá cầu trong nhà trường
không?
Tôi thu được kết quả như sau:

Năm học

Lớp

Sĩ số
Trước khi thực hiện đề tài Ghi chú

Hứng thú Không hứng thú


2008-2009

11B5 47 17
(36,2%)
30 (63,8%)
11A1
45 15 30 (66,7%)
(33,3%)
12A1
46 18
(39,1%)
28(60,9%)
12A2
42 18

(42,9%)
24(57,1%)
12A3
42 20
(47,6%)
22(52,4%)



2009-2010

10B3 50

21 (42%) 29(58%)
10A1
48

19(40%) 29(60%)
10A2
44

17(39%) 27(61%)
12A1 46

21(46%) 25(54%)
12A2
45

19(42%) 26(58%)
12A3

41

15(37%) 26(63%)



2010-2011

11B3 34 14
(41,2%)
20 (58,8 %)
11A1
46 18
(33,3%)
28 (66,7 %)
11A2
43 18
(41,9%)
25(58,1 %)
12A2
47 20
(42,6%)
27(57,4 %)
12A4
47 16 (34%) 31(66 %)
12A5
45 17
(37,8%)
28(62,2 %)
12B3

42 16
(38,1%)
26(61,9 %)
12B4
42 13 (31%) 29(69%)

III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận

C
ó

th
ể

n
ói
, ch
úng

ta
đ
ang l
à

ch
ủ

nh
â

n c
ủa

th
ế

k
ỉ

XXI, l
à

nh
â
n v
ật

trung
tâm của thời đại văn minh- thời đại khoa học kĩ thuật phát triển như vũ bão,
thời đại của sự bùng nổ thông tin, của tiến bộ kĩ thuật- và tất nhiên theo đó
có biết bao sự thay đổi bất ngờ nhanh chóng. Thời hiện đại với những đặc
điểm như trên đang đặt ra cho con người hiện đại những yêu cầu rất cao và
những bài toán đòi hỏi không chỉ một năng lực thích nghi mà còn chủ
động, sáng tạo. Để đáp ứng mục tiêu xây dựng con người mới, nghành giáo
dục và đào tạo đã và đang tiến hành đổi mới một cách đồng bộ từ nội dung
đến phương pháp dạy- học: Đổi mới sách giáo khoa, thay đổi cách soạn
giáo án, đổi mới phương giảng dạy… trong đó phương pháp dạy học đóng
vai trò chủ đạo.
Luật giáo dục, điều 28.2 đã ghi: Phương pháp giáo dục phổ thông
phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù

hợp với từng học sinh; môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng
làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng, vận dụng kiến thức vào thực tiễn,
tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập
cho học sinh. Và phải khẳng định thêm rằng: Nền giáo dục của ta là nền
giáo dục toàn diện, các môi trường giáo dục, các nội dung và biện pháp
giáo dục đều hướng tới một mục đích chung là đào tạo học sinh trở thành
những con người phát triển toàn diện. Sinh thời, Bác Hồ vĩ đại đã hết sức
quan tâm đến việc luyện tập thể dục, bồi dưỡng sức khoẻ. Bác xác định đó
là “bổn phận của mỗi người dân yêu nước”.Bác đã kêu gọi đồng bào ai
cũng gắng tập thể dục. Để làm gương, ngày nào Bác cũng tập. Tuân theo di
chúc của Bác: Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất
quan trọng và rất cần thiết, nhà trường của chúng ta với mục tiêu đào tạo
học sinh thành người công dân tốt, người lao động tốt, người cán bộ tốt,
người chiến sĩ tốt có kiến thức toàn diện, có sức khoẻ và đủ phẩm chất,
năng lực để xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc càng phải coi trọng thể dục.
Đá cầu là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục thể chất và sức
khoẻ; trong giáo dục đạo đức, nhân cách, trong giải trí, trong giao lưu văn
hoá xã hội và trong cả lĩnh vực kinh tế. Đá cầu còn có một chức năng lớn,
đó là cầu nối giữa các dân tộc, các quốc gia. Đá cầu làm cho các dân tộc
x
ích

l
ại

g
ầ
n

nhau, l

à

ti
ếng

n
ó
i c
ủa

ho
à

b
ình
, h
ữu

ngh
ị

gi
ữa

c
ác

d
â
n t

ộc
, c
ác

quốc gia trên thế giới, dù khác nhau về chính trị, tôn giáo hay màu da. Như
vậy đá cầu là tinh thần của mỗi cá nhân và có tính tập thể cao nên cần có
trình độ hợp đồng cao, phải biết phát huy thế mạnh cá nhân, khắc phục
điểm yếu của tập thể.
Đá cầu còn có tính nghệ thuật rất cao. Với trình độ kỹ thuật, chiến
thuật phát triển như ngày nay, tính tập thể trong thi đấu lại càng cao. Đó
thực chất là nâng cao tính hợp đồng trong tổ chức tấn công và phòng thủ.
Vì vậy vai trò của giáo viên giáo dục thể chất là không ngừng học tập
chuyên môn, nghiệp vụ, nghiên cứu, nắm vững chương trình tài liệu, tổ
chức trao đổi và tích luỹ kinh nghiệm giảng dạy; trên cơ sở đó mà mạnh
dạn cải tiến phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng công tác chuyên
môn.
- Trong TDTT nói chung, đá cầu nói riêng kĩ thuật là vấn đề rất quan
trọng để nhằm phát triển khả năng chơi cầu với mức độ cao hay thấp. Từ
nền tảng kĩ thuật cơ bản của mỗi cá nhân mới thuận lợi cho việc vận dụng
trong chiến thuật thi đấu.
- Song song với việc phát triển kỹ thuật-chiến thuật. Việc hiểu biết về
luật thi đấu các môn thể thao nói chung, mà đặc biệt luật thi đấu môn đá
cầu nói riêng cũng là vấn đề rất quan trọng. Hiểu biết về luật đá cầu thì sẽ
thuận lợi cho việc phối hợp chiến thuật trong thi đấu ( Ví dụ: Cầu thủ hiểu
rõ về Luật vị trí, sẽ dễ dàng trong việc kết hợp trong đá đôi và ba người tạo
tình huống tốt nhằm ghi điểm. Cũng như hiểu biết Luật hội ý, tận dụng
nghỉ đúng lúc nhằm thay đổi kỹ - chiến thuật, đưa ra phương án và đấu
pháp hợp lý hơn).
- Bên cạnh đó việc thường xuyên tập luyện và thi đấu là điều kiện tốt
cho vận động viên, nhằm phát triển hơn khả năng kỹ- chiến thuật.

Hơn hết công tác thường xuyên, khoa học của những nhà chuyên môn
là để tạo ra được những phong trào đá cầu lành mạnh và bổ ích từ cơ sở đi
lên. Hiểu biết và sâu sát không ai bằng những người làm công tác văn hoá -
thể thao cơ sở và đặc biệt là những giáo viên giảng dạy giáo dục thể chất
trong nhà trường.
2.

N
ội dung,
bi
ện pháp thực hiện các giải pháp của đề t
ài.

Trường THPT Sông Ray là một ngôi trường nằm cách xa thành phố
Biên Hoà, rất nhiều lĩnh vực luôn đi sau và phát triển chậm so với các
trường khác trong Tỉnh. Tuy nhiên phong trào TDTT nói chung và phong
trào đá cầu nói riêng cũng có những bước hình thành trong những lần tổ
chức HKPĐ cấp trường.
Bộ Giáo Dục - Đào Tạo đưa vào trong chương trình chính khóa có nội
dung đá cầu, trường tổ chức hội khỏe phù đổng cấp trường, trong đó có nội
dung có nhiều giải được tổ chức rất sôi nổi góp phần làm phát triển phong
trào tập luyện đá cầu từng bước phát triển. Điều này tác động tích cực đến
phong trào đá cầu của trường THPT Sông Ray.
Vì vậy hàng năm trường tổ chức HKPĐ, các lớp tham gia thi đấu tích
cực, đạt kết quả khả quan, đạt được thành tích rất tốt, góp phần làm phát
triển phong trào đá cầu của trường mạnh mẽ và có chất lượng chuyên môn
cao.
Dựa trên những cơ sở phát triển phong trào đá cầu của trường tôi đưa ra
một vài ý kiến nhỏ về phương pháp giảng dạy môn đá cầu.
2.1.Trình độ kỹ thuật và hiểu biết về luật đá cầu của học sinh THPT

Sông Ray:
2.1.1. Trình độ kỹ thuật:
Trước khi áp dụng giảng dạy đá cầu thì có thể nói phong trào đá cầu của
trường phát triển mang tính bộc phát, chưa rộng và cũng chưa tích cực. Các
em chơi đá cầu ngẫu hứng và dựa trên năng khiếu bẩm sinh của mỗi cá nhân,
không có chỉ dẫn khoa học nào về đá cầu để các em học hỏi. Lúc này đá cầu
chỉ được biết đến bởi các học sinh nam, còn các nữ học sinh hầu như không
biết đến. Đối với các học sinh nam tuy tập luyện và chơi đá cầu rất nhiều
nhưng các nguyên lý kỹ thuật về đá cầu thì không hề biết. Có rất nhiều em
không biết chuyền cầu bằng mu bàn chân là như thế nào? Các kỹ thuật đá
cầu đều không nắm được, kỹ thuật đơn giản là tâng “giật”cầu ( các em hay
gọi là khắc cầu) các em cũng thực hiện không đúng. Điều này thể hiện rất rõ
ở các giờ giải lao, các em thực hiện trên sân trường; Các em liên tục không
th
ực

hi
ện

đúng

đ
ộng

t
ác
, l
àm

cu

ộc

ch
ơ
i

gi
án

đ
o
ạn

v
à

gi
ảm

h
ào

h
ứng
, s
ô
i
nổi…
Qua tình hình thực tế trên, trong năm năm đưa vào thực hiện chính khóa
môn học đá cầu tôi xin trình bày những ý kiến nhỏ về phương pháp giảng

dạy:
- Ngoài việc giáo viên hướng dẫn những bài kĩ thuật cơ bản trong quá
trình giảng dạy, khi cho các học sinh thực hiện nên có sự phối hợp giữa
những học sinh có kỹ thuật khá hoặc tốt thực hiện cùng cặp với những học
sinh yếu kém, để giúp các bạn thực hiện động tác kỹ thuật một cách nhanh
hơn. Bởi vì một mình giáo viên không thể sửa sai một cách kịp thời, nhanh
chóng trong thời gian ngắn ở một tiết học 45 phút.
- Hơn nữa trong quá trình thực hiện giảng dạy cần kết hợp nhiều
hơn những bài tập mang tính trò chơi nhiều hơn. Nhằm giúp các em
tránh sự nhàm chán, hứng thú hơn trong thực hiện động tác và giúp các
em hoàn thiện kỹ thuật và rèn luyện kỹ thuật cũng như thể lực. Trên
thực tế vận dụng các trò chơi, tôi đã rút ra những trò chơi mà các em
thích thú trong học tập:
* Trò chơi thứ nhất: Trò chơi vận động giúp các em rèn luyện cách di
chuyển mang tính tập thể, đồng đội, tầm quan sát và cũng nhằm hoàn thiện
kỹ năng chuyền cầu, độ chuẩn xác, hiệu quả:
+ Cách chơi 1: Chia hai nhóm (nhiều nhóm tùy theo số lượng học sinh
của lớp ), mỗi nhóm từ 2 đến 3 em hoặc tuỳ theo điều kiện sân bãi mà chúng
ta chọn số lượng cho phù hợp. Đứng tại chỗ trên phạm vi sân bán kính
khoảng 5m . Thực hiện chuyền cầu bằng hai chân đúng kĩ thuật cho đồng đội
(giáo viên thực hiện làm mẫu và quan sát, điều chỉnh); Điểm được tính theo
số lần chuyền đúng kĩ thuật, trong thời gian qui định ( cho các em thực hiện
với thời gian 1-2 phút ). Nhằm tăng sự hấp dẫn và nâng cao trình độ tóc độ
kỹ thật đá cầu của học sinh.
+ Cách chơi 2: Chia 4 đội số lượng học sinh bằng nhau. Mỗi đội có một
đội trưởng, người chơi thực hiện phát cầu thấp chân nghiêng mình bằng mu
bàn chân ở vạch cuối sân, phát cầu chéo ô ( qui định vị trí khó hoặc dễ ).
Th
ực

hi
ện

đ
ến

ng
ư
ời

cu
ối

c
ùng

c
ủa

m
ỗi

đ
ội
.
Đ
ội

n
ào

th
ực

hi
ện

s
ố

l
ần

c
ầu

vào trong khu vực qui định, đúng kĩ thuật và nhiều hơn là thắng.
* Trò chơi thứ hai: Trò chơi phát triển kỹ năng thực hiện động tác tâng
giật cầu và tính đồng đội:
+ Cách chơi: Chia lớp ra thành 4 nhóm, thực hiện tâng “giật ” cầu tính
tổng số lần thực hiện của mỗi nhóm. Nhóm nào thực hiện số lần nhiều hơn là
thắng.
* Trò chơi thứ ba: Trò chơi áp dụng trong thi đấu, nhằm phát triển khả
năng kỹ thuật toàn thân và khả năng phối hợp nhóm với đồng đội cũng như
việc tạo nên sự hiểu biết về luật thi đấu ( giáo viên giải thích những thắc mắc
của học sinh ):
+ Cách chơi: Chia hai đội, mỗi đội 3 học sinh thực hiện thi đấu trong
sân sân có lưới. Nếu như đội nào thua sẽ ra ngoài, nhóm nào thắng thì thi đấu
tiếp. Cho đến khi đội thắng cuối cùng.
Trong quá trình thực hiện trò chơi phải có hình thức thưởng, phạt tuỳ

mức độ trò chơi với lượng vận động nặng hay nhẹ. Khi thực hiện trò chơi
trên giúp các em trao dồi, phát huy tính đồng đội, kỹ thuật được hoàn thiện
và hiểu biết luật thi đấu hơn. Trên hết là tạo cho các em sự hứng thú, tránh
gây nhàm chán trong học tập, rèn luyện. Qua đó chúng ta mới dễ có cơ sở
phát hiện, đánh giá khả năng thực hiện kỹ thuật động tác của các em.
2.1.2. Sự hiểu biết về luật:
- Nói đến luật là nói đến các phương tiện giúp trọng tài đều hành trận đấu
một cách khách quan. Ở trường học sự hiểu biết về luật còn hạn chế. Đặc
biệt là việc đưa vào giảng dạy chính thức môn đá cầu cho tất cả các trường
trong một thời gian ngắn (5 năm ). Điều này thể hiện rất rõ trong các giải thi
đấu cấp trường. Thậm chí có giáo viên tham gia làm công tác trọng tài còn
không nắm bắt hết về luật dẫn đến điều khiển trận đấu thiếu thuyết phục. Đối
với các em học sinh trường THPT Sông Ray thì sự hiểu biết luật rất còn
nhiều hạn chế.
- Trong 19 điều luật của đá cầu, có những luật rất quan trọng mà đa số
các em đều không hiểu hoặc một cách sơ sài: Đó là luật phát cầu ( điều 12)
và các lỗi đỡ phát cầu, hệ thống tính điểm, luật hội ý… Trong đó luật hội ý
c
ác

em th
ư
ờng

kh
ô
ng hi
ểu

v

à

hay vi ph
ạm

nh
ất

khi thi
đ
ấu
. C
ó

nh
ững

t
ình

huống vi phạm luật mà chính các em thi đấu trên sân và kể cả cổ động viên
ngoài sân cũng không hiểu lý do vì sao ( tình huống cầu được phát đi trước
khi trọng tài ra kí hiệu phát cầu).
- Trong quá trình giảng dạy môn thể thao đá cầu, thời gian hạn chế.
Ngoài những tiết dạy về kỹ thuật bình thường, trong khi thực hiện động tác
kỹ thuật thường sữa sai động tác cần phải kết hợp giải thích những luật thi
đấu có liên quan đến kỹ thuật ( ví dụ như đỡ cầu dính hoặc lăn trên bất cứ bộ
phận nào của cơ thể ). Hoặc trong những phần nội dung dò bài cũ thường
xuyên hỏi những vấn đề về luật.
- Trước khi học sinh tham gia đấu tập, người điều khiển trận đấu cần tập

trung giải thích những luật cơ bản, ngắn gọn dễ hiểu. Giải thích cho các em
thực hiện vận dụng thi đấu một cách nhanh nhất. Trong quá trình đấu tập
giáo viên giải thích những thắc mắc của học sinh những vấn đề liên quan về
luật.
- Ngoài ra trong giờ dạy cần phải sắp xếp thời gian hợp lý hơn, tạo điều
kiện cho học sinh tham gia đấu tập nhiều hơn. Phương pháp này giúp các em
tự hoàn chỉnh kỹ thuật cũng như hiểu biết, đánh giá về luật một cách toàn
diện hơn.
- Trong khi giảng dạy phôtô những hình ảnh liên quan đến luật cho các
em xem, đặc biệt là hình ảnh minh hoạ về luật vị trí các đối thủ. Tránh gây
gián đoạn trận đấu và giảm tính hấp dẫn.
- Những tiết ôn cần phải đặt những câu hỏi liên quan về luật để cho các
em tranh luận. Sau đó cho các em viết ra giấy, việc này giúp cho các em phát
huy hết khả năng hiểu biết về luật đá cầu.
Khi các em hiểu biết sâu sắc về luật đá cầu và kỹ thuật chơi cầu của
mình, thì mới đem lại hứng thú khi chơi cầu cũng như xem những trận đấu.
2.1.3 Nội dung giảng dạy môn đá cầu
- Xuất phát từ tình hình trên. Nhằm nâng cao hiệu quả và giúp cho học
sinh dễ hiểu hơn, tiếp thu nhanh hơn thì cách dùng từ cũng như việc áp dụng
các kỹ thuật sao cho phù hợp với hiểu biết và thực hiện của từng đối tượng
học sinh cần dược quan tâm.

- Theo tôi nên sử dụng thuật ngữ “ Giật cầu ”và “ Búng cầu” thay cho
thuật ngữ Tâng “Giật”cầu và Tâng “Búng”cầu . Nhằm giúp cho học sinh dễ
hiểu hơn cũng như việc giáo viên truyền đến học sinh một cách ngắn gọn,
xúc tích, rút ngắn được thời gian. Để dành nhiều thời gian cho phần cơ bản,
giúp học sinh thực hiện lượng vận động nhiều hơn nhằm nâng cao kỹ năng
thực hiện kỹ thuật động tác của học sinh.
- Cũng liên quan đến việc thực hiện nội dung: Nội dung Tấn công cầu
móc sau. Nội dung kỹ thuật này rất khó thực hiện cho đối tượng học sinh

phổ thông. Hơn nữa sự tiếp thu kỹ thuật của giáo viên thể dục còn hạn chế, vì
trong quá trình đào tạo giữa các trường chuyên nghành thể thao không thống
nhất về chương trình, mà phương pháp trực quan ( thị phạm ) không thể thiếu
trong khi giảng dạy. Và một thực tế khó khăn, thời gian trong một tiết 45
phút mà thực hiện từ hai đến ba nội dung (Theo PPCT mỗi khối lớp thực
hiện trong 10 tiết đến 12 tiết trong một học kì). Chưa nói đến việc hầu hết
các trường có sân tập ngoài trời. Một thực tế chương trình học kì hai có nội
dung đá cầu, thì đang lúc vào mùa nắng - gió, những lúc trời gió không thể
thực hiện được kỹ thuật động tác này ( tấn công cầu móc sau).
Theo ý kiến riêng tôi thì nội dung kỹ thuật Tấn công cầu móc sau nên
hướng dẫn cho học sinh biết và khuyến khích những học sinh nào kỹ thuật
tốt thực hiện. Kỹ thuật “Tấn công cầu móc sau” tốt nhất chỉ áp dụng khi
thực hiện tập luyện đội tuyển và tham gia thi đấu.

Động tác kỹ thuật “Tấn công cầu móc sau”
(đội tuyển Lào sang tập huấn tại Việt Nam)
IV.KẾT QUẢ
- Đa số các em tham gia tập luyện tích cực, hứng thú với mỗi buổi học.
- Mức độ hiểu biết về kỹ - chiến thuật cũng như về luật thi đấu đá cầu
của học sinh tiến bộ rõ nét.
- Kết quả đạt được so với trước khi thực hiện phương pháp này như
sau:

Năm học

Lớp

Sĩ số
Sau khi thực hiện đề tài Ghi chú

Hứng thú Không hứng thú


2008-2009

11B5 47 35
(74,5%)
12 (25,5%)
11A1
45 32
(71,1%)
13 (28,9%)
12A1
46 36
(78,3%)
10(21,7%)
12A2
42 30
(74,4%)
12(28,6%)
12A3
42 33
(78,6%)
9(21,4%)


10B3 50

37 (74%) 13(26%)
10A1

48 39(40%) 9(60%)

2009-2010

10A2
44

37(84%) 7(16%)
12A1 46

36(78,3%)

10(21,7%)
12A2
45

34(75,6%)

11(24,4%)
12A3
41

29(70,7%)

12(29,3%)



2010-2011

11B3 34 22
(64,7%)
12 (35,3 %)
11A1
46 30
(65,2%)
16(34,8%)
11A2
43 35
(81,4%)
8(18,6 %)
12A2
47 37
(78,7%)
10 (21,3%)
12A4
47 32
(68,1%)
15(31,9 %)
12A5
45 31
(68,9%)
14(31,1 %)
12B3
42 30
(71,4%)
12(28,6 %)
12B4
42 28
(66,7%)

14(33,3%)

V.BÀI HỌC KINH NGHIỆM
- Thời gian nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm chưa được nhiều do đó
nội dung chưa sâu, cần dành nhiều thời gian tham khảo tài liệu đầu tư
nghiên cứu.
- Giáo viên cần đưa vào thường xuyên, hợp lý trong mỗi tiết dạy
những trò chơi vận động mới, hấp dẫn. Nhằm kích thích tính tò mò, tạo sự
hưng phấn trong tập luyện cho các em.
- Giáo viên cần phải linh hoạt hơn trong từng nội dung bài dạy kỹ
thuật và luật đá cầu cho từng tiết dạy. Tích cực, sâu sát hơn trong hoạt động
phong trào.

-

Giáo viên bám
sát chương tr
ình chu
ẩn kiến thức, nhằm giảm tải
và
gây hưng phấn cho học sinh trong một tiết học.
- Giáo viên sử dụng dụng cụ một cách hợp lý, vận dụng nhuần nhuyễn
kết hợp các phương pháp giảng dạy tích cực.
VI. KẾT LUẬN
Nói tóm lại, thể dục thể thao nói chung hoạt động đá cầu nói riêng là
một bộ phận của nền văn hoá chung, là một sự tổng hợp những thành tựu
xã hội trong sự nghiệp sáng tạo và sử dụng những biện pháp chuyên môn
để điều khiển sự phát triển thể chất của con người một cách có chủ định
nhằm nâng cao sức khoẻ, kéo dài tuổi thọ. Thông qua giáo dục thể chất, bồi
dưỡng cho học sinh những đức tính dũng cảm ngoan cường, ý thức tổ chức,

kỷ luật, đoàn kết, tương trợ xây dựng thói quen rèn luyện thân thể. Đồng
thời làm cho không khí nhà trường thêm tươi vui, lành mạnh, sôi nỗi, trẻ
trung.
Việc nâng cao thể lực, nâng cao sự khéo léo, hành động chính xác,
phản ứng nhanh, tập trung cao nâng cao sự bền bỉ cho con người là những
yêu cầu cấp thiết trong một đất nước đang phát triển. Những yêu cầu đó chỉ
có thể giải quyết một phần lớn trong công tác chăm sóc sức khoẻ, tổ chức
rèn luyện thể dục thể thao một cách hợp lý, thường xuyên, liên tục, mà
trước hết là trong lứa tuổi ở nhà trường - nơi đào luyện người lao động mới
cho đất nước.

VII.TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp giảng dạy thể dục thể thao trong trường trung học phổ
thông - Phó giáo sư - Phó tiến sĩ Trịnh Trung Hiếu - Nhà xuất bản TDTT
Hà Nội- Năm 1999.
2. Giáo trình Đá cầu - Trường đại học sư phạm thể dục Hà Tây- Nhà
xuất bản thể dục thể thao Hà Nội – 2004.
3. Trò chơi ngoài trời - Tôn Thất Sam - Tôn Thất Hùng tuyển chọn -
Nhà xuất bản trẻ - Năm 2005.
4. Luật đá cầu – Nhà xuất bản thể dục thể thao Hà Nội – 2008.
5. Giảng day và huân luyện Đá Cầu – Nhà xuất bản thể dục thể thao –
2001.
Sông Ray, ngày 20 tháng 5 năm
2011
Người thực hiện


Nguyễn Văn Bê