SKKN: Các biện pháp nâng cao thành tích cho vận động viên chạy 100m đội tuyển điền kinh

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO THÀNH
TÍCH CHO VĐV CHẠY 100M ĐỘI
TUYỂN ĐIỀN KINH TRƯỜNG THPT
HOÀNG HOA THÁM


A. Đặt vấn đề
1. Cơ sở khoa học của SKKN
1.1 Cơ sở lý luận
Thể dục Thể thao là một bộ phận không thể thiếu trong nền giáo
dục xã hội chủ nghĩa, nhằm đào tạo và xây dựng con người mới phát triển
toàn diện. TDTT là phương tiện rất có hiệu quả trong giáo dục " Đức - trí
- thể - mỹ " cho thế hệ trẻ. Cùng với quá trình công nghiệp hoá hiện đại
hoá thì TDTT còn phản ánh sự lớn mạnh của đất nước, tạo ra sự ổn định
chính trị, nâng cao cuộc sống tinh thần văn minh, tạo mối quan hệ hợp tác
hữu nghị giữa nước ta với các nước trong khu vực và trên thế giới. Chính
vì vậy Đảng và nhà nước ta rất coi trọng việc phát triển TDTT nhằm
hướng tới mục tiêu xây dựng nền TDTT phát triển tiến bộ có tính dân tộc
và khoa học.
Ngay từ khi mới thành lập nước Việt Nam dõn chủ cộng hũa, dự
gặp muụn vàn khú khăn nhưng Đảng, nhà nước mà trực tiếp Chủ tịch Hồ
Chớ Minh đó luụn quan tõm đến phong trào TDTT thông qua thành lập
Ty TDTT và viết “ Lời kờu gọi toàn dõn tập thể dục” chớnh lời kêu gọi
đó đó như ánh dương toả chiếu, định hướng cho sự hỡnh thành và phát
triển nền TDTT nước nhà. Có ảnh hưởng sâu sắc tới toàn thể nhân dân,
một phong trào rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại thật sâu rộng
và phát triển, có sức sống mónh liệt cho tới tận ngày nay: “Giữ gỡn dõn
chủ, xõy dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gỡ cũng cần cú sức
khỏe mới thành cụng.

Mỗi một người dân yếu ớt, tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần; mỗi
một người dân mạnh khỏe, tức là góp phần cho cả nước mạnh khỏe.
Vậy nên tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe, tức là góp phần cho cả
nước mạnh khỏe.
Vậy nên tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi một
người dân yêu nước.


Việc đó không tốn kém, khó khăn gỡ, gỏi trai, già trẻ ai cũng nờn làm và
ai cũng làm được. Mỗi người lúc ngủ dậy, tập ít phút thể dục, ngày nào
cũng tập thỡ khớ khuyết lưu thông, tinh thần đầy đủ. Như vậy là sức
khỏe.
Dân cường thỡ nước thịnh. Tôi mong đồng bào ai cũng gắng tập thể
dục.
Tự tụi ngày nào cũng tập”.

Giỏo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, đồng thời là
một bộ phận không thể tách rời của sự nghiệp giáo dục của Đảng và nhà
nước ta.
Sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục thể chất nói riêng đó gúp
phần hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện,
hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ và thể chất để phục vụ sự nghiệp công
nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, giữ vững và tăng cường an ninh quốc
phũng.
Để phong trào TDTT núi chung và thể thao thành tớch cao núi
riờng của đất nước phát triển thỡ không thể coi nhẹ giáo dục thể chất
trong trường học. Đó là nhân tố phát hiện, bồi dưỡng và đóng góp các
VĐV tài năng cho đất nước.
Muốn các phong trào TDTT phát triển mạnh cần có những chính
sách quan tâm tạo điều kiện hơn nữa cho giáo dục thể chất trường học

phát triển.
1.2. Cơ sở thực tiễn
Ở nước ta, tập luyện và thi đấu điền kinh đó trở thành truyền thống
hàng năm được tiến hành tổ chức ở các cấp, các ngành. Thông qua thi đấu
nhằm tỡm kiếm, tuyển chọn tài năng cho đất nước. Điền kinh là môn
được đông đảo học sinh, ở các cấp học tham gia tập luyện và thi đấu
nhằm góp phần tạo ra một thế hệ thanh, thiếu niên phát triển cao về trí


tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo
đức...
Điền kinh là môn thể thao rất đa dạng và phong phú bao gồm các
hoạt động tự nhiên của con người: Đi bộ, chạy , nhảy, ném đẩy và nhiều
môn phối hợp. ở nước ta môn điền kinh đã có lịch sử phát triển từ lâu đời,
với các hình thức tập luyện đa dạng. Đã thu hút đông đảo mọi tầng lớp,
đối tượng quần chúng tham gia tập luyện và thi đấu. Khi chạy tất cả các
nhóm cơ cùng tham gia hoạt động nhưng chủ yếu là cơ quan nội tạng.
Việc gắng sức luân phiên với thả lỏng tích cực tạo điều kiện cho việc phát
triển các tố chất sức nhanh, mạnh, bền, sự mềm dẻo, khéo léo và khả
năng phối hợp của con người. Môn chạy nói chung và chạy 100m nói
riêng là biện pháp tốt nhất để rèn luyện nâng cao sức khoẻ, ngoài ra còn
trang bị cho người tập những phẩm chất đạo đức ý chí cũng như tăng
cường vốn kỹ xảo vận động cơ bản quan trọng trong cuộc sống.
Điền kinh giữ vai trò quan trọng trong nền giáo dục thể chất trong
trường học nói chung và trong các trường phổ thông trung học nói riêng,
đặc biệt là trường THPT Hoàng Hoa Thám. Ngày nay phong trào TDTT
nói chung và điền kinh nói riêng trong chạy cự ly 100m đang được phát
triển mạnh mẽ ở các trường học. Chạy cự li 100 mét là một trong 5 nội
dung thi đấu điền kinh đối với nam nữ trong tất cả các giải điền kinh
THPT, hội khoẻ Phù Đổng của tỉnh Hưng Yên từ trước tới nay.

Qua thực tế cho thấy trường THPT Hoàng Hoa Thám được sự quan
tâm của Ban giám hiệu nhà trường, cùng các tổ chức trong nhà trường.
Bộ môn thể dục đã xây dựng được rất nhiều đội tuyển, đặc biệt là đội
tuyển điền kinh, gúp phần đưa các phong trào của trường ngang tầm với
các trường khác trong huyện và tỉnh nhà. Trong chạy 100m sức nhanh là
yếu tố quyết định, bên cạnh đó sức bền tốc độ cũng giữ vị trí hết sức quan
trọng, người chạy muốn hoàn thành cự ly phải duy trì được thể lực và
phát huy tốc độ của mình từ khi xuất phát cho đến khi rút đích.


Mặc dù thành tích chạy cự li 100m của các em trường THPT
Hoàng Hoa Thám đã đạt được những thành tích đáng được ghi nhận
nhưng vẫn còn kém so với các vận động viên của các trường bạn. Điều
này đang đặt ra cho nhà trường cùng các huấn luyện viên, các vận động
viên nhiệm vụ hết sức nặng nề. Đó là làm sao nhanh chóng tìm ra phương
pháp hệ thống các bài tập nâng cao thành tích của chạy 100m.
Xuất phát từ những lí do trên tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:
“Các biện pháp nâng cao thành tích cho VĐV chạy 100m đội tuyển
điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám ”

2. Mục đích của SKKN:
Lựa chọn những bài tập và phương pháp có hiệu quả nhằm nâng
cao thành tích cho VĐV chạy 100m đội tuyển điền kinh trường THPT
Hoàng Hoa Thám trong tập luyện và thi đấu.
B. phạm vi đề tài
1. Phạm vi đề tài
Đề tài của tôi được triển khai nghiên cứu trong phạm vi VĐV chạy
100m đội tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thỏm
2. Đối tượng
- Vận động viên chạy 100m của đội tuyển điền kinh Trường THPT

Hoàng Hoa Thỏm
- Số lượng: 12 VĐV
- Thời gian: Từ thỏng 09/2012 đến tháng 5/2013.
3. Nhiệm vụ đề tài
Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng thành tích tập luyện và thi đấu chạy
100m của đội tuyển điền kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám.


Nhiệm vụ 2: Lựa chọn , đánh giá hiệu quả ứng dụng của bài tập nhằm
nâng cao thành tích cho đội tuyển chạy 100m trường THPT Hoàng Hoa
Thám.
4. Kế hoạch nghiên cứu:
Đề tài được chia ra làm 3 giai đoạn.
- Giai đoạn 1: Từ tháng 9/2012 đến tháng 10/2012, giai đoạn này giải
quyết các vấn đề sau:
+ Chọn đề tài nghiên cứu
+ Báo cáo thông qua đề cương
+ Chuẩn bị tài liệu, phương tiện, địa điểm nghiên cứu.
- Giai đoạn 2: Từ tháng 11/2012 đến tháng 1/2013, giai đoạn này giải
quyết vấn đề : Giải quyết nhiệm vụ 1 .
- Giai đoạn 3: Từ tháng 2/2013 đến tháng 5/2013, giai đoạn này giải
quyết các vấn đề: Giải quyết nhiệm vụ 2
+ Điều chỉnh xử lý số liệu
+ Sửa chữa và hoàn tất đề tài.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết nhiệm vụ nghiên cứu của đê tài, đề tài sử dụng các phương
pháp nghiên cứu sau:
5.1 Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu:
Phương pháp này được chúng tôi sử dụng để tổng hợp tài liệu có liên
quan đến vấn đề cần nghiên cứu. Nhằm tìm hiểu và phát triển các biện

pháp nâng cao thành tích cho đội tuyển chạy 100m trường THPT Hoàng
Hoa Thám.
Các tài liệu được tổng hợp phân tích trong đề tài này gồm các sách tạp chí lý
luận và phương pháp giảng dạy huấn luyện như: Lý luận và phương pháp
giáo dục thể dục thể thao, sinh lý học thể thao, sinh hoá học thể thao, tâm lý
học thể thao. Các sáng kiến , đề tài của các đồng nghiệp trong nhà trường, của
các trường bạn.


Sách giáo trình điền kinh trường ĐHSPTDTT Hà Nội, ĐHTDTT Từ Sơn,
sách giáo khoa thể dục lớp 10,11,12.
5.2 Phương pháp phỏng vấn, toạ đàm:
Phương pháp phỏng vấn là một phương pháp được sử dụng khá rộng rãi
trong nghiên cứu giảng dạy và huấn luyện thể thao. Trong đề tài này được
sử dụng phương pháp phỏng vấn một số thầy giáo giảng dạy môn thể dục
có kinh nghiệm và các huấn luyện viên điền kinh giàu kinh nghiệm, có
trình độ, qua đó lựa chọn các bài tập nhằm phát triển thành tích đội tuyển
chạy 100m.
5.3 Phương pháp quan sát sư phạm:
Phương pháp quan sát sư phạm được tiến hành bằng phiếu quan sát để
khảo sát về số lượng bài tập, lượng vận động của bài tập nhằm tìm hiểu
thực trạng việc tập luyện thi đấu chạy 100m của đội tuyển điền kinh
trường THPT Hoàng Hoa Thám
5.4 Phương pháp kiểm tra sư phạm:
Sử dụng phương pháp kiểm tra sư phạm để kiểm tra đánh giá trình tập
luyện của VĐV trước và sau thực nghiệm trên 2 nhóm đối tượng.
5.5 Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Đề tài tiến hành thực nghiệm trên 12 VĐV chạy 100m đội tuyển điền
kinh trường THPT Hoàng Hoa Thám, chia thành 2 nhóm thực nghiệm.
Nhóm đối chứng ( nhóm 1 ) : 6 VĐV.

Nhóm thực nghiệm ( nhóm 2): 6 VĐV
Thời gian thực nghiệm là 6 tuần, số buổi tập luyện là 3 buổi/tuần
vào thứ 3, thứ 5, thứ 7. Mỗi buổi tập là 120 phút.
Mục đích thực nghiệm các bài tập mà chúng tôi lựa chọn nhằm
nâng cao thành tích cho vận đọng viên chạy 100m đội tuyển điền kinh
trường THPT Hoàng Hoa Thám


Cách đánh giá: Sau thực nghiệm, đề tài tiến hành kiểm tra kết quả
thực nghiệm bằng 6 test: chạy 60m, chạy 100m, chạy 30m tốc độ cao,
chạy 30 m xuất phát thấp, nhảy xa tại chỗ, nhảy 3 bước tại chỗ.
Kế hoạch huấn luyện tuần.
Các buổi tập được ứng dụng vào các ngày thứ 3, thứ 5, thứ 7, kế
hoạch tuần được thể hiện như sau:
Thứ 3:
- Phần chuẩn bị: + Khởi động nhẹ nhàng chạy 2 x 400m .
+ Các động tác khởi động chung: 6 động tác x 4 lần x 8
nhịp
+ Các động tác xoay các khớp, ép dây chằng.
+ Khời động chuyên môn: chạy bước nhỏ, nâng cao đùi,
chạy đạp sau, chạy tăng tốc độ 3 x 30m .
- Phần cơ bản: + Bật xa tại chỗ ( 1 bước, 3 bước, 5 bước, 7 bước, 10
bước ) hoặc bật ếch 3 x 30m nghỉ giữa 3/ - 5/ .
+ Chạy đạp sau (20m nhanh + 20 chậm) x 6 lần hoặc chạy
biến tốc ( 40m nhanh + 40 chậm) x 4 lần x 2 tổ, chạy
nhanh đạt 80 - 85% tốc độ tối đa .
- Phần kết thúc : Chạy nhẹ nhàng thả lỏng 5 - 7 phút .
Mục đích: nhằm phát triển sức mạnh
Thứ 5:
- Phần chuẩn bị:

+ Khởi động nhẹ nhàng chạy 2 x 400m .
+ Các động tác khởi động chung: 6 động tác x 4 lần x

8 nhịp
+ Các động tác xoay ép dẻo các khớp.
+ Khời động chuyên môn: chạy bước nhỏ, nâng cao
đùi,chạy đạp sau, chạy tăng tốc độ 3 x 30m .
- Phần cơ bản :

+ Chạy 3 lần x 30 m tốc độ cao
+ Chạy 3 lần x 60m tốc độ cao


+ Chạy 3 lần x 100m tốc độ cao
(Yêu cầu chạy 95 - 100% sức.)
Nghỉ giữa mỗi lần 5 - 7 phút
Nghỉ giữa các tổ 10 - 12 phút
Mục đích: nhằm phát triển tốc độ
- Phần kết thúc: Chạy nhẹ nhàng thả lỏng .
Thứ 7:
- Phần chuẩn bị :
+ Chạy nhẹ nhàng 2 x 400m
+ Các động tác khởi động tay không 6 động tỏc x 4 lần x 8 nhịp
+ Khởi động chuyên môn: chơi trò chơi với bóng 15 – 20p
- Phần cơ bản: + Xuất phỏt - chạy lao sau xuất phỏt 25m x 3 lần x 2 tổ
+ Chạy giữa quóng cự li 60m x 3lần x 2 tổ
Yêu cầu chạy nhanh đạt 75 - 80% sức.
+ Chạy 100m x 3 lần x 2 tổ
+ Chạy biến tốc, chạy lờn dốc, chạy xuống dốc

Mục đích: nhằm nâng cao sức bền tốc độ
- Phần kết thúc: Chạy thả lỏng nhẹ nhàng.
Trên cơ sở huấn luyện như trên, ở các tuần sau giảm dần về
sốlượng vận động, tăng dần cường độ vận động.


Phần II: NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI
A. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận khoa học
Như chúng ta đó biết chạy 100m là một trong những nội dung
chạy cự li ngắn của bộ môn điền kinh. Chạy cự li ngắn ra đời cùng với
đời sống lao động của con người, chạy cự li ngắn là một phương pháp
điển hỡnh của phỏt triển tốc độ, có tác dụng rất lớn trong giáo dục thể
chất cho con người. Nó là cơ sở cho nhiều môn thể thao khác. Nó tạo
điều kiện tốt để hỡnh thành và hoàn thiện cỏc mụn : nhảy xa, nhảy cao,
chạy vượt rào, các môn nhảy chống, bóng rổ, bóng đá...Chạy cự li ngắn là
môn tiêu biểu cho Điền kinh, nó phù hợp cho mọi lứa tuổi.
Muốn thực hiện tốt , cú thành tớch cao trong chạy 100m thỡ trước hết ta
phải biết được nguyờn lớ kĩ thuật của chạy ngắn và khỏi niệm của sức
nhanh.
1. Nguyờn lớ kĩ thuật chạy ngắn
- Chạy là hoạt động có chu kỡ, mỗi chu kỡ gồm hai bước. Nhưng chạy
khác đi bộ ở chỗ trong một chu kỡ chạy cú hai thời kỡ bay và trong chạy
tốc độ, biên độ hoạt động lớn.
- Trong chạy, khi ở thời kỡ chống tựa, trọng tõm cơ thể di chuyển về
trước.Lúc chống trước tốc độ hơi giảm và lúc đạp sau tốc độ lại tăng lên.
Tốc độ chạy càng lớn thỡ phản lực chống trước càng mạnh, sự kỡm hóm
tốc độ nằm ngang càng nhiều. Vỡ thế khi đặt chân chống trước , vận động
viên cần chủ động đặt gần với điểm dọi của trọng tâm của cơ thể và thực
hiện động tác miết bàn chân trước ra sau.

- Động tác đạp sau được bắt đầu khi hỡnh chiếu của trọng tõm cơ thể đi
qua điểm chống và kết thúc lúc chân đạp rời đất. Để tăng cường hiệu quả
đạp sau , vận động viên cần đạp nhanh, mạnh, đúng hướng, duỗi hết các
khớp và đạp ở góc độ thích hợp.
- Trong lỳc bay, người chạy không tăng được tốc độ vỡ hoạt động cơ thể
lúc này không tạo nên được phản lực chống, vỡ thế rỳt ngắn thời gian bay
càng nhiều thỡ tốc độ càng tăng. Biên độ động tác đánh tay phụ thuộc tốc
độ chạy, tốc độ càng cao thỡ biờn độ đánh tay càng lớn.
- Hoạt động chéo nhau giữa tay và chân khi chạy làm cho trọng tâm cơ
thể đỡ bị dao động sang hai bên, giữ thăng bằng.
2. Khỏi niệm của sức nhanh
- Sức nhanh là tổ hợp những đặc điểm về hỡnh thỏi chức năng của cơ thể
xác định đặc tính tốc độ của động tác và phản ứng vận động.
- Sức nhanh cú nhiều loại khỏc nhau, chỳng cú ớt sự liờn qua lẫn nhau.
Chỳng bao gồm cỏc thành phần sau:
+ Phản ứng vận động