TIỂU LUẬN LỊCH SỬ ĐẢNG

I .HOÀN CẢNH LỊCH SỬ DẪN ĐẾN SỰ RA ĐỜI CỦA NGHỊ QUYẾT
XV THÁNG 1 NĂM 1959:
Trước đây, đế quốc Mỹ tích cực giúp sức cho thực dân Pháp kéo dài và
mở rộng chiến tranh Đông Dương nhưng cuộc kháng chiến anh dũng của dân
tộc ta đã đánh bại thực dân Pháp và can thiệp Mỹ. Từ khi hòa bình được lập
lại,đế quốc Mỹ lại nắm lấy bè lũ Ngô Đình Diệm,hất cẳng thực dân Pháp,giành
độc quyền thống trò miền Nam, hòng chuẩn bò chiến tranh mới. Chúng không
đặt bộ máy cai trò như thực dân Pháp trước đây mà dùng chính quyền tay sai,
đại lý cho lợi ích của đòa chủ phong kiến và tư sản mại bản phản động nhât ở
miền Nam, cho chính quyền ấy đội lốt “quốc gia độc lập” để làm công cụ thực
hiện chính sách nô dòch và chuẩn bò chiến tranh của chúng.
Với một hệ thống “cố vấn Mỹ” chặt chẽ, dựa vào quyền lực của vũ khí,
đôla và hàng “viện trơ”ï, đế quốc Mỹ can thiệp ngày càng sâu vào miền Nam;
chúng quyết đònh từ đường lối, chính sách đến các công việc cụ thể của chính
quyền miền Nam trên các mặt trận kinh tế, chính trò, quận sự, ngoại giao.
Vào cuối năm 1957 đầu năm 1958, kẻ thù đã bò thất bại trong chính sách
thực dân mới cổ điển thống trò mà không dùng đến chiến tranh. Thể hiện sự
thất bại đó là việc chúng chuyển sang chính sách phát_xít hóa nhằm cứu vãn sự
phá sản của kế hoạch Aixenhao. Từ năm 1958, Mỹ tăng cường đàn áp khủng
bố đến điên cuồng bằng cách tiến hành cuộc chiến tranh đơn phương để chống
lại đồng bào miền Nam trong tay không có vũ khí, với những cuộc hành quân
càn quét liên miên, dồn dân qui mô lớn vào các trại tập trung. Chúng ráo riết
thực hiện chính sách tố cộng diệt cộng, đàn áp thẳng tay phong trào đấu tranh
của quần chúng, gây nên nhiều cuộc tàn sát đẫm máu ở miền Nam. Tháng 12
năm 1958, chúng đầu độc giết hại dã man cùng lúc hàng nghìn cán bộ và đồng
bào yêu nước ở trại ggiam Phú Lợi. Chúng lập tòa án quân sự đặc biệt, thi
hành luật phát-xít 10-59, lê máy chém khắp miền Nam. Máy chém trở thành
biểu tượng của chế độ Diệm.
Cho đến năm 1959, ở Củ Chi đã có 500 người bò moi gan mổ bụng, 600
người bò dồn vào bao bố cột đá dìm xuống sông, 150 người bò buộc vào xe ôtô
kéo trên đường đá…Toàn bộ số cán bộ ở Củ Chi bò bắt bò giết lên đến 75%. Có

những vụ hành hình gây nên làn sóng đấu tranh mãnh liệt như vụ mổ bụng anh
Từ Văn Sến, anh Trương Văn Ba…Chưa có lúc nào đảng bộ Sài Gòn-Chợ Lớn bò
tổn thất và khó khăn hơn lúc này. Cách Mạng miền Nam lại đứng trứơc thử
thách mới hết sức nghiêm trọng.


Trước đấy một năm, vào cuối năm 1956, đầu năm 1957 túc là lúc thời hạn
qui đònh cho việc thực hiện Hiệp đònh Giơnevơ đã hết, Đảng ta vẫn còn xác
đònh mục tiêu trước mắtvẫn là kiên trì phát động quần chúng nhân dân đấùu
tranh chính trò, tiếp tục thế giữ gìn lực lượng. Song Đảng cũng đã có chủ trương
cần phải xây dựng, củng cố lực lượng vũ trang và nửa vũ trang, lập các khu căn
cứ, đi đôi với việc đẩy mạnh xây dựng cơ sở chíng trò trong quần chúng làm chỗ
dựa để duy trì và phát triển lực lượng vũ trang, chuẩn bò khả năng đưa cách
mạng miền Nam chuyển sang thời kì đấu tranh mới với phương thức mới.
Trước chính sách phát_xít hóa nguy hiểm của kẻ thù và sự chuyển biến mới
của phong trào đấu tranh cách mạng của đồng bào miền Nam, Đảng ta không
còn có thể chờ đợi thêm nữa mà phải có quyết đònh mới dứt khoát, mặc dù xu
hướng hòa hoãn do đánh giá quá cao lực lượng của đế quốc Mỹ trong các nước
XHCN và phong trào cộng sản quốc tế lúc đó đang là một trở lực lớn đối với
cuộc vận động cách mạng ở miền Nam nước ta.
Tháng 1 năm 1959, Trung Ương Đảng quyết đònh họp hội nghò lần thứ
XV, nhằm xác đònh đường lối và phương pháp cho cách mạng miền Nam trong
giai đoạn mới.
II .NỘI DUNG NGHỊ QUYẾT TƯ LẦN THỨ XV ĐỐI VỚI CÁCH
MẠNG MIỀN NAM:
A .Trước hết, nghò quyết phân tích một cách sâu sắc những đặc điểm của
tình hình miền Nam trong giai đoạn này.
1. Về tính chât xã hội, miền Nam đã trở thành thuộc đòa và căn cứ quân sự
của đế quốc Mỹ. Chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm duy trì chế độ thực dân
và nửa phong kiến phản động, tàn bạo và đen tối ở miền Nam. Chính quyền

miền Nam hiện nay là một chính quyền phản bội lợi ích dân tộc; nó đại biểu
cho lợi ích của đế quốc Mỹ, của bọn phong kiến và bọn tư sản mại bản thân Mỹ
phản động nhất ở miền Nam. Chính quyền đó là một chính quyền độc tài hiếu
chiến, là công cụ xâm lược của đế quốc Mỹ, đồng thời nó cũng mang nặng tính
chất phục thù của giai cấp đòa chủ đã bò đánh đổ ở miền Bắc.
Chính sách nô dòch và gây chiến của đế quốc Mỹ và chính sách bán nước, ăn
cướp và khủng bố của bè lũ Ngô Đình Diệm đã gây ra hậu quả nghiêm trọng
cho đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào miền Nam.mặc dù phải dùng
những thủ đoạn tàn ác và lừa bòp, chính quyền miền Nam vẫn không thể xây
dựng được một cơ sơ xã hội rộng rãi, vững chắc; trái lại, đông đảo các tầng lớp


nhân dân ở miền Nam ngày càng đấu tranh kiên quyết chống chính sách cướp
nước của đế quốc Mỹ và chính sách bán nước của bè lũ Ngô Đình Diệm.
Hội nghò đã chỉ ra được hai mâu thuẫn cơ bản trong xã hội miền Nam thuộc
đòa và nửa phong kiến mà cách mạng miền Nam phải tiếp tục giải quyết:
_Mâu thuẫn giữa nhân dân ta ở miền Nam và bọn đế quốc xâm lược, chủ yếu
là đế quốc Mỹ.
_Mâu thuẫn giữa nhân dân miền Nam, trước hết là nông dân và giai cấp đòa
chủ phong kiến.
Và trong giai đoạn này, mâu thuẫn chủ yếu ở miền Nam là mâu thuẫn giữa
dân tộc ta, nhân dân ta ở miền Nam với bọn đế quốc xâm lược Mỹ cùng tập
đoàn thống trò Ngô Đình Diệm, tay sai của đế quốc Mỹ đại diện cho bọn đòa
chủ phong kiến và tư sản mại bản thân Mỹ phản động nhất.
2 .Hội nghò cũng đã nhận đònh được thái độ của từng giai cấp ở miền Nam
trong hoàn cảnh hiện tại đặc biệt là giai cấp công nhân, nông dân, tiểu tư sản,
tư sản dân tộc và các thành phần tiến bộ khác trong tầng lớp trí thức, các tín đồ
tôn giáo và ngay cả trong binh lính quân đội miền Nam. Sự phân tích thái độ
chính trò của các giai cấp đề ra khả năng tập hợp ngày càng đông đảo lực lượng
yêu nước và dân chủ ở miền Nam trong một mặt trận thống nhất thật rộng rãi,

lấy liên minh công nông làm cơ sở và do Đảng ta lãnh đạo, để cô lập đến cao
độ và đánh đổ chế độ độc tài tàn bạo của Mỹ_Diệm, hoàn thành nhiệm vụ cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam.
Hội nghò nêu rõ:
-Lực lượng của cách mạng Việt Nam ở miền Nam là bốn giai cấp trong nhân
dân ở miền Nam: giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, giai cấp tiểu tư sản,
giai cấp tư sản dân tộc và những nhân só yêu nước.
-Động lực của cách mạng miền Nam là giai cấp công nhân, giai cấp nông
dân, giai cấp tiểu tư sản, lấy khối liên minh công nông làm cơ sở, dưới sự lãnh
đạo của giai cấp công nhân.
-Miền Bắc xã hội chủ nghóa là cơ sở vững chắc của phong trào cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam.
3 .Căn cứ vào đặc điểm tình hình và thái độ chính trò của các giai cấp ở miền
Nam, Hội nghò Trung ương lần thứ XV đề ra nhiệm vụ cách mạngViệt Nam ở
miền Nam như sau:
a .Nhiệm vụ cơ bản là giải phóng miền Nam khỏi ách thống trò của đế quốc
và phong kiến, thực hiện độc lập dân tộc và người cày có ruộng, hoàn thành


cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, xây dựng một nước Việt
Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.
b .Nhiệm vụ trước mắt là đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh chống đế
quốc Mỹ xâm lược và gây chiến, đánh đổ tập đoàn thống trò độc tài Ngô Đình
Diệm, tay sai của đế quốc Mỹ, thành lập một chính quyền liên hợp dân tộc dân
chủ ở miền Nam, thực hiện độc lập dân tộc và các quyền tự do dân chủ, cải
thiện đời sống của nhân dân, giữ vững hòa bình, thực hiện thống nhất nước nhà
trên cơ sở độc lập và dân chủ, tích cực bảo vệ hòa bình ở Đông Nam Á và thế
giới.
c .Phương hướng phát triển của cách mạng ở miền Nam:
Theo tình hình cụ thể và yêu cầu hiện tại của cách mạng thì con đường đó là

lấy sức mạnh của quần chúng, dựa vào lực lượng chính trò của quần chúng là
chủ yếu, kết hợp với lực lượng vũ trang để đánh đổ quyền thống trò của đế
quốc và phong kiến, dựng lên chính quyền cách mạng của nhân dân.
Vì chế độ thống trò của Mỹ -Diệm dựa vào vũ lực để tồn tại mà chúng ta thì
phải dựa vào lực lượng quần chúng, lấy lực lượng quần chúng đánh đổ chúng,
cho nên muốn đạt được mục tiêu đó, cần phải có một quá trình đấu tranh lâu
dài và gian khổ, phải tích cực xây dựng, củng cố và phát triển lực lượng cách
mạng, thì mới có thể có điều kiện nắm lấy thời cơ thuận lợi và giành lấy thắng
lợi cuối cùng.
Tuy vậy, cần thấy rằng cách mạng miền Nam vẫn có khả năng hòa bình phát
triển dù rất ít, song Đảng ta không gạt bỏ khả năng đó, mà cần ra sức tranh thủ
khả năng đó.
B .Vấn đề mặt trận dân tộc thống nhất ở miền Nam:
Cách mạng Việt Nam ở miền Nam lúc này là cách mạng dân tộc dân chủ
nhân dân, cho nên mặt trận ở miền Nam có tính chất dân tộc dân chủ, nhằm tập
hợp tất cả các lực lượng chống đế quốc và phong kiến. Thành phần của nó bao
gồm bốn giai cấp trong nhân dân miền Nam: công nhân, nông dân, tiểu tư sản,
tư sản dân tộc và những nhân só yêu nước, lấy liên minh công nông làm cơ sở
và do Đảng ta lãnh đạo.
Trong tình hình cụ thể hiện tại, để phân hóa triệt để, cô lập và đánh bại kẻ
thù cụ thể trước mắt và nguy hiểm nhất là Mỹ_Diệm, mặt trận dân tộc thống
nhất ở miền Nam phải rất rộng rãi, phải đoàn kết tất cả các dân tộc đa số và
thiểu số, các đảng phái, các tôn giáo và những cá nhân yêu nước, đoàn kết với
ngoại kiều, đặc biệt là Hoa kiều; không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, chính


kiến, điều cốt yếu là chống Mỹ_Diệm, tán thành tự do dân chủ, cải thiện dân
sinh và hòa bình thống nhất Việt Nam. Phải tranh thủ đoàn kết mọi người có
thể đoàn kết được, tập trung mọi người có thể tập trung được, kể cả những
người có ít nhiều khuynh hướng chống Mỹ_Diệm trong chính quyền miền

Nam,đặc biệt chú ýnhững tầng lớp bên dưới trong cơ quan hành chính và quân
đội miền Nam.
Mặt trận ở miền Nam phải nhằm tập hợp mọi lực lượng nhân dân miền Nam
chung quanh các yêu cầu cấp bách nhất ở miềnNam lúc này:
_ Đòi hòa bình, chống chíng sách gây chiến của Mỹ_Diệm.
_Đòi thống nhất nước nhà, chống chính sách chia cắt của Mỹ_Diệm.
_Đòi độc lập, dân chủ, chống chính sách nô dòch và độc tài hung bạo của
Mỹ_Diệm.
_Đòi an ninh, đòi tôn trọng tính mạng, tài sản cúa nhân dân, chống chính
sách càn quét, khủng bố của Mỹ_Diệm.
_Đòi cải thiện đời sống nhân dân: công nhân có công ăn việc làm, nông dân
được giảm tô, giảm tức và tiến tới người cày có ruộng, binh lính được tăng
lương và đối đãi tử tế, chống chế độ độc quyền công thương nghiệp của tập
đoàn thống trò, bảo vệ nội hóa, đòi xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ.
Như vậy, nghò quyết Trung ương lần thứ XV tháng 1 năm 1959 đã vạch ra
được một tư tưởng chỉ đạo cực kì quan trọng để chuyển cách mạng miền Nam
sang bước chuyển mới có tính nhảy vọt là nhân dân miền Nam phải dùng con
đường cách mạng bạo lực để tự giải phóng mình, ngoài ra không có con đường
nào khác. Và trên thực tế, dưới ánh sáng của nghò quyết Trung ương lần thứ
15,cách mạng miền Nam đã đạt được những thắng lợi nhất đònh.

III .VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA CỦA NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG LẦN
THỨ XV ĐỐI VỚI CÁCH MẠNG MIỀN NAM VIỆT NAM:
Ba tháng sau nội dung nghò quyết XV mới đến miền Nam dưới dạng điện
văn “tinh thần cơ bản” gửi đồng chí Mười Cúc (tức Nguyễn Văn Linh đang là
bí thư Xứ ủy Nam Bộ) . Tháng 11 năm 1959,tại Trảng Chiên, hội nghò Xứ ủy
lần 4 quán triệt nghò quyết XV. Hội nghò bàn cãi gay gắt về hình thức, qui mô
sử dụng mũi võ trang để đáng đổ ngụy quyền, giành quyền làm chủ sắp tới.
Tuy vẫn xác đònh “dựa vào lực lượng chính trò của quần chúng là chủ yếu”
nhưng hai chữ “vũ trang” trong nghò quyết : “Kết hợp lực lượng võ trang,hoặc

nhiều hoặc ít…” đến với lòng người lúc này như tất cả những gì đã bao năm
tháng trông chờ. Cán bộ,đảng viên và quần chúng cách mạng tiếp thu nghò
quyết của Trung ương một cách phấn khởi, nhạy bén và đầy sáng tạo.
Ở Nam Bộ, cục diện chuyển biến rất mau lẹ. Đầu năm 1960, theo đề nghò
của đồng chí Võ Văn Kiệt để tạo ra một thế trận mới và điều kiện tốt thực hiện
nhiệm vụ mới trên cơ sở thống nhất đòa bàn trong và ven đô, Xứ ủy chấp thuận
giải thể khu ủy Sài Gòn_Chợ Lớn và Tỉnh ủy Gia Đònh, hợp nhất thành lập khu
Sài Gòn_Gia Đònh do đồng chí Võ Văn Kiệt làm bí thư. Lực lượng võ trang
cũng được thống nhất. đại đội bộ đội tập trung đầu tiên của Khu mang phiên
hiệu C13. Nhân dân phấn khởi tiễn con em đi xây dựng lực lượng vũ trang,
khôi phục các cơ sở tự chế tạo vũ khí…Các huyện nông thôn khẩn trương khôi
phục các chi bộ xã. Trong nội thành,một mặt mạnh dạn đưa cán bộ từ các nơi
“cấy”vào, mặt khác chọn người tại chỗ đưa ra ngoài, mở lớp đào tạo cấp tốc.
Cuộc khởi nghóa bắt đầu ở huyện Mỏ Cày, sau đó lan đến các huyện Minh
Tân, Thạnh Phú thuộc tỉnh Bến Tre(từ ngày 17 tháng 1 năm 1960) tạo ra một
khí thế mới trên toàn chiến trường, nhanh chóng mở rộng ra khắp các tỉnh đồng
bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và một số nơi thuộc tỉnh Trung Trung Bộ.
Ngày 26 tháng 1 năm 1960, trận tấn công bất ngờ ở Tua Hai (Tây Ninh) của
lực lượng võ trang giải phóng miền Đông đánh chiếm căn cứ 32 sư đoàn 13
ngụy nổ ra. Ta loại và bắt sống nhiều tên đòch, thu trên 1200 súng các loại.
Trận Tua Hai làm cho đòch choáng váng và trở thành tiếng pháo đầu nổi dậy ở
miền Đông Nam Bộ.
Gia Đònh phát động quần chúng nổi dậy trong điều kiện đòa bàn cận đô thò.
Trước ngày nổi dậy đã xảy ra hàng loạt vụ trừng trò ác ôn ở Tân Tạo, Tân Nhựt
(Bình Chánh), Tân An Hội (Củ Chi).
Hạ tuần tháng 2 năm 1960, một số vùng nông thôn Gia Đònh nổi dậy nhưng
chưa có tính chất đồng khởi. Huyện ủy Củ Chi phát lệnh: “ Nhất tề đứng
dậy,phá rã nông thôn”. Đồng bào xông vào các nhà thông tin đạp phá, xé ảnh

Diệm, xé cờ ba que, xé khẩu hiệu đòch. Hàng ngàn đồng bào biểu tình trên lộ
7, lộ 15. Truyền đơn,biểu ngữ xuất hiện ở khắp nơi. Ở các huyện Bình Chánh,
Nhà Bè, Gò Vấp, Duyên Hải, Thủ Đức, Dó An…đều có nổi dậy. Bộ đội tập
trung C13 ở Củ Chi đã đáng được trụ sở bót lẻ: tháng 2 năm 1960, tập kích diệt
đồn An Hòa và đồn Tân Thạnh Tây, thu 20 súng. Từ tháng 3 đến tháng 5 năm
1960 diệt liên tiếp các đồn dân vệ Trung Hòa, An Nhơn Tây, nhà làng Bến
Mương.


Qua đợt đầu nổi dậy bằng lực lượng chính trò là chủ yếu, có lực lương võ
trang hỗ trợ, đến cuối tháng 3 năm 1960, ở nông thôn Gia Đònh, quần chúng đã
giải phóng về cơ bản hai xã Phú Mỹ Hưng, Nhuận Đức và một số ấp của các xã
An Nhơn Tây, Trung Lập ở phía Bắc Củ Chi. Ỏ các huyện khác, ta đã làm chủ
từng phần ở nhiều ấp và một số xã hẻo lánh…Hệ thống kìm kẹp của đòch ở các
xã, ấp bò tan vỡ từng mảng lớn.
Thế là từ những cuộc khởi nghóa nổ ra lẻ tẻ ở từng đòa phương trong năm
1959 bước sang năm 1960, được Nghò quyết Hội nghò Trung ương XV soi sáng
đã phát triển thành một cao trào”đồng khởi” trong toàn miền.
Vùng giải phóng ra đời trên phạm vi rộng lớn, nối liền từ Tây Nguyên đến
miền Đông, miền Tây Nam Bộ và đồng bằng Liên khu V. Từ thắng lợi của cao
trào “đồng khởi”, ngày 20 tháng 12 năm 1960, Mặt trận giải phóng miền Nam
Việt Nam ra đời.
Thắng lợi của phong trào “đồng khởi”là bước nhảy vọt có ý nghóa lòch sử
của cách mạng miền Nam, đồng thời cũng là cột mốc đánh dấu sự thất bại đầu
tiên và có ý nghóa chiến lược đối với chính sách xâm lược thực dân mới của đế
quốc Mỹ.
IV .Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA NGHỊ QUYẾT TRUNG ƯƠNG LẦN THỨ
XV ĐỐI VỚI CÁCH MẠNG MIỀN NAM :
Nghò quyết Hội nghò trung ương XV ra đời vào tháng 1 năm 1959 đã đáp ứng
được yêu cầu bức thiết của cách mạng miền Nam là tìm ra một phương pháp

đấu tranh, đưa phong trào cách mạng ra khỏi cơn nguy biến nhất. Đồng thời đáp
ứng được nguyện vọng của nhân dân miền Nam là phá xiềng xích nô lệ,từng
bước giành quyền làm chủ và tạo những bước phát triển cho cách mạng,làm
xoay chuyển tình thế cách mạng miền Nam.
Trước khi chưa truyền đạt được nghò quyết trên đây của Trung ương thì
những cuộc nổi dậy chỉ là lẻ tẻ, tự phát. Nhưng từ khi nghò quyết đến với nhân
dân miền Nam, cùng với sự kết hợp khéo léo của các tổ chức Đảng, ta đã phát
huy được nhưng mặt mạnh cơ bản về chính trò, tinh thần đấu tranh võ trang,
phát động quần chúng nổi đậy đúng lúc đúng nơi tiến công vao khâu yếu nhất
trong hệ thống kìm kẹp của đòchlà ngụy quyền thôn xã, giành quyền làm chủ
của nhân dân ở nông thôn, tạo điều kiện cho những nhân tố tích cực và lực
lượng cách mạng trong quần chúng phát triển mạnh mẽ. Đây chính là cơ sở để
phát động cuộc chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện chống lại sự xâm lược


của đế quốc Mỹ và tay sai, đẩy bộ máy ngụy quyền vào tình trạng khủng hoảng
triền miên không lối thoát.



V? tình hình mi?n Nam
I- Âm mưu c?a đ? qu?c M? và quá trình d?ng lên chính quy?n mi?n
Nam
a. M? đã d?ng lên chính quy?n mi?n Nam như th? nào?
T? năm 1950, đ? qu?c Pháp ngày càng l? thu?c vào vi?n tr? M? đ? ti?p t?c
cu?c chi?n tranh Đông Dương. Đ?n năm 1954 nhân lúc Pháp b? th?t b?i
quân s? liên ti?p, M? thúc ép Pháp ph?i đưa Ngô Đình Di?m thay B?u L?c
làm Th? tư?ng chính quy?n bù nhìn.
Tuy b? b?t bu?c đ? Di?m làm Th? tư?ng, Pháp v?n mong n?m đư?c chính
quy?n bù nhìn đó b?ng các tay sai khác c?a Pháp đang còn th? l?c trong

các c?p hành chính, nh?t là trong quân đ?i và công an.
Nhưng t? sau đình chi?n, M? vi?n tr? tr?c ti?p cho Ngô Đình Di?m, dùng v?
trí ch? ch?t và cơ đ?ng c?a Di?m v?i cương v? Th? tư?ng trong chính quy?
n, l?i d?ng chính sách đ?u hàng c?a Pháp, d?a vào hình th?c đ?c l?p gi? hi?
u mà trư?c đây do cu?c kháng chi?n c?a nhân dân ta, Pháp ph?i nhân như?
ng v? hình th?c cho chính quy?n bù nhìn, d?a vào s?c m?nh c?a đôla đ?
gây d?ng th?c l?c c?a chúng trong quân đ?i và b? máy hành chính trung
ương, r?i phát tri?n r?ng ra.
Mu?n th?c s? n?m ch?c chính quy?n mi?n Nam, căn b?n ph?i n?m quân đ?i
và công an. Sau khi mua chu?c m?t s? tư?ng tá có th? l?c trong m?t b? ph?
n quân đ?i, M? - Di?m trư?c h?t h?t tư?ng Nguy?n Văn Hinh c?a Pháp, n?m
cơ quan T?ng ch? huy quân đ?i, r?i d?p Bình Xuyên, n?m công an, đánh
Hoà H?o, gi?i tán Cao Đài đ? th?ng nh?t quân đ?i. K? đó chúng dùng mua
chu?c và th? l?c quân đ?i đ? g?t d?n tay chân c?a Pháp trong chính quy?n
t? trung ương xu?ng t?nh, huy?n, dư?i chiêu bài "thanh tr?ng tham quan ô
l?i" hay "b?t h?m". Chính quy?n Pháp - B?o Đ?i ph?n ?ng m?t cách y?u ?t,
b?i vì thành ph?n b? máy này t? quân đ?i, công an đ?n cơ quan hành chính


g?m toàn nh?ng ngư?i làm thuê cho đ? qu?c, không có l?p trư?ng chính tr?,
mu?n s?ng yên thân. Đ? qu?c M? có nhi?u đôla hơn Pháp, tr? đ?t hơn thì
mua đư?c h?, h? quay làm tay sai cho M?.
Nhưng khi đ?n chính quy?n xã thì không còn là v?n đ? gi?a M? - Di?m và
Pháp - B?o Đ?i mà là v?n đ? gi?a M? - Di?m cư?p nư?c và bán nư?c v?i
qu?n chúng nhân dân có yêu c?u đ?c l?p, dân ch? có s? lãnh đ?o c?a Đ?ng
ta. Cu?c đ?u tranh ? nông thôn gi?a M? - Di?m và ta di?n ra gi?ng co tri?n
miên cho đ?n nay.
Quá trình hình thành chính quy?n M? - Di?m, cho th?y rõ nó không ph?i là
m?t chính quy?n đ? ra trên cơ s? m?t phong trào qu?c gia ch?ng c?ng
nào ? trong nư?c mà nó là m?t chính quy?n thay th?y đ?i ch?. Đ? qu?c M?

và phong ki?n h? Ngô thay chân cho đ? qu?c Pháp và phong ki?n B?o Đ?i.
Chính quy?n đó là k?t qu? c?a s? th?t b?i c?a đ? qu?c Pháp v? quân s? và
chính tr? trong cu?c chi?n tranh xâm lư?c nư?c ta, c?ng là k?t qu? c?a s?
đ?u hàng c?a đ? qu?c Pháp đ?i v?i đ? qu?c M?, nó th? hi?n c? th? trên đ?t
nư?c ta chính sách xâm lư?c và th?c dân ki?u m?i c?a M?. Nó c?ng là k?t
qu? c?a th? gi?ng co trong cu?c đ?u tranh gi?a phe xã h?i ch? nghia, đ?c l?
p dân t?c và hoà bình dân ch? v?i phe đ? qu?c th?c dân gây chi?n ? khu v?
c Đông Nam Á và Thái Bình Dương.
b. Chính quy?n M? - Di?m đư?c duy trì trên m?t ch? đ? c?nh sát và
m?t thám
Đ? che đ?y b?n ch?t thu?c đ?a đã l?i th?i, l?a ph?nh nhân dân và dư lu?n
th? gi?i, M? đã khoác cho chính quy?n Di?m m?t hình th?c đ?c l?p qu?c gia
gi? hi?u, có qu?c h?i, có hi?n pháp, có quân đ?i qu?c gia, có ngo?i giao
riêng, tìm cách đ? cao v? trí qu?c t? c?a chính quy?n Di?m trong các nư?c
c?a phe M?. Chúng ra s?c tuyên truy?n l?a b?p qu?n chúng, t? gán cho
chúng là chính quy?n cách m?ng qu?c gia, nêu lên kh?u hi?u "Bài phong,
đ? th?c, di?t c?ng".
Đ? th?c bài phong là nh?m gi?t chính quy?n trong tay Pháp và B?o Đ?i, gi?i
tán các l?c lư?ng giáo phái và đánh vào s? tay chân c?a Pháp trong chính
quy?n và quân đ?i mi?n Nam. V?i nhãn hi?u di?t c?ng, chúng tìm cách
"chính tr? hoá" b? máy chính quy?n, nh?i cho b? máy đó m?t lý tư?ng qu?c
gia, ch?ng c?ng đ? bi?n chính quy?n ?y thành công c? đ?c l?c đàn áp
phong trào cách m?ng mi?n Nam đ? th?c hi?n chính sách nô d?ch và xâm
lư?c c?a đ? qu?c M?.


Đ? l?a b?p công nhân và nhân dân lao đ?ng thành th?, chúng tuyên truy?n
"thăng ti?n c?n lao", cho b?n tay chân t? ch?c các nghi?p đoàn vàng.
Đ? gây cơ s? trong nông dân, chúng l?p l?i th? đo?n c?a M? đã dùng ? Nh?
t B?n, Tri?u Tiên là bày trò "c?i cách đi?n đ?a" gi? hi?u.

T?ng nơi, t?ng lúc, chúng đưa ra nh?ng th? đo?n m? dân như "ch?ng t? đ?
tư?ng, di?t d?t, ph?c h?i văn hóa Á Đông, c?ng đ?ng hương thôn", v.v..
Nhưng vì Ngô Đình Di?m bán nư?c trong lúc nhân dân và quân đ?i ta đánh
b?i th?c dân Pháp và can thi?p M? trong cu?c chi?n tranh xâm lư?c nư?c ta,
phong trào dân t?c và hoà bình dân ch? ? các nư?c Đông Nam Á và th? gi?i
lên cao, nên các th? đo?n gian d?i c?a M? - Di?m không che gi?u n?i b? m?
t ph?n dân t?c c?a m?t chính quy?n ngo?i lai bán nư?c. Nh?ng lu?n đi?u
tuyên truy?n c?a chúng trái ngư?c v?i th?c t? c?a m?t xã h?i th?i nát bày ra
hàng ngày trư?c m?t qu?n chúng. Do đó chính quy?n M? - Di?m không th?
tìm đư?c ch? d?a r?ng rãi trong các t?ng l?p nhân dân, trái l?i qu?ng đ?i
qu?n chúng ch?ng l?i chính sách l? thu?c bán nư?c c?a chính quy?n M? Di?m.
Mu?n duy trì chính quy?n, M? - Di?m ph?i dùng vu l?c kh?ng b? đàn áp
phong trào qu?n chúng đòi đ?c l?p dân ch? hoà bình và th?ng nh?t. Trong
b?n năm qua, chính sách căn b?n nh?t c?a đ?ch là t? c?ng. Chúng m? liên
ti?p nh?ng đ?t t? c?ng, dùng l?c lư?ng v? trang càn quét, b?t b?, tàn sát, tra
t?n đ?ng bào hàng lo?t, truy t?m đ? tiêu di?t nh?ng t? ch?c cách m?ng c?a
qu?n chúng và các cơ s? c?a Đ?ng. Do đó ? nông thôn tình hình luôn luôn
căng th?ng không ?n đ?nh, có lúc, có vùng có tr?ng thái g?n như h?i chi?n
tranh. B?n tay chân c?a chúng l?ng quy?n tr? thù, cư?p bóc, t?ng ti?n, b?n
gi?t không c?n xét x?, không c?n lu?t pháp. Nhi?u vùng ? Liên khu V như
m?t s? huy?n ? Qu?ng Tr?, qu?n chúng có liên quan ít nhi?u đ?n kháng chi?
n như tham gia thanh niên, ph? n?, nông h?i, liên vi?t, du kích, v.v. không có
ngư?i nào là không b? b?t, giam c?m, đánh đ?p tra t?n ít nhi?u.
T? năm 1957 l?i đây, chúng đ?c bi?t chú tr?ng tăng cư?ng kh?ng b? đàn
áp ? Nam B?, đem kinh nghi?m tàn sát kh?ng b? ? trung châu Liên khu V áp
d?ng ? Nam B?, nh?m vào các vùng căn c? c? c?a ta và vùng có phong trào
khá. Chúng t?p trung l?c lư?ng ph?n đ?ng v? đóng m?t th?i gian lâu ? đ?a
phương, càn đi càn l?i ? t?ng nơi m?t, gây cho nhân dân và cơ s? ta nhi?u
thi?t h?i hơn m?y năm trư?c. ? nh?ng vùng chúng có cơ s? ph?n đ?ng, n?m
đư?c khá chính quy?n xã, ?p thì chúng b?t dùng bi?n pháp kh?ng b? tràn

lan mà chú tr?ng dùng m?t thám đi sâu tìm cơ s? ta đ? đánh cho trúng đích.
? các vùng cơ s? ph?n đ?ng đ?a phương c?a chúng kém như nhi?u vùng


căn c? c? c?a ta ? Nam B?, chúng v?n ph?i m? nh?ng "chi?n d?ch bình đ?
nh" hàng trung đoàn đi càn quét. Chúng chú tr?ng đ?c bi?t Tây Nguyên là
nơi chúng đang ra s?c xây d?ng thành căn c? quân s?.
M?c dù M? - Di?m đã đưa ra m?t hi?n pháp ph?n dân ch? theo ki?u M?, t?p
trung quy?n bính vào tay T?ng th?ng, nhưng chúng v?n không dám làm
theo đúng hi?n pháp đó. Chúng ph?i dùng nh?ng bi?n pháp đ?c bi?t như d?
s? 6 v? tr?i t?p trung, d? s? 13 v? tr?ng tr? báo chí, chúng chu?n b? đưa ra
qu?c h?i chúng thông qua d? lu?t "đ?t c?ng s?n ra ngoài vòng pháp lu?t".
Chúng th? tiêu các quy?n t? do dân ch?, nh?t là thi hành đ?c quy?n chính
tr? và bưng bít dư lu?n, chúng ch? huy và ki?m soát g?t gao các báo chí, tr?
ng tr?, kh?ng b? t? nào d?ng ý ch? trích chính sách phát xít c?a chúng. T?
1954 đ?n nay có đ?n hơn 20 t? báo b? đóng c?a.
M? - Di?m dùng chính sách l?a b?p, m? dân đ? t?o cho chúng m?t cơ s?
chính tr? trong qu?n chúng, dùng chính tr? đ? lãnh đ?o chính quy?n, nhưng
dư lu?n r?ng rãi qu?n chúng ph?n đ?i chúng. Chúng không th? r?i đư?c
phương pháp căn b?n c?a chúng là d?a vào kh?ng b?, dùng công an, m?t
thám uy hi?p qu?n chúng, nh?m làm cho qu?n chúng khi?p s?, b? đ?ng
theo ch? đ? th?ng tr? c?a chúng. Phương pháp này càng làm l? rõ b? m?t
gian ác c?a chúng, và càng làm cho nhân dân ch?ng l?i chúng r?ng rãi hơn.
c. B? máy cai tr? và các t? ch?c chính tr? c?a M? - Di?m
1. B? máy t? trung ương đ?n t?nh, huy?n:
- Thành ph?n b? máy chính quy?n trung ương mi?n Nam ph?n ánh tính ch?t
đ?c tài gia đình tr? c?a chính quy?n đó. Đ? m? dân, chúng c? đưa vào
chính quy?n trung ương m?t s? trí th?c chuyên môn, l?ch s? ít x?u như Tr?n
Lê Quang, Tr?n H?u Th?, Tr?n V?, V? Văn M?u ho?c ngư?i có tính ch?t
hoàn toàn công ch?c như Đ? Văn Công, toàn là nh?ng ngư?i mà Di?m d? l?

i d?ng, nhưng quy?n hành th?c s? đ?u vào tay anh em h? hàng gia đình Di?
m. Ngô Đình Nhu n?m T?ng th?ng ph?, Ngô Đình C?n n?m c? b? máy công
an, tình báo mi?n Nam và có đ? m?i quy?n hành ? Trung Vi?t, Ngô Đình
Luy?n gi? ngo?i giao, Tr?n Trung Dung gi? qu?c phòng, Tr?n Văn Chương
đ?i di?n cho Di?m ? M?, v.v..
T?t c? m?i quy?n t?p trung ? T?ng th?ng ph? do Nhu kh?ng ch?. Các b?
không có th?c quy?n, ch? làm vi?c hành chính. Ngân sách hàng năm c?a T?
ng th?ng ph? chi?m hơn 1.000 tri?u, B?o an, công dân v? là hai t? ch?c đàn
áp v?i nh?ng chi phí to l?n g?n 1 t? rư?i c?ng tr?c thu?c T?ng th?ng ph?.


Ngoài vi?c s? d?ng t? ch?c t?p trung quy?n hành vào anh em Di?m, chúng
còn dùng m?t qu? đen hàng trăm tri?u đ? n?m các b? ph?n và ngư?i c?n
thi?t. Chúng s? d?ng Đ?ng c?n lao nhân v?, phong trào cách m?ng qu?c gia
đ? n?m công ch?c, b?t bu?c h? ph?i làm chính tr? ph?n đ?ng theo chúng.
Vì sinh k? và gia đình, h? ph?i ít nhi?u làm hùa theo M? - Di?m. Nhi?u ch?
s?, công ch?c nh?y ra ho?t đ?ng "chính tr?" theo chúng đ? tìm đ?a v?. Có
nh?ng b?n lưu manh côn đ? nhân cơ h?i nh?y ra cư?p bóc, tàn sát nhân
dân và tr? thành nh?ng tay sai đ?c l?c c?a chúng.
- Đ? qu?c M? đ?t bên c?nh chính quy?n Di?m m?t phái đoàn gián đi?p là
phái đoàn MSU chuyên đào t?o và ki?m soát các cán b? hành chính t? trên
xu?ng dư?i và t? ch?c lư?i gián đi?p ? mi?n Nam. Tên trùm gián đi?p M?
Lans' Dale làm c? v?n chính tr? c?a Di?m th?c s? lèo lái công vi?c c?a T?ng
th?ng ph?.
? các c?p t?nh và huy?n, chúng c? tăng cư?ng ch?t lư?ng ph?n đ?ng trong
b? máy. T?nh trư?ng, t?nh phó, qu?n trư?ng, qu?n phó c? ph?n l?n b? thay
b?ng ngư?i m?i, m?t s? ch?n trong Công giáo ph?n đ?ng đ?a phương,
trong di cư, m?t s? l?y trong quân đ?i, công an, m?t s? là công ch?c c? ch?u
khu?t ph?c Di?m. Tuy th? vì cơ s? xã h?i c?a chính quy?n M? - Di?m r?t h?
p nên chúng cung không đ? tay chân đ?c l?c đ? b? trí kh?p nơi; m?t s? t?nh

trư?ng, qu?n trư?ng hi?n nay theo Di?m nhưng bên trong chưa tin ? s? b?n
v?ng c?a ch? đ? Di?m. M?t m?t b? áp l?c c?a dư lu?n và phong trào đ?u
tranh c?a qu?n chúng, m?t khác vì n?i b? gièm pha chèn ép nhau, vì b? b?n
công an l?n quy?n, t?ng lúc, t?ng nơi có b?n kém tích c?c, có khi chán n?n.
Vì th? trong m?y năm nay, M? - Di?m c? ph?i thanh tr?ng s? lưng ch?ng đ?
c?ng c? ch?t lư?ng ph?n đ?ng trong b? máy chính quy?n c?a chúng. Đi?u
đó càng gây thêm mâu thu?n, b?t mãn, nghi k? và chia r? trong b? máy c?a
chúng, làm cho chúng thêm b? cô l?p.
2. Các t? ch?c chính tr? M? - Di?m d?ng ra đ? làm h?u thu?n cho chính
quy?n chúng
T? ch?c có th? l?c nh?t trong chính quy?n mi?n Nam hi?n nay là C?n lao
nhân v? do Ngô Đình Nhu l?p ra t?p h?p nh?ng ph?n t? ph?n đ?ng, con cái
đ?a ch? di cư có thù h?n sâu s?c v?i ta đ? làm nòng c?t kh?ng ch? b? máy
chính quy?n trong tay gia đình Di?m. Chúng nh?m t? ch?c các th? trư?ng
cơ quan chính quy?n vào C?n lao nhân v? ho?c đưa b?n C?n lao nhân v?
n?m các v? trí quan tr?ng trong chính quy?n t? trên xu?ng dư?i nh?t là n?m
công an, m?t thám. B?n này d?a vào thân th? anh em Di?m l?ng quy?n tr?n
áp nhân dân và c? trong n?i b? chính quy?n chúng. ? thành ph? chúng có t?


ch?c vào các nghi?p đoàn và các xí nghi?p quan tr?ng. ? thôn quê chúng
chưa có cơ s? bao nhiêu. Do b?n ch?t ph?n đ?ng, l?ng quy?n, lưu manh,
C?n lao nhân v? không có ?nh hư?ng gì trong nhân dân và c? trong t?ng l?p
trên, trái l?i ngư?i ta căm ghét, nhưng s? quy?n l?c và các th? đo?n kh?ng
b? ám mu?i c?a b?n chúng, cho nó là m?t t? ch?c kh?ng b?, gián đi?p hơn
là m?t t? ch?c chính tr?.
Ngoài C?n lao nhân v?, có hai t? ch?c khác là Phong trào cách m?ng qu?c
gia và T?p đoàn công dân. Phong trào cách m?ng qu?c gia phát tri?n t?i xã,
dùng kh?ng b? và uy hi?p b?t đ?ng bào vào hàng lo?t. V?i t? ch?c này, b?n
ph?n đ?ng có huy đ?ng đư?c ngư?i đi t? c?ng, đi h?p mít tinh, đi canh gác...

Nh?ng nơi nào tình hình có ph?n d?u, b?n ph?n đ?ng ? trên không xu?ng
thúc ép thì phong trào tan rã không có sinh ho?t gì. ? Liên khu V có t? ch?c
chi b? cách m?ng qu?c gia, ? nh?ng xã đông đ?ng viên thư?ng có t? 100 đ?
n 150, h?u h?t s? ph?n đ?ng ? trong ban ch?p hành, còn đ?ng viên thư?ng
ph?n l?n l?ng ch?ng, c?ng có m?t s? qu?n chúng t?t vào vì b? b?t bu?c.
T?p đoàn công dân d?a vào cha c?, ch? y?u phát tri?n trong Công giáo. ?
Liên khu V, cha c? c?ng thông qua T?p đoàn công dân đ? phát tri?n Công
giáo. Trong nh?ng vùng b? kh?ng b? n?ng, qu?n chúng có m?t s? vào Công
giáo đ? mong đư?c che ch?, nhưng khi tình hình d?u l?i thì h? tìm cách ra
đ?o. Nói chung T?p đoàn công dân phát tri?n ch?m, ? Nam B? không có vai
trò đáng k?.
B?n Di?m - Nhu lúc đ?u cho hai t? ch?c này ra đ? làm h?u thu?n cho chúng
nhưng d?n d?n chúng s? b?n Tr?n Chánh Thành n?m Phong trào cách m?
ng qu?c gia và b?n Tr?n Văn L?m n?m T?p đoàn công dân s? có th? l?c m?
nh, nên chúng đã lo?i Tr?n Chánh Thành, đưa ngư?i thân c?n c?a chúng
làm Ch? t?ch Phong trào cách m?ng qu?c gia r?i sáp nh?p luôn T?p đoàn
công dân vào Phong trào đ? n?m h?t quy?n v? tay chúng.
Thành ph?n các t? ch?c trên đ?u r?t ph?c t?p, đa s? vào vì b?t bu?c, vì mu?
n tìm ch? d?a cho yên ho?c mu?n tìm đ?a v?, ch? không ph?i vì m?t l?p
trư?ng chính tr? nào. Có nh?ng ngư?i kháng chi?n c? c?ng vào núp trong
đó. Nhi?u ch? ? cơ s? ta c?ng n?m đư?c.
? mi?n Nam, b?n M? còn ?ng h? m?t s? Đ?i Vi?t ho?t đ?ng ch?ng chính
sách gia đình tr? c?a Di?m nhý nhóm Phan Quang Ðán. B?n này ho?t ð?ng
theo l?i tranh th? cá nhân, kéo bè kéo cánh ch? không có ?nh hý?ng ðáng
k? trong qu?n chúng. M? dùng h? trý?c m?t làm áp l?c thúc ép Di?m thi
hành các chính sách c?a M?, ð?ng th?i c?ng chu?n b? nh?ng con bài ð? khi
c?n có th? s? d?ng ð? thay th? Di?m.


3. Gi?ng co gi?a M? - Di?m và ta ð? n?m hýõng thôn

Trong m?y nãm qua, M? - Di?m r?t tích c?c ð?t cõ s? chính quy?n c?a
chúng ? xã. Chúng tìm cách phát xít hoá b? máy chính quy?n đó, c?ng c?
b? máy t? xã, ki?m soát ?p, liên gia, b? trí lư?i do thám, k?m nhân dân vào
th? ki?m soát c?a chúng đ? b?t phu b?t lính, ph?c v? k? ho?ch gây chi?n đ?
ng th?i dùng b? máy đó tiêu di?t cơ s? c?a ta.
Đ?i v?i ta, v?n đ? d?a vào l?c lư?ng qu?n chúng đ?u tranh ch?ng phát xít
hoá chính quy?n ? t?ng xã, t?ng thôn là t?o đi?u ki?n căn b?n gìn gi? và
phát tri?n l?c lư?ng cách m?ng ti?n lên giành l?y dân ch? ? nông thôn, lôi
kéo chính quy?n xã v? phía nhân dân, t?o m?t th? đ?ng cho cách m?ng, ti?
n lên l?t đ? M? - Di?m. Do đó cu?c đ?u tranh gi?a nhân dân và th? l?c phát
xít M? - Di?m di?n ra gi?ng co và còn s? gi?ng co lâu dài ? kh?p nơi, khi thì
dùng th? h?p pháp, khi thì dùng bán h?p pháp, có khi quy?t li?t đ? máu.
? trung châu Liên khu V vì t? đ?u ta v?n d?ng phương châm không đúng,
cơ s? c?a ta b? đánh b?t, tác d?ng lãnh đ?o c?a ta b? thu h?p, uy th? c?a
qu?n chúng b? gi?m sút, đ?ch có c?ng c? đư?c b? máy ph?n đ?ng ? xã và
có nơi ? thôn, b? trí đư?c lư?i do thám, ki?m soát g?t gao đ?a phương gây
cho ta nhi?u khó khăn.
Chúng thanh tr?ng nhi?u l?n và hàng lo?t nh?ng ngư?i lưng ch?ng trong
các u? ban hành chính xã. Hi?n nay thành ph?n u? ban hành chính t? 3 đ?n
5 ngư?i, ph?n nhi?u con em phú nông, đ?a ch?, b?n cư?ng hào gian ác, m?
t s? công ch?c c? và binh lính c? th?i Pháp, nơi Công giáo thì đ?u do ngư?i
Công giáo làm. S? lưu manh hung ác b? nhân dân oán ghét chúng rút ra d?
n chuy?n sang làm công an. ? các thôn, h?u h?t đ?u có ban cán s? hành
chính thôn g?m trư?ng thôn, phó thôn và công an kiêm c?nh sát, có nhi?u
thôn không đ? ba ngư?i.
Nói chung h?u h?t ra làm vì đ?a v?, vì quy?n l?i. M? - Di?m cho lương b?ng
h?u, dung túng cho b?n chúng h?i l?, c?t xén các qu? làm giàu. M?c đích t?
o thành m?t t?ng l?p m?i quy?n l?i g?n li?n v?i ch? đ? M? - Di?m, ph?c v?
đ?c l?c cho ch? đ? đó. Nhưng khó khăn c?a h? là b? k?t gi?a s? thúc ép c?a
b?n trên và s?c ph?n ?ng h?ng ngày c?a qu?n chúng, nên hi?n tư?ng ph?

bi?n là b? ngoài t? ra s?t s?ng, nhưng căn b?n là hay dao đ?ng, m?i khi đ?u
tranh găng, hay m?i khi nghe có tình hình gì hay tin t?c gì b?t l?i cho chúng.
? các xã thư?ng du mi?n tây các t?nh, và ? Tây Nguyên, b? máy hành chính
xã ch? m?i t? ch?c đư?c ? nh?ng nơi g?n th? tr?n, d?c đư?ng giao thông


quan tr?ng và vùng t?m b? chi?m c?, còn các nơi khác thì chưa có.
? Nam B? trong năm qua đ?ch có c?ng c? đư?c b? máy ? xã hơn trư?c. Nói
chung chính quy?n xã hi?n nay b?n ch?t là ph?n đ?ng nhưng chúng b? cô
l?p, còn e dè trư?c uy th? c?a qu?n chúng, nên t?ng nơi, t?ng lúc t? ra lưng
ch?ng. S? lưu manh ngoan c? khát máu chưa nhi?u, có tên nào lên thì ta
tìm cách h? xu?ng b?ng nhi?u cách, trong trư?ng h?p t?i c?n thi?t c?ng h?
b?ng v? l?c. Chính sách c?a ta đ?i v?i chính quy?n xã là ph?i bi?t th?a nh?n
nó làm cho đ?ch th?y chính quy?n ?y là chính quy?n c?a nó, nhưng m?t
khác v?a đ?u tranh v?i nó, v?a tranh th? nó, khéo hư?ng d?n nó đ? không
làm h?i cơ s? và phong trào cách m?ng. Đ?u tranh căn b?n là v?n d?ng l?c
lư?ng chính tr?, nhưng ? vùng có đ?a th? và cơ s? ta khá c?ng có dùng
hình th?c vu trang tuyên truy?n đ? làm áp l?c cho đ?u tranh chính tr?, gi? uy
th? cách m?ng c?a qu?n chúng và m? r?ng cơ s?.
? c?p ?p ph?n l?n ta n?m đư?c ch? đ?ng hơn, các l?c lư?ng v? trang dân
v? nói chung ta tranh th? đư?c, không ch?ng l?i nhân dân. ? nh?ng nơi căn
c? c? như ? vùng Cà Mau, ta gi?ng co v?i đ?ch hàng năm chúng m?i l?p
đư?c chính quy?n theo l?i ch? đ?nh m?t s? ngư?i. Có nơi như ? Đ?ng Tháp
Mư?i, có trên 80 xã tuy có chính quy?n nhưng ho?t đ?ng r?t h?n ch?, ban
đêm ph?i vào ng? trong đ?n b?t.
d. Âm mưu quân s? c?a M? ? mi?n Nam
1. Vi?n tr? M? căn b?n là vi?n tr? quân s?
B?n th?ng kê sau đây v? vi?n tr? c?a M? cho chính quy?n mi?n Nam t? năm
1955 đ?n 1958 (l?y đơn v? là tri?u đôla):
Năm Quân s? Kinh t? Di cư C?ng

1955- 956 320 84 93 497
1957 162 85 0 247
1958 144 77 0 221
626 246 93 965
cho th?y:
Trong t?ng s? vi?n tr? M? trong các năm nói trên là 965 tri?u đôla thì 626


tri?u t?c là 2 ph?n 3 là vi?n tr? quân s?. Đi sâu vào con s? 246 tri?u đôla g?i
là "vi?n tr? kinh t? và k? thu?t" thì ph?n l?n cung là chi cho các công trình
ph?c v? tr?c ti?p cho quân s?. L?y ví d? năm 1957 s? vi?n tr? chung là 247
tri?u đôla thì ph?n vi?n tr? tr?c ti?p cho xây d?ng quân b? là 65%; trong s?
còn l?i là 85 tri?u đôla thì ph?n dành cho vi?c xây d?ng các đư?ng chi?n lư?
c, sân bay, quân c?ng, dinh đi?n và ph?n chi phí cho l?c lư?ng công an, c?
nh sát chi?m h?t 46 tri?u 3 nghìn đôla. Tính chung t? l? dành cho quân s? là
208 tri?u đôla trong t?ng s? 247 tri?u đôla vi?n tr?.
Ngân sách qu?c phòng c?a mi?n Nam trong nh?ng năm 1954 đ?n 1958
(không k? các kho?n khác ph?c v? cho quân s?) là 29.408 tri?u b?c mi?n
Nam. Trong s? này M? đài th? đ?n 28.412 tri?u.
2. M? ráo ri?t xây d?ng và tăng cư?ng quân b? cho mi?n Nam
T? m?t quân đ?i b? nhân dân và quân đ?i ta đánh b?i, bao g?m nhi?u nhóm
khác nhau do Pháp đ? l?i, M? đã giúp Di?m n?m m?t s? đơn v? l?n lư?t m?t
m?t đánh Bình Xuyên, Hoà H?o, Cao Đài, m?t m?t mua chu?c d? hàng đ?
th?ng nh?t quân đ?i r?i ráo ri?t xây d?ng l?i theo ki?u M? v? các m?t t? ch?
c, hu?n luy?n, trang b?.
Đ?n nay, chính quy?n M? - Di?m đã xây d?ng đư?c 150.000 quân chính
quy, 52.000 b?o an và 5 v?n dân v?. Hư?ng xây d?ng ch? y?u là b? binh,
không quân có 6 ngàn và h?i quân 9 ngàn. Ngoài s? v? khí và trang b? mà
M? b?t quân đ?i vi?n chinh Pháp đ? l?i cho mi?n Nam, M? còn thư?ng
xuyên đưa thêm v? khí, d?ng c? chi?n tranh, phi cơ, tàu thu? vào mi?n Nam

(ngoài ngân sách vi?n tr?) đ? trang b? cho quân đ?i mi?n Nam và g?n đây
chúng âm mưu h?p pháp hoá vi?c này b?ng cách đòi thay th? s? vu khí c?a
quân đ?i vi?n chinh Pháp khi rút kh?i mi?n Nam.
Đ? thay đ?i thành ph?n quân đ?i, thay th? s? đào ng? và xây d?ng l?c lư?ng
h?u b? đ?ng th?i đ? đ? t?n ngân sách, t? 1957 chúng thi hành "ch? đ? quân
d?ch". Vì qu?n chúng ch?ng chính sách gây chi?n, ph?n đ?i đi lính đánh
thuê cho M?, ch?ng ch? đ? quân d?ch b?ng nhi?u hình th?c, cho nên chúng
ph?i dùng bi?n pháp b? ráp b?t lính m?t cách tr?ng tr?n.
Đi đôi v?i xây d?ng quân đ?i, M? ráo ri?t xây d?ng và m? r?ng các căn c?
quân s? ? mi?n Nam, đ?c bi?t chú tr?ng h? th?ng đư?ng giao thông chi?n
lư?c, phi trư?ng, quân c?ng. Phi trư?ng Tân Sơn Nh?t, phi trư?ng Biên Hoà
đang tr? thành nh?ng phi trư?ng l?n nh?t c?a M? ? Đông Nam Á. Con đư?
ng Sài Gòn - Biên Hoà đang xây d?ng s? v?a là m?t phi trư?ng kh?ng l?.
Các phi trư?ng Ban Mê Thu?t, Tourane, Nha Trang c?ng đang s?a ch?a và


m? r?ng đ? phi cơ ph?n l?c có th? dùng đư?c. Các đư?ng qu?c l? s? 1, s?
14, các đư?ng ngang n?i li?n hai con đư?ng l?n trên đây t? Nam B? lên Tây
Nguyên, t? Lào đ?n b? bi?n nư?c ta đang đư?c tu b? và m? r?ng. Các căn
c? h?i quân ? Sài Gòn, Nha Trang, Tourane cung đư?c s?a l?i đ? tàu l?n có
th? vào đư?c (Nha Trang - Đà N?ng) ho?c ra vào ban đêm đư?c (Sài Gòn).
M? - Di?m còn xúc ti?n khai m? m?t h? th?ng dinh đi?n t? b?c Tây Nguyên
xuyên qua mi?n đông Nam B?, Đ?ng Tháp Mư?i đ?n Cái S?n nh?m làm cơ
s? ph?c v? cho k? ho?ch quân s? c?a M?. Chúng đang đ?c bi?t chú tr?ng
xây d?ng và phát tri?n các căn c? ? Tây Nguyên vì vùng này là đ?a bàn chi?
n lư?c r?t cơ đ?ng chúng mu?n s? d?ng đ? kh?ng ch? m?t vùng r?ng l?n ?
Đông Nam Á g?m c? Miên, Lào và Thái Lan.
Đ? n?m ch?t quân đ?i mi?n Nam, đ? qu?c M? trùm lên B? Qu?c phòng Di?
m m?t b? máy ch? huy do tư?ng Williams đi?u khi?n v?i các cơ quan quân
s? M?: MAAG, TERM, TRIM, CATO1) ngành ki?m tra, ngành không quân,

ngành th?y quân, ngành vi?n tr? tr?c ti?p. H? th?ng c? v?n và chuyên viên
quân s? M? đư?c tăng cư?ng: lúc đình chi?n có 20 si quan cao c?p nay lên
đ?n 280 s? quan t? c?p tá tr? lên ngh?a là nhi?u hơn h?n s? s? quan cùng
c?p c?a mi?n Nam. V?i b? máy đó, M? ki?m soát t? B? Qu?c phòng, T?ng
tham mưu đ?n các quân đoàn, sư đoàn, các trung tâm hu?n luy?n. Chúng
quy?t đ?nh k? ho?ch trang b?, hu?n luy?n và các ch? đ? trong quân đ?i,
chúng quy?t đ?nh cách b? trí quân đ?i trên chi?n trư?ng mi?n Nam, ch? huy
các cu?c di?n t?p, v.v..
T?t c? các ho?t đ?ng trên đây cho th?y m?c đích c?a M? là ráo ri?t xây d?
ng mi?n Nam thành m?t trong nh?ng căn c? quân s? quan tr?ng c?a đ? qu?
c M? g?n li?n v?i các căn c? khác c?a M? ? Thái Bình Dương, hình thành
m?t phòng tuy?n chung m?t m?t mưu đ? xâm chi?m mi?n B?c, đ?t c? nư?c
ta dư?i ách th?ng tr? c?a chúng làm bàn đ?p xâm nh?p và phá ho?i Trung
Qu?c, m?t khác dùng th? l?c quân s? ? đây đ? kh?ng ch? khu v?c Đông
Nam Á, ch?ng l?i phong trào đ?c l?p và dân ch? đang lên m?nh trong các
nư?c ? vùng này.
3. Nhưng chúng đang có m?t như?c đi?m r?t l?n: quân đ?i chúng xây d?ng
có th? có m?t ph?n v? k? thu?t nhưng tinh th?n th?p kém, s? chi?n tranh, s?
ph?i đánh v?i quân đ?i ta.
Phong trào qu?n chúng ch?ng chính sách gây chi?n nô d?ch c?a M?, nguy?
n v?ng đ?c l?p và dân ch? trong qu?n chúng r?ng rãi ?nh hư?ng đ?n hàng
ng? binh lính. K? ho?ch tuyên truy?n chi?n tranh, tuyên truy?n B?c ti?n, k?
ho?ch gây m?t tâm lý háo chi?n trong quân đ?i đã th?t b?i, binh lính không
theo chính tr? c?a chúng mà ph?n ?ng l?i, ý th?c ch?ng M? b?t đ?u phát tri?


n trong quân đ?i. Do đó M? - Di?m không th? hô hào B?c ti?n, ph?i nói đ?n
th?ng nh?t b?ng phương pháp hoà bình. Đó là m?t th?ng l?i c?a phong trào
mi?n Nam trong cu?c đ?u tranh ch?ng chính sách hi?u chi?n, b?o v? hoà
bình cho c? nư?c, b?o v? công cu?c xây d?ng xã h?i ch? nghia ? mi?n B?c.

e. S? suy s?p c?a n?n kinh t? mi?n Nam dư?i ch? đ? M? - Di?m
1. Vi?n tr? M? phá ho?i n?n s?n xu?t c?a mi?n Nam
Vi?n tr? M? ch?ng nh?ng ph?c v? cho âm mưu quân s? và chính tr? c?a
chúng mà trư?c m?t còn là bi?n pháp tiêu th? hàng hoá ?i đ?ng c?a M?. Vi?
n tr? đó v? tính ch?t là vi?n tr? quân s?, đưa vào mi?n Nam theo con đư?ng
"thương m?i hoá" ngh?a là vi?n tr? m?t ph?n r?t nh? b?ng ngo?i t? còn ph?
n l?n vi?n tr? b?ng hàng hoá. Chính quy?n mi?n Nam bán s? hàng hoá đó ?
th? trư?ng mi?n Nam thu ti?n mi?n Nam chi tiêu cho quân s? dư?i s? ki?m
soát c?a M?. Như th? Di?m ch? có ti?n khi bán đư?c hàng M?.
T? l? hàng hoá nh?p vào mi?n Nam trong khuôn kh? "vi?n tr? thương m?i
hoá" đó chi?m trên 80% t?ng s? vi?n tr? M? hàng năm. Đ?i b? ph?n hàng
nh?p c?a M? l?i là hàng tiêu dùng trong đó có nhi?u lo?i mi?n Nam s?n xu?t
đư?c, th?m chí c? g?o, rau c?i, tr?ng là nh?ng th? mi?n Nam có th?a đ? xu?
t c?ng.
Trong quan h? buôn bán M? bu?c mi?n Nam ph?i h? m?c thu? nh?p kh?u
đ?m b?o ưu tiên cho hàng M?, ph?i đ? M? ki?m soát c? n?i, ngo?i thương,
ki?m soát các cơ quan tài chính và kinh doanh c?a chính quy?n mi?n Nam.
Phái đoàn vi?n tr? M? USOM đ?t cơ quan ? Sài Gòn có b? ph?n chuyên
môn trong t?ng Nha, có chi nhánh ? các đô th?, quy?t đ?nh vi?c phân ph?i
ti?n và hàng vi?n tr?, ki?m soát ch?t vi?c s? d?ng các kho?n vi?n tr?. Chính
cơ quan này đã tr?c ti?p ký h?p đ?ng v?i các công ty M? trong vi?c cho th?u
các công cu?c xây d?ng như làm đư?ng, làm c?u, làm sân bay, v.v. ? mi?n
Nam.
Công nghi?p và th? công nghi?p ? mi?n Nam phá s?n:
Hàng hoá M? và kh?i M? tràn vào th? trư?ng mi?n Nam, cu?i năm 1957 s?
hàng ngo?i hoá ? đ?ng chưa bán đư?c lên t?i 50 tri?u đôla. Đ?n tháng 91958 tính riêng hàng v?i nh?p ? đ?ng g?n 37 tri?u thư?c. Tình tr?ng đó làm
cho s?n xu?t công nghi?p và th? công nghi?p phá s?n. Hơn 60% trong s?
32.000 khung d?t ng?ng s?n xu?t, ngành làm đư?ng phá s?n lôi theo s? phá
s?n c?a ngành tr?ng mía, các ngành kinh doanh khác đ?u g?p khó khăn.

Tình hình s?n xu?t công k? ngh? đình đ?n đ? ra n?n th?t nghi?p ngày càng
tr?m tr?ng, gây khó khăn ngày càng tăng cho đ?i s?ng c?a hàng ch?c v?n
nhân dân lao đ?ng ? thành th?. Hi?n nay s? ngư?i th?t nghi?p riêng ? Nam
B? ư?c lư?ng đ?n trên n?a tri?u.
Trư?c ph?n ?ng r?ng rãi c?a nhân dân, k? c? các t?ng l?p tư s?n, M? - Di?
m tuyên truy?n chương trình ph?c hưng kinh t? kêu g?i tư b?n tư nhân M?
đ?u tư vào mi?n Nam đ? phát tri?n k? ngh?, dành cho tư b?n M? nhi?u đi?u
ki?n thu?n l?i. Nhưng chính sách c?a đ? qu?c M? ch? y?u là s? d?ng mi?n
Nam cho âm mưu quân s?, tình hình kinh t? c?a chúng và tình hình chính
tr? ? nư?c ta làm cho chúng còn dè d?t, chưa có m?t k? ho?ch đ?u tư to l?n
? mi?n Nam. Vi?c đ?u tư ch? làm trong vài ngành nào đ?c bi?t có l?i trư?c
m?t.
Nông nghi?p đình đ?n:
Chính sách đ?c quy?n kinh t? c?a M? - Di?m, chính sách ép giá lúa, s? c?
nh tranh c?a nông ph?m M? c?ng v?i tình hình không ?n đ?nh ? nông thôn
làm cho nông nghi?p mi?n Nam ch?ng nh?ng không phát tri?n đư?c mà còn
sa sút.
Nông nghi?p ? mi?n Nam v?n chưa khôi ph?c đư?c m?c trư?c chi?n tranh:
900.000 ha còn b? hoang, s?n lư?ng lúa cao nh?t m?i đ?t đư?c 3.500.000 t?
n so v?i 4 tri?u t?n trư?c chi?n tranh, bình quân nhân kh?u năm 1957 ch?
đư?c 265 kg so v?i 681 kg trư?c chi?n tranh, năng su?t bình quân m?i ha t?
11 đ?n 13 t?. Dư?i s? lãnh đ?o c?a Đ?ng, nông dân có ý th?c s?n xu?t t? c?
p và ti?t ki?m, nhưng vì n?n vơ vét và kh?ng b?, b?t phu, b?t lính liên miên,
vi?c làm ăn đình tr? l?i b? m?t mùa, nói chung đ?i s?ng nông dân khó khăn
hơn h?i kháng chi?n, hi?n nay r?i rác có nơi b? đói kém.
Cao su và cây công nghi?p khác ph?n l?n còn ? trong tay th?c dân Pháp,
M? b?t đ?u b? v?n chen vào. S? ít c?a tư s?n Vi?t Nam vì v?n ít, s?n xu?t
v?i phương ti?n không t?i tân b?ng c?a Pháp nên ch?t lư?ng kém, giá thành
cao, l?i b? chèn ép trên th? trư?ng qu?c t? do c?nh tranh c?a cao su nhân t?

o c?a M?, Đ?c, Nh?t nên không phát tri?n n?i, và có chi?u đình đ?n.
Trong th?i gian qua M? - Di?m ráo ri?t xây d?ng các trung tâm đ?nh cư và
các dinh đi?n, t?o ch? d?a và d? tr? cho các căn c? quân s?. Chúng ra v?n
nhi?u, c?p phương ti?n cơ gi?i, tr?ng tr?n đu?i nhà đ?t nhà, cư?p đ?t, d?n
dân, b?t phu, công vi?c còn đang ti?n hành. Tr? Cái S?n có s?n xu?t nhưng
chưa đ? ăn, các nơi khác thì M? - Di?m m?i t?p trung đư?c ngư?i, nhưng


m?t m?t khác nhân dân ph?n đ?i và tr?n tránh vì kh? c?c, b?nh ho?n và ch?
t chóc.
3.1) Thương nghi?p và tài chính
T? 1954 đ?n nay, t? l? xu?t c?ng so v?i nh?p tuy có nhích lên chút ít (18%
năm 1954, 27% năm 1957, 24% năm 1958), nhưng chênh l?ch gi?a xu?t,
nh?p còn r?t xa.
Tám tháng đ?u năm 1958 nh?p: 5 t? 407 tri?u.
Xu?t: 1 t? 319 tri?u.
Tình hình n?i thương trong lúc chi?n tranh các ngành ph?c v? cho chi?n
tranh có phát tri?n m?t ph?n. Sau khi Pháp rút b?t đ?u suy s?p, hàng hoá
M? ? đ?ng không bán đư?c. Th? trư?ng n?i đ?a r?i ren. Đ?ng b?c mi?n
Nam s?t giá, t? l? chính th?c 1 đôla 35 đ?ng mi?n Nam, t? giá th? trư?ng t?
do do chính quy?n mi?n Nam quy đ?nh lên xu?ng t? 75 đ?n 78 đ, giá ch?
đen thì lên trên 100 đ?ng. Chính sách đ?c quy?n kinh t? c?a M? - Di?m làm
giàu cho gia đình h? Ngô và m?t s? m?i b?n đ?u cơ. Các t?ng l?p nhân dân,
nh?t là nhân dân lao đ?ng ? thành th?, làm ăn khó khăn, buôn bán ? ?m, giá
sinh ho?t tăng lên t? 100 đ?n 200%, s?c mua c?a nhân dân theo báo cáo c?
a Nguy?n Ng?c Thơ gi?m 70%, đ?i s?ng ngày càng ch?t v?t.
Ngân sách c?a mi?n Nam dành trên 70% cho quân s? và các kho?n ph?c v?
tr?c ti?p cho quân s? trong lúc kinh t? và văn hoá ch? đư?c 8%. Đ? cung c?
p cho m?t ngân sách như th?, M? - Di?m có c? m?t k? ho?ch cư?p bóc, vơ
vét đ?ng bào b?ng tăng thu?, tăng ph?t v? và nhi?u hình th?c khác, nh?t là

t? 1957 l?i đây ph?n vi?n tr? M? cho ngân sách hàng năm b? rút b?t.
Ngoài các s?c thu? chung, các đ?a phương, thành ph? có th? tu? ti?n đ?t
nhi?u lo?i thu? khác, có nh?ng th? thu? r?t k? quái đ? thu vào qu? riêng c?a
t?nh, c?a đ?a phương. Chúng còn bày nhi?u th? l?c quyên, x? s? (s? ki?n
thi?t trư?c m?t tháng x? m?t l?n, sau này m?i tu?n m?t l?n), t? ch?c h?i ch?
đ? thu ti?n. ? nông thôn vi?c b?t đi làm xâu đ?p đư?ng c?ng là hình th?c
bóc l?t nhân công, ph? bi?n. M?c dù vơ vét như th?, thu chi c?a chúng
không th? nào thăng b?ng đư?c vì chi phí b? máy ăn bám quá l?n lao,
chúng không có bi?n pháp nào khác hơn là ti?p t?c tăng thu? vơ vét nhân
dân nh?t là nhân dân lao đ?ng làm ăn đã khó khăn mà ngày càng ph?i ch?u
ch?ng ch?t nhi?u th? đóng góp n?ng n?.
4. Th? l?c c?a tư b?n Pháp, Hoa ki?u


Tuy M? - Di?m g?t d?n Pháp ra kh?i mi?n Nam nhưng v?i n?n kinh t? th?c
dân lâu đ?i ? nư?c ta, Pháp v?n còn n?m nh?ng v? trí kinh t? quan tr?ng ?
nh hư?ng nhi?u đ?n n?n kinh t? mi?n Nam. S? v?n kinh doanh thương m?i
c?a Pháp ? mi?n Nam ư?c lư?ng t? 200 đ?n 300 t? quan, hàng năm Pháp
đóng 80% thu? kinh doanh, v? trí c?a Pháp trong vi?c buôn bán v?i mi?n
Nam tuy s?t d?n nhưng v?n còn quan tr?ng (sau M?, Nh?t).
Cơ s? s?n xu?t c?a Pháp ? mi?n Nam hi?n còn: ru?ng lúa 200.000 ha trong
s? 400.000 ha trư?c kháng chi?n; trà, cà phê 6.000 ha chi?m 50% di?n tích
và s?n xu?t c?a mi?n Nam; cao su 63.000 ha, tháng 7-1956 chi?m 88% s?
xu?t c?ng. V? công nghi?p còn nhà máy đi?n nư?c, nhà máy g?o, hãng bia,
đá, hãng rư?u Bình Tây, hàng hoá ch?t, d?t b?, thu? tinh, diêm, v.v. Pháp
cung còn m?t s? cơ s? giao thông v?n t?i xe hơi và đư?ng sông.
Chính sách M? - Di?m là v?a g?t Pháp d?n, b?t kinh t? Pháp ? mi?n Nam
ph? thu?c vào M?, v?a l?i d?ng kinh t? Pháp đ? ?n đ?nh tình hình kinh t?
mi?n Nam, đ?ng th?i n?m ch? y?u c?a Pháp, dùng Pháp phá ho?i Hi?p
ngh? Giơnevơ.

Đ?i v?i tư b?n Hoa ki?u, chính quy?n Di?m dùng th? đo?n c?m 11 ngh? m?t
m?t đ? m? dân, m?t m?t nh?m tư?c đo?t m?t s? quy?n l?i kinh t? đưa v?
cho phe cánh Di?m. Nhưng th?c t? chúng không đ?t đư?c k?t qu? m?y, m?t
s? cơ s? Hoa ki?u tr? môn bài, chuy?n v?n gây thêm khó khăn cho chúng.
5. Kinh t? mi?n Nam là m?t n?n kinh t? nông nghi?p l?c h?u, l? thu?c vào
chính sách kinh t? chu?n b? chi?n tranh c?a M? nên đi vào con đư?ng b? t?
c.
Tình tr?ng b? t?c v? kinh t? đưa đ?n nh?ng h?n lo?n v? m?t xã h?i. N?n th?t
nghi?p hi?n nay tr?m tr?ng. Các t? h?i xã h?i khác như tr?m cư?p, cao b?i,
b?t cóc, l?a đ?o, mãi dâm, gi?t ngư?i, t? sát x?y ra ngày càng nhi?u.
Đ? l?a b?p, M? - Di?m ph?i tuyên truy?n "chương trình ph?c hưng kinh t?",
r?i đ?n "k? ho?ch kinh t? 5 năm", nhưng nhân dân mi?n Nam ngày càng khó
khăn trong công ăn vi?c làm, khó khăn trong đ?i s?ng càng ngày càng nh?n
rõ nguyên nhân c?a tình hình b? t?c đó. Phong trào đ?u tranh đòi quy?n l?i
kinh t? ngày càng r?ng rãi, bao hàm m?t n?i dung chính tr? r?t sâu s?c là
ch?ng can thi?p M?, ch?ng chính sách l? thu?c M? c?a chính quy?n mi?n
Nam.
II- Tính ch?t c?a chính quy?n mi?n Nam và th? l?c c?a M? - Di?m hi?n


nay
a. Tính ch?t c?a chính quy?n mi?n Nam
Sau chi?n tranh th? gi?i l?n th? hai, phe xã h?i ch? nghia l?n m?nh và phát
tri?n nhanh chóng, phong trào dân t?c ch? nghia c?a các dân t?c thu?c đ?a
và ch?m ti?n ? Á - Phi và trung Nam M? vùng lên làm tan rã ch? nghia th?c
dân không gì ngăn c?n n?i, phong trào hoà bình l?n m?nh hơn bao gi? h?t.
Đó là nh?ng s? ki?n vô cùng l?n lao trong tình hình qu?c t? ngày nay.
Đ? qu?c ch? nghia không th? duy trì n?n th?ng tr? c?a chúng trên các thu?c
đ?a dư?i hình th?c c? đi?n đã b? nhân dân toàn th? gi?i lên án. Chúng ph?i
đưa ra m?t hình th?c thu?c đ?a trá hình đ? l?a b?p và làm d?u s?c đ?u

tranh c?a qu?n chúng, chia r? các l?c lư?ng ph?n đ? ? các thu?c đ?a.
Chúng khoác cho các nư?c đó m?t hình th?c qu?c gia đ?c l?p gi? hi?u đ?
duy trì trên th?c t? quy?n l?c c?a chúng b?ng cách n?m đ?c quy?n kinh t?,
kh?ng ch? v? quân s? và chính tr?.
? mi?n Nam hi?n nay, tuy đ? qu?c M? không có quân đ?i và b? máy cai tr?
như Pháp trư?c đây, nhưng chúng th?c s? đi?u khi?n m?i m?t ho?t đ?ng c?
a chính quy?n mi?n Nam: quân s?, kinh t? và chính tr?. Mi?n Nam hi?n nay
rõ là m?t thu?c đ?a (ki?u m?i) c?a đ? qu?c M?. Đ? qu?c M? đang ra s?c xây
d?ng mi?n Nam thành m?t căn c? quân s?, m?t ti?n đ?n c?a phe đ? qu?c ?
Đông Nam Á đ? m?t m?t đ?i phó v?i phong trào đ?c l?p dân t?c trong khu
v?c này, m?t khác g?n li?n v?i các căn c? quân s? khác c?a M? ? Thái Bình
Dương, hình thành m?t th? bao vây mi?n B?c nư?c ta và nư?c C?ng hoà
nhân dân Trung Hoa, đ? ch?ng phe xã h?i ch? nghia.
Đ? duy trì và c?ng c? s? th?ng tr? c?a chúng ? mi?n Nam, đ? qu?c M? d?a
vào b?n phong ki?n quan liêu ph?n đ?ng nh?t và nhóm tư s?n m?i b?n thân
M? mà gia đình Ngô Đình Di?m là tiêu bi?u.
Như v?y, chính quy?n mi?n Nam là m?t chính quy?n đ? qu?c xâm lư?c và
phong ki?n đ?c tài hi?u chi?n.
- Nó là đ? qu?c xâm lư?c vì đ? qu?c M? là tên trùm đ? qu?c xâm lư?c và
gây chi?n.
- Nó là phong ki?n vì b?n ch?t l? thu?c bán nư?c c?a nó là b?n ch?t c?a giai
c?p thoái b? nh?t, ph?n đ?ng nh?t trong xã h?i ta hi?n nay.
- Nó là hi?u chi?n vì ý đ? c?a nó là mu?n th?ng tr? c? nư?c ta, nhưng vì b?n


ch?t ph?n đ?ng, phi ngh?a c?a nó, b? nhân dân c? nư?c ph?n đ?i và ch?ng
l?i, cho nên nó âm mưu gây chi?n tranh ch?ng l?i chính sách hoà bình và
chính nghia c?a nhân dân ta.
- Nó là đ?c tài phát xít vì chính quy?n đó m?c ra trong lúc dân t?c ta kháng
chi?n th?ng l?i, phong trào đ?c l?p dân t?c và hoà bình dân ch? ? Đông

Nam Á lên cao, b? m?t bán nư?c ph?n dân c?a nó quá rõ r?t nên b? qu?ng
đ?i nhân dân thù ghét. B?n ch?t phi ngh?a c?a nó bu?c nó ph?i d?a vào l?c
lư?ng v? trang, d?a vào chính sách b?o l?c tàn kh?c, ph?i thi hành đ?c tài
phát xít đ? t?n t?i. Nhưng ch? đ? phát xít M? - Di?m ? mi?n Nam có khác v?
i các ch? đ? phát xít ? nơi khác. Phát xít Hítle, phát xít Nh?t còn có cơ s?
qu?n chúng nh?t đ?nh, nên l?a g?t đư?c qu?n chúng, nh?i s? đư?c hàng
ch?c v?n thanh niên làm công c? thi hành chính sách phát xít c?a chúng.
Còn M? - Di?m thì cơ s? xã h?i r?t h?p, ch? d?a vào b?n phong ki?n và tư
s?n m?i b?n ph?n đ?ng nh?t, m?t s? con cái đ?a ch? b? ta đánh đ? trong c?
i cách ru?ng đ?t có thù h?n sâu s?c v?i ta, m?t s? lưu manh côn đ? và m?t ít
đ?u hàng ph?n b?i. Do đó M? - Di?m r?t mu?n th?c hi?n m?t ch? đ? đ?c tài
phát xít như m?t s? nư?c khác, nhưng vì cơ s? xã h?i và ?nh hư?ng chính
tr? c?a chúng r?t h?p, cho nên chúng ch? có th? thi hành m?t s? chính sách
và bi?n pháp tàn b?o, hung ác ch? không có đ? th?c l?c trong nhân dân đ?
th?c hi?n h?t ý đ? phát xít c?a chúng.
b. Đánh giá th? l?c c?a M? - Di?m ? mi?n Nam hi?n nay như th? nào?
Sau khi M? - Di?m d?p đư?c các giáo phái, chúng th?ng nh?t quân đ?i, ráo
ri?t tăng cư?ng quân l?c và b? máy công an m?t thám, n?m l?y b? máy
chính quy?n t? trên xu?ng; như th?, chính quy?n M? - Di?m có đư?c v?ng
vàng hơn, và đ?ng v? m?t phương di?n nào đó, chính quy?n M? - Di?m có
đư?c c?ng c? hơn.
Nhưng v?i m?t chính sách đ?c tài phát xít, gia đình tr?, quá trình c?ng c?
chính quy?n đó l?i gây ra trong b?n thân nó nh?ng mâu thu?n t?t y?u ngày
càng gay g?t, làm cho nó không ?n đ?nh đ? r?i càng suy y?u hơn.
Các mâu thu?n đó là:
- B?n đ?a ch? ph?n đ?ng và tư s?n m?i b?n quan liêu thân M? có đ?a v?
trong chính quy?n như b?n Nguy?n Ng?c Thơ, Tr?n Văn L?m, V? Văn M?u,
Bùi Văn Th?nh không có th?c quy?n, b?t mãn v?i chính sách gia đình tr? c?
a Di?m. Nh?ng tư?ng tá không ăn cánh v?i Di?m, hay b? nghi ng? đ?u b?
thay đ?i công tác ho?c b? lo?i ra kh?i quân đ?i b?ng cách đưa đi nư?c

ngoài, làm cho s? tư?ng tá đương ch?c c?ng như nhân viên cao c?p trong