Hệ thấu kính

HỆ THẤU KÍNH
I. LẬP SƠ ĐỒ TẠO ẢNH
1. Hệ hai thấu kính đồng trục ghép cách nhau
Xét hai thấu kính L1 (O1, f1) và L2 (O2, f2) đặt đồng trục ghép cách nhau một đoạn
O1O2.

Sơ đồ tạo ảnh:
L1
L1
AB 
 A1B1 
 A2B2
d
d'
d
d'
1

1

2

2

Với:

d2 = O1O2 - d1'

k = k1k 2 =

d1' d2'

d1d2

2. Hệ hai thấu kính đồng trục ghép sát nhau

Sơ đồ tạo ảnh:
L1
L2
AB 
A1B1 
 A2B2
d
d'
d
d'
1

1

2

2


Với:

d2 = -d1'
k = k1k 2 =

d1' d2'
d'

=- 2
d1d2
d1

1 1
1 1
+ ' = +
d1 d2 f1 f2
Hệ thấu kính tương đương với một thấu kính có độ tụ D = D1 + D2.

II. THỰC HIỆN TÍNH TOÁN

Xác định vị trí ảnh sau khi qua thấu kính L1 d1' =

d1.f1
d1 - f1

Xác định vị trí vật đối với thấu kính L2 d2 = l - d1'
Xác định vị trí ảnh của vật khi qua thấu kính L2 d'2 =

Độ phóng đại ảnh k =

d2 .f2
d2 - f2

 -d'   -d' 
A1B1 A2B2
.
= k1k 2 =  1  .  2 
AB A1B1

 d1   d2 

III. BÀI TẬP VÍ DỤ
Bài tập 1
Cho hai thấu kính ghép sát đồng trục với nhau, có tiêu cự f1 = 20 cm, f2 = - 60 cm.
Một vật AB đứng trước hệ thấu kính, cách thấu kính 20 cm. Hãy xác định vị trí ảnh
và độ phóng đại ảnh.


Bài tập 2
Một thấu kính mỏng phẳng lõm bằng thủy tinh, có tiêu cự 20 cm. Thấu kính được
đặt sao cho trục chính thẳng đứng, mặt lõm hướng lên trên. Một điểm ảnh S nằm
trên trục chính cách thấu kính một đoạn là d.

a. S’ là ảnh của S cách thấu kính 12 cm. Tính d.
b. Giữ S và thấu kính cố định. Đổ một chất trong suốt vào mặt lõm và bây giờ ảnh
của S là ảnh ảo cách thấu kính 20 cm. Tính tiêu cự của thấu kính chất lỏng
phẳng - lồi.
Bài tập 3
Hai thấu kính L1 và L2 đặt đồng trục cách nhau một khoảng l = 34 cm có tiêu cự
f1 = - 15 cm; f2 = 24 cm. Một vật đặt trước thấu kính L1 cách thấu kính L1 10 cm.
Xác định vị trí ảnh và độ phóng đại ảnh.
Bài tập 4
Hai thấu kính L1 và L2 đặt đồng trục cách nhau một khoảng l = 30 cm có tiêu cự
f1 = 20 cm; f2 = - 10 cm. Một vật đặt trước thấu kính L1 cách thấu kính L1 một đoạn
d1. Cho d1 = 20 cm. Xác định vị trí ảnh và độ phóng đại ảnh. Vẽ ảnh.