QUẢN lý NHÀ nước đối với NGÀNH CÔNG NGHIỆP KHAI KHOÁNG TỈNH hà GIANG THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN KINH tế XANH

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

ĐỖ THÁI HÒA

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI NGÀNH CÔNG
NGHIỆP KHAI KHOÁNG TỈNH HÀ GIANG THEO
HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

HÀ NỘI - NĂM 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------ĐỖ THÁI HÒA

QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI NGÀNH CÔNG
NGHIỆP KHAI KHOÁNG TỈNH HÀ GIANG THEO
HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN HỒNG SƠN

XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

HÀ NỘI - NĂM 2015


LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình làm Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế K21 tại Trƣờng
Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm,
giúp đỡ tận tình của Khoa Kinh tế Chính trị, Khoa sau đại học, Trƣờng Đại
học Kinh tế, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng tỉnh Hà Giang, Cục thống kê tỉnh
Hà Giang, quý Thầy giáo, Cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã tạo
điều kiện về thời gian, hƣớng dẫn nội dung và cung cấp những thông tin, tài
liệu cần thiết. Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn Phó
giáo sƣ - Tiến sĩ Nguyễn Hồng Sơn đã quan tâm, hƣớng dẫn, giúp đỡ tận
tình để cho tôi hoàn thành đƣợc Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế này.
Cho phép tôi đƣợc gửi đến quý Trƣờng, Khoa, quý Thầy giáo, Cô
giáo, quý Cơ quan, các đồng nghiệp, bạn bè cùng gia đình lời cảm ơn sâu
sắc và chân thành nhất.
Tác giả

Đỗ Thái Hòa

CAM KẾT
Tôi xin cam đoan Luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các trích
dẫn và số liệu sử dụng trong luận văn đều đƣợc dẫn nguồn và có độ chính xác
cao nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi.
Tác giả

Đỗ Thái Hòa


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG ------------------------------------------------------------------- i
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ --------------------------------------------------------------- i
MỞ ĐẦU ---------------------------------------------------------------------------------------1
1. Tính cấp thiết của đề tài--------------------------------------------------------------------1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu -------------------------------------------------------2
2.1. Mục đích nghiên cứu ---------------------------------------------------------------------2
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu --------------------------------------------------------------------2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu --------------------------------------------------------3
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu --------------------------------------------------------------------3
3.2. Phạm vi nghiên cứu ----------------------------------------------------------------------3
4. Kết cấu của luận văn -----------------------------------------------------------------------3
Chƣơng 1----------------------------------------------------------------------------------------5
TỔNG QUAN TÌNH H ÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN
LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI NGÀNH CÔNG NGHIỆP KHAI KHOÁNG THEO
HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH ------------------------------------------------5
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu --------------------------------------------------------5
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về Công nghiệp khai khoáng và Kinh tế xanh -----5
1.1.2. Khái quát kết quả các tài liệu đã nghiên cứu và vấn đề đặt ra cần tiếp tục
nghiên cứu. -------------------------------------------------------------------------------------8
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý Nhà nƣớc đối với công nghiệp khai khoáng theo

hƣớng phát triển kinh tế xanh -------------------------------------------------------------- 10
1.2.1. Khái niệm và các đặc điểm của quản lý Nhà nƣớc đối với công nghiệp khai
khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh ---------------------------------------------- 10
1.2.2. Đặc điểm của quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng------------Error!
Bookmark not defined.
1.2.3. Vai trò quản lý Nhà nƣớc đối với hoạt động khoáng sản --- Error! Bookmark
not defined.


1.2.4. Yêu cầu đối với công tác quản lý Nhà nƣớc về khoáng sản Error! Bookmark
not defined.
1.2.5. Nội dung quản lý Nhà nƣớc về khoáng sản -- Error! Bookmark not defined.
1.2.6. Phƣơng pháp quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng. -----------Error!
Bookmark not defined.
1.2.7. Nguyên tắc và công cụ quản lý Nhà nƣớc về khoáng sản -- Error! Bookmark
not defined.
1.2.8. Sự cần thiết phải thực hiện quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp khai
khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh ---------- Error! Bookmark not defined.
1.2.9. Nội dung quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp khai khoáng theo
hƣớng phát triển kinh tế xanh -------------------------- Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2-------------------------------------------------- Error! Bookmark not defined.
PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU --------------------- Error! Bookmark not defined.
2.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin, tài liệu thứ cấp --------- Error! Bookmark not
defined.
2.2. Phƣơng pháp xử lý thông tin, tài liệu thứ cấp -- Error! Bookmark not defined.
2.3.Phƣơng pháp thống kê mô tả ---------------------- Error! Bookmark not defined.
2.4. Phƣơng pháp tổng hợp ----------------------------- Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3-------------------------------------------------- Error! Bookmark not defined.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CÔNG NGHIỆP KHAI KHOÁNG
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÀ GIANG GIAI ĐOẠN 2010-2014 --- Error! Bookmark

not defined.
3.1. Điều kiện tự nhiên, tình hình hoạt động khoáng sản của tỉnh Hà Giang, những
yếu tố tác động đến hoạt động khoáng sản. ---------- Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Điều kiện tự nhiên-------------------------------- Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Tình hình hoạt động khoáng sản của tỉnh Hà Giang --- Error! Bookmark not
defined.
3.1.3. Những yếu tố tác động tới ngành công nghiệp khai khoáng của tỉnh Hà
Giang. ----------------------------------------------------- Error! Bookmark not defined.


3.2. Thực trạng công tác quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng ở tỉnh Hà
Giang ------------------------------------------------------ Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Về định hƣớng phát triển ngành công nghiệp khai khoáng- Error! Bookmark
not defined.
3.2.2. Kết quả thực hiện --------------------------------- Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Những hạn chế, tồn tại--------------------------- Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại ----- Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 4-------------------------------------------------- Error! Bookmark not defined.
PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ CÔNG
NGHIỆP KHAI KHOÁNG TỈNH HÀ GIANG THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN
KINH TẾ XANH ---------------------------------------- Error! Bookmark not defined.
4.1. Quan điểm phát triển công nghiệp khai khoáng tỉnh Hà Giang -------------Error!
Bookmark not defined.
4.2. Những yếu tố thuận lợi và khó khăn thách thức cơ bản khi thực hiện phát triển
công nghiệp khai khoáng tỉnh Hà Giang theo hƣớng phát triển kinh tế xanh --Error!
Bookmark not defined.
4.2.1. Những yếu tố thuận lợi. ------------------------- Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Những khó khăn thách thức cơ bản ------------ Error! Bookmark not defined.
4.3. Mục tiêu, phƣơng hƣớng trong công tác quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai
khoáng trên địa bàn tỉnh Hà Giang -------------------- Error! Bookmark not defined.

4.3.1. Mục tiêu phát triển công nghiệp khai khoáng tỉnh Hà Giang -------------Error!
Bookmark not defined.
4.3.2. Phƣơng hƣớng phát triển công nghiệp khai khoáng ở tỉnh Hà Giang ----Error!
Bookmark not defined.
4.3.3. Phƣơng hƣớng quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng trên địa bàn
tỉnh Hà Giang theo hƣớng phát triển kinh tế xanh. - Error! Bookmark not defined.
4.4. Các nhiệm vụ và giải pháp cơ bản trong quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai
khoáng tỉnh Hà Giang theo hƣớng phát triển Kinh tế xanh. -- Error! Bookmark not
defined.


4.4.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản ----Error!
Bookmark not defined.
4.4.2. Đổi mới công tác chỉ đạo, điều hành, định hƣớng phát triển ngành công
nghiệp khai khoáng -------------------------------------- Error! Bookmark not defined.
4.4.3. Các giải pháp cụ thể đối với cơ quan quan quản lý Nhà nƣớc ------------Error!
Bookmark not defined.
4.4.4. Các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp và ngƣời dân ------- Error! Bookmark not
defined.
4.5. Một số kiến nghị ------------------------------------ Error! Bookmark not defined.
4.5.1. Đối với Quốc Hội -------------------------------- Error! Bookmark not defined.
4.5.2. Đối với Chính phủ ------------------------------- Error! Bookmark not defined.
4.5.3. Đối với Bộ Tài nguyên Môi trƣờng ------------ Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN----------------------------------------------- Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ------------------------------------------------- 11


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Tăng trƣởng và cơ cấu kinh tế giai đoạn 2009-2013 ----------------------- 51
Bảng 3.2 tổng hợp về hoạt động khai thác khoáng sản năm 2012 -------------------- 61

Bảng 3.3 Tổng hợp về hoạt động khai thác khoáng sản năm 2013 ------------------- 61
Bảng 3.4 Tổng hợp về hoạt động khai thác khoáng sản năm 2014 ------------------- 62
Bảng 3.5 Thực hiện trách nhiệm xã hội -------------------------------------------------- 62
Bảng 3.6. Nguồn nhân lực QLNN về khoáng sản và Môi trƣờng- Error! Bookmark
not defined.0

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Cơ cấu các ngành kinh tế ---------------------------------------------------- 52

i


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quá trình đẩy mạnh Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nƣớc ta đã dần
chuyển đổi nền kinh tế từ nông nghiệp sang Công nghiệp với những thành tựu
vƣợt bậc về công nghệ chế tạo, cơ khí, điện tử…, tạo thêm nhiều của cải vật
chất cho xã hội, nhiều công ăn việc làm, gia tăng cơ hội hƣởng thụ và nâng
cao chất lƣợng sống của ngƣời lao động. Nhƣng, những thành quả đó cũng đi
kèm với sự cạn kiệt về tài nguyên thiên nhiên, không ngừng gia tăng ô nhiễm
môi trƣờng, biến đổi khí hậu cùng nhiều hệ lụy khác. Do vậy, để hƣớng tới sự
phát triển bền vững đòi hỏi phải có sự đổi mới, nâng cao hiệu quả của công
tác quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp đặc biệt là ngành công
nghiệp khai khoáng.
Hà Giang là tỉnh biên giới miền núi phía Bắc Việt Nam, nằm trong
vùng có điều kiện tự nhiên đặc biệt khó khăn: Địa hình chia cắt hiểm trở, tài
nguyên nghèo nàn, thƣờng xuyên chịu tác động tiêu cực của thiên nhiên, kinh
tế chậm phát triển, trình độ dân trí thấp, phong tục tập quán còn lạc hậu, tỷ lệ
hộ nghèo cao, tập quán sản xuất nông nghiệp dựa vào tự nhiên còn nhiều, ý
thức bảo vệ môi trƣờng chƣa cao. Ngành công nghiệp khai khoáng đã đƣợc

tỉnh xác định là một ngành công nghiệp có thế mạnh của tỉnh Hà Giang trong
giai đoạn hiện nay tuy nhiên việc phát triển ngành công nghiệp khai khoáng ở
tỉnh Hà Giang mới tập trung phát triển theo chiều rộng, chƣa thực sự có chiều
sâu; việc áp dụng các tiến bộ khoa học, các công nghệ tiên tiến còn hạn chế;
sự chia xẻ cộng đồng trách nhiệm giữa các nhà đầu tƣ với ngƣời dân đặc biệt
đối với ngƣời dân khu vực khó khăn, nghèo đói vẫn còn ở mức miễn cƣỡng.
Vì vậy có nguy cơ cao về suy giảm môi trƣờng, lãng phí và cạn kiệt tài
nguyên, gia tăng tác động tiêu cực của tự nhiên, giảm khả năng chống chịu và
1


ứng phó, đời sống của ngƣời dân ở vùng khó bị ảnh hƣởng, công bằng xã hội
bị giảm sút... Do vậy, việc nghiên cứu một cách khoa học và có hệ thống để
tìm ra những giải pháp quản lý Nhà nƣớc nhằm thúc đẩy sự phát triển ngành
Công nghiệp khai khoáng tỉnh Hà Giang thực sự trở thành ngành công nghiệp
có thế mạnh trong tƣơng lai và góp phần thúc đẩy nhanh quá trình phát triển
Kinh tế - Xã hội của tỉnh một cách bền vững là yêu cầu, nhiệm vụ cấp thiết.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, tác giả luận văn chọn đề tài: "Quản lý
Nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp khai khoáng tỉnh hà giang theo
hƣớng phát triển kinh tế xanh" để nghiên cứu là cần thiết, có ý nghĩa về lý
luận và thực tiễn góp phần nâng cao hiệu quả lý Nhà Nƣớc về Công nghiệp
Khai khoáng trên địa bàn tỉnh Hà Giang.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Đƣa ra các gợi ý về giải pháp nhằm tăng cƣờng vai trò của quản lý Nhà
nƣớc đối với phát triển nhành công nghiệp khai khoáng tỉnh Hà Giang theo
hƣớng phát triển kinh tế xanh trên cơ sở nghiên cứu một số vấn đề lý luận về
quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát
triển kinh tế xanh và thực trạng quản lý ngành công nghiệp khai khoáng ở tỉnh
Hà Giang.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất: Nghiên cứu một số vấn đề cơ bản về quản lý Nhà nƣớc đối
với ngành công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh.
Thứ hai: Nghiên cứu thực trạng quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công
nghiệp khai khoáng ở tỉnh Hà Giang.
Thứ ba: Đƣa ra các gợi ý về giải pháp nhằm phát triển ngành công
2


nghiệp khai khoáng ở tỉnh Hà Giang theo hƣớng phát triển kinh tế xanh.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Công tác quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp khai khoáng
tỉnh Hà Giang.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý Nhà nƣớc đối với ngành công
nghiệp khai khoáng trên cơ sở đánh giá các chủ trƣơng, nghị quyết, chƣơng
trình hành động, các phƣơng án của tỉnh Hà Giang về phát triển ngành công
nghiệp khai khoáng (tập trung vào khoáng sản kim loại) từ năm 2010 đến nay,
đây là thời kỳ tỉnh Hà Giang xác định đổi mới, đột phá trong đó đột phá về
công nghiệp là một trong 8 nội dung chính mà Nghị quyết đại hội Đảng bộ lần
thứ XV đã đề ra nhằm đƣa tỷ trọng cơ cấu kinh tế của ngành công nghiệp xây dựng chiếm 34,1%.
4. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có
kết cấu thành 4 chƣơng:
Chƣơng 1. Tổng quan tình h ình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản
lý nhà nƣớc đối với ngành công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát triển
kinh tế xanh.
Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3. Thực trạng Quản lý nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng

trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2010-2014

3


Chƣơng 4. Phƣơng hƣớng và giải pháp quản lý nhà nƣớc về công
nghiệp khai khoáng tỉnh Hà Giang theo hƣớng phát triển kinh tế xanh.
Kết luận
Danh mục tài liệu tham khảo.

4


Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH H ÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI NGÀNH CÔNG NGHIỆP KHAI
KHOÁNG THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Phát triển kinh tế xanh nói chung và phát triển ngành công nghiệp khai
khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh nói riêng đã có khá nhiều các
chƣơng trình, đề tài nghiên cứu ở nhiều quy mô khác nhau, cả trên thế giới và
ở từng quốc gia hoặc ở từng địa phƣơng, từng lĩnh vực cụ thể. Trong giới hạn
của đề tài, tác giả đã tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu chính sau:
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về Công nghiệp khai khoáng và
Kinh tế xanh
Trung tâm đào tạo và truyền thông môi trường - Tổng cục môi trường Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2012, Sổ tay Hành trang Kinh tế xanh.
Cuốn sổ tay này đã cung cấ p nhƣ̃ng thông tin cơ bản về Kinh

tế Xanh

nhƣ: Khái niệm , các nội dung , nhƣ̃ng câu chuyê ̣n thành công trên thế giới ,
tiề m năng xây dƣ̣ng nề n Kinh tế Xanh của Viê ̣t Nam

. Đặc biệt , sổ tay này

cũng giới thiệu tóm tắt những ý tƣởng , sáng kiến, giải pháp của các bạn trẻ để
thƣ̣c hiê ̣n Kinh tế Xanh trong các liñ h vƣ̣c của Viê ̣t Nam.
Báo cáo quốc gia tại Hội nghị cấp cao của Liên Hợp Quốc về Phát
triển bền vững (RIO+20), 2012, Thực hiện phát triển bền vững ở Việt Nam.
Báo cáo đã đánh giá những thành tựu và hạn chế của 20 năm thực hiện
phát triển bền vững của Việt Nam, trong đó đã tổng kết những kết quả đạt
đƣợc, những tồn tại hạn chế, những bài học kinh nghiệm, xác định rõ những
5


cơ hội, những thách thức và đƣa ra những định hƣớng, giải pháp để tiếp tục
thực hiện thành công các mục tiêu phát triển bền vững.
Thủ tướng Chính phủ, 2012, Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh.
Ngày 25/9/2012 Thủ tƣớng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lƣợc quốc
gia về tăng trƣởng xanh thời kỳ 2011- 2020 và tầm nhìn đến năm 2050.
Khẳng định quan điểm chỉ đạo, mục tiêu chiến lƣợc, nhiệm vụ và giải pháp
của đất nƣớc trong việc thực hiện tăng trƣởng xanh.
Nguyễn Thị Khương - Đại học Sư phạm, 2012, Quan hệ giữa phát
triển kinh tế với bảo vệ môi trường tự nhiên ở các tỉnh miền núi Đông Bắc
thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đề tài đã tập trung làm rõ quan điểm mác xít về quan hệ giữa tăng
trƣởng kinh tế và bảo vệ môi trƣờng tự nhiên ở các tỉnh miền núi Đông Bắc
trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Phân tích làm rõ thực
trạng của mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trƣờng tự nhiên ở
các tỉnh miền núi Đông Bắc Việt Nam trong thời gian qua và những vấn đề

đặt ra từ thực trạng này. Đề xuất những phƣơng hƣớng và giải pháp cơ bản
nhằm kết hợp đúng đắn giữa việc phát triển kinh tế với việc bảo vệ môi
trƣờng tự nhiên ở các tỉnh miền núi Đông Bắc nƣớc ta.
Viện tư vấn phát triển CODE cùng Trung tâm con người và thiên
nhiên, 2013, Đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội, phân chia lợi ích và quản lý
nguồn thu trong khai thác khoáng sản titan tại tỉnh Bình Định.
Tài liệu đã có đƣợc những kết quả ban đầu về hiệu quả kinh tế - xã hội
trong hoạt động khai thác titan ở Bình Định, qua đó đã đánh giá đƣợc việc
phân chia lợi ích giữa các bên liên quan trong hoạt động khai khoáng và thực
trạng về quản lý nguồn thu từ hoạt động khai thác khoáng sản Ti tan ở Bình
6


Định đồng thời có đƣợc các kiến nghị nhằm góp phần quản lý, khai thác, và
sử dụng khoáng sản hiệu quả hơn.
Trung tâm con người và thiên nhiên, Nhà xuất bản Hà Nội 2015, Thực
trạng và cơ hội nâng cao hiệu quả quản lý nguồn thu từ khai thác khoáng sản
tại Việt Nam.
Nghiên cứu đƣợc thực hiện dựa trên việc rà soát các chính sách thu
hiện hành, đánh giá công tác quản lý thu liên quan đến lĩnh vực tài nguyên tại
Việt Nam và nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế nhằm làm rõ những mặt tích
cực và hạn chế trong việc quản lý thu ở Việt Nam. Trên cơ sở đó, nghiên cứu
đề xuất, kiến nghị hoàn thiện chính sách thu và công tác quản lý thu theo
hƣớng khuyến khích khai thác tài nguyên tiết kiệm, đồng thời đảm bảo huy
động và sử dụng hiệu quả nguồn thu từ khai thác tài nguyên, phục vụ mục tiêu
phát triển bền vững của quốc gia.
Nguyễn Minh Quang - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tạp
chí cộng sản 2014 - Công tác quản lý và sử dụng tài nguyên ở nước ta
hiện nay: Thực trạng, vấn đề đặt ra và giải pháp khắc phục.
Bài viết đã đánh giá thực trạng công quản lý và sử dụng tài nguyên ở

nƣớc ta hiện nay đó là: Thực tiễn công tác quản lý, sử dụng tài nguyên ở nƣớc
ta hiện nay đã và đang đặt ra nhiều thách thức, đòi hỏi phải có cách tiếp cận
hệ thống từ nâng cao nhận thức, đổi mới, hoàn thiện chính sách, pháp luật đến
tổ chức thực hiện để khắc phục những bất cập, yếu kém của công tác này, đáp
ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới đồng thời đã đƣa ra các yêu cầu
cốt lõi của công tác quản lý và sử dụng tài nguyên cũng nhƣ đặt ra các vấn đề
và giải pháp cần khắc phục.
7


1.1.2. Khái quát kết quả các tài liệu đã nghiên cứu và vấn đề đặt ra
cần tiếp tục nghiên cứu.
1.1.2.1. Khái quát kết quả của các tài liệu đã nghiên cứu
Qua các tài liệu đã nghiên cứu nêu trên có thể khái quát một số nội dung
chủ yếu sau đây:
Thứ nhất, xác định đƣợc những nét cơ bản về công tác quản lý Nhà
nƣớc đối với ngành Công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế
xanh: Khái niệm Kinh tế xanh, quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai
khoáng; các yếu tố tác động tới hoạt động khai thác khoáng sản; đặc điểm, vai
trò, nội dung quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng...
Thứ hai, đặc điểm, tình hình và xu hƣớng phát triển ngành công nghiệp
khai khoáng ở các địa phƣơng hiện nay. Những kinh nghiệm hay, những bất
cập trong công tác quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khai khoáng của một số
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng...
Thứ ba, phân tích làm rõ vai trò của việc khai thác khoáng sản theo
hƣớng phát triển kinh tế xanh, những cơ hội và thách thức.
Thứ tư, ở một số công trình, tài liệu nghiên cứu, các tác giả đã đề xuất
những phƣơng hƣớng, mục tiêu và nhóm giải pháp tổng quan nhằm phát triển
ngành công nghiệp khai khoáng gắn với bảo vệ môi trƣờng, đảm bảo sự phát
triển bền vững.

1.1.2.2. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu
Qua nghiên cứu những tài liệu có liên quan có thể rút ra 2 vấn đề cơ
bản cần tiếp tục nghiên cứu:
Thứ nhất, Các tài liệu đã đề cập đến các khía cạnh của công tác quản lý
và sử dụng tài nguyên nói chung trên phạm vi cả nƣớc cũng nhƣ trên thế giới,
8


những bất cập, những tác động từ việc khai thác và sử dụng tài nguyên nói
chung và trong công nghiệp khai khoáng nói riêng đồng thời cũng đƣa ra
đƣợc các đánh giá những mặt ƣu điểm và định hƣớng về việc thực hiện tăng
trƣởng xanh, những kết quả này đã đƣợc áp dụng triển khai thực hiện ở từng
địa phƣơng, từng lĩnh vực cụ thể... Tuy nhiên với phạm vi cụ thể của một tỉnh
thì ít đƣợc các công trình quan tâm nghiên cứu đặc biệt đối với việc quản lý
ngành công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh do đó đề
tài cần tiếp tục nghiên cứu để tìm ra các giải pháp nhằm tăng cƣờng sự quản
lý của Nhà Nƣớc đối với ngành công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát
triển kinh tế xanh.
Thứ hai, Luận văn cần tập trung nghiên cứu về sự Quản lý Nhà nƣớc
đối với ngành công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh
của một địa phƣơng mà cụ thể là tỉnh Hà Giang và tìm ra giải pháp nâng cao
hiệu quả quản lý Nhà nƣớc đối với ngành Công nghiệp khai khoáng của tỉnh
Hà Giang theo hƣớng phát triển kinh tế xanh là hƣớng nghiên cứu mới. Tác
giả luận văn kế thừa và vận dụng những luận điểm các công trình của các tác
giả nghiên cứu trƣớc đây về từng lĩnh vực quản lý về tài nguyên khoáng sản
để từ đó xác định hƣớng nghiên cứu cho mình, đồng thời nghiên cứu này có ý
nghĩa thiết thực cho công tác quản lý Nhà nƣớc về công nghiệp khoáng của
tỉnh Hà Giang nhằm phát triển ngành công nghiệp khai khoáng một cách bền
vững. Chủ đề xuyên suốt của luận văn là: quản lý Nhà nƣớc về Công nghiệp
khai khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh trên địa bàn một tỉnh cụ thể.

Đích đến của luận văn là vận dụng tổng hợp quan điểm, lý luận, kinh nghiệm
quản lý, những cơ chế, chính sách hiện hành áp dụng vào điều kiện cụ thể của
tỉnh Hà Giang cũng nhƣ đƣa ra những kiến nghị, khuyến cáo để phục vụ cho
công tác hoạch định chiến lƣợc, kế hoạch, định hƣớng, xây dựng cơ chế,
9


chính sách có tính khả thi cao nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nƣớc về
công nghiệp khai khoáng của tỉnh.
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý Nhà nƣớc đối với công nghiệp khai
khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh
1.2.1. Khái niệm và các đặc điểm của quản lý Nhà nƣớc đối với
công nghiệp khai khoáng theo hƣớng phát triển kinh tế xanh
1.2.1.1. Các khái niệm
a) Khái niệm công nghiệp khai khoáng
Tài nguyên khoáng sản là tích tụ vật chất dƣới dạng hợp chất hoặc đơn
chất trong vỏ trái đất, mà ở điều kiện hiện tại con ngƣời có đủ khả năng lấy ra
các nguyên tố có ích hoặc sử dụng trực tiếp chúng trong đời sống hàng ngày.
Tài nguyên khoáng sản có ý nghĩa rất quan trọng trong sự phát triển của loài
ngƣời, xã hội càng phát triển thì nhu cầu sử dụng tài nguyên khoáng sản lại
càng cao, chúng có mặt dƣới nhiều hình thức khác nhau trong đời sống của
con ngƣời, là nguyên liệu ban đầu cho các ngành công nghiệp khác và để có
đƣợc chúng thì con ngƣời phải tìm cách tác động vào nơi chúng tích tụ bằng
nhiều phƣơng pháp và công cụ khác nhau. Sự tác động đó đƣợc gọi là khai
thác khoáng sản.
Từ thời xã xƣa con ngƣời đã biết khai thác khoáng sản từ những công
cụ và biện pháp thô sơ, thủ công. Cùng với sự phát triển của loài ngƣời, khi
trình độ khoa học kỹ thuật đƣợc nâng cao dần thì việc khai thác khoáng sản
cũng dần dần đƣợc nâng lên mức độ chuyên nghiệp hơn và đƣợc gọi là Công
nghiệp khai khoáng, nó là một ngành kinh tế bao gồm các công tác: Thăm dò

địa chất, khai đào đất đá lấy quặng, tinh lọc quặng để có sản phẩm tinh chế
dùng trong các ngành kinh tế khác...
10


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trung tâm đào tạo và truyền thông môi trƣờng - Tổng cục môi trƣờng - Bộ
Tài nguyên và Môi trƣờng. Sổ tay Hành trang Kinh tế xanh. Hà Nội - 2012.
2. Đặng Trung Thuận (2012). Khai thác, chế biến quặng titan ở các tỉnh ven
biển miền Trung và vấn đề môi trƣờng có liên quan, Báo cáo tham luận tại
Tọa đàm "Thực thi chính sách, pháp luật về quản lí, khai thác titan và một
số khoáng sản khác vùng duyên hải miền Trung gắn với bảo vệ môi
trƣờng" (phục vụ Đoàn giám sát của ủy ban thƣờng vụ Quốc hội), tại tỉnh
Bình Đình, ngày 10-3-2012.
3. Nguyễn Thành Sơn (2012). Một số ý kiến về thực trạng chính sách và đề
xuất định hƣớng quản lý, sử dụng bền vững tài nguyên khoáng sản Việt
Nam; Bảo cáo tham luận tại Hội thảo Báo cáo tham luận tại Hội thảo "Việc
thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với
bảo vệ môi trƣờng" (Phục vụ Đoàn giám sát của Ủy ban thƣờng vụ Quốc
hội), tại Hà Nội ngày 2-3-2012.
4. Trung tâm tƣ vấn môi trƣờng (VUSTA) (2003). Đánh giá hiện trạng khai
thác tài nguyên khoáng sản và tác động đến môi trƣờng, xây dựng cơ sở
khoa học và đề xuất các giải pháp quản lý BVMT nhằm đảm bảo sự phát
triển bền vững kinh tế xã hội tỉnh Lào Cai.
5. Viện Tƣ vấn phát triển - CODE (2012). Thực trạng quản lý khai thác và sử
dụng tài nguyên khoáng sản trong bối cảnh phát triển bền vững ở Việt
Nam. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội.
6. UNEP - Bộ Tài nguyên Môi trƣờng (2012) Ngày môi trƣờng thế giới Kinh tế xanh: Có vai trò của bạn
11

7. Kinh tế xanh - lời giải cho bài toán môi trƣờng />8. Báo cáo quốc gia tại Hội nghị cấp cao của Liên Hợp Quốc về Phát triển
bền vững (RIO+20) (2012) Thực hiện phát triển bền vững ở Việt Nam.
9. PGS.TS Vũ Thị Vinh - Tổng Thƣ ký Hiệp hội Các đô thị Việt Nam (2013)
"Tăng trƣởng xanh" là con đƣờng ngắn nhất để phát triển bền vững.
/>10.

Thông

điệp

của

Việt

Nam:

Bền

vững

và

sáng

tạo.

/>92
11.

Lê Thành Văn - Nguyễn Đình Hòa - Viện Tƣ vấn phát triển (2013)

Định hƣớng phát triển kinh tế xanh trong ngành khai khoáng
/>%BB%8Bnh-h%C6%B0%E1%BB%9Bng-ph%C3%A1ttri%E1%BB%83n-kinh-t%E1%BA%BF-xanh-trong-ng%C3%A0nh-khaikho%C3%A1ng.aspx
12.

Trung tâm con ngƣời và thiên nhiên,2015. Thực trạng và cơ hội nâng

cao hiệu quả quản lý nguồn thu từ khai thác khoáng sản tại Việt Nam. Hà
Nội: Nhà xuất bản Hà Nội.
13.

Thủ tƣớng Chính phủ, 2008. Quyết định số 159/2008/QĐ-TTg ngày

04/12/2008 của Thủ tƣớng Chính phủ Phê duyệt Đề án ''Đổi mới và hiện
đại hoá công nghệ trong ngành công nghiệp khai khoáng đến năm 2015,
tầm nhìn đến năm 2025''. Hà Nội.
12


14.

Bộ Chính trị, 2011. Nghị Quyết số 02-NQ/TW ngày 25/4/2011 của Bộ

Chính trị về định hƣớng chiến lƣợc khoáng sản và công nghiệp khai
khoáng đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Hà Nội.
15.

Chính phủ, 2011. Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 22/12/2011 của

Chính phủ ban hành chƣơng trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị
Quyết số 02-NQ/TW ngày 25/4/2011 của Bộ Chính trị về định hƣớng chiến
lƣợc khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2020, tầm nhìn đến
năm 2030. Hà Nội.
16.

Thủ tƣớng Chính phủ, 2011. Quyết định 2427/QĐ-TTg ngày

22/12/2011 của Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt chiến lƣợc phát triển
Khoáng sản Việt Nam đến năm 2020 tầm nhìn 2030. Hà Nội.
17.

Thủ tƣớng Chính phủ, 2012. Quyết định số 1393/QĐ-TTg ngày

25/9/2012 của Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt Chiến lƣợc Quốc gia về
tăng trƣởng xanh. Hà Nội.
18.

Tỉnh ủy Hà Giang, 2010. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV

nhiệm kỳ (2010 -2015). Hà Giang.
19.

Tỉnh ủy Hà Giang, 2010. Báo cáo Chính trị của ban chấp hành đảng bộ

tỉnh khóa XV trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ
(2010 -2015). Hà Giang.
20.

Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang, 2012. Quyết định số 1402/QĐ-UBND

ngày 17/7/2012 của UBND tỉnh Hà Giang về việc phê duyệt Đề án phát
triển sản xuất công nghiệp có thế mạnh và hiệu quả của tỉnh Hà Giang đến
năm 2015. Hà Giang.
21.

Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Giang, 2012. Quyết định số 1887/QĐ-UBND

ngày 20/9/2012 của UBND tỉnh Hà Giang phê duyệt Phƣơng án đổi mới và
13


hiện đại hóa công nghệ trong ngành công nghiệp khai khoáng trên địa bàn
tỉnh Hà Giang đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025
22.

Cục Thống kê Hà Giang, 2009. Niên giám Thống kê 2009. Hà Giang.

23.

Cục Thống kê Hà Giang, 2010. Niên giám Thống kê 2010. Hà Giang.

24.

Cục Thống kê Hà Giang, 2011. Niên giám Thống kê 2011. Hà Giang.

25.

Cục Thống kê Hà Giang, 2012. Niên giám Thống kê 2012. Hà Giang.

26.

Cục Thống kê Hà Giang, 2013. Niên giám Thống kê 2013. Hà Giang.

27.

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Giang, 2009. Báo cáo tổng kết công

tác năm 2009. Hà Giang.
28.

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Giang, 2010. Báo cáo tổng kết công

tác năm 2010. Hà Giang.
29.

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Giang, 2011. Báo cáo tổng kết công

tác năm 2011. Hà Giang.
30.

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Giang, 2012. Báo cáo tổng kết công

tác năm 2012. Hà Giang.
31.

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Giang, 2013. Báo cáo tổng kết công

tác năm 2013. Hà Giang.

32.

Sở Tài nguyên và Môi trƣờng Hà Giang, 2014. Báo cáo tổng kết công

tác năm 2014. Hà Giang.

14