Phương pháp xây dựng quy chế lương, thưởng cho người lao động tại công ty cổ phần vân sơn theo mô hình 3p

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
----------oo0oo----------

HOÀNG QUỐC UY

PHƢƠNG PHÁP XÂY DỰNG QUY CHẾ LƢƠNG,
THƢỞNG CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN VÂN SƠN THEO MÔ HÌNH 3P

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Hà Nội, 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
----------oo0oo----------

HOÀNG QUỐC UY

PHƢƠNG PHÁP XÂY DỰNG QUY CHẾ LƢƠNG,
THƢỞNG CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN VÂN SƠN THEO MÔ HÌNH 3P

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60 34 05

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM HÙNG TIẾN

Hà Nội, 2014


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG…………………………..………………………………i
DANH MỤC CÁC HÌNH…………………………..……………………………...iii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ………………………………………………………...1
2. Tình hình nghiên cứu……………………………………………………………2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu……………………………………………...4
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu………………………………………………4
5. Phƣơng pháp nghiên cứu………………………………………………………..5
6. Những đóng góp của luận văn…………………………………………………..5
7. Kết cấu của đề tài ………………………………………………………………..5
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG PHÁP XÂY DỰNG QUY CHẾ
LƢƠNG, THƢỞNG CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
VÂN SƠN THEO MÔ HÌNH 3P .............................................................................6
1.1. Lý thuyết về công tác trả lƣơng……………………………………………….6
1.1.1.

Khái niệm, vai trò và nguyên tắc của tiền lương .......................................6

1.1.1.1.

Khái niệm tiền lương ..............................................................................6

1.1.1.2.

Vai trò của tiền lương .............................................................................7

1.1.1.3.

Nguyên tắc của tiền lương ......................................................................8

1.1.1.4.

Các hình thức trả lương ..........................................................................9

1.2. Khái niệm về KPI …………………………………………………………….10
1.2.1.

Khái niệm KPI ..........................................................................................10

1.2.2.

Phương pháp xây dựng các chỉ số KPI .... Error! Bookmark not defined.

1.3. Khái niệm về quy chế trả lƣơng, thƣởng theo mô hình 3P
………………...Error! Bookmark not defined.
1.3.1.

Khái niệm mô hình 3P.............................. Error! Bookmark not defined.

1.3.2.

Nội dung ................................................... Error! Bookmark not defined.

1.3.3.

Các yếu tố chi phối mô hình 3P ............... Error! Bookmark not defined.


1.4. Mô hình hóa phƣơng pháp xây dựng quy chế lƣơng, thƣởng theo mô hình
3P
…………………………………………………………………………………Er
ror! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP XÂY DỰNG QUY CHẾ LƢƠNG, THƢỞNG
CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VÂN SƠN THEO MÔ
HÌNH 3P ................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
2.1. Tổng quan về công ty cổ phần Vân Sơn
…………………………………….Error! Bookmark not defined.
2.2. Thực trạng chính sách lƣơng, thƣởng tại công ty cổ phần Vân Sơn
……..Error! Bookmark not defined.
2.2.1.

Hình thức trả lương .................................. Error! Bookmark not defined.

2.2.2.

Cách tính lương ........................................ Error! Bookmark not defined.

2.2.3.

Điều kiện xét nâng lương ......................... Error! Bookmark not defined.

2.2.4.

Chế độ thưởng .......................................... Error! Bookmark not defined.

2.3. Một số hạn chế trong việc thực hiện chính sách lƣơng, thƣởng tại công ty
cổ phần Vân Sơn
………………………………………………………………….Error!
Bookmark not defined.
2.3.1.

Hạn chế ..................................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.2.

Nguyên nhân ............................................ Error! Bookmark not defined.

2.4. Quan điểm và nguyên tắc về quy chế luơng, thƣởng tại công ty cổ phần
Vân Sơn
……………………………………………………………………………Error!
Bookmark not defined.
2.4.1.

Quan điểm ................................................ Error! Bookmark not defined.

2.4.2.

Nguyên tắc................................................ Error! Bookmark not defined.


2.5. Phƣơng pháp xây dựng quy chế lƣơng, thƣởng cho ngƣời lao động tại công
ty cổ phần Vân Sơn theo mô hình 3P
……………………………………………Error! Bookmark not defined.
2.5.1.

Xây dựng sơ đồ tổ chức – Nghiệp vụ của các phòng ban ................ Error!

Bookmark not defined.
2.5.2.

Xây dựng bản mô tả công việc – Tiêu chuẩn công việc Error! Bookmark

not defined.
2.5.2.1.

Xây dựng bản mô tả công việc .............. Error! Bookmark not defined.

2.5.2.2.

Xây dựng bản tiêu chuẩn công việc ...... Error! Bookmark not defined.

2.5.3.

Xây dựng thang, bảng lương cơ bản theo vị trí công việc (P1) ....... Error!

Bookmark not defined.
Xác định số ngạch trong thang bảng lương ....... Error! Bookmark not

2.5.3.1.
defined.

Xác định số bậc lương, hệ số lương ứng với mỗi ngạch trong thang

2.5.3.2.

bảng lương ............................................................. Error! Bookmark not defined.
2.5..4. Thưởng theo năng lực cá nhân (P2) ......... Error! Bookmark not defined.
2.5.4.1.

Xây dựng bộ chỉ số KPI đánh giá năng lực cá nhân của nhân viên.....40

2.5.4.2.

Xây dựng thang điểm thưởng, mức thưởng ........ Error! Bookmark not

defined.
2.5.4.3.
2.5.5.
2.5.5.1.

Đánh giá và cho điểm ........................... Error! Bookmark not defined.
Thưởng theo hiệu quả làm việc (P3) ........ Error! Bookmark not defined.
Xây dựng bộ chỉ số KPI đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên
Error! Bookmark not defined.

2.5.5.2.

Xây dựng thang điểm thưởng, mức thưởng ..........................................60

2.5.5.3.

Đánh giá và cho điểm ........................... Error! Bookmark not defined.

2.5.6.

Cách tính thu nhập của mỗi nhân viên (Chưa bao gồm các khoản phụ

cấp)…..
…………………………………………………………………………..E
rror! Bookmark not defined.


2.5.7.

Chế độ thưởng khác và các khoản phụ cấp ............ Error! Bookmark not

defined.
2.5.7.1.

Thưởng theo quý, năm .......................... Error! Bookmark not defined.

2.5.7.2.

Thưởng theo thâm niên ......................... Error! Bookmark not defined.

2.5.7.3.

Thưởng ngày lễ 30/4 và 1/5; Ngày quốc khánh; Tết dương lịch .. Error!

Bookmark not defined.
2.5.7.4.

Phụ cấp điện thoại ................................ Error! Bookmark not defined.

2.5.7.5.

Phụ cấp xăng xe .................................... Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 3: ĐỀ XUẤT PHƢƠNG ÁN TRIỂN KHAI HIỆU QUẢ QUY CHẾ
LƢƠNG, THƢỞNG CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
VÂN SƠN THEO MÔ HÌNH 3P ........... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
3.1. Những khó khăn gặp phải trong quá trình triển khai quy chế lƣơng,
thƣởng cho ngƣời lao động tại công ty cổ phần Vân Sơn theo mô hình
3P…...Error! Bookmark not defined.
3.2. Đề xuất phƣơng án triển khai hiệu quả quy chế lƣơng, thƣởng tại công ty
cổ phần Vân Sơn theo mô hình 3P
……………………………………………...Error! Bookmark not defined.
3.3. Đề xuất bộ chỉ số KPI cho các phòng ban
…………………………………..Error! Bookmark not defined.
3.3.1.

KPI với phòng kinh doanh ....................... Error! Bookmark not defined.

3.3.2.

KPI với phòng nhân sự ............................. Error! Bookmark not defined.

3.3.3.

KPI với phòng kế toán ............................. Error! Bookmark not defined.

3.3.4.

KPI với phòng đàm .................................. Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN .............................................. ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................5


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, đa phần các công ty tư nhân trả lương, thưởng cho người lao động
theo mức lương cứng được thoả thuận khi ký kết hợp đồng lao động giữa người sử
dụng lao động và người lao động. Thực tế tại công ty cổ phần Vân Sơn cho thấy,
nhân viên làm việc theo kiểu đối phó, thực sự họ chưa phát huy hết khả năng của
mình. Trong giờ làm việc, còn tồn tại hiện tượng lướt web, chat với bạn bè, chơi
games, gọi điện cho người thân…tất cả những biểu hiện đó cho thấy, nhân viên vẫn
chưa có động lực để thực sự làm tốt công việc, để phát huy hết khả năng, sự hiểu
biết của họ vào kết quả công việc.
Bên cạnh đó, nhân viên luôn có tư tưởng “làm giả ăn thật”. Bởi họ nghĩ, có
làm việc cật lực, làm tốt đến mấy thì cuối tháng lương cũng chỉ có vậy. Đây cũng là
một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả công việc của người lao động
không cao.
Mục tiêu mà các doanh nghiệp luôn hướng tới, đặc biệt trong bối cảnh lạm
phát gia tăng như hiện nay đó là tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu các khoản chi
phí. Tuy nhiên với cách làm việc của nhân viên như vậy, thì mục tiêu của các doanh
nghiệp khó mà đạt được. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, doanh nghiệp
sẽ ngày càng hoạt động trì trệ, sẽ tồn tại một bầu không khí làm việc thờ ơ, đối phó.
Như vậy, doanh nghiệp sớm đi đến bờ vực phá sản.
Xuất phát từ việc cần thiết phải có những quy tắc để chấn chỉnh lại tâm lý làm
việc của người lao động đồng thời tạo động lực để người lao động phát huy hết khả
năng, trí tuệ vào hiệu quả công việc, vào sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Tôi quyết định chọn đề tài "Phƣơng pháp xây dựng quy chế lƣơng, thƣởng cho
ngƣời lao động tại công ty cổ phần Vân Sơn theo mô hình 3P" để nghiên cứu,

qua đó làm nổi bật vai trò và sự tác động của quy chế lương, thưởng cho người lao
động theo mô hình 3P tới thái độ, hiệu quả làm việc của nhân sự tại công ty cổ phần
Vân Sơn, từ đó làm cơ sở cho quá trình phát triển và đãi ngộ của đơn vị này.

1


2. Tình hình nghiên cứu
Trả lương theo 3P đã được nghiên cứu và triển khai trong thực tế ở rất nhiều
nước như Mỹ, Anh, Pháp, Nhật, Singapore…Kết quả áp dụng ở các nước này cho
thấy nó có tác động rất lớn trong việc thúc đẩy quá trình làm việc tích cực, hiệu quả
của người lao động.
Ở Việt nam, vấn đề xây dựng quy chế lương, thưởng cho người lao động được
đề cập đến như một phần quan trọng trong các sách về quản trị nguồn nhân lực, giáo
trình tiền lương – tiền công, như giáo trình quản trị nhân lực của Nguyễn Hữu Thân
(2007), giáo trình Tiền lương – Tiền công của PGS.TS. Nguyễn Tiệp (chủ biên)...
Tuy nhiên, trong các sách này, vấn đề xây dựng quy chế lương, thưởng cho người
lao động mới chỉ được đề cập một cách chung chung, khái quát, mang nặng tính lý
thuyết chứ chưa phân tích cụ thể cho từng loại doanh nghiệp.
Đến nay, đã có một vài luận văn nghiên cứu liên quan đến việc xây dựng quy
chế lương, thưởng cho người lao động tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở các lĩnh
vực sản xuất kinh doanh như:
Cách tiếp cận của tác giả Ngô Văn Chiến với đề tài “Hoàn thiện công tác trả
lương cho người lao động tại công ty cổ phần Vinatex Đà nẵng” (2010)- Đại học
Đà nẵng; tác giả đã cho thấy vai trò của tiền lương, một nội dung quan trọng trong
chính sách nhân sự được nâng cao hơn bao giờ hết, tiền lương trở thành một trong
các yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định năng suất lao động và tạo sự gắn bó lâu
dài giữa người lao động với doanh nghiệp.
Thông qua đề tài luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện công tác trả lương tại trường
Cao đẳng công nghệ thông tin hữu nghị Việt - Hàn”(2010) của tác giả Trƣơng Thị

Viên. Nhận biết được tầm quan trọng của công tác trả lương, thưởng tại nhà trường,
tác giả Trương Thị Viên đã đề cập trong đề tài, xác định được rõ cơ sở lý luận về
quy chế, chính sách lương, thưởng trong nhà trường là rất cần thiết để thúc đẩy các
yếu tố con người của cán bộ, công nhân viên trong nhà trường. Trên cơ sở đánh giá
mức độ quan trọng của chính sách tiền lương để làm nền tảng cho việc xây dựng
chính sách nhân sự, chiến lược phát triển của Nhà trường trong giai đoạn tới.

2


Đề tài luận án tiến sĩ “Nghiên cứu cơ chế trả lương phù hợp trong các doanh
nghiệp khai thác than thuộc Tập đoàn Công nghiệp than – Khoáng sản Việt
nam”(2012) của tác giả Nguyễn Ngọc Khánh; Tác giả đã nghiên cứu và đi sâu vào
phân tích dự báo xu hướng phát triển nhân lực ngành khai thác than và đưa ra tầm
quan trọng của một cơ chế trả lương khoa học trong việc thúc đẩy tinh thần làm
việc, hiệu suất làm việc của người lao động trong ngành công nghiệp khai khoáng
nói riêng và các ngành khác nói chung.
Ngoài ra, còn có một vài tài liệu khác là các bài viết trên các trang báo điện tử,
cũng đề cập đến vấn đề xây dựng quy chế lương, thưởng cho người lao động, tuy
nhiên các tài liệu này chỉ đưa ra một khái niệm chung chung về phương pháp trả
lương truyền thống và theo mô hình mới 3P như bài viết: “Tìm hiểu về phương
pháp trả lương 3P” đăng trên blog cá nhân của tác giả Nguyễn Thị Ánh Nguyệt
(2010) tại địa chỉ hay bài viết “Trả công
theo phương pháp 3P” được đăng tải trên cổng thông tin hrlink.vn…
Mặc dù có rất nhiều đề tài nghiên cứu về tiền lương, thưởng, tuy nhiên, ở các đề
tài này chỉ đề cập đến vấn đề xây dựng quy chế lương, thưởng cho người lao động
theo phương pháp truyền thống hoặc có nghiên cứu về phương pháp trả lương
thưởng theo mô hình 3P thì cũng ở mức độ chung chung, chưa cụ thể, rõ rang.
Trên cơ sở những lý thuyết cơ bản, rút kinh nghiệm từ những luận văn liên
quan đến chủ đề lương, thưởng được nghiên cứu trước đó bởi các tác giả khác. Áp

dụng vào đặc thù riêng của doanh nghiệp, tác giả đi sâu phân tích quy chế lương,
thưởng cho người lao động đang được áp dụng tại công ty cổ phần Vân Sơn. Đây là
việc làm hết sức cần thiết để thấy được những vấn đề bất lợi của chế độ lương,
thưởng đến hiệu quả hoạt động của người lao động, từ đó đưa ra phương pháp xây
dựng quy chế lương, thưởng theo mô hình mới – mô hình 3P và áp dụng vào quá
trình hoạt động sản xuất của công ty cổ phần Vân Sơn, nhằm giúp công ty cổ phần
Vân Sơn tạo động lực thúc đẩy người lao động hoạt động với hiệu quả cao nhất vì
mục tiêu tồn tại và phát triển của công ty cổ phần Vân Sơn cũng như của chính cá
nhân người lao động.

3


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

 Mục đích nghiên cứu
Phân tích thực trạng về quy chế trả lương, thưởng cho người lao động tại công
ty cổ phần Vân Sơn, từ đó chỉ ra những điểm còn hạn chế, chỉ ra những nguyên
nhân tồn tại và đưa ra các giải pháp hoàn thiện quy chế lương, thưởng cho người lao
động của đơn vị này, đồng thời đưa ra các đề xuất kiến nghị với ban lãnh đạo của
đơn vị này.

 Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hoá những lý luận về xây dựng quy chế lương, thưởng cho người lao
động trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Vận dụng lý thuyết để nghiên cứu thực trạng về quy chế lương thưởng cho
người lao động đang được áp dụng tại công ty cổ phần Vân Sơn, phân tích các yếu
tố ảnh hưởng đến hiệu quả công việc của người lao động, chỉ rõ những nguyên nhân
chính khiến người lao động chưa đạt được hiệu quả lao động như kỳ vọng của ban
lãnh đạo công ty, đồng thời cũng đưa ra những mặt hạn chế của chế độ lương,

thưởng hiện tại đối với mục tiêu tồn tại và phát triển của công ty cổ phần Vân Sơn.
Trên cơ sở đó đề xuất sử dụng phương pháp xây dựng chế độ lương, thưởng dành
cho người lao động theo mô hình mới – mô hình 3P và áp dụng vào hoạt động sản
xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhằm phát huy tối đa hiệu quả công việc của
người lao động.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung vào nghiên cứu phương pháp xây
dựng quy chế lương, thưởng cho người lao động tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ
theo mô hình 3P.
Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu về phương pháp xây dựng và thực
hiện quy chế lương, thưởng cho người lao động theo mô hình 3P tại công ty cổ phần
Vân Sơn giai đoạn từ năm 2014 – 2020.

4


TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt
1. Trần Kim Dung (2009), Quản trị nguồn nhân lực, Nhà xuất bản thống kê,
Hà nội.
2. Nguyễn Văn Điểm, Nguyễn Ngọc Quân (2007), Giáo trình quản trị nhân
lực, Nhà xuất bản đại học kinh tế quốc dân, Hà nội.
3. Lê Quân (2008), Kỹ thuật xây dựng hệ thống tiền lương và đánh giá thành
tích của doanh nghiệp, Nhà xuất bản đại học kinh tế quốc dân, Hà nội.
4. Hoàng Hoa Sơn (2007), Bộ luật lao động của nước cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam và 151 câu hỏi đáp, Nhà xuất bản lao động xã hội, Hà nội.
5. Nguyễn Tiệp, Lê Thanh Hà (2007), Giáo trình tiền lương - tiền công, Nhà
xuất bản lao động -xã hội, Hà nội.
6. Nguyễn Hữu Thân (2007), Quản trị nhân sự, Nhà xuất bản lao động - Xã

hội, Hà nội.
Website:
7. Cộng đồng cao học kinh tế Việt Nam, CAOHOCKINHTE.INFO, Cần tài
liệu về KPI, o/forum/showthread.php?t=4057.
8. NQ Center (2008), Đánh giá công việc theo KPI – Test,
9. />10. BusinessPro.vn

(2008),

KPI

lương,

về

/>=88:kpi-v-nhan-s&catid=196:nhom-t-vn&Itemid=657.
11. Hrlink.vn

(2008),

Trả

công

theo

phương

pháp

3P,

/>12. Hrlink.vn (2010), Tìm hiểu về phương pháp trả lương 3P, Mộc Xuân Trà 1/178 Thái Hà, />
5


13. Hrlink.vn

(2009),

KPI

–

anh

là

ai,

/>14. />15. Nguyễn Thị Ánh Nguyệt (2010), Tìm hiểu về phương pháp trả lương 3P,
/>16. Nguyễn Thị Ánh Nguyệt (2010), Tìm hiểu về phương pháp trả lương 3P,
/>17. Vũ Quỳnh (2010), Doanh nghiệp Việt chọn cách trả lương nào,
/>
6