Áp dụng CT trong hình ảnh học thần kinh 2

Áp dụng CT
trong Hình ảnh học Thần kinh


Chỉ định

•

Cấp cứu:

–
–
–
–
–
–
–
–
–
–

Chấn thương sọ não
Nhức đầu đột ngột
Hôn mê tự phát xuất hiện đột ngột
Tai biến thiếu máu nuôi não
Máu tụ trong nhu mô não
Xuất huyết màng não
Tràn dịch não thất cấp
U não kèm tăng áp lực nội sọ
Áp xe não
Cơn động kinh đầu tiên ở người lớn

Chỉ định

•

Không cấp cứu

– Sa sút trí tuệ
– Chụp kiểm tra
•
•
•
•

U đã mổ
Tràn dịch não thất đã dẫn lưu
Tai biến mạch máu
…


Chống chỉ định

•

Liên quan đến phơi nhiễm xạ

–

•

Liên quan đến bản chất bệnh:

–
–

•

Phụ nữ có thai, trẻ em

Một số triệu chứng không cần xét nghiệm hình ảnh nào cả
Một số bệnh lý được khảo sát tốt hơn bằng CHT hoặc siêu âm

Chống chỉ định tiêm thuốc tương phản có iod: tiền căn dị ứng với thuốc cản quang, suy thận,
myeloma


Lý giải kết quả


Lý giải kết quả một CT như thế nào?

Tầm quan trọng của các thông tin lâm sàng +++

•
•
•

Tuổi bệnh nhân
Tiền sử bệnh

•

Triệu chứng

•
•

Khởi phát đột ngột hay dần dần
Bản chất triệu chứng

•
•
•
•
•
•
•

Tình huống

–
–
–
–
–
–

Chấn thương
Ung thư

Bệnh thần kinh-da (Phacomatosis)
Cơ địa mạch máu (Tăng huyết áp, mảng vữa, bệnh tim …)
Nhiễm trùng (HIV, lao)
Đang điều trị

•

Hội chứng nhiễm trùng
Hội chứng màng não
Tăng áp lực nội sọ
Dấu thiếu sót thần kinh khu trúl
Cơn động kinh
Rối loạn tri giác
Rối loạn nhận thức

Diễn tiến lâm sàng và hình ảnh học so với các kết quả trước đây nếu
có


Đọc kết quả một cách hệ thống +++

•

Các thông tin

–
–

•

CT không và/hoặc có tiêm TM

–

•

•

Nhân xám

Chất trắng

Kích thước
Vị trí
Chất bên trong não thất
Thành não thất

Các dấu thoát vị não (tụt não)

Thấy được

•
•
•

Vỏ não

–

Các não thất

–
–
–
–

Di lệch

Các bể DNT; các rãnh vỏ não

–

Chất xám

•
•

Các cấu trúc đường giữa (NT3, liềm đại não, NT4)

–
–

Tên, tuổi, giới tính

Nhu mô não

–

•

•

Bình thường
Bị xóa
Rộng

Bất thường về đậm độ (máu, khí, mỡ, thuốc cản quang)

Các khoang quanh não


Đọc kết quả một cách hệ thống +++

•

Các mạch máu

–

–

Bất thường đậm độ

•
•

Các huyết khối
Các cục thuyên tắc vôi hóa

–

Các dị vật

–

Thông tốt?

Hốc mắt, các xoang khí của mặt và của sàn sọ

•

Đặc xương

Phì đại (loạn sản sợi, to đầu chi, thalassemia…)

Bất thường hình thái

•
•
•

Bất thường đường kính? Các túi phình…

Hủy xương

Bất thường bề dày xương

•

Bắt cản quang sau tiêm

•
•

•

Các cấu trúc xương

Tăng đậm độ tự phát

•
•
•

–

•

Hẹp sọ (Khớp sọ đóng sớm)
Lõm sọ
Bệnh Paget…

Các cấu trúc ngoài sọ thấy được trên CT


Tường trình kết quả
•
•
•
•

•

Không bao giờ bắt đầu bằng một chẩn đoán!
Mô tả danh tính bệnh nhân, chỉ định xét nghiệm, kỹ thuật (không và/hoặc có tiêm, CTA, tưới máu…)
Phân tích hệ thống tất cả các cấu trúc
Sau đó mô tả các bất thường thấy được
Sau cùng có tính đến tình huống lâm sàng, đề nghị một (hoặc nhiều) chẩn đoán, và có thể cả thái độ
xử trí

–
–

(Các) xét nghiệm bổ sung cần thực hiện
Cần điều trị cấp cứu …


Triệu chứng học CT


Ở nhũ nhi: giảm đậm độ chất trắng

Xảo ảnh (Artifact)


Các bể DNT


Các bể DNT

Modifiez les styles du texte du masque

Các thoát vị (tụt) não





Viêm não-màng não do cryptococcus ở một bệnh
nhân HIV+
Phù hố sau kèm thoát vị não
Tử vong nhanh chóng


Thoát vị não dưới liềm

Lệch các cấu trúc đường giữa
Di lệch hồi đai
Các đm quanh thể chai
+/- Giãn não thất đối bên





U màng não (meningioma) xóa một phần một bể DNT

Trước tiêm

Sau tiêm

Phù lan tỏa, mất phân biệt chất trắng-chất xám, thoát vị tiểu não, xóa toàn bộ các bể DNT và các rãnh vỏ não, XHDN, xuất huyết trong não thất,
thương tổn thiếu máu nuôi đính hai bên


Các rãnh vỏ não