Bảo vệ quyền con người trong luật hình sự theo pháp luật nước ngoài và luật quốc tế

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

LÊ NAM

BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI
TRONG LUẬT HÌNH SỰ THEO PHÁP LUẬT NƯỚC
NGOÀI
VÀ LUẬT QUỐC TẾ

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

LÊ NAM

BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI
TRONG LUẬT HÌNH SỰ THEO PHÁP LUẬT NƯỚC
NGOÀI
VÀ LUẬT QUỐC TẾ
Chuyên ngành: Luật Quốc tế
Mã số: 60 38 01 08

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS.GVC. LÊ VĂN BÍNH

HÀ NỘI - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Trong quá trình nghiên cứu, học viên đã tham khảo nhiều công trình nghiên
cứu khác, có kế thừa, phân tích, bình luận và phát triển. Các kết quả nêu trong
Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví
dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực.
Học viên đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa
vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể
bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƯỜI CAM ĐOAN

LÊ NAM


MỤC LỤC

Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN CON NGƯỜI VÀ LUẬT

HÌNH SỰ QUỐC TẾ VỀ BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜIError! Bookmark not de
1.1.

Khái niệm quyền con người và bảo vệ quyền con ngườiError! Bookmark no

1.2.

Vấn đề quyền con người và quyền công dânError! Bookmark not defined.

1.3.

Khái niệm luật hình sự quốc tế và luật hình sự quốc gia về bảo
vệ các quyền con người ..................... Error! Bookmark not defined.

Chương 2: BẢO VỆ CÁC QUYỀN CON NGƯỜI BẰNG PHÁP

LUẬT NƯỚC NGOÀI VÀ LUẬT HÌNH SỰ QUỐC TẾError! Bookmark no
2.1.

Pháp luật hình sự một số nước về bảo vệ quyền con người Error! Bookmark

2.1.1. Bảo vệ quyền con người bằng pháp luật hình sự Trung QuốcError! Bookmark no

2.1.2. Bảo vệ quyền con người theo pháp luật hình sự NgaError! Bookmark not defin

2.1.3. Bảo vệ quyền con người theo pháp luật hình sự Nhật BảnError! Bookmark no
2.1.4.

Bảo vệ quyền con người bằng pháp luật hình sự Liên bang ĐứcError! Bookmark n

2.2.

Luật hình sự quốc tế và quyền con người Error! Bookmark not defined.

2.3.

Tòa án hình sự quốc tế và vấn đề quyền con ngườiError! Bookmark not def

2.4.

Bảo vệ quyền con người thông qua tương trợ tư pháp theo
luật hình sự quốc tế .......................... Error! Bookmark not defined.

2.5.

Bảo vệ quyền con người trong tố tụng hình sự quốc tếError! Bookmark not


Chương 3: BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI THEO PHÁP LUẬT
VIỆT NAM SO VỚI LUẬT QUỐC TẾ: MỘT SỐ KIẾN
NGHỊ, GIẢI PHÁP .......................... Error! Bookmark not defined.
3.1.

Pháp luật Việt Nam và luật hình sự Việt Nam trong tương
quan so sánh với luật quốc tế về bảo vệ quyền con ngườiError! Bookmark not

3.1.1. Nhóm các quyền dân sự và chính trị .. Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nhóm quyền kinh tế, xã hội, văn hóa. Error! Bookmark not defined.
3.2.

Một số kiến nghị, giải pháp cho Việt Nam từ việc nghiên cứu

luật quốc tế và luật hình sự quốc tế về bảo vệ quyền con ngườiError! Bookma
3.2.1.

Hoàn thiện hệ thống, chính sách pháp luật bảo vệ quyền con ngườiError! Bookmark

3.2.2. Gia nhập Tòa án hình sự quốc tế của Việt NamError! Bookmark not defined.
3.2.3. Giáo dục, đào tạo quyền con người ở Việt NamError! Bookmark not defined.
3.3.

Một số giải pháp khác ...................... Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 5


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ASEAN:

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.

BLHS:

Bộ luật hình sự

CAND:

Công an nhân dân

CEDAW:

Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt
đối xử chống lại phụ nữ

CTQG:

Chính trị Quốc gia

ĐHQGHN: Đại học Quốc gia Hà Nội
ICC:

Tòa án hình sự quốc tế

ICCPR:

Công ước quốc tế về các quyền dân sự

ILO:

Tổ chức Lao động Quốc tế

LGBT:

Cộng đồng những người đồng tính luyến ái

LHQ :

Liên hợp quốc

NCKH:

Nghiên cứu khoa học

UDHR:

Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền

VBPL:

Văn bản pháp luật

VBQPPL:

Văn bản quy phạm pháp luật

XHCN:

Xã hội chủ nghĩa


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Nói đến việc bảo vệ quyền con người, dù dưới bất kỳ góc độ nào đều
có nghĩa cùng đề cập đến việc bảo vệ nhân thân, các quyền và lợi ích hợp
pháp của con người nói chung và công dân nói riêng. Tại Lời nói đầu Tuyên
ngôn toàn thế giới về nhân quyền năm 1948 [14] đã khẳng định rằng:

Việc thừa nhận phẩm giá vốn có, các quyền bình đẳng và không thể
tách rời của mọi thành viên trong gia đình nhân loại là cơ sở cho tự do, công
bằng và hòa bình trên thế giới. Điều cốt yếu là quyền con người cần phải
được pháp luật bảo vệ để con người không buộc phải nổi dậy như là một biện
pháp cuối cùng nhằm chống lại sự độc tài và áp bức. Các quốc gia thành viên
đã cam kết, cùng với Liên hợp quốc, phấn đấu thúc đẩy sự tôn trọng và tuân
thủ chung các quyền và tự do cơ bản của con người.
Như vậy, việc tôn trọng và bảo vệ quyền con người là nhiệm vụ chung
của tất cả các quốc gia, tất cả các dân tộc trên thế giới (hay cụ thể hơn đó là
nhiệm vụ của mỗi người trong cộng đồng các dân tộc cùng sinh tồn trên Trái
Đất), trước hết là trên bình diện chính trị - pháp lý, sau là thực tiễn xã hội. Đã
trải gần 70 năm từ khi thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền năm 1948, nhưng
việc nghiên cứu về nhân quyền và bảo vệ quyền con người đã và luôn luôn là
vấn đề nóng hổi, cần thiết và có ý nghĩa chính trị thời đại quan trọng. Trước
yêu cầu của quá trình hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay, khi mà việc bảo vệ
an ninh quốc gia, an ninh quốc tế, an ninh con người và quyền con người
bằng pháp luật quốc tế nói chung và đặc biệt là bằng luật hình sự và luật hình
sự quốc tế nói riêng trước nguy cơ đe dọa của chiến tranh xâm lược, của xung
đột vũ trang và bạo lực, sự hủy hoại và suy thoái môi trường sống, trước tội
1


ác diệt chủng và chống loài người, cũng như việc bảo vệ quyền con người đối
với người phạm tội, là đòi hỏi có tính cấp thiết hơn bao giờ hết.
Điều nói trên là các lý do mà học viên đã nghiên cứu và lựa chọn đề tài:
“Bảo vệ quyền con người trong luật hình sự theo pháp luật nước ngoài và
luật quốc tế” làm đề tài luận văn thạc sĩ luật học.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Vấn đề về quyền con người đã được nghiên cứu rất nhiều ở cả trong
và ngoài nước. Ví dụ, Bảo vệ an ninh quốc gia an ninh quốc tế và các quyền

con người bằng pháp luật hình sự trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp
quyền, Sách chuyên khảo do Lê Văn Cảm làm chủ biên, NXB Tư pháp, Hà Nội,
2007; Giáo trình lý luận và pháp luật về quyền con người, do tập thể tác giả:
Nguyễn Đăng Dung, Vũ Công Giao và Lã Khánh Tùng đồng biên soạn, Khoa
Luật, ĐHQGHN, 2009; Bảo vệ tự do và an ninh cá nhân bằng pháp luật hình sự
Việt Nam, đề tài NCKH (2014) và Các tội xâm phạm quyền tự do, dân chủ của
công dân theo luật hình sự Việt Nam, do Trịnh Tiến Việt làm chủ biên, NXB
CTQG, Hà Nội, 2010; Bảo vệ quyền con người trong luật hình sự, luật tố tụng
hình sự Việt Nam, do Trần Quang Tiệp làm chủ biên, NXB CTQG, Hà Nội,
2004; Quyền con người. Tập hợp những bình luận/khuyến nghị chung của Ủy
ban Công ước LHQ, sách tham khảo, Khoa Luật, ĐHQGHN, NXB CAND,
2010; Bảo vệ các quyền con người bằng pháp luật quốc tế, Đề tài NCKH của
Nguyễn Bá Diến và Hoàng Ngọc Giao, Khoa Luật, ĐHQGHN, 2006; Bảo vệ
quyền con người bằng các quy định của pháp luật hình sự và pháp luật tố tụng
hình sự Việt Nam trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, đề tài NCKH
cấp ĐHQG Hà Nội, do Lê Văn Cảm, Nguyễn Ngọc Chí và Trịnh Quốc Toản
đồng chủ trì, Khoa Luật, ĐHQGHN, 2004; Quyền con người trong lĩnh vực tư
pháp hình sự: Lý luận, thực trạng và hướng hoàn thiện pháp luật, đề tài NCKH

2


trọng điểm cấp ĐHQG Hà Nội, do Lê Văn Cảm chủ trì, Khoa Luật, ĐHQGHN,
2013; Luật tố tụng hình sự Việt Nam với việc bảo vệ quyền con người, đề tài
NCKH về nhân quyền do Nguyễn Ngọc Chí chủ trì, Khoa Luật, ĐHQGHN,
2011; Quốc hội Việt Nam với việc bảo đảm quyền con người, Tưởng Duy Kiên,
NXB Tư pháp, Hà Nội, 2006.
Ngoài ra, còn có các bài viết đăng trên các tạp chí khoa học chuyên
ngành, như: Công ước quốc tế về bảo vệ quyền con người trong hoạt động tư
pháp, của Nguyễn Minh Tuấn, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, số chuyên đề về

hội nhập quốc tế, 2012; Tòa án hình sự quốc tế - Một thiết chế quan trọng của
luật hình sự quốc tế trong việc bảo vệ quyền con người, Tạp chí Dân chủ và
Pháp luật, số 5/2009 và Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện điều 119 Bộ luật
hình sự sửa đổi với tội mua bán người, của Trịnh Tiến Việt, Tạp chí Kiểm sát,
số 5(3)/2011; Hoàn thiện các quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam về bảo
vệ quyền phụ nữ trên cơ sở tiếp thu pháp luật quốc tế, của Trần thị Hồng Lê,
Tạp chí Khoa học, chuyên san Luật học, số 2/2014; Vai trò và trách nhiệm của
các cấp chính quyền trong việc phòng ngừa và xử lý các vi phạm quyền con
người, Vũ Văn Nhiêm, Tạp chí NN và PL, 2011.
Quyền con người còn được nghiên cứu ở cấp độ các luận văn và luận
án, như: Đảm bảo quyền con người trong hoạt động tư pháp ở Việt Nam hiện
nay, Luận án tiến sỹ luật học của Nguyễn Huy Hoàn, Học viện CTQG Hồ Chí
Minh, 2004; Bảo đảm thực hiện quyền con người trong thi hành án phạt tù,
Luận án tiến sỹ luật học của Nguyễn Đức Phúc, Học viện CTQG Hồ Chí
Minh, 2011; Quyền có người bào chữa trong tố tụng hình sự Việt Nam, Đức
và Hoa Kỳ, Luận án tiến sỹ luật học của Nguyễn Thị Mỹ Quỳnh, Trường Đại
học Luật Tp. Hồ Chí Minh, 2012; Bảo vệ các quyền con người bằng các quy
phạm về tội phạm trong pháp luật hình sự Việt Nam, Luận văn thạc sỹ luật
học của Tạ Xuân Trà, Khoa Luật, ĐHQGHN, 2014; hoặc liên quan đến nhân
3


quyền chúng ta có thể kể đến các loại tài liệu khác, như: Báo cáo nghiên cứu
rà soát quy định của pháp luật Việt Nam về các quyền dân sự, chính trị, của
Bộ Tư pháp, 2013; Báo cáo nghiên cứu so sánh nội dung Công ước chống
tra tấn với các quy định trong pháp luật Việt Nam, của Viện Nghiên cứu
Quyền con người, Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2007.
Ở nước ngoài, có nhiều công trình, bài viết nghiên cứu về quyền con
người, như: Nhân quyền và đánh giá tư pháp tại Đức của Grimm Dicter và
Các bảo đảm quyền cá nhân theo Hiến pháp Liên bang Mỹ của Scialia

Atomin, NXB, Martinus Nijhoff publishers, Dordrecht, 1994; Abashidze
A.Kh. Hệ thống khu vực về bảo vệ các quyền của con người. Trường Đại học
Tổng hợp Hữu nghị các Dân tộc. M., 2010; Abashidze A.Kh., Solntcev A.M.
Thể chế về bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền và tự do trong Hiệp hội các quốc
gia Đông Nam Á (ASEAN). Tạp chí Luật quốc tế. Moscow, 2010. № 2; UN
Human Rights Treaty Bodies/Eds.: Helen Keller, Universität Zürich, Geir
Ulfstein. - Cambridge University Press, 2012.; New Challenges for the UN
Human Rights Machinery. What Future for the UN Treaty Body System and
the Human Rights Council Procedures?/Edited by: M. Cherif Bassiouni,
William A. Schabas - Antwerp: Intersentia Publishers, 2011; Международная и
внутригосударственная защита прав человека.: Учебник. –М.: Статут.
2011.; Quyền con người ở Trung Quốc và Việt Nam (Truyền thống, Lý luận
và Thực tiễn): Tradition on and Theory and implementation of Hunman Right
in China and Vietnam, NXB CTQG, Hà Nội, 2003; Wolfgang Benedek, Tìm
hiểu về quyền con người, NXB Tư pháp Hà Nội, 2008.
Những công trình nghiên cứu nói trên đã đề cập đến những vấn đề khác
nhau về quyền con người: nghiên cứu lý luận về quyền con người; phân biệt
quyền con người và quyền công dân; một số khía cạnh pháp lý, xã hội về
quyền con người; nghiên cứu đa ngành và liên ngành về quyền con người;
4


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tài liệu tiếng Việt
1.

Nguyễn Thị Báo (2008), “Một số vấn đề về giáo dục quyền con người ở
Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Cộng sản, 23 (167), tr.2.

2.

Lê Văn Bính (chủ trì) (2015), “Việt Nam với cơ chế bảo vệ quyền con người
của Liên hợp quốc”, Đề tài NCKH, Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.

3.

Bộ Chính trị (2005), Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 “Về chiến lược
cải cách tư pháp đến năm 2020”; Bộ chính trị (2005), Nghị quyết số 48NQ/TW ngày 24/5/2005 “Về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống
pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020”, Hà Nội.

4.

Bộ Ngoại giao Việt Nam (2007), Vấn đề nhân quyền, Tài liệu tuyên
truyền, .

5.

Lê Cảm (2005), Sách chuyên khảo Sau đại học: Những vấn đề cơ bản trong
khoa học Luật hình sự (Phần chung), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.

6.

Lê Cảm (chủ biên) (2007), Bảo vệ an ninh quốc gia, an ninh quốc tế và
các quyền con người bằng pháp luật hình sự trong giai đoạn xây dựng
Nhà nước pháp quyền, Nxb Tư pháp, Hà Nội.

7.

Lê Cảm (chủ trì) (2013), Quyền con người trong lĩnh vực tư pháp hình sự:

Lý luận, thực trạng và hướng hoàn thiện pháp luật, đề tài NCKH trọng
điểm cấp ĐHQG Hà Nội, Khoa Luật, ĐHQGHN.

8.

Nguyễn Ngọc Chí (2012), “Một số suy nghĩ về hình phạt tử hình trong Luật
hình sự Việt Nam”, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Luật học, (28), tr. 42 - 48.

9.

Nguyễn Ngọc Chí (Chủ biên) (2010), Giáo trình Tòa án hình sự quốc tế,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

10. Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (2005), Bộ luật hình sự năm 1997, sửa
đổi năm 2005.

5


11. Công ước Giơnevơ 12/8/1949 và Quy chế Rome năm 1998; Hội nghị về
an ninh và hợp tác châu Âu (1989), Tài liệu tổng kết cuộc gặp các đại
diện của các quốc gia tại Viên, Matxcova.
12. Nguyễn Bá Diến (2013), Giáo trình Công pháp quốc tế, Khoa Luật,
ĐĐHQG Hà Nội, Nxb ĐHQG Hà Nội.
13. Nguyễn Bá Di ến, Nguyễn Xuân Sơn , Đồng Thị Kim Thoa (2006), “Tòa
án hình sự quốc tế và việc gia nhập của Việt Nam”, Kỷ yếu hội thảo khoa
học, do Trung tâm Luâ ̣t biể n và Hàng hải quố c tế và Bô ̣ môn Luâ ̣t Quố c
tế (Khoa Luâ ̣t, ĐHQG Hà Nô ̣i) tổ chức, Nxb Tư Pháp; Luật nhân quyền
quốc tế: Những vấn đề cơ bản, NXB Lao động-Xã hội, 2011;
14. Đại hội đồng Liên hợp quốc (1948), Tuyên ngôn được Đại hội đồng LHQ

thông qua và công bố ngày 10/12/1948 tại Paris theo Nghị Quyết 217
A(III) với 48 phiếu thuận, không có phiếu chống, và 08 phiếu trắng là:
Bạch Nga, Tiệp Khắc, Ba Lan, Ả Rập Saudi, Ukraina, Liên Xô, Nam Phi,
và Nam Tư.
15. Trần Văn Độ (2006), “Một số vấn đề về quyền tài phán của Tòa án hình
sự quốc tế”, Kỷ yếu Hội thảo khoa học: “Tòa án hình sự quốc tế và sự gia
nhập của Việt Nam”, Trung tâm Luật biển và Hàng hải quốc tế của Khoa
Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội.
16. Nguyễn Văn Động (2004), Các quyền hiến định về xã hội của công dân
ở Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia.
17.

Evelyn Balais-Serrano (2008), Thời điểm thích hợp để ủng hộ pháp
quyền: “Tình hình ở Philippines về Tòa án hình sự Quốc tế”, Kỷ yếu Hội
thảo về Tòa án hình sự quốc tế: “Gia nhập và thực thi Quy chế Rome do
Hội Luật gia Việt Nam tổ chức”, Hà Nội.

18. Đặng Trung Hà (2009), Kết quả ký kết, gia nhập các Điều ước quốc tế về
nhân quyền và vấn đề nội luật hóa vào pháp luật Việt Nam,
.

6


19. Đinh Bích Hà (2007), Bộ luật hình sự nước Cộng hòa nhân dân Trung
Hoa, NXB Tư pháp, Hà Nội.
20. Hoàng Văn Hảo (2004), Hiến pháp Việt Nam và vấn đề quyền con người,
quyền công dân//Sách Quyền con người: Lý luận và Thực tiễn ở Việt
Nam và Ốt-xtrây-li-a, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội.
21. Hoàng Văn Hảo và Chu Hồng Thanh (Chủ biên) (1998), Các văn bản

quốc tế về quyền con người, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội.
22. Trần Thị Hiển (2011), Bộ luật hình sự Nhật Bản, NXB Từ điển Bách
khoa, Hà Nội.
23. Lê Anh Hoàng (1998), “Thành lập Tòa án hình sự quốc tế - Một thắng
lợi của công lý, Báo Công lý” Tòa án nhân dân tối cao, 16 (96), tr.27.
24. Khoa Luật – ĐHQGHN (2011), Hỏi đáp về quyền con người, Nxb Hồng Đức.
25. Liên bang Đức (2009), Bộ luật hình sự Liên bang Đức năm 1994, sửa
đổi năm 2009.
26. Liên bang Nga (2010), Bộ luật hình sự Liên bang Nga năm 1996, sửa
đổi năm 2010.
27. Liên hợp quốc (1948), “Bộ luật” quốc tế về nhân quyền gồm: Tuyên ngôn
thế giới về Nhân quyền của LHQ năm 1948; hai Công ước Liên hợp quốc
về các quyền dân sự và chính trị và về kinh tế, văn hóa và xã hội năm
1966; và hai Nghị định thư I, II bổ sung cho Công ước này.
28. Nhật Bản (2011), Bộ luật hình sự Nhật Bản năm 1907, sửa đổi năm 2011.
29. Nguyễn Thị Xuân Sơn (2014), Thẩm quyền của Tòa án hình sự quốc tế
và vấn đề gia nhập của Việt Nam, Luận án Tiến sĩ luật học, Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
30. Cao Đức Thái, David Kinley (chủ biên) (2005), Luật Quốc tế về quyền
con người, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.
31. Nguyễn Thị Thuận (chủ biên) (2007), Luật hình sự quốc tế, Nxb Công an
nhân dân, Hà Nội; Võ Khánh Vinh (2004), Giáo trình Tội phạm học (tái
bản lần thứ ba, có sửa chữa, bổ sung), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.
7


32. Trường Đại học Luật Hà Nội (2011), Bộ luật hình sự Liên bang Đức,
NXB Công an Nhân dân, Hà Nội.
33. Trường Đại học Luật Hà Nội (2011), Bộ luật hình sự Liên bang Nga,
tr.18, NXB CAND, Hà Nội.
34. Trịnh Tiến Việt (2009), “Vai trò của Luật hình sự quốc tế trong việc bảo

vệ quyền con người”, Tạp chí Tòa án nhân dân, (8-10), tháng 4-5; Bảo
vệ tự do và an ninh cá nhân bằng pháp luật hình sự Việt Nam, đề tài
NCKH do Trịnh Tiến Việt chủ trì, Khoa Luật, ĐHQGHN, 2014.
35. Trịnh Tiến Việt (chủ biên) (2010), Các tội xâm phạm quyền tự do, dân
chủ của công dân trong Luật hình sự Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia
Hà Nội.
36. Trịnh Tiến Việt (chủ trì) (2014), Bảo vệ tự do và an ninh cá nhân bằng
pháp luật hình sự Việt Nam, đề tài NCKH, Khoa Luật, ĐHQGHN.
37. Vụ pháp luật quốc tế, Bộ tư pháp (2008), Tham luận tại Hội thảo quốc tế về
Tòa án hình sự quốc tế năm 2008, do Bộ Tư pháp tổ chức tại Đà Nẵng.
38. Wolfgang Benedek (2008), Tìm hiểu về quyền con người (Tài liệu dịch
của Mạng lưới an ninh con người dựa trên sáng kiến của Bộ Ngoại giao
Áo), Nxb Tư pháp, Hà Nội.
II. Tài liệu tiếng Anh
39. Antonio Cassese (2003), International Criminal Law, Published in the
United States by Oxford University Press Inc, New York, p.15.
40. United Nations (1994), Human Rights: Question and Answers, Geneva, p.4.
III. Tài liệu trang Web
41. />42. />43. .

8


44. Sách trắng về thành tựu nhân quyền của
Việt Nam.
45. , Báo cáo quốc gia về thực hiện quyền con
người ở Việt Nam theo cơ chế kiểm định kỳ phổ cập (UPR) chu kỳ II.

9