Giải pháp tổ chức hoạt động khoa học và công nghệ theo mô hình đại học nghiên cứu, lấy ví dụ cho trường đại học công nghệ, đại học quốc gia hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

CHU THỊ MINH

GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
THEO MÔ HÌNH ĐẠI HỌC NGHIÊN CỨU,
LẤY VÍ DỤ CHO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ,
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

CHU THỊ MINH

GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
THEO MÔ HÌNH ĐẠI HỌC NGHIÊN CỨU,
LẤY VÍ DỤ CHO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ,
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60140114

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Vũ Văn Tích

HÀ NỘI – 2015


LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Giải pháp tổ chức hoạt động khoa học và công nghệ theo
mô hình đại học nghiên cứu, lấy ví dụ cho Trường Đại học Công nghệ, Đại
học Quốc gia Hà Nội” là công trình nghiên cứu của riêng tôi dƣới sự hƣớng
dẫn của PGS.TS Vũ Văn Tích.
Tôi xin cam đoan rằng các số liệu, các kết quả nghiên cứu trong luận
văn này là trung thực và không trùng lặp với các công trình nghiên cứu khác,
các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc./.
Học viên

Chu Thị Minh

i


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu của luận văn, tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn chân thành tới các
Thầy, Cô giáo, các cán bộ của Trƣờng Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia
Hà Nội đã giảng dạy, hƣớng dẫn và khích lệ tôi trong quá trình học tập và
hoàn thành luận văn.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ sự kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất tới
PGS.TS. Vũ Văn Tích, ngƣời thầy hƣớng dẫn khoa học, đã chỉ bảo tôi chu
đáo, giúp tôi có tƣ duy độc lập, nghiêm túc và sáng tạo trong nghiên cứu.
Tôi xin cảm ơn những ý kiến đóng góp chân thành, xây dựng của các
đồng nghiệp trong Trƣờng Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội
trong quá trình hoàn thành luận văn này.

Và thật thiếu sót nếu tôi quên gửi lời cảm ơn tới lãnh đạo Phòng Khoa
học Công nghệ và Hợp tác Phát triển, lãnh đạo Trƣờng Đại học Công nghệ,
nơi tôi làm việc, đã tạo điều kiện cho tôi tham gia khóa học.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn này chắc chắn không tránh
khỏi những hạn chế, thiếu sót. Tác giả mong nhận đƣợc các ý kiến chỉ bảo của
các thầy/cô, các nhà khoa học và những ngƣời quan tâm để tác giả tiếp thu và
hoàn thiện luận văn.
Xin đƣợc cảm ơn vì tất cả!

ii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CNTT-TT

:Công nghệ Thông tin – Truyền thông

ĐH

:Đại học

ĐHCN

:Đại học Công nghệ

ĐHBK-HCM

:Trƣờng Đại học Bách Khoa-Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh

ĐHQGHN

:Đại học Quốc gia Hà Nội

ĐHNC

:Đại học nghiên cứu

ĐT- TT

:Điện tử- Truyền thông

GS

:Giáo sƣ

GV

:Giảng viên

KH&CN

:Khoa học và Công nghệ

K.CNTT

:Khoa Công nghệ Thông tin

K.CHKT&TĐH

Khoa Cơ học Kỹ thuật & Tự động hóa

K.ĐTVT

:Khoa Điện tử Viễn thông

K. VLKT&CNNN :Khoa Vật lý Kỹ thuật và Công nghệ Nano
NCKH

:Nghiên cứu khoa học

NUS

:Đại học Quốc gia Singapore

NCS

:Nghiên cứu sinh

PGS

:Phó Giáo sƣ

P.KHCN

:Phòng Khoa học Công nghệ và Hợp tác Phát triển

PTN

:Phòng Thí nghiệm

ThS

:Thạc sĩ

TT MT

:Trung tâm Máy tính

TT NCĐTVT

:Trung tâm Nghiên cứu Điện tử Viễn thông

TT TSK

:Trung tâm Hợp tác Đào tạo Dịch vụ Khoa học và Chuyển
giao tri thức

TS

:Tiến sĩ

TSKH

:Tiến sĩ khoa học

iii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. iii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .................................................................... vi
MỞ ĐẦU ......................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC & CÔNG
NGHỆ TRONG ĐẠI HỌC THEO MÔ HÌNH ĐẠI HỌC NGHIÊN CỨU
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Các khái niệm sử dụng trong luận văn ..... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm “Hoạt động khoa học & công nghệ”Error! Bookmark not
defined.
1.1.2. Khái niệm “trƣờng đại học nghiên cứu”Error! Bookmark not defined.
1.2. Hoạt động KH&CN trong các trƣờng đại học Việt NamError!

Bookmark

not defined.
1.2.1 Bức tranh chung về đại học Việt Nam ... Error! Bookmark not defined.
1.2.2 Nội dung hoạt động KH&CN trong các trƣờng đại học Việt NamError!
Bookmark not defined.
1.2.3 Hoạt động KH&CN trong Trƣờng ĐHBK, ĐHQGTP Hồ Chí Minh
(Trƣờng ĐHBK-HCM) ................................... Error! Bookmark not defined.
1.3. Hoạt động KH&CN tại đại học nghiên cứu quốc tếError! Bookmark not
defined.
1.3.1 Mô hình đại học nghiên cứu đầu tiên (Đại học Humboldt, Đức) ... Error!
Bookmark not defined.
1.3.2 Mô hình Đại học nghiên cứu ở Mỹ ........ Error! Bookmark not defined.
1.3.3 Đại học Quốc gia Singpore (National University of Singapore-NUS). Error!
Bookmark not defined.

iv


1.4 Các tiêu chuẩn, tiêu chí đại học nghiên cứuError!

Bookmark

not

defined.
1.4.1 Tuyên ngôn Hợp phì .............................. Error! Bookmark not defined.
1.4.2 Tiêu chuẩn, tiêu chí đại học nghiên cứu ở ĐHQGHNError! Bookmark
not defined.
CHƢƠNG 2: CÁCH TIẾP CẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Cách tiếp cận nghiên cứu ......................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1 Phƣơng pháp thống kê............................ Error! Bookmark not defined.
2.2.2 Phƣơng pháp đối sánh ........................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Phƣơng pháp phân tích SWOT .............. Error! Bookmark not defined.
2.2.4. Phƣơng pháp chuyên gia ....................... Error! Bookmark not defined.
2.2.5 Phƣơng pháp mô hình hóa ..................... Error! Bookmark not defined.
2.3 Các kết quả điều tra, đánh giá của luận vănError!

Bookmark

not

defined.
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KH&CN

TẠI TRƢỜNG ĐHCN THEO MÔ HÌNH ĐẠI HỌC NGHIÊN CỨU ... Error!
Bookmark not defined.
3.1 Hiện trạng tổ chức hoạt động KH&CN và tiềm lực của Trƣờng ĐHCN,
ĐHQGHN và các kết quả đạt đƣợc................. Error! Bookmark not defined.
3.2 Thực trạng tổ chức hoạt động KH&CN tại Trƣờng ĐHCN .............. Error!
Bookmark not defined.
3.3 Các kết quả đạt đƣợc từ hoạt động KH&CNError!

Bookmark

not

defined.
3.4 Đối sánh một số kết quả hoạt động giữa Trƣờng ĐHCN, ĐHQGHN và
Trƣờng ĐHBK-HCM, ĐHQG Singapore ....... Error! Bookmark not defined.
3.5 Phân tích nguyên nhân .............................. Error! Bookmark not defined.

v


3.6 Các giải pháp tổ chức hoạt động KH&CN ở Trƣờng ĐHCN theo mô hình
đại học nghiên cứu .......................................... Error! Bookmark not defined.
3.6.1 Giải pháp về tái cấu trúc các tổ chức hoạt động KH&CN .............. Error!
Bookmark not defined.
3.6.2. Giải pháp ƣu tiên đầu tƣ vật lực và tài chínhError!

Bookmark

not

defined.
3.6.3. Giải pháp đổi mới cơ chế quản lý ......... Error! Bookmark not defined.
3.6.4. Giải pháp hợp tác KH&CN ................... Error! Bookmark not defined.
3.6.5. Giải pháp về chuyển giao, thƣơng mại hóa sản phẩmError! Bookmark
not defined.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 1
CÁC PHỤ LỤC ............................................... Error! Bookmark not defined.

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1 Tỷ lệ giảng viên Trƣờng ĐHBK-HCM phân theo độ tuổi ....... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 1.2 Danh sách các đối tác hợp tác của Trƣờng ĐHBK-HCM ........ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 1.3 Số lƣợng các đề tài và kinh phí nghiên cứu khoa học từ hợp tác
trong năm 2013 của Trƣờng ĐHBK-HCM ..... Error! Bookmark not defined.
Bảng 1.4 Số lƣợng các công bố khoa học giai đoạn 2010-2013.............. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 1.5 Số lƣợng các công bố khoa học giai đoạn 2010-2013.............. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 1.6 Số lƣợng các công bố khoa học giai đoạn 2010-2013.............. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 1.7 Một số kết quả nghiên cứu của NUS trong năm 2013 ............. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 1.8 Một số kết quả nghiên cứu của NUS trong năm 2014 ............. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.1 Bảng phân tích SWOT của Trƣờng ĐHCN, ĐHQGHN .......... Error!

Bookmark not defined.
Bảng 2.2 Bảng kết quả khảo sát đánh giá nhận thức của cán bộ khoa học về
tiêu chuẩn 1- tiêu chuẩn về thành tích nghiên cứu khoa học và chuyển giao tri
thức thuộ Bộ tiêu chí ĐHNC do ĐHQGHN ban hànhError! Bookmark not
defined.
Bảng 2.3 Bảng kết quả đối sánh mức độ đạt chuẩn ĐHNC của Trƣờng
ĐHCN, ĐHQGHN .......................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4 Bảng kết quả khảo sát mức độ cấp thiết của 5 nhóm giải pháp Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.5 Bảng kết quả khảo sát tính khả thi của 5 nhóm giải pháp ........ Error!
Bookmark not defined.
vii


Bảng 2.6 Bảng tƣơng quan giữa mức độ cấp thiết và tính khả thi của các giải
pháp ................................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1 Bảng quy hoạch hệ thống các PTN của Trƣờng ĐHCN .......... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.2 Đội ngũ cán bộ khoa học của TrƣờngError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 3.3 Danh sách các nhóm nghiên cứu của TrƣờngError! Bookmark not
defined.
Bảng 3.4 Bảng danh mục các sản phẩm khoa học công nghệ ................. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.5 Bảng tổng hợp các giải thƣởng KH&CNError!

Bookmark

not

defined.
Bảng 3.6 Bảng thống kê các giải thƣởng sinh viên nghiên cứu khoa học
Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.7 Bảng tổng hợp kinh phí đề tài/nhiệm vụ KH&CNError! Bookmark
not defined.
Bảng 3.8 Bảng thống kê số lƣợng hội thảo khoa học tổ chức qua các năm
Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.9 Bảng danh sách các đối tác hợp tác khoa học trong nƣớc ........ Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.10 Bảng danh sách các đối tác hợp tác quốc tế của Trƣờng ....... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.11Bảng số lƣợng bài báo trong giai đoạn 2009-2014 ................. Error!
Bookmark not defined.
Bảng 3.12 Bảng thống kê số lƣợng bài báo ISI và Scopus/số cán bộ khoa học
giai đoạn 2010-2014 ........................................ Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.13 Bảng thống kê tỷ lệ trích dẫn các bài báo ISI/SCopus ........... Error!
Bookmark not defined.

viii


Bảng 3.14: Đối sánh các chỉ tiêu tƣơng ứng giữa NUS, Trƣờng ĐHBKĐHQGHCM, Trƣờng ĐHCN, ĐHQGHN ...... Error! Bookmark not defined.

ix

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
Hình 1.1 Sơ đồ định nghĩa hoạt động KH&CNError!

Bookmark

not

defined.
Hình 1.2 Sơ đồ mô tả các đại lƣợng đo lƣờng trong hoạt động KH&CNError!
Bookmark not defined.
Hình 1.3 Hình mô tả hoạt động KH&CN ....... Error! Bookmark not defined.
Hình 1.4 Sơ đồ mô hình tổ chức của Trƣờng ĐHBK-HCMError! Bookmark
not defined.
Hình 1. 5 Biểu đồ tỷ lệ giảng viên theo trình độ và học vịError!

Bookmark

not defined.
Hình 1.6 Biểu đồ phân bổ nhiệm vụ và kinh phí từ NSNN năm 2013 .... Error!
Bookmark not defined.
Hình 1.7 Sơ đồ mô hình tổ chức hoạt động KH&CN ở ĐHQGHN ........ Error!
Bookmark not defined.
Hình 1.8 Sơ đồ tổ chức hoạt động KHCN theo 3 trục của ĐHNC .......... Error!
Bookmark not defined.
Hình 2.1 Quy trình tổ chức hoạt động KH&CN của ĐHNC nói chung .. Error!
Bookmark not defined.
Hình 2.2 Biểu đồ kết quả khảo sát đánh giá các chỉ tiêu ĐHNC ............. Error!
Bookmark not defined.
Hình.3. 1 Sơ đồ mô hình tổ chức hoạt động hiện tại của Trƣờng ĐHCNError!

Bookmark not defined.
Hình 3.2 Biểu đồ tỷ lệ cán bộ khoa học (GV,NCV) theo trình độ và theo độ
tuổi ................................................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.3 Biểu đồ tỷ lệ các sản phẩm khoa học có khả năng chuyển giao,
thƣơng mại hóa ................................................ Error! Bookmark not defined.

x


Hình: 3.4 Biểu đồ cơ cấu giải thƣởng các công trình NCKH của sinh viên
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.5 Biểu đồ các nguồn kinh phí hoạt động KH&CN các năm ........ Error!
Bookmark not defined.
Hình 3.6 Biểu đồ số lƣợng hội nghị tổ chức qua các nămError!

Bookmark

not defined.
Hình 3.7 Biểu đồ về số lƣợng công bố khoa học qua các năm ................ Error!
Bookmark not defined.
Hình 3.8 Sơ đồ mô hình tổ chức hoạt động KH&CN đề xuất choTrƣờng
ĐHCN, ĐHQGHN .......................................... Error! Bookmark not defined.

xi


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Chính phủ (2012), Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản toàn diện về giáo dục.
2. Chính phủ (2012), Quyết định số 37 về việc điều chỉnh quy hoạch mạng

lưới các trường đại học cao đẳng, Hà Nội.
3. Đại học Quốc gia Hà Nội (2013), Hướng dẫn số 1206/HD-ĐBCL về các
tiêu chí trường đại học nghiên cứu.
4. Đại học Quốc gia TPHCM (2013), Báo cáo thường niên.
5. Đại học Quốc gia Hà Nội (2015), Chiến lược phát triển KH&CN.
6. Đại học Quốc gia Hà Nội (2015), Tài liệu bồi dưỡng ký năng xây dựng và
hệ thống hóa quản lý chất lượng KH&CN.
7. Đại học Quốc gia Hà Nội (2015), QĐ số 2921/QĐ-ĐHQGHN ngày
13/8/2015.
8. Đại học Quốc gia Hà Nội (2015), Dự thảo Kế hoạch Đầu tư trung hạn.
9. Nguyễn Đăng Khoa (2013), Luận văn thạc sĩ Một số giải pháp quản lý
phát triển nguồn nhân lực KH&CN tiếp cận chuẩn quốc tế tại Đại học
Quốc gia Hà nội giai đoạn 2012-2020.
10. Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn Hữu Châu (2015), Báo cáo Thường niên
Giáo dục Việt Nam. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
11. Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Quản lý giáo dục, một số vấn đề lý luận và
thực tiễn, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
12. Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2012), Đại cương khoa học quản
lý, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
13. Phạm Thị Ly (2013), Thông tin quốc tế về giáo dục đại học số 8-2013.
Viện Đào tạo Quốc tế, ĐHQGTPHCM.
14. Phạm Thị Ly (2013), “Mƣời đặc điểm của trƣờng đại học nghiên cứu hiện
đại”, Thông tin quốc tế về giáo dục đại học (8), tr3.

1


15. Phùng Xuân Nhạ (2009), Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Kinh tế và Kinh
doanh (25). tr 1-8).
16. Quốc Hội (2013), Luật KH&CN số 29/2013/QH13.

17. Quốc Hội (2012), Luật Giáo dục Đại học số 08/2012/QH13.
18. Trƣờng ĐHCN (2015), Tài liệu họp Hội đồng Khoa học và Đào tạo.
19. Trƣờng ĐHCN (2013), Báo cáo của Trung tâm Đảm bảo chất lượng giáo dục.
20. Trƣờng ĐHCN (2014), Báo cáo tổng kết 5 năm hoạt động KH&CN 2009-2014.
21. Trƣờng ĐHCN (2015), Báo cáo Tổng kết hoạt động KH&CN.
22. Trƣờng ĐHCN (2015), Chiến lược phát triển hoạt động KH&CN.
23. UNESCO (2009), Tài liệu tập huận về các chỉ số Khoa học, Công nghệ và
Sáng tạo đổi mới tại Cairo, Egupt 28-30 September.
24. Vũ Cao Đàm (2015), Nghịch lý và Lối thoát. NXB Thế giới.
25. Vũ Cao Đàm (2015), Bài giảng khóa tập huấn quản lý hoạt động KH&CN
tại Đại học Quốc gia Hà Nội.
Tiếng Anh
26. Burton R. Clark (1983), The Higher Education System – Academic
Organisation in Cross-National Perspectives. University of California
Press, Berkeley and Los Angeles, California.
27. Kerr, C. (2001), The Uses of the University. Harvard University Press,
Cambridge, Massachusetts:
Website
28. The National academies press. Washington D.C-ww.nap.edu.
29. />30. www.vnuhcm.edu.vn
31. www.uet.vnu.edu.vn
32. />2


33. />34. />35. />
3