Giải pháp hỗ trợ nâng cao chất lượng nhân lực trong các khu công nghiệp tỉnh hải dương

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGÔ THỊ THANH HÒA

GIẢI PHÁP HỖ TRỢ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
NHÂN LỰC TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
TỈNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGÔ THỊ THANH HÒA

GIẢI PHÁP HỖ TRỢ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
NHÂN LỰC TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
TỈNH HẢI DƯƠNG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 60 34 05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỀN NGỌC THẮNG
XÁC NHẬN GVHD

XÁC NHẬN CHỦ TỊCH HĐ

HÀ NỘI – 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng
tôi. Các dữ liệu, kết quả nêu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và có
nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả
Ngô Thị Thanh Hòa


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ ii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 2
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC HỖ TRỢ NÂNG CAO ... Error!
Bookmark not defined.
CHẤT LƢỢNG NHÂN LỰC TRONG CÁC KHUError!

Bookmark

not

defined.
CÔNG NGHIỆP TỈNH HẢI DƢƠNG ........... Error! Bookmark not defined.

1.1. Nhân lực, chất lƣợng nhân lực trong các khu công nghiệp ........... Error!
Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm nhân lực, chất lƣợng nhân lực và chỉ tiêu đánh giá chất
lƣợng nhân lực .......................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng nhân lựcError! Bookmark
not defined.
1.1.3. Vai trò của nhân lực và chất lƣợng nhân lực trong phát triển kinh tế
- xã hội ...................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Nội dung, phƣơng thức hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các
khu công nghiệp ........................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Sự cần thiết hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Nội dung cơ bản hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp .............................................. Error! Bookmark not defined.


1.2.4. Phƣơng thức hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp .............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Nguyên tắc hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp ............................................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG HỖ TRỢ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
NHÂN LỰC TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH HẢI DƢƠNG
............................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1. Thực trạng chất lƣợng nhân lực trong các khu công nghiệp tỉnh Hải
Dƣơng .......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Khái quát về tỉnh Hải Dƣơng ......... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Tình hình phát triển các khu công nghiệp tỉnh Hải Dƣơng .... Error!
Bookmark not defined.

2.1.3. Thực trạng về chất lƣợng nhân lực trong các KCN Hải Dƣơng
.................................................................. Error! Bookmark not defined.
2.2. Thực trạng hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu công
nghiệp tỉnh Hải Dƣơng ................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Chính sách hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu công
nghiệp tỉnh Hải Dƣơng ............................. Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Phƣơng thức hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp tỉnh Hải Dƣơng .................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Thực trạng phối hợp giữa các tổ chức trong hỗ trợ nâng cao chất
lƣợng nhân lực các khu công nghiệp tỉnh Hải DƣơngError!

Bookmark

not defined.
2.2.4. Đánh giá chung về hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các
khu công nghiệp tỉnh Hải dƣơng .............. Error! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HỖ TRỢ NÂNG CAO
CHẤT LƢỢNG NHÂN LỰC TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH
HẢI DƢƠNG .................................................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Dự báo phát triển các khu công nghiệp Hải Dƣơng và nhu cầu nhân lực
...................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Quan điểm, mục tiêu phát triển các Khu công nghiệp Hải Dƣơng
.................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Dự báo nhu cầu, trình độ nhân lực cho các khu công nghiệp tỉnh
Hải Dƣơng ................................................ Error! Bookmark not defined.
3.2. Phƣơng hƣớng và giải pháp hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong
các khu công nghiệp tỉnh Hải Dƣơng .......... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Phƣơng hƣớng hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu

công nghiệp tỉnh Hải dƣơng ..................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Các giải pháp hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp tỉnh Hải Dƣơng .................... Error! Bookmark not defined.
3.3. Giải pháp điều kiện hỗ trợ nâng cao chất lƣợng nhân lực trong các khu
công nghiệp tỉnh Hải Dƣơng ....................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Hoàn thiện chính sách và hoạt động quản lý nhân lực của Trung
ƣơng và các bộ, ngành .............................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Kiến nghị với UBND tỉnh Hải DƣơngError!

Bookmark

not

Bookmark

not

defined.
3.3.3. Kiến nghị cho các nghiên cứu tiếp theoError!
defined.
KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 4
PHỤ LỤC



DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT

Nguyên nghĩa

Từ viết tắt

1

CNH, HĐH:

Công nghiệp hoá, Hiện đại hóa

2

KT – XH:

Kinh tế, Xã hội

3

NNL:

Nguồn nhân lực

3

KCN:

Khu công nghiệp

4

CNH:

Công nghiệp hóa

5

DN:

Doanh nghiệp

6

NLĐ:

Nguồn lao động

7

CLNL:

Chất lƣợng nhân lực

8

PGS.TS:

Phó giáo sƣ.Tiến sĩ

9

TS:

Tiến sĩ

i


DANH MỤC CÁC BẢNG
STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 2.1

2

Bảng 2.2

3

Bảng 2.3

Kết quả hoạt động của các KCN Hải Dƣơng

30

4

Bảng 2.4

Nhân lực trong các KCN Hải Dƣơng

33

5

Bảng 2.5

Hiện trạng các KCN ở Hải Dƣơng đến tháng
12/2014
Tổng hợp vốn đầu tƣ thực hiện đến tháng
12/2014

Chất lƣợng nhân lực trong các KCN của Hải
Dƣơng

Trang
27

28

34

MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Sau hơn hai mƣơi năm phát triển, các KCN ở Việt Nam đã góp phần

quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc và của các địa phƣơng.
Các KCN đã trở thành điểm thu hút các nguồn đầu tƣ nƣớc ngoài, đón nhận
các tiến bộ khoa học kỹ thuật và tạo ra những nhân tố quan trọng thúc đẩy
CNH, HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Tính đến cuối năm 2012, cả nƣớc đã
có 289 KCN đƣợc thành lập với tổng diện tích tự nhiên 80.718 ha và thu hút
ii


đƣợc 4.519 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 60.300 triệu USD, tổng vốn đầu tƣ
đã thực hiện đạt 32.400 triệu USD, bằng 54% tổng vốn đầu tƣ đăng ký; thu hút
5.036 dự án đầu tƣ trong nƣớc với tổng số vốn đăng ký gần 530.040 tỷ đồng,
tổng vốn đầu tƣ thực hiện đạt 242.630 tỷ đồng, bằng 46% vốn đăng ký; tạo việc
làm cho trên 2,15 triệu lao động trực tiếp tại các KCN.
Hải Dƣơng là tỉnh mới đƣợc tái lập từ 1/1/1997 và là một tỉnh của vùng
kinh tế trọng điểm ở đồng bằng Bắc Bộ với hệ thống giao thông đƣờng thuỷ,
bộ, đƣờng sắt thuận lợi. Hải Dƣơng trở thành địa bàn cung cấp hàng hoá quan
trọng, đồng thời tham gia trung chuyển hàng hoá của hệ thống cảng biển giữa
các tỉnh và thành phố lớn ở phía Bắc. Trong tƣơng lai, Hải Dƣơng là trọng
điểm thu hút, phát triển công nghiệp, du lịch thƣơng mại và trở thành một
trong các đô thị lớn trong vùng. Cùng với xu thế phát triển chung của cả
nƣớc, tỉnh Hải Dƣơng đã có 10 KCN đi vào hoạt động. Sự phát triển KCN ở
Hải Dƣơng trong thời gian qua đã góp phần quan trọng vào việc tăng trƣởng
kinh tế. Cơ cấu kinh tế của tỉnh đang đƣợc chuyển dịch theo hƣớng tiến bộ: giá
trị sản xuất công nghiệp, dịch vụ ngày càng tăng và giá trị sản xuất nông nghiệp
ngày càng giảm trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Các KCN đã giải quyết việc làm
cho gần 63 nghìn ngƣời, tăng thu nhập cho ngƣời lao động, thu hút vốn và công
nghệ hiện đại, kinh nghiệm quản lý tiến bộ của nhiều nƣớc trên thế giới. Đồng
thời, sự phát triển KCN đã tạo điều kiện cho sự ra đời các khu đô thị, nâng cao
chất lƣợng đời sống dân cƣ. Tuy nhiên, trong những năm qua, sự phát triển các
KCN ở tỉnh Hải Dƣơng đã bộc lộ những bất cập, những khó khăn một trong

những khó khăn đó là đào tạo NNL đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành
công nghiệp dựa trên hàm lƣợng chất xám cao. Để có đƣợc NNL nhƣ thế,
việc quản lý, phát triển, nâng cao chất lƣợng NNL có vị trí trung tâm và có
tầm quan trọng hàng đầu trong chiến lƣợc phát triển quốc gia, địa phƣơng và
các KCN.


Qua hoạt động của các DN ở một số KCN trong thời gian qua cho thấy,
số lƣợng và chất lƣợng NNL chƣa đáp ứng yêu cầu. Trong khi nông dân thiếu
việc làm ở nông thôn do đô thị hóa, do CNH ngày càng gây áp lực đối với xã
hội, thì các KCN lại thiếu nhân lực do NNL sẵn có chƣa đáp ứng yêu cầu, do
các DN có nhu cầu bổ sung thay thế nhân lực, do trình độ, do ý thức chấp
hành pháp luật, kỷ luật của NLĐ thấp, do thu nhập chƣa thỏa mãn... Đồng
thời, thị trƣờng lao động cũng tạo ra những vấn đề mới về lựa chọn việc làm,
về yêu cầu tuyển mộ, về nguồn cung lao động. Đặc biệt, việc hỗ trợ nâng cao
CLNL (thể lực, trí lực, tác phong...) của NLĐ trong các KCN chƣa thực sự
đƣợc chú trọng và thiếu sự phối hợp thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả
giữa các cấp chính quyền, các tổ chức đã tạo nên những ảnh hƣởng xấu đến
quá trình phát triển các KCN.
Vì vậy, việc hỗ trợ nâng cao CLNL trong các KCN là vấn đề vừa bức
xúc cả về lý luận lẫn thực tế, vừa quan trọng đối với sự phát triển của mỗi DN
và của KCN ở Hải Dƣơng.
Từ những nhận thức trên tôi chọn đề tài "Giải pháp hỗ trợ nâng cao
chất lượng nhân lực trong các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương" làm đề tài
nghiên cứu nhằm hy vọng góp phần đáp ứng đòi hỏi bức xúc trên.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đào Duy Anh (2003), Từ điển Hán Việt, Nxb Văn hóa - Thông tin.
2. Ban quản lý các KCN và KCX Hà Nội (2007), Báo cáo tổng kết năm
2007, nhiệm vụ năm 2008.

3. Ban quản lý các KCN Hải Dƣơng, Báo cáo tổng kết các năm từ 2003 - 2014
4. Ban quản lý các KCN Hải Dƣơng, Báo cáo Thực trạng và giải pháp đối
với lao động ở các Khu công nghiệp từ năm 2003 - 2014.


5. Ban quản lý các KCN Hải Dƣơng, Báo cáo tình hình quy hoạch xây dựng
phát triển các KCN tỉnh Hải Dương giai đoạn 2006-2010 và dự kiến kế
hoạch 2011-2015.
6. Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ (2006), Báo cáo tổng kết 15 năm xây dựng và
phát triển các Khu công nghiệp, Khu chế xuất ở Việt Nam, tháng 7/2006.
7. Chính phủ nƣớc Cộng hoà XHCN Việt Nam (2008), Nghị định số
29/2008/NĐ - CP ngày 14/3/2008 quy định về KCN, KCX và khu kinh tế.
8. Cục Thống kê tỉnh Hải Dƣơng (2006-2012), Niên giám thống kê.
9. Đỗ Minh Cƣơng, Nguyễn Thị Doan (2001), Phát triển nguồn nhân lực
giáo dục đại học Việt Nam, Nxb Chính trị, Hà Nội.
10. Đảng cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia.
11. ThS. Đinh Đăng Định (2004), Một số vấn đề về lao động, việc làm và
đời sống người lao động ở Việt Nam hiện nay, Nxb Lao động.
12. Phạm Minh Hạc (1996), Vấn đề con người trong sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
13. Phạm Chi Lan (2008), Hội thảo DN đối phó với lạm phát - lối ra và các giải pháp
14. V.I. Lênin (1987), Toàn tập, tập 38, tiếng Việt, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.
15. C.Mác (1984), Tư bản, tập thứ nhất, quyển 1, Nxb Sự thật, Hà Nội.
16. Ngân hàng phát triển Châu Á - Bộ Lao động - Thƣơng binh và Xã hội
(2001), Vốn nhân lực của người nghèo ở Việt Nam - Tình hình và các lựa
chọn về chính sách, Nxb Lao động - Xã hội.
17. Bùi Văn Nhơn (2006), Quản lý và phát triển nguồn nhân lực xã hội,
Nxb Tƣ pháp.
18. Hoàng Phê (2006), Từ điển Tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học xuất bản.

19. Quốc hội nƣớc Cộng hoà XHCN Việt Nam (2007), Bộ luật Lao động.
20. Nguyễn Văn Sáu (1993), Phát huy nhân tố con người trong đổi mới


quản lý kinh tế, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
21. Nguyễn Thanh (2002), Phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
22. Tỉnh ủy Hải Dƣơng (2005), Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương
lần thứ XIV.
23. Tỉnh ủy Hải Dƣơng (2010), Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương
lần thứ XV..
24. Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân (1997), Kinh tế và Phát triển, Nxb
Thống kê, Hà Nội.
25. Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dƣơng (2008), Quyết định số 57/2008/QĐUB ngày 28/11/2008 Về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ
chức Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương..
26. Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dƣơng (2010-2014), Báo cáo tình hình kinh
tế - xã hội tỉnh Hải Dương năm 2010-2014.
27. Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dƣơng (2010), Đề án quy hoạch phát triển
nhân lực tỉnh Hải Dương thời kỳ 2011- 2020.
28. Viện nghiên cứu và phổ biến tri thức bách khoa (1998), Đại từ điển kinh
tế thị trường, Hà Nội.
29. Viện nghiên cứu và đào tạo về quản lý (2001), Chính sách việc làm
Quốc gia và các văn bản liên quan, Tập huấn quản lý lao động và việc làm Phƣơng thức và thể chế mới, Hà Nội.
30. Website: vinaconex, Thu hút nhân lực chất lượng cao - vấn đề nan giải
đối với các DN trong nền kinh tế.