TIỂU LUẬN CNXH sứ MỆNH LỊCH sử của GIAI cấp CÔNG NHÂN TRONG tác PHẨM TUYÊN NGÔN của ĐẢNG CỘNG sản ý NGHĨA đối với ĐẢNG TA HIỆN NAY

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
TRONG TÁC PHẨM “ TUYÊN NGÔN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN”
Ý NGHĨA ĐỐI VỚI ĐẢNG TA HIỆN NAY
“Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” - tác phẩm bất hủ của C.Mác - Ph.ăngghen ra đời
cách đây 157 năm. Với tác phẩm này, lần đầu tiên giai cấp vô sản, những người cộng sản công
khai tuyên chiến với chế độ tư hữu, với giai cấp tư sản và tuyên bố mục đích của mình là sóa
bỏ chế độ tư hữu, lật đổ chủ nghĩa tư bản, xây dựng một chế độ hoàn toàn mới - chế độ cộng
sản chủ nghĩa. Nội dung “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” là một kho tàng tri thức sâu rộng,
vô giá đối với những người cộng sản và nhân dân lao động. Nó bao gồm một hệ thống các
quan điểm phổ quát về triết học, về kinh tế chính trị, về chủ nghĩa cộng sản khoa học, về
những vấn đề chính trị, xã hội ... Ở đó, một trong những tư tưởng được trình bày đậm nét nhất
sâu sắc nhất, đó là: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và vai trò của Đảng cộng sản. Đi
từ sự phân tích quá trình phát sinh, phát triển của chủ nghĩa tư bản, của giai cấp tư sản và giai
cấp vô sản, C. Mác và Ph.Ăngghen đã rút ra một kết luận chắc chắn rằng: “Sự sụp đổ của giai
cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”1. Các ông không dừng
lại ở chỗ đưa ra những dự báo khoa học đó, mà còn chứng minh và khẳng định rằng lực lượng
duy nhất có sứ mệnh lịch sử để biến dự báo thành hiện thực là giai cấp vô sản - người đào
huyệt chôn chủ nghĩa tư bản và xây dựng thành công chủ nghĩa cộng sản. Nhưng để thực hiện
được sứ mệnh lịch sử ấy, tất yếu giai cấp vô sản phải tổ chức ra chính đảng của mình với tính
cách là đội tiên phong, bộ tham mưu chiến đấu, lãnh tụ chính trị của giai cấp.
Được sự ủy nhiệm của những người cộng sản, ngày 24 tháng 2 năm 1848, “ Tuyên
ngôn của Đảng Cộng sản” do Các Mác và Ph. Ăngghen soạn thảo được công bố trước toàn
thế giới. “Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” khảng định: “Hiện nay, đã đến lúc những
người cộng sản phải công khai trình bày trước toàn thế giới những quan điểm, mục đích,
ý đồ của mình; và phải có một tuyên ngôn của Đảng của mình” 2.
Vào những năm 40 thế kỷ XIX ở Tây âu là thời kỳ chủ nghĩa Tư bản đã bước sang
giai đoạn phát triển mới nhờ tác động của đại công nghiệp cơ khí. Nước Anh đã trở thành
cường quốc Tư bản chủ nghĩa lớn nhất với lực lượng công nghiệp hùng mạnh. Cuộc cách
mạng công nghiệp ở Pháp đang được hoàn thành, ở Đức và một số nước Tây âu khác cuộc
cách mạng công nghiệp cũng làm cho phương thức sản xuất Tư bản chủ nghĩa lớn lên nhanh
1

2

C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 613
C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 595


-2-

chóng trong lòng xã hội phong kiến. “Giai cấp Tư sản, trong quá trình thống trị giai cấp
chưa đầy một thế kỷ, đã tạo ra những lực lượng sản xuất nhiều hơn và đồ sộ hơn lực
lượng sản xuất của tất cả các thế hệ trước kia gộp lại”. Sự phát triển của những phương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa càng làm tăng thêm những mâu thuẫn vốn có của chủ nghĩa
tư bản.
Mâu thuẫn cơ bản của phương thức tư bản chủ nghĩa đã trở nên không thể điều hoà
được. Những mâu thuẫn giai cấp vốn có của xã hội tư bản mà trước hết là mâu thuẫn giữa vô
sản và giai cấp tư bản ngày càng gay gắt.
Cùng với sự phát triển của nền đại công nghiệp, giai cấp vô sản hiện đại ra đời và sớm
bước lên vũ đài đấu tranh chống lại giai cấp tư sản. Phong trào vô sản đã phát triển mạnh mẽ,
giai cấp vô sản đã khảng định là lực lượng to lớn, có vai trò quan trọng trong đời sống chính
trị xã hội. ở một số nước tư bản phát triển, giai cấp vô sản đã vùng lên đấu tranh đòi thực hiện
những yêu sách của mình cả về kinh tế lẫn chính trị. Tiêu biểu cho sự phát triển mới của
phong trào vô sản là những cuộc khởi nghĩa của công nhân ở thành phố liông (Pháp) liên tiếp
trong hai năm 1931 đến năm 1834 tiến hành hai cuộc khởi nghĩa. Nếu năm 1931, họ dương lên
lá cờ đen với dòng chữ “sống có việc làm hay là chết trong đấu tranh”, thì năm 1934 họ
giương lá cờ đỏ và khẩu hiệu mang nội dung kinh tế trước đây được thay bằng khẩu hiệu
chính trị “cộng hòa hay là chết”; cuộc nổi dậy của công nhân dệt vùng xilêdi (Đức) năm
1844; Phong trào hiến chương ở Anh kéo dài 10 năm (1838 - 1848) là phong trào mang tính
chính trị đầu tiên của toàn thể giai cấp công nhân chống lại toàn thể giai cấp tư sản ở nước
này. Giữa những năm 40 của thế kỷ XIX, trung tâm của phong trào cách mạng chuyển sang
Đức . Nhưng họ lại chưa nhận thức ra sứ mệnh trong tiến trình lịch sử và chưa thấy con

đường biện pháp giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội . Phong trào vô sản tây âu lúc đó còn
mạng tính chất tự phát và thiếu tổ chức, chưa được soi sáng bởi một lý luận cách mạng khoa
học . Nên lúc này chịu ảnh hưởng các học thuyết xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa
không tưởng với những đại biển xuất sắc như Xanh-Xi-Mông, phu-riê, Ô-oen, mặc dù họ có
đóng góp trong phát triển tư tưởng xã hội chủ nghĩa, nhưng không đáp ứng được yêu cầu của
phong trào vô sản. Sự lớn mạnh của phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản đòi hỏi một cách
bức thiết phải có một hệ thống lý luận soi đường và một cương lĩnh chính trị làm kim chỉ nam
cho phong trào cách mạng.
2


-3-

Trong quá trình hoạt động lý luận và đấu tranh cách mạng C.Mác, Ăngghen đã nhận
thức sâu sắc rằng giai cấp vô sản cần phải trở thành một lực lượng độc lập, có một Đảng vô
sản triệt để cách mạng, có cơ sở lý luận đúng đắn. Chỉ có một Đảng như vậy giai cấp vô sản
mới thực hiện được sứ mệnh lịch sử của mình. Chính vì thế, đầu năm 1846, C.Mác và Ph.
Ăngghen đã thành lập uỷ ban thông tin cộng sản ở brúcxen để tuyên truyền rộng rãi tư tưởng
cộng sản chủ nghĩa củng cố mối liên lạc với những người công nhân tiên tiến và trí thức cách
mạng. Các ông cũng đã cố gắng thành lập thêm, những uỷ ban như vậy ở nhiều nơi khác.
Đến cuối năm 1846, các nhà lãnh đạo liên minh những người chính nghiã (Ra đời từ
1936 bao gồm những người vô sản tiến tiến thuộc nhiều dân tộc, đây là tổ chức có tính cách
mạng nhất trong thời kỳ này) thừa nhận rằng chỉ có C.Mác và Ph. Ăngghen mới có khả năng
đem lại cho các tổ chức công nhân một phương hướng đúng đắn. Họ kêu gọi triệu tập một đại
hội Quốc tế Cộng sản, cử Giô- dép Môn, một trong những người lãnh đạo liên minh, đến
brúcxen gặp C.Mác và sang Pari gặp Ph.Ăngghen để đề nghị hai ông gia nhập liên minh, tham
gia dự thảo cương lĩnh và các căn kiện khác. C. Mác và Ph.Ăngghen thấy rõ rằng họ thực sự
sẵn sàng muốn cải tổ lại tổ chức này nên đã đồng ý gia nhập với hy vọng cải tổ liên minh
thành một Đảng vô sản triệt để theo những nguyên lý của học thuyết cách mạng mới.
Đại hội liên minh những người chính nghĩa đã họp tại Luân Đôn vào đầu tháng 06 năm

1847, Quyết định đổi tên thành Liên đoàn những người cộng sản. Thực chất là đại hội sáng
lập ra tổ chức mới. Đây là một sự kiện quan trọng trong lịch sử đấu tranh nhằm thành lập một
Đảng vô sản. Đại hội lần thứ hai của Liên đoàn những người cộng sản họp từ 9/11 đến
08/12/1847. Trong đại hội những nguyên lý do hai ông đưa ra đã giành thắng lợi hoàn toàn.
Mác và ăngghen được uỷ nhiệm soạn thảo cương lĩnh dưới hình thức một bản tuyên ngôn. Hai
ông đã tập trung sức lực, trí tuệ để hoàn thành “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản”.
“Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” được trình bày làm 4 chương, chỉ với hơn 50
trang, đây là tác phẩm không lớn, nhưng thể hiện cô đọng sự kết hợp nhuần nhuyễn những
quan điểm triết học, kinh tế- chính trị học, chủ nghĩa cộng sản khoa học, với kết cấu chặt chẽ,
văn phong sắc sảo, xúc tích, khiêm nhường nhưng đầy hõm hỉnh và mang tính bút chiến sâu
sắc. Hai ông đã trình bày rõ quan điểm về chủ nghĩa duy vật lịch sử, về đấu tranh giai cấp, về
sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp vô sản, giai cấp vô sản không thể hoàn thành sứ mệnh
lịch sử nếu không tổ chức thành chính đảng của giai cấp. Đảng được hình thành và phát triển
xuất phát từ sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản, Đảng là đội tiên phong của giai cấp cả về lý
3


-4-

luận và thực tiễn,... Ngoài ra, trong 7 lần xuất bản hai ông còn viết lời tựa để thuyết minh và
làm rõ thêm nội dung tư tưởng của tuyên ngôn, bổ xung nhiều vấn đề mà trước đó tuyên ngôn
chưa đề cập được.
Việc công bố “Tuyên ngôn của Đảng cộng sản” cũng là sự thông báo việc ra đời của
một học thuyết cách mạng, một thế giới quan khoa học của chủ nghĩa C.Mác. Đánh dấu mốc
son của quá trình hình thành chủ nghĩa C.Mác trên tất cả cá bộ phận cấu thành và khảng định
lần đầu tiên trong lịch sử loài người thực hiện được một cuộc cách mạng tư tưởng với đỉnh cao
của trí tuệ, khám phá và hệ thống hóa các quy luật vận động của giới tự nhiên, xã hội và tư
duy của con người. Toàn bộ thành tựu của loài người được tổng kết khái quát.
Trước Mác đã có những tác phẩm nổi tiếng về vấn đề giai cấp và đấu tranh giai cấp
do nhiều nhà sử, học kinh tế học tư sản như chie, ghido, minhe,vv... Phần lớn thừa nhận sự

tồn tại của giai cấp , song các tác phẩm đó đều tránh đến những vấn đề cơ bản, đặc biệt là vấn
đề đối kháng về lợi ích giai cấp, về quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất. Bằng khả năng thiên tài
với sự vận dụng một cách tài tình phép biện chứng duy vật vào lĩnh vực xã hội, đi sâu nghiên
cứu xã hội tư bản, đặc biệt đi sâu phân tích cơ sở kinh tế, chính tri xã hội, mối quan hệ giữa
lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. C.Mác là
người đầu tiên chứng minh rằng sự tồn tại của các giai cấp chỉ gắn liền với những giai đoạn
phát triển lịch sử nhất định của sản xuất. Các xã hội có đối kháng lần lượt thay thế nhau trong
lịch sử. Mỗi kiểu xã hội có kết cấu xã hội, giai cấp của một xã hội nhất định bao gồm hai giai
cấp cơ bản đối lập nhau và lịch sử phát triển của xã hội loài người từ khi xã hội cộng sản
nguyên thủy tan rã cho tới nay là lịch sử đấu tranh giai cấp, đấu tranh giữa các giai cấp bị áp
bức bóc lột với giai cấp bóc lột. Đến xã hội tư bản hiện đại cũng phân chia thành hai giai cấp
lớn thù địch với nhau, đó là giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. Nội dung cơ bản của sự vận
động của lịch sử xã hội hiện đại là cuộc đấu tranh giai cấp vô sản và giai cấp tư sản. Cuộc đấu
tranh đó đưa tới sự diệt vong tất yếu của chủ nghĩa tư bản và thắng lợi của chủ nghĩa cộng sản.
Khi mới ra đời, giai cấp tư sản là lực lượng cách mạng có một vai trò hết sức to lớn
trong lịch sử. Đại diện cho một lực lượng sản xuất đang lên, giai cấp tư sản đã làm một cuộc
cách mạng lật đổ giai cấp phong kiến quý tộc, giành địa vị thống trị, thiết lập nền dân chủ tư
sản, tuy là nên dân chủ cắt xén, nhưng so với chế độ quân chủ chuyên chế thì đó là một tiến bộ
trong lịch sử. Nhưng vốn có bản chất là một giai cấp tư hữu và bóc lột nên vai trò cánh mạng
bị hạnh chế ngay từ đầu và khi thiết lập được quyền thống trị thì sự bóc lột càng nặng nề thậm
4


-5-

tệ hơn, quy mô lớn hơn, tính chất tinh vi xảo quyệt hơn. Giai cấp tư sản chỉ làm đơn giản hóa
giai cấp mà thôi. C.Mác và ăngghen viết: “Xã hội tư sản hiện đại sinh ra từ trong lòng xã
hội phong kiến đã bị tiêu vong, không xóa bỏ được đối kháng giai cấp. Nó chỉ đem lại
những giai cấp mới, những hình thức đấu tranh mới thay thế cho những giai cấp, những
điều kiện áp bức, những hình thức đấu tranh cũ mà thôi”3. “Xã hội không thể sống được

dưới sự thống trị của giai cấp tư sản nữa , như thế có nghĩa là sự tồn tai của giai cấp tư
sản không còn tương dung với sự tồn tại của xã hội nữa”4. “Như vậy, cùng với sự phát
triển của đại công nghiệp, chính cái nền tảng trên đó giai cấp tư sản đã sản xuất và chiếm
hữu sản phẩm của nó, đã bị phá xập dưới chân giai cấp tư sản. trước hết giai cấp tư sản
sinh ra những người đào huyệt chôn chính nó. Sự xụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi
của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”5
Giai cấp vô sản hiện đại là người có sứ mệnh đào huyệt chôn chủ nghĩa tư bản và sáng
tạo ra một xã hội mới tốt đẹp hơn - chế độ xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa. Sứ mệnh lịch
sử của giai cấp vô sản do địa vị kinh tế của giai cấp vô sản quy định . Đó là điều mà C.Mác và
Ph. ăngghen đã khẳng định trong tuyên ngôn của Đảng cộng sản. Hai ông không coi giai cấp
vô sản chỉ là giai cấp chịu nhiều đau khổ, “ đáng được cứu vớt” mà chính là giai cấp có sứ
mệnh lịch sử hết sức to lớn là xóa bỏ chế độ bóc lột tư bản chủ nghĩa - chế độ bóc lột cuối
cùng trong xã hội loài người. Theo C.Mác và ăngghen, sứ mệnh lịch sử ấy không do ý muốn
chủ quan của giai cấp vô sản hoạch do sự áp đặt của các nhà tư tưởng mà do những điều kiện
khách quan quy định. Hai ông viết: “Vấn đề không phải chỗ hiện nay người vô sản nào đó,
thậm chí toàn bộ giai cáp vô sản, coi cái gì là mục đích của mình.Vấn đề là ở chỗ giai cấp
vô sản thực sự là gì, và phù hợp với sự tồn tại ấy của bản thân nó, giai cấp vô sản buộc
phải làm gì về mặt lịch sử”6
Bằng phương pháp tư duy biện chứng, C. Mác và ăngghen đã chứng minh một cách
khoa học sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và sự diệt vong không thể tránh khỏi của chủ
nghĩa tư bản bằng cách dựa vào kết quả nghiên cứu một cách khoa học lịch sử phát triển của
xã hội loài người và của bản thân chế độ tư bản chủ nghĩa. Từ quan niệm duy vật về lịch sử,
3 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 597
4 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 612
5C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 613
6 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập 2,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1983 , Tr 61

5

-6-

hai ông chứng minh lịch sử xã hội phát triển như một chuỗi hình thái kinh tế - xã hội xã hội
khác nhau, nhưng nối tiếp nhau. Động lực quan trọng nhất để thúc đảy một hình thái kinh tế xã
hội này sang một hình thái kinh tế xã hội khác là sự phát triển của lực lượng sản xuất và những
quan hệ sản xuất tương ứng. Một khi quan hệ sản xuất không còn phù hợp với sự tiếp tục phát
triển của lượng sản xuất và trở thành xiềng xích trói buộc nó, sẽ xẩy ra xung đột sâu sắc trong
xã hội . Lúc đó, một giai cấp tiên tiến trong xã hội, đại diện cho một phương thức sản xuất mới
sẽ lãnh đạo cuộc đau tranh lật đổ giai cấp thống trị đương thời, đại diện cho quan hệ sản xuất
cũ, thiết lập quan hệ sản xuất mới phù hợp với nhu cầu phát triển của lực lượng sản, tạo nên
một phương thức sản xuất mới. Khi phương thức sản xuất đã thay đổi thì kiến trúc thượng
tầng cũng thay đổi theo, do đó hình thái kinh tế xã hội cũ được thay thế bằng hình thái kinh tế
xã hội mới cao hơn. Đó là quy luật phát triển cơ bản của xã hội loài người, đã được lịch sử
chứng minh không một học thuyết bác bỏ được. Quan điểm này được vận dụng vào nghiên
cứu xã hội tư bản, trở thành cơ sở khoa học luận chứng cho sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân. Sự ra đời của nền đại công nghiệp , một mặt, tạo cơ sở vật chất, nhờ đó có thể xóa bỏ
được

chế độ bóc lột, xây dựng một chế độ công bằng, thỏa mãn những nhu cầu

vật chất và văn hóa ngày càng tăng của nhân lao động mà không kéo theo sự trì trệ của xã hội;
mặt khác, sản sinh ra giai cấp công nhân, lực lượng xã hội đại diện cho lực lượng sản xuất
mới. Sự phát triển không ngừng của lực lượng sản xuất trong chủ nghĩa tư bản làm cho nó
mang tính chất xã hội hóa ngày càng cao, mâu thuẫn với quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa
dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, tạo ra mâu thuẫn cơ bản trong xã hội tư
bản.
Theo quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ của lực lượng sản xuất, sớm muộn
giai cấp công nhân - người đại diện cho lực lượng sản xuất mới - sẽ lãnh đạo nhân lao động
đấu tranh lật đổ giai cấp tư sản - người đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời, thiết lập quan hệ
sản xuất mới, mở đường cho lực lượng sản xuất tiếp tục phát triển.

Giai cấp công nhân là giai cấp được nền đại công nghiệp “tuyển lựa” từ tất cả các giai
cấp và tầng lớp lao động trong dân cư mà chủ yếu là nông dân. Sự phát triển của đại công
nghiệp còn đẩy từng bộ phận trong giai cấp tư sản thống trị vào hàng ngũ giai cấp vô sản “đó
là bộ phận những nhà tư tưởng tư sản đã vươn lên nhận thức được, về mặt lý luận, toàn bộ

6


-7-

quá trình lịch sử”7, đem lai cho giai cấp vô sản những yếu tố tiến bộ. Hơn nữa , khi đấu tranh
chống chế độ phong kiến, giai cấp tư sản buộc phải kêu gọi sự giúp đỡ của giai cấp vô sản,
“và do đó, lôi cuốn họ vào phong trào chính trị. Thành thử giai cấp tư sản đã cung cấp cho
những người vô sản những tri thức của bản thân nó, nghĩa là những vũ khí chống lại bản
thân nó”8
Dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân còn được gọi là giai cấp vô sản, là
giai cấp hoàn toàn không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản để kiếm
sống. Vì vậy trong sản xuất họ là giai cấp bị phụ thuộc và trong phân phối họ là giai cấp bị bóc
lột, dưới hình thức bóc lột thặng dư. Trong lịch sử giai cấp vô sản là giai cấp bị bóc lột nặng
nhất, đồng thời là giai cấp bị bóc lột thậm tệ nhất trong xã hội tư bản. Là giai cấp gắn liền với
sản xuất đại công nghiệp và được nền đại công nghiệp rèn luyện, giai cấp công nhân có tính tổ
chức, kỷ luật cao và có điều kiện tập trung lực lượng , biểu thị sức mạnh của mình. Là giai cấp
luôn bị áp bức cùng cực, có lợi ích đối lập trực tiếp với giai cấp tư sản, nên giai cấp công nhân
kiên quyết chống giai cấp tư sản, có khả năng đoàn kết quần chúng lao động bị áp bức bóc lột
trong cuộc đấu tranh chung.
Cùng với sự phát triển của sản xuất đại công nghiệp, các giai cấp khác đều dần bị phân
hóa, suy tàn và tiêu vong. Chỉ có giai cấp công nhân Là sản phẩm của nền đại công nghiệp, là
một giai cấp thực sự triệt để cách mạng, một trong những giai cấp đối lập với giai cấp tư sản,
không ngừng lớn lên về mặt số lượng và chất lượng, là giai cấp gắn với lực lượng sản xuất tiên
tiến nhất dưới chủ nghĩa tư bản, đại diện cho một phương thức sản xuất tiên tiến. Một giai cấp

sinh ra, hoạt động trong môi trường sản xuất công nghiệp nên có những phẩm chất mà những
giai cấp khác khó có được đó là tính tổ chức chặt chẽ, dân chủ , kỷ luật, kiên quyết, đoàn kết
thống nhất về tư tưởng, tính cộng đồng cao về mặt lợi ích. Được rèn luyện ngay từ trong cuộc
cách mạng tư sản và nhất là trong các cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản, trong bộ máy bạo
lực được tổ chức chạt chẽ, sảo quyệt, thủ đoạn sảo quyệt của giai cấp tư sản, mà giai cấp công
nhân đã học được và được giai cấp tư sản bồi dưỡng cách tổ chức lực lượng cho giai cấp công
nhân , sự phát triển của phong trào công nhân càng làm cho giai cấp vô sản phát triển nhanh
hơn cả về số lượng và chất lượng. Do lợi ích đối lập với giai cấp tư sản, giai cấp công nhân
kiên quyết đấu tranh chống giai cấp tư sản. Cuộc đấu tranh ấy dẫn đến hình thành ý thức giai
7
8

7

C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 610
C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 619


-8-

cấp và chính đảng của giai cấp công nhân. Thông qua chính đảng tiên phong của mình giai cấp
công nhân lãnh đạo cuộc đấu tranh giành chính quyền, tiến hành cuộc cải biến cách mạng đối
với xã hội tư bản chủ nghĩa, tạo ra những điều kiện xây dựng một xã hội không có giai cấp, do
đó, giai cấp công nhân tự xóa bỏ với tư cách là một giai cấp.
Mục đích của giai cấp công nhân là lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa , xây dựng một xã
hội mới không còn giai cấp, không còn áp bức bóc lột, bất công. Mục đích ấy cơ bản thống
nhất với lợi ích của toàn thể nhân lao động và giai cấp công nhân chỉ có thể tự giải phóng
mình bằng cách giải phóng toàn xã hội khỏi chế độ tư bản chủ nghĩa. Cho nên gia cấp công
nhân được sự đồng tình và ủng hộ của đại đa số nhân dân lao động . Phong trào của giai cấp
công nhân là phong trào của lực lượng đa số trong xã hội, mưu cầu lợi ích cho tuyệt đại đa số.

Địa vị kinh tế - xã hội khách quan làm cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp triệt
để cánh mạng nhất. C. Mác và ăngghen đã viết: “Trong tất cả các giai cấp hiện đang đối lập
với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là thực sự cách mạng. Tất cả các giai cấp khác
đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đai công nghiệp, còn giai cấp vô sản lại
là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp”9. “Các tầng lớp trung đẳng là những nhà
tiểu công nghiệp, tiểu thương, thợ thủ công và nông dân, tất cả đều đấu tranh chống tư sản
để cứu lấy sự sống còn của họ với tính cách là tầng lớp trung đẳng. Cho nên họ không
cách mạng . Thậm chí còn hơn thế, họ lại là phản động : họ tìm cách làm cho bánh xe lịch
sử quay ngược trở lại. nếu họ có thái độ cách mạng thì cũng chỉ trong chừng mực là họ
thấy họ sẽ phải dơi vào hàng ngũ giai cấp vô sản: lúc đó, họ bảo vệ lợi ích tương lai của
họ”10.
Giai cấp công nhân có tổ chức chặt chẽ, đoàn kết thống nhất và kỷ luật cao là một
thuộc tính cơ bản của giai cấp vô sản không chỉ để đấu tranh chống giai cấp tư sản giành lại
địa vị lịch sử của mình, mà còn tạo ra cho giai cấp công nhân khả năng đoàn kết các giai cấp
khác trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản thống trị, thống nhất hành động chính trị để
từng bước đạt mục tiêu cách mạng.
Nhưng rõ ràng, địa vị kinh tế - xã hội khách quan của giai cấp công nhân không tự
nhiên đem đến cho giai cấp công nhân ý thức được về vai trò sứ mệnh của mình. Vì vậy, việc
9 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 610
10 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 610

8


-9-

rèn luyện ý thức giai cấp chân chính của giai cấp công nhân là quá trình đấu tranh thường
xuyên và quyết liệt giữa hai hệ tư tưởng tư sản và vô sản. Muốn đạt được thắng lợi trong sự
nghiệp này, phải làm cho giai cấp công nhân và phong trào công nhân thấm nhuần lý luận
khoa học, mới vươn tới trình độ giác ngộ về giai cấp, về sứ mệnh lịch sử của mình. C.Mác và

Ph. ăngghen là các nhà các mạng và khoa học thiên tài, đã phát hiện ra lý luận khoa học ấy,
truyền bá lý luận khoa học ấy cho giai cấp công nhân và phong trào công nhân, giác ngộ được
phong trào công nhân, biến công nhân từ đấu tranh tự phát chuyển sang đấu tranh tự giác.
Đảng cộng sản ra đời là một tất lịch sử, là sản phẩm tự nhiên của cuộc đấu tranh giai cấp đạt
đến một trình độ cao giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản; vừa đáp yêu cầu đòi hỏi tự thân
của phong trào công nhân, là điều kiện tiên quyết để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh của
mình.
Giai cấp vô sản luôn bị áp bức cùng cực bởi giai cấp tư sản. Giai cấp tư sản đã không
đảm bảo cho giai cấp vô sản những điều kiện sinh hoạt tối thiểu cho họ có thể sống được trong
vòng nô lệ. Như vậy, có nghĩa là, sự tồn tại của giai cấp tư sản không tương dung với sự tồn tại
và phát triển của xã hội. Do đó, “Sự xụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô
sản đều là tất yếu như nhau”. C.Mác va Ph.ăngghen chỉ rõ: “...giai cấp vô sản trong cuộc
đấu tranh chống giai cấp tư sản, nhất định phải tự tổ chức thành giai cấp”11; “...phải tự
vươn lên thành giai cấp dân tộc, phải tự mình thành dân tộc”12. Trong lời tựa viết cho bản
tiếng Anh xuất bản năm 1888, Ph. ăngghen đã chỉ ra điều đó: “Chính do bản thân các sự biến
và do những thành bại trong cuộc đấu tranh chống tư bản - do những thất bại nhiều hơn
là do những thành công - mà công nhân không thể không nhìn thấy rằng tất cả các môn
thuốc vạn ứng của họ đều vô dụng, họ không thể không đi tới chỗ nhận thấy tường tận
những điều kiện thực sự của công cuộc giải phóng công nhân”13. Chỉ khi nào giai cấp vô
sản - giai cấp công nhân, tổ chức được chính đảng chính trị của mình, thì khi đó cuộc đấu
tranh của giai cấp công nhân mới có lãnh tụ chính trị, có tổ chức và lãnh đạo chặt chẽ và cũng
chỉ khi đó, cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân mới chuyển từ đấu tranh tự phát sang đấu
tranh tự giác, chuyển từ giai cấp “tự mình” sang giai cấp “vì mình”.

11 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 628
12C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 624
13 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập21,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 518

9

- 521


- 10 -

Để thực hiện thắng lợi sứ mệnh sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp vô sản là cả một
chặng đường dài của cuộc đấu tranh giai cấp nhiều khó khăn gian khổ, đầy gay go quyết liệt
giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản. Đó là cuộc cách mạng vô sản- phải trải qua nhiều giai
đoạn, nhiều bước đi để tiến đến thắng cuối cùng; xây dựng thành công xã hội mới- xã hội cộng
sản chủ nghĩa, giai phóng triệt để giai cấp và toàn thể nhân loại.
Với tư cách là lãnh tụ chính trị trong cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lai sự
thống trị của giai cấp tư sản để đi đến thắng lợi cuối cùng cho chủ nghĩa cộng sản, đòi hỏi
chính đảng của giai cấp vô sản phải thực sự trở thành đội tiền phong của giai cấp cả về chính
trị, tư tưởng và tổ chức, cả về lý luận và thực tiễn. Tiền phong như C.Mác và ăngghen đã chỉ
rõ: “Về mặt thực tiễn, những người cộng sản là bộ phận kiên quyết nhất trong các Đảng
công nhân ở tất cả các nước, là bộ phận luôn thúc đẩy phong trào tiến lên. Về mặt lý luận
họ hơn bộ phận còn lại của giai cấp công nhân ở chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện, tiến
trình và kết quả chung của phong trào vô sản”14. Đảng phải là bộ tham mưu chiến đấu của
giai cấp công nhân, phải có cương lĩnh chiến lược, sách lược cách mạng đúng đắn. Phải giác
ngộ, tập hợp được đông đảo quần chúng tham gia cách mạng. Và cần thiết cho quần chúng tin
rằng: “Những người cộng sản coi là điều đáng khinh bỉ nếu dấu diếm những quan điểm và
ý định của mình. Họ công khai tuyên bố rằng mục đích của họ chỉ có thể đạt được bằng
cách dùng bạo lực lật đổ toàn bộ chế độ hiện hành”15.
Tóm lại, sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp vô sản là khách quan. Giai cấp vô sản,
đại diện cho một phương thức sản xuất mới, chính là giai cấp với chính Đảng của mình có khả
năng và điều kiện hoàn thành sứ mệnh lịch sử ấy.
Hiện nay, chủ nghĩa xã hội thế giới đang trải qua một thời kỳ khủng hoảng hết sức
nghiêm trọng. Các nhà tư tưởng tư sản và bọn cơ hội nhân dịp này tiếp tục ráo riết tấn công
vào chủ nghĩa Mác - Lê-nin, phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và vai trò lãnh
đạo của Đảng cộng sản, từ đó phủ nhận chủ nghĩa xã hội. Kẻ thù của chủ nghĩa xã hôi, chúng

khẳng định rằng học thuyết của Mác về sứ mệnh của giai cấp cấp công nhân không áp dụng
được vào giai cấp công nhân hiện nay, bởi vì địa vị kinh tế - hội của giai cấp này đã thay đổi
nhiều và nó đang được “trung lưu hóa”. Những kẻ chống cộng xuyên tạc rằng chủ nghĩa Mác
14C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 614 15 C. Mácvà Ph.ăngghen: Toàn tập, Tập4,Nxb. chính trị quốc gia. Hà Nội.1995 , Tr 646

10

615


- 11 -

chỉ phù hợp với thế kỷ XIX, nay dã lỗi thời và không còn phù hợp; rằng chủ nghĩa xã hội hiện
ra đời từ cách mạng tháng mười Nga là một sự lầm lạc lịch sử...; có kẻ miễn cưỡng thừa nhận
vai trò của giai cấp công nhân và Đảng cộng sản trong cách mạng lật đổ chế độ cũ nhưng lai
có tình không thừa nhận, phủ nhân năng lực của giai cấp công nhân trong sự nghiệp xây dựng
xã hội mới. Thực tiễn chứng minh rằng quá trình sản xuất tư bản chủ nghĩa dù có mở rộng và
hiện đại đến đâu, những hình thức của nó có thay đổi như thế nào, vẫn không ngừng tái sinh ra
quan hệ xã hôi tư bản chủ nghĩa. Cuộc đấu tranh mà giai cấp công nhân tiến hành nhằm thực
hiện sứ mệnh lịch sử của mình, dù có trải qua những bước thăng trầm, nhưng vẫn đang diễn ra
theo quy luật khách quan của lịch sử.
“Tuyên ngôn của Đảng cộng sản là tác phẩm kinh điển chủ yếu của chủ nghĩa xã hội
khoa học. Những nguyên lý C.Mác và Ph.ăngghen trình bày trong tác phẩm là nền tảng tư
tưởng và kim chỉ nam cho toàn bộ phong trào cộng sản và công nhân quốc. Trải qua mọi thử
thách , 157 năm qua, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế nhiều vấn đề mới đặt ra đòi
hỏi giải quyết nhưng chủ nghiã mác không hề lỗi thời. “Tuyên ngôn của đảng cộng sản” đã đặt
nền tảng tư tưởng cho những vấn đề về Đảng và xây dựng Đảng. Những tư tưởng đó có ý
nghiã thiết thực trong công tác xây dựng Đảng của Đảng ta .
Từ khi thành lập đến nay, Đảng ta đều khảng định: Sự lãnh đạo của Đảng là điều kiện
quyết định moị thắng lợi của cách mạng và sự lãnh đạo của Đảng là tất yếu trong tất cả các

giai đoạn cách mạng; Nâng cao bản chất giai cấp công nhân, là tư tưởng xuyên suốt trong
công tác xây dựng Đảng để cho Đảng hoàn thành sứ mệnh lãnh đạo.
Xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh là điều kiện bảo đảm giữ vững và tăng cường
vai trò lãnh đạo của đảng. Toàn bộ thực tiễn cách mạng trong 75 năm qua đã chứng minh rằng
sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt, hết lòng hết sức vì sự nghiệp dân tộc và nhờ thế đã giành hết
thắng lợi này đến thắng lợi khác, lập nên những kỳ tích trong thế kỷ XX “ làm cả thế giới
ngạc nhiên và khâm phục”16.
Được soi sáng bằng lý luận chư nghĩa Mác - lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, từ “Tuyên
ngôn của Đảng cộng sản”trong những năm đổi mới gần đây, với bản lĩnh chính trị vững vàng,
tính kiên định cách mạng, tinh thần độc lập tự chủ, sáng tạo Đảng đã tiếp giữ vững và phả huy
truyền thống vẻ vang, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, năm bắt và tổng
16

Lời ông A. Gre-vô-xki,Người Ba lan. Đại biểu tham dự đại hội quốc tế ngữ tại Hà Nọi,

xem báo Nhân Dân,ngày02/ 01/ 2000

11


- 12 -

kết thực tiễn sáng tạo của nhân dân ta, kịp thời đề ra chủ chương đúng đắn, khơi dậy và phát
huy được tiềm năng to lớn của dân tộc, không ngừng tăng cường giữ vững và đổi mới sự lãnh
đạo của Đảng, Đảng phải không ngừng tự đổi mới , tự chỉnh đốn, nâng cao năng lực và sức
mạnh của Đảng về mọi mặt, coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, nhiệm vu sống còn của
toàn bộ sự nghiệp cách mạng, trong những năm qua Đảng ta đã giành không ít công sức cho
nhiệm vụ trọng yếu này, Từ sau Đại hội VI(12/1986) với phương hướng “Đổi mới tư duy, đổi
mới tổ chức, đổi mới cán bộ , đổi mới phong cách công tác” các cấp ủy và tổ chức Đảng đã
triển khai thực hiện sâu rộng nhiệm vụ xây dựng Đảng. Bộ chính trị có nghị quyết 04 về:

“Làm trong sạch Đảng, trong sạch bộ máy nhà nước, làm lành mạnh các quan hệ xã hội”.
BCH TW ra nghi quyết 05 “Về một số vấn đề cấp bách của công tác xây dựng Đảng”, hội
nghị TW6(3/1989) đề ra năm nguyên tắc chỉ đạo công cuộc đổi mới, trong đó nhấn mạnh ý
nghĩa quyết định của sự lãnh đạo của Đảng, đấu tranh phê phán những khuynh hướng phủ
nhận hoặc hạ thấp sự lãnh đạo của Đảng. Liên tiếp hai hôi nghị trung ương sau đó( hội lần thứ
7, 8) đã bàn và ra nghi quyết về công tác tư tưởng và công tác quần chúng của Đảng; thực hiện
nghi quyết Đại hội Đảng VII, từ tháng 12/1996 chúng ta tiến hành tổng kết công tác xây dựng
Đảng giai đoạn 1975- 1995 khá công phu; Đại hội VIII, riêng trong nhiệm kỳ đại hội trung
ương và cấp ủy các cấp cố nhiều quyết định quan trong về xây dựng Đảng, hội nghi TW3 bàn
chuyên về chiến lược công tác cán bộ và xây dựng bộ máy nhà nước, hội nghị TW6(lần2) ra
nghi quyết về một số vấn đề cơ bản và cấp bách về công tác xây dựng Đảng, mở cuộc xây
dựng, chỉnh đốn Đảng.
Đại hội IX đến nay toàn Đảng tiếp tục thực các nghị quyết về xã dựng Đảng tập trung
làm tốt các công tác quan trọng sau đây: “Giáo dục tư tưởng chính trị, rèn luyện đạo đức
cách mạng, chống củ nghĩa cá nhân”17, “Tiếp tục đổi mới công tác cán bộ”18, “Xây dựng
củng cố các tổ chức cơ sở Đảng”19, “Kiện toàn tổ chức, đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng”20. Tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, giữ vững tăng cường bản chất giai cấp công
nhân và tính tiền phong của Đảng, xây dựng Đảng thực sự trong sạch và vững mạnh cả về
chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức, tổ chức, cá bộ, đổi mới phương thức lãnh đạo, tăng
17 Đảng cộng sản Việt nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG. HN-2001, tr139
18 Đảng cộng sản Việt nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG. HN-2001, tr141
19Đảng cộng sản Việt nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG. HN-2001, tr142
20 Đảng cộng sản Việt nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG. HN-2001, tr143

12


- 13 -

cường mối liên hệ Đảng với nhân dân, bảo đảm cho Đảng hoàn thành trách nhiệm là đội tiên

phong lãnh đạo sự nghiệp cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới.
Giai cấp công nhân Việt Nam sinh ra và lớn lên trong một nước là thuộc địa nửa phong
kiến, giai cấp công nhân Việt Nam tuy non trẻ và nhỏ bé, song là giai cấp duy nhất đã được
lịch sử giao cho sứ mệnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam từ sau các phong trào cứu nước dựa
trên lập trường Cần Vương và lập trường tư sản, tiểu tư sản thất bại. Chủ tịch Hồ Chí Minh
đánh giá: “Giai cấp phong kiến đã đầu hàng đế quốc, gia cấp tư sản non yếu thì chỉ mong
thảo hiệp với đế quốc để tìm một lối sống, không có đường ra. Chỉ có giai cấp công nhân
là dũng cảm nhất, cách mạng nhất, luôn gan góc đương đầu với bọn đế quốc thực dân .
Với lý luận cách mạng tiên phong và kinh nghiệm của phong trào cộng sản quốc tế, giai
cấp công nhân ta đã tỏ ra là người lãnh đạo xứng đáng và tin cậy nhất của nhân dân Việt
Nam”21. Tuy ra đời muộn, nhưng vừa lớn lên đã sớm tiếp thu ánh sáng khoa học và cách mạng
của chủ nghĩa Mác-Lê nin- hệ tư tưởng của giai cấp công nhân quốc tế, nên nhanh chóng trở
thành một lực lượng chính trị tự giác và thống nhất. Giai cấp công nhân nước ta lại vừa xuất
thân từ nông dân. Do xác lập được vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân và thực hiện dược
khối liên minh công nông nên cách mạng nước ta đã vượt qua muôn vàn khó khăn, đi từ thắng
lợi này đến thắng lợi khác.
Trước sự thoái trào của chủ nghĩa xã hội thế giới, các thế lực thù địch đang tiến hành
một cuộc tiến công điên cuồng vào chế độ mới ở nước ta và coi Việt Nam là một trọng điểm
chống phá. Hùa theo bọn đế quốc, bọn tay sai cho giai cấp tư sản và bọn cơ hội trong và ngoài
nước đang ra sức tuyên truyền về sự “bất lực của giai cấp công nhân và Đảng cọng sản”
trong sự nghiệp xây dựng xã hội mới. Đã có những hiện tượng giao động về lập trường và
khuynh hướng phủ nhận những thành tựu, từ đó phủ nhận con đường xã hội chủ nghĩa, phủ
nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam. Nhưng do chính thực tế đã khảo
nghiệm từ những thành quả to lớn của cách mạng nước ta do Đảng ta lãnh đạo, từ những thành
tựu rất quan trọng trong sự nghiệp đổi mới đã khẳng định cách mạng nước ta không có con
đường nào khác là đi lên chủ nghĩa xã hội, chỉ có đi theo con đường này mới bảo đảm thực sự
độc lập cho dân tộc, tự do, hạnh phúc thực sự cho đại đa số nhân dân. Do đó, sự lãnh đạo của
giai cấp công nhân và Đảng tiên phong của nó là một tất yếu khách quan. Nếu trước đây
không có giai cấp nào ngoài giai cấp công nhân lãnh đạo được cách mạng Việt Nam, thì ngày
21

13

Hồ Chí Minh: Toàn tập,t8,Nxb Sự thật.HN.1989,tr592


- 14 -

nay càng khảng định không một lực lượng nào khác có thể lãnh đạo dược nhân dân ta vượt
qua những khó khăn, xây dựng cuộc sống tốt đẹp theo con đường xã hội chủ nghĩa.
Tuy hiên, muốn thực hiện được sứ mệnh lịch sử trọng đại ấy, nhất là trong bối cảnh
hiện nay, phải xây dựng đội ngũ giai cấp công nhân mà trước hết là đội tiên phong của nó thực
sự vững mạnh.
Cùng với xây dựng Đảng, phải đặc biệt chăm lo xây dựng giai cấp công nhân ngày
càng vững mạnh. Trong hoàn cảnh nước ta hiện nay, đây là nhiệm vụ vừa làm khẩn trương vừa
phải làm lâu dài. Để gia cấp công nhân hoàn thành được sự nghiệp cách mạng của mình phải
phát triển mậnh mẽ lực lượng sản xuất, tiến hành công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, qua
đó mới xây dựng được một đội ngũ công nhân hiện đại, đông về số lượng , mạnh về chất
lượng. Một việc khác quan trọng phải làm thường xuyên là xây dựng một cơ chế gắn bó máu
thịt giữa Đảng và giai cấp, sao cho giai cấp công nhân luôn luôn là người giám sát hoạt động
của Đảng và nhà nước, đồng thời là nguồn bổ xung thường xuyên những người ưu tú, tham gia
vào công việc lãnh đạo của Đảng, quản lý nhà nước.
Với trách nhiệm là một Cán bộ, Đảng viên trong lực lượng vũ trang việc không ngừng
nghiên cứu học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ, phẩm chất đạo đức cách mạng, hoàn thành
mọi nhiệm vụ chức trách được giao, cũng chính là góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp
cách mạng của.

14