Hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cổ phần việt tinh anh

B GIÁO D Că ĨOăT O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG

---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

HOÀNăTHI NăK ăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀă
XỄCă NHăK TăQU ăBỄNăHÀNGăT Iă
CỌNGăTYăC ăPH NăVI TăTINHăANH

SINH VIÊN TH C HI N : NGUY N TH THÙY LINH
MÃ SINH VIÊN

: A20848

NGÀNH

: K TOÁN

HÀ N I ậ 2016


B GIÁO D Că ĨOăT O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG

---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

HOÀNăTHI NăK ăTOỄNăBỄNăHÀNGăVÀă
XỄCă NHăK TăQU ăBỄNăHÀNGăT Iă
CỌNGăTYăC ăPH NăVI TăTINHăANH

Giáoăviênăh

ng d n

: Th.S Nguy n Thu Hoài

Sinh viên th c hi n

: Nguy n Th Thùy Linh

Mã sinh viên

: A20848

Ngành

: K toán

HÀ N I ậ 2016

Thang Long University Libraty


L I C Mă N
hoàn thành bài khóa lu n này, em xin bày t lòng bi tă năsâuăs c t i cô giáo
Th căs ăNguy n Thu Hoài đưăt n tình hu ng d n em trong su t th i gian làm khóa lu n
t t nghi p.
Emăxinăđ c g i l i c mă năt iăBanăgiámăđ c Công ty C ph n Vi t Tinh Anh
cùng các anh ch trongăcôngătyăđưăt oăđi u ki năvàăgiúpăđ em trong quá trình th c t p.
Emăxinăđ c g i l i c mă năt i các th y cô, gi ng viênătr ngă i h că Th ngă
Longăđưănhi t tình, tâm huy t gi ng d y, truy năđ t ki n th c quý báu cho chúng em
trong su t quá trình h c t p, rèn luy n t i tr

ng.

Cu i cùng em xin chúc các th y cô luôn d i dào s c kh e, thành công trong cu c
s ng.ă ng th i kính chúc các anh ch trong Công ty C ph n Vi t Tinh Anh m nh
kh e, thành công trong công vi c.
Em xin chân thành c mă n!
Sinh viên th c hi n

Nguy n Th Thùy Linh


L IăCAMă OAN

TôiăxinăcamăđoanăKhoá lu n t t nghi p này do t b n thân th c hi n, có s giúp
đ t giáoă viênă h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c aă ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khoá lu n là có ngu n g căvàăđ
trích d n rõ ràng.

c

Tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v l iăcamăđoànănày!
Sinh viên

Nguy n Th Thùy Linh

Thang Long University Libraty


M CL C
CH
NGă1. Lụă LU Nă CHUNGă V ă K ă TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ợ NHă
K Tă QU ă BỄNă HÀNGă TRONGă DOANHă NGHI Pă TH
NGă M I THEO
THỌNGăT ă200/2014/TT-BTC ...................................................................................1
1.1. Kháiăquátăchungăv ăk ătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđ nhăk tăqu ăbánăhƠngătrongă
doanhănghi păth ngăm i .............................................................................................1
1.1.1.
c đi m c a ho t đ ng kinh ếoanh th ng m i..............................................1
1.1.2. Các khái ni m liên quan đ n k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng.
..............................................................................................................................2
1.1.3. Vai trò và nhi m v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng ..............4
1.1.4. Các ph ng th c bán hàng và ph ng th c thanh toán ..................................4
1.1.5. Ph ng pháp xác đ nh giá v n hàng bán ..........................................................7

1.2.

K ătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđ nhăk tăqu ăbánăhƠng ..........................................11

1.2.1. K toán bán hàng ...............................................................................................11
Có TK 3331 – Thu GTGT đ u ra ph i n p................................................................21
1.2.2. K toán xác đ nh k t qu bán hàng ..................................................................21
Trìnhăt ăh chătoánăxácăđ nhăk tăqu ăbánăhƠng ........................................................27
1.3. K ătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđ nhăk tăqu ăbánăhƠngătheoăcácăhìnhăth căghiăs ă
k ătoán. ..........................................................................................................................27
1.3.1.
1.3.2.
1.3.3.
CH

Các hình th c ghi s k toán ............................................................................27
Hình th c k toán Nh t kí chung .....................................................................28
Hình th c k toán trên máy vi tính ...................................................................29
NGă2. TH Că TR NGă K ă TOỄNă BỄNă HÀNGă VÀă XỄCă NHă K Tă

QU ăBỄNăHÀNGăT IăCỌNGăTYăC ăPH NăVI TăTINH ANH .........................31
2.1.

T ngăquanăv ăcôngătyăc ăph năVi tăTinhăAnh ...............................................31

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty c ph n Vi t Tinh Anh .......31
2.1.2.
c đi m ho t đ ng kinh doanh t i công ty c ph n Vi t Tinh Anh ..............32
2.1.3.
c đi m t ch c b máy qu n lý công ty c ph n Vi t Tinh Anh .................32

2.1.4.
c đi m t ch c công tác k toán t i công ty c ph n Vi t Tinh Anh ..........34
2.2.

Th cătr ngăk ătoánăbánăhƠngăvƠăxácăđ nhăk tăqu ăbánăhƠngăt iăcôngătyăc ă

ph năVi tăTinhăAnh .....................................................................................................37
2.2.1. K toán bán hàng t i công ty c ph n Vi t Tinh Anh......................................37
2.2.2. K toán xác đ nh k t qu bán hàng t i công ty c ph n Vi t Tinh Anh chi
nhánh t i Hà N i ..........................................................................................................68


CH

NGă3.

M Tă S ă GI Iă PHỄPă NH Mă HOÀNă THI Nă K ă TOỄN BÁN

HÀNGăVÀăXỄCă NHăK T QU ăBỄNăHÀNGăT IăCỌNGăTYăC ăPH NăVI Tă
TINH ANH
............................................................................................................91
3.1.
ánhă giáă th că tr ngă k ă toánă bánă hƠngă vƠă xácă đ nhă k tă qu ă bánă hƠngă t iă
côngătyăc ăph năVi tăTinhăAnh ...................................................................................91
3.1.1. K t qu đ t đ c ................................................................................................92
3.1.2. H n ch ..............................................................................................................93
3.2. M tă s ă ki nă ngh ă gópă ph nă hoƠnă thi nă k ă toánă bánă hƠngă vƠă xácă đ nhă k tă
qu ăbánăhƠngăt iăcôngătyăc ăph năVi tăTinhăAnh .....................................................94
3.2.1. V vi c k toán hàng g i bán t i c a hàng bán l ...........................................94
3.2.2. V ph ng pháp xác đ nh giá v n hàng bán ...................................................95

3.2.3. V hàng khuy n mãi xu t kho chuy n lên c a hàng h ch toán luôn vào chi
phí bán hàng .................................................................................................................96
K TăLU N
..........................................................................................................105
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................ 107

Thang Long University Libraty


DANH M CăS ă
S ăđ 1.1. Trình t k toánăbánăhàngătheoăph

ngăth c bán buôn qua kho .................17

S ăđ 1.2. Trình t k toánăbánăhàngătheoăph ngăth c bán buôn v n chuy n th ng có
tham gia thanh toán........................................................................................................18
S ăđ 1.3. Trình t k toán bán hàng theo hình th c bán buôn v n chuy n th ng không
tham gia thanh toán........................................................................................................18
S ăđ 1.4. Trình t k toánăbánăhàngătheoăph

ngăth c bán l ....................................19

S ăđ 1.5. Trình t k toánăbánăhàngătheoăph

ngăth c tr ch m, tr góp ................... 19

S ăđ 1.6.ăS ăđ trình t k toán bán hàng theoăph

ngăphápăki măkêăđ nh k ..........20

S ăđ 1.7. Trình t h ch toán chi phí bán hàng............................................................. 25
S ăđ 1.8. Trình t h ch toán chi phí qu n lý doanh nghi p .......................................26
S ăđ 1.9. Trình t h chătoánăxácăđ nh k t qu bán hàng .............................................27
S ăđ 1.10. Trình t k toán theo hình th c k toán Nh t ký chung ............................ 29
S ăđ 1.11. S ăđ Trình t ghi s k toán theo hình th c K toán máy vi tính ............30
S ăđ 2.1.ăC ăc u t ch c b máy qu n lý c a Công ty C ph n Vi t Tinh Anh.........32
S ăđ 2.2. T ch c b máy k toán c a công ty C ph n Vi t Tinh Anh ..................... 35


DANH M C B NG BI U
B ng 2.1. S chi ti t hàng hóa ....................................................................................... 38
B ng 2.2. H păđ ng kinh t bán buôn qua kho theo hình th c chuy n hàng ...............40
B ng 2.3. Phi uăxu tăkhoăbán buôn qua kho theo hình th c chuy n hàng.................... 41
B ng 2.4. Biênăb năbànăgiaoăbán buôn qua kho theo hình th c chuy n hàng ..............42
B ng 2.5. Hóaăđ năGTGTăbán buôn qua kho theo hình th c chuy n hàng ..................43
B ng 2.6. Phi u thu bán buôn qua kho theo hình th c chuy n hàng ............................ 44
B ng 2.7. H păđ ng kinh t bán buôn qua kho theo hình th c giao hàng tr c ti p(trích)
.......................................................................................................................................46
B ng 2.8. Phi u xu t kho bán buôn qua kho theo hình th c giao hàng tr c ti p ..........47
B ngă2.9.ăHóaăđ năGTGTăbánăbuônăquaăkhoătheoăhìnhăth c giao hàng tr c ti p ........48
B ng 2.10. Gi y báo Có c a Ngân hàng .......................................................................49
B ng 2.11. B ngăkêăbánăl ăhàngăhóa,ăd chăv ătr căti păchoăkháchăl ăngàyă30/10/2016ă
(trích) ............................................................................................................................. 51
B ng 2.12. B ng t ng h p chi ti t hàng hóa xu t bán l tháng 10 ................................ 52
B ng 2.13. Gi y báo Có (K toán bán l )......................................................................53
B ng 2.14. Hóaăđ năGTGTăbánăl ăngàyă30/10/2015 .................................................... 54
B ng 2.15. B ngăphânăb ăchiăphíăthuămuaăhàngăhóaăthángă10ă(trích) ........................... 56
B ng 2.16. S ăchiăti tăgiáăv năhàngăbán ........................................................................57
B ng 2.17. S ăchiăti tădoanhăthuăbánăhàng ....................................................................58
B ng 2.18. S ăchiăti tăthanhătoánăv iăng

iămua .......................................................... 59

B ng 2.19. B ngăt ngăh pădoanhăthu ............................................................................60
B ng 2.20. S nh t ký chung ......................................................................................... 61
B ng 2.21. S cái TK 156 ............................................................................................. 65
B ng 2.22. S cái TK 632 (trích) ..................................................................................66
B ng 2.23. S cái TK 511 (trích) ..................................................................................67
B ng 2.24. Phi u xu t kho NCNB15A345 ....................................................................69
B ng 2.25. Danh m căTSC ăđ u k và phát sinh trong k ..........................................70
B ng 2.26. B ng tính và phân b kh uăhaoăTSC ă(trích).............................................71
B ng 2.27. B ng ch m công nhân viên(Trích) .............................................................. 74
B ng 2.28. B ng thanh toán ti năl
B ng 2.29. B ngătínhăl

ngăthángă10-2015 (trích) ......................................75

ngăvàăcácăkho n trích theo l

ng ..........................................76

Thang Long University Libraty


B ngă2.30.ăHóaăđ năGTGTăs 0001560 ........................................................................77
B ng 2.31. Phi u chi s 2100047 ..................................................................................78
B ngă2.32.ăHóaăđ năGTGTăd ch v (vi n thông).......................................................... 79
B ng 2.33. Phi u chi thanh toán d ch v .......................................................................80
B ngă2.34.ăPhi uăxu tăkhoăv năphòngăph m .................................................................82
B ngă2.35.ăChiăphíăkh uăhaoătàiăs năc ăđ nhăb ăph năqu nălỦădoanhănghi pă(trích) ....83

B ngă2.36.ăB ngăthanhătoánăti năl

ngăb ăph năqu nălỦădoanhănghi p........................ 84

B ngă2.37.ăB ngăphânăb ăti năl ngăvàăb oăhi măxưăh iăb ăph năqu nălỦădoanhănghi p
.......................................................................................................................................85
B ng 2.38. S nh t ký chung (Trích) ............................................................................86
B ng 2.39. S cái TK 641 ............................................................................................. 88
B ng 2.40. S cái TK 642 ............................................................................................. 89
B ng 2.41. S ăcáiăTKă911 ............................................................................................. 90
B ng 3.1. Phi u xu t kho kiêm v n chuy n n i b (S a) .............................................95
B ng 3.2. Phi u xu t kho kiêm v n chuy n n i b hàng khuy n mãi (s a) .................97
B ng 3.3. S Nh t ký chung .......................................................................................... 99
B ng 3.4. S cái TK 156 .............................................................................................101
B ng 3.5. S cái TK 632 .............................................................................................102
B ng 3.6. S cái TK 641 .............................................................................................103
B ng 3.7. S cái TK 911 .............................................................................................104


DANH M C VI T T T
Tênăđ yăđ

Ch vi t t t
BVMT

B o v môiătr

CCDC

Công c d ng c

CKTM

Chi t kh uăth

CP

Chi phí

ă(đ)

ng

ngăm i

ng

DN

Doanh nghi p

DT

Doanh thu

DTT

Doanh thu thu n

GTDT

Gi m tr doanh thu

GTGT

Giá tr giaăt ng

GVHB

Giá v n hàng bán

HTK

Hàng t n kho

K/C

K t chuy n

KK K

Ki măkêăđ nh k

KKTX

Kêăkhaiăth

NVL

Nguyên v t li u

PC

Phi u chi

PKT

Phi u k toán

PNK

Phi u nh p kho

PT

Phi u thu

PXK

Phi u xu t kho

QLDN

Qu n lý doanh nghi p

SL

S l

TK

Tài kho n

TSC

Tài s n c đ nh

TT B

Tiêu th đ c bi t

ng xuyên

ng

Thang Long University Libraty


CH

NGă1.

LÝ LU N CHUNG V

K

TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC Ð NH

K T QU BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHI P TH
THEOăTHỌNGăT ă200/2014/TT-BTC

NG M I

1.1. Khái quát chung v k toánăbánăhƠngăvƠă xácăđ nh k t qu bán hàng trong
doanh nghi păth ngăm i
1.1.1.

c đi m c a ho t đ ng kinh ếoanh th

Ho tă đ ngă kinhă doanhă th

ng m i

ngă m i là vi c th c hi n m t hay nhi u hành vi

th ngăm i c aăth ngănhânălàmăphátăsinhăquy năvàăngh aăv gi aăcácăth ngănhână
v i nhau ho c gi aă cácă th ng nhân có liên quan bao g m vi c mua bán hàng hoá,
cung ng d ch v th

ngăm i và các ho tăđ ng xúc ti năth

ngăm i nh m m căđíchăl i

nhu n ho c th c hi n chính sách kinh t xã h i.
Th ngă nhână cóă th làă cáă nhână cóă đ n ngă l c hành vi dân s hay các h gia
đình,ă t h p tác ho c các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t thành l p theo
quyăđ nh c a pháp lu t.
Ho tăđ ngăkinhădoanhăth

ngăm i có ch căn ngăt ch c và th c hi n vi c mua

bánătraoăđ i hàng hoá, cung c p các d ch v nh m ph c v s n xu tăvàăđ i s ng nhân
dân. Ho tă đ ngă kinhă doanhă th ngă m i là khâu trung gian n i li n gi a s n xu t và
tiêu dùng.
Ho tăđ ngăkinhădoanhăth

ngăm i có nh ngăđ căđi m sau:

- V ho tăđ ng: Ho tăđ ng kinh t c ăb nălàăl uăchuy năhàngăhoáă(L uăchuy n
hàng hoá là s t ng h p các ho tăđ ng thu căquáătrìnhămuaăbánătraoăđ i và d
tr hàng hoá).
- V hàngăhoá:ăHàngăhoáătrongăkinhădoanhăth

ngăm i g m các lo i v tăt ,ăs n

ph m có hình thái v t ch t và phi v t ch t mà doanh nghi p mua v v i m c
đíchăđ bán.
- V ph

ngăth căl uăchuy n hàng hoá: Ho tăđ ngăkinhădoanhăth

ngăm i có 2

hình th căl uăchuy n chính là bán buôn, bán l .
- V t ch c kinh doanh: có th theo nhi uămôăhìnhăkhácănhauănh ăt ch c bán
buôn, bán l , công ty kinh doanh t ng h p, công ty môi gi i, công ty xúc ti n
th ngăm i...
- V s v năđ ng c a hàng hoá; s v năđ ng c a hàng hoá không gi ng nhau,
tu thu c vào ngu năhàngăvàăngànhăhàngă(hàngăl uăchuy nătrongăn c, hàng
xu t nh p kh u.).ă Doă đóă chiă phíă thuă muaă vàă th iă giană l uă chuy n hàng hoá

c ngăkhácănhauăgi a các lo i hàng.
Trang 1


1.1.2. Các khái ni m liên quan đ n k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng
Bán hàng là khâu cu i cùng c a quá trình ho tăđ ng kinh doanh trong các doanh
nghi păth ngă m i. âyă làăquáătrìnhăchuy n giao quy n s h u hàng hoá cho ng i
mua và doanh nghi p thu ti n v ho căđ c quy n thu ti n. Xét v gócăđ kinh t ; bán
hàng là quá trình hàng hoá c a doanh nghi păđ c chuy n t hình thái v t ch t (hàng)
sang hình thái ti n t (ti n).
Quá trình bán hàng

các doanh nghi p nói chung và doanh nghi păth

ngăm i

nói riêng có nh ngăđ căđi măchínhăsauăđây:
- Có s traoă đ i tho thu n gi aă ng
bán,ăng

iă muaă vàă ng

i bán, ngu iă bánă đ ng ý

iămuaăđ ng ý mua.

- Có s thayăđ i quy n s h u v hàngăhoá:ăng i bán m t quy n s h u,ăng i
mua có quy n s h u v hàngăhoáăđưămuaăbán.ăTrongăquáătrìnhătiêuăth hàng
hóa, các DN cung c p cho khách hàng m t kh iăl ng hàng hoá và nh n l i
c a khách hàng m t kho n g i là doanh thu bán hàng. S doanhăthuănàyălàăc ă

s đ DN xácăđ nh k t qu kinh doanh c a mình.
Doanh thu theo chu n m c k toán Vi t Nam s 14 là t ng giá tr các l i ích
kinh t DN thuăđ c trong k k toán phát sinh t các ho tăđ ng s n xu t, kinh doanh
thôngăth ng c a DN góp ph nălàmăt ngăv n ch s h u.ăDoanhăthuăbánăhàngăđ c
ghi nh năkhiăđ ng th i th aămưnă5ăđi u ki n sau:
- DNăđưăchuy n giao ph n l n r i ro và l i ích g n ki n v i quy n s h u s n
ph m ho căhàngăhóaăchoăng i mua;
- DN không còn n m gi quy n qu nălỦăhàngăhóaăc ngănh ăquy n s h u hàng
hóa ho c quy n ki m soát hàng hóa;
- Doanh thu đ

căxácăđ nhăt

- DNăđưăthuăđ

c ho c s thuăđ

- Xácăđ nhăđ

ngăđ i ch c ch n;
c l i ích kinh t t giao d ch bán hàng;

c chi phí liênăquanăđ n giao d ch bán hàng

Các kho n gi m tr doanh thu dùngăđ ph n ánh toàn b s ti n gi m tr cho
ng iă muaă hàngă đ c tính gi m tr vào doanh thu ho tă đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p. Các kho ng gi m tr doanh thu bao g m:
- Chi t kh uă th ngă m i là kho n mà DN gi m giá niêm y t cho khách hàng
mua hàng hóa v i s l ng l n theo th a thu n v CKTMă đưă ghiă trongă h p
đ ng kinh t ho c cam k t mua ậ bán hàng hóa.

- Gi m giá hàng bán là kho n gi m tr cho khách hàngăngoàiăhóaăđ năhayăh p
đ ng kinh t do hàng hóa kém ch tăl ng,ăsaiăquyăcách,ăgiaoăhàngăkhôngăđúngă
th iăgian,ăđ aăđi m…đưăth a thu n trong h păđ ng kinh t .
Trang 2

Thang Long University Libraty


- Hàng bán b tr l i là giá tr hàngăhóaămàăDNăđưăbánăvàăghiănh năDTănh ngă
sauă đóă b khách hàng tr l i do vi ph m h pă đ ng kinh t , cam k tă đưă th a
thu n: hàng hóa kém ch tăl

ng ho căkhôngăđúngăch ng lo iăvàăDNăđưăđ ng ý

nh n l i s hàng này.
Doanh thu thu n là ph n chênh l ch gi a DT bán hàng và các kho n gi n tr
DT. Công th c tính doanh thu thu năđ căxácăđ nhănh ăsau:
Doanh thu thu n

=

T ng DT bán hàng

-

Các kho n gi m tr DT

Giá v n hàng bán là giá tr l ngăhàngăhóaăđưăbánăđ c c a m t DN trong m t
kho ng th i gian nh tăđ nh, nó ph n ánh m c tiêu th hàngăhóaăc ngănh ăthamăgiaăvàoă
quáătrìnhăxácăđ nh l i nhu n c aăDN.ăTrongăDNăth ngăm i thì GVHB c a hàng hóa

đưă bánă trongă k chính là s ti n mà DN b raă đ cóă đ c hàng hóa, d ch v t nhà
cung c p.
L i nhu n g p là ph n chênh l ch gi a doanh thu thu n và giá v n hàng bán
trong k ,ăđ căxácăđ nh b ng công th c:
L i nhu n g p

=

Doanh thu thu n

-

Giá v n hàng bán

Chi phí bán hàng là nh ng kho n CPăphátăsinhăcóăliênăquanăđ n ho tăđ ng tiêu
th s n ph m, hàng hóa, d ch v trong k c a doanh nghi p, bao g m các CP chào
hàng, gi i thi u s n ph m, qu ng cáo s n ph m, hoa h ng bán hàng, CP b o hành s n
ph m, hàng hóa (tr ho tăđ ng xây l p), CP b o qu n,ăđóngăgói,ăv n chuy n,…
Chi phí qu n lý doanh nghi p là nh ng kho năchiăphíăcóăliênăquanăchungăđ n
toàn b ho tă đ ng c aăDNă màăkhôngătáchăriêngăđ c cho b t k ho tăđ ng nào. CP
qu n lý DN bao g m: chi phí v l ngănhânăviênăb ph n qu n lý (ti năl ng,ăkho n
ph c p,..); b o hi m xã h i, b o hi m y t ,ăkinhăphíăcôngăđoàn,ăb o hi m th t nghi p
c a nhân viên qu n lýdoanh nghi p; chi phí v t li uă v nă phòng,ă côngă c laoă đ ng,
kh uăhaoă TSC ădùngă choă qu n lý doanh nghi p; ti nă thuêă đ t, thu môn bài; kho n
l p d phòng ph iă thuă khóă đòi;ă d ch v mua ngoàiă (đi n,ă n c,ă đi n tho i, fax, b o
hi m tài s n, cháy n ...); chi phí b ng ti n khác (ti p khách,h i ngh khách hàng...).
Xácăđ nh k t qu bán hàng là vi c so sánh gi aăchiăphíăkinhădoanhăđưăb ra và
DT đưăthuăv trong k . N u thu nh p l năh năchiăphíăthì k t qu bán hàng là lãi, thu
nh p nh h nă chiă phíă thìă k t qu bán hàng là l . Vi că xácă đ nh k t qu bán hàng
th ngăđ c ti n hành vào cu i k kinh doanh ho c tu thu c vào t ngăđ căđi m kinh

doanh và yêu c u qu n lý c a t ng doanh nghi p. K t qu bánă hàngă đ că xácă đ nh
nh ăsau:
K t qu
bán hàng

=

L i nhu n
g p

-

(CP bán hàng + CP qu n lý doanh nghi p)
Trang 3


1.1.3. Vai trò và nhi m v k toán bán hàng và xác đ nh k t qu bán hàng
Bán hàng và xácăđ nh k t qu kinh doanh có vai trò vô cùng quan tr ng không
ch đ i v i doanh nghi pămàăcònăđ i v i toàn b n n kinh t quôcă dân.ă
thân doanh nghi păcóăbánăđ

iv ib n

c hàng thì m i có thu nh păđ bùăđ p nh ng chi phí b

ra,ăcóăđi u ki năđ m r ng ho tăđ ng kinh doanh, nângăcaoăđ i s ng c aăng i lao
đ ng, t o ngu n tích lu cho n n kinh t qu c dân. Vi căxácăđ nh chính xác k t qu
bánăhàngălàăc ăs xácăđ nh chính xác hi u qu ho tăđ ng cu các doanh nghi păđ i v i
nhàăn c thông qua vi c n p thu , phí, l phíăvàoăngânăsáchănhàăn c,ăxácăđ nhăc ăc u
chi phí h p lý và s d ng có hi u qu cao s l i nhu nă thuă đ c gi i quy t hài hoà

gi a các l i ích kinh t :ăNhàăn

c, t p th vàăcácăcáănhânăng

iălaoăđ ng.

Nh ăđưăkh ngăđ nh,ăbánăhàngăvàăxácăđ nh k t qu bánăhàngăcóăỦăngh aăs ng còn
đ i v i doanh nghi p. K toán trong các doanh nghi p v iăt ăcáchălàăm t công c qu n
lý kinh t , thu nh n x lý và cung c p toàn b thông tin v tài s n và s v năđ ng c a
tài s năđóătrongădoanhănghi p nh m ki m tra, giám sát toàn b ho tăđ ng kinh t , tài
chính c a doanh nghi p, có vai trò quan tr ng trong vi c ph c v qu n lý bán hàng và
xácăđ nh k t qu bán hàng c a doanh nghi păđó. Qu n lý bán hàng là qu n lý k ho ch
và th c hi n k ho ch tiêu th đ i v i t ng th i k , t ng khách hàng, t ng h păđ ng
kinh t .
Yêu c uăđ i v i k toán bán hàng là ph i giám sát ch t ch hàng hoá tiêu th trên
t t c cácă ph ngă di n: s l ng, ch t l ng…Tránhă hi nă t ng m tă mátă h ă h ng
ho c tham ô lãng phí, ki m tra tính h p lý c a các kho n chiăphíăđ ng th i phân b
chínhăxácăchoăđúngăhàngăbánăđ xácăđ nh k t qu kinh doanh. Ph i qu nălỦăch tăch
tình hình thanh toán c a khách hàng yêu c uăthanhătoánăđúngăhìnhăth c và th i gian
tránh m t mát

đ ng v n.

Nhi m v c a k toán bán hàng:
-

Ph n ánhăchínhăxác,ăđ yăđ , k p th i các nghi p v kinh t phát sinh trong quá
trình mua bán hàng hóa và tính giá v n hàng mua, giá v n hàng t n kho, giá
v n hàng bán và doanh s bán ra m tăcáchăđúngăđ n ph c v cho vi c ch đ o
kinh doanh. Làm t t công tác ki m kê, b oăđ m an toàn hàng hóa trong kho.

- Xácă đ nhă chínhă xác,ă đ yă đ , k p th i các lo i doanh thu, chi phí và k t qu
kinh doanh c a t ng ho tăđ ng và c a toàn doanh nghi p trong k h ch toán.
- Cung c p thông tin và l p báo cáo theo yêu c u qu n lý.
1.1.4. Các ph
1.1.4.1. Các ph

ng th c bán hàng và ph

ng th c thanh toán

ng th c bán hàng

- Bánăhàngătheoăph

ngăth c bán buôn
Trang 4

Thang Long University Libraty


Bánăbuônăđ

c hi u là hình th căbánăhàngăchoăng

iămuaătrungăgianăđ h ti p

t c chuy n bán ho c bán cho các nhà s n xu t.
Ph ngăth c này có thu n l i là có th giúp cho doanh nghi p thu h i v n nhanh,
đ y nhanh vòng quay c a v n do kh iă l ng hàng hóa tiêu th l n. Tuy nhiên, v i

ph ngăth c này doanh nghi păc ngăcóăth g pănguyăc ăkh ng ho ng th a trong tiêu
th do doanh nghi p b ng năcáchăv iăng i tiêu dùng cu i cùng b iăng i mua trung
gian ho c b chi m d ng v n do bên mua thi u thi n chí, ch m thanh toán. Theo
ph

ngăth c này có hai hình th c bán buôn.
+ Ph

ngăth c bán buôn qua kho

Bán buôn qua kho theo hình th c tr c ti p:ă âyălà hình th căbánăhàngătrongăđóă
doanh nghi p xu t kho hàng hóa giao tr c ti p choăđ i di n c a bên mua. Bên mua s
c ng

iăđ i di năđ n kho c aăbênăbánăđ nh n hàng. DN s xu t kho hàng hóa và giao

tr c ti p choă đ i di nă bênă mua;ă sauă khiă đ i di n bên mua nh nă đ hàng, thanh toán
ho c ch p nh n thanhătoánăthìăhàngăhóaăđ c coi là tiêu th .
Bán buôn qua kho theo hình th c g i bán: Là hình th căbánăhàngătrongăđóădoanhă
nghi păc năc vàoăđ năđ t hàng ho c h păđ ngăđã ký k t đ ng ý xu t kho hàng hóa và
chuy năhàngăđ n kho c a bên mua ho c m tăđ aăđi m nh tăđ nhădoăbênămuaăquyăđ nh
trong h pă đ ng. Trong quá trình v n chuy n, hàng hóa này v n thu c quy n s h u
c a DN, ch khi bên mua ki m nh n, thanh toán ho c ch p nh n thanh toán, lúc này
quy n s h uăhàngăhóaăđ c chuy năgiaoăchoăbênămua,ănh ăv y hàng hóa m iăđ c
coiălàăđưătiêuăth .
+ Ph

ngăth c bán buôn v n chuy n th ng

Bán buôn v n chuy n th ng là hình th c bán mà doanh nghi păth ngăm i sau

khi ti n hành mua hàng khôngă đ aăv nh p kho mà chuy n th ngă đ n cho bên mua.
Thu c hình th c này bao g m bán buôn v n chuy n th ng tr c ti p và bán buôn v n
chuy n th ng theo hình th c g i hàng.
Bán buôn v n chuy n th ng có tham gia thanh toán: Theo hình th c này, DN
v a ti n hành thanh toán v i hai ch th là bên cung c p hàng hóa và bên mua hàng,
ngh aălàăphátăsinhăc nghi p v muaăhàngăvàăbánăhàng.ăPh
hai hình th c: Giao tay ba và chuy n hàng.

ngăth c bán hàng này có

 Giao tay ba là hình th c mà sau khi mua hàng, DN giao tr c ti p hàng
hóaăchoăđ i di n bên mua t i kho c a nhà cung c p,ăđ i di n bên mua ký
nh nă đ yă đ l ngă hàngă vàă đưă thanhă toánă ho c ch p nh n thanh toán
ti năhàngăthìăhàngăhóaăđ căcoiălàăđưătiêuăth .

Trang 5


 Chuy n hàng hay g i bán là hình th c mà DN sau khi mua và nh n hàng
s dùngăph ngăti n v n t iăđ giaoăhàngătheoăđ aăđi măđưăth a thu n.
Hàng hóa trong khi v n chuy n v n thu c quy n s h u c a DN, ch khi
DN nh năđ c ti n ho c gi y báo c a bên mua xác nh năđưănh năđ c
hàng và ch p nh n thanh toán thì hàng hóa đóăm iăđ

c coi là tiêu th .

Bán buôn v n chuy n th ng không tham gia thanh toán: V iă ph

ngă th c bán

hàng này thì DN ch là bên trung gian gi a nhà cung c păvàăng i mua nên không phát
sinh nghi p v mua bán hàng hóa. Tùy theo th a thu n trên h pă đ ng mà DNă đ c
h ng kho n hoa h ng môi gi i do nhà cung c p ho c bên mua chi tr .
- Bánăhàngătheoăph

ngăth c t ch c bán l :

Bán l đ c hi uălàăph ngăth c bán hàng tr c ti păchoăng i tiêu dùng, không
thông qua các trung gian. Thu căph ngăth c bán l g m có các hình th c sau:
+ Bán l thu ti n t i ch
âyălàăph ngăth c bán l mà nhân viên bán hàngăđ ng th i th c hi n ch căn ngă
bán hàng và ch că n ngă thuă ngân.ă Cu i ca bán hàng, nhân viên bán hàng ti n hành
ki m qu y và l p báo cáo ti n bán hàng n p cho k toán bán l đ ghi s .
+ Bán l thu ti n t p trung
V iăph ngăth c bán l thu ti n t p trung, nhân viên bán hàng và nhân viên thu
ngân th c hi n ch că n ngă đ c l p v i nhau. Cu i ca bán hàng, nhân viên bán hàng
ki m hàng hóa t i qu y và l p báo cáo doanh thu n p theo ca. Nhân viên thu ngân có
nhi m v thu ti n, ki m ti n và n p ti n cho th qu . K toán bán hàng nh n ch ng t
t i qu yălàmăc năc đ ghi nghi p v bán hàng trong ngày và k báo cáo.
+ Bán hàng t đ ng: là hình th c bán hàng s d ng máy bán hàng t đ ng,
trongă đó ng i mua s ph i b ti nă vàoă máyă sauă đóă máyă bánă hàngă s t
đ ngăđ yăhàngăraăchoăng
+ Ph
Làăph

i mua.

ngăth c bán hàng tr góp
ngăth c bán hàng thu ti n nhi u l năvàăng

iămuaăth

ng ph i ch u m t

ph n lãi su t trên s tr ch m. Quy n s h u ch chuy năgiaoăchoăng i mua khi h
thanh toán h t ti n,ănh ngăv m t h ch toán, khi hàng chuy năgiaoăchoăng i mua thì
đ c coi là tiêu th . S lãi ph i thu c aăbênămuaăđ c ghi nh năvàăđ nh k phân b
d n vào doanh thu ho tăđ ng tài chính, còn doanh thu bán hàng v n tính theo giá thanh
toán ngay.
- Ph

ngăth c bán hàng quaăđ i lý

Bánăhàngăquaăđ i lý là hình th căbánăhàngămàătrongăđóăDNăgiaoăhàngăchoăc ăs
đ i lý, ký g iăđ cácăc ăs này tr c ti p bán hàng. Khi phát sinh nghi p v giao ậ nh n
Trang 6

Thang Long University Libraty


đ i lý thì hai bên ph i ký k t h păđ ng, xácăđ nh m tăhàng,ăph
ph

ngăth c giao nh n,

ngăth c thanh toán, giá bán, t l hoa h ng, trách nhi m và quy n l i c a t ng

bên.
+

i v iăbênăgiaoăđ iălỦ:ăBênăgiaoăđ iălỦălàăđ năv ch hàng,ăđ c phép tính
DT bán hàng và ph i có trách nhi m qu n lý s hàng theo t ngăc ăs đ i lý
k t khiăgiaoăhàngăchoăđ n khi nh n thông báo bán hàng t c ăs đ i lý, ký
g i.ăBênăgiaoă đ i lý ph i có trách nhi măthanhătoánăđ yă đ ti n hoa h ng
choăbênăđ iălỦănh ăđưăth a thu n.

+

i v i bên nh nă đ i lý: Bên nh nă đ iă lỦă làă ng i cung c p d ch v bán
hàng, có trách nhi m qu n lý và t ch c bán s hàngăđưănh p. Sau khi bán
đ c hàng, bên nh năđ i lý ph i thanh toán k p th i,ăđ yăđ ti n hàng cho
bênăgiaoăđ iălỦăvàăđ c nh n hoa h ng tính theo t l quyăđ nh trên giá bán.

1.1.4.2. Các ph

ng th c thanh toán

- Thanh toán b ng ti n m t
Là hình th c bán hàng thu ti năngay,ăngh aălàăkhiăgiaoăhàngăchoăng
ng i mua n p ti n ngay cho th qu .ăTheoăph
h ng chi t kh uătheoăhóaăđ n.

i mua thì

ngăth c này khách hàng có th đ

c

- Thanh toán không dùng ti n m t
đ

Là hình th c thanh toán mà không có s xu t hi n c a ti n m t, vi c thanh toán
c th c hi n b ng cách trích chuy n trên các tài kho n ngân hàng c a ch th liên

quanăđ n s ti n ph i thanh toán. Ngoài ra, vi c xác nh năthanhătoánăđ
các ch ng t h păphápănh ăgi y nh thu, gi y y nhi măchi,ăséc…
1.1.5. Ph

căc năc vào

ng pháp xác đ nh giá v n hàng bán

1.1.5.1. Các ph

ng pháp tính tr giá c a hàng xu t kho

ătínhătr ăgiá xu tăc aăhàngăhóaăt năkho,ătheoăthôngăt ă200/2014/TT-BTCăc aă
B ătàiăchínhăbanăhànhăngàyă22ăthángă12ăn mă2014 k ătoánăcóăth ăápăd ngăm tătrongă
cácăph

ngăphápăsau:

- Ph

ngăphápăth căt ăđíchădanh:

Ph ngăphápătínhătheoăgiáăđíchă danhăđ căápăd ngăd aă trênăgiá tr ăth căt ăc aă
s nă ph m,ă v tă t ,ă hàngă hóaă thu că lôă hàngă nh pă nàoă thìă l yă đ nă giáă nh pă khoă c aă lôă
hàngă đóă đ ă tínhă giáă xu tă HTK.ă Ph ngă phápă nàyă nên ch ă ápă d ngă choă cácă doanhă
nghi păcóăítăm tăhàngăho căm tăhàngă năđ nhăvàănh nădi năđ

c.

uăđi măc aăph ng phápăth căt ăđíchădanhălàăd ăápăd ngăv iăk ătoánăth ăcôngă
doăđ năgiáăxu tăc aăhàngăt năkhoăchínhălàăđ năgiáănh păvàoăc aălôăhàngăđó,ăđ ngăth iă
ph

ngăphápănày tuân th ănguyênăt căphùăh pătrongăk toán:ăCPăth căt ăphùăh păv iă
Trang 7


DTă th că t .ă Ngoàiă ra,ă ph
ph

ngă phápă nàyă tínhă giáă xu tă khoă chínhă xác h nă soă v iă cácă

ngăphápăkhác do đ năgiáăhàngăxu tăkhoăkhôngăph iăgiáă

cătínhămàăchínhălàăđ nă

giáănh păvàoăc aălôăhàngăđó.
Tuyănhiên,ăvi căápăd ngăph ngăphápănàyăđòiăh iănh ngăđi uăki năkh tăkhe,ăch ă
nh ngădoanhănghi păkinhădoanhăcóăítălo iăm tăhàng,ăhàngăt năkhoăcóăgiáătr ăl n,ăm tă
hàngă nă đ nhă vàă lo iă hàngă t nă khoă nh nă di nă đ
ph

că thìă m iă cóă th ă ápă d ngă đ

că

ngăphápănày.ăCònăđ iăv iănh ngădoanhănghi păcóănhi uălo iăhàngăthìăkhôngăth ă

ápăd ngăđ

căph

Ph

-

ngăphápănày.

ngăphápăbìnhăquânăgiaăquy n:

Theoăph

ngăphápăbìnhăquânăgiaăquy n,ăgiáătr ăc aăt ngălo iăhàngăt năkhoăđ

că

tínhătheoăgiáătr ătrungăbìnhăc aăt ngălo iăhàngăt năkhoăđ uăk ăvàăgiáătr ăt ngălo iăhàngă
t năkhoăđ cămuaăho căs năxu tătrongăk .ăGiáătr ătrung bìnhăcóăth ăđ cătínhăchoăc ă
k ă ho că sauă t ngă lôă hàngă nh pă v ,ă ph ă thu că vàoă đi uă ki nă c ă th ă c aă m iă doanhă
nghi p.
+ Giá bình quân giaăquy n c k d ătr
Theoăph ngăphápănày,ăđ năcu iăk ăm iătínhătr ăgiáăv năc aăhàngăxu tăkhoătrongă
k .ăTu ătheoăk ăd ătr c aădoanhănghi păápăd ngămàăk ătoánăhàng t năkhoăc năc ăvàoă
giáănh p,ăl ngăhàngăt năkhoăđ uăk ăvàănh pătrongăk ăđ ătínhăgiáăđ năv ăbìnhăquân:
năgiáăxu tăkhoă
bình quân trong

k ăc aăm tălo iă
s năph m
uăđi m:ă

=

Giáătr ăhƠngăt năđ uăk ă+ăGiáătr ăhƠngănh pătrongăk
S ăl

ngăhƠngăt năđ uăk ă+ăS ăl

ngăhƠngănh pătrongăk

năgi n,ăd ălàm,ăch ăc nătínhătoánăm tăl năvàoăcu iăk .

Nh căđi m:ă ăchínhăxácăkhôngăcao,ăh năn a,ăcôngăvi cătínhătoánăd năvàoăcu iă
k gâyă nhă h ngă đ n ti nă đ ă c aă cácă ph nă hànhă khác.ă Ngoàiă ra,ă ph ngă phápă nàyă
ch aă đápă ngă yêuă c uă k pă th iă c aă thôngă tină k ă toánă ngayă t iă th iă đi mă phátă sinhă
nghi păv .
+ Giá bình quânăgiaăquy năsauăm iăl nănh pă
Sauă m iă l nă nh pă s nă ph m,ă v tă t ,ă hàngă hoá,ă k ă toánă ph iă xácă đ nhă l iă giáă tr ă
th căc aăhàngăt năkhoăvàăgiáăđ năv ăbìnhăquân.ăGiáăđ năv ăbìnhăquânăđ
côngăth căsau:
Giáăđ năv ăbìnhăquơnă
sauăm iăl nănh p

=

cătínhătheoă

Tr giá th c t hàng hóa t n kho sau m i l n nh p
S ăl

ngăhƠngăhóaăth căt ăt năkho sauăm iăl nănh p
Trang 8

Thang Long University Libraty


Ph

ngăphápănàyăcóă uăđi mălàăkh căph căđ

th căt ăđíchădanhăvàăph

cănh ngăh năch ăc aăph

ngăphápă

ngăphápăbìnhăquânăgiaăquy năc ăk ăd ătr nh ngăvi cătínhă

toánăl păl iănhi uăl n,ăph căt p,ăt nănhi uăcôngăs c.ăDoăđ căđi mătrênămàăph ng pháp
nàyă đ că ápă d ngă ă cácă doanhă nghi pă cóă ítă ch ngă lo iă hàngă t n kho,ă cóă l uă l ngă
nh păxu tăít.
+ Ph
Ph

ngăphápănh pătr

ngăphápănh pătr

că- xu tătr

c,ăxu tătr

c

căápăd ngăd aătrênăgi ăđ nhălàăhàng hóaănh pă

khoătr căs ăđ căxu tăbánătr c;ăgiáătr ăxu tăkhoăđ cătínhătheoăgiáăc aălôăhàngănh pă
tr căvàăth căhi nătu năt ăchoăđ năkhiăhàngăhóa đ căxu tăraăh t.ăTheoăph ngăphápă
nàyăthìăgiáătr ăhàngăxu tăkhoăđ cătínhătheoăgiáăc aălôăhàngănh păkhoă ăth i đi măđ uă
k ăho căg năđ uăk ,ăgiáătr ăc aăhàngăt năkhoăcu iăk ăđ
khoă ăth iăđi măcu iăk ăho căg năcu iăk ăcònăt năkho.
Ph

ngăphápănàyăgiúpăchoăchúngătaăcóăth ătínhăđ

cătínhătheoăgiáăc aăhàngănh pă
căngayătr ăgiáăv năhàngăxu tă

khoăt ngăl năxu tăhàng,ădoăv yăđ măb oăcungăc păs ăli uăk păth iăchoăk ătoánăghiăchépă
cácăkhâuăti pătheoăc ngănh ăchoăqu nălỦ.ăTr ăgiáăv năc aăhàngăt năkhoăs ăt ngăđ iăsátă
v iăgiáăth ătr ngăc aăm tăhàngăđó.ăVìăv yăch ătiêuăhàngăt năkhoătrênăbáoăcáoăk ătoánă
cóăỦăngh aăth căt ăh n.
Tuyănhiên,ăph

ngăphápănàyăcóănh

căđi mălàălàmăchoădoanhăthuăhi năt iăkhôngă

phùăh păv iănh ngăkho năchiăphíăhi năt i.ăTheoăph ngăphápănày,ădoanhăthuăhi năt iă
đ căt oăraăb iăgiáătr ăs năph m,ăv tăt ,ăhàngăhoáăđưăcóăđ căt ăcáchăđóăr tălâu.ă ngă
th iă n uă s ă l ngă ch ngă lo iă m tă hàngă nhi u,ă phátă sinhă nh pă xu tă liênă t că d nă đ nă
nh ngăchiăphíăchoăvi căh chătoánăc ngănh ăkh iăl ngăcôngăvi căs ăt ngălênăr tănhi u.
+ Ph

ngăphápăgiáăbánăl

âyălàăph
Ph

ngăphápănàyăth

t nă khoă v iă s ă l
t

ngăphápăm iăb ăsungătheoăthôngăt ă200/2014/TT-BTC
ngăđ

cădùngătrongăngànhăbánăl ăđ ătínhăgiáătr ăc aăhàngă

ngă l nă cácă m tă hàngă thayă đ iă nhanhă chóngă vàă cóă l iă nhu nă biênă

ngăt ămàăkhôngăth ăs ăd ngăcácăph
Giáăg căhàngăt năkhoăđ

ngăphápătínhăgiáăg căkhác.ă

căxácăđ nhăb ngăcáchăl yăgiáăbánăc aăhàngăt năkhoătr ă

điăl iănhu năbiênătheoăt ăl ăph nătr măh pălỦ.ăT ăl ăđ căs ăd ngăcóătínhăđ năcácăm tă
hàngăđóăb ăh ăgiáăxu ngăth păh năgiáăbánăbanăđ uăc aănó.ăThôngăth ngăm iăb ăph nă
bánăl ăs ăs ăd ngăm tăt ăl ăph nătr măbìnhăquânăriêng.
Ph ngăphápăgiáăbánăl ăđ căápăd ngăchoăm tăs ăđ năv ăđ căthùănh ăcácăđ năv ă
kinhădoanhăsiêuăth ăho căt ngăt .ă căđi măc aălo iăhìnhăkinhădoanhăsiêuăth ălàăch ngă
lo iă m tă hàngă r tă l n,ă m iă m tă hàngă l iă cóă s ă l ngă l n.ă Khiă bánă hàng,ă cácă siêuă th ă
khôngăth ătínhăngayăgiáăv năc aăhàngăbánăvìăch ngălo iăvàăs ăl ngăcácăm tăhàngăbánă
Trang 9


raăhàngăngàyăr tănhi u,ăl

ngăkháchăhàngăđông.ăVìăv y,ăcácăsiêuăth ăth

ngăxâyăd ngă

m tăt ăl ăl iănhu năbiênătrênăgiáăv năhàngămuaăvàoăđ ăxácăđ nhăraăgiáăbánăhàngăhóaă
(t călàădoanhăthu).ăSauăđó,ăc năc ădoanhăs ăbánăraăvàăt ăl ăl iănhu năbiên,ăsiêuăth ăs ă
xácăđ nhăgiáăv năhàngăđưăbánăvàăgiáătr ăhàngăcònăt năkho.
Ngànhă kinhă doanhă bánă l ă nh ă h ă th ngă cácă siêuă th ă đangă phátă tri nă m nhă m .ă
M cădùăChu năm căVi tăNamăch aăcóăquyăđ nhăcáchătínhăgiáăg căhàngăt năkhoătheoă
ph ngăphápă giá bánă l ă nh ngă th că t ă cácă siêuă th ăv nă ápă d ngă vìă cácă ph ngăphápă
khácăđưăquyăđ nhătrongăChu năm căkhôngăphùăh păđ ătínhăgiáătr ăhàngăt năkhoăvàăgiáă
v năhàngăbánăc aăsiêuăth .ăVi căb ăsungăquyăđ nhănàyălàăphùăh p v iăth căti năkinhă
doanhăbánăl ăt iăVi tăNamăvàăphùăh păv iăthôngăl ăqu căt .
1.1.5.2. Ph

ng pháp tính giá v n hàng bán th ng không qua kho

Trên th c t , các doanh nghi păth ng xuyên phát sinh ho tăđ ng bán hàng th ng
không qua kho. Khi có h păđ ngăth ngăm i, DN s ti n hành mua hàng hóa và v n
chuy n th ngăđ năchoăkháchăhàng.ă xácăđ nhăđ c giá v n hàng bán th ng,ăDNăc nă
c vàoă hóaă đ nă GTGTă màă bênă bán xu t cho DN, gi y thanh toán ho c ch p nh n
thanh toán c a khách hàng và ti n hành ghi nh n giá v n bán hàng.
Nh ăv y, giá v n bán hàng th ng không qua kho chính là tr giá mua hàng c a
DN.ăCáchăxácăđ nh giá v nănh ăv y ch áp d ng cho các DN có hình th c bán hàng
v n chuy n th ng không qua kho, k toán có th xácăđ nh giá v n hàng bán d dàng
thôngăquaăhóaăđ năGTGT c a bên cung c p hàng hóa.
1.1.5.3. Chi phí thu mua hàng hóa
Chi phí thu mua c a doanh nghi p bao g m các chi phí liên quan tr c ti păđ n
quáătrìnhăthuămuaăhàngănh :ăChiăphíăb o hi m hàng hóa, ti n thuê kho bãi; chi phí v n
chuy n, b c x p hàng hóa, b o qu n hàng hóa t n iămuaăv đ n kho doanh nghi p;
các hao h t t nhiênătrongăđ nh m căphátăsinhătrongăquáătrìnhăthuămuaăhàngăhóa…
Chi phí thu mua hàng hóa trong k đ

c tính cho hàng tiêu th trong k và hàng

t n kho th c t cu i k . Vi c l a ch n tiêu th c phân b chi phí mua hàng tùy thu c
vào tình hình c th c a t ng doanh nghi pănh ngăph i th c hi n theo nguyên t c nh t
quán.
Chi phí thu mua hàng hóa t i công ty C ph n Vi tăTinhăAnhăđ
tiêu th c tr giá v n hàng bán trong k v i công th c sau:
Chi phí thu mua
hàng phân b

=

Giá v n hàng bán c a t ng m t hàng
T ng giá v n hàng bán

×

c phân b theo

T ng chi phí
thu mua

Trang 10

Thang Long University Libraty


1.2. K toánăbánăhƠngăvƠăxácăđ nh k t qu bán hàng
1.2.1. K toán bán hàng
1.2.1.1. Ch ng t k toán s d ng
- Hoáăđ năgiá tr giaăt ngă(đ i v i doanh nghi p n p thu GTGTătheoăph
pháp kh u tr )

ngă

- Hoáăđ năbánăhàngă(đ i v i doanh nghi p n p thu GTGTătheoăph ngăphápă
tr c ti p ho c kinh doanh nh ng m t hàng không thu că đ i t ng ch u thu
GTGT)
- Phi u xu t kho ho c Phi u xu t kho kiêm v n chuy n n i b
- Phi u xu t kho hàng g iăbánăđ i lý
- Báo cáo bán hàng; B ng kê bán l hàng hoá, d ch v ; B ng thanh toán hàng
đ i lý (ký g i)
- Th qu y hàng; gi y n p ti n; b ng kê nh n hàng và thanh toán hàng ngày
- Các biên b n th a thi u hàng, biên b n gi m giá hàng bán, biên b n hàng bán

b tr l i
- Phi u thu, gi yăbáoăCó…
- Các ch ng t khác có liên quan
1.2.1.2. Tài kho n s d ng
- Tài kho n 151 ậ Hàng mua đangăđiăđ

ng

TK 151
- Tr giá hàng hóa, v tăt ăđưămuaăđangăđiă - Tr giá hàng hóa, v tăt ăđưămuaăđangăđiă
đ ng;
đ ngă đưă v nh p kho ho că đưă chuy n
- K t chuy n tr giá th c t c a hàng v t giao th ng cho khách hàng;
t ă muaă đangă điă đ

ng cu i k

(tr

ng - K t chuy n tr giá th c t c a hàng hóa,

h p doanh nghi p h ch toán hàng t n kho v tă t ă đưă muaă đangă điă đ ngă đ u k
theoăph ngăphápăki măkêăđ nh k )
(tr ng h p doanh nghi p h ch toán hàng
t nă khoă theoă ph
k ).
S d ăbênăN : Tr giá hàng hóa, v tăt ăđưă
muaă nh ngă cònă đangă điă đ
nh p kho doanh nghi p).

ngă (ch aă v

Trang 11

ngă phápă ki mă kêă đ nh


Tài kho n 156 ậ Hàng hóadùngăđ ph n ánh tr giá th c t c a hàng hóa t i
kho, t i c aăhàngăvàăđ

c chi ti t theo t ng kho, c a hàng, t ng lo i hàng hóa.
TK 156

- Tr giá mua vào c a hàng hóa theo hóa
đ nă muaă hàngă bao g m các lo i thu
khôngăđ c hoàn l i (không bao g m thu
GTGTăđ c kh u tr )

- Tr giá c a hàng hóa xu tă khoă đ bán,
giaoă đ i lý, giao cho doanh nghi p ph
thu c; thuê ngoài gia công, ho c s d ng
cho s n xu t, kinh doanh;

- Chi phí thu mua hàng hóa;
- Chi phí thu mua phân b cho hàng hóa
- Tr giá c a hàng hóa thuê ngoài gia công đưăbánătrongăk ;
(g m giá mua vào và chi phí gia công);
- Chi t kh uă th ngă m iă hàngă muaă đ c
- Tr giá hàngăhóaăđưăbánăb ng i mua tr h ng;
l i nh p kho;

- Các kho n gi mă giáă hàngă muaă đ c
- Tr giá hàng hóa phát hi n th a khi ki m h ng;
kê;
- Tr giá hàng hóa tr l iăchoăng i bán;
- K t chuy n giá tr hàng hóa t n kho cu i - Tr giá hàng hóa phát hi n thi u khi
k (tr ng h p doanh nghi p k toán ki m kê;
hàng t n kho theo ph ng phápăKK K); - K t chuy n giá tr hàng hóa t năkhoăđ u
k (tr ng h p doanh nghi p k toán
hàng t n kho theo ph ngă phápă ki m kê
đ nh k )
S d ăbênăN :
- Tr giá mua vào c a hàng hóa t n kho;
- Chi phí thu mua c a hàng hóa t n kho.
TK 156 - Hàng hóa, có 3 tài kho n c p 2:
+ TK 1561 - Giá mua hàng hóa: Ph n ánh tr giá hi n có và tình hình bi n
đ ng c a hàng hóaămuaăvàoăvàăđưănh p kho (tính theo tr giá mua vào);
+ TK 1562 - Chi phí thu mua hàng hóa: Ph n ánh chi phí thu mua hàng hóa
phát sinh liên quanăđ n s hàngăhóaăđưănh p kho trong k và tình hình phân
b chi phí thu mua hàng hóa hi n có trong k cho kh iăl ngăhàngăhóaăđưă
bán trong k và t n kho th c t cu i k (k c t n trong kho và hàng g iăđiă
bán, hàng g iăđ i lý, ký g iăch aăbánăđ c). Chi phí thu mua hàng hóa h ch
toán vào tài kho n này ch bao g m các chi phí liên quan tr c ti păđ n quá
trìnhăthuămuaăhàngăhóaănh :ăChi phí b o hi m hàng hóa, ti n thuê kho, thuê
b n bãi,... chi phí v n chuy n, b c x p, b o qu n đ aăhàngăhóaăt n iămuaă
v đ n kho doanh nghi p; các kho n hao h t t nhiênătrongăđ nh m c phát
sinh trong quá trình thu mua hàng hóa.

Trang 12

Thang Long University Libraty

+ TK 1567 - Hàng hóa b tă đ ng s n: Ph n ánh giá tr hi n có và tình hình
bi năđ ng c a các lo i hàng hoá b tăđ ng s n c a doanh nghi p. Hàng hoá
b tăđ ng s n g m: Quy n s d ngăđ t; nhà; ho c nhà và quy n s d ngăđ t;
c ăs h t ngămuaăđ bán trong k ho tăđ ng kinh doanh bìnhăth ng; B t
đ ng s nă đ uă t ă chuy n thành hàng t n kho khi ch s h u b tă đ u tri n
khai cho m căđíchăbán.
- Tài kho n 157 ậ Hàng g iăđiăbán ph n ánh tr giá hàng hóa chuy n bán, g i
đ i lý, ký g i
TK 157
- Tr giá hàng hóa, thành ph măđưăg i cho
khách hàng, ho c g iă bánă đ i lý, ký g i;
g iăchoăcácđ năv c păd i h ch toán ph
thu c;
- Tr giá d ch v đưă cungă c p cho khách
hàng,ă nh ngă ch aă đ că xácă đ nhă làă đưă
bán;
- Cu i k k t chuy n tr giá hàng hóa,
thành ph mă đưăg iăđiă bánăch aăđ c xác
đ nhălàăđưăbánăcu i k (tr ng h p doanh
nghi p k toán hàng t n khoătheoăph ngă
pháp KK K).

- Tr giá hàng hóa, thành ph m g iăđiăbán,ă
dich v đưă cungă c pă đ că xácă đ nhă làă đưă
bán;
- Tr giá hàng hóa, thành ph mă đưă g iă điă
b khách hàng tr l i;
u k k t chuy n tr giá hàng hóa,

thành ph mă đưă g iă điă bán,ă d ch v đưă
cung c păch aăđ cxácăđ nhălàăđưăbánăđ u
k (tr ng h p doanh nghi p k toán
hàng t năkhoătheoăph ngăphápăKK K).

Tr giá hàng hóa, thành ph mă đưă g iă đi,ă
d ch v đưă cungă c pă ch aă đ că xácă đ nh
làăđưăbánătrong k
- Tài kho n 521 ậ Các kho n gi m tr doanh thu dùngăđ ph n ánh các kho n
đ căđi u ch nh gi m tr vào doanh thu bán hàng, cung c p d ch v phát sinh
trong k , g m: Chi t kh uăth ngăm i, gi m giá hàng bán và hàng bán b tr
l i.
TK 521
- S chi t kh uăth ngăm iăđưăch p nh n Cu i k k toán, k t chuy n toàn b s
thanh toán cho khách hàng
chi t kh u th ngă m i, gi m giá hàng
- S gi măgiáăhàngăbánăđưăch p thu n cho bán, doanhthu c a hàng bán b tr l i sang
ng i mua hàng;
tài kho nă 511ă “Doanhă thuă bánă hàngă vàă
- Doanh thu c a hàng bán b tr l i,ăđưătr cung c p d ch v ”ăđ xác đ nh doanh thu
l i ti nă choă ng i mua ho c tính tr vào thu n c a k báo cáo.
kho n ph i thu khách hàng v s s n
ph m,ăhàngăhóaăđưăbán
Tài kho n này không có s d
TK 521 có 3 tài kho n c p 2
Trang 13


+ TK 5211 - Chi t kh uăth
chi t kh u th

ng m i: Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh kho n

ngă m iă choă ng

i mua do khách hàng mua hàng v i s

l ng l nănh ngăch aăđ c ph n ánhătrênăhóaăđ năkhiăbánăs n ph m hàng
hóa, cung c p d ch v trong k .
+ TK 5212 - Hàng bán b tr l i: Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh doanh thu
c a s n ph m, hàng hóa, d ch v b ng

i mua tr l i trong k .

+ TK 5213 - Gi m giá hàng bán: Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh kho n gi m
giáăhàngăbánăchoăng i mua do s n ph m hàng hóa d ch v cung c p kém
quyăcáchănh ngăch aăđ c ph năánhătrênăhóaăđ năkhiăbánăs n ph m hàng
hóa, cung c p d ch v trong k .
- Tài kho n 511 ậ Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v ph n ánh DT bán
hàng và cung c p d ch v c a DN.
TK 511
- Các kho n thu gián thu ph i n p (thu Doanh thu bán s n ph m, hàng hoá,
GTGT theoă ph ngă phápă tr c ti p, thu b tă đ ng s nă đ uă t ă vàă cungă c p d ch
TT B,ăthu xu t kh u, thu BVMT);
v c a doanh nghi p th c hi n trong
- Doanh thu hàng bán b tr l i k t chuy n k k toán.
cu i k ;
- Kho n gi m giá hàng bán k t chuy n
cu i k ;
- Kho n chi t kh uă th ngă m i k t

chuy n cu i k ;
- K t chuy n doanh thu thu n vào tài
kho nă 911ă "Xácă đ nh k t qu kinh
doanh".
TK này không có s d
TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v , có 6 tài kho n c p 2:
+ TK 5111 - Doanh thu bán hàng hoá: Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh doanh
thu và doanh thu thu n c a kh iăl ngăhàngăhoáăđ căxácăđ nhălàă đưăbánă
trong m t k k toán c a doanh nghi p. Tài kho n này ch y u dùng cho
các ngành kinh doanh hàng hoá, v tăt ,ăl

ngăth c,...

+ TK 5112 - Doanh thu bán các thành ph m: Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh
doanh thu và doanh thu thu n c a kh iăl ng s n ph m (thành ph m, bán
thành ph m)ă đ că xácă đ nhă làă đưă bán trong m t k k toán c a doanh
nghi p. Tài kho n này ch y u dùng cho các ngành s n xu t v t ch tănh :ă
Công nghi p, nông nghi p, xây l p,ăng ănghi p, lâm nghi p,...
Trang 14

Thang Long University Libraty


+ TK 5113 - Doanh thu cung c p d ch v : Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh
doanh thu và doanh thu thu n c a kh iă l

ng d ch v đưă hoànă thành,ă đưă

cung c păchoăkháchăhàngăvàăđ c xác đ nhălàăđưăbánătrongăm t k k toán.
Tài kho n này ch y u dùng cho các ngành kinh doanh d ch v nh :ăGiaoă

thông v n t i,ăb uăđi n, du l ch, d ch v công c ng, d ch v khoa h c, k
thu t, d chv k toán, ki m toán,...
+ TK 5114 - Doanh thu tr c p, tr giá: Tài kho nănàyădùngăđ ph n ánh các
kho n doanhthu t tr c p, tr giá c aă Nhàă n c khi doanh nghi p th c
hi n các nhi m v cung c p s n ph m, hàng hoá và d ch v theo yêu c u
c aăNhàăn c.
+ TK 5117 - Doanh thu kinh doanh b tăđ ng s năđ uăt :ăTàiăkho n này dùng
đ ph n ánh doanh thu cho thuê b tă đ ng s nă đ uă t ă vàă doanhă thuă bán,ă
thanh lý b tăđ ng s năđ uăt .
+ TK 5118 - Doanh thu khác: Tài kho nă nàyă dùngă đ ph n ánh các kho n
doanh thu ngoài doanh thu bán hàng hoá, doanh thu bán thành ph m, doanh
thu cung c p d ch v ,ă doanhă thuă đ ctr c p tr giá và doanh thu kinh
doanh b tăđ ng s nănh :ăDoanhăthuăbánăv t li u, ph li u,nh ng bán công
c , d ng c và các kho n doanh thu khác.
- Tài kho n 611 ậ Mua hàng ph n ánh tr giá nguyên li u, v t li u, công c ,
d ng c , hàng hoá mua vào, nh p kho ho că đ aă vàoă s d ng trong k . Tài
kho n 611 ch áp d ngă đ i v i doanh nghi p k toán hàng t n kho theo
ph ngăphápăKK K.
TK 611
- K t chuy n giá g c hàng hoá, nguyên - K t chuy n giá g c hàng hoá, nguyên
li u, v t li u, công c , d ng c t n kho li u, v t li u, công c , d ng c t n kho
đ u k (theo k t qu ki m kê);
cu i k (theo k t qu ki m kê);
- Giá g c hàng hoá, nguyên li u, v t li u, - Giá g c hàng hoá, nguyên li u, v t li u,
công c , d ng c , mua vào trong k ;
công c , d ng c xu t s d ng trong k ,
ho c giá g c hàng hoá xu tă bánă (ch aă
đ căxácăđ nhălàăđưăbánătrongăk );
- Giá g c nguyên li u, v t li u, công c ,
d ng c , hàng hoá mua vào tr l i cho

ng i bán, ho c đ c gi m giá.
TK này không có s d
TK 611 - Mua hàng, có 2 tài kho n c p 2:
Trang 15