Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp quản lý chất thải rắn tại khu kinh tế vũng áng, tỉnh hà tĩnh

i

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
ðẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ðẠI HỌC KHOA HỌC

TRẦN THỊ THƯƠNG

NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ðỀ XUẤT
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN TẠI
KHU KINH TẾ VŨNG ÁNG, TỈNH HÀ TĨNH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
MÃ SỐ: 60.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG
VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. HÀ VĂN HÀNH

Huế, 2015


iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ðOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................. vi
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................ vii

DANH MỤC HÌNH ................................................................................................ viii
MỞ ðẦU .....................................................................................................................1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ðỀ TÀI ......................................................................1
2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ....................................................3
3. Ý NGHĨA CỦA ðỀ TÀI.....................................................................................3
4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...............................................................4
5. CẤU TRÚC LUẬN VĂN ...................................................................................4
Chương 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ðỀ NGHIÊN CỨU ........................................5
1.1. TỔNG QUAN VỀ CHẤT THẢI RẮN ............................................................5
1.1.1. Một số khái niệm liên quan ñến ñề tài ......................................................5
1.1.2. Tình hình quản lý chất thải rắn ở các nước trên thế giới ..........................7
1.1.3. Hiện trạng quản lý chất thải rắn ở Việt Nam ..........................................10
1.1.4. Các vấn ñề về quản lý chất thải rắn tại tỉnh Hà Tĩnh ..............................11
1.2. QUAN ðIỂM TIẾP CẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................13
1.2.1. Quan ñiểm tiếp cận..................................................................................13
1.2.2. Các phương pháp nghiên cứu..................................................................14
Chương 2. KHÁI QUÁT VỀ ðIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ
HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG THỊ XÃ KỲ ANH .................................................17
2.1. ðIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ................................................................................17
2.1.1. Vị trí ñịa lý ..............................................................................................17
2.1.2. ðặc ñiểm ñịa chất - ñịa hình ...................................................................18
2.1.3. ðặc ñiểm khí hậu - thuỷ văn ...................................................................19


iv
2.1.4. ðặc ñiểm thổ nhưỡng ..............................................................................21
2.1.5. Sinh vật....................................................................................................23
2.2. ðIỀU KIỆN KINH TẾ - XÃ HỘI .................................................................24
2.2.1. Khái quát về tình hình phát triển kinh tế - xã hội thị xã Kỳ Anh............24
2.2.2. Thực trạng các ngành kinh tế ..................................................................25

2.2.3. ðặc ñiểm dân số và lao ñộng ..................................................................27
2.2.4. ðặc ñiểm phân bố dân cư ........................................................................30
2.2.5. ðặc ñiểm về cơ sở hạ tầng ......................................................................31
2.3. HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG .....................................................................33
2.3.1. Chất lượng môi trường không khí và tiếng ồn ........................................33
2.3.2. Chất lượng môi trường nước ...................................................................33
2.3.3. Chất lượng môi trường ñất ......................................................................34
2.3.4. Hệ sinh thái và ña dạng sinh học.............................................................34
2.3.5. Vệ sinh môi trường - Chất thải rắn .........................................................35
2.3.6. Các hiện tượng thời tiết ñặc biệt .............................................................35
2.4. QUY HOẠCH CHUNG XÂY DỰNG KHU KINH TẾ VŨNG ÁNG HÀ
TĨNH ðẾN NĂM 2025 .........................................................................................36
2.4.1. Mục tiêu quy hoạch ................................................................................36
2.4.2. ðịnh hướng phát triển không gian Khu kinh tế ......................................37
Chương 3. HIỆN TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN Ở KHU
KINH TẾ VŨNG ÁNG .............................................................................................44
3.1. HIỆN TRẠNG PHÁT SINH VÀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CHẤT THẢI
RẮN Ở KHU KINH TẾ VŨNG ÁNG.................................................................44
3.1.1. Hiện trạng phát sinh chất thải rắn ...........................................................44
3.1.2. Hiện trạng thu gom và xử lý chất thải rắn...............................................48
3.1.3. Hiện trạng quản lý chất thải rắn ..............................................................52
3.2. DỰ BÁO LƯỢNG CHẤT THẢI RẮN PHÁT SINH TRÊN ðỊA BÀN KHU
KINH TẾ VŨNG ÁNG ðẾN NĂM 2020 ............................................................53
3.2.1. Dự báo khối lượng chất thải rắn phát sinh từ sinh hoạt ..........................53


v
3.2.2. Dự báo lượng chất thải rắn phát sinh từ công nghiệp .............................54
3.2.3. Dự báo lượng chất thải rắn phát sinh từ y tế ...........................................55
3.2.4. Dự báo lượng chất thải rắn phát sinh từ nông nghiệp .............................55

3.2.5. Dự báo lượng chất thải rắn phát sinh từ một số lĩnh vực khác ...............56
3.3. ðỀ XUẤT QUY HOẠCH QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN KHU KINH TẾ
VŨNG ÁNG ðẾN NĂM 2020 VÀ ðỊNH HƯỚNG ðẾN NĂM 2025 ...............56
3.3.1. Căn cứ ñề xuất quy hoạch .......................................................................56
3.3.2. Mục tiêu quy hoạch .................................................................................58
3.3.3. Lựa chọn phương án xử lý chất thải rắn .................................................58
3.3.4. Lựa chọn ñịa ñiểm xây dựng khu xử lý chất thải rắn..............................61
3.3.5. Quy trình thu gom, vận chuyển chất thải rắn ..........................................69
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................................................................74
a. Kết luận .............................................................................................................74
b. Kiến nghị ...........................................................................................................75
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................77
PHỤ LỤC


1
MỞ ðẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ðỀ TÀI
Cùng với sự phát triển chung của ñất nước, việc ñẩy mạnh công nghiệp hóa ñược
tỉnh Hà Tĩnh ưu tiên chú trọng tập trung cho Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh.
KKT VA có không gian kinh tế ñộc lập, là KKT tổng hợp, ña ngành, ña lĩnh
vực bao gồm: Công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch, ñô thị và nông, lâm, ngư
nghiệp; trong ñó trọng tâm là phát triển công nghiệp luyện kim, các ngành công
nghiệp gắn với khai thác cảng biển, các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao ñộng
và các ngành công nghiệp xuất khẩu [20,24].
Phạm vi quy hoạch gồm 5 phường: Kỳ Phương, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Thịnh,
Kỳ Trinh, và 4 xã: Kỳ Nam, Kỳ Lợi, Kỳ Hà và Kỳ Ninh thuộc thị xã Kỳ Anh tỉnh
Hà Tĩnh. Diện tích tự nhiên 22.781 ha, là một trong năm khu kinh tế ven biển trọng
ñiểm ñược ưu tiên ñầu tư giai ñoạn 2013-2015; ñược Chính phủ quy hoạch phát
triển các ngành trụ cột có ý nghĩa chiến lược quốc gia bao gồm: Khu liên hợp luyện

gang thép công suất 22 triệu tấn/năm; trung tâm nhiệt ñiện 6.300MW; cảng nước
sâu công suất 50 triệu tấn/năm vào năm 2015 và 82 triệu tấn/năm vào năm 2020;
trung tâm lọc hóa dầu công suất 16 triệu tấn/năm; tổng kho ga xăng dầu và khí hóa
lỏng phục vụ khu vực Bắc Trung bộ của Việt Nam và nước CHDCND Lào. Cảng
nước sâu cảng Vũng Áng - Sơn Dương ñược xây dựng cho tàu có trọng tải 300.000
tấn cập cảng; quy hoạch của cảng gồm có 59 cầu cảng ñã triển khai xây dựng 18
cầu cảng ñã bắt ñầu ñi vào khai thác. Từ cảng Vũng Áng - Sơn Dương theo tuyến
hàng hải quốc tế dễ dàng ñến các nước Nam Á, Bắc Mỹ, Châu Âu và các nước khác
trên thế giới [20,24].
ðến nay KKT VA ñang phát triển sôi ñộng với 401 doanh nghiệp ñã ñược cấp
ñăng ký kinh doanh và chứng nhận ñầu tư với số vốn trên 16 tỷ USD. Một số dự án
ñã hoàn thành ñi vào hoạt ñộng và có sản phẩm tiêu thụ ra thị trường, trong ñó, một
số dự án lớn như: Tổng kho xăng dầu Dầu khí Vũng Áng, tổng kho khí hóa lỏng
Bắc Trung bộ; cảng Vũng Áng (cầu cảng số 1, cầu cảng số 2); nhà máy Nhiệt ñiện


3
2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
a. Mục tiêu nghiên cứu
* Mục tiêu chung:
Thấy ñược hiện trạng phát sinh CTR và tình hình quản lý CTR trong thời gian
qua, từ ñó ñề xuất giải pháp quản lý hiệu quả, ñảm bảo cho sự phát triển bền vững.
* Mục tiêu cụ thể:
- Có ñược thông tin về hiện trạng quản lý, thu gom CTR trên ñịa bàn nghiên cứu.
- ðánh giá ñược ñặc ñiểm CTR của KKT VA.
- Xác ñịnh ñược các tác ñộng của CTR từ các hoạt ñộng tại KKT VA gây ra.
- ðề xuất ñược các biện pháp quản lý hiệu quả CTR tại KKT VA.
b. Nhiệm vụ của ñề tài
- ðiều tra, khảo sát và ñánh giá hiện trạng các nguồn phát sinh CTR, tổng
lượng CTR phát sinh, thành phần các loại CTR; hiện trạng thu gom, vận chuyển; vị

trí, quy mô, công nghệ xử lý CTR.
- Tình hình phân loại tại nguồn và khả năng tái chế, tái sử dụng CTR.
- ðánh giá hiện trạng công tác QLCTR tại KKT Vũng Áng.
- Dự báo tổng lượng CTR phát sinh ñến năm 2020.
- Xác ñịnh vị trí, quy mô công suất, diện tích chiếm ñất, khoảng cách ly an
toàn VSMT, cơ sở xử lý CTR theo từng giai ñoạn.
3. Ý NGHĨA CỦA ðỀ TÀI
a. Ý nghĩa khoa học
Góp phần bổ sung vào hệ thống cơ sở lý luận, phương pháp khoa học trong
việc thực hiện quản lý CTR.
b. Ý nghĩa thực tiễn
Áp dụng xây dựng chương trình quản lý CTR phù hợp với ñiều kiện cụ thể,
phục vụ hiệu quả công tác quản lý môi trường ở KKT VA. Cung cấp nguồn thông
tin làm cơ sở dữ liệu cho các nghiên cứu tiếp theo.


4
4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
a. Giới hạn về không gian
Khu vực nghiên cứu nằm trong ñịa phận thị xã Kỳ Anh, giới hạn là KKT VA
bao gồm 5 phường: Kỳ Phương, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Thịnh, Kỳ Trinh và 4 xã:
Kỳ Nam, Kỳ Lợi, Kỳ Hà, Kỳ Ninh.
b. Giới hạn về thời gian
Nghiên cứu tình hình kinh tế - xã hội, tốc ñộ tăng trưởng kinh tế, gia tăng dân
số và phát sinh chất thải rắn trong khoảng thời gian từ năm 2015 ñến năm 2020 và
dự báo ñến năm 2025.
c. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Nghiên cứu tổng quan về ñiều kiện tự nhiên, ñiều kiện kinh tế - xã hội của thị
xã Kỳ Anh. Nhưng chỉ nghiên cứu chuyên sâu về tình hình quản lý CTR và ñề xuất
giải pháp quản lý CTR tối ưu hơn tại KKT VA.

d. ðối tượng nghiên cứu
ðối tượng nghiên cứu của ñề tài bao gồm:
- Chất thải rắn ở KKT VA,
- Cán bộ quản lý và cán bộ chuyên môn,
- Người lao ñộng ở KKT VA,
- Người dân ñịa phương.
5. CẤU TRÚC LUẬN VĂN
Ngoài phần mở ñầu, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung chính của luận văn ñược trình bày ở 3 chương như sau:
Chương 1: Tổng quan các vấn ñề nghiên cứu.
Chương 2: Khái quát về ñiều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và hiện trạng môi
trường thị xã Kỳ Anh.
Chương 3: Hiện trạng và giải pháp quản lý chất thải rắn tại Khu kinh tế Vũng Áng.