Hoạt động của lực lượng gìn giữ hòa bình liên hợp quốc từ sau chiến tranh lạnh đến nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------------

NGUYỄN THỊ HUẾ

HOẠT ĐỘNG CỦA LỰC LƯỢNG
GÌN GIỮ HÒA BÌNH LIÊN HỢP QUỐC
TỪ SAU CHIẾN TRANH LẠNH ĐẾN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUAN HỆ QUỐC TẾ

Hà Nội – 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------------

NGUYỄN THỊ HUẾ

HOẠT ĐỘNG CỦA LỰC LƯỢNG
GÌN GIỮ HÒA BÌNH LIÊN HỢP QUỐC
TỪ SAU CHIẾN TRANH LẠNH ĐẾN NAY

Luận văn thạc sĩ chuyên ngành: Quan hệ quốc tế
Mã số: 60 31 02 06

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thúy Hà

Hà Nội - 2014

LỜI CẢM ƠN
Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới cô Nguyễn Thị Thúy Hà – Chủ
nhiệm Khoa Quan hệ quốc tế, Học viện Chính trị khu vực I – Hà Nội. Trong suốt
quá trình em thực hiện đề tài của mình, cô đã truyền đạt cho em những kiến thức và
kinh nghiệm vô cùng quý giá để thực hiện luận văn. Cô cũng định hướng, giúp đỡ
và luôn động viên, khích lệ mỗi khi em gặp khó khăn. Đến khi em hoàn thành bài
Luận văn và thực hiện được những mục tiêu và nhiệm vụ của bài, cô lại góp ý cho
em về nội dung, cách diễn đạt, chỉnh sửa cho em những lỗi sai về mặt kiến thức,
thuật ngữ chuyên ngành hay cách trình bày, giúp cho bài Luận văn của em được
hoàn thiện hơn.
Em cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới thầy Hoàng Khắc Nam –
Chủ nhiệm Khoa Quốc tế học, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội.
Thầy đã luôn động viên, ủng hộ và hướng dẫn em cũng như các học viên lớp Cao
học QHQT K9 trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại Khoa.
Ngoài ra, để hoàn thành Luận văn tốt nghiệp này, em đã nhận được rất nhiều
sự giúp đỡ, động viên và ủng hộ từ phía gia đình, các thầy cô trong Khoa Quốc tế
học, các anh/chị và các bạn trong tập thể lớp Cao học QHQT K9. Em hy vọng rằng,
kết quả của Luận văn sẽ là lời cảm ơn ý nghĩa và thiết thực nhất của em tới mọi
người. Đồng thời, em cũng xin hứa sẽ tiếp tục cố gắng, không ngừng học tập,
nghiên cứu và phấn đấu nhiều hơn nữa để không phụ lòng kỳ vọng của gia đình,
thầy cô và bạn bè.
Em xin chân thành cảm ơn!
Học viên
Nguyễn Thị Huế


MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu ........................................................................................ 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 6
4. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu................... Error! Bookmark not defined.
5. Phương pháp nghiên cứu............................. Error! Bookmark not defined.
6. Cấu trúc luận văn ........................................ Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ LỰC LƯỢNG GÌN GIỮ HÒA BÌNH
LIÊN HỢP QUỐC ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.1. Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc trong thời kỳ Chiến tranh lạnh
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Sự ra đời của Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc............. Error!
Bookmark not defined.
1.1.2. Các hoạt động của Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc trong
Chiến tranh lạnh.............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2. Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc sau Chiến tranh lạnh
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Bối cảnh quốc tế sau Chiến tranh lạnh . Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Những thay đổi về nội dung hoạt động của Lực lượng gìn giữ hòa bình
Liên hợp quốc sau Chiến tranh lạnh. .............. Error! Bookmark not defined.
CHƯƠNG 2: MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP CAN THIỆP CỦA LỰC
LƯỢNG GÌN GIỮ HÒA BÌNH LIÊN HỢP QUỐC TRÊN THẾ GIỚI
SAU CHIẾN TRANH LẠNH....................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Các hoạt động gìn giữ hòa bình tiêu biểu sau Chiến tranh lạnh Error!
Bookmark not defined.
2.1.1. Các hoạt động tại Châu Phi và Mỹ La tinhError!
defined.

Bookmark

not


2.1.2. Khu vực Châu Âu và Trung Đông ......... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương .... Error! Bookmark not defined.
2.2. Đánh giá chung ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Thành tựu của Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc sau Chiến
tranh lạnh ........................................................ Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Những hạn chế trong hoạt động của LLGGHB Liên hợp quốc ..... Error!
Bookmark not defined.
CHƯƠNG 3: XU HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA LỰC LƯỢNG GÌN GIỮ
HÒA BÌNH LIÊN HỢP QUỐC VÀ SỰ THAM GIA CỦA VIỆT NAM
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Xu hướng hoạt động của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc
trong thời gian tới.......................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Những vấn đề đặt ra đối với hoạt động của lực lượng gìn giữ hòa bình
Liên hợp quốc hiện nay ................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Xu hướng và triển vọng phát triển của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên
hợp quốc trong thời gian tới ........................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Quá trình tham gia vào Lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ của Việt Nam
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Cơ sở thực tiễn và lý luận ..................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Công tác chuẩn bị về cơ sở pháp lý ...... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Chuẩn bị về nguồn nhân lực và một số hoạt độngError!

Bookmark

not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 2

DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT
CHDC

Cộng hòa dân chủ

CNH

Công nghiệp hóa

CTXQG

Công ty xuyên quốc gia
Phái bộ Đại diện Tổng thư ký Liên hợp quốc tại Cộng hòa Đôminica

DOMREP

Mission of the Representative of the Secretary-General in the
Dominican Republic

DPKO

Vụ các chiến dịch gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc
Department of Peacekeeping Operations
Nhóm quan sát viên quân sự của Cộng đồng kinh tế các quốc gia

ECOMOG

Tây phi
ECOWAS’s Military Observer Group

ECOWAS

Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi
Economic Community of West African States

HĐBA

Hội đồng bảo an

HĐGGHB

Hoạt động gìn giữ hòa bình

HĐH

Hiện đại hóa

HNQT

Hội nhập quốc tế

LHQ

Liên hợp quốc

LLGGHB

Lực lượng gìn giữ hòa bình

MINURSO

MINUSAL

MINUSTAH

MIPONUH

MONUA

Phái bộ Liên hợp quốc về trưng cầu dân ý tại Tây Xahara
The United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara
Phái bộ của Liên hợp quốc tại En-xan-va-đo
Mission of the United Nations in El Salvador
Phái bộ ổn định tình hình tại Haiti
United Nations Stabilization Mission in Haiti
Phái bộ cảnh sát Liên hợp quốc tại Haiti
United Nations Civilian Police Mission in Haiti
Phái bộ quan sát viên Liên hợp quốc tại Ăng-gô-la
United Nations Observer Mission in Angola


Phái bộ Liên hợp quốc tại Công-gô
MONUC

United Nations Organization Mission in the Democratic Republic of
the Congo
Phái bộ ổn định của LHQ tại Cộng hòa dân chủ Công –gô

MONUSCO

United Nations Organization Stabilization Mission in the
Democratic Republic of the Congo

OAU

ONUC

ONUSAL

PMCs

PSCs

RUF

SADR

UNAMIC

UNAMSIL

UNAVEM

UNDOF

UNDP

Tổ chức thống nhất Châu Phi
Organization of African Unity
Lực lượng gìn giữ hòa bình tại Công-gô
United Nations Operation in the Congo
Phái bộ quan sát viên Liên hợp quốc tại En-xan-va-đo
United Nations Observer Mission in El Salvador
Các công ty quân sự tư nhân
Private Military Companies
Các công ty an ninh tư nhân
Private SecurityCompanies
Mặt trận cách mạng Xiê-ra Lê-ôn
Revolutionary United Front of Sierra Leone
Cộng hòa dân chủ Ả-rập Sahara
The Democratic Republic of Sahara
Phái bộ tiền trạm của Liên hợp quốc tại Campuchia
United Nations Advance Mission in Cambodia
Phái bộ Liên hợp quốc tại Xiê-ra Lê-ôn
United Nations Mission in Sierra Leone
Phái bộ kiểm chứng của Liên hợp quốc tại Ăng-gô-la
United Nations Angola Verification Mission
Lực lượng quan sát viên của LHQ về rút quân tại Cao nguyên Golan
United Nations Disengagement Observer Force
Chương trình phát triển Liên hợp quốc
United Nations Development Programme


UNEF

UNFICYP

Lực lượng khẩn cấp của Liên hợp quốc
United Nations Emergency Force
Lực lượng gìn giữ hòa bình tại Síp
United Nations Peacekeeping Force in Cyprus
Phái bộ trung gian hòa giải của Liên hợp quốc tại Apganixtan và

UNGOMAP

Pakixtan
United Nations Good Offices Mission in Afghanistan and Pakistan

UNIIMOG

UNIKOM

UNITA

UNMIH

UNMISET

UNMIT

UNOGIL

UNOMSIL

UNPREDEP

UNPROFOR

UNSF
UNSMIH

Nhóm quan sát viên quân đội Liên hợp quốc tại Iran – Irắc
United Nations Iran-Iraq Military Observer Group
Phái bộ Quan sát viên LHQ tại biên giới Irắc – Cô-oét
United Nations Iraq-Kuwait Observation Mission
Liên minh Dân tộc vì nền độc lập toàn vẹn Ăng-gô-la
National Union for the Total Independence of Angola
Phái bộ Liên Hợp Quốc tại Haiti
United Nations Mission in Haiti
Phái bộ hỗ trợ của Liên hợp quốc tại Đông-Timo
United Nations Mission of Support in East Timor
Lực lượng hỗn hợp tại Đông-Timo
UN Integrated Mission in Timor-Leste
Nhóm quan sát viên Liên hợp quốc tại Li-băng
United Nations Observation Group in Lebanon
Phái bộ quan sát viên Liên hợp quốc tại Xiê-ra Lê-ôn
United Nations Observer Mission In Siera Leone
Lực lượng LHQ triển khai phòng ngừa tại Ma-xê-đôn-ni-a
United Nations Preventive Deployment Force
Lực lượng bảo vệ của Liên hợp quốc tại Nam Tư
United Nations Protection Force
Lực lượng An ninh của Liên hợp quốc tại Tây Irian
United Nations Security Force
Phái bộ hỗ trợ Liên hợp quốc tại Haiiti


Nations Support Mission in Haiti

UNTAC

UNTAET

UNTAG

UNTEA

UNTMIH

UNTSO

UNYOM
XHCN

Cơ quan chuyển tiếp của Liên hợp quốc tại Campuchia
United Nations Transitional Authority in Cambodia
Chính quyền chuyển tiếp của Liên hợp quốc tại Đông Timor
United Nations Transitional Administration in East Timor
Nhóm hỗ trợ quá độ của Liên hợp quốc tại Namibia
United Nations Transition Assistance Group
Cơ quan lâm thời của Liên hợp quốc tại Tây Irian
United Nations Temporary executive authority
Phái bộ chuyển tiếp của Liên hợp quốc tại Haiiti
United Nations Transition Mission in Haiti
Cơ quan giám sát đình chiến của LHQ tại Palextin
United Nations Truce Supervision Organization
Nhóm quan sát viên Liên hợp quốc tại Yemen
United Nations Yemen Observation Mission
Xã hội chủ nghĩa

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trái đất của chúng ta từ khi hình thành đến nay, bất kể ở giai đoạn nào,
không gian khu vực nào, hòa bình luôn là mục tiêu hướng đến hàng đầu của toàn
nhân loại. Bước vào Thế kỷ XXI, trong bối cảnh xu thế toàn cầu hóa, quốc tế hóa
diễn ra như một tất yếu khách quan, các quốc gia ngày càng có những mối gắn kết
và ràng buộc chặt chẽ lẫn nhau, hòa bình là yếu tố đóng vai trò tiên quyết để có một
môi trường phát triển ổn định. Tuy nhiên, từ ngay sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc,
thế giới vẫn tồn tại rất nhiều điểm nóng về các cuộc xung đột. Các cuộc chiến tranh
cục bộ vẫn liên tiếp xảy ra với nhiều hình thức khác nhau và có chiều hướng ngày
càng gia tăng. Cho tới cả ngày nay, tình hình bất ổn chính trị, các cuộc bạo loạn, lật
đổ, nội chiến vẫn diễn ra ở nhiều nơi gây ra những tổn thất nặng nề về người và tài
sản. Tình trạng bệnh dịch, đói nghèo, khủng bố quốc tế cũng có chiều hướng gia
tăng tạo ra những mối đe dọa mới cho nền hòa bình an ninh thế giới. Tất cả những
nguy cơ đó không chỉ cản trở quá trình phát triển của chính các bên tham chiến mà
còn gây những ảnh hưởng lớn tới quá trình hợp tác và phát triển toàn cầu. Việc giải
quyết những vấn đề toàn cầu này đòi hỏi phải có sự chung tay góp sức của đông đảo
cộng đồng quốc tế và các cơ chế đa phương. Do vậy, các tổ chức quốc tế ngày càng
giữ vai trò quan trọng trong tiến trình hòa bình toàn cầu.
Một trong những tổ chức đóng vai trò hàng đầu trong việc gìn giữ hòa bình
và an ninh thế giới hiện nay đó là Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.
Lực lượng này ra đời từ khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc và được coi như là
một tổ chức chuyên môn thực hiện chức năng, mục tiêu gìn giữ hòa bình và an ninh
thế giới của Liên hợp quốc. Lực lượng được thi hành những biện pháp tập thể có
hiệu quả để phòng ngừa và loại trừ các mối đe dọa hòa bình, dàn xếp hòa giải xung
đột, do vậy, đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với nền hòa bình và an ninh thế
giới. Sau Chiến tranh lạnh, Lực lượng không chỉ tăng lên về số lượng mà còn phát
triển cả về quy mô và hình thức hoạt động. Lực lượng có mặt ở hầu khắp các khu

vực trên thế giới, đặc biệt là những khu vực có truyền thống xung đột như Trung
Đông, Bắc Phi hay Châu Mỹ La tinh.

1


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu là văn kiện:
1. Hiếp pháp Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 1992
2. Hiếp pháp Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 2013
3. Hiến chương Liên hợp quốc
Tài liệu là sách, tạp chí:
1. Lý Vân Anh (2003), “Những thực tiễn mới trong an ninh tập thể hiện nay: Giải
thích Chương VII Hiến chương Liên hợp quốc”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03
(58), tr.28-29
2. Đỗ Hòa Bình – Nguyễn Bích Thủy (2008), “Nhìn lại việc giải quyết tranh chấp
lãnh thổ giữa Xinh-ga-po và Ma-lai-xi-a”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03 (74)
3. Nguyễn Đức Bình (2007), Những đặc điểm lớn của thế giới đương đại, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
4. Bộ Ngoại giao, Bản thuyết minh Đề nghị xây dựng Pháp lệnh về tham gia hoạt
động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, Hà Nội, 9/2013.
5. Nguyễn Mạnh Cầm (1998), “Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực đóng góp giúp cho các
hoạt động của LHQ vì hòa bình và phát triển” Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03
(25), tr.3 - 9
6. Phạm Lan Dung (2009), “Hiến chương Liên Hợp Quốc và việc loại bỏ chiến
tranh trong hiến pháp quốc gia, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03 (78).
7. Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Hiến chương Liên hợp quốc năm 1945
8. Vũ Dương Huân (2008), “Nhân tố làm thay đổi và xu thế phát triển cục diện thế
giới hiện nay”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 04 (75), tr.88-93
9. Nguyễn Thị Huệ (2013), “Việt Nam tích cực chuẩn bị tham gia lực lượng gìn

giữ hòa bình Liên hợp quốc”, Tạp chí Quan hệ Quốc phòng, 24, tr.31-38
10. Nguyễn Quốc Hùng - Nguyễn Hồng Quân (2008), Liên hợp quốc và lực lượng
gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
11. Nguyễn Quốc Hùng (1992), Liên hợp quốc, NXB Thông tin Lý luận, Hà Nội.
12. Nguyễn Quốc Hùng (1999), “Thế giới sau chiến tranh lạnh: Một số đặc điểm và
xu thế”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 01 (28), tr.10-17

2


13. Hà Mỹ Hương (1996), “Từ các cuộc xung đột khu vực hiện nay: suy ngẫm về
nguy cơ của nhân loại trước thềm thiên niên kỷ thứ ba”, Tạp chí Nghiên cứu
Quốc tế, 03 (14).
14. Nguyễn Thái Yên Hương (2008), “Mỹ và các vấn đề toàn cầu thời kỳ sau Chiến
tranh lạnh”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 01 (72).
15. Phạm Gia Khiêm (2007), “Vai trò của Liên Hợp Quốc trong thế giới ngày nay
và những đóng góp của Việt Nam”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03 (70), tr.03-08
16. Nguyễn Lộc (2005), “Liên hợp quốc: chặng đường 57 năm hoạt động và mối
liên hệ với Việt Nam”, Tạp chí Cộng sản điện tử.
17. Nguyễn Đình Luân (2011), “Vấn đề chiến tranh và hòa bình trong quá trình hiện
đại hóa và hội nhập quốc tế”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03 (86), tr.99 -118
18. Phan Doãn Nam (2003), “Mâu thuẫn và phương thức giải quyết mâu thuẫn trong
quan hệ quốc tế hiện nay”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 04 (53), tr.21-36
19. Dương Văn Quảng (2003), “Chiến tranh I-Rắc dưới góc độ lý luận quan hệ quốc
tế”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 04 (53), tr.68-73
20. Nguyễn Hồng Quân (2012), “20 năm hoạt động gìn giữ hòa bình xen lẫn hành
động cưỡng chế do Liên Hợp Quốc tiến hành”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03
(90), tr.175-188
21. Nguyễn Hồng Quân (2006), “Các nhân tố tác động tới hoạt động gìn giữ hòa
bình của Liên Hợp Quốc sau Chiến tranh lạnh”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 02

(65), tr.79 - 92
22. Nguyễn Hồng Quân (2006), “Hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ tại Đông Timo”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 01 (64), tr.73-84
23. Nguyễn Hồng Quân (2005), “Cơ sở hoạt động pháp lý của hoạt động gìn giữ hòa
bình Liên Hợp Quốc” Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 04 (63), tr.98-109
24. Trần Việt Thái – Nguyễn Thúy Hằng (2011), “Về cuộc chiến tại Li-bi hiện nay”,
Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 02 (85), tr.157-184
25. Nguyễn Hồng Thao (2008), Việt Nam và Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội
26. Trần Thiều (2003), “Nguồn gốc xung đột kéo dài giữ hai dân tộc Palextin –
Ixraen”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 01 (50), tr.61-68

3


27. Tạ Minh Tuấn (2005), “Một số nguyên nhân về tình hình bất ổn tại Trung
Đông”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 04 (63), tr.42-52
28. Võ Anh Tuấn (2004), Hệ thống Liên hợp quốc, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
29. Eric Remacle (2008), “Những thách thức an ninh mới của EU và vai trò toàn cầu
mới trong bối cảnh đa cực và đa phương”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 04 (75).
30. Bùi Đình Viên (2007), “Chặng đường 30 năm hợp tác phát triển giữa Việt Nam và
các tổ chức quốc tế của Liên Hợp Quốc”, Tạp chí Nghiên cứu Quốc tế, 03 (70).
Tài liệu từ website:
1. “Peacekeeping operations”, Website tổ chức Liên hợp quốc,
/>2. “Thông tin cơ bản về Liên hợp quốc và quan hệ Liên hợp quốc - Việt Nam”
Website của Bộ Ngoại giao Việt Nam,
/>3. An Hòa, “Những khó khăn của lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ”, Báo Nhân dân
điện tử,
/>4102.html
4. Mạnh Kim, “Tư nhân hóa lực lượng mũ nồi xanh”, Thời báo Năng lượng điện tử,
/>5. Đình Nam, Việt Nam chính thức tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên

hợp quốc, Báo Chính phủ điện tử,
/>6. Nguyệt Phương, “Đại dịch tả ở Haiti cưới đi sinh mạng hàng ngàn người”, Báo
điện tử Người lao động />7. Hoàng Sơn, “ Ba thách thức với lực lượng mũ nồi xanh”, Báo An ninh thủ đô
điện tử,
/>
4