THỰC TRẠNG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN CỦA CÔNG NHÂN TẠI CÁC KHU CÔNG NGHIỆP , KHU CHẾ XUẤT CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY

THVC TRANG DOU SONG VAN HOA TINH THAN
CUA CdNG NHAN TAI CAC KHU CONG NGHIEP,

KHU CHE XUAT 6 VIET NAM HIEN NAY

DINH QUANG H A I *

T

rong thdi k^ dot mdi, d^y manh cong
nghidp hda (CNH), hi$n dai h6a
(HDH) vd hpi nhap qu6c td, vi trf vd vai tro
cua giai cd'p cdng nhdn ngdy cdng trd nen
quan trgng. Vi vdy, giai cd'p cong nhdn
khong nhflng cSn diidc quan tdm nhlim
khong ngiing nang cao ddi sdng vdt chd't,
md con c i n dUdc quan tam nhidu hdn nQa
de nang cao ddi sdng vdn hoa tinh t h i n .
Tuy nhien, thyc td trong thdi gian vCfa qua,
nhiSm vu nang cao ddi song vat chd't vd van
hoa tinh thdn cho cong nhkn cdn tdn tai
qua nhieu yeu k6m vd bd't cdp. Nhidu vd'n
de ndi com, dypc coi Id nhQng vd'n de "rd't
nong", gay nhidu biic xiic, khien dy ludn xa
hdi quan tam vd doi hdi phai difdc giai
quyet.
Dd hieu ro thyc tr^ng ddi song van hda
tinh t h i n cua cong nhdn tai cdc khu cdng
nghigp (KCN), khu che xuat (KCX) 6 Vi$t
Nam hien nay, chiing ta hay xem x6t ai^
phat tridn vd s6' lydng, chuydn bidn vd cd

ca'u giai c^p, trinh do hgc vd'n, vi$c ldm vd
thu nhdp thiic te cua ngifdi cdng nhdn,
cung nhy sU tac dgng cua nhiSng ydu td d6

• PGS.TS. Vign Sii hoc

doi v6i ddi sdng van hda tinh th^n cua cong
nhdn. Qua dd th^y dUdc qua trinh van dgng
vd trien vong phat triin ciia giai cd'p cdng
nhan cl Vi§t Nam.
1. N^t m d i c u a giai c a p cdng nhfin Vi^t
Nam h i | n nay
Nhu chiing ta da bidt, sy nghi$p doi m6i
todn dien dd't ny6c 6 Vi$t Nam do Dang
Cgng san Vi§t Nam khdi xy6ng vd lanh dao
dygc bat dfiu tii Dai hgi Dang l^n thfi VI
(thang 12 nam 1986). Tii do ddn nay da trai
qua hdn 25 nSm phdt trien, cong cuoc doi
mdi da thu diidc nhidu thanh tiiu quan
trgng. Tinh hinh kinh td - xa h6i cua Vi§t
Nam c6 nhidu chuydn bidn sdu sac, ndn
kinh td da chuyin tCt cd chd quan ly hdnh
chinh quan liSu bao cd'p sang cd che thi
tnicing dinh hifdng XHCN. D6i sShg cua
nhan dan tiing b\idc diidc ndng cao. Qua
trinh CNH, HDH vd h6i nhftp kinh te thd
gidi da nang cao vi thd cua Vigt Nam tren
triicing qudc td, gitip cho Vi$t Nam thoat ra
khoi d6i nghdo, trci thdnh qu6c gia xud't
kh^u gao diing hdng thii hai tren the gidi.

Rghi&n cihi L|ch sfr. sg 1.2013
Tinh hinh dd da ldm cho cd cd'u, trinh dg,
vi^c ldm, thu nhdp vd ddi sdng ciia giai cd'p
cdng nhdn Vi$t Nam c6 sg chuyin bi^n.
Triidc h^t Id sd" liigng cdng nhdn dd tfing
l§n nhanh chdng. Triidc nftm 1986 d Vi$t
Nam c6 khoang 3,38 tri$u cflng nhdn, d^n
ndm 2003 so' liigng cdng nhdn dd tdng len
6,6 tri§u ngifcJi, d^n ndm 2008 stf cflng nhfin
trong cac doanh nghidp thu^c mgi thdnh
phSn kinh td" da Ign dd'n 9,5 tri^u ngiiSi,
tang 30,5% so vdi nftm 2003 (1). Ng'u tfnh
ca cdng nhdn Id nhiing ngiJcti khdng ldm
ndng nghidp nhU kinh doanh cd t h i , ngU
ddn ddnh cd... thi so" liigng l§n dg'n 12,3
trieu ngiidi (2).
Cd cd'u giai cd'p cong nhdn trong cac
thanh ph^n kinh te da thay ddi. Sfl* lUdng
cdng nhan trong cac doanh nghidp nhd
nUdc giam 15%, trong cac doanh nghiep
ngoai nhd niidc tdng 63%, trong cac doanh
nghidp c6 vd'n dau tif nUdc ngodi tang 68%
(3). Theo thong ke nSm 1986, cl Vi$t Nam cd
hdn 12.000 doanh nghiep nha nUdc, nhvfng
den nam 1995 tien hdnh doi mdi vd s^p xep
lai chi con 7.090 doanh nghidp, nam 2008
cdn 3.500 doanh nghi§p nhd nufdc, vdi 1,73
trieu cdng nhan. Ngifdc lai, s6^ liTdng doanh

nghiep ngoai nhd niidc tang nhanh ca ve sd*
lUdng, quy mfl vd lUc liidng cong nhdn do
Viet Nam chu triJdng phat triin kinh t^
nhi^u thanh ph£n. Nam 2003 cd 64.526
doanh nghidp ngodi nhd niidc, vdi hdn 2,1
tri§u cdng nhan, d^n ndm 2009 da tang l§n
g i n 300.000 doanh nghiep, vdi gin 6 trieu
cdng nhan lao dgng, chiira 61,5% tdng so'
cdng nhan ciia Viet Nam (4).
Trong khu vi^c kinh t^ cd vein d i u tu
niidc ngodi, so" lugng doanh nghidp vd cdng
nhan tang len nhanh chdng, nha't Id thdi
dilm tii sau thang 12-1987 khi Ludt d i u tii
niidc ngoai diigc ban hanh. So liigng doanh

nghidp trong khu viic ndy tang vd thu diigc
lgi nhudn cao, cd nhi^u ddng gop cho n i n
kinh tg". Nam 2003 cd 2.641 doanh nghi$p c6
von d i u t a nUdc ngodi vdi 860 ngan cdng
nhdn, nftm 2008 c6 hdn 3.700 doanh nghif p
dang ho^t d^ng, thu hiit 1,4 trieu cdng
nhdn, trong stf dd cd 1,1 triSu cdng nhan ldm
vi$c trong cdc doanh nghi$p cd 100% vflh
d i u tu nudc ngodi (FDI) vd 0,3 tri$u- cdng
nhdn trong cac doanh nghigp lien doanh vdi
nUdc ngodi. Nam 2009 ao vdi nam 2003, so
doanh nghi$p cd von d i u tii niidc ngodi tdng
40%, 80 cdng nhdn tang 62,7% (5).
Nhu v^y, chi sau hdn 20 nam tig'n hdnh
ddi mdi, sd" lUdng va cd cfifu giai cd'p cdng

nhan trong cdc thdnh p h i n kinh te cl Vi§t
Nam cd nhieu thay dd'i so vdi trUdc. So"
lugng doanh nghidp cung da thay ddi trong
cdc thdnh p h i n kinh t^. ddng chii J Id sd
doanh nghidp nhd nUdc giam nhanh,
nhUng cac doanh nghi$p thudc loai hinh
ndy l^i ndm giQ nhQng linh viic trgng yeii
cua n^n kinh tg" va mdt diem khdc bi$t
quan trgng nQa la trong khi tien hanh cd
p h i n hda doanh nghiep da xud't hidn mot
bd phdn cdng nhan c6 cd p h i n trong cdc
doanh nghidp dUdc co p h i n hda.
Sd lugng doanh nghi$p vd cdng nhdn
thugc khu viic ngodi nhd nUdc tang nhanh,
chii ygii tdp trung cl cdc tinh, thanh phd cd
cdng nghiep vd dich vu phat triin. Ddi ngii
cdng nhdn trong cac doanh nghiep ngodi
nhd nUdc p h i n ldn ldm vide trong cdc
ngdnh san xud't, chg' bien xua't khiu, d^t
may, da giay, che bien thuy san, cac nganh
dich vu thUdng mai.
Cdng nhan lam vi§c trong cac doanh
nghi$p c6 vd'n d i u tU nUdc ngoai tang m^nh
do sdlUdng doanh nghidp thudc khu vUc nay
khdng ngiing tang qua tiing ndm. Song cdng
nhdn ldm vide trong khu viic kinh te ndy


Thuc trang diii sd'ng v6n h6a..
ciing gap khdng it khd khftn thaeh thiic md

chung tfli se phan ti'ch rd hdn cl p h i n sau.

dd cd 820.000 cflng nhdn lao ddng trong cdc
doanh nghidp (8).

2. SU! xudft h i e n c u a c&c k h u cong
nghigp, k h u c h ^ xudft v ^ d i e u k i e n l a m
vifc cua cong n h a n

Trong cac KCN, KCX, cflng nhdn chu
ydu ldm vide trong cde doanh nghiep cd vdn
d i u tu nUdc ngodi vd khu vUc ngodi n h i
nUdc, p h i n ldn eac doanh nghidp dd ddu
san xud't cdc m^t hdng xud't k h i u theo ddn
d$t hdng tu cdc cdng ty nUde ngodi ndn c6
thu§n lgi hdn v l gid ca, ky thuSt, m i u ma
hdng hda dam bao, song eung nhieu khi bt
ddng bdi ph\i thudc thi trUdng ben ngodi
hay c6 bidn d$ng, thidu ddn hdng gay khd
khan trong vi$e tuyin dung cdng nhan vd
qud trinh san xud't.

Si^ phdt trien nhanh cua cdc doanh
nghiep vd sd lUdng cflng nhdn ldm vide t^i
khu vUc ngoai nha nudc vd khu vi^c cd vdn
d i u tu nUdc ngodi tdng ldn da d i n ddn si^
hinh thdnh eac KCN, KCX tai cdc tinh vd
thdnh phd ldn nhU Thdnh phd H 6 Chf
Minh, D6ng Nai, Binh DuOng, Bd Ria
Vung Tdu, Quang Nam, Dd Ning, Hd Ndi,

Vinh Phue, Hai Phong, Quang Ninh... vdi
si^ rab dau cd hieu qua eua KCX Tdn Thufln
(Tp. Hd Chf Minh). Tfnh ddn cudi nftm
2010 5 Vidt Nam cd 250 KCN, KCX, trong
dd c6 170 KCN, KCX da di vdo hoat dong,
thu hiit 1,34 trieu lao ddng (6).
Cac KCN, KCX tap trung chu ydu 6 3
viing kinh td trong dilm midn Blc, miin
Trung, mien Nam. Tai viing kinh te trgng
dilm midn Bdc g6m Hd Ngi, Vinh Phiic,
Hai Phdng, Hai DUdng, Quang Ninh, Bie
Ninh; Tai vung kinh td trgng dilm mien
Trung gdm Quang Nam, Dd Ning, Quang
Ngai; Tai vung kinh te trgng dilm midn
Nam gdm Dong Nai, Binh Dudng, Thanh
phdHd Chf Minh.
Theo thdng kd nam 2009 cd 1,63 tridu
cdng nhdn lam vide trong cdc lo^i hinh
doanh nghiep thudc vung kinh td trgng
diem mien Bac, 2,91 tridu cdng nhdn lam
vi^c trong viing kinh td trong diem midn
Nam, 0,26 tridu cflng nhdn lam vi^c trong
cac loai hinh doanh nghidp thu^c vung
kinh te trgng diem midn Trung (7).
Chi tinh ridng tai Ha Ndi da cd 12 KCN.
KCX tap trung, 23 cum edng nghidp, trdn
76.000 doanh nghidp. Tdng sd cdng nhan
vien chiic lao ddng la 1,5 tridu ngUdi, trong

Cac KCN, KCX h i u hdt tdp trung d cac

trung tdm cflng nghi$p, cae tinh, thanh phd
ldn. Theo kdt qua nghien eiiu ciia Vidn
Cdng nhan vd Cdng dodn c6 gin 70% edng
nhan tdp trung tai 2 eum kinh te d d i u
midn Bie vd d i u mien Nam. Tai nhiing ndi
viing xa, kinh te ehdm phat trien c6 sd
lUdng cflng nhan it va chi co 5 mgt sd nganh
dac thii nhu lam nghiep, cao su, ehe, ca
phe. Hg cd xu hUdng trci thanh cac ho cflng
nhan nflng nghiep nhdn khoan cua eac
ndng, lam trUdng.
Su hinh thanh vd phat trien nhanh
KCN, KCX cl Vifct Nam trong thdi gian qua
da dat ra nhiing yeu ciu mdi ddi vdi ddi
ngu cdng nhdn ca ve sd lUdng va ch*ft
lUdng. Trong cac KCN, KCX cd hdn 20% sd
lUdng cflng ty sii dung edng nghe eao nen
doi hoi cdng nhan phai cd trinh do hgc vd'n
vd k j thudt tay nghe eao. Trong khi do da
sd edng nhan cl Vidt Nam xud't than la ndng
dan tit cdc v i n g ndng thon va hgc sinh mdi
tdt nghigp phd thong trung hoc dUdc cac
doanh nghidp tuyin dung vdo lam viec.
P h i n ldn trong so hg chUa qua dao tao cd
he thdng, y thiie td chUc ky ludt, tae phong
cdng nghiep con ban chd, sii am hiiu chinh
sach, phap lu^t, ;y thUe giac ngd giai ca'p,


6

giac ngg chfnh tri cdn thft'p, tinh t h i n tU
giic vd ^ chf pha'n dd'u vUdn ldn chUa cao.
Theo thdng kd nftm 2009, ty 1$ dang vien
trong cdng nhdn chi chidm 15,5% sd ngUdi
duge hdi, dodn vidn cdng dodn chidm 67,9%,
dodn vi@n thanh nidn chidm 24,2%. Trong
cac doanh nghidp ngodi nhd nUdc vd doanh
nghi$p cd vdn d i u tU nUdc ngodi p h i n ldn
khdng cd td chiic Dang, td chufc cdng dodn
vd Dodn thanh nidn cung ft. Vf dg ci tinh
Hai Dudng chi cd 8,4% doanh nghidp tU
nhfin vd 2,1% doanh nghidp cd vdn d i u tU
nudc ngodi cd chi bO Dang (9).
Tuy nhien, d m^t sd doanh nghidp, vi dy
nhu Resort Furama (Dd Ndng), Cdng ty
Trdch nhi$m hiiu han Seancom Vi^t Nam cl
Khu edng nghidp Sdng T h i n 1 (Binh
DUdng), Cdng ty Trdeh nhidm hiiu ban
MTV Binh DUdng tai Thu^n An (Binh
DUdng), Cdng ty cd p h i n chd bidn hdng
xua't k h i u C i u Tre tai Tdn Phii (Thanh
phd Hd Chf Minh)... hoat ddng ciia ehi bg
Dang va Dodn thanh nidn 6 day rd't tdt, cd
nhidu ddng g6p cho sU ldn manh cua doanh
nghidp.
G i n day sd cdng nhan cd nguydn vgng
vd pha'n ddu vao Dang tang hdn trUdc.
Ndm 2009, cdc cd'p edng dodn da gidi thi§u
137.742 dodn vidn cflng dodn de chi bfl
Dang xem xdt, da c6 32.997 ngUdi dUdc kdt

nap Dang. Song dd v i n Id con sd qua nho
bd so vdi tong sd cdng nhdn trong eac loai
hinh doanh nghidp.
Didu dang lUu ^ hdn Id trinh do vfin hda
eua cdng nhan thfi'p. Theo kdt qua didu tra
nfim 1985, ty Id cdng nhfin cd trinh dd
trung hgc phd thdng Id 42,5%, nfim 2000 Id
62,2%, nfim 2005 Id 69,3% (10). Trinh do
chuydn mdn tay nghd vd tac phong cflng
nghidp cua cflng nhfin chUa cao, nh^t Id
trinh do ngoai ngfl rd't han che, nen thudng
gap khd khftn trong khi lam vide vdi ddi tac

Rghian cliru Lich sdr. s61.2013
nUdc ngodi, hoftc trong nhiing cflng viec doi
hoi att dgng tieng Anh, tidng Trung, tidng
Nhdt, tidng Hdn Ifi nhflng ngdn ngQ cua cdc
qudc gia cd nhidu cflng ty dang ldm ftn 6
Vi^t Nam hi$n nay.
Do han che vd trinh dfl hgc vft'n vd ky
nftng nghd nghidp, cflng nhan trong ede
KCN, KCX thudng Id lao dgng gian ddn,
ldm cflng vi$e ft ddi hdi hdm lUdng chdt
xdm cao, ndn thudng c6 thu nh^lp thfi'p.
Hdn nQa c i c didu kidn vd nhd cl khd khfin,
chd dd chfnh sach cua nhidu dia phUdng,
doanh nghidp chUa thdng thoang, ehUa tao
didu kidn cho cflng nhfin, md chi chii trgng
ddn lgi nhudn, ndn da anh hudng tnic tidp
ddn ddi sdng vdt ehfi't vd ddi sdng vfin hda

tinh t h i n ciia cflng nhfin, nhfi't Id cdng
nhfin trong cfic KCN, KCX, gay ra nhQng
rdo can lam han chd kha nftng va nhu ciu
chfnh dang cua cdng nhfin dUdc hUcing thu
nhQng gia tri vfin hda tinh t h i n .
3. T h i i c t r a n g dcfi sd'ng v a n h o a tinh
t h a n c u a c o n g n h a n t r o n g cac khu
cong nghiep, k h u che x u a t hidn nay
Trong nam 2009, ehiing tdi da tidn hdnh
khao sat dieu tra thiic td tren dia ban 6
tinh vfi thdnh phdcd nhidu KCN, KCX tfip
trung thuOc 3 midn Bie, Trung, Nam Id
Thdnh p h d H d Ngi, Vinh Phue, Hai Phdng,
Dd Ning, Binh DUdng vfi Thdnh phd Ho
Chf Minh n h i m Ifim ro thuc trang ddi sdng
van hda tinh t h i n cua edng nhfin tai eac
KCN, KCX Cl Viet Nam hign nay. Tai ddy,
chiing toi da tidn hfinh didu tra 30 doanh
nghidp, 6 khu lUu trii cdng nhan, cae khu
nhd trg tU nhfin 5 ben ngofii KCN. Chiing
tdi da dieu tra phong vfi'n triic tidp vfi
thdng qua phidu hoi doi vdi 1.400 cdng
nhfin tren tdng sd 29.562 edng nhfin dang
lam vide trong cac thfinh p h i n kinh td
thugc doanh nghiep nhd nUdc, doanh
nghidp ngofii nhfi nude, doanh nghiep c6


Thire trang d6i sdng van h6a..
vdn d i u tu nUdc ngoai. Doi tugng phdng

vdn Ifi cac cfin bd lanh d^o doanh nghidp,
can bfl cflng dofin quan ly KCN, KCX, cfin
bfl cflng dofin cd sd, Bf thu chi bO, chi dofin
(ndu cd), tniflng bfl phfin san xufi't tn^e tidp
vfi cdng nhfin, lao ddng.
Ndi dung didu tra khao sfit t^p trung
chu ydu vfio cfic vfi'n dd nhU nh^n thQc v l
chfnh tri xa hdi, vi^c Ifim, thu nhfip, trinh
d§ vfin hda, chuydn mdn nghidp vy, tay
nghd, didu ki$n Ifim vide, ddi sdng vfit ehfi't
vfi ddi sdng vfin hda tinh t h i n ciia cflng
nhfin. Qua dd, tim hiiu tam tU nguydn
vgng vfi nfim b i t nhiing vfi'n de dang gfiy
nhidu bUc xiic trong cflng nhfin tai cfic
KCN, KCX d Vidt Nam hi$n nay.
Kdt qua didu tra nghidn cQu da cho thdy
thuc trang ddi sdng vfin hda tinh t h i n edng
nhfin tai efic KCN, KCX cl Vidt Nam hi§n
nay Ifi m$t biic tranh da mdu sfic, vdi
nhQng mang mau sfie sang vfi tfli dan xen
Ifin nhau, khdng ddng ddu, vQa tdt, vQa xfi'u
giQa cfic doanh nghidp, giQa efie KCN, KCX
vfi giQa cfic dia phUdng vdi nhau. T^i
nhQng ndi dUde lanh dao doanh nghidp vfi
chinh quydn dia phUdng quan tam chii ^,
t£io didu ki$n thuan ldi, danh thdi gian vfi
kinh phf thi ndi dd td chQc tdt cfic ho^t
dgng phue vu nhu ciu vfin hda tinh t h i n vfi
efic ho^t d§ng vui chdi giai trf cua cflng
nhfin. Ngugc l^i, tai nhQng ndi khdng dUgc

lanh dao doanh nghiep va efie efi^p cd t h i m
quydn quan tfim, mfi b dd chi coi trgng lgi
nhufin, ho^t d$ng cua cfic doan t h i , nhfi't Ifi
edng dofin khdng manh vfi ed hi$u qua thi h
nhQng ndi dd hoat ddng van hda tinh t h i n
phue vv cho cdng nhfin rfi't han chd, ft td
ehQe, hoac td chQe chieu Id, mang tfnh hinh
thQc. Tai nhQng ndi nay vide hUdng th\i
nhQng gia tri van hda tinh t h i n ddi vdi
edng nhfin le ra phai Ifi mdt nhu eiu bQc
thidt, thi l^i bi quan nidm nhU m$t thQ

"hfing xa xi" cdn rfi't xa vcfi vdi cudc sdng
hfing ngfiy cua ngUdi cdng nhfin.
Phfin tfch efie sd Ii$u thdng ke tii kdt qua
didu tra khao sfit eua chung tdi trong nfim
2009 dfi phan finh khfi chfin thiic vd thUc
tr^ng cua cdng nhfin tai cfic KCN, KCX
hi$n nay. Tren tdng sd 29.562 cdng nhfin
dugc didu tra khao sfit cho thfiy:
- Vi trinh do hgc vdn:
+ Sd ngUcii khdng bidt chQ: 84 ngUdi,
chiem 0,28%
+ Sd ngUdi ed trinh dg tiiu hgc: 5.102
ngudi, chidm 10,5%
+ Sd ngucli cd trinh dfl trung hgc cd sd:
12.919 ngUcfi, chidm 43,7%
+ Sd ngudi cd trinh do trung hgc phd
thdng: 13.457 ngudi, chidm 45,5%.
- Vi trinh do chuyen mdn nghiip vu:

+ Sd ngUdi ehUa qua ddo tao: 838 ngudi,
chidm 2,8%
+ Sd ngudi dUdc dfio t?o tai doanh
nghi$p: 21.228 ngUdi, chiem 72%
+ Sd cong nhfin ky thufit: 2.820 ngUdi,
chidm 9,5%
I- Sd cfin bfl trung cdp; 2.167 ngUdi,
chidm 7,3%
+ Sd can b0 trinh dfl cao ding: 890
ngUcfi, chidm 3,0%
+ Sd can bd trinh dd d^i hgc vfi tren dai
hoe: 1.679 ngUdi, chidm 5,6% (11).
Cfic kdt qua khao sfit cho thfi'y chi cd
cdng nhfin trong cac doanh nghidp nha
nUde dUdc dfio tgo tUdng ddi cd ban, con dai
da sd cdng nhan do trinh dO hgc vfi'n thdp,
khdng dUdc dfio tao nghd cd ban ndn hg
thudng Ifim vigc trong cfic doanh nghidp
ngofii nhfi nUdc, Ifim hfing gia eong cho
nudc ngoai trong ede ngfinh chd bidn hang
xudt khiu, ddt may, da gifiy, chd bidn thuy
san, cfic ngfinh dich vii thUdng m?i... Trong


Rghifln eihi Ljch aJr. s g 1.2013
sd cdc cdng nhfin dugc khao sfit cd ddn 755
ngu6i chUa hd trai qua dfio t^o t^ii cfic cd sd
dfio t^o, trong sd hg cd 94% dugc dfio t^o t^i
doanh nghidp tQ 1 - 3 thfing sau khi dugc
tuydn d\ing. Dd Ifi hinh thiic dfio t^o nghd

rfi't phd bidn trong cfic doanh nghidp hi@n
nay. Do dd ad cdng nhgn e6 tay nghd bfic
cao chidm ty 1§ rfi't thfi'p. Trong tdng sd 900
cdng nhfin tra ldi phidu hoi, ed tdi 680 cdng
nhfin bfic 1- 3, sd cdng nhfin b§e 4 chidm
8,4%, bfic 6 - 7 chidm 3,2% (12). Do trinh dd
vfi nftng li^c h^n chd ndn p h i n dflng cflng
nhfin trong cfic KCN, KCX chi jfim cfic vi0e
ddn gian, thu nhfip khflng eao, binh qufin
khoing 2 tri^u d6ng/thfing (theo thdi gifi
nfim 2009).
Trong cfic doanh nghiep cd vdn d i u tU
nUdc ngoai, thu nhfip eua cdng nhfin cao
hdn so vdi cac doanh nghiep tU nhfin ngofii
nhfi nUdc. NhUng do khung hoang kinh td
tfii chi'nh the' gidi vfi do sii quan l^ kdm eua
mflt sd doanh nghidp d i n ddn tinh trang
san xufi't khflng on dinh, bi efit xdn ddn
hfing, nhieu doanh nghiep phai ddng ciia
vfio eudi nfim 2008, d i u nfim 2009, nhidu
cdng nhan bi sa thai, nghi vigc khong
iUdng, hoac ehi hudng 50% lUdng nhU Cflng
ty Keyshinge Toys 100% vd'n Dfii Loan tai
KCN Hda Khanh (Dfi Nfing) cd 3 cdng ty
con. Nfim 2008 cd 12.000 cdng nhfin, ddn
thfing 9-2009 ehi cdn 8.500 eong nhan; tai
Cdng ty Nissel khi xay ra khung hoang tfii
chfnh the gidi da quydt dinh cho 1.000 cdng
nhfin nghi viee khdng lUdng, sau dd Cdng
ty phai bdi thuSng tien do phd hgp dong vdi

edng nhfin.
NhUng cung c6 doanh nghidp ft chiu anh
hu5ng ciia khung hoang, lam fin cd ldi nhU
Cdng ty VSrP-Wondes Full H 100% von
Nhfit Ban tai KCN Vidt Nam - Singapore
(Binh DUdng) cd 1.000 cflng nhan, sdlUdng
cdng nhan khd on dinh, mQc thu nhfip tQ 3

4 tri^u ddng/thdng, Ifim vi^c tii 8 - 12
gid/ngfiy, cflng nhfin rfi't yen tam lam vi$c
t§ii cdng ty, khdng c6 tinh tr^ng "nhay vigc"
(13). Tfnh chung trong nfim 2009 ca nUdc eo
83% cdng nhfin cd vide Ifim dn dinh, 12%
khflng cd vi$c Ifim dn dinh, 2,7% thidu vi§c
Ifim (14).
Thvic t d c u a tinh trang thu nhfip thfi'p vfi
khdng dam bao, cdng nhfin thidu vide Ifim
hofic khdng ed vi^c Ifim dn dinh Ifim cho ddi
sdng vdt ehfi't vfi vfin hda tinh t h i n cua
cdng nhfin trong cfic KCN, KCX gfip rfi't
nhidu khd khfin. P h i n ldn eong nhfin ldm
vi$c trong doanh nghidp ngofii nhfi nUdc
ddu phai thud nhfi d vdi gifi cao so vdi thu
nhfip vfi di$n tfch 6 rfi't chfit hgp, thudng
chi 3mVngUdi, khdng cd hdp, cdng trinh
phu ridng bidt, p h i n ldn Ifi nhfi xfiy tam,
hoftc cai tao lai.
Su phat triin nhanh cua eac KCN, KCX,
trong khi cfic dja phUdng vfi doanh nghidp
lai thidu cdng tfic quy hoach tong t h i , thidu

xfiy diing cd sd ha tang, khdng chii y xfiy
nhfi lUu tru cho cdng nhfin nen thidu nhfi d
t r i m trgng. Sdcdng nhfin dUdc thud nhfi do
Nhfi nudc hoftc doanh nghidp xay dat ty 1?
tQ 2 - 7%. Vf dg 6 Hfi Ndi cfl 12 KCN vdi
400 doanh nghidp vfi 81.986 cdng nhan lao
d0ng, nhUng Hfi Ngi mdi xfiy dUdc 1 khu
nhfi d x5 hgi cho cflng nhan tai xa Kim
Chung (Dflng Anh) vdi 6 ddn nguyen, 96
phdng vdi 2.486 giudng, chi dap Qng mdt
p h i n nho so vdi nhu c i u (15).
T^i Thfinh phd Hd Chf Minh, Ddng Nai,
Binh DUdng cd sdlUdng cdng nhan nhfip eU
rfi't dflng. P h i n ldn hg den tii cfic tinh midn
Bie, midn Trung vfi mien Tfiy Nam Bg. Ho
phai thue nhfi trg eiia dan d ngofii KCN vdi
didu kign hdt sQc chfit choi thidu tien nghi.
Moi phdng trg tQ 7,5 - 12m^, cfl tQ 2 - 4 cflng
nhfin d ehung. Vdi dieu kien sinh hoat nhU
vfiy khflng t h i dam bao an tofin v$ sinh,


Thuc trang dcri sdng van hda..
anh hudng khflng nhd tdi loi sdng vfi sQe
khde ciia cflng nhfin.
Chfnh tQ cugc sdng khfl khftn vdi ddng
lUdng it di vfi trong didu kidn gia sinh hoat
tfing Ifim eho cudc sdng cua cflng nhfin rfi't
khd khfin vfi't va. Cho dQ nhQng cflng nhfin
dugc phdng vfi'n tra ldi "tam hfii ldng vdi

cudc sdng hidn tai", nhUng ro rfing mgt
thyc td la cuflc sdng ciia hg qufi chfit vfit.
Bdi h i u hdt cfic chu doanh nghiep ehi quan
tfim ddn ldi nhufin. Nhidu cd sd phue vi^ vui
chdi giai trf vfi nhieu cdng trinh cdng cgng
da chuyen sang hach toan kinh doanh, Ifi'y
thu bQ chi, nen h i u hdt cfic hoat ddng ph\ic
vu nhu cau vui ehdi giai trf ddu phai tra
tien le phf. Trong khi ddng lUdng cdng
nhfin qufi eo hep, ehu ydu phai dfinh chi tra
cho sinh boat hfing ngay, ngofii ra cdn phai
tidt kiem tOng ddng lUdng ft di de giii ve
que giup gia dinh.
Thdi gian vfi cudng do lao ddng cua edng
nhan rfi't eao, thudng tQ 10 - 12 gid/ngay, ed
khi ldm 14 gid/ngay neu cd su thda thufin
giQa cflng nhan vdi ngUdi sii dung lao dong.
Thudng Ifi cflng nhfin tu nguydn do doanh
nghiep den han tra hfing gia cflng eho nudc
ngofii va do doanh nghiep bd tri bQa fin
chidu rai§n phi vfi ap dung cd chd tra lUdng
theo san p h i m vdi dinh mUe eao, ndn edng
nhfin ed Ifim them gid de ed them tidn, va
lai vd nha tro cung khflng c6 gi vui chdi.
Sau gid Ifim vide tai cdng ty, h i u hdt

cflng nhfin mudn dUdc nghi ngdi d l bQ l^i
sQe khde. Hg t i m giftt, nfi'u ftn, rdi di ngii.
Hiu hdt edng nhfin cd rdt it thdi gian dfinh
cho cac hoat d^ng vui chdi giai trf. Ty Id

cflng nhfin tham gia sinh ho^t vfin hda tinh
t h i n dil ft hay nhidu vdi cfic mQc dO khde
nhau cung chi chidm khoang 70%. (theo kdt
qua khao sat didu tra nftm 2009).
Khi cfic KCN, KCX ra ddi vfi di vfio boat
ddng ngfiy cfing nhidu, nhung efic dia
phUdng vfi doanh nghi$p l^i khdng thiic sU
quan tfim xfiy dUng ed sd ha t i n g vfi cdng
trinh phiic ldi tfip thi. 6 h i u hdt cac KCN,
KCX cfic didu ki$n phi^c vu sinh hoat vfin
hda cho cdng nhfin nhu nhfi vfin hda, sfin
t h i thao, thu vi$n, cdng vien, ndi vui ehdi
giai trf, hfli hgp sau gid Ifim vide thidu
nhidu so vdi nhu eiu. Cfic cd sd bdnh vidn,
trUdng hoc, chd bua, nha tre, nhfi mfiu gifio
ddu d xa hoac qua tai, xud'ng cap, ehd xfiy
diing.
Theo tim hidu cua Minh Lufin bfio
Thanh NUn, cuoi nfim 2011, Ban quan ly
cae khu ehe xufi't - cdng nghiep da trinh
UBND Thanh phd Hd Chf Minh ve quy dfi't
de xfiy dtfng trudng m i m non tai 6 khu ehe
xufi't - cdng nghiep. Ngfiy 17-4-2012, UBND
Thfinh phfl' da ddng y vfi yeu eiu cfic sd
ngfinh phd'i hdp thUc hi$n. Tuy nhien khi
thuc hidn lai phfit sinh nhidu vUdng mie tQ
quy dinh, thii tuc nhU viee quy hoach dfi't
de xay diing KCN khdng quy dinh h^ng

Bang 1: Ty Ie cdng n h a n t h a m gia sinh hoat van h6a tinh than (16)

Dan VI tinh: %
^^~--.,_^^

Dia b&n

Miic do
^"'•~~~-....
Thuflng xuyen
Thinh thoang
KhSng tham gia
Khdng CO V kien

Tyl«
chung
12,0
58.4
28,2
1,4

Tp. Ho
Chi
Minh
7,0
61,3
31,3
0,4

Vinh
Phiic
17,1

57,2
24.3
1,4

Binh
DUdng
16.9
66,7
26,9
0,6

DU N i n g

13,1
61,8
24,4
0,7

Hii Noi

9,9
51,7
33,5
5,0

Hai
Phong
8,8
61,4
29,8

0,0


Rghian cihi Ljch sJr. sg 1.2013

10
muc h? t i n g xa h^i. Do dd vi^c xfiy di^ng
cfic trudng m i m non gfip nhidu khd khftn.
Ddn cijt KCN Sfii Gdn - Linh Trung I c6 quy
dfi't 3.000m2 d l trdng cfiy xanh. Ndu Ifiy
p h i n dfi't nfiy d l xdy trUdng m i m non thi
l^i khflng d i p Qng duge m^t dd cfiy xanh
hfii hda theo quy d^nh (17).

d l cd thdm thu nhfip.
Ddi vdi nhQng cdng nhfin tham gia cfic
sinh ho?it vftn hda t m h t h i n ddu dfinh mflt
khoan tidn trong thu nhfip hfing thang
phi^c vv cho cfic nhu e i u vftn hda vfi giai tri
nhu di$n thoai, mua sach bfio, tham quan
du ljch, xem truydn hinh...

6 n g Nguydn Tfi'n Dinh cho bidt: "Mdi
KCN, KCX ft nhfi't cd vfii ngfin, nhidu n h i t
gin 100.000 cdng nhfin. Lfim phdp tfnh ddn
gian chi 1/4 hofie 1/5 trong sd dd sinh dS thi
Ifi'y dfiu trudng cho con em hgc. Nhu ciu rfi't
ldn nhUng vi§c xfiy di^ng trudng m i m non
tai cfic KCN, KCX con vUdng mic, nhiflu
khd" (18).

Phfin tich bang 2 cho thfiy sd tidn cflng
nhdn chi cho cfic hoat ddng vfin hda tinh
t h i n rfi't thdp, p h i n ldn chi mQc tQ 50.000 lOO.OOOd (chidm tQ 23 - 50,7%). mQc chi
trfln 200.000d/thfing chidm ty 1$ rdt nhd (tQ
2,5 - 9,8%).
Do didu ki$n thdi gian vfi thu nhfip rfing
budc ndn da sd cdng nhfin tham gia boat
dflng vfin hda tinh t h i n ngofii gid lfim d
cdng ty vfi thudng do ddn vi td chQc, hofie
tQng nhdm dQng ra td chQc. Trung binh
thdi gian danh cho cfic ho^t dgng vftn hfla
tinh t h i n tQ 1 - 1,5 gid/ngfiy, chu ydu Ifi
xem vd tuydn, nghe nh^c.

Cfic hinh thQc sinh ho^t vfin hda tinh
t h i n ciia cflng nhfin cQng bj phfin tan bdi
dieu ki§n thu nhfip vfi IQa tudi. NhOng
ngUdi khdng tham gia sinh hoat vfin hda
tinh t h i n tra ldi do khdng cd dia dilm td
chQe sinh hoat vfin hda (so nfiy chidm 30%),
do khflng cd ngUdi td chQc (31,8%), tham
gia khflng dem lai ldi ich ^ (8,5%), khflng
ed thdi gian d l tham gia sinh hoat (3,2%),
edn lai 26,1% tra ldi vi eac 1^ do khac (19).
P h i n ldn cdng nhfin neu 1^ do khdng cd
tidn, do dia dilm sinh boat vfin hda tinh
t h i n khflng phQ hdp, do thdi quen ludi
tham gia, ndn giai phap ddn gian mfi hg
thudng lUa chgn Id lfim them ca, them gid

MQc chi vfi hudng t h u cfic hoat dgng vfin
hfla tinh t h i n cd sQ khfic nhau giQa cae
nhdm cdng nhfin vdi nhau. Nhiing cflng
nhan c6 trinh d$ dai hgc, cao d i n g chi eho
dign thoai tQ 200.000
300.000d/thdng,
chidm 25,6%, chi cho tham quan du lich
chidm 25%, chi cho internet, truydn hinh
cfip chidm 10%, chi cho xem phim, ca nhac
mQc tren 300.000d/thfing, chidm 10%.

Bitng 2: Kinh phi chi cho cfic sinh ho^t vfin h 6 a t i n h t h i n (20)
Ban vi tinh: %
~^
. - ^ J l i i c chi
K h o & n c h i -—~^
Dign thoai
Tham quan du lich
Xem
pliim,
ca
nhac
Mua sitch, bao
Intemet,
truyen
hinh ciip
The due the thao

Dudi

60.000d
12,6
27,2
62,6

TifSO.000
- 100.000d
60.7
40.4
33,0

TCI 100.000
•150.000d
9,2
2,3
2,2

Ttt 150.000
-200.000d
20,5
14,3
7,0

Tif 200.000
•300.a00d
4,6
6,0
1,9

TrSn

300.000d
2.5
9.8
3,3

64,4
47,2

23,0
34,0

3,6
4,6

4,2
7,4

2,3
4,0

2,6
2,9

38,2

37.3

7,5

10,8

2,1

4,1


Thyc frang dcri sdng van h6a...

Bdng 3: MQc dd t h a m gia ho^t ddng ngofii gid ciia cong nhfin nhU sau (21)
Dctn vi tinh:'
"
—--._
Mufc do
Noi dunK
-__
Xem vo tuy§'n
Doc sach, bao
Doc tM li^u chuySn mon
Thi duo th^ thao
Nghe dM, nh^c
Cham sdc gia dinh, con cM
Xem phim, ngh§ thu^t
Mua sam
Tham quan du lich
Internet
Choi games, ccf b^i
Dign tho^i, vi§'t thU
Di chiia, nha thO
Uong ca phe, giai khat

Thiidng xuyen

Thinh tho&ng

63,2
25,1
11,3
14,3
36,2
45,1
6,1
17,7
5,1
9,9
.3,8
29,7
10,2
9,3

43,0
53,2
28,6
33,5
40,8
14,3
31,3
63,4
41,7
27,4
22,2

49,5
42,5
61,5

Nhdm cflng nhfin lao ddng phd thdng chi
cho efie ty Id tUdng Qng tren Ifi 20%, 9,7%,
8,7%, 2,6%. Rieng sd tidn cflng nhfin chi
mua saeh, bao, tap chf rfi't thfi'p, thudng chi
dudi lOO.OOOd/thfing.
Ngofii gid lfim vide tai cdng ty, trd vd nhfi
hofie nhfi thud trg, hoat ddng vfin hda tinh
t h i n eua cflng nhfin thUdng la xem vfl
tuydn, chfim sdc gia dinh, con cfii, nghe
nhac, goi didn thoai, nhfin tin cho ban be,
vidt thu eho ngUdi thfin. Viec tranh thu
thdi gian hgc them vfi doe cfic tfii lieu
chuyen mdn de nang cao tay nghe it dUdc
edng nhfin quan tam.
Cdng nhan rfi't it cd didu kidn tham
quan du lich, thfim cfic bao tfing, xem phim
tai rap, bilu dien nghfl thufit, ca nhac ndi
edng cflng. Hau hdt cac hoat ddng ngofii gid
lam viec, tham gia cae sinh boat vfin hda
tinh t h i n cua cflng nhfin thudng quanh
q u i n trong khu nha lUu tru, nhfi trg, nhfi
ban bd. Ndu doanh nghidp khdng td chQc di
tham quan tfip the thi cflng nhan khdng
t h i tu td chQc dUdc. Hang nfim m§t sd

Khdng t h a m

gia
2,1
12,7
42,6
33,8
11,7
27,7
41,6
11,2
86,9
48,0
56,0
13,8
32,5
26,9

doanh nghiflp ldn v i n to chQc cho cdng
nhfin di tham quan du lich ngfin ngfiy, cd
khi cfich xa edng ty tfli hfing trfim km.
Hinh thQc boat ddng the due t h i thao
dUdc cflng nhfin ua thfch vfi phfl bidn nhfi't
Ifi di bd « khdng cin dau tu nhidu, va lai
didu ki$n khdng gian, mdi trUdng cung dd
thuc hi^n nhu dudng phd, via he, cdng vidn,
sfin sinh hoat tfip the cdng ddng. Ngoai ra
cdng nhan cdn tham gia mflt sd giai bdng
da, bdng chuydn, ciu ldng... do Cdng dofin
hay Dofin thanh nien ciia doanh nghidp
hay KCN to chQc. Cfic hinh thQc khac dQ
edng nhan mudn tham gia eung khflng cd

dieu kien thUc hidn. Ket qua dilu tra cho
bidt cd 24,9% thfch chdi ciu ldng, 9,4%
thich chdi bdng chuyen, 22,7% thich chdi
bdng dfi, 5,0% thich chdi bdng bfin, 3,5%
thich tfip t h i hinh, 49,1% thfch di bd (22).
Vd sd thich eiia cdng nhfin dfli vdi cfic
loai hinh sinh hoat vfin hda, cd 38,1% thfch
tham gia vfi hudng thu vfin nghd, 34%
thfch boat ddng t h i thao, nhUng didu dang
budn Ifi chi cfl 17,4% cdng nhan d do tudi 18


Rghlfin curu Ljeh si. sfl 1.2013

12
thich lo^i hinh nfiy, cdn dd tudi tQ 19 - 24
tud'i cd ty 1$ thfi'p; ddi vdi hinh thflc tham
quan du lich cd 54% cdng nhfin tQ 18 - 20
tudi thich tham quan du lich, nhUng cd
66,7% cdng nhfin cd trinh d^ vfi thu nhfip
cao thfch tham quan du ljch (23).
Nhin ehung, ddi sdng vfin hda tinh t h i n
ciia edng nhfin tai cfic KCN, KCX bUdc d i u
cd tidn bO, cfic nhu ciu sinh ho^t vfi hudng
thu vfin hfla cua cdng nhfin dft dUdc nfing
cao hdn trUdc, nhUng edn bi rfing bu^c vfi
chi phoi bdi nhidu ydu td nhU thu nhfip
thfi'p, ft thdi gian ranh r6i, thdi quen lUdi
tham gia sinh bout tfip t h i , cfich thQc td
chQc chua thufin tidn vfi ddng b$.

Theo cflng nhfin, khi c6 thu nhfip cao, dn
dinh, thi ban thfin cdng nhfin sd cd nhu ciu
hudng thy vfi se ti^ bidt sfip xdp, to' chQc cac
sinh ho^t vfin hda cho minh.
Qua cfic sd lidu thdng k§ bang 4 cho
thdy cfic cd ad Dang, Ifinh dao doanh
nghidp vfi cdng dofin cd sd da c6 si^ quan
tfim ddn ddi sdng vfin hfla tinh t h i n ciia
cflng nhfin d cfic mQc dg khfic nhau. Dfli
vdi chinh quydn ndi eU t n i da thUc hi$n
vi§c n h i c nhd edng nhfin vd ndi fin chdn d,
dam bao v$ sinh, an ninh trfit ti^, giQp
cflng nhfin cd cu0c sdng dn dinh, cung cfl'p
cfic thflng tin vfi quy dinh ciia dia phUdng
qua loa truydn thanh vfi bang tin ndi bg

B i n g 4: MQc do q u a n tfim cua cfic cfii^p chinh quyen vfi d o a n h nghidp (24)
- ^ ^ ^ Mftc d§
Noi d u n g
^—-~^.,^
Chi b^ Dang tai doanh
nghi€p
Ngudi sit difng lao dong

C6
q u a n t&ia

Khong
q u a n tfim

612

43,8%

260

17,9%

1.012

72,3%

347

816
1.053

60,8%
76,4%

607
266

Chiia
CO t^ cht^c
487

34.9%

Khdng
tra ldi
47

3,4%

24,8%

40

2,9%

36,2%
19,0%

41
31

2,9%
2,2%

Chinh quy^n ndi cu tru
Cong doSn cd s6

Ddi sdng vfin hda tinh t h i n eua cdng
nhan da bUdc d i u dugc lanh dao cae doanh
nghigp, chi bd Dang, Cdng dofin, Dofin
thanh nien vfi chfnh quydn dia phUdng,
KCN quan tfim nen cdng nhfin t^m hfii long
vdi ddi sdng vftn hda tinh t h i n hi^n nay eua

hg. Tuy nhien, trdn thUe te vin edn nhidu
han chd vfi bfi't cfip cin phai dUde quan tfim
giai quyet trong thdi gian tdi. Khi dUdc phdng
vfi'n, cd 64,1% cflng nhfin tra ldi "tam hfii
long", 31,3% tra ldi "khdng hfii long", 2,4% tra
ldi "khdng quan tam" vfi 2,3?'6 khdng cfl f kidn
gi vd ddi sdng vftn hda tinh thin. NhUng h i u
het cflng nhan ddu mong mudn ddi sdng vfit
cha't vfi tinh t h i n dUdc cai thidn tdt hdn,
trudc hdt Ifi sU quan tfim cua doanh nghiep
vfi cflng dofin cung nhU chfnh quyen sd tai.

48

3,4%

khu dfin cU, hudng d i n sinh boat cgng
ddng, dgng vien, t^o didu kidn cho cflng
nhfin d nhfi trg trong sinh hoat hfing ngfiy.
Vd nhQng ndi dung nfiy cfic dia phUdng d
Vinh Phiic, Hai Phdng thi^c hign tdt hdn
cfic dia phUdng d Thfinh phd Hd Chf Minh,
Hfi Ngi, Dfi Nfing. Ngofii ra, tgi cfic dia
phUdng cdng nhfin con dUdc hudng thu cfic
thidt chd vfin hda khfic nhU nhfi tre, nhfi
m i u gifio, trudng hgc cac cfi'p, nhfi vfin hda
cum dfin eU, ndi sinh hoat vfin hda cgng
ddng, cdng vidn, khudn vien d l tfip t h i due
the thao va di bd, mfic dQ vfin edn nhidu
ba't cfip n h u da neu d p h i n tren.

Theo nghien cQu cua Vidn Cdng nhfin vfi
Cflng dofin, vai trd cua cfic cfi'p cong dofin
tai cfic doanh nghidp va trong KCN, KCX


Thuc Irtmg d6t song vfln hda...
ngfiy cfing dUdc nang cao hdn. Cflng dofin
da tham gia nhidu boat dflng thidt thi^c gflp
p h i n cai thi^n ddi sdng vfin hda tinh t h i n
ciia cflng nhfin. Nfim 2010 cfic cfi'p cdng
dofin da td chQc nhidu hogt d$ng tuydn
truydn, gifio dgc, vfiri hda the thao nhfin
dip cfic sQ ki$n chfnh trj, ngoai giao, hch
sQ, vfin hda cua dfi't nUdc da thu hiit dflng
dao cdng nhfin tham gia d nhidu dia
phUdng. Vi du d Binh Dinh t l chQc cu^c thi
Tidng hfit hay Karaoke l i n thQ 11-2010,
Thai Nguydn td chQc giai ciu long - bdng
bfin tofin tinh l i n thQ II, Thfinh phdHd Chf
Minh td chQc "Ngfiy hdi cdng nhfin", Hai
Phong td chQc T u i n 1§ vfin hda the thao l i n
thQ 16, Hfi Ndi td chQc 4 ddm li&n hoan vfin
nghd, giao lUu "Hat cho cflng nhan nghe,
nghe cdng nhan hfit" tai cfic KCN, diem
cdng nghidp tfip trung, Ninh Binh t l chQc
41 cudc giao lUu ddi thoai vdi cflng nhan d
cfic doanh nghiep.
4. Nhulng giai p h a p hitdc d i u d e
nfing cao ddi sd'ng vfin h o a t i n h t h i n
c u a c o n g nhfin t a i cfic k h u cong

nghidp, k h u c h e xua't
Cd t h i khfing dinh ring, ket qua cua
hdn 25 nam ddi mdi vQa qua da giup eho
giai cfi'p edng nhan Vi^t Nam phat huy
dUde vai trd vfi ed nhidu ddng gdp quan
trgng vfio sU nghiep xay dUng, bao vd vfi
phat triin dfi't nUdc. Tuy nhien, trUdc
nhQng ydu ciu phat trien mdi ciia dfi't nUdc
hidn nay, giai cfi'p cdng nhfin vin chUa dip
Qng duge yeu ciu ddi hdi ve sd lUgng vfi
cha't lUdng, nhfi't la vd cd cS'u, trinh do hoc
vfi'n, chuydn mdn, ngoai ngQ, ky nfing nghd
nghidp, ky lufit lao ddng va ^ thQc vUdn len
cdn nhidu ydu kem cin khfic phue, NhQng
ydu kdm do cua cdng nhan ddu b i t ngudn
vfi cd lidn quan trUc tidp ddn vi^c cai thien
vfi nfing cao ddi sd'ng vfit ehdt vfi vfin hda

tinh t h i n cua cdng nhfin, nhfi't Ifi cflng
nhfin tgi cfic KCN, KCX.
Da ddn Idc, ndu khong mudn nfli Ifi da
qufi mugn, cfic dia phUdng, cfic cdp, cfic
ngfinh, efie doanh nghidp vfi chfnh ban
thfin ngUdi eong nhan cin phai vfio cudc
ngay di sdm thay ddi nhfin thQc, cfich nghi,
cfich lfim vfi sdm dUa ra thUc hidn nhQng
giai phfip mang tinh ddng bd di cdng nhan
trong cfic KCN, KCX dugc tham gia vfi
hudng thu nhQng gifi tri vfin hda tinh thin,
giUp cdng nhfin hda nhip vdi cu^c song hidn

tai dang ddi thay nhanh chdng ciia dfi't
nUdc.
D I ed thd nang cao ddi sdng vfin hda
tinh t h i n cua cflng nhan trong cfic KCN,
KCX hidn nay, trUdc hdt cin giai quydt
nhQng vfi'n dd edt ldi la nang cao ddi sdng
vfit ehfi't cho cdng nhan. Cu the Ifi giai
quydt tdt cfic vfi'n dd ve lao ddng, viec lam,
vfi'n dd tidn lUdng, nhfi d vfi cfic vfi^n de an
sinh xa hdi khac. Bdi vfi'n dd lao dflng, vide
lam ludn la vfi'n de quan tara hfing diu.
Chinh sich viee lfim cin phai hUdng vfio
tidp tuc phfit huy tiem nfing lao ddng,
khuydn khfch cfic linh vUc, cfic nganh nghd,
khuydn khfch ngUdi cd vdn, cd ky thufit va
cflng nghd, cd trinh do quan ly tham gia
d i u tu vao san xufi't kinh doanh d l tao ra
nhieu vide lfim mdi, thu hut them lao ddng,
gdp p h i n thuc diy sU phfit trien ciia giai
cfi'p cdng nhan.
Chinh sfich tidn lUdng, tien cdng ed y
nghia vd cung quan trong d l dam bao ddi
sdng cho ngudi cdng nhfin vfi gia dinh. Cin
phai ddi mdi quy dinh vd xfiy dUng thang
bang lUdng phu hdp dl cflng nhan trong cfic
doanh nghidp dUdc nfing lUdng theo dinh
kj^. Khuydn khich doanh nghiep nang mQc
lUdng ed ban ldn tUdng dUdng vdi thu nhfip
cua cdng nhfin de hg nfing eao ddi song vfit

Rghian cQu Ljch sQ. sO 1-2013
chit, kich thfch ddi sdng vfin hda tinh t h i n ,
dugc ddng bao hilm x5 hgi vfi bao hilm y td
d mQc cao hdn d l tfing mQc hudng thg khi
nghi hUu. Chi phi tidn cflng, tidn lUdng cho
cflng nhfin phai tfnh ca trugt gifi, di dfli giai
quydt vfi'n dd tidn lUdng vdi tidn thudng.
H 6 trg cho cdng nhfin hgc tfip nfing cao
tay nghd, mua bao h i l m thfin t h i 24/24
gid cho cdng nhfin. Cflng nhfin phai dugc
hudng lgi tUdng Qng vdi thfinh qua vfi
nfing sufi't lao ddng cua doanh nghidp.
Bdn canh vide xfiy dUng nhQng thda Qdc
lao ddng trong cfic doanh nghi$p, c i n xfiy
dung nhQng bfl thda Udc lao dflng tfip t h i
thf dilm trong cac KCN, KCX d l tgo
khung phfip ly^ cho cfic doanh nghi$p
trong cac KCN, KCX..
Nhfi nUdc, cac dia phUdng vfi doanh
nghiep cin quan tfim vfi dfinh mflt p h i n
ngan sfich de xay dUng nhfi d cho cdng nhan,
d i u tu xay dUng eac khu lUu t n i hofin ehinh
eho cflng nhan trong cfic KCN, KCX di kdm
theo dd Ifi cfic dich vu cin thidt khdng t h i
thidu Ifi nhfi tre, nha mfiu gifio, trUdng hgc,
chg, trgm xfi, khu sinh hogt vfin hfla, h$
thdng thdng tin, ndi sinh hoat cua cfic to
chQc Dang, Cflng doan, thanh nien, phu
nQ... Ta't ca cfic thidt chd dfl cin bd tri gin

ndi lfim viec cua cdng nhfin. TrUdc m i t ein
khuydn khfch doanh nghiep ho trg tidn thud
nhfi cho cflng nhan ngoai tinh.
Cfic dia phUdng, doanh nghigp cin thfin
trgng trong d i u tU, dieu ehinh quy hoach
xfiy dQng cae KCN, KCX theo hUdng giam
dfi^t xfiy dUng nhfi xUdng, tfing dfi't xfiy nhfi
luu trU cho cdng nhan vfi hg t i n g xfi hgi.

dam bao dfinh ddt cho tfii dinh cU. C i n d i u
tu cd chgn lgc vfi iQa chgn ddi tfic d i u tu,
khflng nhfi't thidt phai d i u tU bflng mgi gifi
rdi d l lai hfiu qua xfi'u cho mdi trudng, xa
h$i vfi ngUdi lao dQng.
C i n tdng kdt vfi nhfin rgng mfl hinh tdt
vd cfic hinh thQc sinh hogt vfin hfla tinh
t h i n cua cdng nhfin tai cfic KCN, KCX
Cling nhu cfic hogt dgng vfin hda tirA t h i n
ndi cdng ddng dfin cU cd ddng cdng nhfin
sinh sdng. Tfing eUdng vai trd quan 1^ nhfi
nUdc vd lao ddng, vi^c lfim, kiim tra gifira
sfit thUc hidn d i u tU vfi vfin hfinh trang
thidt bi bao dam didu kign lfim vide cho
cflng nhfin ngfiy cfing tdt hdn.
Cfic td chQc Dang, Cflng dofin, Dofin
thanh nidn, hdi nghd nghidp cin quan tfim
phdi hdp td chQc cfic hogt dgng vfin hda vfin
nghd, giao iQu giQa cfic doanh nghiep vfi coi
dd Ifi trfich nhi$m chfnh vfi Ifi ngi dung
quan trgng trong hoat ddng cua doanh

nghidp. Cfic doanh nghidp trong KCN, KCX
c i n cd bang tin ngi bd dinh kj^ vdi nhiing
ndi dung ddn gian, thidt thQc, phfit hfinh
r^ng rai ddn tfin tay cdng nhfin, cfl bang tin
vfi loa truydn thanh, cd chUdng trinh hfit
theo ydu ciu, giao lUu vfin hda vfin nghd
luc nghi giai lao giQa ca trong trUdng hdp
edng nhfin khdng ed thdi gian vfi tidn bac de
tham gia thUdng xuydn cfic boat dgng vfin
hfla tinh t h i n . Mgi hoat dgng cin phai
hudng tdi muc dich ngfiy cfing nfing cao hdn
ddi sdng vfit c h i t vfi ddi sdng vfin hfla tinh
t h i n cho cflng nhan tai cac KCN, KCX
trong thdi k^ d i y mgnh CNH, HDH vfi hfli

nhfip qudc td.


Thue trang ddii sdng vfln h6a..
CHU THICH
(1). Tdng cvc T h ^ n g kd: NiSn gidm thd'ng ki
ndm 2009.

Nxb. ThS^ng k6, Hfi N^i, 2010, tr.

142.

(10). D$ng NgQC Tfing (chu bifln): Xdy dying giai
cip cdng nhdn

Viit Nam giai doqn

2011-2020.

Nxb. Lao dflng. H i N^i, 2010, tr, 107.
ddi

(11). T i n g h
song vdn hoa cila giai c£p c6ng nhdn - NhOng vSn

(2). Vi§n Sik hoc: Xdy dtfng vi phat triin

k h i o sfit t^i Hfi N§i, Vinh Phiic, Hai Phflng, Dfi

dily

lu^n vd thi^ tiin. Nxb. Khoa h^c xa hOi, Hfi

NOi, 2010, tr. 99.

NSng, Thanh phfl'Hfl Chf Minh, Binh DUOng trong
nftm 2009 do D l tfii cfip Nhfi nuflc KX.03.17/06 - 10

(3). Tdng cyc ThS'ng kS: NUn gidm thShg

ki

ndm 2009..Sdd. tr. 142.

(12). Kfl't qua d i l u tra khao sat nftm 2009...

(4), M0t sS' v£n di c£p bdch xdy diflig giai c^p
cdng nhdn Vi^t Nam

trong diiu

thi,tc hi$n.

kiin ddy mg,nh

Sdd. D l tfii ctfp Nha nudc KX. Q3.17/06 -10
(13). Tinh tr^ng "nhay vi§c" la tinh tr^ng cflng

cdng ngkiip hoa, hiin d^i hda ddt niidc. D l t&i cffp

nhfin chuyin chS Ifim vi^c tii cflng ty nfty sang

Tdng LiSn dofin ciia Vi§n Cflng nhfin-Cflng dofin.

cflng ty khfic, khflng Iftm vi$c dn dinh t^i m^t cflng

(5). Dfing Ngoc Tfing (chii bi6n); Xdy

dunggiai

cap cdng nhdn Viet Nam giai doan 2011-2020. Nxb

ty n h i t dinh.
(14). Vif n Cflng nhftn vft Cflng doan: Cdng dodn

Vi^t Nam • Truyin thing, hi^n Ufi... Sdd, tr. 307.

Lao dflng, Hfi Nfli, 2010, tr. 103.
(6). Trfch sff lieu thflng kS nftm 2009 ciia Vv
Quan 1^ cfic khu kinh ti thu^c B? Kg" ho^ch vfi D i u

(16). \ ^ | n Cflng nhfin vfi Cong doftn: Cdng dodn
Vi^tNam

• Truyin thing, hiin tai... Sdd, tr. 307.

(16). Ket qua dilu tra khao sat nftm 2009...

tu.
(7). Tdng cyc ThS'ng kfi: Niin gidm thong

ki

ndm 2009. Nxb. Thong kfl, HU N^i, 2010, tr. 147,
148.
thong, hiin t^i vd phdt

trien.

Nxb. Lao dflng. Ha Noi, 2009, tr. 306.

(18), (19), (20), (21). K i t qua dieu tra khao sat
nftm

2009...

Sdd.

Dl

tfii

cip

Nhfi

nUdc

KX.03.17/06-10.

(9). Vi§n Cflng nhSn vfi Cflng dofin: Phong trdo
cdng nhdn vd cdng dodn Viit Nam
(Ban thao), tr. 18.

(17). Theo bfio Thanh Nien BO 250 (6102). Thfl
Nfim ngfiy 6-9-2012.

(8). Vi|n Cong n h a n vii Cflng doftn: Cdng A)&n
Viit Nam - Truyin

Sdd. D l tai c^fp Nha nudc KX.03.17/06-10.

(2001-2010)

(22), (23), (24). Ket qua d i l u tra khao sat

nftm

2009...

Sdd.

KX.03.17/06-10.

Dl

tfii

cfi'p

Nhfi

nuflc