ISO 14000_bai giang_UAF_2014

Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

TÀI LIỆU ĐÀO TẠO

XÂY DỰNG
HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
theo ISO 14001
14001::2004
2004/Cor.
/Cor.1
1:2009
Vũ Thị Hồng Thủy
BM Quản lý Môi trường
K.Môi trường & Tài nguyên – ĐH Nông Lâm TPHCM
0918.094480,

MỤC TIÊU ĐÀO TẠO
1.Hi
Hiể
ểu tất cả cá
các
c yêu cầu củ
của
a
tiêu chu
chuẩ
ẩn ISO 14001 & cá
các
c
bướ

ước
c cơ bả
bản
n để thiết lập
HTQLMT..
HTQLMT

2. Nắm vững nguyên tắc xác định
khía cạ
khía
cạnh
nh & đánh giá tác động
để xá
xác
c định khí
khía
a cạ
cạnh
nh môi
trườ
tr
ường
ng có ý nghĩa
nghĩa..

Slide 2

Rev 04, Dec 2013

NỘI DUNG ĐÀO TẠO

Nội dung khóa đào tạo bao gồm:
Phần 1: Nhận thức cơ bản về ISO 14001:2004
• Các khái niệm về môi trường
• Các vấn đề môi trường hiện hữu
• Lợi ích khi áp dụng ISO 14000
• Các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001:2004
Phần 2: Xác định khía cạnh môi trường có ý nghĩa
• Nhận diện theo quá trình/hoạt động/sản phẩm/dịch vụ
• Các tiêu chí thường dủng để xem xét mức ý nghĩa
• Phương pháp tính mức ý nghĩa
• Lộ trình xây dựng hệ thống ISO 14000
Rev 04, Dec 2013

Slide 3

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

1


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

THỜI GIAN & TIÊU CHÍ
ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC
Khóa đào tạo được thực hiện từ 30 - 45 tiết.
Kiểm tra giữa kỳ từ 15-30 phút, kiểm tra miệng trên
lớp và thi cuối khóa từ 60 – 90 phút đều được ghi
nhận vào kết quả học tập của sinh viên.

Sinh viên không được vắng mặt quá 10% thời gian
học và phải tham gia đầy đủ các bài tập trên lớp và
bài thi cuối cùng.

Slide 4

Rev 04, Dec 2013

PHƯƠNG PHÁ
PHÁP
P ĐÀ
ĐÀO TẠ
TẠO
O
Khóa học sử dụng nhiều cách phối hợp:
* Bài giảng
* Thảo luận nhóm
* Bài tập thực hành trên lớp
nhằm đạt được các mục tiêu trên
Rev 04, Dec 2013

Slide 5

NỘI QUY LỚP HỌC

Rev 04, Dec 2013

Slide 6

Vũ Thị Hồng Thủy –

K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

2


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

TÀI LIỆU ĐÀO TẠO
XÂY DỰNG
HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Phần 1
NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ ISO 14001
14001::2004
Vũ Thị Hồng Thủy
BM Quản lý Môi trường
K.Môi trường & Tài nguyên – ĐH Nông Lâm TPHCM
0918.094480,

MÔI TRƯỜ
TRƯỜNG
NG LÀ GÌ?
Những thứ bao quanh nơi hoạt động của
một tổ chức, kể cả không khí, nước, đất,
nguồn tài nguyên thiên nhiên, hệ thực vật,
hệ động vật, con người và các mối quan
hệ qua lại của chúng.

3.5 – ISO 14001:2004

Rev 04, Dec 2013

Slide 8

CÁC
CÁ
C VẤ
VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜ
TRƯỜNG
NG
ĐỨNG TRƯỚC BỐI CẢNH:
• Những thay đổi ngày càng phức tạp của cuộc sống
• Tình hình môi trường ngày càng xấu đi
• Sự cần thiết phải quan tâm đến hành tinh của chúng ta
• Các ràng buộc như là những điều kiện kinh doanh
CHÚNG TA CẦN QUAN TÂM ĐẾN CÁC VẤN ĐỀ SAU:
• Suy thoái tầng ôzôn & nóng lên của trái đất
• Tuyệt chủng các loài động thực vật
• Ô nhiễm không khí – đất và nước
• Ô nhiễm từ các loại Hóa chất nguy hại
• Sự cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên
• Chất lượng cuộc sống bị thay đổi
Rev 04, Dec 2013

Slide 9

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

3

Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

CÁC
CÁ
C VẤ
VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜ
TRƯỜNG
NG

Rev 04, Dec 2013

Slide 10

CÁC
CÁ
C VẤ
VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜ
TRƯỜNG
NG

Rev 04, Dec 2013

Slide 11

CÁC
CÁ
C VẤ

VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜ
TRƯỜNG
NG

Rev 04, Dec 2013

Slide 12

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

4


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

CÁC
CÁ
C LỢ
LỢI ÍCH KHI ÁP DỤNG ISO 14000
* Đảm bảo với khách hàng cam kết về môi trường
* Quan hệ tốt với chính quyền / cộng đồng
* Thỏa mãn các tiêu chí của khách hàng, nhà đầu tư
* Cải thiện hình ảnh và tăng thị phần
* Đáp ứng tiêu chuẩn chấp nhận của nhà cung cấp
* Cải tiến chi phí bằng cách giảm thiểu sự cố
* Tiết kiệm vật tư và năng lượng
* Tuân thủ việc áp dụng các giấy phép
* Cải thiện quan hệ với nhà nước

Rev 04, Dec 2013

Slide 13

CÁC
CÁ
C LỢ
LỢI ÍCH KHI ÁP DỤNG ISO 14000

Rev 04, Dec 2013

Slide 14

CẤU TRÚC CỦA
HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG

Rev 04, Dec 2013

Slide 15

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

5


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

CẤU TRÚC CỦA ISO 14001

14001::2004
* Giới thiệu
* Phạm vi
* Tài liệu tham khảo (không)
* Định nghĩa
* Yêu cầu của tiêu chuẩn
* Phụ lục A (thông tin)
* Phụ lục B (liên kết với các HTQL khác)
Rev 04, Dec 2013

Slide 16

CÁC NỘI DUNG CƠ BẢN ISO 14001
Chính Sách
Xem xét
lãnh đạo

• Giám sát & đo lường

• Khía cạnh môi trường
• Yêu cầu luật định & ycầu khác
• Mục tiêu , chỉ tiêu& chương trình

Act

Plan

Cải tiến
Liên tục

• Đánh giá sự tuân thủ
• Sự không phù hợp &
Hành động KPPN
• Hồ sơ
• Đánh giá nội bộ

Check

Do

• Cơ cấu & trách nhiệm
• Đào tạo, nhận thức & năng lực
• Trao đổi thông tin
• Tài liệu EMS
• Kiểm sóat tài liệu
• Kiểm soát điều hành
• Chbị s.sàng &ứng cứu khẩn cấp

Rev 04, Dec 2013

Slide 17

4.2 & 4.3
Chính sách và Lậ
Lập kế
kế hoạch
hoạch

4.2 Chính sách môi trường
4.3.1. Khía cạnh và tác động môi trường

4.3.2. Yêu cầu pháp luật và yêu cầu khác
4.3.3. Mục tiêu và chỉ tiêu & Chương trình
môi trường

Rev 04, Dec 2013

Slide 18

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

6


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Chính
Chí
nh sá
sách
ch môi trườ
trường
ng

Ý đồ, định hướng của tổ
chức liên quan đến thực
hiện quản lý môi trường
được công bố chính thức
bởi lãnh đạo cao nhất.

3.11 (ISO 14001: 2004)
Rev 04, Dec 2013

Slide 19

Cảii tiế
Cả
tiến liên tụ
tục
c

Quá trình lặp lại để nâng cao Hệ Thống Quản lý
Môi trường (HTQLMT) nhằm đạt được những cải
tiến trong kết quả hoạt động môi trường tổng
thể và nhất quán với chính sách môi trường của
tổ chức.
3.2 (ISO 14001: 2004)

Rev 04, Dec 2013

Slide 20

Ngăn ngừ
ngừa Ô nhiễm
Sử dụng các quá trình, các biện pháp thực hành,
các kỹ thuật, vật liệu hoặc sản phẩm, dịch vụ
hoặc năng lượng để tránh, giảm bớt hay kiểm
soát (một cách riêng rẽ hay kết hợp) việc tạo ra,
phát thải hoặc xả thải bất kỳ loại chất ô nhiễm
hoặc chất thải nào nhằm giảm thiểu tác động

môi trường bất lợi.
3.18 (ISO 14001: 2004)

Rev 04, Dec 2013

Slide 21

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

7


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.2 - Chí
Chính
nh sá
sách
ch môi trườ
trường
ng


Được xác định bởi lãnh đạo cao nhất,



Phù hợp trong phạm vi được xác định của tổ

chức về bản chất, phạm trù, tác động môi
trường của hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ.


Bao gồm các cam kết:

* Cải tiến liên tục,
* Ngăn ngừa ô nhiễm & bảo vệ môi trường
* Tuân thủ yêu cầu pháp luật & yêu cầu
khác có liên quan.
Rev 04, Dec 2013

Slide 22

4.2 - Chí
Chính
nh sá
sách
ch môi trườ
trường
ng



Là khuôn khổ cho việc xây dựng các
mục tiêu và chỉ tiêu.



Được văn bản hóa, áp dụng và duy trì

ở mọi cấp.



Sẳn sàng cho công chúng.

Rev 04, Dec 2013

Slide 23

4.2 - Chí
Chính
nh sá
sách
ch môi trườ
trường
ng
Khía cạnh môi trường

Chính sách
Mục tiêu và chỉ tiêu

Rev 04, Dec 2013

Slide 24

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

8

Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.3 – LẬP KẾ HOẠCH
4.3.1 - Nhận diện khía cạnh môi
trường & xác định KCMT có ý nghĩa

4.3.2 - Tiếp cận và áp dụng các yêu
cầu pháp lý & yêu cầu khác

4.3.3 - Phát triển các chiến lược
để cải tiến liên tục HTQLMT
Rev 04, Dec 2013

Slide 25

4.3.1 Khía cạnh môi trường
Nhận diện khía cạnh môi trường

Đánh giá tác động môi trường

Xác định khía cạnh môi trường
có ý nghĩa
Rev 04, Dec 2013

Slide 26

4.3.1. Khí

Khía
a cạ
cạnh
nh môi trườ
trường
ng
Tổ chức phải xây dựng thủ tục về :
- Nhận dạng các khía cạnh môi trường
- Đánh giá tác động môi trường
- Xác định các khía cạnh môi trường
có ý nghĩa (đáng kể)
Nhằm để:
định đúng các kiểm soát cần thiết
Thiết
lập mục tiêu/chỉ tiêu môi trường
- Xác

Rev 04, Dec 2013

Slide 27

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

9


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.3.2 - Yêu cầ
cầu phá
pháp
p luật và
yêu cầu khác
Xây dựng thủ tục để :
diện, tiếp cận, cập nhật, phân phối và xem
xét áp dụng trong hệ thống QLMT

Nhận

Đối với các tài liệu về :
Văn bản của chính quyền địa phương/nhà nứơc
 Những quy định chuyên ngành về môi trường
 Các cam kết với công chúng, địa phương
 Các yêu cầu từ những đối tác khác


Rev 04, Dec 2013

Slide 28

Phù hợp vớ
với các yêu cầu

4.3.2

4.5.2

Nhận diện & áp

dụng các yêu cầu

Đánh giá sự
tuân thủ

Rev 04, Dec 2013

Slide 29

Phù hợp vớ
với các yêu cầu

Rev 04, Dec 2013

Slide 30

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

10


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

BÀI TẬP 1 - Yêu cầu pháp luật & khác
Thành lập nhóm, từ 5 – 8 người / nhóm
Mỗi nhóm sẽ tiến hành nhận dạng và cung cấp thông
tin về các văn bản pháp luật Việt Nam và/hoặc các
công ước quốc tế theo các khía cạnh sau:

• Tiêu hao tài nguyên tự nhiên
• Nước thải
• Khí thải
• Chất thải rắn
• Chất thải nguy hại
• Các dạng ô nhiễm khác
• Cháy nổ, đổ tràn hóa chất

Rev 04, Dec 2013

Slide 31

4.3.3
Mục
Mụ
c tiêu - chỉ tiêu & chương trì
trình
nh
Thiết lập các mục tiêu và chỉ tiêu ở
dạng văn bản ở mỗi bộ phận chức
năng thích hợp và mỗi cấp tương ứng.
Mục tiêu chung về môi trường phải
nhất quán với chính sách mà tổ chức
tự đặt ra để đạt tới.
Rev 04, Dec 2013

Slide 32

Chỉ tiêu môi trườ
trường

ng là gì?
Yêu cầu cụ thể, khả thi về kết quả thực hiện,
đối với một tổ chức, hoặc các bộ phận của nó,
yêu cầu này xuất phát từ các mục tiêu môi
trường và cần phải đề ra, phải đạt được để
vươn tới các mục tiêu đó.
3.12 (ISO 14001:2004)

Rev 04, Dec 2013

Slide 33

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

11


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Xây dựng mục tiêu / chỉ tiêu
môi trường cần quan tâm đến:
* Quy mô của tác động
* Tính nghiêm trọng của tác động
* Xác suất xảy ra
* Thời gian/chu kỳ xảy ra của tác động
* Ngưỡng cho phép của yêu cầu pháp luật
(hoặc yêu cầu khác) có liên quan

Rev 04, Dec 2013

Slide 34

Chương Trì
Trình
nh Môi Trườ
Trường
ng
(SMART--5W2H)
(SMART
When?
Khi nào?

Who?
Ai?
Why?
Tại sao?

Where?
Ở đâu?
How much?
Bao nhiêu?

How ?
Như thế
th nào?
o?

What ?

Cái gì ?

Rev 04, Dec 2013

Slide 35

Chương Trình Môi Trường áp dụng cho:
Các phát triển mới
Lập kế hoạch

Thiết kế

Xử lý môi
trường

Tiến trình
hoạt động

Sử dụng sản
phẩm

Vật tư
Xây dựng
Rev 04, Dec 2013

Slide 36

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

12


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Bài tập 2
Mục tiêu & Chỉ tiêu môi trường
Các mục tiêu & chỉ tiêu môi trường đã được
thiết lập sẵn.
10’ chuẩn bị bài tập, bao gồm việc đọc và thảo
luận nhóm.
Các nhóm sẽ phản biện về nội dung những mục
tiêu này. Nêu rõ lý do đồng ý hay không đồng ý,
tại sao?
Nếu cần bổ sung thêm để hoàn thiện, chúng ta
sẽ điều chỉnh mục tiêu như thế nào?
Rev 04, Dec 2013

Slide 37

4.4 Th
Thự
ực hiệ
hiện & đi
điề
ều hà
hành
nh
Cơ cấu và trách

nhiệm 4.4.1

Truyền thông
4.4.3

Năng lực, đào tạo &
nhận thức 4.4.2

4.4. Thực hiện và
điều hành

Kiểm soát điều
hành 4.4.6
Rev 04, Dec 2013

Tài liệu hệ thống
4.4.4 , 4.4.5, 4.5.4

Chuẩn bị sẵn sàng & ứng phó
khẩn cấp 4.4.7
Slide 38

4.4.1 & 4.4.2. QUẢN LÝ NGUỒ
NGUỒN LỰ
LỰC


Lãnh đạo phải cung cấp đủ nguồn
lực cho quá trình thực hiện HTQLMT.



Trách nhiệm & quyền hạn phải được
xác định và thông báo cho mọi người



Thường xuyên xác định nhu cầu đào
tạo, chú ý yêu cầu pháp luật



Vạch ra, duyệt kế hoạch đào tạo



Thiết lập tài liệu đào tạo và đánh giá
hiệu lực của quá trình đào tạo.

Tương tự các hệ
thống khác  Thực hiện những đào tạo cần thiết
Rev 04, Dec 2013

Slide 39

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

13

Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.4.3 - Thông tin liên lạc
Thông tin môi trường cần trao đổi:
nội bộ
 Với bên ngoài & các bên hữu quan
 Với chính quyền, đòan thể
 Trong

Nội dung trao đổi:
đạo cấp cao được thông báo về quan
điểm của các bên liên quan
 Nhân viên được truyền đạt các quy định
của tổ chức
 Báo cáo môi trường cho cơ quan quản lý
 Lãnh

Rev 04, Dec 2013

Tương tự các hệ
thống khác

Slide 40

4.4.5. Ki
Kiể
ểm soá
soátt tà

tàii liệ
liệu

Thiết lập quy trình bằng văn bản để đảm bảo tài liệu:


Phê duyệt đầy đủ trước khi ban hành



Ban hành, phân phối tài liệu nội bộ



Xem xét, cập nhật khi cần và phê duyệt lại



Nhận dạng thay đổi và tình trạng soát xét

Đảm bảo sự sẵn có các tài liệu hiện hành tại điểm sử dụng,
dễ đọc và dễ nhận biết




Nhận dạng và kiểm soát việc phân phối tài liệu bên ngoài



Ngăn chặn sự sử dụng vô tình tài liệu lỗi thời

Rev 04, Dec 2013

Slide 41

4.4.6-Ki
Kiể
ểm soá
soátt điề
điều hà
hành
nh

* Xác định các vấn đề môi trường đáng kể
* Xây dựng các quy trình :
- Tiêu chuẩn hoạt động
- Kiểm sóat các nhà thầu và nhà cung ứng

Rev 04, Dec 2013

Slide 42

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

14


Tài liệu đào tạo

Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.4.6-Ki
Kiể
ểm soá
soátt điề
điều hà
hành
nh
* Tồn trữ, lưu kho
* Vận chuyển & Phân phối
* Sản xuất / Tiêu thụ
* Quản lý / Xử lý chất thải
* Tiết kiệm nguyên nhiên
vật liệu & năng lượng,
* Các hoạt động khác.

Rev 04, Dec 2013

Slide 43

4.4.6-Ki
Kiể
ểm soá
soátt điề
điều hà
hành
nh
• Bao gồm những công việc thường ngày,
nhằm hạn chế những tác động môi trường

đáng kể, ví dụ: công tác vệ sinh, thu gom lưu
trữ và xử lý chất thải, tiết kiệm nước, quản
lý hóa chất…
• Có thể thuộc nhiều bộ phận khác nhau,
• Có thể liên kết với nhiều hoạt động thuộc các
điều khoản khác, ví dụ: giám sát & đo, mục
tiêu chỉ tiêu môi trường,…
Rev 04, Dec 2013

Slide 44

4.4.7 Chu
Chuẩ
ẩn bị sẳn sà
sàng
ng
và̀ ứng phó với tì
va
tình
nh trạ
trạng
ng kh
khẩ
ẩn cấp
Xây dựng quy trình để :
- Xác định các tai nạn, tình huống
khẩn cấp tiềm ẩn
- Giảm thiểu các tác động
- Thử nghiệm các thủ tục

Rev 04, Dec 2013

Slide 45

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

15


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Kế hoạch
hoạch đá
đáp ứng sự cố khẩ
khẩn cấ
cấp
Các thủ tục kiểm soát hoạt động nếu có:
Sự cố khí thải vào không khí
 Sự cố thải vào nước
 Sự cố rò rỉ, đổ tràn hóa chất
 Sự cố cháy nổ
 Các sự cố ảnh hưởng đến hệ sinh thái
và môi trường riêng biệt khác


Rev 04, Dec 2013

Slide 46

Thông tin liên lạ
lạcc

Nội bộ
bộ

Bên ngoà
ngoàii

Rev 04, Dec 2013

Slide 47

Cách
Cá
ch tiế
tiếp cậ
c ận
Phải đảm bảo việc thông tin liên lạc
* Đã được đối chiếu đúng với các yêu cầu
pháp luật
* Liên kết với tiêu chuẩn Quản lý An toàn
và Sức khỏe nghề nghiệp (OHSAS)
* Đã có xem xét năng lực thiết bị và con
người tại chỗ
Rev 04, Dec 2013

Slide 48

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

16


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Đánh giá năng lực ứng phó
tình
tì
nh huố
huống khẩ
khẩn cấ
cấp
Có đội ứng phó
sự cố khẩn cấp?
Tài liệu có sẵn tại
nơi cần thiết?
Thiết bị ứng cứu
có sẵn sàng?

Sơ đồ thoát hiểm
ở vị trí phù hợp?
Hệ thống báo động
có hoạt động?
Kết quả diễn tập
định kỳ ra sao?

Rev 04, Dec 2013

Slide 49

4.5 Ki
Kiể
ểm tra & hà
hành
nh độ
động khắ
khắc phụ
phục
c

Giám sát Đo lường
4.5.1

Đánh giá sự tuân thủ
4.5.2

Sự không phù hợp & hành động khắc phục phòng ngừa
- 4.5.3

Hồ sơ
4.5.4

Tương tự các
HTQL khác

Đánh giá nội bộ

4.5.5

Rev 04, Dec 2013

Slide 50

4.5.1 – Giá
Giám
m sá
sátt và đo
Lập thủ tục / hoạch định để :


Giám sát việc thực hiện của các khía
cạnh đề môi trường đáng kể



Theo vết /đánh giá quá trình thực hiện



Cung cấp dữ liệu đầu vào cho cải tiến
hệ thống hoặc đánh giá sự tuân thủ

Rev 04, Dec 2013

Slide 51

Vũ Thị Hồng Thủy –

K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

17


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Kết quả hoạt động môi trường là gì?
Các kết quả có thể đo được
về sự quản lý các khía cạnh
môi trường của một tổ chức.
3.10 – ISO 14001:2004



Tại sao phải đo?



Đo như thế nào?

Rev 04, Dec 2013

Slide 52

Giám
Giá
m sá
sátt và đo cá

cáii gì
gì?
?
Các chỉ số về hoạt động môi
trường cho phép của tổ chức,
theo dõi kết quả họat động
môi trường từng thời điểm.

Rev 04, Dec 2013

Slide 53

Lượ
ượng
ng hó
hóa
a Chỉ tiêu / Mụ
Mục
c tiêu

Giám sát tiến độ, kết quả các mục tiêu
Rev 04, Dec 2013

Slide 54

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

18

Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Các
Cá
c chuẩ
chuẩn cứ
cứ vận hà
hành
nh

Các sổ vận hành phải
được cập nhật, xem xét
để phát hiện các vấn đề
không phù hợp và những
tình huống tái diễn

Rev 04, Dec 2013

Slide 55

Các
Cá
c chỉ số hoạt
hoạt độ
động môi trườ
trường
ng
Đo lường các chỉ tiêu tác động môi trường, ví dụ:

Sự ấm lên toàn cầu, tính theo các khí gây hiệu ứng
nhà kính



GWP = Sum [GWPi x mass],
GWP: Global Warming Potential


Ô nhiễm nước thải
BOD/COD (nhu cầu oxy sinh học/hóa học)

Rev 04, Dec 2013

Slide 56

Đo lường thái độ của các bên hữu quan

* Số khiếu nại / yêu cầu
* Số lần vi phạm khi có thanh
kiểm tra môi trường
* Các số đo khác về sự thỏa mãn

Rev 04, Dec 2013

Slide 57

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

19


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Các
Cá
c thông số
số tiêu biể
biểu khí thải
thải

*
*
*
*
*
*

SOx
* NOx
CO/ CO2
* Bụi
* Khói
VOCs (Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi)
Các hơi axít khác. Ví dụ : HCl
Hơi kim loại nặng (Hg, Pb,…)
Dioxins

Rev 04, Dec 2013

Slide 58

Các
Cá
c thông số tiêu bi
biể
ểu nước thả
thảii
*
*
*
*
*
*
*

COD, BOD
pH, nhiệt độ
DO (oxy hòa tan)
TSS (tổng chất rắn lơ lững)
Màu, mùi, độ đục
Hợp chất hữu cơ vòng, có halogen
Kim loại nặng, hoạt độ phóng xạ...

Rev 04, Dec 2013

Slide 59

Các
Cá
c thông số
số khác
khác về chấ
chất thả
thảii
*
*
*
*
*
*
Rev 04, Dec 2013

Chủng loại
Thể tích hay khối lượng
Tần suất thải
Vị trí thải
Dán nhãn (kiểm tra)
Tồn trữ và thùng chứa (kiểm tra)
Slide 60

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

20


Tài liệu đào tạo

Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.5.2 – Đánh giá sự tuân thủ
Tổ chức phải đảm bảo quá trình hoạt động là tuân
thủ các yêu cầu pháp luật và yêu cầu khác (nếu có)
về môi trường. Muốn vậy,
- Xác định đầy đủ yêu cầu cần tuân thủ (4.3.2)
- Có biện pháp hoặc hành động phù hợp để kiểm
soát các khía cạnh môi trường có liên quan
- Tiến hành đo đạc / giám sát (4.5.1)
- So sánh, đối chiếu với ngưỡng / mức độ yêu cầu
- Đánh giá mức độ tuân thủ và đưa ra hành động
khắc phục/ phòng ngừa (4.5.3)
Rev 04, Dec 2013

Slide 61

4.5.2 – Đánh giá sự tuân thủ

Rev 04, Dec 2013

Slide 62

4.5.3 Sự KPH & Hành động KPPN
Thiết lập thủ tục để xác định các yêu cầu về:
• Nhận dạng sự không phù hợp & KPH tiềm ẩn
• Xác định nguyên nhân
• Đánh giá nhu cầu của hành động KPPN
• Xác nhận và thực hiện các hành động KPPN
• Lập hồ sơ HĐKPPN & và đánh giá hiệu lực sau

thực hiện.

Tương tự các
HTQL khác
Rev 04, Dec 2013

Slide 63

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

21


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.5.3 Sự KPH & Hành động KPPN
 Sự không phù hợp: là tình trạng không đáp ứng
một yêu cầu nào đó mà tổ chức phải tuân thủ.
 Khắc phục: là hành động xử lý tại chỗ vấn đề,
nhằm giảm bớt tác động môi trường trước mắt.
 Hành động khắc phục: là hành động loại bỏ
nguyên nhân của sự KPH, nhằm tránh sự tái
diễn của vấn đề.
 Hành động phòng ngừa: để ngăn ngừa các tác
động môi trường tiềm năng.
Rev 04, Dec 2013

Slide 64

4.5.4.Ki
Kiể
ểm soá
soátt hồ sơ

Tương tự các
HTQL khác

Thiết lập quy trình bằng văn bản để kiểm soát hồ sơ


Nhận dạng, xem xét, sửa đổi



Mượn hồ sơ, cung cấp hồ sơ (cho bên ngoài)



Phân phối cho các phòng ban có liên quan

Lưu trữ (Thời gian lưu trữ, người lưu trữ, phương pháp
lưu trữ, hủy bỏ…)




Bảo quản hồ sơ dễ đọc, dễ truy xuất



Xử lý, hủy hồ sơ

Rev 04, Dec 2013

Slide 65

4.5.5. ĐÁNH GIÁ NỘI BỘ
Thiết lập thủ tục dạng qui định việc đánh giá
nội bộ, gồm:
• Phạm vi, thời hạn và phương pháp đánh giá
• Xác nhận, phê duyệt của Ban lãnh đạo
• Chuyên gia đánh giá độc lập với bên được đánh giá
• Lập các báo cáo đánh giá bao gồm các hành động
khắc phục cần thiết và báo cáo lên Ban giám đốc
• Ban giám đốc xác nhận các hành động khắc phục
• Kiểm tra lại tính hiệu lực của hành động khắc phục
và việc lưu hồ sơ của các hành động này.

Tương tự các
HTQL khác

Rev 04, Dec 2013

Slide 66

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

22


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

4.6 – Xem xét lãnh đạo

Tương tự các
HTQL khác

Đầu vào để xem xét:
- Kết quả các cuộc đánh giá, kể cả đánh giá sự
tuân thủ
- Thông tin từ các bên, kể cả khiếu nại
- Kết quả hoạt động môi trường, kể cả mục tiêu
- Tình trạng hành động khắc phục phòng ngừa
- Các hành động tiếp theo từ XXLĐ kỳ trước
- Thay đổi có liên quan, kể cả yêu cầu pháp luật
- Các khuyến nghị về cải tiến
Rev 04, Dec 2013

4.6 – Xem xét lãnh đạo

Slide 67

Tương tự các
HTQL khác

Đầu ra của xem xét:

- Bao gồm mọi quyết định và hành động có
liên quan đến các thay đổi có thể có,
- Đặc biệt là các cam kết về cải tiến liên tục
Chú ý rằng:
- Cần phải hoạch định chi tiết cho việc thực
hiện các yêu cầu của đầu ra XXLĐ
- Kết quả này sẽ được xem xét ở kỳ sau.
Rev 04, Dec 2013

Slide 68

Bài tập 3
Bằng chứng thực hiện đầy đủ những
yêu cầu của tiêu chuẩn
15’ thảo luận nhóm và chuẩn bị bài tập
Mỗi nhóm hãy trình bày các hoạt động thực tế mà tổ
chức phải làm, nhằm đáp ứng nội dung các yêu cầu
của tiêu chuẩn ISO 14001:2004.
Nhóm 1: 4.3.1, 4.3.3
Nhóm 2: 4.3.2, 4.5.1, 4.5.2
Nhóm 3: 4.2, 4.4.2, 4.6
Nhóm 4: 4.4.6, 4.5.3
Nhóm 5: 4.4.3, 4.4.7
Nhóm 6: 4.4.5, 4.5.4,
Rev 04, Dec 2013

Slide 69

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

23


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

TÀI LIỆU ĐÀO TẠO
XÂY DỰNG
HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Phần 2
NHẬN DIỆN KHÍA CẠNH &
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
Vũ Thị Hồng Thủy
BM Quản lý Môi trường
K.Môi trường & Tài nguyên – ĐH Nông Lâm TPHCM
0918.094480,

Khía
Khí
a cạ
cạnh
nh môi trườ
trường
ng là gì?

Yếu tố của các hoạt động, sản
phẩm và dịch vụ của một tổ chức
có thể tác động qua lại đến môi
trường.

3.6 (ISO 14001: 2004)

Rev 04, Dec 2013

Slide 71

Tác động môi trườ
trường
ng là gì?

Bất cứ một sư thay đổi nào của môi
trường, dù có hại hoặc có lợi, toàn bộ
hoặc từng phần do các khía cạnh môi
trường của một tổ chức gây ra.

3.7 (ISO 14001: 2004)

Rev 04, Dec 2013

Slide 72

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

24


Tài liệu đào tạo
Xây dựng Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2004

Mối tương quan giữa
khía cạnh và tác động
Nguyên nhân

Hậu quả

Khía cạnh

Tác
động

Tràn dầu

Hệ thủy sinh vật
bị hủy diệt

Rev 04, Dec 2013

Slide 73

Khía cạnh & tác động
Hoạt động

Vận chuyển vật
liệu nguy hiểm
Sản phẩm

Khía cạnh

Khả năng tràn đổ

tiềm ẩn
Khía cạnh

Thay đổi Thiết kế
sản phẩm

Giảm thể tích
sản phẩm

Dịch vụ

Khía cạnh

Bảo dưỡng xe

Khí thải

Tác động

Nhiểm bẩn đất/
nước
Tác động

Bảo vệ nguồn
nguyên liệu
Tác động

Gây ô nhiễm
không khí

Rev 04, Dec 2013

Slide 74

Ví dụ về khía cạnh & tác động

Rev 04, Dec 2013

Slide 75

Vũ Thị Hồng Thủy –
K.Môi trường & Tài nguyên, ĐH Nông Lâm TPHCM

25