Xây dựng tài liệu hướng dẫn học sinh tự học chương “sóng cơ và sóng âm” vật lí 12

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐỖ THỊ THIẾT

XÂY DỰNG TÀI LIỆU HƢỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
CHƢƠNG “SÓNG CƠ VÀ SÓNG ÂM” - VẬT LÍ 12

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM VẬT LÍ

HÀ NỘI - 2014
1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

ĐỖ THỊ THIẾT

XÂY DỰNG TÀI LIỆU HƢỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC
CHƢƠNG “SÓNG CƠ VÀ SÓNG ÂM” - VẬT LÍ 12

LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM VẬT LÍ
Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN VẬT LÍ)
Mã số: 60.14.01.11

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đinh Văn Dũng

HÀ NỘI - 2014

1


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ......................................................................................................i
Danh mục viết tắt ............................................................................................ii
Mục lục ............................................................................................................iii
Danh mục các bảng .........................................................................................v
Danh mục các sơ đồ ........................................................................................vi
MỞ ĐẦU ........................................................................................................1
Chƣơng 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN.......................................5
1.1. Bản chất của hoạt động dạy học và quan điểm đổi mới phương
pháp dạy học....................................................................................................5
1.1.1. Bản chất của hoạt động dạy và hoạt động học trong hệ tương tác
dạy học ..........................................................................................................................5
1.1.2. Quan điểm đổi mới phương pháp dạy học ............................................6
1.2. Tự học .......................................................................................................8
1.2.1. Khái niệm tự học ...................................................................................8
1.2.2. Vai trò của tự học ..................................................................................9
1.2.3. Các hình thức tự học .............................................................................
10
1.2.4. Chu trình tự học của học sinh ..............................................................
11
1.2.5. Các kĩ năng tự học cần rèn luyện cho học sinh.........................................
12
1.3. Tài liệu hướng dẫn đối với người tự học ..................................................
13
1.4. Việc tổ chức hướng dẫn tự học.....................................................................
14

1.4.1. Đặc điểm hoạt động của tổ chức dạy học tự học ......................................
14
1.4.2. Nguyên tắc tổ chức hướng dẫn học sinh tự học ....................................
15
1.4.3. Quy trình hướng dẫn học sinh tự học....................................................
15
1.5. Thực trạng tự học Vật lí của học sinh và việc hướng dẫn học sinh
tự học của giáo viên ở một số trường trung học phổ thông ............................
15
1.5.1. Về tình hình dạy học và hướng dẫn học sinh tự học của giáo viên.................
16
1.5.2. Về tình hình tự học của học sinh...........................................................
18
Kết luận Chương 1 ..........................................................................................
19
Chƣơng 2 : XÂY DỰNG BỘ TÀI LIỆU HƢỚNG DẪN HỌC SINH
20
TỰ HỌC.......................................................................................................................
2.1. Vị trí chương “Sóng cơ và sóng âm” trong chương trình Vật lý THPT
20

1


2.2. Mục tiêu dạy học chương “Sóng cơ và sóng âm” ....................................
20
2.2.1. Mục tiêu về kiến thức ..........................................................................
20
2.2.2. Mục tiêu về kỹ năng ..............................................................................
21

2.2.3. Mục tiêu về thái độ ...............................................................................
22
2.3. Nội dung kiến thức chương “Sóng cơ và sóng âm” Vật lý 12.................
22
2.3.1. Sóng cơ và sự truyền sóng cơ ..............................................................22
.
2.3.2. Hiện tượng đặc trưng của sóng .............................................................
24
2.3.3. Âm học .................................................................................................
26
2.4. Xây dựng tài liệu hướng dẫn học sinh tự học ..........................................
27
2.4.1. Nguyên tắc xây dựng tài liệu ...............................................................
27
2.4.2. Qui trình xây dựng tài liệu hướng dẫn tự học ...........................................
28
2.4.3. Bộ tài liệu hướng dẫn tự học cho từng nội dung khoa học của
các kiến thức trong chương “Sóng cơ và sóng âm” Vật lí 12 .........................
29
Kết luận Chương 2 ..........................................................................................
64
65
Chƣơng 3 : THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ...................................................
3.1. Mục đích thực nghiệm ............................................................................
65
3.2. Đối tượng thực nghiệm ...........................................................................
65
3.3. Cách thức tiến hành thực nghiệm.............................................................
65
3.4. Kết quả thực nghiệm ...............................................................................

66
3.4.1. Cơ sở để đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm .................................
66
3.4.2. Đánh giá định tính kết quả thực nghiệm sư phạm . ..............................
67
3.4.3. Đánh giá định lượng kết quả thực nghiệm sư phạm ............................
68
Kết luận Chương 3 ..........................................................................................
80
82
KẾT LUẬN ....................................................................................................
83
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................
85
PHỤ LỤC .......................................................................................................

2


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xã hội ngày càng phát triển với sự bùng nổ của thông tin, khoa học, kĩ thuật
và công nghệ, lượng kiến thức cần cập nhật ngày càng nhiều, vì thế tự học đang trở
thành chiếc chìa khóa vàng trong việc chiếm lĩnh kho tàng tri thức nhân loại và là
con đường tạo ra tri thức bền vững cho mỗi người. Nếu rèn cho người học có được
phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí tự học thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi
dậy nội lực vốn có trong mỗi con người, kết quả học tập sẽ được nhân lên gấp bội.
Chỉ có tự học học sinh mới có lòng say mê học tập phát huy hết năng lực sáng tạo
của mình. Chính vì tầm quan trọng của tự học mà việc phục vụ ngày càng tốt hơn
cho hoạt động tự học và phương châm học suốt đời đang là một trong những xu

hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. Biển học là vô bờ, học nữa học mãi,
nguồn tri thức là vô hạn. Thiết nghĩ nhiệm vụ của giáo viên là giúp học sinh khám phá
nguồn tri thức ấy.
Học sinh Việt Nam thông minh nhưng đã quen trong việc thụ động tiếp thu
kiến thức. Trong trường học, SGK và giáo viên là nguồn cung cấp thông tin duy
nhất. Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, nguồn tri thức tiếp nhận trong nhà
trường chưa đủ đáp ứng yêu cầu của xã hội. Do vậy năng lực tự học phải được nâng
cao đáp ứng được đòi hỏi ngày càng cao nền tri thức xã hội. Tuy nhiên nội dung
hướng dẫn học sinh tự học trong sách giáo khoa còn chưa cụ thể để mọi học sinh có
thể tự tìm tòi nghiên cứu; đội ngũ giáo viên còn xem nhẹ hoạt động hướng dẫn học
sinh tự học.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài “Xây
dựng tài liệu hƣớng dẫn học sinh tự học chƣơng “Sóng cơ và sóng âm”, Vật lí
12” với mục tiêu nâng cao năng lực tự học của học sinh góp phần nâng cao chất
lượng dạy học.

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
2.1. Những vấn đề nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến đề tài
Ở Anh, vào những năm 1920 đã hình thành nhà trường kiểu mới, khuyến khích
hoạt động tự quản của học sinh.

3


Ở Hoa Kì, từ những năm 1970, gần 200 trường đã dạy học thử nghiệm mô hình
giáo viên hướng dẫn học sinh cách học, học sinh độc lập làm việc theo nhịp độ
riêng phù hợp với nhận thức của mình.
Hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tăng cường tính tự học của
học sinh đã được nhân rộng khắp trên thế giới.

2.2. Những vấn đề nghiên cứu trong nước liên quan đến đề tài
Việc tìm tòi nghiên cứu để có được tài liệu hướng dẫn học sinh tự học đã được nhiều
tác giả đề cập đến. Ở Việt Nam, đề cập đến vấn đề này có thể kể đến các công trình:
“Tuyển tập tác phẩm tự giáo dục tự học tự nghiên cứu”, tập 2. Nguyễn Cảnh
Toàn (2001).
“Quá trình dạy - tự học”, Nguyễn Cảnh Toàn - Nguyễn Kỳ - Vũ Văn Tảo - Bùi
Tường (1997).
Về những nghiên cứu theo hướng tăng cường hoạt động tự học của học sinh
trong dạy học Vật lí có các công trình nghiên cứu sau :
Luận văn thạc sĩ “Thiết kế sách điện tử (ebook) chương “Dao động cơ” chương
“Sóng cơ và sóng âm” (Chương trình Vật lí 12 Trung học phổ thông) theo hướng
tăng cường năng lực tự học của học sinh ”, Lê Thị Phương Dung (2009).
Luận văn thạc sĩ “Bồi dưỡng năng lực tự học và liên hệ thực tế của học sinh
trong dạy học chương dòng điện xoay chiều”, Nguyễn Thị Trà My (2009).
Luận văn thạc sĩ “Tổ chức dạy học phần “Các định luật bảo toàn” Vật lí lớp 10 theo
hướng tăng cường hoạt động tự học của học sinh ”, Nguyễn Thị Thuý Nga (2010).
Luận văn thạc sĩ “Xây dựng tài liệu và hướng dẫn học sinh tự học trong dạy học
chương “Động lực học chất điểm” - Vật lí 10 nâng cao”, Bùi Hoàng Hà (2012);
Luận văn thạc sĩ “Xây dựng tài liệu và hướng dẫn học sinh tự học trong dạy học
chương Hạt nhân nguyên tử - Vật lí 12”, Đoàn Thanh Hà (2012);
Luận văn thạc sĩ “Xây dựng tài liệu hướng dẫn tự học chương Điện tích điện
trường – Vật lí 11 nâng cao”, Nguyễn Thị Cúc (2013).
Nhìn chung, hiện nay các tài liệu về hướng dẫn học sinh tự học rất ít, chủ yếu
dừng lại ở các bài báo hay sáng kiến kinh nghiệm. Vì vậy gây ra nhiều khó khăn
trong dạy học theo hướng tăng cường hoạt động tự học của học sinh.

4


3. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng tài liệu hướng dẫn học sinh tự học khi dạy học chương “Sóng cơ
và sóng âm” nhằm phát huy tính tích cực, tự lực của học sinh. Từ đó rèn cho học
sinh có năng lực tự học để học tập suốt đời.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất, nghiên cứu những vấn đề lí thuyết về tự học, hướng dẫn học sinh tự học
trong dạy học. Điều tra khảo sát thực trạng việc tự học của học sinh ở trường Trung học
phổ thông Trưng Vương – tỉnh Hưng Yên
Thứ hai, nghiên cứu nội dung chương “Sóng cơ và sóng âm” (Vật lý 12 ).
Thứ ba, xây dựng tài liệu hướng dẫn học sinh tự học và kế hoạch hướng dẫn
học sinh tự học chương “Sóng cơ và sóng âm” Vật lý 12.
Thứ tư, thực nghiệm sư phạm để đánh giá kết quả học tập của học sinh từ việc
tự học theo tài liệu hướng dẫn.

4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Bộ tài liệu hướng dẫn học sinh tự học chương “Sóng cơ và sóng âm” Vật lý 12.

4.2. Phạm vi nghiên cứu
Các nghiên cứu khảo sát quá trình hướng dẫn học sinh tự học của giáo viên và
năng lực tự học của học sinh được tiến hành với giáo viên Vật lí và học sinh khối 12
– trường Trung học phổ thông Trưng Vương, tỉnh Hưng Yên khi giảng dạy và học
tập chương « Sóng cơ và sóng âm ».
Thời gian nghiên cứu từ tháng 2/2014 đến tháng 11/2014.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm

- Phương pháp thống kê toán.

6. Giả thuyết khoa học

5


Việc soạn thảo được tài liệu hướng dẫn học sinh tự học đồng thời tổ chức
hướng dẫn học sinh tự học sẽ làm cho học sinh tự lực chiếm lĩnh kiến thức một cách
hệ thống, sâu sắc và bền vững. Từ đó hình thành và phát triển năng lực tự học, tự
nghiên cứu suốt đời cho học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học.

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
7.1. Ý nghĩa khoa học
Phương pháp dạy học hiện đại: thầy là người hướng dẫn, tổ chức quá trình học
tập; trò tham gia tích cực, chủ động tìm tòi, học hỏi và vận dụng sáng tạo. Phương
pháp dạy học này nâng cao tính chủ động, độc lập tìm hiểu chiếm lĩnh tri thức của
học sinh.

7.2. Ý nghĩa thực tiễn
Học sinh hiện nay đại bộ phận ít tìm tòi, tự học mà rất thụ động trong học tập.
Việc giảng dạy theo phương pháp tích cực (hình thức hướng dẫn học sinh tự học tại
lớp 12 trường THPT Trưng Vương – Tỉnh Hưng Yên) thúc đẩy học sinh tự học, tự
tìm tòi, học hỏi qua các tài liệu khác nhau, chủ động tham gia quá trình học tập.

8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính
của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn
Chương 2. Xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn học sinh tự học

Chương 3. Thực nghiệm sư phạm

CHƢƠNG 1

6


CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Bản chất của hoạt động dạy học và quan điểm đổi mới phƣơng pháp dạy học
1.1.1. Bản chất của hoạt động dạy và hoạt động học trong hệ tương tác dạy học
Bản chất của hoạt động dạy
Bản chất của hoạt động dạy là quá trình người giáo viên “điều khiển hoạt động
nhận thức và thực hành của học sinh theo quy luật nhận thức và quy luật hình thành
kĩ năng, kĩ xảo”[20]. “Giáo viên là người giữ vai trò chủ đạo trong quá trình tổ chức,
điều khiển, hướng dẫn, khích lệ học sinh học tập” [20]. Giáo viên hướng dẫn học
sinh tự học, đào sâu kiến thức, tự điều chỉnh, nghiên cứu, người thầy giúp người
học tự hiểu bản thân mình để biến đổi mình, mỗi ngày một tiến bộ. Cần hiểu dạy
học là dạy hành động: tổ chức, điều khiển hành động học tập của học sinh.
Bản chất của hoạt động học
Quá trình học tập của học sinh bao gồm hai hoạt động là hoạt động học và
hoạt động tập. Học là quá trình nhận thức, tìm tòi, tích luỹ những giá trị văn hoá xã
hội. Tập là quá trình rèn luyện hình thành kĩ năng kĩ xảo trên cơ sở vận dụng kiến
thức đã học , làm biến đổi năng lực hoạt động của bản thân.[20]
Bản chất của hoạt động học tập là quá trình nhận thức những kiến thức, kinh
nghiệm mà nhân loại đã tích lũy, “biến những kiến thức khoa học tích luỹ từ nhiều
thế hệ của nhân loại thành kiến thức của chính mình” [10]. Theo tác giả Nguyễn
Ngọc Quang: “học tập là quá trình tự điều khiển tối ưu sự chiếm lĩnh khái niệm
khoa học, trong và bằng cách đó mà hình thành cấu trúc tâm lý mới, phát triển nhân
cách toàn diện”. Như vậy học tập là hoạt động nhận thức tích cực, tự chủ của học
sinh nhằm chiếm lĩnh tri thức nhân loại.

Hệ tương tác dạy học
Quan điểm của Vưgotxky L.X (1896-1934) và nhiều nhà giáo dục đương
thời, dạy học là quá trình tương tác giữa hoạt động dạy của GV và hoạt động của
HS. Dạy và học là hai hoạt động có cấu trúc khác nhau, có mối quan hệ chặt chẽ,
thống nhất biện chứng với nhau, thực hiện đồng thời với cùng một nội dung và
hướng tới cùng một mục đích. Sự thống nhất giữa hoạt động dạy và hoạt động học
có thể hiện ở nội dung, chương trình, kế hoạch, phương tiện dạy học.

7


Trong quá trình tương tác đó, GV là chủ thể của hoạt động dạy, HS là chủ thể
của hoạt động học. Hoạt động dạy của GV chỉ nên giữ vai trò chủ đạo, hướng dẫn. Với
vai trò này, GV một mặt phải lãnh đạo, tổ chức, điều khiển những tác động đến HS;
mặt khác phải tiếp nhận và điều khiển, điều chỉnh tốt thông tin phản hồi và kết quả học
tập thể hiện trong quá trình và trong sản phẩm hoạt động học tập của HS.
Ngược lại, HS là đối tượng chịu sự tác động của hoạt động dạy đồng thời lại
là chủ thể của hoạt động học. HS phải tuân theo sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của
GV, đồng thời phải chủ động, tích cực và sáng tạo trong hoạt động học tập của bản
thân. Quá trình tương tác GV-HS nhằm giúp HS lĩnh hội hệ thống tri thức; hình
thành hệ thống kỹ năng, kỹ xảo; có khả năng vận dụng các thao tác trí tuệ để lĩnh
hội và vận dụng tri thức có hiệu quả, qua đó học sinh hình thành ý thức đúng đắn và
những phẩm chất nhân cách của người công dân.
Tóm lại, dạy học là quá trình hoạt động tương tác giữa hai chủ thể : Giáo
viên và học sinh. “Giáo viên là người giữ vai trò chủ đạo định hướng, tổ chức, quản
lí quá trình dạy học; học sinh giữ vai trò chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập,
quyết định kết quả học tập và rèn luyện của bản thân” [20]. Trong quá trình dạy học,
hoạt động học tập của học sinh diễn ra dưới sự chỉ đạo trực tiếp của giáo viên, với
sự giúp đỡ của giáo viên nhiều hoặc ít khác nhau, tùy trình độ của học sinh và tùy
giai đoạn của quá trình học tập, nhưng cuối cùng bao giờ cũng phải thông qua hoạt

động tự lực hoàn toàn độc lập của học sinh và chỉ có thông qua hoạt động tự lực
hoàn toàn độc lập của học sinh mới đảm bảo cho họ thực hiện sự lĩnh hội được nội
dung học tập một cách vững chắc.
1.1.2. Quan điểm đổi mới phương pháp dạy học
1.1.2.1. Phương hướng chiến lược đổi mới phương pháp dạy học
Nước ta đang bước vào thời kì hội nhập với cộng đồng quốc tế trong một bối
cảnh kinh tế cạnh tranh quyết liệt. Tình hình đó đòi hỏi sản phẩm của giáo dục phải
là những con người mới, năng động, sáng tạo và có khả năng thực hành giỏi.
Phương pháp dạy học truyền thống thì không đạt được mục tiêu đó. Nghị quyết
Trung ương 2, khoá VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam có thể xem là phương
hướng chiến lược đổi mới phương pháp dạy học: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp

8


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Dƣơng Quốc Anh (2004), Bộ sách mười vạn câu hỏi vì sao. Nxb Khoa học và
Kỹ thuật, Hà Nội.
2. Lƣơng Duyên Bình (Tổng chủ biên), Vũ Quang (Chủ biên), Nguyễn Thƣợng
Chung, Tô Giang, Trần Chí Minh, Ngô Quốc Quýnh (2011), Vật lí 12. Nxb Giáo
dục, Hà Nội.
3. Lƣơng Duyên Bình (Tổng chủ biên), Vũ Quang (Chủ biên), Nguyễn Thƣợng
Chung, Tô Giang, Trần Chí Minh, Ngô Quốc Quýnh (2011), Sách giáo viên Vật
lí 12. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
4. Vũ Cao Đàm (2007), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học (Xuất bản lần thứ
14). Nxb Khoa học và Kĩ thuật, Hà Nội.
5. Vũ Đình Hoàng (2012), Hệ thống bài tập chuyên đề luyện thi đại học Vật lý.
Thái Nguyên.
6. Nguyễn Thế Khôi (Tổng chủ biên), Vũ Thanh Khiết (Chủ biên), Nguyễn Đức
Hiệp, Nguyễn Ngọc Hƣng, Nguyễn Đức Thâm, Phạm Đình Thiết, Vũ Đình Tuý,

Phạm Quý Tƣ (2012), Vật lí 12 Nâng cao. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
7. Nguyễn Thế Khôi (Tổng chủ biên), Vũ Thanh Khiết (Chủ biên) (2011),
Sách giáo viên Vật lý 12 Nâng cao. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
8. Nguyễn Thế Khôi, Vũ Thanh Khiết (đồng Chủ biên) (2011), Bài tập Vật
lý 12 Nâng cao. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
9. Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đinh Thị Kim Thoa, Trần Văn Tính (2009), Tâm lý học
giáo dục. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
10. Một số vấn đề về cách dạy và cách học (2002). Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
11. Ngô Diệu Nga (2008), Bài giảng chuyên đề phân tích chương trình Vật lí phổ
thông.

9


12. Trần Thị Thanh Nga (2008), Dạy học tự học cho học sinh thông qua chương
vectơ không gian quan hệ vuông góc hình học lớp 11 nâng cao THPT. Luận văn
thạc sĩ sư phạm, Đại học Quốc gia Hà Nội.
13. Vũ Quang (Chủ biên), Lƣơng Duyên Bình, Tô Giang, Ngô Quốc Quýnh
(2011), Bài tập Vật lí 12. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
14. Nguyễn Cảnh Toàn (2010), Học để đuổi kịp và vượt. Tuyển tập tác phẩm. Nxb
Lao động.
15. Nguyễn Cảnh Toàn (Chủ biên) - Nguyễn Kỳ - Vũ Văn Tảo – Bùi Tƣờng
(1997), Quá trình dạy - tự học. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
16. Nguyễn Cảnh Toàn, Nguyễn Văn Thoả, Đinh Quang Sửu, Nguyễn Nhƣ Ý
(2002), Một số vấn đề về cách dạy và cách học. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
17. Phạm Hữu Tòng (1981), Nâng cao hiệu quả thông hiểu kiến thức vật lý dựa
trên sự chỉ đạo hành động học tập của học sinh trên cơ sở định hướng khái quát,
Luận án phó tiến sỹ, Đại học Sư phạm Hà Nội.
18. Đỗ Hƣơng Trà (2011), Các kiểu tổ chức dạy học hiện đại trong dạy học Vật lí
ở trường phổ thông. Nxb Đại học Sư phạm.

19. Thái Duy Tuyên (1991), Những vấn đề cơ bản giáo dục học hiện đại. Nxb Giáo
dục, Hà Nội.
20. Phạm Viết Vƣợng (2008), Giáo dục học. Nxb Đại học Sư phạm.
21. Văn kiện Đại hội VIII của Đảng cộng sản Việt Nam (1996). Nxb Chính trị Quốc
gia Hà Nội.

10