Tư tưởng hồ chí minh về vai trò của đạo đức đối với đảng cộng sản cầm quyền và vận dụng trong giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của đạo đức
đối với Đảng Cộng sản cầm quyền và vận
dụng trong giai đoạn hiện nay
Nguyễn Thị Minh Nguyệt
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành: Hồ Chí Minh ho ̣c; Mã số 60 31 02 04
Người hướng dẫn: PGS.TS Lại Quốc Khánh
Năm bảo vệ: 2014

Abstract. Hệ thống hóa và luận giải các quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò
của đạo đức đối với Đảng Cộng sản cầm quyền. Đánh giá thực trạng đạo đức và công
tác xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam về đạo đức hiện nay. Vận dụng tư tưởng Hồ
Chí Minh, đề xuất một số quan điểm và giải pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng
và hiệu quả công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam trong giai đoạn
hiện nay.
Keywords. Tư tưởng Hồ Chí Minh; Đạo đức; Đảng cầm quyền; Đẳng Cộng sản Việt
Nam.


Content

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1.................................................................................................... 10
TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VAI TRÒ CỦA ĐẠO ĐỨC ĐỐI VỚI
ĐẢNG CỘNG SẢN CẦM QUYỀN ............................................................. 10
1.1. Một số vấn đề lý luận chung về “đạo đức”, “đảng cầm quyền”, “vai
trò của đạo đức đối với đảng cầm quyền” .................................................. 10
1.1.1.Về đạo đức ............................................................................................. 10
1.1.2. Về Đảng cầm quyền .............................................................................. 12
1.1.3. Về vai trò của đạo đức đối với Đảng cầm quyền .................................. 16

1.2. Những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vai trò của đạo đức đối
với Đảng Cộng sản cầm quyền ..................................................................... 19
1.2.1. Cách tiếp cận của Hồ Chí Minh về “đạo đức”, “đảng cầm quyền” . .... 19
1.2.2. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của đạo đức đối với Đảng
Cộng sản cầm quyền. ...................................................................................... 29
1.2.3. Thực tiễn Hồ Chí Minh xây dựng đạo đức của Đảng Cộng sản Việt
Nam cầm quyền. .............................................................................................. 48
1.3. Giá trị của tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về vai trò của đạo đức đối với
Đảng Cộng sản cầm quyền ........................................................................... 55
1.3.1. Giá trị lý luận ........................................................................................ 55
1.3.2. Giá trị thực tiễn ..................................................................................... 57
CHƢƠNG 2.................................................................................................... 63
NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC CỦA ĐẢNG
CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY THEO TƢ
TƢỞNG HỒ CHÍ MINH .............................................................................. 63

1


2.1. Thực trạng đạo đức và công tác xây dựng đạo đức của Đảng Cộng
sản Việt Nam hiện nay, nguyên nhân, bối cảnh mới và những vấn đề đặt
ra ..................................................................................................................... 63
2.1.1. Thực trạng đạo đức của cán bộ, đảng viên ........................................... 63
2.1.2. Thực trạng công tác xây dựng đạo đức của Đảng Cộng sản Việt Nam.75
2.1.3. Những nguyên nhân chủ yếu, bối cảnh mới và những vấn đề đặt ra .... 80
2.2. Quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công
tác xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam về đạo đức theo tƣ tƣởng Hồ Chí
Minh................................................................................................................ 91
2.2.1. Quan điểm ............................................................................................. 91
2.2.2. Một số giải pháp chủ yếu ...................................................................... 95

KẾT LUẬN .................................................................................................. 109
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 111

2


Reference

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Ngọc Anh, Bùi Đình Phong(chủ biên)(2005), Hồ Chí Minh về xây
dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Nxb lý luận chính trị, Hà Nội.
2. Phạm Ngọc Anh, Nguyễn Thị Kim Dung, Nguyễn Tiến Hoàng, Trần Thị
Nhuần (2011), Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng
trong sạch, vững mạnh “là đạo đức, là văn minh”, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội.
3. Hoàng Chí Bảo(2006), Về xây dựng Đảng cách mạng chân chính, Tạp chí
xây dựng Đảng, số 5, tr.16-21.
4. Hoàng Chí Bảo(2013), Văn hóa đạo đức Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
5. Hoàng Chí Bảo, Dương Văn Minh, Nguyễn Bá Dương(đồng chủ
biên)(2013), Nhận diện và đấu tranh chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo
đức, lối sống của cán bộ, đảng viên hiện nay, Nxb quân đội nhân dân.
6. Nguyễn Quốc Bảo(2001), Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, Nxb
Lao động, Hà Nội.
7. Báo nhân dân(2011), Những việc cần làm ngay về xây dựng Đảng, Nxb
chính trị quốc gia, Năm 2011.
8. C. Mác và Ph. Ăng-ghen(1995): Toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội.
9. C. Mác và Ph. Ăng-ghen(1995): Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội.

10. C. Mác và Ph. Ăng-ghen(1995), toàn tập, Tập 20, Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội
11. Hà Đăng(2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức với vấn đề xây dựng
văn hoá trong Đảng hiện nay, Tạp chí cộng sản, số 15,tr. 31-34
12. Đảng Cộng sản Việt Nam (1986), Văn kiện Đại hội VI, NXB Sự thật, Hà Nội
13. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội VII, Nxb Sự thật, Hà Nội.

111


14.Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội VIII, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
15. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội IX, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
16. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội X, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
17. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội XI, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
18. Đảng Cộng sản Việt Nam (2012), Văn kiện hội nghị lần thứ tư Ban chấp
hành trung ương khóa XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
19. Nguyễn Văn Huyên (2010), Đảng cộng sản cầm quyền- Nội dung và
phương thức cầm quyền của Đảng, Nxb chính trị quốc gia, Hà Nội.
20. Nguyễn Thế Kiệt (2011), Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh với việc nâng
cao đạo đức cách mạng cho cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Việt Nam hiện nay,
Nxb chính trị quốc gia, Hà Nội.
21. Đặng Xuân Kỳ, Mạch Quang Thắng, Nguyễn Văn Hòa (đồng chủ
biên)(2005), Một số vấn đề về xây dựng Đảng hiện nay, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
22. Hồ Chí Minh(1980), Về Xây dựng Đảng, Nxb Sự thật, Hà Nội.
23. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

24. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
25. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội..
26. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
27. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
28. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
29. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
30. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
31. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
32. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
33. Hồ Chi Minh (2011), Toàn tập, Tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

112


34. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
35. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 13, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
36. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 14, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
37. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Tập 15, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội..
38. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 33, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
39. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 34, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
40. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 35, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
41. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 36, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva
42. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 41, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva
43. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 42, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva
44. V.I. Lênin (1979), Toàn tập, Tập 45, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva
45. Đức Lượng (2008), Về đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng,
Nxb chính trị quốc gia, Hà Nội.
46. Lê Văn Lý, Mạch Quang Thắng, Đặng Đình Phú, Trần Trung Quang,
Nguyễn Văn Biều (2002), Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò lãnh đạo và sức
chiến đấu của Đảng trong điều kiện Đảng cầm quyền, Nxb chính trị quốc gia,

Hà Nội.
47.Trương Ngọc Nam- Hoàng Anh(2011), Xây dựng đảng ta thực sự trong
sạch, vững mạnh là đạo đức, là văn minh theo tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb
Chính trị Quốc gia. Hà Nội.
48. Trần Đình Nghiêm (chủ biên)(2002), Đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
49. Cao Minh, Nguyễn Đức Tước(1999), Chủ tịch Hồ Chí Minh với Xây dựng
Đảng, Nhà xuất bản thanh niên, Hà Nội.
50. Lê Khả Phiêu, Thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội VIII của Đảng
vững bước tiến vào thế kỉ XXI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
51. Vũ Văn Phúc – Ngô Văn Thạo(2011): Những giải pháp và điều kiện thực
hiện phòng chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ
đảng viên, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội

113


52. Bùi Đình Phong, Phạm Ngọc Anh (2005), Một số vấn đề trong tư tưởng
Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà xuất bản Lao Động, Hà Nội.
53. Bùi Đình Phong, Phạm Ngọc Anh (2005), Công tác xây dựng Đảng trong
thời kì đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, Nhà xuất bản
Lao Động, Hà Nội.
54. Ph. Ăngghen(1971), Chống Đuyrinh, NXB sự thật, Hà Nội
55. Phạm Ngọc Quang, Nguyễn Viết Thông (2000), Góp phần tìm hiểu sự
phát triển tư duy lãnh đạo của Đảng ta trong công cuộc đổi mới trên các lĩnh
vực chủ yếu, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội.
56. Tô Huy Rứa, Trần Khắc Việt (đồng chủ biên)(2003), Làm người cộng sản
trong giai đoạn hiện nay, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội.
57. Rôdentan (1979), Từ điển triết học. Nhà xuất bản tiến bộ, Matxova.
58.Đỗ Xuân Tuất(2006), Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo công tác giáo dục đạo

đức cách mạng đối với cán bộ, Đảng viên từ năm 1994 đến năm 2006, Luận án tiến
sĩ.
59. Hoàng Trung(2001), Đạo đức cách mạng trong tư tưởng Hồ Chí Minh
qua các phạm trù mà Người đã sử dụng, Luận án tiến sĩ
60. Nhật Tân(2005), Lấy đức làm “gốc” trong rèn luyện cán bộ, đảng viên
theo tư tưởng Hồ Chí Minh, Tạp chí cộng sản, số 14, tr. 22-26
61. Nguyễn Xuân Tảo(2005), Đảng cầm quyền và đạo đức, phong cách của
cán bộ, đảng viên, Tạp chí cộng sản,số 6, trang 15-18.
62. Nguyễn Phú Trọng(2012), Xây dựng chỉnh đốn Đảng một số vấn đề lý
luận và thực tiễn, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
63. Nguyễn Phú Trọng, Tô Huy Rứa, Trần Khắc Việt (chủ biên)(2004), Nâng
cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong thời kỳ mới, Nhà
xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội.
64. Trần Thành(2005), Về nguy cơ thoái hóa của Đảng cầm quyền- vấn đề và
giải pháp, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội.
65. Giang Diệu Thanh, Hoàng Yến Thanh(2001), Hồ Chí Minh về phát hiện,
bồi dưỡng, sử dụng nhân tài, Nxb từ điển Bách Khoa.

114


66. Hoàng Trang-Phạm Ngọc Anh(2009), Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh với việc
giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay, Nxb Chính trị Quốc Gia, Hà Nội.
67. Mạch Quang Thắng(2010), Vận dụng và phát triển sáng tạo Tư tưởng Hồ
Chí Minh về Chủ Nghĩa Xã hội ở Việt Nam, Nxb Lao động, Hà Nội.
68. Mạch Quang Thắng(1995):Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt
Nam, NXB Chính Trị Quốc gia, Hà Nội.
69. Mạch Quang Thắng(2007), Đảng Cộng sản Việt Nam- Những vấn đề cơ
bản về xây dựng Đảng, Nhà xuất bản Lao Động, Hà Nội.
70. Phạm Quốc Thành(2004), Tư tưởng Hồ Chí Minh về rèn luyện đạo đức

cho cán bộ đảng viên, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội.
71. Nguyễn Thế Thắng (2010), Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng
phong cách làm việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta hiện nay, Nhà
xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội.
72.Nguyễn Tiến Thịnh (2005), Công tác dân vận của các cơ quan nhà nước
trong thời kì mới, Nhà xuất bản Tư Pháp, Hà Nội.
73. Đàm Văn Thọ, Vũ Hùng (1997), Mối quan hệ giữa Đảng và dân trong tư
tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
74. Nguyễn Danh Tiên (2010), Đảng lãnh đạo công tác tư tưởng trong thời kì
mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
75. Nguyễn Hữu Tri (2006), Kiện toàn và đổi mới tổ chức bộ máy của Đảng
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

115


116