Hoàn thiện công tác quản lý tài chính ở bệnh viện đa khoa huyện thanh hà, tỉnh hải dương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGÔ XUÂN NHẬT

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
Ở BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THANH HÀ
TỈNH HẢI DƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGÔ XUÂN NHẬT

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
Ở BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THANH HÀ
TỈNH HẢI DƯƠNG
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã ngành: 60340102

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Mai Ngọc Cường

THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các
số liệu và trích dẫn trong luận văn đảm bảo sự tin cậy, chính xác và trung thực.
Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công
trình nào khác.

Tác giả

Ngô Xuân Nhật

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ii

LỜI CẢM ƠN
Quá trình học tập và thực hiện luận văn này tôi được sự giúp đỡ của nhiều
cá nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất đến tất cả các cá nhân
và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến GS.TS. Mai Ngọc Cường người đã trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu
và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo, Cán bộ phòng Đào tạo và
các Phòng, Khoa chuyên môn trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh đã tạo
điều kiện giúp đỡ và hướng dẫn tận tình cho tôi trong quá trình học tập và hoàn
thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà,
tỉnh Hải Dương đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong việc thu thập số liệu và những
thông tin cần thiết cho việc nghiên cứu luận văn này.
Tôi xin cảm ơn nhiều tới gia đình tôi, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn ở bên tôi,
động viên, chia sẻ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên
cứu luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn

Ngô Xuân Nhật

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẲT ....................................................................... vi
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ ......................................................................... vii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài ....................................................... 3
4. Ý nghĩa khoa học của luận văn ..................................................................... 3
5. Kết cấu của luận văn gồm 4 chương ............................................................. 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH BỆNH VIỆN .......................................................................... 5
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính bệnh viện ............................................. 5
1.1.1. Khái niệm về quản lý tài chính bệnh viện............................................... 5
1.1.2. Đặc điểm của quản lý tài chính bệnh viện công ..................................... 6
1.1.3. Vai trò của quản lý tài chính bệnh viên .................................................. 7
1.1.4. Nội dung nghiên cứu quản lý tài chính bệnh viện .................................. 9
1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính bệnh viện ........................ 16
1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính bệnh viện ........................................ 21
1.2.1. Những đổi mới trong cơ chế quản lý tài chính bệnh viện của nước ta....... 21
1.2.2. Kinh nghiệm của một số nước trong quản lý tài chính bệnh viện ........ 24
1.2.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại một số bệnh viện ở Việt Nam ........ 28
1.2.4. Bài học kinh nghiệm rút ra về quản lý tài chính cho Bệnh viện Đa
khoa huyện Thanh Hà ......................................................................... 29
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 31
2.1. Câu hỏi nghiên cứu của luâ ̣n văn ............................................................. 31
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 31

2.2.1. Khung phân tích của luận văn ............................................................... 31
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 32
2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu..................................................................... 32
2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 33
Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở BỆNH
VIỆN ĐA KHOA HUYỆN THANH HÀ, TỈNH HẢI DƯƠNG.................... 35

3.1. Giới thiệu khái quát về Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà .................. 35
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bệnh viện đa khoa huyện Thanh
Hà, tỉnh Hải Dương ............................................................................. 35
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Bệnh viện đa khoa
huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương....................................................... 35
3.1.3. Kết quả các hoạt động của Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà.......... 39
3.2. Thực trạng quản lý tài chính Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà ......... 41
3.2.1. Thực trạng công tác lập dự toán thu chi................................................ 41
3.2.2. Thực trạng công tác thu, chi.................................................................. 44
3.2.3. Thực trạng quyết toán và thanh tra kiểm tra ......................................... 52
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại bệnh viên
đa khoa huyện Thanh Hà .................................................................... 55
3.3.1. Các yếu tố khách quan .......................................................................... 55
3.3.2. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 57
3.4. Đánh giá chung quản lý tài chính bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà........ 58
3.4.1. Những mặt đạt được .............................................................................. 58
3.4.2. Những khó khăn, hạn chế của quản lý tài chính BVĐK huyện
Thanh Hà ............................................................................................. 60
3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 61

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

v

Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA
HUYỆN THANH HÀ ....................................................................... 67
4.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa
huyện Thanh Hà .................................................................................. 67
4.1.1. Định hướng phát triển của ngành y tế về quản lý tài chính bệnh
viện công ............................................................................................. 67
4.1.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa
huyện Thanh Hà .................................................................................. 68
4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện đa
khoa huyện Thanh Hà ......................................................................... 72
4.2.1. Xây dựng chiến lược tài chính cho bệnh viện....................................... 72
4.2.2. Định hướng lại mô hình phát triển của bệnh viện; tăng cường cơ sở
vật chất, đưa tiến bộ tin học ứng dụng vào công tác quản lý tài chính;
đồng thời tăng cường đội ngũ bác sỹ và cán bộ chuyên môn.................. 79
4.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ tài chính kế toán chuyên trách có tinh
thần trách nhiệm, có nghiệp vụ cao .................................................... 80
4.3. Một số khuyến nghị.................................................................................. 81
4.3.1. Đối với Nhà nước và Bộ Y tế ............................................................... 81
4.3.2. Đối với chính quyền tỉnh và Sở y tế tỉnh Hải Dương ........................... 82
KẾT LUẬN .................................................................................................... 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 86
PHỤ LỤC ...................................................................................................... 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẲT
Viết đầy đủ

TT

Chữ viết tắt

1

BHXH

Bảo hiểm xã hội

2

BHYT

Bảo hiểm y tế

3

BNV

Bộ nội vụ

4

BXD

Bộ xây dựng

5

BYT

Bộ y tế

6

CBCC

7

CP

8

DVYT

9

KCB

10

NĐ

11

NSNN

12

QĐ

13

TCCB

14

TTB

15

TTLB

Thông tư liên bộ

16

XHH

Xã hội hóa

Cán bộ công chức

Chính phủ
Dịch vụ y tế
Khám chữa bệnh
Nghị định
Ngân sách nhà nước
Quyết định
Tổ chức cán bộ
Trang thiết bị

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vii
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ

Bảng:
Tình hình thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn Bệnh viện
đa khoa huyện Thanh Hà (Từ năm 2010 đến 2014) ................... 36
Bảng 3.2. Đội ngũ nhân lực của Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà
(Tính đến 31/12/2014) ................................................................ 38
Bảng 3.3. Dự toán thu của bệnh viê ̣n đa khoa huyện Thanh Hà
2010 - 2014........................................................................................... 43
Bảng 3.4. Dự toán sử dụng kinh phí cho hoạt động của BVĐK Thanh Hà
(2010 - 2014) .......................................................................................... 44
Bảng 3.5. NSNN cấp cho Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà ................. 45
Bảng 3.6. Nguồn thu từ BHYT của BVĐK Thanh Hà 2010-2014 ............. 46
Bảng 3.7. Nguồn thu từ viện phí của BVĐK huyện Thanh Hà 2010-2014........ 47
Bảng 3.8. Các nguồn thu khác của BVĐK huyện Thanh Hà 2010 - 2014 ......... 48

Bảng 3.9. Tổng hợp các nguồn thu khác của BVĐK huyện Thanh Hà
2010 - 2014 ................................................................................. 48
Bảng 3.10. Tổng hợp tình chi của bệnh viện qua các năm 2010 - 2014 ....... 49
Bảng 3.11. Đánh giá về công tác quản lý tài chính ....................................... 59
Bảng 3.12. Quyết toán mua sắm TSCĐ phục vụ chuyên môn năm 2014 ......... 64
Bảng 4.1. Dự báo nguồn thu của bệnh viện những năm 2016-2018........... 70
Bảng 3.1.

Sơ đồ:

Sơ đồ 1.2. Quy trình quản lý tài chính trong bệnh viện công lập ....................9
Sơ đồ 2.1. Khung phân tích ................................................................................31
Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà ....................37

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở nước ta trong nhiều năm trước đây, y tế là một lĩnh vực dịch vụ công hoàn
toàn do Nhà nước đứng ra cung cấp, các bệnh viện công chỉ đơn thuần là cơ quan
hành chính sự nghiệp được bao cấp toàn bộ. Do vậy đầu tư từ ngân sách nhà nước
dù đã cố gắng tăng lên hàng năm nhưng cũng rất hạn chế, dẫn đến tình trạng thiếu
kinh phí một cách trầm trọng, hiệu quả hoạt động thấp, cơ sở vật chất thiếu thốn và
xuống cấp, đội ngũ y bác sĩ, nhân viên thiếu động lực, không đáp ứng được đầy đủ
và có chất lượng nhu cầu khám chữa bệnh đang ngày càng tăng lên của nhân dân.
Điều đó đã ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng khám chữa bệnh và khả năng phục vụ

người bệnh của các cơ sở y tế.
Trong nền kinh tế thị trường, ngành y tế đã thực hiện chủ trương đổi mới
với phương châm: “Nhà nước và nhân dân cùng làm” theo tinh thần Nghị quyết
đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, Chính phủ đã cho phép các cơ sở khám chữa
bệnh thực hiện thu một phần viện phí, y tế được xã hội hoá và trở thành một ngành
dịch vụ trong hệ thống kinh tế quốc dân có đóng góp quan trọng vào GDP của đất
nước và phục vụ các nhu cầu có tính chất phúc lợi xã hội. Theo quan điểm mới,
bệnh viện công là một đơn vị sự nghiệp có thu, có chức năng cung cấp các dịch vụ
y tế cho nhân dân, nhưng khác với các đơn vị kinh doanh dịch vụ nói chung và
bệnh viện tư nói riêng ở chỗ, hoạt động cung cấp dịch vụ của bệnh viện công
không đặt mục tiêu lợi nhuận làm mục tiêu quan trọng nhất. Chính sách giao
quyền tự chủ cho các bệnh viện công lập theo NĐ 10/2002/NĐ-CP và sau này là
NĐ 43/2006/NĐ-CP được hy vọng sẽ làm tăng hiệu quả hoạt động, tiết kiệm chi
phí, tăng nguồn thu cho bệnh viện đồng thời nâng cao khả năng đáp ứng của cơ sở
y tế đối với nhu cầu khám chữa bệnh thực tế của nhân dân. Cơ chế tự chủ tài chính
đòi hỏi quản lý tài chính trong bệnh viện công vừa phải đảm bảo hiệu quả tài
chính, vừa phải đảm bảo mục tiêu công bằng trong chăm sóc sức khoẻ, hướng tới
mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Thực hiện đồng thời các mục tiêu
trên không phải là dễ dàng đối với các bệnh viện công lập vốn trước đây đã hàng
chục năm hoạt động trong cơ chế bao cấp.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




2
Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương được thành lập năm
2005 trên cơ sở tách từ Trung tâm y tế huyện Thanh Hà thuộc Sở Y tế. Bệnh viện đa
khoa huyện Thanh Hà là đơn vị sự nghiệp có thu, có nhiệm vụ khám chữa bệnh,
chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân các xã của huyện Thanh Hà và đã chuyển sang

hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính từ năm 2006. Có thể nói, cũng như nhiều
bệnh viện công lập khác, quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà
theo cơ chế tài chính mới bước đầu đã tạo ra những tác động nhất định trong cung
ứng, sử dụng và chi trả dịch vụ y tế. Tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập
trong việc đảm bảo và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính để thực
hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của bệnh viện. Thực tiễn đó càng đòi hỏi cấp thiết phải
hoàn thiện việc quản lý tài chính tại bệnh viện vừa phải đảm bảo các mục tiêu tài
chính vừa đảm bảo tính hiệu quả, công bằng trong chăm sóc sức khoẻ. Quản lý tài
chính bệnh viện trở thành chìa khoá quyết định sự thành công hay thất bại trong
việc quản lý bệnh viện; quyết định sự tụt hậu cũ ng như phát triển của bệnh viện.
Xuất phát từ vị trí công tác của mình, học viên đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện
công tác quản lý tài chính ở bệnh viện Đa khoa huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương”
để làm luận văn thạc sĩ, với mong muốn tiếp tục nghiên cứu, tìm ra các giải pháp
quản lý tài chính hữu hiệu cho bệnh viện nơi học viên đang công tác, nhằm góp phần
phát triển bệnh viện và đáp ứng ngày càng tốt hơn các yêu cầu thực tiễn đặt ra cho
bệnh viện trong những năm tới.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Dựa trên cơ sở cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong các đơn vị hành chính
sự nghiệp trong cơ chế tài chính mới, đề tài đi sâu phân tích thực trạng công tác
quản lý tài chính của bệnh viên Đa khoa huyện Thanh Hà, từ đó đề xuất giải pháp
hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tài chính mới của bệnh viện trong
thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính tại bệnh viện.
- Phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa huyện
Thanh Hà, tỉnh Hải Dương trong những năm qua và những yếu tố ảnh hưởng đến
việc quản lý tài chính của Bệnh viện.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

3
- Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa
huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý tài chính Bệnh viện, tập
trung chủ yếu vào quản lý thu - chi tài chính của bệnh viện.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Đề tài nghiên cứu công tác quản lý tài chính
tại Bệnh viện Đa khoa huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương.
- Phạm vi về thời gian: Tài liệu, số liệu thứ cấp phục vụ nghiên cứu
công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương
trong giai đoạn 2010 - 2014.
- Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý tài chính của bệnh
viện Đa khoa huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương và đề xuất giải pháp hoàn thiện nội
dung này cho Bệnh viện.
4. Ý nghĩa khoa học của luận văn
- Về mặt lý luận: Hệ thống hoá cơ sở lý luận của quản lý tài chính tại bệnh
viện trong cơ chế tài chính mới.
- Về mặt thực tiễn: Luận văn đã phân tích thực trạng tình hình khai thác, huy
động và sử dụng các nguồn tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Thanh Hà;
Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chế tài chính
mới của Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà nhằm góp phần phát triển bệnh viện và
đáp ứng ngày càng tốt hơn các yêu cầu thực tiễn đặt ra cho bệnh viện trong những
năm tới.
Kết quả nghiên cứu của luận văn là tài liệu bổ ích đối với Bệnh viện
Đa khoa huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, các Bệnh viện trên địa bàn tỉnh Hải

Dương nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính tại đơn vị
và các đối tượng khác có quan tâm.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




4
5. Kết cấu của luận văn gồm 4 chương
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của
luận văn gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính tại bệnh viện.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện
Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
Chương 4: Phương hướng và giải pháp hoàn thiê ̣n công tác quản lý tài chin
́ h
ta ̣i Bê ̣nh viê ̣n Đa khoa huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
TÀI CHÍNH BỆNH VIỆN
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính bệnh viện
1.1.1. Khái niệm về quản lý tài chính bệnh viện

Khái niệm bệnh viện công
Có rất nhiều quan điểm về bệnh viện công, theo quan điểm hiện đại, bệnh
viện công là một tổ chức y tế của Nhà nước với các đặc trưng sau:
- Bệnh viện là một hệ thống lớn bao gồm rất nhiều yếu tố và nhiều khâu liên
quan chặt chẽ nhau từ khám bệnh, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc.
- Bệnh viện là một tổ chức y tế có chức năng hoạt động chính là khám chữa
bệnh, bao gồm các yếu tố đầu vào là người bệnh, cán bộ y tế, nguồn tài chính, trang
thiết bị, thuốc cần có để chẩn đoán và điều trị. Đầu ra là người bệnh khỏi bệnh ra
viện hoặc phục hồi sức khỏe; hoặc người bệnh tử vong.
- Ngoài chức năng chủ yếu là KCB cho nhân dân, bệnh viện công còn có
chức năng đào tạo và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực y tế.
- Nguồn tài chính đề bệnh viện hoạt động chủ yếu từ ngân sách nhà nước.
- Mục tiêu chủ yếu của bệnh viện công mang tính chất phúc lợi, phi lợi
nhuận, nhằm bảo đảm sức khỏe cho nhân dân.
Tổng hợp lại, có thể đưa ra khái niệm như sau: Bệnh viện công là cơ sở y tế
do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thành lập, hoạt động chủ yếu bằng nguồn ngân
sách nhà nước, có chức năng khám chữa bệnh, cung cấp các dịch vụ y tế nhằm mục
tiêu bảo đảm sức khỏe cho nhân dân.
Khái niệm quản lý tài chính bệnh viện công
Phạm trù tài chính của một tổ chức thường được quan niệm tương đồng với
các quỹ tiền tệ và các loại vốn được sử dụng để thực hiện các hoạt động nhằm đạt
được mục tiêu của tổ chức đó. Đối với bệnh viện công, tài chính bệnh viện là sự vận
động của đồng tiền để thực hiện mục tiêu phúc lợi về chăm sóc sức khoẻ cho nhân
dân, hướng tới mục tiêu phát triển con người toàn diện. Nó vừa phải thực hiện mục
tiêu công bằng trong y tế, vừa phải bảo đảm mục tiêu hiệu quả tài chính.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

6
Đối với các tổ chức phi lợi nhuận như bệnh viện công, quản lý tài chính
không nhằm mục tiêu lợi nhuận như các tổ chức kinh doanh, nhưng với cơ chế tự
chủ tài chính thì các nhà quản lý của bệnh viện công phải quan tâm đến tài chính
theo hướng tự thu, tự chi; đó không chỉ là huy động và tạo nguồn thu mà còn là sử
dụng hợp lý và có hiệu quả các nguồn thu, nhằm bảo đảm cho bệnh viện thực hiện
được các chức năng và mục tiêu của mình.
Từ sự phân tích trên, có thể đưa ra khái niệm: Quản lý tài chính bệnh viện
công là sự tác động lên các đối tượng và hoạt động tài chính thông qua quá trình
lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các kế hoạch tài chính, quyết toán và kiểm tra tài
chính tại bệnh viện nhằm xác định các nguồn thu và các khoản chi để phục vụ
nhiệm vụ khám, chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học, đảm bảo đủ kinh phí
và sử dụng kinh phí một cách hiệu quả và công bằng, góp phần thực hiện mục tiêu
chung của bệnh viện công.
Theo nghĩa rộng, quản lý tài chính tại bệnh viện công là việc quản lý toàn bộ
các nguồn vốn, tài sản, vật tư để phục vụ nhiệm vụ khám chữa bệnh, đào tạo và
nghiên cứu khoa học của bệnh viện.
Theo nghĩa hẹp, quản lý tài chính tại bệnh viện công là quản lý các nguồn
thu và các khoản chi bằng tiền của bệnh viện nhằm đảm bảo đủ kinh phí cho hoạt
động của bệnh viện và sử dụng kinh phí một cách hiệu quả và công bằng, góp phần
thực hiện mục tiêu chung của bệnh viện công. Trong luận văn này, quản lý tài chính
bệnh viện được xem xét theo nghĩa hẹp nói trên.
1.1.2. Đặc điểm của quản lý tài chính bệnh viện công
Quản lý tài chính bệnh viện là chìa khóa quyết định sự thành công hay thất
bại của quản lý bệnh viện, sự tụt hậu hay phát triển bệnh viện. Hoạt động tài chính
của các bệnh viện công Việt Nam nói chung và Bệnh viện đa khoa huyện Thanh Hà
nói riêng hiện nay có chung năm đặc điểm sau:
- Tài chính bán bao cấp.
- Tài chính bán chỉ huy.
- Tài chính tập trung điều hành.

- Tài chính không tích lũy.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




7
- Tài chính không có chỉ số lượng giá hiệu quả.
* Tài chính bán bao cấp: vừa bao cấp vừa thu một phần viện phí. Có những
bệnh bao cấp 100%, có bệnh bao cấp không đáng kể. Bệnh viện phải thực thi công
bằng y tế nghĩa là chất lượng điều trị của hai nhóm được và không được bao cấp
phải như nhau.
* Tài chính bán chỉ huy: đại đa số các mục sử dụng kinh phí cũng như các
mục thu đều phải vào “khung quy định”. Tuy nhiên vẫn có một số dịch vụ thu theo
quy định riêng của mỗi bệnh viện được xây dựng căn cứ vào biểu giá.
* Tài chính tập trung điều hành: phần lớn tập trung chi vào điều hành như
lương, điều trị, sửa chữa và chi phí quản lý khác. Tỉ lệ đầu tư xây dựng cơ bản và
mua sắm trang thiết bị để đổi mới bệnh viện thấp.
* Tài chính không tích lũy: đây là đặc điểm cần lưu ý nhất. Với cơ chế quản
lý tài chính bệnh viện như hiện nay các bệnh viện công ít có cơ may phát triển do
không có quỹ dự phòng, tích lũy. Tuy nhiên với cơ chế quản lý tài chính khoán chi,
bệnh viện có nhiều khả năng phát triển hơn do chủ động về tài chính.
* Tài chính không có chỉ số lượng giá hiệu quả: Nhà nước quản lý nguồn
thu và nhất là quản lý chặt các quy trình sử dụng kinh phí nhưng hoàn toàn không
đề ra các chỉ số lượng giá đầu ra hay hiệu quả sử dụng. Vì vậy đặt quản lý tài chính
bệnh viện vừa “dễ” lại vừa “khó” tùy vào cách nhìn của mỗi nhà quản lý bệnh viện.
1.1.3. Vai trò của quản lý tài chính bệnh viên
Quản lý tài chính bệnh viện là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế
bệnh viện và là khâu quản lý mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính bệnh viện được
coi là hợp lý, có hiệu quả nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý thích hợp, có tác

động tích cực tới các quá trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân theo các
phương hướng phát triển đã được hoạch định. Việc quản lý, sử dụng nguồn tài
chính bệnh viện có liên quan trực tiếp đến hiệu quả kinh tế xã hội do đó phải có sự
quản lý, giám sát, kiểm tra nhằm hạn chế, ngăn ngừa các hiện tượng tiêu cực, tham
nhũng trong khai thác và sử dụng nguồn lực tài chính đồng thời nâng cao hiệu quả
việc sử dụng các nguồn tài chính.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




8
a. Đối với bệnh viện
Quản lý tài chính trong bệnh viện đóng một vai trò quan trọng trong công tác
KCB vì thông qua quản lý tài chính bệnh viện mới phân bổ các nguồn kinh phí hợp
lý tạo điều kiện cho bệnh viện tổ chức các hoạt động trong bệnh viện được tốt.
Chính điều này đảm bảo cho bệnh viện sẽ cung cấp được đa dạng các loại hình dịch
vụ cho người bệnh.
Đi đôi với nó bệnh viện sẽ có nhiều nguồn thu mới bổ sung cho các nguồn
thu của bênh viện. Quản lý tài chính thực hiện giám sát chặt chẽ các khoản chi tại
bệnh viện theo qui định nhà nước sẽ giúp cho bệnh viện tránh thất thoát. Nhờ có
quản lý tốt tài chính bệnh viện sẽ có kinh phí để tái đầu tư, để bổ sung cho nguồn
nhân lực, thu hút được các thầy thuốc giỏi chuyên môn có kinh nghiệm, có kinh phí
đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại nên có thể thực hiện được công tác khám
bệnh, chuẩn đoán và điều trị tốt hơn. Đồng thời, nhờ đội ngũ cán bộ y tế giỏi
chuyên môn và trang thiết bị tốt, bệnh viện còn có điều kiện để phát triển hoạt động
nghiên cứu y học và đào tạo cán bộ y tế cho Ngành Y tế.
b. Đối với người bệnh
Khách hàng của bệnh viện chính là những người có nhu cầu KCB. Mong
muốn của người bệnh là làm sao khỏi bệnh với chi phí KCB hợp lý.

Quản lý tốt bệnh viện nói chung và quản lý tài chính bệnh viện nói riêng sẽ
góp phần tạo nên sự hài lòng của người bệnh. Bệnh nhân và người nhà bệnh nhân
đến bệnh viện ngoài việc KCB, mua thuốc và các vật dụng khác, họ còn cần có chỗ
ngủ trọ, nơi ăn uống,... Những dịch vụ trên nếu được bệnh viện cung ứng đầy đủ sẽ
giúp cho người bệnh và thân nhân của họ có điều kiện sinh hoạt bình thường để
KCB trong thời gian lưu lại ở bệnh viện.
Trong điều kiện kinh tế thị trường, tất cả những dịch vụ trên do bệnh viện
cung ứng đều phải được bù đắp chi phí mà người chi trả là bệnh nhân và những
người thanh toán trung gian. Quản lý tài chính bệnh viện tốt, tính toán hợp lý các
giá cả dịch vụ mà bệnh viện cung ứng cho bệnh nhân sẽ giúp cho người bệnh thoát
khỏi bệnh tật với khả năng kinh tế của mình. Chính điều đó góp phần tạo nên sự hài
lòng của người bệnh.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




9
c. Đối với xã hội, người thanh toán trung gian, các Quỹ, và chính phủ
Quản lý tài chính bệnh viện còn có tác động trở lại rất lớn đối với các quỹ,
người thanh toán trung gian. Thông thường, trong điều kiện kinh tế thị trường,
những chi phí KCB của người bệnh được người thanh toán trung gian, các quỹ bảo
hiểm chi trả. Việc quản lý tài chính bệnh viện tốt, tính toán hợp lý chi phí KCB sẽ
giúp cho người thanh toán trung gian, các Quỹ bảo hiểm y tế chi trả KCB theo chế
độ, đồng thời có khả năng bảo tồn được quỹ.
Như vậy, quản lý tài chính bệnh viện giúp cho Bệnh viện ngày càng phát triển,
giúp cho người bệnh thoát khỏi bệnh tật với chi phí hợp lý, giúp cho người thanh toán
trung gian, các quỹ bảo hiểm chi trả KCB theo chế độ và bảo tồn được quỹ. Điều đó
mang lại lợi ích chung cho sự phát triển của xã hội.
1.1.4. Nội dung nghiên cứu quản lý tài chính bệnh viện

Quản lý tài chính của bệnh viện được thực hiện theo sơ đồ sau:
Lập dự toán
thu chi

Thực hiện
dự toán

Quyết toán

Thanh tra,
kiểm tra,
đánh giá

Sơ đồ 1.2. Quy trình quản lý tài chính trong bệnh viện công lập
1.1.4.1. Lập dự toán thu chi
Lập dự toán thu chi các nguồn kinh phí của bệnh viện là thông qua các
nghiệp vụ tài chính để cụ thể hoá định hướng phát triển, kế hoạch hoạt động ngắn
hạn của bệnh viện, trên cơ sở tăng nguồn thu hợp pháp và vững chắc, đảm bảo được
hoạt động thường xuyên của bệnh viện, đồng thời từng bước củng cố và nâng cấp
cơ sở vật chất của bệnh viện, tập trung đầu tư đúng mục tiêu ưu tiên nhằm đạt hiệu
quả cao, hạn chế tối đa lãng phí và tiêu cực, từng bước tính công bằng trong sử
dụng các nguồn đầu tư cho bệnh viện.
Khi xây dựng dự toán thu chi của bệnh viện cần căn cứ vào:
- Phương hướng nhiệm vụ của đơn vị.
- Chỉ tiêu, kế hoạch có thể thực hiện được.
- Kinh nghiệm thực hiện các năm trước.
- Khả năng ngân sách nhà nước cho phép.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

10
- Khả năng cấp vật tư của Nhà nước và của thị trường.
- Khả năng tổ chức quản lý và kỹ thuật của đơn vị.
Các nguồn tài chính của bệnh viện
Ngân sách nhà nước cấp (Bao cấp công cộng)
Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về ngân sách Nhà nước cấp cho bệnh
viện ở Việt Nam. Nhìn chung, các nguồn đầu tư kinh phí cho bệnh viện thông qua
kênh phân bổ của Chính phủ được coi là NSNN cấp cho bệnh viện. Theo đó, ngân
sách cho bệnh viện có thể bao gồm chi sự nghiệp và đầu tư xây dựng cơ bản từ
NSNN, chi từ bảo hiểm y tế, thu viện phí và viện trợ nước ngoài… Tuy nhiên,
nguồn NSNN cấp cho bệnh viện ở đây được định nghĩa là khoản chi cho bệnh viện
từ NSNN cấp cho sự nghiệp y tế, cân đối từ nguồn thuế trực thu và thuế gián thu.
Bao gồm các khoản chi đầu tư, chi vận hành hệ thống.
Đối với các nước đang phát triển, nguồn NSNN cấp là nguồn tài chính quan
trọng nhất cho hoạt động của bệnh viện. Ở Việt Nam, cho đến nay, hàng năm các
bệnh viện công nhận được một khoản kinh phí được cấp từ ngân sách của Chính
phủ căn cứ theo định mức tính cho một đầu giường bệnh/năm nhân với số giường
bệnh kế hoạch của bệnh viện. Số kinh phí này thường đáp ứng được từ 30 đến 50%
nhu cầu chi tiêu tối thiểu của bệnh viện.
Nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tế
Theo quy định của Bộ Tài chính nước ta, nguồn thu viện phí và bảo hiểm y
tế là một phần ngân sách sự nghiệp y tế của Nhà nước giao cho bệnh viện quản lý
và sử dụng để đảm bảo chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân. Nguồn thu viện
phí và bảo hiểm y tế thường đảm bảo được từ 20-30% nhu cầu chi tiêu tối thiểu của
các bệnh viện công.
Tuy nhiên cho đến nay ở nước ta, các cơ sở khám, chữa bệnh trong hệ thống
y tế Nhà nước chỉ được phép thu một phần viện phí. Một phần viện phí là một phần
trong tổng chi phí cho việc khám chữa bệnh. Một phần viện phí chỉ tính tiền thuốc,

dịch truyền, máu, hoá chất, xét nghiệm, phim X quang, vật tư tiêu hao thiết yếu và
dịch vụ khám chữa bệnh; không tính khấu hao tài sản cố định, chi phí hành chính,
đào tạo, nghiên cứu khoa học, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị lớn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




11
Hiện nay, giá viện phí do Chính quyền cấp tỉnh của từng địa phương quy
định dựa trên một khung giá tối đa - tối thiểu đã được Bộ Y tế và Bộ Tài chính phê
duyệt. Đối với người bệnh ngoại trú, biểu giá thu viện phí được tính theo lần khám
bệnh và các dịch vụ kỹ thuật mà người bệnh trực tiếp sử dụng. Đối với người bệnh
nội trú, biểu giá thu một phần viện phí được tính theo ngày giường nội trú của từng
chuyên khoa theo phân hạng bệnh viện và các khoản chi phí thực tế sử dụng trực
tiếp cho người bệnh. Đối với khám chữa bệnh theo yêu cầu thì mức thu được tính
trên cơ sở mức đầu tư của bệnh viện và cũng phải được cấp có thẩm quyền phê
duyệt. Đối với người có thẻ Bảo hiểm y tế thì cơ quan bảo hiểm thanh toán viện phí
của bệnh nhân cho bệnh viện. Tuy nhiên ở Việt Nam mới chỉ phổ biến loại hình bảo
hiểm y tế bắt buộc áp dụng cho các đối tượng công nhân viên chức làm công ăn
lương trong các cơ quan Nhà nước và các doanh nghiệp. Các loại hình bảo hiểm
khác chưa được triển khai một cách phổ biến.
Hiện nay, với chủ trương xã hội hoá các hoạt động chăm sóc sức khoẻ của
Đảng và Nhà nước, các loại hình bệnh viện và cơ sở y tế bán công ngoài công lập ra
đời với cơ chế tài chính chủ yếu dựa vào nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tế.
Nguồn viện trợ và các nguồn thu khác
Nguồn viện trợ và các nguồn thu khác cũng được Chính phủ Việt Nam quy
định là một phần ngân sách của Nhà nước giao cho bệnh viện quản lý và sử dụng.
Tuy nhiên bệnh viện thường phải chi tiêu theo định hướng những nội dung đã định
từ phía nhà tài trợ. Nguồn kinh phí này đáp ứng khoảng 20-30% chi tối thiểu của

bệnh viện.
Các khoản chi
Nhóm I: Chi cho con người
Bao gồm các khoản chi về lương, phụ cấp lương (được tính theo chế độ hiện
hành, kể cả nâng bậc lương hàng năm trong từng đơn vị hành chính sự nghiệp) và
các khoản phải nộp theo lương : bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội. Đây là khoản bù
đắp hao phí sức lao động, đảm bảo duy trì quá trình tái sản xuất sức lao động cho
bác sỹ, y tá, cán bộ công nhân viên của bệnh viện. Theo quy định trước đây, nhóm
này tương đối ổn định, chiếm khoảng 20% tổng kinh phí và chỉ thay đổi nếu biên
chế được phép thay đổi.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




12
Nhóm II: Chi quản lý hành chính
Bao gồm các khoản chi: tiền điện, tiền nước, văn phòng phẩm, thông tin liên
lạc, hội nghị, khánh tiết, xăng xe… Nhóm này mang tính gián tiếp nhằm duy trì sự
hoạt động của bộ máy quản lý của bệnh viện. Do vậy, các khoản chi này đòi hỏi
phải chi đúng, chi đủ, kịp thời và cần sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả. Tỷ lệ nhóm chi
này nên nằm trong khoảng từ 10-15% tổng kinh phí.
Trước đây nhóm chi này bị khống chế bởi quy định của Nhà nước với định
mức chi nhìn chung rất hạn hẹp và bất hợp lý. Tuy nhiên, trong cơ chế mới đơn vị
chủ động xây dựng tiêu chuẩn, định mức và chế độ chi tiêu nội bộ căn cứ trên cơ sở
định mức kinh tế kỹ thuật và chế độ chi tiêu tài chính hiện hành của Nhà nước để
đảm bảo hoạt động thường xuyên cho phù hợp với hoạt động đặc thù của bệnh viện,
đồng thời tăng cường công tác quản lý, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả trong phạm
vi nguồn tài chính của mình.
Cùng với việc chủ động đưa ra định mức chi, đơn vị cần xây dựng chính

sách tiết kiệm và quản lý chặt chẽ các khoản chi tiêu. Quản lý tốt nhóm này sẽ tạo
điều kiện tiết kiệm, tăng thêm kinh phí cho các nhóm khác.
Nhóm III: Chi nghiệp vụ chuyên môn
Bao gồm chi mua hàng hoá, vật tư dùng cho công tác điều trị và khám bệnh;
trang thiết bị kỹ thuật; sách, tài liệu chuyên môn y tế… Nhóm này phụ thuộc vào cơ
sở vật chất và quy mô hoạt động của bệnh viện. Có thể nói đây là nhóm quan trọng,
chiếm 50% tổng số kinh phí và đòi hỏi nhiều công sức về quản lý. Đây là nhóm
thiết yếu nhất, thực hiện theo yêu cầu thực tế nên Nhà nước ít khống chế việc sử
dụng kinh phí nhóm này. Nhóm chi nghiệp vụ chuyên môn có liên hệ chặt chẽ với
chất lượng săn sóc bệnh nhân và mục tiêu phát triển bệnh viện.
Vấn đề đặt ra trong việc quản lý nhóm chi này là do những quy định không
quá khắt khe đòi hỏi các nhà quản lý phải biết sử dụng đúng mức và thích hợp,
tránh làm mất cân đối thu chi đặc biệt là thuốc nhưng vẫn giữ dược chất lượng điều
trị và nhất là tiết kiệm được kinh phí, tránh lãng phí: chi thuốc không quá 50%
nhóm chi chuyên môn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




13
Nhóm IV: Chi mua sắm, sửa chữa tài sản cố định
Hàng năm do nhu cầu hoạt động, do sự xuống cấp tất yếu của tài sản cố định
dùng cho hoạt động chuyên môn cũng như quản lý nên thường phát sinh nhu cầu
kinh phí để mua sắm, trang bị thêm hoặc phục hồi giá trị sử dụng cho những tài sản
cố định đã xuống cấp. Có thể nói đây là nhóm chi mà các bệnh viện đều quan tâm vì
nhóm này có thể làm thay đổi bộ mặt của bệnh viện và thay đổi công nghệ chăm sóc
bệnh nhân theo hướng phát triển từng giai đoạn. Tỷ lệ chi nhóm này nên ở mức trên
20% với bốn mục tiêu chính:
- Duy trì và phát triển cơ sơ vật chất.

- Duy trì và phát triển tiện nghi làm việc.
- Duy trì và phát triển trang thiết bị.
- Duy trì và phát triển kiến thức, kỹ năng nhân viên.
* Về sửa chữa
Nhìn chung các bệnh viện của Việt Nam đều xuống cấp và đòi hỏi phải sửa
chữa, nâng cấp, mở rộng đặc biệt là trong tình trạng quá tải bệnh nhân như hiện nay.
Nhưng đây là nhóm được quy định rất chặt chẽ trong từng phần vụ: sửa chữa nhỏ và
sửa chữa lớn. Vấn đề đặt ra là phải sửa chữa đúng mức, đầy đủ, đáp ứng tiêu chuẩn
vệ sinh; đòi hỏi phát huy năng lực quản lý trong nhóm chi này nhằm bảo toàn trị giá
vốn trong sửa chữa để có kết quả tốt trong việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn bỏ ra.
* Về việc mua sắm tài sản cố định
Bao gồm tiện nghi làm việc và trang thiết bị phục vụ chuyên môn. Do tác
động của cách mạng khoa học kỹ thuật, trang thiết bị cho khám chữa bệnh trong
bệnh viện càng hiện đại, sử dụng kỹ thuật ngày càng cao. Nhưng hầu hết các trang
thiết bị này được sản xuất ở nước ngoài, giá cả tương đối cao. Vấn đề đặt ra là việc
mua sắm phải tính đến giá cả/ hiệu quả. “Liệu cơm gắp mắm” là phương châm mua
sắm trang thiết bị cho các bệnh viện. Việc mua sắm phải tuân thủ theo các quy định
của Nhà nước đồng thời bệnh viện phải có chiến lược quản lý và sử dụng công nghệ
để đạt hiệu quả.
1.1.4.2. Quản lý việc thực hiện dự toán
Thực hiện dự toán là khâu quan trọng trong quá trình quản lý tài chính bệnh
viện. Đây là quá trình sử dụng tổng hoà các biện pháp kinh tế tài chính và hành
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




14
chính nhằm biến các chỉ tiêu đã được ghi trong kế hoạch thành hiện thực. Thực hiện
dự toán đúng đắn là tiền đề quan trọng để thực hiện các chỉ tiêu phát triển bệnh viện.

Tổ chức thực hiện dự toán là nhiệm vụ của tất cả các phòng, ban, các bộ phận trong
đơn vị. Do đó, đây là một nội dung được đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý
tài chính của bệnh viện. Việc thực hiện dự toán diễn ra trong một niên độ ngân sách
(ở nước ta là một năm từ ngày 01/01 đến 31/12 hàng năm).
Căn cứ thực hiện dự toán
- Dự toán thu chi (kế hoạch) của bệnh viện đã được cấp có thẩm quyền phê
duyệt. Đây là căn cứ mang tính chất quyết định nhất trong chấp hành dự toán của
bệnh viện. Đặc biệt là trong điều kiện hiện nay, cùng với việc tăng cường quản lý
Nhà nước bằng pháp luật, một hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh
hoạt động quản lý tài chính ngày càng được hoàn thiện. Việc chấp hành dự toán thu
chi ngày càng được luật hoá, tạo điều kiện cho đơn vị chủ động thực hiện theo đúng
chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Khả năng nguồn tài chính có thể đáp ứng nhu cầu hoạt động của bệnh viện.
- Chính sách, chế độ chi tiêu và quản lý tài chính hiện hành của Nhà nước.
Yêu cầu của công tác thực hiện dự toán
- Đảm bảo phân phối, cấp phát, sử dụng nguồn kinh phí một cách hợp lý, tiết
kiệm và hiệu quả.
- Đảm bảo giải quyết linh hoạt về kinh phí. Do sự hạn hẹp của nguồn kinh
phí và những hạn chế về khả năng dự toán nên giữa thực tế diễn ra trong quá trình
chấp hành và dự toán có thể có những khoảng cách nhất định đòi hỏi phải có sự linh
hoạt trong quản lý.
- Nguyên tắc chung là chi theo dự toán nhưng nếu không có dự toán mà cần
chi thì có quyết định kịp thời, đồng thời có thứ tự ưu tiên việc gì trước, việc gì sau.
Khi thực hiện dự toán bệnh viện cần phải chú ý:
+ Khâu vệ sinh phòng dịch
+ Thuốc men đảm bảo khám và chữa bệnh
+ Trang thiết bị
+ Tiền lương và phụ cấp cho cán bộ công nhân viên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

15
+ Sửa chữa, nâng cấp bệnh viện
Sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt dự toán và nhận được thông báo
cấp vốn hạn mức, đơn vị chủ động sử dụng để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
- Tổ chức thực hiện thu nhận các nguồn tài chính theo kế hoạch và theo
quyền hạn.
- Tổ chức thực hiện các khoản chi theo chế độ, tiêu chuẩn và định mức theo
do Nhà nước quy định trên cơ sở đánh giá hiệu quả, chất lượng công việc.
1.1.4.3. Quyết toán kinh phí
Công tác quyết toán là khâu cuối cùng của quá trình sử dụng kinh phí. Đây là
quá trình phản ánh đầy đủ các khoản chi và báo cáo quyết toán ngân sách theo đúng
chế độ báo cáo về biểu mẫu, thời gian, nội dung và các khoản chi tiêu. Trên cơ sở
các số liệu báo cáo quyết toán có thể đánh giá hiệu quả phục vụ của chính bệnh viện,
đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch đồng thời rút ra ưu, khuyết điểm của từng bộ
phận trong quá trình quản lý để làm cơ sở cho việc quản lý ở chu kỳ tiếp theo đặc
biệt là làm cơ sở cho việc lập kế hoạch của năm sau.
Muốn công tác quyết toán được tốt cần phải:
- Tổ chức bộ máy kế toán theo quy định nhưng đảm bảo tinh giản, gọn nhẹ,
linh hoạt và hiệu quả.
- Mở sổ sách theo dõi đầy đủ và đúng quy định.
- Ghi chép cập nhật, phản ánh kịp thời và chính xác.
- Thường xuyên tổ chức đối chiếu, kiểm tra.
- Cuối kỳ báo cáo theo mẫu biểu thống nhất và xử lý những trường hợp trái
với chế độ để tránh tình trạng sai sót.
- Thực hiện báo cáo quý sau 15 ngày và báo cáo năm sau 45 ngày theo quy
định của Nhà nước
1.1.4.4. Thanh tra, kiểm tra, đánh giá

Việc thực hiện kế hoạch không phải bao giờ cũng đúng như dự kiến. Do vậy,
đòi hỏi phải có sự thanh tra,kiểm tra thường xuyên để phát hiện sai sót, uốn nắn và
đưa công tác quản lý tài chính đi vào nền nếp. Việc kiểm tra giúp đơn vị nắm được
tình hình quản lý tài chính nhằm đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




16
Cùng với việc thanh tra, kiểm tra, công tác đánh giá rất được coi trọng trong
quá trình quản lý tài chính. Đánh giá để xem việc gì đạt hiệu quả, những việc gì
không đạt gây lãng phí để có biện pháp động viên kịp thời cũng như rút kinh
nghiệm quản lý. Tuy nhiên các tiêu chí đánh giá hiện nay chưa thống nhất và còn
nhiều tranh luận và càng khó khăn do tính đặc thù của mình, hoạt động kinh tế của
bệnh viện gắn bó hữu cơ với mục tiêu “công bằng trong cung cấp dịch vụ y tế cho
nhân dân”. Hiện nay người ta thường dùng ba nội dung để đánh giá hiệu quả hoạt
động tài chính của bệnh viện. Đó là:
- Chất lượng chuyên môn: liên quan đến cơ cấu tổ chức, phương pháp tiến
hành hoạt động và tình trạng bệnh nhân khi xuất viện.
- Hạch toán chi phí bệnh viện: liên quan đến chi phí kế toán và chi phí kinh tế.
- Mức độ tiếp cận các dịch vụ bệnh viện của nhân dân trên địa bàn.
1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính bệnh viện
1.1.5.1. Các yếu tố khách quan
Thứ nhất, các quy định pháp luật về quản lý tài chính và cơ chế chính sách về tài
chính của Nhà nước
Trong quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường nhiều thành phần và hội
nhập quốc tế, Nhà nước đã có nhiều thay đổi trong hệ thống chính sách trong đó có
chính sách tài chính y tế. Những thay đổi này tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh

viện thực hiện hợp tác quốc tế, thu hút nguồn viện trợ nước ngoài cũng như tiếp cận
các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Trong môi trường hội nhập, bệnh viện có nhiều cơ
hội trong việc hợp tác với các tổ chức y tế trong và ngoài nước, chuyển giao công
nghệ và nhận các khoản viện trợ không hoàn lại từ các tổ chức quốc tế.
Với chính sách xã hội hoá y tế, các thành phần kinh tế và các hình thức sở hữu
trong y tế trở nên đa dạng, tạo điều kiện tăng các nguồn lực xã hội để phát triển y tế.
Chính sách này cho phép các bệnh viện đa dạng hoá việc khai thác các nguồn tài
chính phục vụ cho công tác khám chữa bệnh của mình: xây dựng khoa khám và điều
trị tự nguyện; phát triển thành bệnh viện bán công;… Chính sách xã hội hoá làm thúc
đẩy cạnh tranh giữa các bệnh viện công lập và dân lập, cũng như giữa các bệnh viện
công với nhau, đòi hỏi bệnh viện phải nâng cao chất lượng hoạt động khám chữa
bệnh và hoàn thiện quản lý tài chính theo hướng công bằng và hiệu quả hơn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN