Chương 2
PHÁP LUẬT VỚI SỰ BÌNH ĐẲNG
BÀI 3 : CÔNG DÂN BÌNH ĐẲNG TRƯỚC PHÁP LUẬT
NỘI DUNG BÀI HỌC
I.- Công dân bình đẳng về quyền, nghĩa vụ
II.- Công dân bình đẳng về trách nhiệm pháp lí
III.- Trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm
quyền bình đẳng của công dân trước pháp luật
Bình đẳng trước pháp luật nghĩa là gì?
Bình đẳng trước pháp luật có nghĩa là mọi công
dân, nam, nữ thuộc các dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo,
thành phần, địa vị xã hội khác nhau đều không bị
phân biệt đối xử trong việc hưởng quyền, nghĩa vụ và
chịu trách nhiệm pháp lý theo quy định của pháp luật
Quyền bình đẳng trước pháp luật
được thể hiện trong các lĩnh vực
kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội
I.- Công dân bình đẳng về quyền và nghĩa vụ
Công dân bình đẳng về quyền, nghĩa vụ và
nghĩa vụ có nghĩa là bình đẳng về hưởng quyền và làm
nghĩa vụ trước Nhà nước và xã hôi theo quy định của
pháp luật. Quyền của công dân không tách rời nghĩa
vụ của công dân
Cụ thể
Mọi công dân
được hưởng quyền và
phải thực hiện
nghĩa vụ của mình
Quyền và nghĩa vụ
của công dân không
bị phân biệt,nam nữ,
giàu nghèo, tôn giáo…
Nghĩa vụ: bảo vệ Tổ
quốc, LĐ công ích,
đóng thuế…
Quyền : bầu cử, ứng cử, sở hữu,
thừa kế, các quyền tự do cơ bản
và quyền dân sự, chính trị khác…
Cơ sở pháp lí
bảo đảm cho CD
bình đẳng về
quyền và nghĩa vụ
Hiến pháp
và pháp luật
Nhà nước có vai trò gì trong việc
bảo đảm cho CD thực hiện
quyền và nghĩa vụ
một cách bình đẳng
•Nhà nước tạo mọi
điều kiện cho
công dân thực hiện
quyền và nghĩa vụ
của mình
•Ngoài ra Nhà nước
còn xữ lí nghiêm minh
những hành vi vi phạm
quyền và nghĩa vụ
của công dân
II.- Công dân bình đẳng về quyền, nghĩa vụ và
trách nhiệm pháp lí
* Bình đẳng về trách nhiệm pháp lí là bất kỳ công dân nào
vi phạm pháp luật đều bị xử lí bằng các chế tài theo quy định
của pháp luật.
* Đây là cơ sở để pháp luật bảo vệ được các quan hệ XH
mà nó điều chỉnh, đem lại sự ổn định và phát triển cho XH.
Áp dụng trách nghiệm pháp lí không chỉ có tác dụng trừng
phạt mà còn có tác dụng răn đe những người khác, giáo
dục họ và mọi công dân có ý thức tôn trọng và thực hiện
PL nghiêm minh, từng bước loại trừ hiện tượng vi phạm PL
ra khỏi đời sống XH, góp phần xây dựng đất nước ta ngày
càng văn minh, giàu đẹp hơn.
3.- Nguyên tắc bảo đảm mọi CD bình đẳng về trách nhiệm
pháp lí
a. Truy cứu trách nghiệm pháp lí đối với
chủ thể có hành vi vi phạm được quy định trong
pháp luật và chỉ trong giới hạn mà pháp luật
quy định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng.
b. Truy cứu trách nhiệm phải kịp thời, chính xác,
công bằng, hợp lí.
c. Bình đẳng trước tòa
III.- Trách nhiệm của Nhà nước trong việc
bảo đảm quyền bình đẳng của công dân
trước pháp luật
Ngoài ra Nhà nước còn xữ lí
nghiêm minh những hành vi
vi phạm quyền và nghĩa vụ
của công dân
Nhà nước tạo mọi điều kiện
cho công dân thực hiện
quyền và nghĩa vụ của mình
Nhà nước không ngừng đổi mới, hoàn thiện hệ thống
PL phù hợp với từng thời kỳ nhất định, làm cơ sở
pháp li cho việc xữ lí mọi hành vi xâm hại quyền và
lợi ích của công dân của Nhà nước
Bài
Tập
1
Trong lớp học của em, có bạn được miễn
hoặc giảm học phí so với các bạn khác; có
bạn được lãnh học bổng, còn các bạn khác
thì không; có bạn được tuyển thẳng vào đại
học, còn các bạn khác phải dự thi; các bạn
nam đủ 18 tuổi thì phải đăng ký nghĩa vụ
quân sự, còn các bạn nữ không phải thực
hiện nghĩa vụ này…
Theo em, những ví dụ trên đây có được
coi là bình đẳng không? Vì sao?
Trong cùng một điều kiện như nhau, công dân được
hưởng quyền và nghĩa vụ như nhau. Nhưng mức độ
sử dụng các quyền và nghĩa vụ đó đến đâu phụ
thuộc rất nhiều vào khả năng, điều kiện và hoàn cảnh
của mỗi người.
Bài
Tập
2
Nhà nước quy định điểm ưu tiên cho các thí
sinh thuộc người dân tộc thiểu số, con thương
binh, con liệt sĩ trong kì thi đại học cao đẳng.
Theo em, điều đó có ảnh hưởng tới nguyên tắc
mọi công dân được đối xử bình đẳng về quyền
và cơ hội học tập không?
Quy định của Nhà nước điểm ưu tiên điểm theo nhóm ưu
tiên 1 – ưu tiên 2 (điều kiện KT, gia đình có công với đất
nước, anh hùng lực lượng vũ trang) và ưu tiên theo khu vực
(dân tộc í người, những vùng có KT đặc biệt khó khăn)Như
vậy NN quy định điểm ưu tiên cho các thí sinh thuộc người
dân tộc thiểu số, con thương binh, con liệt sĩ trong kỳ thi đại
học cao đẳng không những không ảnh hưởng tới nguyên tắc
mọi CD được đối xử bình đẳng về quyền và cơ hội học tập
mà còn bảo đảm cho CD hưởng quyền và cơ hôi đó
Bài
Tập
3
Anh A 26 tuổi, phạm tội giết, bị tòa án tuyên
phạt 30 năm tù giam.
Cậu B 15 tuổi, phạm tội giết, bị tòa án tuyên
phạt 15 năm tù giam.
Câu hỏi: Trường hợp của anh A và
cậu B có bị coi là bất bình đẳng về trách
nghiệm pháp lí không? Vì sao?
Không
Vì khi công dân vi phạm pháp luật, họ đều đuợc xem xét
về độ tuổi, trạg thái, tâm lí, lỗi, động cơ, mục đích, hậu
quả, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm pháp luật.
Điều này thể hiện tính nhân đạo của pháp luật Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam