Giải thích ảnh chụp phóng xạ

Giải thích ảnh chụp phóng xạ- Các mối hàn
Ngoài việc tạo ra các ảnh chụp phóng xạ chất lượng cao, người chụp còn phải có kỹ năng giải
thích ảnh chụp phóng xạ. Công việc này gồm ba bước cơ bản:
1. Phát hiện chỉ thị
2. Giải thích chỉ thị
3. Đánh giá chỉ thị
Những bước này đều đòi hỏi thị lực của người chụp, đó là khả năng phân biệt được một hình dạng
không gian của một hình ảnh.
Khả năng phát hiện chỉ thị cũng chịu ảnh hưởng của điều kiện ánh sáng tại vị trí đọc, và mức độ
kinh nghiệm nhận biết các đặc trưng đa dạng trong hình ảnh.
Những gợi ý sau đây sẽ giúp học viên phát triển hiểu biết các loại khuyết tật trong mối hàn và thể
hiện của chúng trên ảnh chụp.

Bất liên tục
Các bất liên tục là những sự gián đoạn trong cấu trúc điển hình của một vật liệu
Chúng có thể xảy ra trong kim loại cơ bản, kim loại hàn hoặc vùng ảnh hưởng nhiệt.
Các bất liên tục không đáp ứng các yêu cầu của quy phạm hoặc tiêu chuẩn đặc tính
kỹ thuật được sử dụng để yêu cầu và kiểm soát một kiểm tra được gọi là các khuyết
tật.


Các bất liên tục hàn phổ biến
Các bất liên tục sau đây là điển hình cho mọi loại quá trình hàn
Lấp nguội- Xếp nguội: Là hiện trạng kim loại rót không nóng chảy tốt với kim loại cơ bản
hoặc với lóp kim loại hàn của lớp trước. Hồ quang không làm nóng chảy đủ kim loại cơ bản
và gây ra vết lõm nóng chảy nhỏ vào kim loại cơ bản mà không có sự bám dính.

Rỗ: Là sự nhốt giữ khí trong kim loại trong quá trình đông cứng. Rỗ có thể có nhiều hình
dạng trên một ảnh chụp nhưng thường xuất hiện như các đốm hình tròn hoặc kỳ dị, màu tối
hoặc các đốm nhỏ tách biệt, tập trung thành đám hoặc thẳng hàng. Đôi khi rỗ có hình dạng
kéo dài và có thể có một đuôi. Điều này là do khí có xu hướng thoát lên trong khi kim loại

vẫn trong trạng thái lỏng và được gọi là rỗ khí tổ mối. Tất cả các loại rỗ đều là một lỗ rỗng
nên nó sẽ có mật độ chụp ảnh phóng xạ lớn hơn so với vùng xung quanh.

Rỗ tập trung: Nguyên nhân do lớp thuốc bọc que hàn điện cực bị ẩm. Hơi ẩm chuyển thành


khí khi bị nung nóng và bị giữ lại trong mối hàn trong quá trình hàn. Rỗ tập trung thể hiện
như các rỗ thông thường trên ảnh chụp phóng xạ nhưng các chỉ thị tập hợp lại gần nhau
hơn. .

Ngậm xỉ : Là tạp chất rắn phi kim bị giữ lại trong kim loại hàn hoặc giữa kim loại hàn và kim
loại cơ bản. Trên một ảnh chụp phóng xạ, các hình dạng màu tối, bất thường, xù xì, không
cân đối trong mối hàn hoặc dọc theo các vùng của mối nối là thể hiện của ngậm xỉ.

Không thấu : Xảy ra khi kim loại hàn không xuyên thấu mối nối. Đây là một trong các bất


liên tục mối hàn khó chịu nhất. Không thấu sẽ là một nơi tập trung ứng suất để phát triển
thành một vết nứt. Thể hiện của không thấu trên ảnh chụp là một vùng màu tối sắc nét, các
cạnh thẳng chạy dọc theo tâm mối hàn.

Không ngấu-Không nóng chảy hoàn toàn: là tình trạng kim loại rót mối hàn không nóng
chảy đủ để hoà với kim loại cơ bản. Thể hiện trên ảnh chụp: thưòng xuất hiện như một hoặc
các đường màu tối định hướng song song theo đường hàn và chạy dọc theo mép vát của
mối hàn hoặc vùng nối.

Lõm trong hoặc túi đáy: Là tình trạng kim loại hàn co ngót khi nguội và bị lõm sâu vào chân


mối hàn. Trên ảnh chụp, nó thường thể hiện giống như không thấu nhưng có các gờ mép kỳ dị

bất thường hơn và nó thường khá rộng trong tâm của hình ảnh mối hàn.

Undercut trong/chân: Là sự chảy lõm của kim loại cơ bản kề sát chân mối hàn. Trên ảnh
chụp, nó thể hiện như một đường bất thường màu tối nằm lệch khỏi tâm mối hàn. Undercut
không có các gờ mép thẳng như không thấu vì nó không chạy theo một đường thẳng mép
như không thấu.

Undercut ngoài-mũ: Là sự chảy lõm của kim loại cơ bản kề sát mũ mối hàn. Trên ảnh chụp,


nó thể hiện như một đường kỳ dị màu tối chạy dọc theo mép ngoài của vùng hàn.

Lệch tôn hoặc không cân: Là thuật ngữ gắn liền với hiện trạng hai phần tôn được hàn
không thẳng hàng. Hình ảnh chụp thể hiện sự khác biệt khá lớn về mật độ (độ đen) giữa hai
phần tôn, khác biệt này là do sự khác biệt về chiều dày kim loại. Một đường thẳng màu tối là
do kim loại hàn không chảy vào được kim loại vùng kim loại cơ bản tương ứng.

Mũ mối hàn lõm (không đủ): là một vùng mối hàn mà chiều dày lớp kim loại đọng nhỏ hơn
cả chiều dày kim loại cơ bản. Điều này rất dễ xác định bằng ảnh chụp phóng xạ nếu mối hàn
có gia cường không đủ, bởi vì độ đen hình ảnh trong vùng dự đoán là không đủ sẽ lớn hơn


(tối hơn) độ đen hình ảnh của vùng nền xung quanh.

Mũ mối hàn quá dày: là vùng mối hàn mà kim loại hàn vượt quá mức chỉ định bởi quy phạm
và bản vẽ kỹ thuật. Thể hiện trên ảnh chụp là một vùng cục bộ sáng hơn trong mối hàn. Kiểm
tra bằng quan sát trực tiếp sẽ dễ dàng xác định liệu gia cường có vượt quá mức chỉ định của
quy phạm hay không.
.

Crac

Nứt: Có thể phát hiện trên ảnh chụp được chỉ khi nứt phát triển theo hướng tạo ra một sự
thay đổi chiều dày song song với hường của chùm tia x. Nứt thường thể hiện như các


đường xù xì, lượn sóng và thường kỳ dị mờ ảo. Các vết nứt đôi khi thể hiện như những
cái
đuôi
của
ngậm
xỉ
hoặc
rỗ.

Bất liên tục trong các mối hàn TIG
Các bất liên tục sau đây là đặc trưng riêng cho các quá trình hàn TIG. Các bất liên tục này
xảy ra trong phần lớn các kim loại được hàn với nhau gồm cả nhôm và thép không rỉ.
Phương pháp hàn TIG tạo ra một mối hàn đồng nhất và sạch và khi được chụp, dễ dàng giải
đoán.
Ngậm Tungsten: Tungsten là kim loại giòn và nặng được sử dụng làm điện cực trong quá
trình hàn điện cực tungsten khí trơ. Nếu sử dụng các quy trình hàn không phù hợp, tungsten
có thể bị giữ lại trong mối hàn. Về mặt chụp ảnh phóng xạ, tungsten mật độ lớn hơn nhôm
hoặc thép; do đó nó thể hiện như một vùng sáng hơn với một đường viền ngoài sắc nét tách
biệt trên một ảnh chụp.

Ngậm Ôxit: thường được nhìn thấy trên bề mặt vật liệu được hàn, đặc biệt là nhôm. Ngậm
Ôxit mật độ kém hơn vật liệu xung quanh và do vậy thể hiện như các bất liên tục hình thù kỳ
dị màu tối trên ảnh chụp.

Các bất liên tục trong các mối hàn hồ quang kim loại khí bảo vệ.
(GMAW)
Các bất liên tục sau đây thường được tìm thấy trong các mối hàn GMAW .
Sợi râu (Whiskers): Là những đoạn ngắn của dây điện cực hàn, nhìn thấy được trên bề mặt
đỉnh hoặc đáy hoặc chứa trong mối hàn. Trên ảnh chụp, chúng thể hiện như các chỉ thị giống
sợi dây màu sáng.
Cháy thủng( Burn through) (icicles) được tạo ra khi sự nung nóng có quá mức làm cho kim
loại hàn xuyên thấu quá mạnh vào vùng hàn, gây ra lỗ thủng ở đáy vùng hàn. Trên ảnh chụp,
cháy thủng thể hiện như các đốm màu tối trên nền sáng xung quanh.