Tám đổi mới để trở thành người giáo viên giỏi

TUI HO SO BAI LAM:
^
CIJfA SO DE QUAN SAT
TU DUY VA QUA TRIIMH
HOC TAP CUA HOC SINH

K

Goi y t a i lieu dpc t h e m

Danielson, C , & Marquea, E. (1998). A collection of performance tasks and ruhihy
High school mathematics. Larchmont, NY: Eye on Education.
Cu6n sdch nay ung h6 cdc chudn cua H6i d6ng gido chirc toan hoc qu6c gia thOng qua
viec thao luto c^c loai hinh dinh g i i khdc nhau dp dung cho mOn Todn
hinh thiJc ddnh gia theo h ^ vi lam b^i. Sach tnnh b^y 21 b^i tap

nhOng Icri ich cua

hirdng dan chain diem

tap trung vao phuong phap giai quyS't vaii d l Sach cijng dua ra quy trinh cac budc de xay
dung bai tap chain theo h^nh vi lam bai va huomg dan chSm diem d^ danh gia bai lam va qua

Cau hoi cot I d i :

trinh hoc tap ciia hoc sinh. Tiing vah de deu c6 phdn cung c6' dinh va cac mSu bai lam xua't sac

Chung t a Id a i vdi t u each la nguoi hoc?

duoc cha'm theo thang diem tCr 1 den 4 c6 kem theo hudng ddn chain difim.
Chuong nay mo ta tui ho so bai lam (poitfohos) ciia hoc sinh voi vai tro la

Kuhn, T. M. (1997). Measure for measure: Usinf^ ixntfolios in K-8 mathematics. Portsmoulli,

cira s6 de quan sat tu duy va qua tiinh hoc tap ciia hoc sinh. NhiSu cong cu dupe

NH: Heinemann.

sir dung de quyet dinh xem hoc sinh nam duoc nhiing kien thirc gi va c6 ki nang
Cuon sach nay duoc viet cho cac d6c gia la nhung giao vidn day toan a cac trucmg iicu
hoc va trung hoc co so. Trong gdn 120 trang sach duoc chia thanh 5 chuong, tac gia de ra niuc
dich va cac loai hinh tui ho so bai lam trong giao due; qua trinh xay dung lai van hoa 16p ha

lam viec gi khong noi len duoc ban chat cCia nhung kien thiic va kl nang do. Tiii
ho so bai lam cho phep chung ta nhin qua cai v6 be ngoai de biet duoc hoc sinh tu
duy ve cai gi, tu duy nhu the nao, ho coi trong cai gi va hp la ai. Tiii ho so bai lam

de chap nhan sir thay doi trong vai tro cua giao vien va hoc sinh khi su dung each danh gia clua

neu dupe su dung hpp If se la cong cu toan nang nhat de nhan biet su tien bp cua

v^o tui h6 s0 bai lam; vide sij dung cac huong d i n cham de danh gia tCmg bai lam cua hoc smh

hoc sinh, su co' gdng va ket qua dat dupe ciia hp. Tiii ho so bai lam cho chiing ta

va toan b6 tui h6 so bai lam nham giai quyet nhijng thdc m k ciia phu huynh; va nhiing vin dc

biet dupe sir tien bp trong bai lam ciia hpc sinh va neu dupe sii dung ket hpp voi

ndi len khi thirc hien each danh gia dua vao tui h6 so b^i lam cua hoc sinh. Tac gia da du^i n

chiem nghiem ciia hpc sinh, no se cho phep tha'y hpc sinh nghi gi ve ban than

lap luan vOng chac giup cac nha giao due hidu ro hon ve tinh thfi'ng nha^t giira phuong

pliip

ho voi tu each la nhiing nguoi dang di hpc.

danh gia vdi chuong trinh va phuong phap giang day. Mac dii tac gia chua lam ro rang van J^'
Chuong nay xac dinh va minh chiing cho viec sii dung tiii h6 so bai lam

giao vien cdn them thcri gian de danh gia tui ho so bai lam cua hoc sinh nhung tac gia dua i'
nhung goi y c6 co so de tim hieu them v6 qua trinh nay trong chuong noi vd huong dan chan'
Tren thuc te, chuong viet v^ cac hu6ng d i n chain diem phai la chuong bat buoc phai doc
v6i moi gido viSn.

LIOI

^^ng thoi mo ta cac loai tiii ho so bai lam khac nhau ciia hpc sinh va cac each sii
^Mng nhung ttii h6 so bai lam do. DPng thoi chuong nay cung dua ra nhung
huong din cho viec de xua't each su dung va chia se nhiing thong tin trong ttii ho
bai lam do vdd phu huynh hpc sinh va vdi cac giao vien khac. Riu luc C la mot
nodun ve thie't ke cac bai danh gia dua vao tiii h6 so bai lam ciia hpc sinh.
^•Ji
.

ho so bai lam la gi?
Tui h6 so bai lam la mot tap hpp cac bai lam ciia hpc sinh the hien sir co

^^8, sir tien bp va ket qua dat dupe ciia hpc sinh ve mPt hoac nhieu linh vuc.

Tap hop bai lam nay c6 y nghia dac biet bcri vi no c6 m6t muc dich duoc xac dinli
ro rang va c6 d6'i tuong phuc vu cu th^ trong d^u. Khac vdi tap bai vie't ciia hoe
. sinh do quan quy dinh cho cac ca'p Idp khac nhau, tap hop bai lam nay trinh hieu
sir dSu tvr ca nhan wi phi'a nguoi hoc - m6t su dSu tu dugfc thi hiSn ro th6ng qu;,
vi6c hoc sinh tham gia vao qua trinh lira chpn n6i dung, cac ti6u chi lira chpn noj
dung tnnh bay, cac tieu chi danh gia nhiing mat tich cue ciia tap hop bai lam \
sir tu chiem nghidm ciia hpc sinh.
Tiii h6 so bai 1 ^ giup dua ra cich nhin da chi^u sir phdt tri^n thaiih
tich hpc tap CLia hpc sinh. No c6 th^ dupe thiS't ke'd^ dua ra bang chiing \6 sir c6
gang (cdc b ^ 1 ^ dudi dang b ^ thao ciia bki 1 ^ hoan chinh); sira chiJa cic loi
sai trong bki kidm tra; sir tifin b6 (bai lam trudc khi c6 su can thifip ciia gi^o vicn
vdi b ^ 1 ^ tuong tu sau khi hpc xong); thkih tfch hpc tap (nhiing vi du minh hoa
b^i lam xua't sac nhait).
Gido vien suT dung tui hd^ so bdi Idm cua hoc sinh Idm gi?

Tiii h6 so bai lam h6 sung them vao cac c6ng cu danh gia ma giao vien hicii
dang sir dung. It nhat cung c6 8 co so virng chac de giao vien xem xet viec sit
dung cong cu danh gia nay.
1. LnH trU duac nhUng bdi lam hay nhat cua hoc sinh cung nhu si( co gai ••
va sUtien ho cua hp. Tui ho so bai lam hieu qua hon cac cong cu danh gia khac ;
no cho chiing ta thay moi quan he giira su co gdng, tien bp va thanh tich hpc tai)
Nhd do giao vien va hpc sinh thay diem so' khong con la chuyen huy^n bi va diit
boat dpng hpc tap trong mot boi canh nhat dinh.
2. Nhan mqnh vao hanh vi sat thUc tehay viec van dung kien thifc. Tiii h6 sc
bai lam cung c^p ta^t ca cac loai chiing cii ve boat dpng hpc chu khong chi m d
loai chung cii lay tir cac bai danh gia theo phuong phap truygn thong chang him
nhu cac bai kiem tra va cac bai trdc nghiem kien thirc. Vi du, mot tiii h6 so bai
lam CO the bao gom mpt birc anh tnnh chieu 3 chieu hay mot ban tom tat y kien

nhan xet phan h6i ciia ca lop ve phan thuyet trinh ciia mot hpc sinh nao do. Trcn
thuc te, tiii hP so bai lam la hinh thiic phu hop de co dupe nhiing thong tin day tl"
ve kha nang van dung nhiing kien thiic da hpc de giai quyet cac van da thirc
ciia hpc sinh.
3. Hoc sinh tiep can difcfc nhiTng ca hoi difc/c chudn hi sdn de tU danh gid ' '
chiem nghiem. Tiii hd so bai lam giiip giao vien va hpc sinh co thS tao ra nhiH

Ijjidng gian cho hpc sinh chiem nghiem su tien bp, viec hpc tap va ke't qua hpc tap
ciia hp. Sir chiem nghiem do co thd du6i hinh thiic mpt la thu giri dpc gia, mpi Icri
gidi thieu cho tiii h6 so bai lam dem nPp hay nhiing m6 ta mang tinh chiem
fighiem kem theo cac bai tap hoac cac minh chirng khac nhau dupe tap hop lai
trong tui h6 so bai lam. M6t tui h6 so bai lam ma kh6ng co sir chiem nghiem ciia
hoc sinh thi chua phai la tiii ho so bai lam theo diing nghia cua no ma chi la mpt
tap h(?P c^c bai lam ma ngudi ta kh6 c6 th^ giai ma dupe nfiu nhu khPng co
nhiing y ki^'n binh luan cua tac gia.
4. Bang chung ve each ta duy. Lien quan deh su chiem nghiem va hr danh
gia la bang chirng ve each tu duy ciia hpc sinh ve nhung uu, nhupe di^m trong bai
lam cua hp eiing nhu toan bp quy trinh hp thuc hien de' hoan thanh bai tap. Caeh
tu duy do giiip giao vien phat hien ra nhiing ch6 hpc sinh hi^u chua diing, xae
dinh dupe nhirng 16 hong va kien thiie va biet dupe phuong phap lam bai cua timg
hoc sinh.
J Sumo ta sau ve hoat dpng hpc cua hpc sinh. Khac vdfi cac hinh thiic danh
gia khac, tiii ho so bai lam la mpt hinh thiic danh gia da ting. No the hien cac qua
trinh hoe tap eiia hoc sinh cung vdi nhirng bieu hien khac nhau eiia qua tnnh hpc
tap do. Vi du, mpt tiii ho so bai lam bao gom cac bai viet ciia hpc sinh cho cac
doc gia khac nhau va vdi nhiing muc dich khac nhau dupe tuyen chpn can than
trong vong mpt nam cho chiing ta biet dupe nhieu thong tin hon chii khong don
thuan chi la tong ciia tat ca cac bai viet ciia hpc sinh trong mOt nam. It nhat co hai
li do de noi nhu vay. Thii nh^t, khong phai tat ca cac bai viet ciia hpc sinh trong
mSt hpc ki deu co gia tri nhu nhau trong viec phan anh nang luc ciia hp. Thir hai,

khi hpc sinh chu& bi tiii ho so bai lam ciia hp thi hp phai danh thdi gian di can
nhic trudc khi di deh quyet dinh ntn n6p cai gi co thi noi len dupe viec hp da dat
^wpc nhiing ket qua hpc tap mong mu6n. Qua trinh di de'n quyet dinh do noi len
"hieu diau va mire dp hieu biet va thai dp ciia hp doi vdi nhiing thupc tinh chat
'"o»ig trong bai lam ciia hp.
6. Xck- nhan gid tri ve quan diem phdt trien trong hpc tap. Tiii ho so bai lam
^ho phep giao vian va hpc sinh nhin tha'y dupe su phat trien. Mpt khi tui h6 so bai
bao gom nhiing bai lam liic dau cung nhu nhiing bai lam vao cuoi nam hpc
no se giiip giao vien va hpc sinh thay dupe sir phat trien qua tumg mde
gian.


7. Lufa chon va cd thehoa doi voi hoc sinh vd gido vien. Khi giao vien dono
vien hoc sinh tu chiu trach nhiem cho vice xac dinh va lira chon cac vat the miiih
chiing cho qua trinh hoc tap ciia ho thi tui ho so bai lam se la nhCrng buc chan
dung tir hoa ciia hoc sinh vdi tu each la ngudi hoc. M6i biic chan dung tir hpa do
la dae tnmg cua timg hoc sinh, kh6ng ai giong ai.
8. Ca hoi de man dam v&i cac doi tuong khdc nhau. Mot khi tiii h6 so biii
lam mang tinh miic dich la noi len qua trinh hoc tap cOa mot hoe sinh eii the thi
tiii ho so bai lam do eo the dem ra ehia se vdi nhidu doi tucmg khac nhau ma v6
ghi chep, nhat ki va tap bai ciia hoc sinh kh6ng the lam duoc. Cac d6'i tuong do co
thd la phii huynh, nhung nguoi tu vSh va can b6 quan If trong trucmg.
Co bao nhieu loqi t u i ho so bai lam
va muc dich cua chung Id gi?

Co It nhat nam loai tdi h6 so bai lam - va hang chuc cac bien thd khac
nhau. Tui h6 so bai lam gi&i thieu sdn phdm duoc thie't ke de ghi lai thanh
tich hoac thanh tich dudi dang tiem nang. Tiii h6 so bai lam nay gi6'ng nhit
tap h6 so ciia m6t nghe sT. Tiii h6 so bai lam phdt trien hay tien ho duoc thii i
ke de gidi thieu sir tie'n b6 hay sir thay ddi cua hoc sinh theo th6i gian. 1 i

h6 so bai lam quy trinh nham muc dich ghi lai quy trinh thuc hien c6ng vii..
cung nhu san phdm cu6'i ciing.
Tiii h6 so bai lam chuyen giao dupe dua tren cac tiii h6 so bai lam Uen i
duoc sir dung de' thdng bao cho cac giao vien vi sau ciia hoc sinh, cho nha truw;:
hoac van phong tuydn sinh khi hoc sinh chuydn tru6ng. Vi du, m6t hoc sinh tni:
hoc nao do c6 thd chon ra nhung bai hay nha't noi len tu duy, dinh d6 vigt va
sang tao ciia em do de' bd sung vao h6 so xin vao dai hoc, coi do la bang chiing
chat lugmg hoc tap ciia minh.
Ta't ca cic loai tui h6 so bM 1 ^ n^y c6 th^ dua ra ddnh gi^ vk cho die
vdi di^u kien Ik giao vien vk hoc sinh chi ra dugic nhiing tieu chi h ^ vi ma 1
dung d^ danh gia.
Tiii h6 so bai lam luu niem la tai lieu luu lai nhung bai ma hoc sinh thu 'i I
nhat hoac thay dang nhdr nhat. Loai tiii h6 so bai lam nay rat giong vdi cuon
tranh hoac anbum anh ma ngudi Ion dung de luu lai nhiing sir kien hay nhirng 1^'
nghi cua gia dinh.
HSu het cac giao vien ket hop nhieu loai Uii h6 so bai lam theo nhu cau ciu'
ho va ciia hoc sinh.

|\ihi^9

p h a m g i diroc dUo v d o t u i h o s o b a i i d m ?

Cho dii cac tui h6 so bai lam rat khac nhau v6 chung loai thi chung cQng van
CO nhOng noi dung chung. Nhung n6i dung chung do g6m mot la thu gidi thieu
vdi dpc gia ve tiii h6 so bai lam; mot bang muc luc; cac nhan xet ve muc tieu theo
fijng then ki va nhiing chien lupc thuc hien nham dat dupe cac muc tieu do; nhirng
suy nghl chiem nghiem ve p h ^ viec da lam; cac ban thao va ban hoan thien cua
ft nhat mot bai tap; cac ban Ur danh gia hay cac ban danh gia cua ban ciing lop
Icem theo cac danh muc kiem ke do giao vien va hoc sinh do ghi. La thu gidi
thieu vdi dpc gia la phan cot ye'u ciia Uii h6 so bai lam vi no gidi thieu ngudi hpc

sinh CO tui h6 so bai lam do cho d6c gia va cung cS^p cho d6c gia hudng xem xet
lai va danh gia ndi dung ciia tiii h6 so bai lam.
Khi thiet ke t u i ho so bdi Idm
can tinh den nhufhg van de gi?

Mdt trong nhirng van de ma giao vien ck\n nhac khi thiet ke' tiii h6 so bai
lam la c6 nen xay dung mot ca'u mic cho tiii h6 so bai lam de giiip dua ra dupe
ch'Jng cii ve sir tien bC va nhung thanh tich hpc tap hay cac chudn cu the' ma hpc
sinh dat dupe hay nen di theo ndi dung ciia chuong dinh. Vdi loai Uii h6 so bai
lam gidi thieu ket qua hpc tap ciia hpc sinh thi giao vien yeu cdu hpc sinh chpn
nhung ket qua hpc tap d^ dua vao tiii h6 so bai lam theo cac ndi dung dudi day:
Tinh kien tri. Nhung bai cho tha'y sir kien tn cua em; m6t At tai c ^ it nhSft
mdt tu&i de hoan thanh vdi viec trinh bay cac budc tie'n hanh de hoan thanh de tai
<^d\c mdt bai vie't vdi cac ban thao, cac bain sua chaa, nhiing n6i dung b6 sung
hay nhung thay d6i cdng vdi viec li giai cho nhung thay ddi do.
Su trinh hien todn hod thdng tin. Nhung bM ma em sir dung cac bidu, bang,
so d6 d^ thdng tin cho ngudi khdc; hoac bM vie't tom tat m6t vSh d^ phiic tap vdi
PhSn giai thich tSft ca cac budc em da thuc hien d^ giai quye't vah d6 do.
Dgd vie't. M6t bai viet ma em da thay doi ph&i ket luan de' lam cho bai hay
hon C l i n g vdi ph&i mo ta nhirng thay ddi c6 the; bai lam chiing minh cho sir tie'n
^ ciia em khi dpc van chuong; phdn ghi chep nhirng cudn sach ma em da dpc;
^y^'n chpn nhirng phan ghi chep cua em khi dpc cac loai sach khac nhau.
Thong tin hang ngon ngUkhdc. Mot bai the hien kha nang ciia em c6 thd gpi
chuyen va tiep tuc cau chuyen mrc tiep bang tieng Hiap; m6t ban dich bai h6i


thoai ma em nghe dupe bang ticng Diic; hay m6t biic thu dupe vie't cho nguc« ban
bang tieng Tay Ban Nha.
•

SI/ cgng tdc. Mhx bai lam dupc thuc hien vdi su c6ng tac cua ft nhat
m6t ban khac trong Idfp kem theo p h ^ m6 ta phuong thirc cac thanh vien
trong nhom c6ng tac vdi nhau va bang chiing \i su dong gop ciia timg thanh
vien cho b^i lam nay.
• Cdng tad Su hieu biet lich sif. M6t d^ tM ma em xay dung vdi mdt ban
khac trong Idp thi hitn md'i quan he giua qua khur va hiSn tai cung vdi ph& m6 ta
vS phin dong gop ciia em va cua ban c6ng tac cho d^ tM nay.
•

KTndngphdn tick. Bai vie't phan tich m6t tinh hu^ng hay mdt tai lieu nao do.

Nhu da trinh bay a ph&i tren day, trong cac tui h6 so bai lam ca'u true thco
chuan hay theo ket qua hoc tap thi giao vien phai dua ra cho hoc sinh mot danh
muc nhung ket qua hay chuan dat dupc hoac ciing ket hpp vdi hpc sinh xay dung
danh muc do. Hpc sinh chpn trong so nhiing bai lam cua cac em, nhung bai c6
thd cung ca'p nhung bang chiing tot nhat ve su tie'n b6 cua cac em trong qua tnnh
phaii dau de' dat dupc nhung ket qua do.
Mat khac, trong cac tiii ho so bai lam cau true theo chuong trinh hay npi
dung mon hpc thi giao vien sir dung chuong trinh hay van ban de quyet dinh ncn
chpn bai nao cua hpc sinh de dua vao tiii ho so bai lam sao cho the hien dupc qiui
tiinh hoc tap ciia hpc sinh. Vi du, giao vien mon Khoa hoc eo the yeu cau hpc
sinh xay dung cac bai sau: mot bai viet tom tat lam vice trong phong thi nghieni
cho mot Ian chain diem; hai bai kiem tra cuoi don vi bai hpc, phan ghi chep trong
ba ngay lien tiep va cac bao cao nghien cuu \k\u va 1 ^ cu6'i. Do vay, cac tui
h6 so bai lam dua theo chuong tiinh thucmg mang tinh chu&i muc hon so vdi tiii
h6 so bai lam dua theo ket qua hpc tap.
Mae du hdu he't giao vien d^u thfch c^c tiii h6 sp bM 1 ^ dira theo ke't qua
hpc tap nhung hp lai thudng bat dau sii dung tiii ho so bai lam theo kidu bam sal
chuong trinh. Li do la vi d day ed mot nghich li la thong thudng giao vien mudn
duy iri mot cau true chat che ciia tiii h6 so bai lam va chpn lira cac hoat dpng cho

den khi nao ban than hp va hpc sinh thay thite sir thoai m^i vdi nhiing hoat dpng
do va ed the xay dung nhung hoat ddng thudng nhat quen thupe de dua nhung cai
ddvaohdsodanhgia.
Mot vain de khac ma giao vien can can nhac khi thiet ke tiii hd so bai lam la
miic dp kiem soat eiia giao vien va hpc sinh. Tiic la ai se quyg't dinh npi dung dua

tiii ho so bai lam - giao vien hay hpc sinh hay ea hai? Tiii h6 so bai lam dua
theo ket qua hpc tap thudng do hpc sinh quyS't dinh nhieu hon so vdi tiii ht so bai
lam thiet ke theo chuong tnnh hpc bdi vi vdi loai dua theo ket qua hpc tap thi hoc
sinh dupc nhi^u quy^n tu do lira chpn nhung chiing cii thich hop hon. Tuy nhien,
ngay ca loai tiii h6 so bai lam dua theo ket qua hpc tap ciia hpc sinh cung ed th^
do giao vien quye't dinh ne'u hpc sinh khdng cd nhi^u lua chpn do s6' lupng ndi
dung han che'. Day cd thd 1^ trudng hpp khi gido vien yeu c^u hpc sinh chpn ra
nidt bai lam nao dd cho bie't hp cd kha nSng nghe thuat ma hoc sinh lai chi ed v ^
l5n d^ lam ra mdt tde p h ^ nghe thuat trong nam.
Cac cau hoi neu dudi day cd th^ giiip giao vien thir nghiem miic dd mong
mud'n ciia hp ddi vdi vice kiem soat tiii hd so bai lam ciia hpc sinh:
• Gia su ban dupc quyen xay dung mdt tap hpp cac bai lam cua hpc sinh
th^ hien day dii sir tien bp va thanh tich ciia cac em hpc sinh trong Idp ban thi ban
se chpn 5 bai lam nao?
• Gia su ban yeu eSu hpc sinh ehu& bi mdt tap hpp bai lam nhu vay thi
theo ban hpc sinh se chpn nhiing bai nhu the nao?
• Ban cd the se la'y dupc nhung thdng tin gi ve hpc sinh ciia ban tir tap hpp
bai ciia hpc sinh do ban soan?
• Ban cd th^ se lay dupc nhOng thdng tin gi ve hpc sinh cua ban tir tap hpp
bai cua hpc sinh do chmh hpc sinh soan?
-J
. . ,i
• Giira danh muc cac bai lam ban chpn va hpc sinh chpn cd nhiing tupng
d6ng va khac biet gi?

"
'i' ' " '
•

Ban cam nhan nhu the' nao v^ nhung tuong ddng va khac biet dd?

Khi thie't ke' mdt tap hpp cic hid tap ciia hpc sinh, gido vien cung c ^ quye't
^inh phuong phap chain diem. Va ne'u nhu vay thi hp cung c ^ phai quye't dinh
t^P bai dd ddng gdp vao di^m sd cua hoc sinh nhu the' nao. Day la mdt quye't dinh
quan trpng bdi le vice cho diem tiii hd so bai lam cua hpc sinh yeu cau giao vien
phai xac djnh dupe su khac biet giiia tap bai lam vdi tap hpp eac bai lam rieng re
^ija hoc sinh. Trong trudng hpp cac bai rieng re dd dupe chain diem trude, khi
^^ng vao diem tiii hd so bai lam thi giao vien can quyet dinh eo sd de cho diem
^•^1 hd so bai lam la gi. Mat khac, trong trudng hpp giao vien quyet dinh cho diem
^ ' hd so bai lam thi hp phai xae dinh xem cd can phai ed nhung khuyen khich
di^u kien gi dd hpc sinh eoi trpng viee soan tap bai hay khdng.


Nhurng hUdng dan k h i m d i sit dung Idn ddu
phuong phdp ddnh gid diTa vdo t u i h d so bdi Idm
cua hoc sinh id gi?

Difa tui ho sahdi

Idm vdo cong viec hang ngay cua ban. X a y dung mpt ch6

nao do va mot he thong l u u triJ t u i h6 so bai lam (vi du n h u t i i , thiing, hOp c a c tdng hay cac hop gia'y). Xac djnh nhung npi dung co the dua vao tiii ho so bai lam

T i i i h6 scf bai l a m cung giong n h u loai rucm vang ngon: cang de iSu cang
ngon. T u y nhien, khac v d i nrou vang c ^ de yen m6t ch6, tiii h6 so bai lam cang

ngay cang dupe trau chud't mot k h i giao vien su dung va x e m xet mot each c6 he
thong. D u d i day la mot s6' hudmg dSn k h i m d i bat dSu sir dung:

(do ban hay do hpc sinh quyet dinh) va d i n h ra thdi gian lira chpn npi dung. GSn
cac ndi dung vdi ket qua hpc tap ma ban da xac dinh trong hudng dan t h i i hai.
Quyet dinh can co nhimg nPi dung g i va n p i dung g i la khong bat bupc rPi xac
dinh ai se la ngudi quyet dinh viec lira chpn nhiing n p i dung do.
Duo

Quyet dinh muc dich va doi tucfng. N e u khong quyet d i n h dupe nen lua chon

ra cac

tieu chi lua chpn vd ddnh gid npi dung (nen ket hpp v d i hpc

sinh). L6ng ghep cac tieu c h i vao cac hoat d6ng tren Idfp. K h u y e n k h i c h hpc sinh

nhu the' nao giua hai muc dich va ddi tupng thi n6n xay dung hai tiii h6 so bai lam

chpn lira thudng xuyen (m6i thang m6t Iki hay theo d i n h k i chain diim)

khac nhau. Co nhung giao viSn de cho hpc sinh t u tao ra m 6 t t u i h6 so bai lam o

luan nhOng phuong thiic cap nhat tiii h6 so bai l a m . K h u y e i i k h i c h viec hpc sinh

trucmg va m6t t u i h6 so bai l a m 6 nha.

trao d6i chia se nhOng bai cac em lua chpn va l i do tai sao lai chpn nhung bai do

)ijc

dinh to nhUng kit qua hoc tap lam ca sd cho viec thiet ketui

ho so hai

lam. Quyet d i n h x e m chuong trinh hpc se dua tren co so ket qua hpc tap hay noi
dung hpc. Chpn lua nhOng ket qua hpc tap hay mang n d i dung se dupe minh
chiing bang nhung nPi d u n g dua vao trong t u i h6 so bai l a m .
Bat ddu ticphqm

vi nho va co trong tdm. H a y bat dSu bang m6t danh muc

va thao

vdi cac ban khac. Ngay ca k h i ban quyet d i n h khong cho diem tiii ho so bai lam
thi ban cung can phai ro rang ve nhung g i ban muPn va ve nhiing phim chat d6
phan biet cac tui h6 so bai lam.
Dua

viec chiem nghiem

vd tu ddnh gid vdo npi dung tiii ho sa bdi

Idm.

Chiem nghiem la xuong sP'ng ciia viec xay dung va sii dung tiii h6 so bai lam.
Viec nay can dupe lam mau cho hpc sinh, b6i dudng va day cho hp. Danh nhiing

tiii

khoang thdi gian cin thiet di giiip hpc sinh nhan ra y d i n h ciia ban mPt each co

h6 so bai lam trong pham v i mPt Idp ne'u co y d i n h sir dung tui h6 so bai l a m vao

suy nghi va bie'n viec chiem nghiem thanh mPt thoi quen trong Idrp. G i d i thieu

muc d i c h danh gia. Danh ra mPt vai nam thir nghiem cac loai tiii ho so bai lain

nhiing each lam hay va chua hay trong viec lira chpn va neu l i do lira chpn n6i

khac nhau. D i m g k i vpng co th^ hidu ro va quan l i dupe t u i h6 so bai lam ngay lii

dung cho tiii h6 so bai lam.

ngan cac ket qua hoac v d i m6t pham v i kien thufc nho. G i d i han viec su dung

nam dSu tien m d i sir dung. L u u y rang 6iy

la mPt tap hop bai dupe chpn lira co

miic dich chu- khdng phai la mdt m d cac bai tap rigng re.
Thong hdo cho phu huynh biet ke'hoqch cua ban Id sesiidung
Idm vd dua ra lich trinh hay thdi han detrao

dSi bdi Idm cua hoc

Hay decho

hpc sinh Idm chu tiii hd sabdi

Idm cua hp. Cac tiii h6 so bai l ^ m

theo tinh t h ^ v i ngudi hpc cho phep giao vien co dupe nhung thPng t i n
tui ho so hai
sinh.

Tqo lap tiii hS so bdi Idm rieng cho ban vd lay no idm mdu cho viec svcdm?,
tui ho sa bdi Idm. X a y dung mSu cho m p i thur m a ban muP'n hpc sinh lam theo vcn
tui h6 so bai l a m cua hp, bat dSu tir ch6 dua ra l i do tai sao lai chpn m6t bai na"

viec

hoc sinh cua hp suy nghi n h u the' nao k h i lam bai va hp coi trpng cai g i . D6ng
chiing cung cho phep hpc sinh theo d o i dupe su tie'n b6 va thanh tfch hpc tap
cua hp, d6ng thdi bie't sir dung tiii h6 so bai l a m d ^ \ic d i n h va di6u chinh cdc
niuc tieu hpc tap.
Chia se cac

tui ho sa bdi Idm. Ckc tiii h6 so bai lam cho phep giao vien va

do de dua vao tap bai. Ban co the tao lap mot tui ho so bai lam gidi thieu ban v '^^

hoc sinh chia se nhiing viec lam cua m i n h de' cung hie'u bie't va hpc hoi lan nhau.

t u each la nguoi hpc hoac ngudi xay dung chuong trinh va phuong phap danh g'''

^ a y khich le hpc sinh chia se n i i h6 so bai lam ciia hp v d i cac ban cung trang liia

hoac la ngudi ghi lai qua trinh lam nghS day hpc ciia m i n h , nhiing vai tro va trat^^'^

vdi cha me theo ca nhan hay theo tap the n h o m (chang han trong cac dip n h u

nhi6m ciia ban hoac nhung muc tieu va chien lupc nham dat nhiSng muc tieu t ' ' '

hpi tiii ho so bai lam hoac cac hoi nghi hpc sinh ve tiii h6 so bai lam). X a y

ciia ban.

^Vng mpt chinh sach cho phep giao vien Idp khac tiep can va sir dung cac tiii h6
bai lam ciia hpc sinh.


V a i t r o c u a c h i e m n g h i e m id g i t r o n g

Q0i

p h u a n g p h d p d d n h g i d dura v d o t u i h o s o b d i i d m ?
Chi6m nghiem la m6t ph& quan trpng ciia tui h6 sa bai lam. Tren thirc i
neu kh6ng c6 chiem nghiem thi tui h6 sa bai lam chi la m6t tap hop cac bai lam
duoc ma hoa ma chi c6 nguoi lam ra no mdi c6 the' hieu dupe. Dudfi day la nhtrng
cau hoi danh cho chiem nghiem ma giao vien c6 the' sir dung de' hudfng din hoc
sinh lira chpn nPi dung dua vko tui h6 so bai lam:
•

PhSn em dua vao tiii h6 sa bai lam noi len di^u gi

nSng lire cua em v6i

tu each la nguod vie't?
•

Em nhan thSiy c6 gi khac nhau khi so sanh bai lam h6i dSu nam vdi bai

lam hoi cuoi nam?
•

E m dat ra cho minh nhung mue tieu gi? Em da thue hien cac muc tieu do

nhirthenao?
•

Hien tai em thay minh lam dupe nhung vice gi ma trudc day em khPng

lam dupe?
•

Muc tieu ciia em dP'i vdi mon Doc cho hoc ki tdi la gi?

•

Nang lire giai quyet van de ciia em da thay doi nhu the nao?

•

K I nang dpc va ki nang vie't ciia em b6 sung cho nhau nhu the' nao'

y t d i lieu d o c t h e m

Burke, K. (19St7). Designing professional portfolios for change. Arlington Heights, IL:
Skylight Training and Publishing.

Cu6'n sach nay gidi thiSu timg budc nhCrng kinh nghifim thirc tS' di ghi lai nhiJng thay ddi
trong
tnnh sir dung tap tai lieu chuySn m6n. Tic gia xac dinh nhung khac biet cua cic
n'i&m nhir gido vien duong nhiem, phdt tri^n ngh6 nghiep, phil tri^n d6i ngu giang day.
fie'p do tac gia m6 ta cac loai tap bai phdt trie'n ngh6 nghiep kh^c nhau. Cdc chifong d6u gidi
thidu cdc ngu6n sdch tham khao, viec thu thap s6' lieu, sir c6ng t^c, lira chon va t6 chiic, chiem
nghiem, d M i gi5, h6i nghi va cac thu" dem ra trung b^y. Cu6'n s&ch nhy cung dua ra ca'u true
cLia cdc thanh phin khdc nhau ciia m6t tap bai v^ m6t tap bai hoan chinh ciia m6t gido vien
ti6ig Anh 16p 11 duoc tic gia hu ca'u.
^

Danielson, C , & Abrutyn, L. (1997). An introduction to using portfolios in the
classroom. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Cud'n nich nky gidi thieu t6ng qudt ba loai tui h6 so b^i l^m: Ikm viec, tnmg b^y v^
dinh gia. Cic t&c gia phdc hoa muc dfch ciia tCmg loai tui h6 so b^i 1km, nhflng loi ich ciia
n6 \h nhiing kh6 khan khi sir dung cung nhir cich quan If tiii h6 so bki 1km trong 16p hpc,
Cu6'n s&ch Ik m6t ngu6n tham khao hay cho nhihig gido vien m6i bat dSu hokc dang can
nhac viec sir dung tui h6 so bki Ikm d^ danh gik. Cu6n skch cung la ngu6n tham khao hay
\6 cac thuat ngiJ lien quan de'n tui h6 so bai lam v6i bO' cue dS hie'u va c6 nhi^u tieu de phu
giijp ban doc tra ciJu nhanh.
Graves, D. H., & Sunstein, B. S. (1992). Portfolio portraits. Portsmouth, NH:
Heinemann.
Cac lac gia dua ra mpt each nhin dpc dao ve tui ho so bai lam thOng qua nhiing kinh
nghiem thirc te ciia nhieu nha giao due khi hp hieu dupe day du hon y nghla ciia viec sir dung
c6ng eu nay. Dpc gia dupe dip trai nghiem each sir dung tap tai lieu lam phuong tien de' vira
danh gia vij-a giang day ra't gh\i v6i phirong phap tu danh gia va vaii de biet dpc biet viet.

Chung tac dpng lan nhau nhu the' nao?
•

Gia sir em phai chpn mpt viee giao vien lam de' giiip em hpc tO't nha't thi

em chpn viec a'y la viee gi?

Hewitt, G. (1995). A portfolio primer. Porsmouth, NH: Heinemann.
Cuon sach nay mo ta phuong phap xSy dung tiii ho so bai lam ciia cac truOng 6
Vemiont. Sach de doc va CO nhieu mSu bai lam cua hoc sinh.

Johnson, B.L. (1996). The peiformance asses.sment haiulhook: Portfolios and Socratic
'^minors. Princeton, NJ: Eye on Education.
CuP'n sach nay keu gpi viec xay dung cac lOp hpc vi ngucfi hpc va chuong trinh hpc ISy
ThPng qua viec lam do, em hpc dupe gi vdd tu each la mPt hpc sinh, mpt ngiro^i
^'?c tim toi cua hpc sinh lam trpng tam. Sir thay dPi nay doi hoi phai eo nhiing hinh thiifc danh
vie't va mpt dpc gia?
8'a moi dira tren viec van dung kien thiJc cua hpc sinh. Danh gia bang tiii ho so bki lam va
Oiuong 7 tnnh bay nhi5ng npi dung giiip giao vien va hpc sinh trd thaiili phuong phap tranh luan S6-crat dupe khuyen nghi nhu nhOng chien lupc vi ngucri hpc cue ki
'^'^u qua. Tac gia cQng gpi y nen bat d^u bang cac chudn va xay dung cac huOng ddn cham va
nhung nguoi biet chiem nghiem hon. Phu lue C gidfi thieu nhiing ePng eu diing etc
^ tieu chi cho diem de xac dinh dupe cac ehufo. Sach de dpc va c6 nhieu vi.du minh hoa d
thie't ke cac bai danh gia dua vao tiii ho so bai lam.
trung hpc ph6 thong.
•

Hay mP ta kinh nghiem va quy trinh sap xe'p tiii h6 so bk\m ciia em

Kent, R. (1997). Room 109. Portsmouth, NH: Heinemann.
Cup'n sach nay trinh bay nhiJng cau chuyen, nhirng hoat dpng hpc va cdc mP'i quan he
S'Q'a hpc sinh va giao vien trong mpt 16p hpc mPn NgO van ciia trudng trung hpc pho thPng.

D o n g lire hoc dirpc bat ngu6n tir eac m6'i quan he dupe tac gia tao ra va gpi ten la "gia dinh
hpe tap". Cu6'n sach m d d^u bang ngay dSu tien den truofng khi hoc sinh phSin khoi khi dupt
thong bao la "khPng kie'm t r a " va xSy dung nSn hinh anh cua Ngay Tui ho so bai lam. Liic do
hoc sinh nhan ra rang hp da lam vice tich cue hon nhieu va hoc dupe nhieu hon trong phong
hoc 109 so vofi y dinh ban d^u cua hp. Cu6'n sach ha'p dSn ngucri doc v6i nhung vi du ve ci^^
loai tui h6 so bai lam khac nhau ciing vdi nhOng kinh nghiem song va thai dp dupe the hiei,
trong su6't ca nam hoc.
K u h n , T. M . (1997). Measure

for

measure:

Using portfolios

in K-8

mathematics.

Portsmouth, N H : Heinemann.
Chi ven ven c6 5 chuong vdi chua diy

NGHIEM:

CHIA KHOA DE T U HIEU
•

VE BAN THAN TOT

HON

120 trang sich, tic gia da xic dinh ro rang muc

' dich va cic loai tui h6 so b&i lam diing trong giio due; qua trinh xSy dung lai van hod Idp hex
di cha'p nhan sir thay ddi v^ vai tro cua hpe sinh va giao vifin khi sir dung tiii h6 so bai Ian
vise su dung hirdng dki chain diem de danh gia cac bai tap va tui h6 so bai lam cua ca nhuii
nham giai quyet nhiJng lo Idng va thdc mic

7

CHIEM

Cdu h o i c o t I d i :
Chung t a h p e b a n g e a c h n d o ?

cua phu huynh; va nhung vaii d6 ndi len khi sir

dung phuong phap danh gia dira vao tiii h6 so bai lam. Tac gia da trinh bay m6t each thuyci

Tir trudc t d i nay, chiing ta van thuong truy6n dat cho hoc sinh

phuc ve van de cac nha gido due eSn nhan thiic dupe sir nhat quan giUa danh gia vdi chuong

nhung dieu chiing

trinh hpe va phuong phap day hpe. Co so de dua danh gia theo phuong phap sir dung tiii ho so

ta quan sat duoc va ht th6'ng gia t r i cua

bai lam de ciing sir dung vdi cac eong eu danh gia khac trong mon Toan dupe I6ng ghep vao

chiing ta - thong thufdng la d i i n g vao thdi d i e m dang ra ngircd

npi dung cua toan cuon sach. Tac gia khong coi nhe vice giao vien c&n c6 them thdi gian d6

hoc phai duoc phat hien ra nhung gi ho quan sat dupe va he

danh gia tiii ho so bai lam nhung ehua dua ra dupe nhiitig gpi y cho qua trinh nay trong

th^ng gia t r i cua ho. V d i each l a m n h u tren, chiing ta da han

chuong noi ve hudtig d i n cham diem.

che viec hoc sinh sir dung nhOng k i n h n g h i e m von c6 ctia ho

M a r t i n - K n i e p , G.O. (1999). Capturing the wisdom of practice: Professional
portfolios
for educators. Alexandria, V A : Association for Supervision and Curriculum Development.

de h i n h thanh nhung k i n h nghiem m d i . C h i i n g ta da l a m mit

Tac gia giai thich phuong thiifc ma cac can bp quan If giao due va giao vien c6 the cai

than ho va v6 bai vi6t ciia hp - d6ng thai l a m g i a m c o h 6 i cho

tien each lam viee va tiem nang ngh6 nghiep bang each xay dung va sii dung tiii ho so bai lam.
Tai lieu nhap mon nay dua ra cac bucfc va phuong phap thuc hien c & thid't d6 tao lap mot

,

di nhung c o h p i quy bau cho phep hoc sinh t i m hieu ve ban

phep chung ta hieu biet ve ho.

liii

ho so phat trien nghe nghiep. Sach trinh bay phuong phap bat d^u sir dung tap bai va bao dam

Roberta C a m p (1992)

de no phan anh dupe nang lire va thanh tfch dat dupe; nhOng gi giao vien va cae can bp quan l i
giao due can dua vao tap bai; cac loai tiii ho so bai lam dem lai hieu qua cao nhat cho cac nha
nghien ciiru, cac ehuyen vien phat thin nghe nghiep hay cac can b6 thiet ke chuong trinh. Sach
dua ra nhiJng vi du ve cac tiii ho so bai lam dem lai hieu qua va nhirng n6 lire sir dung tiii ho
so bai lam trong toan bp he thong giao due, dong thdi thao luan bon llnh vuc chuydn

Khi

h o c s i n h tir c h i u t r a c h n h i e m ve e h u y e n h o c h a n h c i i a h p t h i h p c h i e m

n g h i e m ve n h i m g t h a n h t f c h h o c t a p c i i a m i n h , d a n h g i a b a i l a m c i i a m i n h , d u a r a
quyet d i n h c a n t h a y d d i c a i g i , x a c d i n h m i i c t i e u v a t u n r a n h u n g c h i e n l u p c p h i i

siiu

cua tiii ho so bai lam, do la: ngudi hpe, ngudi lam eong tac nghien ciiru, ehuyen vien phat trien

hop de dat d u p e m u c t i e u de ra. M o t k h i hpe s i n h l a n h i r n g n g u o i b i e t s u y n g h i

nghe nghiep, ehuyfin vien chuong trinh va danh gia.

'^hin c h a n c 6 k h a n a n g t i r c h i u t r a c h n h i e m ve v i e c h p e h a n h c i i a m i n h t h i cac

Porter, C , & Cleland, J. (1995). The portfolio
Heinemann.

as a learning

strategies.

Portsmouth, NH:

Cuon sach nay gidi thieu kinh nghiem eua hai giao vidn trung hoc sir dung tui h6 so bai
lam trong thoi gian 3 nam. N p i dung cua cuon sach bao gom dpng lire cua giao vien trong vicf
su dung tiii h6 so bai lam cung nhiJng phuong phap hp da sir dung de thuc hien. Ngoai ra, sach
con dua ra rat nhieu cac mdu bai lam ciia hpe sinh. Tuy tac gia cua cuon sach khdng d6 cac
viec chiem nghiem ciia hpe sinh nhung cuon sach lai ehu yS'u tap trung gi6i thieu nhiJng' n\&^
chiem nghiem ciia hpe sinh ve nhung san p h ^ cud'i ciing chiJ khdng phai la nhiJng chiem
nghiem v6 quy trinh va boat dpng hpe luc d^u.

em

phai dupe day each phan tfch va d a n h gia bai l a m ciia m i n h . G i a o vien phai la
" g w o i g i i i p cac e m b i e t e a c h dat r a n h i J n g m u c t i e u thirc te n h u n g p h a i cao

mot

chut de tie'p tue hpe l e n v a g i d i t h i e u c h o cac e m b i e t n h u n g c h i e n l u p c p h u h o p
dat d u p e n h i r n g m u c t i e u d o . M u c d f c h c i i a c h u o n g n a y l a g i i i p g i a o v i e n h i ^ u
v a i t r o c i i a c h i e m n g h i e m v a v i e c tir d a n h g i a t r o n g q u a t n n h hpe t a p de r 6 i

^wa v i e c u r d a n h g i a v a t h e o d o i v a o t r o n g cac b o a t d p n g t r e n l o p .


Chiem n g h i e m Id g i v a t g i sao no Iqi c a n thiet?

g|k^ Chiem nghiem la c5n thid't trong suO't qua trinh hoc. Giao vien c6 the' yeu cau
sinh suy ngSm lai kien thiJc, ki nang, thai dp va thien hudng ciia cac tin. Hoc

Tu: di^n Webster dinh nghia khai niem "chiem nghiem" la hanh d6ng "suy
nghi nghiSm tiic; suy Wong; suy ngSm". Chiem nghiem la thanh ph&i c6't ygu cua

sinh CO the danh gia nhiing uu, khuyet diem trong cac san pham, quy trinh va

kha nang tu dieu chinh. Nhiing hoc sinh biet tu dieu chinh minh la nhung nguoi y

jianh vi ciia hp. Hp cung c6 the quyet dinh miic dp ma nhiing ca hpi giao vien

thilc dugc nhung phuong phap hoc, ho c6 thd su dung 6i hoc hoi, di hidu biet khi

itiang lai giup hp hoc tap nhu the nao. Hp cQng eo the dat ra nhiing muc tieu

nao, bang each nao va tai sao nhung phuong phap hoc do lai mang lai ke't qua. Ho

thanh tich va nhung chieh lupc thuc hien va danh gia ket qua dat dupe. Tat ea

CO kha nang tu theo doi hanh vi cua hp va ddnh gia dupe tieh b6 cvia hp theo cac

nhOng viec lam nay deu la nhiing boat d6ng chiem nghiem cki thiet va e6't yeu.

tieu ehi cu thi. Hp c6 kha nang nhan ra nhOng tieh b6 va \ic dinh dupe nhung

Giao vien dong vien hoc sinh de cao va ddu tU
vao chiem nghiem bang each nao?

chieh lupc giai quyS't edc tinh huOhg kh6 khan. Hp bie't edch chpn cho minh
nhung muc tieu phu hop, c6 kha nang lap v^ thuc hien nhiJng ke' hoaeh hop If va
bie't cdch di6u chinh ke' hoaeh khi gap phai nhung ba't trae ngo^i du kie'n. Noi mPi

D6 giiip hpe sinh trd thanh nbOng ngudi bie't chiem nghiem va d^ cao qua

edch ngan gpn, ngu6i hpe bie't tu di6u ehinh la nhiJng con ngudi c6 t^m

ninh suy ngtoi lai viec hoc tap ciia hp thi ban than giao vien edn phai thuc hanh

chie'n lupc.

va de cao chiem nghiem. Mot khi giao vien de cao viec chiem nghiem ciia ban

Chiem nghiem 1^ p h ^ kh6ng \hi thie'u dupe trong cic boat ddng day hpe vi
nguoi hpe dupe m6 ta trong cu6'n sach nay. Chiem nghiem c6 th^ thiic ddy danh
gia sat thuc vdi cu6c s6'ng do hpe sinh dupe quye't dinh each thiic xir li cac vSh 6i
va nhung thach thiic trong dcri song thuc te'. Chiem nghiem h6 trp cho viec sir

than va ciia hpe sinh thi qua trinh hpe tap trd nen quan trong chang kem gi cac
san pham ciia qua trinh do va trpng tam ciia danh gia se dupe ehuyen tir ket qua
cong viec d giai doan cudi ciia de an hay liic cham diem sang nhiing ket qua lien
tuc trong ca nam hpe.

dung tiii ho so bai lam vi chiem nghiem trd thanh phuong tien de hoc sinh hieu

Giao vien can giiip do tat ca hpe sinh chiem nghiem nhung m6i hpe sinh lai

biet ve ban than va cong viec ciia chinh minh. Chiem nghiem cung lien he mat

can nhiing miic dp giiip do khac nhau. V i du, nhieu hoc sinh, nhait la nhiing hpe

thiet vdi cac hudng dSn chSm vi no giiip cho hoc sinh biet tham khao nhung tieu

sinh nho tudi hay con gpi la nhiing hpe sinh "de ton thuang", can dupe biet rang

chi hanh vi dupe neu ro rang de tir do theo doi boat dpng hpe ciia ban than. Cudi

sir tan ddng hay diem so cua giao vien khdng phai la sir danh gia duy nhat hay

eving, chiem nghiem la ban le ciia nghien cuu eai tie'n vi giao vien phai tran trd

diing dan nhat bai lam ciia cac em.

nghien cuu va danh gia each day ciia hp.

Day cho hpe sinh trd thanh nhung ngudi biet chiem nghiem la mot qua trinh

Cung nhu cac cong viec vi nguoi hpe khac, chiem nghiem doi hoi giao vien

lifin tuc, chii khdng phai chi la viec dien ra mot choc mot lat. Can phai cd sir tiep

phai cung cap cho hpe sinh thoi gian de hp c6 the suy ngim ve boat dpng hpe tap

can vdi cac mo hinh, kinh nghiem thuc te' va thdi gian. Nhiing dieu kien dudi day

cvia hp. Tuy nhien, cho dii cac boat dpng chiem nghiem c6 mat thoi gian di chant'

'am tang them y nghla ciia viec chiem nghiem ciia hpe sinh:

niJa thi dPng thoi nhiing boat dpng do cung giiip tiet kiem thai gian cho giao vien.
Chung lam tang hieu suat eiia boat dpng hpe ciia hpe sinh do chiing giiip hoc sinh
trd thanh nhiing nguoi eo phuong phap hpe tap. Chiing lam giam bat khdi lupng
cong viec ciia giao vien do hoc sinh nhan phin trach nhiem 16n hon doi vdi viec
thu thap va danh gia bai lam ciia hp va cua cac ban dong trang liia. Cac boat dpng

•

Hoc sinh c5n phai cd dupe cam giac an toan trong viec chia se nhiing suy

"ghlciiahp.
•

..7

.:;y,>j,.-u.

Cac boat ddng chiem nghiem phai toan dien, cd muc dich va y nghla.

«PPl|€ac cau

hoi, cac gpi y va cac y kien tra Idi mang tinh chiem nghiem phai

chiem nghiem cung cung cap cho giao vien nhiing thong tin phan hoi ve nhiing
ban che ciia chuong tiinh hpe hp dang sir dung, do do giiip cho viec sua ddi
sau do.

•

Chiem nghiem can dupe lam mau va dira vao cac c h u ^ .


•
•

Cac boat d6ng cbiem ngbiem phai hudng tdi m6t d6'i tuong ddc gia nao dt

phu hop vdd nbu cSu cua ca nban. Joanne Picone-Zoccbia, nguyen la m6t giao

Cac boat d6ng cbiem ngbiem pbai duoc tien banb tbuong xuytn va phai

vien day m6n Ngir van cho hgc sinh Idrp 6 thu6c trucmg West Islip, q u ^ Islip

duoc thuc hanh luyen tap.
Hoc sinh cin phai c6 dirge cam giac an toan trong viec chia se nhung si
ngW ciia hg. Di^u kien nay t6n hiJu khi giao vien c6 thoi quen hoan nghei

bang New York, da yeu cSu hgc sinh tu danh gia ban than hg vao dip khai giang
nam hgc mdi. Dudi day la phan tra loi ciia mot hgc sinh trong lop cho cau hoi
"Em CO tha^y minh c6 kba nang lam nghe viet van khong? Tai sao c6, tai sao kh6ng?"
Em thay em khSng c6 kha nSng lam nghe vie't vSn. Viec duy

nhung sai sot va lu6n nhac nbo hgc sinh rang nhung sai s6t tao ra nbOng co hoi

nhat ma em c6 the' lam de'n ncfi deh ch6'n la phSn y tuong.

tbuc sir cho viec hgc. Di6u kien nay cung xuat hien khi giao vien chia se nhutig

Kh6ng, em kh6ng he mong mu(5n gi hon the'. C6 giao kh6ng

suy nghi, nhung thanh c6ng, nbOng that bai, nhijng giay phut nhut chl v^ nhung

thd giiip em duoc bod vi em khdng mud'n lam nha van. Nhung

m6'i quan tam lo lang ciia minh vdd hgc sinh va nhac nbo cic em rang mgi nguoi

em c6 the' tir cho rang minh la nguoi doc tham gioi. Vira doc

d^u la hgc sinh. Cac dgan ghi chep dudi day la ciia m6t hgc sinh trong s6' cac hoc

Vila

sinh a m6t Idp ma em cam ihHy an toan:

ve len biic tranh trong dSu v6 cau chuyen. Cac tir dai. Doc

to lea

[Ggi y chifim nghiSm ciia giao vi6n] Trinh bay di^u ma em con

Vdi th6ng tin tren do hgc sinh cung ca'p, Joanne c6 thi tiep tiic truy tim

lung ning hoac chua hie'u dSy dii trong mon Kboa hoc xa hoi.

nguyen nhan tai sao em hgc sinh nay lai khOng thich viet roi tur do lap ke' hoacb

Minh tha'y minh c ^ hieu tliem ve cac kl nSng sir dung ban

ca nhan de giai quye't nbu c^u cua hgc sinh nay.

d6. Minh cho rang c6 nhieu each de hieu ro hon ve cac kl

Khong phai la mgi hgc sinh deu c6 sir buong ung tich cue nbu nhau d6'i vdi

nSng sir dung ban 66. Cac ban do trong tui lung mung qua.

bait cii mot boat dgng chiem nghiem nao. Muon de cao y nghla ciia cac ggi y

Minh nbam l&i giiia kinh tuyen va vT tuyeh. Mlnb da khong

chiem nghiem va phuong phap tbuc hien thi giao vien c6 the yeu cau hgc sinh tu

hoc pb&i nay trong cac bai tap \i nha.

dat ra nhiJng cau hoi chiem nghiem hoac lira chgn trong sg nhOng cau hoi giao

Minb van hoi nhdm iSn giua ngay va thoi dai trong mon Lich
sir. Minh tha'y minli can hieu them tai sao va khi nao thi cac
sir kien lai xay ra.
Cac boat dgng Mem

^

nghiem phai toan dim, to muc dicii vd c6 y nglmi-

Cbiem ngbiem duoc de cao khi no tap tmng vao cac kbia canh da chieu va lii

tuc ciia bai lam hay viec hgc tap cua hgc sinh. Giao vien c6 the yeu cau hgc sin"
cbiem ngbiem ve nhiJng gi hg biet ve mot chii de nao do se dugc trinh bay, tran
tro vdi nhung ngi dung ma hg duoc day va nhiing gi hg hoc duoc ve mot chu tic
nao do sau khi hoan thanh mot don vi bai hgc.
Cho dii thdi gian hay trgng tam ciia m6t boat dgng chiem ngbiem la gi di nii-'
thi y ngbla ciia boat ddng do phai la duong nhien va gan ket voi nhiing kinl'
nghiem hgc tap tnroc hoac sau cbiem ngbiem. V i du, hgc sinh c6 the chiein

vien dua ra xem cau nao lien quan den cac em. M6i boat dgng lai c6 nhiJng ggi y
chiem nghiem rieng. Nhiing ggi y cho mot boat dgng ciia mon Toan khong nhat
thiet phai giong nhiing ggi y cho mon Nghe thuat hay mon Kboa hgc xa hgi bay
mot de tai mang tinh tich hop.

U-^s*^

Cac can hoi, cac gen y chiem nghiem vd cac can trd led phai cu the. Cac cau
hoi nbu " Em da truong thanh nbu the nao vdi tu each mot nguoi lam nghe viet ?"
" Em da trucmg thanh nbu the nao ve kha nang viet cau luan de?" la rat khac
•^au xet ve ti'nh cu the. D6'i vdi nhiing hgc sinh nbo tu6i hoac nhung hgc sinh
^hua duoc tbuc hanh chiem nghiem nhieu thi dieu quan trgng la giao vien phai sir
^Vng nbimg cau hoi cu the va tranh nhiing cau hoi khai quat chung chung. Tinh
M con lien quan den miic do dgng vien hgc sinh tham khao cac ph&i cu the
^ong bai lam cua cac em de minh chiing cho nhung cau tra loi ciia cac em d6'i vdi
goi y chiem ngbiem. PhSn dien vao ch6 tr6'ng nhiing thong tin cki thiet duoi

nghiem v^ nhiing khia canh cua bai viet ma hg phai danh vat vdi no de giao vien

%

cua mot hgc sinh trong Idfp c6 Joanne Picone-Zocchia la mot vi du hay \i

CO the su dung nhiing thong tin do vao viec thiet ke' cac boat dgng viet sao chc

^

cu the.


iToc gi em c 6 ca h 6 i thay ddi Can chuyen ma c u a em ma em

w

eiD trong mot boat dong ( x e m Bang 7.1). Danh m u c t h i i hai c6 ten gpi la Bang

da vife't h6i than^ Mifdi. Nd'u em c6 dupe ca h6i do thi em se

0/rn

si} dung von rCfvipig \>a cac man cau phongphu

tai ma cac em tham gia ( x e m Bang 7.2).

phongphit

hem. De lam

von tif vifng em se sUa lai cau:

ciia hoc sinh

tham gia giiip cac em danh gia iru, khuyet diem ciia mot de

M o t chie'n luge khac la yeu cau hoc sinh so bai l a m ciia cac e m v d i cac chi

"Luc n a y Joey da v6 nha, cSu ta cir nam ucm trdn giucmg

g5' in6 ta ngdn ggn. V i du, mot giao vien toan c6 thd yeu cau hgc sinh x e m lai cac

m6t minh."

trang trong v 6 ghi va g h i vao ben canh cac c u m tir n h u "sir diing cac so d o va
thkih c&u sau:

Khi trd v6 nha, Joey cii nam u6n tr&n giucmg m6t minh.

bang bieu c6 hieu qua"; " g i a i thfch r o rang quy trinh giai quyet van de"; "vain de
g6m nhieu budc dugc giai quyet theo hai each khac n h a u " vao nhiing ch6 t h ^
hien ro nha't nhiing thu6c t m h do. Sau k h i danh da'u cac trang trong vof ghi, hgc

Di lam phong phu cSu tnic cSu em se d6i cau:

sinh CO t h ^ tham khao nhung trang c6 nhieu ch6 g h i chii nha't de lira chgn va m 6

" K h i Joey nam nhu dong bang tren giudng."

ta bai lam hay nhat cua cac em.

t h a n h cau sau:

Bang 7.1 .Thang do thanh cong do giao vien va hoc sinh cung xay dUhg

"Do la mot dem toi trdi va vang lang, Joey nam tren giucmg,
so Cling nguoi."
Em cung muon thay ddi each bat dau mot c a u cho da dang
hon vi ch6 n a o em cung bat dSu cau bang tir "Joey". De sira
lai c a u chuyen c u a c m , e m cung muon dua c a c l u a n cii de'
chung minh cho c a c doan viet trong bai.
V i c e giiip hoc sinh c6 k h a nang tnnh bay c u the trong viec tir danh gia la

THANGOO THANH CONG
Chi dan: Chon va danh dau mot trong cac hoat dong sau:
- CHi/A THANH CONG LAM

-RATTHANHCONG

Em thay vui ve viec nay.

Dang ra em c6 the lam tot hon.

Em thay tu hao ve bai nay.

Dang ra em c6 the tich cue hon.

Day la bai lam hay nhat cua em.

Em da khong quan tarn den viec nay.

Em da dat duoc (cac) muc tieu de ra.

Em da khong dem het kha nang ra lam bai.

cong viec khong de dang chiil nao. Chuyen hoc sinh chi dem nop cho giao vicii

Em da c6 ging het sue minh.

Em thay that vpng ve bai lam cua minh.

nhOng cau tra lofi chi c6 mot tir hoac mot dong d o i v o i cac cau hoi chiem nghiem

ETI rat phan khoi ve bai lam ciia minh.

Em thay xau ho ve bai lam cua minh.

Em CO kh^ nang dat duoc cai tot nhat.

Em da khong dat dugc (cac) muc tieu de ra.

khong phai la chuyen h i hiJu. V i du, de tra Idi cho cau hoi " T a i sao e m cho ring
day la bai viet hay nhSit ciia em?", nhieu hoc sinh c6 the tra l a i n h u sau: " V i cm
thfch bai nay"; " V i bai nay em dugc diem A " ; hay " V i bai nay d a i " .
Hoc sinh can c6 dugc ngon ngir dung cho chiem nghiem. L o a i ngon ngiJ mw
vira mang tinh m o ta, yeu cau hoc sinh phai noi t i m i nhutig suy n g h l ciia minh
vCra mang tinh danh gia, yeu cau hoc sinh danh gia bai lam ciia m i n h .
M o t trong nhiJng chie'n lirgc giiip hoc sinh c6 kha nang dien dat cii the tron:
chiem nghiem la giao vien l a m viec vdd hoc sinh de' dua ra m o t danh muc cai
thupc tinh m a cac e m c6 the sir dung k h i danh gia bai l a m ciia cac em. Shai'
Schultz, m o t giao vien day Idfp 6 thuoc trudng H i l t o n , quan H i l t o n , bang Ne\
Y o r k , da ciing v o i hoc sinh xay dung hai danh miic. Danh muc thur nhSt c6 ici'
goi la T/iang do thanh

cong giiip hoc sinh danh gia miic do thanh cong ciia c i K

Em da khong b6 ra nhieu cong sue.
THANH CONG 6 MCrC TRUNG BlNH

Em thay on.
^3ng ra em c6 the lam tot hon.

''''' '

lam gan nhu het kha nang.
^m da dat duoc hau het (cac) muc tieu de ra.
^_^ng ra em c6 the danh nhieu thoi gian hon
!'J^ho viec nay.
ShariA. Scnultz va cac hoc sinh /dp 6 tmOng Hilton, New York.


Bang 7.2. Danh muc kiem tra do gi^o vien va hoc sinh cung xSy difrig
DANH MUC KI^M TRA SU THAM GIA CUA HQC SINH

gang 7-3. Cac tieu chf cua mot chiem nghiem hay do gi^o vi§n cCing vori hoc sinh xay diftig
l^pt chiem nghiem tot
1 La chiem nghiem tmng thuc.

Trong de tai/ hoat dong nay em ...
- CO su lua chon.

- phai trao ddi voi cac ban khac.

2 Tra loi cac cau hoi hoac de cap den cac luan

-thamgiavaocuoccanhtranh.

- c6 the lam voi ban be.

dedaneu.

- chap nhan thach thijc.

- cu thay hoi hop khi lam.

- lam viec ben ngoai,

- thich lam viec nay.

- thSy thoai mai.

- c6 cam giac la minh thao viec nay.

- lam viec theo nhom.

- thay hai long.

- CO the sij dung tri tuong tuong.

- vui.

- CO the duoc phan thuong.

'

- cb nhieu hoat dong khac nhau.

- cb the hanh dong.

- cb kha nang sang tao.

- cb the lam viec suot ngay.

- say me viec minh lam.

- lam mot viec gi db nhu that ngoai dbi.

- lam duoc mot viec gi do khbng qua khb

- cb the lam ma khbng can su cb mat cua thay/
CO giao.

"hung khbng de.

- thu duoc mot cai gi db tii hoat dong nay sau
khi ket thiic (kinh nghiem hoc tap).
Ngudn: Shara A. Schiiltz va cac em hoc sinh lap 6 trUimg Hilton, qiian Hilton, New York.

Chiem nghiem cdn ducfc lam man vd di/a tren chudn. Giao vien c6 thd liuii
mSu each chiem nghiem bang each cung chi^m ngtiiem vdi hoe sinh va chia sc
vdi cac em nhOng k6't qua chiem nghiem cua minh. Hp ciJng c6 the gidi tliiSu cho
hoc sinh xem cac chiSm nghidm c6 chait lugfng lam mSu r6i thao luSn vdi cac em
tai sao cac each chiem nghiem do td't. Gido vien cung c6 th^ gidi thieu cho hoc
sinh nhutig cich chiem nghiem kh6ng dat yeu cSu va thao luan vdi cac em each

3 Co cac vi du va cac chi tie! de bao ve quan
(jie'mvacacsuy nghi.

6. Cho biet nguoi viet chiem nghiem thuc su c6
suy nghl ve cau hoi truoc khi viet cau tra loi.
Nguoi ta c6 the khing dinh dupe la cau tra loi do
thuc su la suy nghl cua nguoi viet.
7. Cho biet quan diem ca nhan.

8. Nguoi doc thay de hieu. Bai viet chiem nghiem
khong cb loi chinh \h, cung khong c6 sy nham
4. Giup nguoi Viet chiem nghiem hieu duoc chinh Ian trong each diing ngon tii lam cho nguoi doc
minh.
kho hieu dupe npi dung.
5. Thong tin cho doc gia (giao vien, ban cung lop, 9. Dua tren nhung gi ngudi viet tin hoac nghl ve
ban than, v.v.) day du hon.
cau hoi.
10. The hien CO suy nghl.
Bang 7.4 (trang 121) la mot hudng d i n de chiem nghiem cua mot nhom giao
vien 0 Long Island, nhom nay tham gia vao mdt du an keo dai 3 nam ve thiet ke'
chuong tnnh va phuong phap danh gia theo hudng vi nguci hoc. Sau khi hoan
thanh du an, ho su dung hudng d i n nay de giup hoe sinh xae dinh va sijr dung cac
dac tinh cua chiem nghiem.
Cue hoat dong mang tinh chiem nghiem phdi c6 doi tUcrng doc gid. Hoc sinh
c6 the tu danh gia t6't hon mot khi su chiem nghiem eiia hp nham tdi m6t dd'i
tuong dde gia cu th^ ma hp cho rang dd'i tuong do se quan tarn. D6'i tuong ddc gia
n^y c6 thi la ehmh giao vien phu trach, ban than hpc sinh do va cac ban hoc khdc,
phu huynh va nhung ngudi khac. Dudi day la su chiem nghiem eiia m6t hpc sinh

cai tie'n cac each chiem nghiem do. Cu6'i cung giao vien eo thd yeu c^u hoc sinh

16p 6 trong I6p cua c6 giao Margaret Brizzie. C6 Margaret Brizzie la giao vien

phong van cac bae phu huynh hoac nhOng ngudi Idn khac de tim hieu ho ehiein

Ui6n Ngu van cua trudng Webutuck thupc quan Webutuck, bang New York. Hpc

nghiem vao thdi diem nao va bang each nao.

sJnh nay r5 rang da mo ta dupe each nhin nhan ve ban than em ay vdi tu each la

Se de dang hon neu hoc sinh chiem nghiem va tu danh gia khi ho da than'
gia vao viec nhan dang cac tieu chl eiia su chiem nghiem t6't, khi giao vien si'

•^Ot doe gia, mot nha van, mdt ngudi tu duy va the hien dupe kha nang biet tu
(lanhgia.

dung nhiing tieu ehi do de hoi dap lai cho hoc sinh va khi hoc sinh sir dung nhOii?

Em nghl rSng minh la m6t ngudi rait biet each doc. Thong

tieu chl do khi chiem nghiem va danh gia cac ban ciing Idfp. Bang 7.3 (trang 11''^

thu6iig em thi'ch doc cac sach khoa hoc vidn tudng. Khi doc

la mot danh muc cac tieu chi h6n hop do hoe sinh cac Idp thu6c khoi 6 xay dunt;

sach em thudng doc m6i ngay khoang m6t gid va hoan thanh

3

O

•9

° S

X

3 §•
^ 2".

I

3

Q

It

o
3

5-

3-

r-

o

X

^.
3

Q.
3-

3

O

f ^-

B-

3

3*

O

^

o.

IP I I

cro

c

3

3

I

'3

o
o>" ^ '
B W5

3-

5;

3-

-5

3
•a;

^3

00
o
X

c

H:

•fD>
3

1

3-

3

a

I'
OQ

f

OQ

o

3
OQ

bo

3

^-

3
OQ

o.
c

o

I

"S-

OQ

o

<

3

O
3O

a.

o

^

i

3^

c3"^
<
o
(T)>

3

S3-

9
o

s.

I
|5

3

3.

W

3

8.

OQ

3
C)

00

t 1
3

fl>> §

0

.— a-

•I

9*

8

f

83

a* 5: ^ -

S§ ? Er s
3

3"

I,5

i

i tft ^ft §
3OQ
OQ

I

3"

O

3

E. 00
3

§'
00

3
OQ

O

g

8.

00
v<
o

i §^ I

f i- 00 » I- 3g.
ft
00

00

OQ

t3

3

8.

3

5r-

-Q •o>

tB^

OQ

5V

a. §^
= "2.
8. %

s g-

g2>>S-era

X

3
^
3
cro ^ -S
o c:' 3*

cro

I I

3

ft

? "B3

o

Q

<T>

„

OQ

00

cro <.
3 3 3
s2v
§'
o
w 00
c
00

S. 3

00

, OQ

f

00

^

<T>

~

00

i-n

ft'v

3'

00
E

00
3
.§>

f I'
O

3-

%,

G ft
3

^

S' Q

Hifdng dan cham

3-

O.

o
c
o
3-

3-

3

3-

3

c 00
v: 5- 5;
•ro> c 3
3

It: I s
I^
3

cro

OQ

3C

3
•o>
o 3

3-

3

2v
o

00 Q.

n
a:,
o

o 00
3-

C
v;
•(T»
3

3*
C
•ft»
3

3

00
o

3 FS- O ' r:^
S

i •£

3
OQ

3
c

«

9

2 ft'3

o

3

3-

1

3

3-

o

3.

OQ OQ
O.
g

C3 3

3 •§

o

1

0>;

^

a. 'ss

ft>.

3

5-

33

tfl
3

a

diem chiem nghiem

Thong tin mot each c6 hieu qua Thong tin c6 hieu qua tuy nhien
cho doc gia da xac dinh tu truoc. doc gia khong dugc xac dinh cu

Thong tin nham vao doi tugng

Thong tin khong day du va

doc gia chung chung va thieu

khong trau chuot. Quan diem cua
nguoi viet khong the hien ro do

Quan diem cua nguoi viet dugc

the. Quan diem cua nguoi viet

trau chuot. Quan diem cua

the hien trong toan bai, su dung

dugc the hien trong nhieu ch5

nguoi viet bi an khuat boi nhOng thieu trgng tam hoac thieu phan

ngon ngCi tu nhien khong c6 cac cua bai viet. Day do trong bai c6 thuat ngu chuyen nganh va
ngon ngu mang tinh cong thiic.
thuat ngu chuyen nganh. Cac y su dung cac thuat ngu chuyen
nganh. Cac y nghl dugc bo cue Cac suy nghi hoac la qua chung
nghl dugc bo cue chat che va

phat then y hoac do dung qua
nhieu cac thuat ngu chuyen

nganh. Cac suy nghi dugc

dupe trinh bay ro rang. Bai viet

va trinh bay logic. Trgng tam

chung, ngau nhien hoac dugc

trinh bay qua chung chung

the hien trong tam la cac y nghi

cua cac phan khong dong deu,

trinh bay Ion xgn. Bai viet dugc

hoac khong day du. Phong each

chiem nghiem. Van phong
phong phu. Tac gia c6 minh

CO cho trinh bay ki c6 cho chua trinh bay khong day du va thieu
cac phan chuyen y. Van phong
kl lam. Van phong trong sang.

Chung cho viec phan tich cac

Nguoi viet minh chung cho cac

Chung chung. Nguoi viet trinh

cau hoi, cac van de can giai

phan dugc chgn lua bing cac

bay cac cau hoi cac phan mo ta thue cac vi du minh hga, cac cau

quyet, nhung van de quan tam

cau hoi, cac van de can giai

bang li luan, so sanh, ket luan,

quyet, cac van de quan tam, li

mot each chung chung thieu cac hoi, cac so sanh, cac phep loai
vi du minh hga, cac phep loai
suy va cac van de quan tam

Viet thieu dau anrorang. Ngi
dung khong day dii, can bo sung
them nhieu thong tin duoi hinh

cac an du, cac phep loai suy, va luan, so sanh, y kien ket luan, vi suy hay so sanh khong an nhap cu the.
gin voi cac vi du mot each ro
du minh hga, an du va phep loai voi nhau.
rang de lam noi bat cac npl
i dung va lam ro nghia.

suy.

Xac djnh ro va trinh bay c6

Xac djnh duac nhung mat

Xac djnh dupe nhung mat

Viec chiem nghiem de cap den

minh hoa nhCfng diem manh,

manh, mat yeu, nhurng cho con

manh, nhi/ng mat yeu, nhOng

nhCfng mat manh, mat yeu,

diem yeu, nhirng ch6 nham Ian

nham Ian va nhCrng ITnh vuc

cho con nham Ian mot each

nhung van de con nham Ian mot

va cac van de can nghien oJru

nghien cifu bang each trinh bay

chung chung nhung khong If

each mo ho hay noi khong day

bang cacii trinh bay cu the cac

cac ITnh vi/c xuat hien cac van

giai hoac minh hpa nhiJng van

du. Thieu cac y kien ket luan.

van de va If do tai sao nhffng

de tren mac du khong dua ra

de do. Cac y kien ket luan c6

van de do lai nay sinh. Dira ra

dLfpc If do tai sao cac van de do

the suy ra nhung khong dupe

nhumg ket luan cam tfnh tren co

lai nay sinh. Oua ra nhung y

trinh bay cu the. Chua co su

so tg danh gia va phan biet cac

kien ket luan tren co so tu danh

chiem nghiem doi vcii nhung

van de va cac cau hoi da difoc

gia nhung chua lam ro su khac

cau hoi hay nhCfng van de men.

giai quyet vdi nhung van de,

biet giOa nhurng van de da dupe

nhiJng cSu hoi can suy nghT

giai quyet vdi nhung van de

hoac tim hieu them.

chira dupe giai quyet.

Thong tin trung thi/c nhffng

Thong tin nhung thanh cong va

Co de cap den nhung thanh

Thieu de cap den nhUng thanh

thanh cong va nhiing that bai

nhung that bai mot each ccfi mo

cong va/hoac that bai mot each

cong, that bai, nhSng suy tu,

vdi nhOrng vi du minh hpa cu

nhung ehung chung. MP ta qua

qua rpng va thieu minh ehijfng.

cam xuc hay nhung quy trinh

the; di/a ra cac minh hpa ve

trinh hpc tap, nhOng mong

Qua trinh hpc tap, nhiJng mong

lien quan den ban than, cong

qua trinh hoc va nhiJng mong

mudn, nhiJng gia tri, nhOng suy

muon, nhiJng suy tu va cam xuc

vi6c hoac hpc sinh hoac co d§

doi; xac djnh ro va phan loai c6

tu va cam xuc ve ban thSn, hpc

ve ban than, cong viec, hpc

cap den nhung lap Id kho hieu.

hieu qua cac gia tri, suy tix va

sinh va dieu kien lam viec. Co

sinh chi dupe noi den mot phan

Bai chiem nghiem khong eo

cam xuc ve ban than, hoc sinh

the suy luan dupe su tu giac

nao. Ngudi doe khong the xac

nhiJng thong tin cho biet ngudi

va / hoac ban chat cua cong

thay doi va hpc tap nhung

dinh dupe tac gia co tinh than tu

Viet CO tinh than tu giac hoc tap

viec. Minh hpa ro rang tinh than

ngudi viet lai khOng de cap true

giac thay d6i hay hpc tap khong tCf

hay thay doi gi khong.

tu giac thay doi va hpc tap tham

tiep den nhung noi dung do.

nhung thong tin dupe cung cap.

Cac muc ti§u ve chucmg trinh,

Cac muc tieu ve chuong trinh,

Cac muc ti6u ve chucmg trinh,

Khong the xac lap dupe quan he

giang day va/hoac danh gia cu

giang day va danh gia cu the

giang day va/ hoac danh gia

giCa nhiing muc tieu cam tfnh vdi

the dupe xay dung tren co sd

dupe gan vcfi nhung viec lam va

Chung chung va/ hoac khong

viec lam hien tai do viec phan tfch

phan tfch day du ket qua cong

nhung uu tien hien thdi. NhiJng

gan vdi su phan tfch viec lam

qua so sai hoac khong dupe thue

viec va cac uu tien hien thdi.

gpi y de tu cai tien nhin chung

hien thdi. NhGng gpi y de tu cai

hien triet dl. Cac muc tieu khong

NhOng gpi y de tu cai tien c6

gan vdi nhurng mat manh, yeu

tien va cac muc tieu de xuat

dupe trinh bay bang nhiJng chi so

mdi lien he ro rang vdi viec

cam nhan dupe. Cac muc tieu

hoac qua chung chung hoac

CO the thue hien duoc.

kiem diem nhung mat manh,

d6 xuat CO ve hoac qua tham

qua de dat va xa rdi nhumg mat

yeu cija viec lam hi6n thdi.

vpng hoac qua thap.

manh, yeu da nfiu.

chf den mCrc thao tac khac han
so vdi chuan cam nhan dupe.

Nhung muc tieu d^ xuat co ve
tham vpng nhung co Vni
dat duoc.
Ngudn: Giselle O. Martin-Kniep, Diane Cunningham va cac can bg cua Difdn ddnh gid kit qua quan Long


G i a o v i e n c 6 th§ suT d u n g n h i h i g g o i y g i
de khuyein k h i c h h o c s i n h c h i e m n g h i e m ?

]yl6t SO bai CO ca cac boat dOng va cac ggi y chiem nghifim dugfc trifj^

^^^g

jy^u chir nghieng giiip hoc sinh h6i dap. Giao vien cung c6 the su dung cac mau
jj^y de lam mSu va thao luan v i f c chiSm nghiem v d i hoc sinh cua hp.

V d i viec sir dung nhiJng Icri goi y, giao vien c6 the yeu cau hoc sinh chicin
nghiem ve cac khia canh khac nhau cua qua trinh hoc tap va lam viec. D u d i day
la mot so goi y giiip tao ra nhung goi m o sang tao cho sir chiem nghiem:
•

Hay viet hai goi y chiem nghiem kem theo mdt de tai cua hoc sinh - moi

g d y v6 d6 tai va mot goi y ve qua t n n h thirc hien.
•

Hay vi6t m 6 t ggi y kem theo m6t bai k i d m tra.

•

Hay viet ba ggi y cho mot don vi bai hoc - m6t ggi y cho liic m d i bat daii

Bon mSu dau tien a day md ta mirc d6 cu the va miic d6 hoc sinh thirc hien
y ciia giao vien. Giao vien lop 1 c6 thi su dung mlu

nay di thao luan tam

quan trpng cua sir trau chu6't k h i hoc sinh chiem nghiem.
Em hay xem Igi tar cd cac trang ghi trong sSghi cua thang
10. Sau (to em hay chgn mdt trang ma em tam dSc nhd't. Do
phai Id trang md em muon ngudi khac khi doc phdi nha dugc

don v i bai hoc, m6t ggi y cho giai doan k h i da hoc dugfc m6t nira don v i bai hoe

cong viec cua em dlap I. Em hay cho hiet tai sao em lai chgn

va m6t ggi y cho giai doan ket thiic don v i bai hoc.

trang do trong so ghi. Em hay ke Igi nhimg gi xdy ra trong

•

Hay viet hai ggi y m a h o c s i n h c6 the sir dung de chgn bai lam dua vao lui

ho so bai lam.
•

Hay sang tao ra m o t boat dgng chiem nghiem hang thang se duoc thui

hien lien tuc trong lop va viet cac ggi y c h i e m n g h i e m cho thang d^u tien.
•

Hay viet m o t goi y c h i e m n g h i e m de sir d u n g v d i phu h u y n h hoc sinh.

•

Hay viet mot ggi y chiem nghiem cho bai tap v6 nha.

•

Hay viet m o t ggi y c h i e m n g h i e m cho boat dgng thirc hien theo n h o m

•

Hay viet mot ggi y chiem nghiem giup hoc sinh danh gia viec day moi

n6i dung hoac m6t k i nang cu the.
Hay x e m Phu luc D m i n h hoa cac c&u hoi va cac ggi y di dung cho cac bai
hoc, cac bai tap rifing le, viec cho d i ^ m va cdc bM k i d m tra, qua t i i n h hoc, qua
trinh sir dung di phat trid'n cac bai tap cu thd, tac d6ng cua qua t n n h day d6'i voi
hoc sinh va viec de ra cac muc tieu. Cac ban se thay la nhln chung cac ggi y va
cac cau hoi n h k n giup hoc sinh suy nghl va danh gia viec hoc tap cua hg can phai
cu thi va gan ket vdi bai tap hay viec hoc tap ma hoc sinh dang trai qua hoac da
hoan thanh.

C h i e m n g h i e m c 6 h i n h thuTc n h u t h e n a o ?
M o i hoc sinh dcu c6 the chiem nghiem mac dii hoc sinh nho tuoi c6 the chu >
CO dii von ngon ngir can thiet de didn dat m o i suy nghi cua cac em. Cac mSu diroi
day trich tir phan chiem nghiem ciia hoc sinh thugc cac khoi Idp khac nhau

' :

trang do [Gido vien Im Igi cau trd Idi ciia hgc sinh trong thdi
gian 4 ngdy.]
Horn nay chung em hoc nhac. Day la hue tranh dac biet vi do

.•1

la sir that. Y nghia ciia no rat thirc. Em r^t yeu am nhac.
Em yeu biic tranh nay vi em da sir dung nhieu chi ti6t. Da'y la
buc tranh dep nhat ciia em trong thang 10. Sap den djp la
Halloween (va em thich ve cac buc tranh v6 ngay le nay truoc
khi dip le bat ddu).
Day la Ian dau tien em di tren tau hoa gay cam giac manh
trong cong vien Adventureland. Em cur di tren lau nay mai.
No dem lai cho em cam giac tuyet voi.
Tat ca cac hire tranh ciia em d^u dugc ve nguech ngoac va
da'y la biirc tranh trong dep hon ca vdi nhirng ngon tir bang bac
va may. Em dang tao nen tie't Oxri. Nhung tang dat nan nay
trong gi(5ng nhir nhung lang dat tron trugt nhu that va em
dang trugt tren nliung tang dat do. Em su dung mau xanh cho
gidng vdi mau that ciia bai c6.
Tui ho so bai lam dudi day the hien mot em be 7 tudi cung c6 the' hieu va van
y nghla ciia sir trau chudt. Viec Erin su dung cac v i du de chiing m i n h dieu
noi la CO chii y va rat hieu qua giiip cho doc gia thay duac em da biet danh gia
tnrong thanh ciia ban than:


(Em doc CO cam xuc.

Thu trong tiii ho sa hdi lam
Thua quy vi d6c gia,

Em doc to.

'

Em da doc va viet gioi hon so vdi nam ngoai. Em da biet each
doc nhieu sach hon so vdi s6 sach em doc nam ngoai.

,, . t .

•:,,^y.0-:

Em doc khdng cd idi sai.
v; i

*
'

Em doc vdi m6m vui.)

Em da c6 Uid doc duoc cac tu' ghep nhu tree-house va swingset.

(Trong bai vie't ciia em con nhi^u I6i ehinh ta nhu lowdnis

Em da c6 thd doc duoc m6t chuong sach. Em da c6 thd che

(loudness), with out (without) mstamake (mistakes), happnis

lai mdt niia tijf d^ hidu ngWa ciia no la gi.

(happiness)

Em bie't each vie't chfl dep hon so vdi nam ngoai. Em bi^t
each danh vSn nhi6u tir hon nhu share va things.
Em mu6n bie't each danh v ^ nhidu tir hon va doc nhilu
sach hon.

M u c tieu hoc tap cua hoc sinh thi hien ro t r i giac cua cac em v6 cai g i 1^
quan trong va dugc m i n h chung qua doan chiem nghiem dudi day:

Than ai, Erin

Muc tieu ciia em trong thang 11 la:
Em se cd' gang viet cd bd cue chat che.

Lap 2
Hoc sinh nay thd hien da nhan thiic duoc rang viec chcr d g i c6 t h ^ phan
tren c a so tac dong ciia no doi vdi doc gia.
Em ehpn bai nay vi no eo su danh gia tot

rh&i

kh6ng ai c6 cau hoi gi. Y ciia bai r&X hap dSn va thii vi vdi ban

C5 Idp 3 em cd cd giao t d nhai. Con vat cung trraig Idp chiing em
la con ca. Ldp 3 vui \ chiing em ed cd giao ciia em.

nhuthendo?

Chiing em a tdng tren. Ldp em ed 27 ban. Em mud'n hoe each
viet chO thao. Chung em cd tu vien (thu vien - hoc sinh viet

Su chiem nghiem du6i day cho ihiy em hoc siiih nay da tie'p thu dugfc nhiJn

I read with lowdnis.
I read with out mstamake.
I read with happnis.

'

canh xung quanh, chang han n h u doan viet dudi day:

khdng CO i6i khi doc soat lai.

I read with feelings.

'

Chiem nghiem cung c6 the' l a m bpc 16 ro each ma hoc sinh t r i nhan hoan

nhi6u minh hpa gon gang va chi tiet. HSu nhu cau ehuyen

tieu c h i khac nhau de danh gia viec doc difin cam:

t

thick, khdng thich, nhifng ngqc nhien, nhPtig cdu hoi, v.v.

ehuyen mang dSy dii tail ca nhiing tieu ehi ciia mot truyen c6

Viec doc deghi dm Igi Idn thifhai khac hiet

Em se viet chiJ dep.

Hay suy nghilgi tiidn ddu tien ciia em a lap 3: nhitng dim em

doc. Bai viet c6 doan mo dfiu va ket thiic rat tuyet. Cau

tranh trong suot nhu pha le danh cho ban doc. Chuyen c6

,'

Em se viet cau hoan chinh.

ciia em va

ti'ch. Cau chuyen ciia em c6 noi dung. No tao ra nhiing biic

Em se nhin cd giao.

sai chinh ta, ND) nho trong ldp chiing em.

Lap 4
Viec tie'p thu duoc cac tieu chi ve chat luong the hien ro hon va tinh te hon
Uong
doan viet dudi day so vdi v i du a tren cua m6t em hoc sinh ldp 2. H a i v i du
CO thi gidi thieu dong thoi vdi nhau va dem ra suf dung v d i hoc sinh de lam ro

^^c ai day y nghia cua tir "trau chu6't".


NhiTngdgc

tinh cua mot hai vieihay

Id gi?

6 , k h i ta sir dung t r i tuong tuang t h i se giup nguofi doc ve len
duoc burc tranh ve bai via't. K h i ta sir dung n g 6 n tir s k ben t h i
ta se gay Sh tuong vdi ngudi doc va bai viet d i i n g n g u phap se
giup ngudi doc hidu duoc nOi dung. Sir dung nhung nu cucri se

Phan chiem

d u d i day

phan anh each m o t hoc

sinh gan

j^m cua m i n h v d i ban than e m do. R 6 rang em hoc sinh nay da coi tiii
bai

l a m l a sir t r i n h h i e n b a n t h a n c h i i k h o n g d o n t h u a n c h i l a m o t

bai
ho
tap

}^(jp c a c b a i l a m :

l a m cho bai vi6t t r d nen tuydt vcfi. Sir dung cac tir khac nhau

.. .Dij the nao d i nOa thi em cung da 6.6 mau va m o h6i vao tiii

dd dien dat ciing m6t y v i du " x i n h " va " d e p " . M i S u ta nhidu

h6 so bai l a m nay. Day la bie'u hien con nguoi e m vdi t u each la

thu:. D i m g sir dung nhi6u cac tir "sau d o " . Hay sir dung nhidu

mot con nguoi thuc thu. O i u khong chi la mot hoc tro. E m biet

t i n h tir.

L6p

nghiem

rang that k h o de n g h i ve mot nguoi khac bang nhilng y n g h l
chan tinh nhir nhung y n g h l m a CO da CO ... do la dieu em da CO

6

gang thirc hien trong suot ca nam. The hien ban than trong bai
Day

la m 6 t v i d u hay

e a c h d i i n g c h i i n g c i i de b a o v e v i a e l i r a c h o n b a i lam

viet den cue diem de roi mot ai do k h i doc tiii ho so bai lam ciia

d u a v a o t u i h o s o b a i l a m . V i d u n a y de c a o t ^ q u a n t r o n g c u a v i e c y e u c a u h w

em nguoi do se biet duoc e m la con nguoi n h u the nao.

s i n h v i e t c h i e m n g h i e m d u a v a o cac t i i i h o so b a i l a m . T h i e u n h O n g b a i chicn g h i e m d o , d o c g i a se k h o c 6 the h i e u dugfc l i d o b i e n h p c h o cac p h a n c h i c i .
n g h i e m c i i a h o c s i n h ve b a i l a m c u a cac e m .
Em ddtruang

thanh nhu mot nha rati

K h i e m x e m Cdu chuyen

L6p9
D o a n t r f c h d u d i d a y k h a n g d i n h n h i l n g g o i y v a cac c a u h o i c h i e m n g h i e m d a
m o ra c a n h c u a d i v a o t u d u y c i i a h o c s i n h n h u the' n a o . Sir l i g i a i c u a e m h o c s i n h

nhuthendo?

ma cua e m va cdu vhuyen Jed ciia

e m , e m c6 th6 tha'y duoc sir trucmg thanh ciia em trong vai l i o
ciia mot nha van. E m da thay d 6 i o nhung phuong dien quan
trong. E m da bo sung them chi tiet va mieu ta k i h o n trong
cau chuyen. T r o n g cau chuyen m a e m da c6 phan mieu ta
nhung trong cau chuyen Jed, e m da m i e u ta k i hofn. V i d u ,

nay ve n h i i n g t i e u c h i m a e m ay d a sir d u n g d e d a n h g i a b a i l a m c i i a m i n h the
hien y n g h l a h o c s i n h n a y d a sir d u n g c 6 h i e u q u a t r i n h t u t h d i g i a n t r o n g b a i viet.
Giao v i e n se c h a n g b a o g i d b i e t d u o c n h i i n g t i e u c h i ay n e u n h u h o k h o n g b o t h d i
gian ra de dat c a u h o i .
Tir danh gia

f n.

:

Phong each/ ro rang/ h i n h thuc

trong cau chuyen m a :
D i e m 8 la d i e m x i i n g dang vdi e m ve tieu chi nay. E m da c 6
" B a i CO trAng n h u k h o n g duoc cat tia hang n a m t r o i . "

t i n h tranh viec s i i dung m 6 t bai luan m o ta diJ kien giong n h u
m6t bao cao. E m da c d gang bo sung them nhirng d u kien cSn

V a trong cau chuyen Jed:
" M u a roi am a m len m a i nha n h u nhiJng vien c d m thach roi
tren san g6 c i i n g . "

thie't m o t each trung thuc de tranh lam anh huong den mach
van. E m cung suy n g h l k l ve c6't truyen sau k h i da tham khao
nhieu tai lieu ve vah de m a t u y ciia C 6 - l 6 m - b i - a . L i do em

Bay g i 6 e m khdng bie'l ve c6 nhung e m da n h i n tha'y sir thay

t u cho bai l a m ciia m i n h dat d i e m 8 chur k h o n g phai la 9 hay

d6i thuc sir. V a c 6 tha'y da'y, cdu chuyen

chuyen

10 la v i e m CO cam giac la c6 the' k h i nguoi ta doc bai viet cua

• Jed ciia e m la hai vi du xua't sSc vi sir trucmg thanh ciia e m

m i n h n g u d i ta con thay c6 cai gi do m o ho. D i e u nay la do

v o i t u each la mot nha van.

ma va cdu

cau chuyen ciia em bao t r u m m o t giai doan dai g o m nliieu


nam va lien tuc dd cap d^n nhung sir kien trong cu6c ddi con

Em da lap dan y viet bai theo phong each cua mot vd kich: voi

ngucri nay trong ca qua khii va hien tai. Vcd em, giong noi cua ^

cac nlian vat noi nang thoai mai... Gidi han ciia bai tap da can

;

ai la rat ro rang. Tuy nhien nguoi ta hinh nhu vSn cii bi l & i ,,

tro tri tuong tuong ciia em. Bai luan ciia em thieu sy bay bong

i| '

Ion. Qua cac ban thao ciia em, em da cd gSng dam bao mach

cLia tri tuong tuong mac du em da moi cac vi khach la nhung

!. •' ;

theft gian va dua ra nhOng da'u hieu nho nho bao cho doc gia

ngufri rat thii vi (Jim, Hester Piynne, Miniver Cheevy,

biet sir kien thuoc ve qua khii hay hien tai. Dang tiec, em cho

Starbuck, va Georgiana). Nua dau bai viet khong c6 nhijng

rang em da kh6ng thirc hien duoc y dinh ciia minhjjidt tram

cau trich tnrc tiep. Cac nhan vat ciia em chi duoc miau ta la

ph&i tram de giiip phan biet cac sir kien thoi gian trong su6't

chac CO le da noi the nay, the kia hay rat c6 the da lam di6u

nhuphaie.

nay, dieu no. Ngay ca cac doan c6 Idi trich cung chSng hay ho

y

gi hon. Cac nhan vat dang noi ve ai tinh, hon nhan va sy dang

Lop 10

hien vdi mot each noi yeu 6i va thieu sang tao. Thyc ra em

Phan chiem nghiem dudi day ciia hoc sinh vi bai viet ma em hoc sinh

mieu ta hai nhan vat la Miniver va Hester hau nhu chi c6 lang

nay thay khong hai long cho thay em da t i m ra m o i lien he giira y dinh va dong

ma nhau trong sud't bua tiec.

luc ciia ca nhan v d i chat luong bai lam. D a y cung la mot bai chiem nghiem miiu

Sy cd gang mot each hoi hot ciia ban than em cd tao ra nhung

muc xet ve viec sir diing chiing c i i trong "tac p h a m " de m i n h chiing cho su khang

chd pha trd (Miniver ndn oe vao nguoi cac vi khach) nhat

dinh cac gia t r i ciia m o t hoc sinh.
Bai khong dat yeu cau
Em tha^y r^t buon ve bai viet nay vi mot l i do rat cu the: em da

nheo va hoan loan khong diing chu de bai tho...

V i d i i sau ciing ve phan chiem nghiem ciia hoc sinh cho thay rang hoc sinh
CO the dua lai cho giao vien nhung thong tin c6 gia t r i ve nhtJng uu diem va nhiJng

viet cho xong chuyen. La mot nha van "sang tao" nhu ban

han che trong bai giang va cac don v i bai giang ciia hp bang each thong tin nhirng

than em, em ty dat cho minh cau hoi lieu Idp minh c6 lam

gi cac em da hoc dupe tCr cac thay, c6.

duoc cai gi do hay hon mot bai luan khong; gia du nhu mdt

Lap 12

tmyen ngan hay mot cai gi do chang han. C6 giao dua ra m6t

^>

#

de bai danh rieng cho em; mot bai luan c6 nhan de la "Hay

Sy khac biet giira bai tien trdc nghiem va hau trac nghiem ciia

doan xem ngucfi den an t6'i se la ai...". Nen tang ciia no la

em la rat don gian. Trudc khi hoc don vj bai hoc nay em c6

nguoi ta c6 the moi toi nam nhan vat den du mot bua tiec.

biet gi ve cupc chien tranh d Viet Nam dau. Ta't ca nhung gi

Nguoi ta phai viet ve cau chuyen trao doi giua nhung vi khach

em biet ve cupc chieh do chi la nd la mot trong nhung cupc

do, each bo tri ch6 ngoi trong ban tiec, va mo ta chan thyc

chien ma ngudi M y da tham dy. Trudc khi hoc don vi bai hpc

tinh each ciia tung nhan vat. Rat tiec la viec nay can phai thyc

nay em da xem bp phim Cd gai Sai Gdn tren kenh truyen hinh

hien theo mot each nghiem ngat hon nhieu so voi nhung gi

Broadway. Day la bd phim am nhac ve cupc chien tranh

em tuong tuong ra. Cac y em dua vao dan bai kha la phan tan

Viet Nam. Thdng diep chinh em thu dupe tu bp phim nay la

va do vay em da viet ma khong c6 sy tuong tucmg, tiinh bay

cd rat nhieu ngudi da sang Viet Nam va phai Idng cac cd gai

quan diem ciia cac nhan vat thieu nhat quan va dac biet la viet

Viet Nam, rdi nhieu ngudi trong sd hp da cd con vdi nhau.

vdi mot thai dd cho xong chuyen. Khoi phai noi cung thay

Sau khi hpc xong don vi bai hpc nay thi em da thay rd la \xong

;

rang em r i t that vong ve bai viet nay.

cupc chien do cd nhieu vah Ai khac kh6ng chi la nhOng diia

t

• 'f


tre lai mang nira dong mau M y va nua dong mau Viet. Nhi6u

• £.^c em duoc thu hut tham gia mOt cdch tfch cue vao bai hoc. Egan cung thao luSn each su

ngucri da bi giet. Nhieu ngucfi da m&c phai nhOng vah d6 tarn

dung mo thire chuyen ke ciia ong de thie't ke' bai giang sao cho no lam cho hoc sinR c6 hiing

li nghiem trong sau cu6c chien. Khi ho ra khoi cuoc chien, ho

thu muon tran tr6 v6 the gidd hang ngay va nhiing sinh boat binh thucmg trong cuoc sO'ng hang

mang theo nhOng van de tarn h' do su6't doi.

ngay. Teaching as Story Telling (Day hoc la ke chuyen) dat ra mOt vaii de rat dang suy nghT.

Rat vui la em da duoc hoc don vi bai hoc nay vi le tnrcic do

Paris, S., & Ayres, L. (1994). Becoming reflective students and teachers with portfolio

em da khong biet gi ve vah de nay. Do la If do tai sao em lai

^,ndauthentic assessment. Washington, DC: American Psychological Association.

CO th^ de dang so sanh ket qua lam bai ciia hai bai kidm tra.

Cu6'n sach nay trinh bay mot phuong phap thuc te' vod cac bu6c di chat che de thuc hien
dinh gia theo tiii ho so bai lam va danh gia sat thuc voi cu6c s6'ng dupe tien hanh trong Idp

Goi y tai lieu doc them

hoc. Cac tac gia Ai cap den ba noi dung ion xoay quanh khai niem chiem nghiem. NOi dung
d^u tien la khai niem chiem nghiem vdi nOi ham cua no va qua trinh tu duy lanh manh mang

Camboume, B. & Turkell, J. (Eds.). (1994). Responsive evaluation: Making valid
judgments about student literacy. Portsmouth, NH: Heineraann.
Cuon sach nay trinh bay cac hinh thiic hoi dap ve viec hoc tap cua hoc sinh. Cac tac gi i
khuycn khich giao vien md rong cac quan diem ve danh gia hoc sinh va dua ra mot chuong r,
hay ve each tao ra nhung cong d6ng hoc sinh va chuyen boat dong danh gia thanh mot q u i
trinh mang tinh he thong. CuO'n sach cung gi6i thieu cac hinh thuc thu hiit tre em nho

tuoi

tham gia vao boat d6ng tir danh gia.

tfnh xay dung dien ra ben trong con ngudi khi suy ngSm \i phuong phap day hoc tren 16p,
chuong trinh, phuong phap danh gia, day va hoc tap c6 y nghla. Dii ngucri chiem nghiem la ai
di nifa, giao vien, hoc sinh hay cac bac cha me thi cac tac gia van nhaii manh mdt di6u: chiem
nghiem la mot qua trinh rat c6 tac dung doi vdi viSc hoc tap chii ddng va tfch cue doi v6i m6i
ca nhan. N6i dung thiJ hai neu bat tSm quan trong phai bao dam nhOfng co h6i chiem nghiem
dupe thuc hien mot each co ke hoach ro rang, coi do la mOt phSn cua cac boat dpng day va
danh gia hang ngay hoac hang tu&i. Dong thPi viec thuc hien tu danh gia cua timg ca nhan

Egan, K. (1986). Teaching as story telling. Chicago: University of Chicago Press.

hay nhom thao luan nho (chlng han vdi su tham gia ciia giao vien, hoc sinh va phu huynh doi

Tac gia dua ra mot giai phap moi thay the cho chuong tnnh tieu hoc dang duoc pho bicn

vdi tnrPng hop hoc sinh chiem nghiem) cung dupe nhSn manh. Noi dung thiJ ba la vai tro cua

r6ng rai. Giai phap mdi nay chii truong day cho tre cai triifu tuong tijf nhung cai cu the. Sau klii

tu danh gia dp'i vPi viec thuc d^y sir phat trien nhan each - chiem nghiem ve qua trinh tiep thu

dua ra mot so han che' trong nhung nguyen If giao due lam co so cho viec xay dung mci

kie'n thiJc va kl nang cua ca nhan se tao da thuc daly nhung ke't qua mang tfnh phat trien

chuong trinh hoc dac trung, Kieran Egan dua ra goi y nen xay dung chuong trinh tieu hoc theo

tichcirc.

cai ma ong goi la "Nhung cau chuyen 16n ve chuong trinh hoc the gidi". Ong de nghi giao

vien nen su dung mo thiifc chuyen ke ma 6ng dua ra, theo do giao vien nen trudc tien hay clai
nhung cau hoi nhu " Noi dung gi la quan trong nha't ve chu de nay?", "Tai sao cai do lai quar
trong v6i tre em?", "Cai gi c6 siic loi cuon hieu qua ve chu de nay?", "Cac khai niem doi lap
nhi phan nao la hay nhat c6 the' lot ta duoc t&n quan trong cua chii de nay?" va " Noi dunnao the hien ro nhat cac khai niem doi lap nhi phan do de c6 the tiep can duoc chii de do?".
Phan bac y kien cho rang tre em khOng hieu duoc cac khai niem trim tuong, tac gia tin'
ra lap luan rang tre nho c6 kha nang hie'u rat t6't nhutig khai niem nhu trung thanh va phan b<"
trung thuc va gian lan, tu do va bao chiia. Ong cho rang nhimg khai niem nay chfnh la

nhiJUr

cai kfch thich duoc trf tue cua tre em va ciing la nhiing n6i dung mk tre em quan tarn thuc su
Mot khi giao vien diing Idrp khai thac nhung khai nifim nhu cac khai niem d6'i lap nhj ph^i"
nhu tren trong cac cau chuyen phi tieu thuyet lien quan den chuong trinh thi hoc sinh se hoc ^'

i>!A\:>

'


8

IMGHIEIM curu CAI TIEN:
HOI DAP VE CACH LAM

r

Nghien curu cai tien la mot qua tiinh dat ra iihiing cau hoi quan trong va di

(-Jin cau tra Icri cho nhung cau hoi do mot each khoa hoc. Cac cftu hoi Ja nhung

cau hoi CO y nghla; nghla la ngucri nghien cuu muon hoac can biet cau tra Idi cho
cac cau hoi va cac cau hoi do lien quan mat thiet den cong viec cua giao vien.
f^ieu theo nghla do thi nghien cuu cai tien la loai nghien cuu mang tinh thuc te va
ggn vdi c6ng viec thucmg nhat ciia ngucri nghien cuu. Nghien cuu cai tie'n khac
vdi cac nghien cuu tmyen thong hay nghien cuu khoa hoc 6 ch6 ngudi nghien
ciiu khong phai tach ra khoi doi tuong nghien cuu ma ngugfc lai la mot phdn cua
d6'i tucmg nghien cuu. Khi giao vien lam nghien cuu thi hp nghien cuu nliung van

Cau hoi cot Idi:
Cau hoi giup t a hieu biet hdn nhi/the ndo?

de ma ban than ho gap phai hay nhiing each lam mdi ma chinh hp thuc hien.
Biam vi nghien cuu mang tinh khiem t6n, c6 \hi quan l i dupe va xin nhac lai la
lien quan true tiep den c6ng viec hang ngay. D6ng thcri, viec nay th6ng thudmg la
m6t p h ^ ciia chuong trtnh b6i duong hoac ciia nhom nghien cuu do quan tai trp.
Nhung dac diem tren day If giai tai sao nghien cuu cai tien lai mang y nghla 1dm

Khai niem nghien cuu cai tien (action research) hay con gpi la viSc tir tim
hieu ciia giao vien, doi khi nghe c6 ve huyen bi va lam cho ngudi ta so hai. Tuy
nhien, da c6 nhieu giao vien tien hanh nhung de tai nghien cuu ham chua cac yen
t6 cua nghien ciJu cai tien nhu xac dinh trong tam nghien cuu, dat cau hoi nghien
cuu, thu thap so lieu, phan tich va nit ra y nghla tir nhung so lieu thu thap duoc
Mac dii viec ho lam c6 the diihg vdfi dinh nghla ve nghien ciiu cai tien nhung co
le no chira dung vdi ten goi nghien cuu cai tien. Chuofng nay se lam ro khai nicm
nghien cuu cai tien va dua ra mot buc tranh ve qua tnnh nghien curu cai tien bai

nhu vay va thuc su lam tang them quyen lire ciia gi4jp vien.
Q u a t r i n h n g h i e n curu c d i t i e n d i e n r a nhuT t h e n a o ?
Nghien cuu cai tie'n thuc chat la m6t qua tiinh mang tinh lap di lap lai, khac
vdd viec vie't va suy nghi. Ngudi nghien cuu phai trai qua ba giai doan: lap ke'

hoach, trien khai ke hoach, phan tich va chiem nghiem. Tuy nhien, ngudi nghien
cuu thuong phai lap di lap lai cac giai doan nay. M6i giai doan yeu ciu ngudi
nghien cuu phai c6 nhiing hanh dpng va viec lam cu the:

dau bang mot cau hoi ma nguoi ta thudng hoi nhieu nhat.

Giai doan 1 - Lap ke'hoach

, , A

N g h i e n cuTU c a i t i e n i d g i ?

•

motahanhddng

'

Tir "nghien cuu" bao ham mot qua tiinh ma nhi^u ngucri lam giao due khonu

•

trinh bay If do hanh ddng

mu6'n tham gia. Nhung Glenda Bissex da chi ra trong cuon sach Seeing foi

•

phac thao cac cau hoi nghien curu

Ourselves (Tim hidu cho chinh chiing ta) rang "m6t giao vien lam nghien cihi

•

doc cac bai nghien cuu ciia ngudi khdc c6 lien quan

•

lap ke'hoach thuc hien

tr.3). Ba dua ra dinh nghla khi giao vien lam nghien cuu thi ho la "ngucri quan siii

•

quyet dinh cac phuong {Aap thu thap s6'lieu

ngucri dua ra cau hoi, ngucri hoc va la ngucri thay vdfi nghla day du hon" (tr. 4).

•

xac dinh gidi han thdi gian cho timg viec

kh6ng nhaft thiet phai nghien cuu hang tram hoc sinh, hinh thanh nhom dO'i chiing
r6i thuc hien nhung phep phan tich thO'ng ke phirc tap" (Bissex & Bullock, 1987.

Giao vien can nhan thay rang lam m6t giao vien tham gia nghien cuu hay ticn
hani^i nghien cuu cai tien hoan toan phu hop mot each ta nhien vdfi nhung cong
viec ho da va dang thuc hien hang ngay, hang tuk\a hang nam.

Giai doan 2 - Trien khai ke hoach

•

hanhd6ng

•

ghi chep cac hanh ddng da thuc hien

v -

\


• quan sat va thu thap so lieu ve ket qua
• doc cac bai nghien ciiu cua ngudi khac c6 lien quan
Giai dogn 3 - Phdn tich va chiem nghiem
t>
• phan tich so lieu
jiM . i:
• chiem nghiem ket qua va quy tiinh
• tiinh bay cac cau tra lofi cho cac cau hoi nghien cuii
• dat ra cac cau hoi mdi
Vah 66 vuong mac, thach thtic hay khat vpng muon thir nghiem mot cai gi
do mcfi me la d6ng luc thoi thuc cac nha giao diic xay dung de tai nghien ctJu cai
tie'n. Trong giai dogn lap ke hogch, nguoi nghien ciJu phac thao cac cau hoi.
chinh sira lai cac cau hoi do, phac thao ke hoach trien khai roi chinh sira lai ki
hoach do. Viec lap ke hoach dira tren cac tai lieu nghien cuu ciia ngudi khac da
duoc cong bo c6 lien quan den van de nghien ciiu va tren nhung trai nghiem da
qua. Liic nay ngiroi nghien cuu c6 the c6 hoac chua c6 nhung y niem ve cac cau
tra loi cho cau hoi nghien cuu dat ra.

Khi giai dogn trien khai bat dau va nguoi nghien cuu thuc hien cac hanh
dong mdfi thi cijng la luc hp bat dau thu thap so lieu. Hp phai ghi lai nhiJng viec
hp lam va ket qua ciia nhiing viec lam do. Ngay ca khi ngudi nghien ciiru dang
thuc hien cong viec, hp vSn phai thinh thoang xem xet, chinh sira lai ke hoach ciia
minh va chinh sira lai cac cau hoi nghien cuu dat ra. Cong viec cua hp dua vai
cPng viec cua nguoi khac vi phai tie'p tuc dpc cac tai lieu nghien curu da cong h<
ve linh vuc hp nghien- ciiu. D6i khi cau tra Idi bat dau xuat hien khi thu thap s<
lieu nhung thPng thucmg thi cau tra 16i chi xuat hien trong giai doan phan tich va
chiem nghiem.
Trong giai dogn phdn tich va chiem nghiem, nguoi nghien cuu xem xet kl
luong cac so lieu da thu thap dupe, phan tich r6i chiem nghiem d^ tim ra cac moi
lien he vdi cac cau hoi nghien cuu da dupe neu ra. Giai doan cuP'i ciing nay chinli
la liic hoat dpng hpc xuat hien. Ngudi nghien cuu tim hieu y nghSa cua nhtrn;
thong tin hp da thu thap dupe va trinh bay cau tra loi cho cac cau hoi nghien cim
Day chinh la luc hp hieu dupe y nghla viec lam cua hp. Qua trinh nghien cuu
tien, giong nhu khi ngudi la viet cai gi do, c6 the thoa man mong mudn, c6 tli^
nham Ian, c6 the khong du doan dupe, c6 the kho, c6 the de hoac c6 ta:t ca nhmi

cms tiac ciia cam xiic uen. Tuy nhien, do nghien cuu cai tie'n dua tren viec lam
jjjUc te' ciia ngudi nghien cuu va no lai c6 y nghia nen no la viec dang dudt dSu tu
cOng siJc. That la sung sudng khi cau tra Idi cho cau hoi nghien ciiu bat dau hien
ra - ngay ca khi cau tra Idi la su bat ngd hoac do la cau tra Idi cho cau hoi ma
figUdi nghien ciiu chua he ngM tdi.

larn the nao de nhd gido due lap duoc ke

hoqch
cho mot de tai nghien curu cdi tien c6 y nghfa?

De' CO the bat dau giai doan lap ke' hoach cho mot d6 tai nghien cuu cai tie'n,

cac nha giao due c6 the di theo 5 budc dudi day:
1. Xac dinh chii di hay y tudng c6 thi lien quan den de tai nghien cuu.
2. Mo ta hanh dpng cin tien hanh nghien ciiu va dua ra li do lam co so dat
v3h de.
3. Viet cac cau hoi ngliien ciiu lien quan den hanh dpng.
4. Xay dung ke'hoach thu thap so' lieu.
5. Xay dung lich thdi gian de thuc hien nghien cuu.
Phu luc E la mot mo dun hudng dan ngudi lam nghien cuu cai tien di qua cac
budc nay. Mo dun nay dupe chinh sira tren co so de tai ciia tac gia la Stephen
Kemmis. Cac phan sau day giai thich ro hon cac budc nay va mo ta cac ke' hoach
nghien cuu cai tien cua ba nha giao due: Lisa Boerum, giao vien day giao due
chuyen biet thupc trudng Sag Harbor d Lx)ng Island, New York; Sue Cox, giam
d6c phu trach chuong tiinh va cong nghe cua tap doan nha trudng Penn-HarrisMadison d Mishawaka, bang Indiana; va Patrick Kruchten, giao vien day Idp ghep
(g6m nhieu Idp khac nhau) thupc trudng Hilton Central d Hilton, New York. .
^Wac 1: Xac dinh chu de hoac y tudng

Nhi£u nha giao due tien hanh nghien cuu cai tie'n la do hp gap phai mdt vSii
^ hay mpt khd khan nao do. Trong khi do nhimg ngudi khac lai tien hanh mot di
^ nghien cuu cai tien la do hp mudn thir nghiem mpt cai gi do mdi me hoac
•^Ud'n dieu chinh phuong phap lam viec ma hp dang sir dung d mpt khia canh nao
Ca hai If do tren day deu la nhung If do hpp If de tien hanh nghien cuu cai tien.


Vi du 1 : Lisa Boerum. Li do de Lisa tien hanh nghien cufu cai tien nay la kho
khan ma c6 da ludng tnrdc la se gap phai trong nam hoc t6i, tiJc la lam sao v
giiip hoc sinh theo doi, danh gia va dam nhan trach nhiem ve viec hoc hanh ci.
chinh ban than cac em.
Toi dir doan la se c6 nhung hoc sinh gap nhieu kho khan hon
so v6i nam ngoai. Nhieu em trong so nhung em se vao lofp 6
khdng CO thai dp tfch cue doi vdi viec hoc hanh, kho khan

trong viec duy tri su c6 gang de hoan thanh bai tap dupe giao
va da the hi6n nhung non yeu ro ret ve ki nang dpc va viet va
di6u do da tac d6ng deh cac em trong taft ca cac m6n hoc.
NhQng vah 6.i cu th^ la thai d6 hpc khSng tich cue ciia hpc
sinh, thiS'u mong mu6n vupn Idn, trinh d6 thS^p va thi6'u tinh
th&i lam chu qua trinh hpc tap.
Vi du 2: Sue Cox. Sue thiet ke mot de tai nghien cufu cai tien de giai quyet hm
kho khan lien quan den viec thuc hien mot sang kien Ion ciia quto.
Trong nhieu nam nay, ke hoach chien lupc ciia quSn xac dinh
uu tien hang dSu cho viec su dung may tinh, tmy cSp Internet
va sir dung cong nghe nham chudn bj cho hpc sinh di vao
cupc sC'ng tuong lai ciia hp. Hang trieu do la da dupe d^u tu
de mua may tinh, cac chuong trinh ph&i mdm, xSy dung cac
mang npi bp va mang viing va tao didu kien tmy cap Internet
trong pham vi toan trudng.
van de ndi len:
1. Bay gi5 khi cac trucfng ciia chiing ta da dupe trang bi c6ng
nghe nay, thi ban giam hieu cac tmong, giao vien va hpc sinh
trong tmong dang dat ra cau hoi: "Lieu c6ng nghe c6 tac
d6ng deh vide day va hpc khdng?". Mac dii chiing ta da thu
thap dupe s6' lieu 6 miic d6 nha[t dinh \i viec sir dung c6ng
nghe ciia giio vien va hpc sinh nhung chiing ta vSn chira c6
dupe m6t biic tranh dSy dii ve nhiing gi dang xay ra khi c6ng
nghe dupe dua vao cac Idp hpc. Vdi tu each la tmong phong
c6ng nghe, t6i ih&y cki phai di tim cau tra loi cho cSu hoi nay.
2. M6t s6' giao vien trong cac tmcmg cua chiing ta chua dua
dupe cong nghe vao trong cac hoat d6ng ciia lop hpc a miic
dp mong mu6'n. Hp khong bie't each dua c6ng nghe vao
chuong trinh hpc hien thoi va cac hoat d6ng hpc tap trong lop.

I

Vi du 3: Patrick Kruchten.
p-ong nhieu nam.

Patrick da sir dung tiii h 6 so bai lam vdi hpc sinh

tai nghien cii^i ciia thSy giao nay dupe nay sinh t i l nhung

quan sat va tha'y rang hpc
1 ^ yeu cau cac em

sinh rat vat va trong qua trinh xac dinh mue tieu hpc tap

thue hien cong viec nay tren Idp. Tir do thay giao nay mong

jflud'n chinh siia lai che do su dung tiii ho so bai l a m hien hanh n h k n tang them
(jiih hieu qua va thu hiit hpc

T6i

sinh tham gia nhieu hon vao qua t i i n h nay.

em hpc sinh c6 muc tieu ciia cac em, ca
nhiing muc tieu hpc tap va muc tieu phat trien con nguoi, c ^
phai dat dupe. Cac em hpc sinh da timg Uao doi voi tOi rang
tin rang cac

'' • •
' '< '

chiing ta dua ra "nhung muc tieu hay" nhung r6i da rSt nhidu
ISn cac em tha'y kho c6 the' thirc thi m6t

muc tieu cu the' nao

t6i da dua ra nhung uu tien khac han so vdi cac muc tieu
do. T6i cho rang chinh di6u nay da lam giam tSm quan trpng
doi vdi nhung muc tieu ciia hpc sinh va do vay, t6i nhan tha'y
do vi

hpc sinh thue hien cac muc tieu do con kho khan hon
nhieu. Vdi viec gan ke't true tiep cac tiii ho so bai tap vdi
chuong trinh hpc cua chiing ta, toi hi vpng se giiip .tang them
yeu ciu

dong luc cho hpc sinh trong viec thue thi cac muc tieu de ra.
M o t k h i cac giao vien quye't dinh nghien cuu m o t chii de hay m o t y tuong

Chung chung

nao do thi thong thudng

hp

se t i m

dpc

cac nghien cijxi da dupe cong

b6' nhu eac bai nghien cuu dang tren cac tap ehi giao due hoac m6t

Aioc

c6ng

nghien ciiu

bo gan day ve chii de do de' r o i tir do xay dung nhiing y tuong ve

nhiing hanh dong can phai tien hanh. Viec dpc

su6't qua

^t/6c 2: M6 ta hanh

t n n h thue hien

cac tai lieu chuyen m o n do se

tai nghien eiiu va phan tfch

s6' lieu.

dong

trinh bay CO sd dot van de
N g u o i nghien ciiu c&i quye't dinh nhOng hanh

d6ng

nghien ciiu. Budc nay yeu eSu cac nha giao due m6

cu the eSn thue hien va
ta ro rang (1) (cae) hanh

^ n g cu the m a hp se thue hien; (2) c o scr dat van de cho (cac) hanh dong do ke ea
thao luan nhung ket qua d u kien; (3) d o i tuong tham gia hay se chiu tac dong
^•^a nhung hanli dong do; (4) nguon lire can thiet de tao ra nhung thay d o i theo d u
'^^n; va (5) d u kien nhiing vaii de hay nhung vudng mSc eo the nay sinh ke ca
"^Qiig van de lien quan den tinh b i mat.


Vi du J: Lisa Boerum. Lisa dua ra mot loat nhung hanh dpng ma c6 da
tinh se thirc hien nham thao go nhung kho khan c6 se gap phai. Tat ca

cao hon. De co th^ thanh nhung hpc sinh dpc lap, cac em c&i
CO sir hie'u biet \t nhung diem manh, di^m yeu ctia chinh

hanh dpng ciia c6 dtu gSn vdi muc tieu giiip hpc sinh trd thanh nhung ngy^j

minh va ca nhung kha nang cac em khong co. Sir tu hieu biet

tu quan sat chinh minh hoac nhung ngucri nghien cdu qua trinh hpc tap cu^

nay la can thiet neu cac em muP'n dat ra cho minh nhung muc

ban than. Ngoai viec mo ta ranh mach cac boat dpng, c6 con dua ra co so ch„

tieu hien thuc va co the dat dupe cho chinh minh phab dau. Su

ke hoach ciia minh.

tu hi^u biet do cung can thiet neu cac em muP'n khang djnh

HANH DONG
T6i se tien hanh cac hanh d6ng dudi day vdi \ ca cac em hoc
sinh lop 6 toi phu trach trong nSm hoc nay:
1. T6i se noi ro nhung mong dpi cua toi dP'i vdi nam hpc nay
nhu sau: " Hpc sinh se tra thanh nha khoa hoc/ nguoi quan sat

, ,,

du 2: Sue Cox. Sue chpn mpt trong nhiJng hanh d6ng cii the de xir if ca hai
1 da ma CO gap phai. Co xac dinh hanh dpng, mucmg tupng ra nhom nghien
1 trong dong nghiep va dua ra co so cho su lira chpn ciia minh.
HANH DONG
Toi se xay dung mpt nhom nghien cuu cho giao vien dupe to

2. Toi se hudng dSn hpc sinh tim ra nhung p h ^ ch& cua

chiic de tim hieu mpt cau hoi mang tinh nghien ciiu tap the la

boat dpng hpc. Chung toi se phan loai va dinh ro cac vi du

" Lam the nao de cPng nghe nang cao chat lupng hpc tap?"

minh boa cho nhiing ph&i chat do.

Toi se nghien cuu nhung thay doi trong viec sijf dung cong

hanh dpng va giiip cac em dat ra cac muc tieu.
• 4. Trong suo't ca nam hpc, trong nhung budi hpc thuc hanh a

nghe va trong each iSn Idp ciia nhiing giao vien nay khi hp
tham gia vao viec tim hieu do ban than hp dat ra.
COSdDATV^DE

xuong tmong, toi se dua ra cac boat dpng sau:

Can cii vao ket qua nghien cuu cua ban than tPi va ket qua

• cbiem ngbiem thu5ng xuyen;

nghien curu cua cac chuydn gia, nhung y kifi'n nSu trong cac
hpi thao, trao doi khoa hpc cung nhu kinh ngbiem lam giao

• dpc/ viet bai lam co so tbirc bi6n;

vien va lam quan li cua toi, toi tin rang viec nghien cuu tbeo

• tao ra/ boan thanh/ thu thap cac mSu bai lam trong s6' cac

nhom ve tac dpng ciia viec day va hpc se giup giao vien hpc

bai tap ve nha va bai tap trdn lop;

dupe each lira chpn cong nghe co hieu qua, dat trpng tam vao

• tir danh gia tbeo cac ti6u chi co sSn d^ hudng dan vi6c xac
dinh muc tieu;

boat dpng hpc ciia hpc sinh, trd thanh nhung ngucd lam viec
biet cbiem ngbiem va bP' tri thdfi gian va hP trp boat dpng phat
trien nghe nghiep ciia hp. Ngoai ra, tPi cung da dupe biet rang

• cac muc tieu, minh cbiing, cbiem nghidm/ tu danh gia, danh

cac boat dpng d truong co nbidu kha nang giiip giao vien dua

gia cua giao vien dirpc biSn tap lai tbeo dinh ki bang quy d^

viec sii dung cong nghe vao chuong trinh hpc va phuong phap

dua vao ke hoach giao due ca thd boa.

len lop. l o i tin rang sir tham gia tich cue, su lua chpn va

COSdDATV^DE

phuong phap day hpc vi nguoi hpc la nhung thanh to hpc tap
quan trpng doi vdd ca giao vien va hpc sinh. Toi cung tin rang

Mpt trong nhung muc tieu quan trong nhat ciia tPi trong qua

viec tham gia tich cue vao mpt moi truong tang cuong cPng

trinh lam viec vdi cac em hpc sinh tPi phu trach la giiip cac

nghe, vi nguoi hpc se giiip hp chuan bj thiet ke dupe hinh thuc

em tra thanh nhung hpc sinh ngay cang co kha nang dpc lap

;

minh khi cac em chuyen c^p len trung hpc ph6 thPng.

chinh ban than minh."

3. Toi se hu6ng dan hpc sinh lira chpn cac linh vuc can phai

|»


0i/dc

hoc tap nay cho hoc sinh. Cuoi ciing, tdi nhto thay nhung loi
ich ciia vice hoc va lam viec vdi mot nhom ddng nghiep

Patrick m o ta nhung hanh dong cua m i n h lu

cai tien do.

d e n iianli

dpng

5^' liau va chiem nghiem se dupe thirc hien trong giai doan sau. M p t (hay

chuyen mon nghiep vu My hieu qua.

quan de'n viec cai tie'n che do thuc hien tiii h6 so bai l a m va dua ra co so cho

quan

j^g'hoach. ( N h i i n g ) cau h o i nay se quyet d i n h phuong phap thu thap va phan tich

vao nhom d6ng nghiep nghien ciiu la mot mo hinh phat trien

Kruchten.

c a c c a u h o i lien

Cac cau h o i cho nghien curu cai tien la mpt phan cot yeu ciia c6ng*'tac lap

giiip toi cai tien each lam viec va tin tuong rang viec tham gia

Vi du 3: Patrick

3: Viet

vice

^ i i n g ) cau h o i nghien curu cu the dupe trinh bay sao cho hanh dpng ham dn
trong do se g i i i p nguoi nghien cuu l u o n tap trung vao viec nghien ciiu hay hanh
ddng mOt each c6 hieu qua. N g o a i ra, k h o n g nen dat cac cau h o i m a cau tra l o i
cho chiing la diing hay sai. Cach dien dat cau h o i phai tao dieu k i e n cho viec

HANHDONG

T6i mu(5n xSy dung lai che dp tui ho so bai lam sao cho no thirc

phan tich va chidm n g h i e m .
Vi du 1: Lisa Boerum.

'

"

Lisa dua ra m6t danh sach nhung cau hoi cho nghien

su thu hut hoc sinh vao qua trinh xac dinh muc tieu va thu thap

ciiu cai tien. Cau hoi dau tien c6 giao nay dua ra la cau hoi "bao t r i i m " , cau hoi

cac minh chiing the hien sir phah d i u vuon tdi nhung muc tieu

quan trpng nhat. Cac cau h o i cu the dudi cau h o i bao triim do lien quan den

do mot each thucfng xuyen. Toi se cho phep cac em hoc sinh tir

nhiing hanh dpng cu the m a c6 se thuc hien. D o pham v i ciia cac hoat dpng cua

dat ra cac muc ti6u cho ban than thay cho viec giao vien va phu

c6 la rpng nen c6 dat ra nhieu cau hoi ma c6 c6 the' neu ra va d i t i m cau tra l o i .

huynh hoc sinh dat ra cac muc tieu cho cac em va gan ket true

tiep nhiing muc ti6u cua cac em v6i cac tiii h6 so bai lam. T6i
se CO mot so thay doi trong each sir dung thoi gian de c6 the im
tien cho cac muc tieu trong tu&i eung nhu viec tim kiem cac
minh chiing. Toi cung tha'y can phai lam mSu cho cac em biet
each dat ra nhiing muc tieu thuc te va toan bp quy trinh tim

"Viec tim hieu cua ea nhan ve hoat dpng hpc tap" dem lai
nhiing mong mu6n va hanh vi cua hpc sinh a trinh dp cao
theo nhiing each thiic nao?
Viec dat muc titu tang cucflig sir lam chii qua trinh hpc ciia
hpc sinh nhu the nao?

kiem cac minh chung cu the ciia viec hpc hanh. C6ng viec nay

Viec sir dung khung nghien ciiu voi hpc sinh se lam ro y thiic

se l6i cup'n 27 hpc sinh gom 17 hpc sinh Idp 6 va 10 hpc sinh

dinh huong ca nhan eiia cac em trong hpc tap nhu the nao?

Idfp 5 trong 16p hien nay ciia toi tham gia.

Viec chiem nghiem va cac bai tir danh gia se tac dpng den

CO S C J D A T V ^ D E

T6i cho rang cac em hpc sinh se dau tu nhieu hon vao viec thuc
hien cac muc tieu mpt khi nhung muc tieu do la do chinh cac
em de ra va cac em se dam nhan viec thu thap cac minh chiing
dd chiing minh cho sir vuon len cua cac em. Toi cung tin rang

cac em hpc sinh se lam viec tich cue hon, nhat la khi cac em
biet rang cong viec dang lam eo the la mpt minh chiing cho

nang lire ciia hpc sinh tir dat ra nhung mong dpi, chinh siia
cac mue tieu va hanh dpng va vice trao doi sir hieu biet ve so
truong, so doan eiia cac em nhu the nao sao cho c6 hieu qua
hon?
Viec su dung danh muc npi dung danh gia se giiip hpc sinh va
giao vien c6 the chinh siia va ca the hoa ke hoach giao due va
tiii ho so bai lam nhu the' nao?

t h % su phah dau ciia minh. T6i cung tin rSng viec dat ra cac

Vi du 2: Sue Cox. N h u n g giao vien t r o n g n h o m n g h i e n c i i u ciia Sue dang

muc tieu va thu thap cac minh chiing se do vat va hon neu cac

^Bhitn curu de tra I d i cho cau h o i " C 6 n g nghe nang cao chat l u p n g hpc n h u

muc tieu do gSn true tiep vdi tiii h6 so bai lam'va chuong

nao?". Trong qua trinh thirc hien. Sue nghien curu tac dpng ciia viec tham gia

tnnhhpc.

nhom dong nghiep nghien cihi.


0itdc 4: L a p kehogch

Cau hoi 1: Nhiing giao vien tham gia vao nhom nghien cijru

thu thgp

so

lieu

nay thay ddi phuong thiic ho su dung cong nghe trong lop nhu
K h i nguofi nghien ciiu bat tay thuc hien cac hanh dpng da len ke hoach thj

thenao?

^0ng la luc bat dau qua trinh thu thap so lieu. N g u d i nghien ciiu can ghi chep lai

A. Nhung giao vien trong nhom nghien ciiu tri nhan v6 nhiing

hanh dpng cu the da dupe thuc hien, phuong thiic thirc hien, thoi gian thuc

thay d6i do trong Idp hoc cua ho nhu the nao? Ho h' giai

jygn va tan suat thuc hien cac hanh dpng do. D a y chinh la nhimg so lieu lien quan

nhung thay ddi do nhu the nao?

(jen cac himh dong. Ngucri nghien ciiu cung can thu thap nhung so lieu c6 lien

B. Viec ho tham gia vao nhom nghien ciru anh huong den sir
thanh thao cua ho trong viec su dung cong nghe nhu the nao?

^

C. Vi6c tham gia vao nhom nghien cuu c6 tac dong gi toi

quan den nhijng ket qua ciia hanh dpng. N h i i n g g i m o n g dpi da xay ra? N h i i n g g i
^ xay ra ngoai sir m o n g dpi?
Giao vien c6 the sir dung nhidu phuong phap thu thap so lieu khac nhau,

d6ng luc su dung cong nghe ciia giao vien?
D. Viec giao vien tham gia vao nhom nghifin cuu c6 ung ho
giao vien tu giac chap nhan riii ro trong viec tim ra nhung

1(5' ca cac phuong phap sau day:
•

ghi chep nhiing cau chuyen thong thuong

•

ghi a m / n g h e lai va viet ra

va thuc te giang day khong? Neu c6 thi nhiJng hoat dong hay

•

danh muc k i e m tra

khia canh cu the nao ciia nhom nghign cuu la dem lai I d ich

•

cac tai lieu

nhieu nhat?

•

ghi chep dien da

cau hoi 2: Viec tham gia vao de an nay tac dong nhu the nao

•

ghi chep d i n h k i / nhat k i

•

phong van

•

anh chup

"

hoc hay kh6ng?

•

tiii ho so

•;;>;>

B. Viec tham gia vao nhom nghien ciiu vj nguoi hoc tac d6ng

•

phieii didu tra/khao sat

nhu the nao tdi viec kiem soat hoat d6ng hoc tren Idfp (vi giao

•

lich t n n h giang day

•

cac mau bai lam cua hpc sinh

•

bang hinh.

each sir dung cong nghe mdi va kham pha nhung phuong thiic
I6ng ghep, dua nhCmg phuong thiic do vao chuong tnnh hoc

,

deh viec day tren lop cua giao vien?
A. Vifec chiem nghiem trong nhom nghien ciiu c6 tac dong tdi

viec nhung giao vien nay su dung chiem nghiem trong 16p

' '

roi. v
:^\U'yi''-

••

i
^ :; ?

vi6n hay vi hoc sinh)?
Vi du 3: Patrick Kruchten. Patrick dat r a hai cau hoi de nghien ciiu
tie'n. Cau hoi thu nhat c6 pham v i rpng hon va dat trong tarn vao viec hoc tap
hoc sinh con cau hoi t h i i hai dat trong tarn vao viec sir dung tui h6 so bai lam.
1. K h i tre em duoc trao quyen lam chii cec npi dung trong tui
h6 so bai lam nhu xac dinh muc tieu, uu tien viec hoc tap, va

Vi du J: Lisa Boerum. D u o i day la ke hoach thu thap so lieu ciia Lisa:
•

Luu giir cac tui ho so bai lam ciia hpc sinh vdi cac ke'

hoach giao due ca the boa.

suu tam cac minh chung ciia viec hoc tap thi no c6 tac dSng gi

•

tdi viec hoc tap ciia hoc sinh?

tieu va cac bai tap 16n

2. Viec xac dinh muc tiSu va thu thap cac minh chiing se bj

•

Luu giir cac danh muc kie'm tra danh gia ciia hoc sinh.

•

Luu giir cac giao an lien quan deh viec xac dinh muc tieu,

anh huofng nhu the nao khi thiet ke cac tiii h6 so bai lam dua
tren cac muc tieu thudng nien?

Luu giir nhung bai chiem nghiem ciia hoc sinh ve muc

chiem nghiem va sii dung cac danh muc kiem tra.

•


Tii thang 10 deh thang 5

Vi du 2: Sue Cox. Dudi day la ke' hoach thu thap s6' lieu cua Sue:
•

Ghi chep trong va sau cac budi hop ciia nhom nghien curu. ' '

•

Ghi am cac budi hop, sau do nghe lai va vigt ra toan bo

hang thang va dat muc tieu, danh muc cac tihi dung
cSn danh gia.
• Thu thap so lieu hang thang bang each sao chup lai

n6i dung.
•

cac bai chiem nghiem, cac muc tieu va danh muc cac

Thu thap cac bai nghien cuu ciia cac giao vien va cac mSu

n6i dung c&i danh gia.

bai lam ciia hoc sinh do nhiing giao vi6n nay phu trach.

• Luu giQ cac giao an va cac ghi chep co lien quan deh

Vi du 3: Patrick Kruchten. Dudi day la ke' hoach thu thap s6' lieu ciia Patrick:
•

Chon m6t nhom hoc sinh lam mSu de' theo doi chat che.

•

Luu giO cac tui h6 so, cac bai chiem nghiem va each xac

, iA ^ c a c
>' \
TTiange

;

r

Tijrthang7dehthang8

Viet bai/ nhat ki chiem nghiem d^ ghi lai nhiing gi quan

muc tieu trong cap dung hd so.
• Sao chup cac tui hd so bai lam cua 12 hoc sinh Idp 6

• Qipn m6t nhom hoc sinh.
• Hian tich sd lieu va phac thao cau tra Idi cho cau hoi

sat duoc va nhiing suy nghl c6 lien quan den cac h6i nghi, den

nghien ciiu.

hoc sinh va cong viec lam tui h6 so bai lam.
•

bai giang v^ tiii h6 so bai lam, chiem nghiem, cac

va Idp 7.

dinh muc tieu ciia cac em nay.
•

• Thuc hiSn tiii h6 so bai lam, hoc sinh chiem nghiem

• Chuan hi bao cao vdi nguoi nghien ciiu cai tien tai

Giii cac bai giang ciia minh c6 lien quan deh viec xac dinh

Tmng tam nghien cuu chuyen mOn sau ve giang day

muc tieu va thu thap cac minh chiing.

va hoc tap.

Bifdc 5: Xay duttg thai gian bieu

Vi du 2: Sue Cox. Sue quyet dinh tien hanh song song viec thu thap va phan

Thoi gian bieu c6 the la mot cong cu hiru ich cho nghien ciiu cai tien. Doi
khi cac nha giao due khong muon bo thoi gian ra de xay dung thoi gian bieu ncn

tich sd lieu. Cach lam nay la hop If vi Sue dang hudng dan giao vien thuc hien cac
nghien curu cai tien ciia hp.

khi ban ron vdi viec giang day, ngay nao ho cung roi len do phai quan If 27 lioc
sinh Idtp 1 hoac 140 hoc sinh trung hoc co sof. Trong tinh hinh do, thoi gian

V

Thang 9

• Gui gia'y mdi tdi 20 giao vien trinh bay muc dich cua
nhdm nghien ciiu va mdi ho tham gia.

bicLi

giiip nhac nh6 nguoi nghien cijru nhiing phan viec trong de tai nghien ciiu cfm

f

Tir thang 10 den thang 5

duoc quan tarn.

hop, ghi chep, thu thap cac mSu bai cua giao vien va
hoc sinh.

Nhirng nguoi lam nghien ciiru cai tien c ^ c6 dau 6c thuc te va phai sSn siui;dieu chinh thoi gian bieu khi bat tay thirc hien de tai nghien cun. Then gian bicn
phai danh thai gian cho viec thirc hien, phan tich va chiem nghiem, sua chua b;it'

"•.

• Tien hanh phan tich sd lieu lien tuc.

Thang 7 tai trudng

• Tiep tuc phan tich sd lieu va viet dir thao cac cau tra
Icri cho cac cau hoi nghien ciiu de dua vao tiii hd so
chuyen mon.

Vi du J: Lisa Boerum. Lisa quye't dinh tien hanh thu thap so lieu troniduong he.

,

Tir thang 1 deh thang 7

cao ket qua.

suot nam hoc va luu giu phan phan tich so lieu de trinh bay trong cac dot bo'

• Trieu tap nhdm nghien ciiu hop, ghi am cac cuoc

.

Thang 9 ,

/

• Gin bao cao ban dSu cho nhdm nghien ciiu cai tieh
thiinhat.
1,