Bài giảng tâm lí học trẻ em

TÂM LÍ HỌC TRẺ EM

1

09/21/16


NỘI DUNG

2



Phần 1 – 6 tiết

LÍ THUYẾT VỀ SỰ PHÁT TRIỂN TÂM
LÍ TRẺ EM


Phần 2 – 15 tiết (12/3)

ĐẶC ĐIỂM TÂM LÍ và CÁC HOẠT
ĐỘNG CỦA HSTH


Phần 3 – 9 tiết (6/3)

TÂM LÍ HỌC DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC
HSTH
09/21/16

MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN

3

09/21/16


TÂM LÍ LÀ GÌ?

4



Ý nghĩ, tình cảm, cảm xúc của con
người



Chức năng của não



Gắn liền với hành động

09/21/16


HIỆN TƯỢNGTÂM LÍ

5



Quá trình tâm lí
(cảm giác, tri giác, tư duy, tưởng tượng…)



Trạng thái tâm lí
(bâng khuâng, nghi ngờ, chú ý, …)



Thuộc tính tâm lí
(tính khí, tính cách, năng lực, …)

09/21/16


TÂM LÍ HỌC LÀ GÌ?

6



Là một khoa học



Nguyên cứu hành vi, tinh thần, tư tưởng con người

09/21/16


TÂM LÍ GIÁO DỤC LÀ GÌ?

7



Nguyên cứu cách con người học như thế nào



Ảnh hưởng của môi trường giáo dục đến tâm lí
Tác động trong môi trường dạy và học

09/21/16


LÍ THUYẾT VỀ SỰ PHÁT TRIỂN
TÂM LÍ TRẺ EM

8

09/21/16


QUAN NIỆM VỀ TRẺ EM

9



Trẻ em là người dưới 18 tuổi.
(theo Công ước LHQ về quyền trẻ em – 1989)



“Trẻ em là công dân Việt Nam dưới
16 tuổi.”
(theo Luật Bảo vệ, chăm sóc, và Giáo dục trẻ em – 2004)

09/21/16


ĐẶC ĐIỂM CHUNG

10



Trẻ em là trẻ em.
 Có quy luật phát triển riêng, khác người
lớn.



Trẻ em là con đẻ của thời đại

 Chịu ảnh hưởng của các điều kiện xã hội,
lịch sử

Sự phát triển tâm lí tuân theo quy luật xã hội
09/21/16


QUY LUẬT CƠ BẢN VỀ SỰ
PHÁT TRIỂN TÂM LÍ

11



Tính không đồng đều của sự phát triển
tâm lí


Cơ thể (cân nặng, chiều cao, các bộ phận
cơ thể,…)



Phẩm chất năng lực

Lúc nhỏ: phát triển nhanh, mạnh
Lớn:

chậm dần, yếu dần
09/21/16

QUY LUẬT CƠ BẢN VỀ SỰ
PHÁT TRIỂN TÂM LÍ

12



Tính toàn vẹn của tâm lí


Toàn vẹn, thống nhất, bền vững



Trạng thái tâm lí  đặc điểm tâm lí cá nhân



Phụ thuộc vào động cơ chỉ đạo của trẻ
(hiểu, tác động thực tế, nhu cầu…)

09/21/16


QUY LUẬT CƠ BẢN VỀ SỰ
PHÁT TRIỂN TÂM LÍ

13



Tính mềm dẻo và khả năng bù trừ


Hệ thần kinh của trẻ mềm dẻo

 tác động giáo dục có thể làm thay đổi
tâm lí


Khả năng bù trừ
 chứa năng tâm lí này yếu, thì có chức

năng khác phát triển mạnh
09/21/16


QUAN NIỆM SAI LẦM VỀ SỰ
PHÁT TRIỂN TÂM LÍ

14



Thuyết tiền định




Thuyết duy cảm




Tâm lí = di truyền trong gen

Tâm lí = tác động của môi trường

Thuyết hội tụ hai yếu tố


Tâm lí =

Di truyền
(quyết định)

Môi trường
(điều kiện)
09/21/16


15

QUAN NIỆM TÂM LÍ HỌC
DUY VẬT BIỆN CHỨNG
VỀ SỰ PHÁT TRIỂN TÂM LÍ TRẺ EM

09/21/16

16



 Tâm lí = quá trình lĩnh hội kinh nghiệm
của loài người



 Tâm lí = quá trình hình thành các hệ
thống chức năng não



 Trí tuệ = sự hình thành các hành động
trí tuệ

09/21/16


VAI TRÒ CỦA GIÁO DỤC VÀ
SỰ PHÁT TRIỂN TÂM LÍ

17



Dạy học và giáo dục có vai trò chủ đạo



Vạch ra chiều hướng cho sự phát triển
nhân cách



Tạo điều kiện cho tiềm năng được bộc lộ



Bù đắp những thiếu hụt do khuyết tật /
bệnh tật



Uốn nắn những nét xấu tự phát của môi
trường
09/21/16


TỰ KIỂM TRA

18

09/21/16


19

CÁC QUAN ĐIểM SAU ĐÂY MIÊU
Tả TÍNH CHấT CủA THUYếT TL
NÀO?

1.

Trong sự phát triển của trẻ em, di truyền có
vai trò quyết định, còn môi trường là điều
kiện để biến những đặc điểm tâm lí đã được
di truyền thành hiện thực.

2.

Sự phát triển tâm lí trẻ em là kết quả của
quá trình hoạt động tích cực của trẻ.

3.

Sự tác động qua lại giữa di truyền và mội
trường quyết định sự phát triển tâm lí của
trẻ.
09/21/16


20

CÁC QUAN ĐIểM SAU ĐÂY MIÊU
Tả TÍNH CHấT CủA THUYếT TL
NÀO?
4. Sự phát triển tâm lí của trẻ em là quá

trình trẻ lĩnh hội nền VHXH của loài
người bằng hoạt động của chính mình.
5. Trẻ sơ sinh như “tờ giấy trắng” mà
người lớn muốn vẽ lên cái gì tùy ý.

09/21/16


21

CÁC MÔ Tả SAU ĐÂY MIÊU Tả
QUY LUậT PHÁT TRIểN TÂM LÍ
NÀO?

1.

Khi một chức năng tâm lí nào đó phát triển
yếu hoặc thiếu thì những chức năng khác
phát triển mạnh hơn bình thường.

2.

Sự phát triển tâm lí là sự biến dần các trạng
thái tâm lí thành các đặc điểm tâm lí cá
nhân.

3.

Trẻ em càng nhỏ phát triển càng nhanh,

càng mạnh, càng lớn lên thì tốc độ phát
triển càng chậm dần.
09/21/16


TÂM LÍ HỌC TRẺ EM

22


CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN
TÂM LÍ TRẺ EM

23


NGHIÊN CỨU CỦA JEAN
PIAGET (1896 – 1980)
4 giai đoạn lớn của quá trình phát triển trí tuệ:
0 tuổi – 2 tuổi

Giai đoạn cảm giác – vận động
(sensori – motor stage)

2 tuổi – 6, 7 tuổi

Giao đoạn tiền thao tác
(pre-operational stage)

6, 7 tuổi – 11, 12 tuổi

Giai đoạn thao tác cụ thể
(concrete operational stage)

Sau 11, 12 tuổi

Giai đoạn thao tác hình thức
(formal operational stage)

24


NGHIÊN CỨU CỦA JEAN
PIAGET (1896 – 1980)

 Giai

đoạn cảm giác – vận động



Hình thành các cấu trúc



Xây dựng cái hiện thực



Phát sinh tri giác và hình thành mầm mống trí

khôn suy ngẫm

25