Bài giảng chăm sóc sức khỏe ban đầu

CHĂM SÓC SỨC KHỎE BAN ĐẦU
Dương Phúc Lam


Mục tiêu





Nêu được 10 nội dung tuyên ngôn Alma Ata
Nêu được 8 nội dung CSSKBD
Trình bầy 6 ý nghĩa của tuyên ngôn Alma Ata
Liệt kê 10 nội dung CSSKBD


Nội dung tuyên ngôn Alma-Ata
Sự ra đời tuyên ngôn Alma-Ata
12/9/1978 tại Alma-Ata (Kazắcxtan) Hội nghị quốc tế về y tế gồm 150 đoàn
đại biểu các nước đã bàn về phục vụ y tế cơ sở.
Tại hội nghị này,












quyền con người về bảo vệ và củng cố “Sức khỏe là một quyền
cơ bản của con người. Việc đạt được tình trạng sức khỏe cao
nhất là một mục tiêu xã hội rất quan trọng, liên quan đến toàn
bộ thế giới và đòi hỏi sự tham gia của nhiều khu vực kinh tế xã
hội ngoài ngành y tế”.
Để bảo đảm “mỗi người đều có quyền hưởng một mức sống bao
gồm cơm ăn, áo mặc, nhà ở, chăm sóc y tế và phục vụ xã hội
cần để duy trì sức khỏe và thỏa mãn nhu cầu của chính bản thân
và gia đình họ...”,
việc chăm sóc sức khỏe ban đầu đang trở thành cơ sở, mục tiêu
và là một vấn đề cấp bách, có tính thời sự của cả thế giới, đặc
biệt của các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.


Tuyên ngôn Alma-Ata
và chiến lực sức khỏe


Nội dung tuyên ngôn Alma-Ata (10 điểm)












Khẳng định lại khái niện sk và quyền cơ bản
Thừa nhận sự chênh lệch tình hình sk của các dân tộc
Sự phát triển kt-xh có tầm quan trọng cơ bản
Mọi người có quyền và có bổn phận
Trách nhiệm của CP
Nêu khái niệm CSSKBD
Nội dung CSSKBS và điều kiện thực hiện
Các CP thực hiện CSSKBD
Trách nhiệm hợp tác các nước
Đạt mục tiêu sk chấp nhận được năm 2000.


Tuyên ngôn Alma-Ata
và chiến lực sức khỏe


Nội dung CSSKBD (8 nội dung)









GDSK thay đổi lối sống và thói quen có hại
Cung cấp đầy đủ thực phẩm và dinh dưỡng hợp lý.

Cung cấp nước sạch và VSMT
CSSKBMTE trong đó có KHHGD
Tiêm chủng phòng 6 bệnh nhiễm trùng ở trẻ em
Phòng chống các bệnh dịch lưu hành địa phương
Điều trị hợp lý bệnh và vết thương thông thường
Cung cấp các loại thuốc thiết yếu


Tuyên ngôn Alma-Ata
và chiến lực sức khỏe


Ý nghĩa của tuyên ngôn Alma-Ata









Phê phán y học cổ điển: trị, kỹ thuật cao, cá
nhân
Lên án sự bất công
CSSKBD (tiến bộ: dự phòng, kinh nghiệm nhân
dan, kỹ thuật đơn giản)
Vai trò làm chủ của nhân dân
Pp làm việc tiến bộ: lòng ghép, phối hợp
Vai trò kt-xh, chính trị-tâm lý.

Tuyên ngôn Alma-Ata
và chiến lực sức khỏe


Chiến lược sức khỏe: dân giàu nước
mạnh,ấm no hạnh phúc







Clsk toàn cầu: thống nhất CL khu vực và quốc
gia
Đại hội đồng y tế thế giới thông qua 1981
CLSK quốc gia: nết lớn về hành động cần thiết
trong các ngành, vấn đề và gq vấn đề bằng các
chương trình cụ thể
Chiến lược sk khu vực: giúp các nước trong khu
vực vượt qua trở ngại trong việc thực hiện


Tuyên ngôn Alma-Ata
và chiến lực sức khỏe


Chiến lược sức khỏe: dân giàu nước

mạnh,ấm no hạnh phúc


CLSK quốc gia VN:








CSSKBD tốt hơn hiện nay
Xây dựng chiến lược theo địa dư kinh tế
Dự phòng tích cực
Nâng cao chất lượng KCB và PHCN
Kết hợp chuyên sâu và CSSKBD
Thuốc và TTB thiết yếu
Kết hợp đông tây y


CSSKBD
Một số khái niệm và định nghĩa




Định nghĩa sức khỏe:
“Sức khỏe là một trạng thái thoải mái đầy đủ
(toàn diện) về thể chất, tâm thần và xã hội;

chứ không chỉ bó hẹp vào nghĩa là không có
bệnh hay thương tật”


CSSKBD
Một số khái niệm và định nghĩa




Chăm sóc sức khỏe ban đầu:
là những chăm sóc thiết yếu được xây dựng
trên những phương pháp và kỹ thuật thực
hành, có cơ sở khoa học và chấp nhận được về
mặt xã hội, có thể phổ biến rộng rãi cho các cá
nhân và các gia đình trong cộng đồng xã hội
để mọi người tự nguyện tự giác tham gia và
thực hiện.


CSSSBK
Một số khái niệm và định nghĩa




Chăm sóc sức khỏe ban đầu:
Rõ ràng chăm sóc sức khỏe ban đầu là bước
tiếp xúc đầu tiên với cá nhân , gia đình và cộng
đồng; gần nhất nơi sống và nơi làm việc của

nhân dân, là thành phần đầu tiên, là một bộ
phận trọng yếu của một quá trình liên tục chăm
sóc sức khỏe và là nhân trung tâm của hệ
thống y tế quốc gia và thế giới


CSSKBD
Một số khái niệm và định nghĩa




Chăm sóc sức khỏe ban đầu:
Chăm sóc sức khỏe ban đầu là chăm sóc toàn
diện (phòng bệnh, chữa bệnh,môi trường và
các điều kiện sống v.v...) nhằm mang lại cho
mỗi người một sức khỏe để họ sống, lao động
một cách có hiệu quả và tham gia tích cực vào
đời sống xã hội của cộng đống


CSSKBD
Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe:
Trên cơ sở các khái niệm trên cho chúng ta
thấy rằng sức khỏe là một vấn đề tổng hợp
do nhiều yếu tố khác nhau chi phối










Lương thực, thực phẩm
Nhà ở, tiện nghi
Rèn luyện thân thể, thể dục thể thao
Văn hóa, giáo dục
Chế độ tôn giáo


CSSKBD
Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe








Tình hình quốc tế
Môi trường gia đình
Môi trường lao động
Giao thông, thông tin liên lạc
Môi trường thiên nhiên


CSSKBD

Các khuyến cáo của hội nghị Alma-Ata


















Mối quan hệ qua lại giữa sk-ft
Vai trò của chính quyền trong CSSKBD
Sự phối hợp về sk
Nội dung CSSKBD
CSSKBD toàn diện ở mức địa phương
HỖ trọ CSSKBD trong hệ thống y tế quốc gia
Những nhu cầu đặc biệt của nhóm khó khăn và nguy cơ cao
Vai trò, đào tạo nhân lực y tế và CSSKBD
Động viên phục vụ cho vùng xa xôi hẻo lánh
Kỹ thuật thích hợp, hỗ trợ hậu cần cho CSSKBD
Thuốc thiết yếu cho CSSKBD

Hành chính và quan lý CSSKBD
Nghiên cứu các dịch vụ và hoạt động y tế
Nguồn lực, sự cam kết quốc gia, chiến lược quốc gia về CSSKBD
Hợp tác kỷ thuật, hỗ trợ quốc tế, vai trò WHO và quỹ nhi đồng LHQ
cho CSSKBD


CSSKBD
Các nguyên lý CSSKBD











Tính công bằng: nhu cầu, nhân đạo, bao phủ
Tăng cường sk, dự phòng và PHCN: ô nhiễm mt,
nước sạch, dd hợp lý, tăng đề kháng
Sự tham gia của cộng đồng: quyền và nghĩa vụ
Kỹ thuật thích hợp: khả năng, điều kiện địa
phương (vh, phong tục, truyền thống, nguồn lực)
Lòng ghép phối hợp liên ngành (kt-xh)
Sự chấp nhận, tiếp cận, chi trả, giới, độ bao phủ

CSSKBD
10 nội dung CSSKBD ở VN










1. Giáo dục sức khỏe ban đầu
2. Cải thiện điều kiện ăn uống, dinh dưỡng
3. Cung cấp nước sạch, các biện pháp thanh
khiết nước cơ bản
4. Bảo vệ bà mẹ, trẻ em, trong đó có kế
hoạch hóa gia đình
5. Tiêm chủng phòng chống các bệnh lây
truyền phổ biến ở trẻ em


CSSKBD
10 nội dung CSSKBD ở VN










6. Dự phòng và chống các bệnh dịch lưu hành
địa phương
7. Chữa các bệnh và thương tổn thông
thường
8. Cung cấp thuốc thiết yếu
9. Quản lý sức khỏe
10. Củng cố và kiện toàn mạng lưới y tế cơ sở