Đánh giá kết quả thực hiện đề án xây dựng nông thôn mới tại xã tuy lộc, thành phố yên bái, tỉnh yên bái

TRƯỜNG ĐẠII HỌC
H
TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
NG HÀ N
NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

LÊ THỊ VÂN ANH

ĐỒ
Đ ÁN TỐT NGHIỆP

ĐÁNH
ÁNH GIÁ KẾT
K
QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ ÁN XÂY DỰNG
NG
NÔNG THÔN MỚI
M TẠI XÃ TUY LỘC, THÀNH PHỐ YÊN BÁI,
TỈNH YÊN BÁI

Hà Nội – 6/2015

1


TRƯỜNG ĐẠII HỌC
H
TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
NG HÀ N
NỘI

KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

LÊ THỊ VÂN ANH

ĐÁNH GIÁ KẾT
T QUẢ
QU THỰC HIỆN ĐỀ ÁN XÂY DỰNG
D
NÔNG THÔN MỚI
M TẠI XÃ TUY LỘC,
C, THÀNH PHỐ
PH YÊN
BÁI, TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã ngành: 52850103

NGƯỜII HƯỚNG
HƯ
DẪN: TS. NGUYỄN THỊ HẢI YẾN

Hà Nội – 2015
2


MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH .................................................................
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... 1
ĐẶT VẤN ĐỀ......................................................................................................... 2
1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................... 2

2. Mục đích, yêu cầu của đề tài ............................................................................ 3
2.1. Mục đích của đề tài .................................................................................... 3
2.2. Yêu cầu của đề tài ...................................................................................... 3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NÔNG THÔN MỚI ............................................. 4
1.1. Cơ sở lý luận về nông thôn mới ..................................................................... 4
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 4
1.1.1.1. Khái niệm nông thôn ......................................................................... 4
1.1.1.2. Khái niệm nông dân .......................................................................... 5
1.1.1.3. Khái niệm nông thôn mới .................................................................. 6
1.1.2. Sự cần thiết phải xây dựng nông thôn mới............................................... 7
1.1.3. Vai trò của xây dựng nông thôn mới........................................................ 8
1.2. Cơ sở pháp lý về nông thôn mới .................................................................... 9
1.2.1. Một số văn bản quy định hiện hành ......................................................... 9
1.2.2. Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới ................. 10
1.2.2.1. Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới ........................................... 10
1.2.2.2. Mục tiêu của chương trình .............................................................. 11
1.2.2.3. Thời gian, phạm vi thực hiện chương trình ...................................... 12
1.2.2.4. Nội dung chương trình ................................................................... 12
1.2.2.5. Vốn và nguồn vốn thực hiện chương trình....................................... 12
1.3. Cơ sở thực tiễn về nông thôn mới ................................................................ 13
1.3.1. Mô hình xây dựng nông thôn mới của một số nước trên thế giới ........... 13
1.3.1.1. Mô hình nông thôn mới ở Hàn Quốc ............................................... 13
1.3.1.2. Mô hình nông thôn mới ở Trung Quốc ............................................ 14
1.3.1.3. Mô hình nông thôn mới ở Đài Loan ................................................ 15
1.3.2. Xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam.................................................... 17
CHƯƠNG 2: PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ...................................................................................................... 20

3

2.1. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 20
2.1.1. Phạm vi không gian ............................................................................... 20
2.1.2. Phạm vi thời gian .................................................................................. 20
2.2. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 20
2.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................... 20
2.4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 20
2.4.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu ...................................................... 20
2.4.2. Phương pháp điều tra thu thập số liệu, tài liệu ....................................... 20
2.4.3. Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu .................................................. 20
2.4.4. Phương pháp so sánh ............................................................................. 21
2.4.5. Phương pháp minh họa bằng bản đồ, biểu đồ ........................................ 21
2.4.6. Phương pháp kế thừa ............................................................................. 21
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................................. 22
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã Tuy Lộc, thành phố Yên Bái, tỉnh
Yên Bái .............................................................................................................. 22
3.1.1.Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 22
3.1.1.1. Vị trí địa lý...................................................................................... 22
3.1.1.2. Địa hình địa mạo ............................................................................. 22
3.1.1.3. Khí hậu ........................................................................................... 22
3.1.1.4. Địa chất thủy văn ............................................................................ 23
3.1.1.5. Các nguồn tài nguyên ...................................................................... 23
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 24
3.1.2.1. Cơ cấu kinh tế ................................................................................. 24
3.1.2.2. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế ........................................... 25
3.1.2.3. Dân số, lao động, việc làm và thu nhập ........................................... 27
3.1.3. Đánh giá tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................. 29
3.1.3.1. Thuận lợi......................................................................................... 29
3.1.3.2. Khó khăn ........................................................................................ 30

3.2. Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất tại xã Tuy Lộc, thành phố Yên Bái,
tỉnh Yên Bái ....................................................................................................... 31
3.2.1. Tình hình quản lý đất đai xã Tuy Lộc .................................................... 31
3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất xã Tuy Lộc........................................................ 34
3.3. Đánh giá kết quả thực hiện đề án xây dựng nông thôn mới .......................... 36
4


3.3.1. Các căn cứ xây dựng đề án .................................................................... 36
3.3.2. Tổ chức thực hiện đề án ........................................................................ 37
3.3.3. Kết quả thực hiện đề án ......................................................................... 37
3.3.3.1. Quy hoạch và hiện trạng quy hoạch ................................................. 37
3.3.3.2. Hạ tầng kinh tế - xã hội ................................................................... 38
3.3.3.3. Kinh tế và tổ chức sản xuất.............................................................. 44
3.3.3.4. Văn hóa – xã hội – môi trường ........................................................ 46
3.3.3.5. Hệ thống chính trị ........................................................................... 48
3.3.3.6. Tiến độ hoàn thành và vốn .............................................................. 55
3.3.4. Đánh giá chung ..................................................................................... 58
3.3.4.1. Những mặt được ............................................................................. 58
3.3.4.2. Những tồn tại, hạn chế .................................................................... 59
3.3.4.3. Hiệu quả đạt được sau khi thực hiện đề án ...................................... 59
3.3.4. Đề xuất giải pháp .................................................................................. 68
3.3.4.1. Giải pháp về khoa học công nghệ áp dụng vào sản xuất .................. 68
3.3.4.2. Giải pháp về văn hóa xã hội ............................................................ 68
3.3.4.3. Giải pháp về chính sách .................................................................. 68
3.3.4.4. Giải pháp về công tác quản lý ......................................................... 69
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 70
1. Kết luận.......................................................................................................... 70
2. Kiến nghị ....................................................................................................... 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 72

5


DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH
Bảng 3.1: Diện tích, năng suất và sản lượng các cây trồng chính của xã Tuy Lộc
năm 2014............................................................................................................... 25
Bảng 3.2: Hiện trạng phân bố dân cư xã Tuy Lộc năm 2014 .................................. 28
Bảng 3.3: Hiện trạng phân bố lao động theo khu vực của xã Tuy Lộc năm 2014 ... 28
Bảng 3.4: Hiện trạng sử dụng đất xã Tuy Lộc ........................................................ 35
Bảng 3.5: Bảng tổng hợp mức độ đạt được các tiêu chí xây dựng nông thôn mới xã
Tuy Lộc giai đoạn 2011 – 2014 ............................................................................. 50
Bảng 3.6: Bảng tổng hợp vốn thực hiện theo các tiêu chí xây dựng nông thôn mới 57
Bảng 3.7: Một số dự án điển hình đem lại thu nhập cao theo đề án nông thôn mới
của xã Tuy Lộc ...................................................................................................... 64
Bảng 3.8: Một số công trình tiêu biểu được xây dựng theo đề án Nông thôn mới .. 67

Hình 2.1 : Cơ cấu kinh tế xã Tuy Lộc năm 2014 .................................................... 24
Hình 3.1: Cơ cấu sử dụng đất theo 3 loại đất chính: Đất nông nghiệp, đất phi nông
nghiệp và đất chưa sử dụng của xã Tuy Lộc .......................................................... 34
Hình 3.2: Bằng công nhân xã Tuy Lộc đạt chuẩn nông thôn mới ........................... 56
Hình 3.3: Đường vào khu dân cư và đường nội đồng của xã được bê tông hóa ...... 60
Hình 3.4: Trụ sở ủy ban nhân dân và nhà văn hóa mới của xã................................ 62
Hình 3.5: Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế xã Tuy Lộc giai đoạn 2010 – 2014 ......... 63
Hình 3.6: Rác thải trước đây không được thu gom (bên trái) và công nhân thu gom
rác trên đường làng (bên phải) ............................................................................... 66

6

LỜI CẢM ƠN

Để nghiên cứu và hoàn thành đồ án tốt nghiệp này, ngoài sự nỗ lực của bản
thân tôi còn nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ các cá nhân, tổ chức từ trong và
ngoài trường.
Vậy qua đây tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến toàn thể thầy cô giáo
trong Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, đặc biệt là thầy cô thuộc
khoa Quản lý đất đai đã dạy dỗ, dìu dắt tôi trong suốt thời gian tôi học tại trường,
giúp tôi có kiến thức chuyên sâu về ngành quản lý đất đai.
Tôi xin cảm ơn các cán bộ thuộc Ủy ban nhân dân xã Tuy Lộc, thành phố
Yên Bái, tỉnh Yên Bái đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình
nghiên cứu, thu thập số liệu và khảo sát thực tế tại địa phương.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến Tiến sĩ Nguyễn Thị Hải
Yến, người đã giảng dạy, tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành đồ án tốt
nghiệp của mình.
Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng để hoàn thiện đồ án một cách hoàn chỉnh
nhất, tuy nhiên khó tránh khỏi thiếu xót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự nhận
xét, góp ý, bổ sung của quý Thầy, Cô giáo để đồ án được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

Sinh viên

Lê Thị Vân Anh

1


ĐẶT VẤN ĐỀ
1.Tính cấp thiết của đề tài
Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới là một chương

trình tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội, chính trị và an ninh quốc phòng bao
gồm 5 nhóm chia làm 19 tiêu chí. Hiện nay, chương trình này đang được thực hiện
tại nhiều địa phương trong cả nước và đạt được nhiều thành quả đáng kể, góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người dân và
làm cho bộ mặt nông thôn Việt Nam ngày càng thay đổi tốt đẹp. Mô hình này đã và
đang được nhân rộng trong phạm vi cả nước.
Xã Tuy Lộc nằm trên trục đường Yên Bái - Khe Sang, cách thành phố Yên
Bái 5 km về phía Tây Bắc. Sản xuất nông nghiệp của xã còn manh mún và nhỏ lẻ, sản
xuất mang tính nghề nông truyền thống, các sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế
cao còn ít, các nghành nghề thương mại dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ phát
triển còn chậm, thu nhập bình quân của người dân còn thấp. Quá trình tăng trưởng kinh
tế - xã hội của xã hiện nay đã có những bước phát triển tích cực, đời sống nhân dân
ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã
hội phục vụ cho các hoạt động sản xuất, văn hoá, xã hội chưa được quan tâm đúng
mức. Đầu tư xây dựng cơ bản còn manh mún, tự phát, quy hoạch xây dựng sử dụng đất
không đồng bộ, thiếu dự báo, định hướng cụ thể gây ảnh hưởng đến tổ chức sản xuất,
kinh doanh, cũng như các hoạt động xã hội.
Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành
Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, phấn đấu đạt
mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần dân cư nông thôn, hài hòa giữa
các vùng. Xây dựng nền nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại bền vững,
sản xuất hàng hóa lớn có năng suất, chất lượng, hiệu quả cao đồng thời xây dựng
nông thôn mới có kết cấu hạ tầng, kinh tế - xã hội hiện đại có cơ cấu kinh tế và
các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý gắn nông nghiệp với công nghiệp dịch vụ,
đô thị theo quy hoạch xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc,

2


môi trường sinh thái được bảo vệ, nâng cao sức cạnh tranh của hệ thống chính

trị.
Trong những năm qua, Đảng và nhà nước ta đã quan tâm chỉ đạo thực
hiện nhiệm vụ về phát triển nông thôn từ ban hành các chính sách hỗ trợ đầu tư
xây dựng mô hình thí điểm xây dựng nông thôn mới nhằm rút kinh nghiệm, đề
xuất các cơ chế chính sách và phương pháp triển khai trên diện rộng. Xã Tuy
Lộc, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái cũng đã và đang bắt tay vào xây dựng mô
hình nông thôn mới và đã đạt được một số tiêu chí cơ bản.
Xuất phát từ thực tế trên và được sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Hải
Yến – trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, tôi tiến hành thực hiện
đề tài: “Đánh giá kết quả thực hiện đề án xây dựng nông thôn mới tại xã Tuy
Lộc, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái”.
2. Mục đích, yêu cầu của đề tài
2.1. Mục đích của đề tài
- Đánh giá kết quả thực hiện đề án nông thôn mới tại xã Tuy Lộc, thành phố Yên
Bái, tỉnh Yên Bái theo Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới và hiệu quả mà đề án
mang lại;
- Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả đề án trên địa bàn xã trong
thời gian tới.
2.2. Yêu cầu của đề tài
- Nội dung đề tài bám sát Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới, tuân thủ theo quy
định của pháp luật;
- Số liệu, tài liệu thu thập được phải trung thực, khách quan, chính xác.

3