Lối sống của người hoa

XD - IV - YK

Lối Sống Của Người Hoa
Bài tập môn Xã Hội Học Lối Sống.
Thực hiện: Xuân Diệu


Định nghĩa lối sống theo quan điểm của một số nhà khoa
học trên thế giới

(dẫn theo Báo cáo khoa học đề tài cấp Bộ 2001, tr. 9).

XD - IV - YK

Đumốp Z. và đồng sự của ông cho rằng, “Lối sống trước hết là những điều kiện,
trong đó, con người tự tái sản xuất về mặt sinh học cũng như về mặt xã hội.
Đó là toàn bộ những hình thức hành vi hàng ngày, ổn định và điển hình của
con người”


 Đôbơrianôp: “Lối sống là sinh hoạt cá nhân, chủ quan hóa của hệ thống những quan
hệ xã hội, của toàn bộ tổng thể những điều kiện sống, thể hiện trong hoạt động của
con người” (V. Đobơrianop, 1985, Xã hội học Mac-Lenin, NXB Thông tin lý luận, Hà Nội ,
1985,tr.213)
XD - IV - YK

Sôrôkhôva: “Lối sống là toàn bộ những hình thức hoạt động sinh sống tiêu biểu, là
phương thức hoạt động đã được xác định” (Theo Nguyễn Ánh Hồng, 2005, tr. 12)


 Định nghĩa của Daxêpin: “Lối sống là tập hợp những hình thức hoạt động của

XD - IV - YK

con người trong một thể thống nhất với môi trường hoạt động của xã hội và cá
nhân”. Tác giả này còn nêu 5 dạng hoạt động của lối sống là: hoạt động cải
tạo, hoạt động định hướng, hoạt động giao tiếp và hoạt động nghệ thuật
(Theo Nguyễn Ánh Hồng, 2005, tr. 13),


Khái quát về người Hoa
 Dân tộc Hoa là những người gốc Trung Quốc định cư ở Việt Nam và đa số có

 Đây là một trong các dân tộc tại Việt Nam có dân số giảm trong 10 năm
(1999-2009) theo số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam.

XD - IV - YK

quốc tịch Việt Nam. Các tên gọi khác: Khách Trú, người Hán, người Tàu, Ba
Tàu. Nếu xếp theo phân loại của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thì họ là dân
tộc Hán.


 Theo thống kê của cuộc điều tra dân số năm 1999, tổng số người Hoa ở Việt
Nam là 862.371 (1,13% dân số ở Việt Nam), được xếp hạng thứ sáu, trong
đó có khoảng 50% người Hoa sinh sống tại vùng Chợ Lớn của Thành phố Hồ
Chí Minh. Họ tập trung đông nhất ở các khu thương mại trong Quận
5, 11 (khoảng 45% dân số mỗi quận), 6, 8, 10 
XD - IV - YK

 Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, người Hoa ở Việt Nam có dân
số 823.071 người, có mặt tại tất cả 63 tỉnh, thành phố. Người Hoa cư trú tập

Hoa tại Việt Nam), Đồng Nai (95.162 người), Sóc Trăng (64.910 người), Kiên
Giang (29.850

người), Bạc

Liêu (20.082

người), Bắc Giang (18.539 người)

người), Bình

Dương (18.783

XD - IV - YK

trung tại: thành phố Hồ Chí Minh (414.045 người, chiếm 50,3% tổng số người


 Với 5 nhóm ngôn ngữ chính: Quảng Đông, Triều Châu, Phúc Kiến, Hải

XD - IV - YK

Nam và tiếng Khách Gia (Hakka, đôi khi còn gọi là tiếng Hẹ). Số người Hoa còn
lại sinh sống ở các tỉnh toàn quốc, mà hầu hết là ở nhiều tỉnh miền Tây Việt
Nam.

Về đặc điểm kinh tế, tổ chức cộng đồng
 Người dân tộc Hoa ở vùng nông thôn chủ yếu sống bằng nghề nông, xem lúa
nước là đối tượng canh tác chính. Ở các thành phố, thị xã, thị trấn họ làm
nghề dịch vụ, buôn bán...
Ðồng Nai); làm giấy súc, làm nhang (Thành phố Hồ Chí Minh)... Một bộ phận
người dân tộc Hoa cư trú ở ven biển sống chủ yếu bằng nghề làm muối và
đánh cá.

XD - IV - YK

 Tiểu thủ công nghiệp khá phát triển như nghề gốm (Quảng Ninh, Sông Bé,


XD - IV - YK


 Người dân tộc Hoa thường cư trú tập trung thành làng xóm hoặc đường phố, tạo thành
khu vực đông đúc và gắn bó với nhau. Trong đó các gia đình cùng dòng họ thường ở
quây quần bên nhau.

 Xã hội phân hoá giai cấp sâu sắc và mang tính phụ quyền cao. Mối quan hệ với những
XD - IV - YK

người cùng họ được hết sức coi trọng. Mỗi một dòng họ có một từ đường để thờ cúng.
Hàng năm vào một ngày nhất định, những người cùng họ tụ tập tại từ đường để làm lễ
giỗ tộc họ. Những hoạt động kinh doanh, sản xuất thường có các hội nghề nghiệp
tương ứng


XD - IV - YK

Về tổ chức gia đình
 Trong gia đình người Hoa, người chồng hoặc người cha là chủ hộ; chỉ con trai

 Hôn nhân của người dân tộc Hoa do cha mẹ quyết định, nạn tảo hôn thường
xảy ra. Khi tìm vợ cho con, người Hoa chú trọng đến sự "môn đăng, hộ đối"
giữa hai gia đình và sự tương đồng về hoàn cảnh kinh tế cũng như về địa vị xã
hội.

XD - IV - YK

được thừa kế gia tài và con trai cả luôn được phần hơn. Cách đây khoảng 4050 năm vẫn còn những gia đình lớn có tới 4-5 đời, đông tới vài chục người.
Nay họ sống theo từng gia đình nhỏ.


 Việc ma chay theo phong tục người Hoa phải trải qua lần lượt các bước như lễ báo
tang, lễ phát tang, lễ khâm liệm, lễ mở đường cho hồn người chết, lễ chôn cất, lễ
đưa hồn người chết đến cõi "Tây thiên Phật quốc", lễ đoạn tang... 

 Trong thờ cúng, nổi bật ở tín ngưỡng dân gian là thờ cúng tổ tiên, gia tộc, dòng họ,
thờ cúng các vị thần phù hộ như thần bếp, thổ địa, thần tài... và một số vị thánh, bồ
tát như Quan Công, Bà Thiên Hậu, Ông Bổn, Nam Hải Quan Âm...

 Hệ thống chùa miếu khá phát triển. Chùa miếu của người dân tộc Hoa thường gắn
XD - IV - YK

liền với các hội quán, trường học. Ðó cũng là nơi sinh hoạt văn hoá cộng đồng, nơi
diễn ra các lễ hội.

Về văn hóa, phong tục tập quán
 Đối với nhà cửa, những người làm nghề nông thường sống thành thôn xóm.
Làng thường ở ven chân núi, trong cánh đồng, trải dài trên bờ biển, gần nguồn
nước, giao thông thuận tiện.
tập trung trong các khu phố riêng. Nhà ở cổ truyền của người dân tộc Hoa có
những đặc trưng mang dấu ấn của người phương Bắc rất rõ

XD - IV - YK

 Trong làng, nhà ở bố trí sát nhau theo dòng họ. Ở thành thị họ thường sống


 Về ăn uống, lương thực chính của người dân tộc Hoa là gạo nhưng trong bữa
ăn thường có các loại như mì xào, hủ tiếu... Ở các gia đình bình dân, buổi
sáng điểm tâm bằng cháo trắng với trứng vịt muối, còn những nhà khá giả
hơn là hủ tiếu, bánh bao, xíu mại...

 Người dân tộc Hoa có kỹ thuật nấu ăn giỏi, thích các món ăn xào mỡ với gia

 Những dịp hội hè, lễ, tết nam giới cũng quen dùng rượu. Thuốc lá được nhiều
người hút, kể cả phụ nữ, nhất là những người phụ nữ có tuổi.

XD - IV - YK

vị. Thức uống của người dân tộc Hoa ngoài tác dụng giải khát còn là loại thuốc
mát, bồi dưỡng "lục phủ, ngũ tạng". Các loại trà sâm, hoa cúc... là những thứ
thông dụng trong mọi gia đình.

Kết luận
Người Hoa sinh sống lâu trên đất Việt và trở nên Việt hóa. Nhưng không phải
hoàn toàn, họ vẫn giữ những đặc trưng riêng về ngôn ngữ, tư tưởng, cách sinh

Cấu kết cộng đồng cao, phát triển về buôn bán kinh doanh và các dạng dịch vụ
Có những đóng góp lớn trong sự phát triển kinh tế - xã hội, đa dạng hóa ngành
nghề, tích lũy kinh nghiệm trong đời sống.

XD - IV - YK

hoạt và tổ chức trong gia đình và trong lao động sản xuất.