Chủ đề: Lễ hội tại chùa Chatarangsay

CƠ SỞ VĂN HOÁ VIỆT NAM
Chủ đề: Lễ hội tại chùa Chatarangsay

I) Đôi nét về lịch sử và kiến trúc chùa Chatarangsay
Thành phố Hồ Chí Minh bao gồm 19 quận và 5 huyện, tổng diện tích 2.095,06 km² kéo theo
đó là đa dạng về văn hoá kèm theo nhiều ngôi chùa nổi tiếng như chùa Giác Lâm , Chùa vĩnh
Nghiêm, Chùa Hoằng Pháp và Chùa Xá Lợi… Nhưng có một ngôi Chùa nằm Tọa lạc ở số
164/235 đường Trần Quốc Thảo,quận 3, TP HCM, chùa Chantarangsay (còn gọi là
Candaransi - có nghĩa là Ánh Trăng trong tiếng Việt) là ngôi chùa Khmer độc đáo do nhà tu
hành người Khmer Lâm Em sáng lập từ năm 1946. Kể từ khi hoạt động, chùa đã qua bảy lần
trùng tu, diện tích hiện tại là 4.500 m2.
TOÀN CẢNH CHÙA
CHATARANGSAY

NGÔI CHÍNH ĐIỆN

CỔNG CHÙA
CHATARANGSAY

GIỮA CHÍNH ĐIỆN TÔN TRÍ
KIM THÂN ĐỨC Phật

II ) Một số lễ hội văn hoá được tổ chức tại chùa Chataransay
1.Chol Chnam Thmay (lễ vào năm mới)


Thời Gian: giữa tháng Tư dương lịch và không có ngày cố định, diễn ra trong 3 ngày
Hoạt động: 3 ngày Tết của người Khmer, mỗi ngày lại có tên gọi khác nhau và hầu hết các hoạt
động lễ hội đều được tổ chức tại chùa. Ngày thứ nhất gọi là “Maha Songkran”, đây là ngày mọi
người đến chùa dâng hương, cúng tế tổ tiên. Vào dịp này, người Khmer sẽ dùng nước thơm để
rửa mặt buổi sáng, tắm rửa thân thể vào buổi chiều và rửa chân vào buổi tối. Ngày thứ hai gọi là

“Virak Wanabat”, đây là ngày mọi người sẽ làm từ thiện cho những người bất hạnh. Ngày thứ ba
gọi là “Tngay Leang Saka”, đây là ngày mọi người dung nước thơm để tắm Phật, trẻ nhỏ dùng
nước thơm để rảy lên người các bậc trưởng bối, họ cho rằng làm như thế sẽ đem đến sự trường
thọ và hạnh phúc. Và đây là ngày quan trọng nhất vì ngày này được xem như là ngày trả nợ, trả
lễ, báo hiếu cho ông bà, tổ tiên, ơn Phật. Nếu ai vắng mặt vào ngày này sẽ bị coi như chưa đi
chùa, chưa hành lễ báo hiếu cho tổ tiên, chưa xóa bỏ nợ nần.
Ý Nghĩa: Tết Chol Chnam Thmay có vai trò quan trọng trong đời sống cũng như tín ngưỡng của
người Khmer nói riêng và phật giám Nam tông nói chung. Cũng như Tết cổ truyền của các dân
tộc khác, Tết Chol Chnam có ý nghĩa quan trọng đối với người Khmer Nam Bộ vì đây là ngày
mở đầu năm mới, mở đầu thời vụ mới, cũng là ngày hạnh phúc tươi vui nhất trong năm mới.
Tết Chôl Chnăm Thmây

Phật tử đến tham gia

HT.Danh Lung cùng chư Tăng thực hiện nghi thức tắm Phật


2. Lễ Đôn-ta
Thời Gian: từ ngày 29 tháng Tám đến mùng 1 tháng Chín âm lịch.
Hoạt động: Trong ba ngày Đôn-ta có nhiều hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, phong tục, tập quán
diễn ra đan xen với nhau. Ngày thứ nhất, họ dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ tổ tiên và bày mâm cúng,
sau đó họ khấn vái ông bà tổ tiên về dự lễ. Ngày thứ hai, họ mời linh hồn ông bà tổ tiên vào chùa
nghe sư sãi tụng kinh và tổ chức vui chơi đến trưa mới đưa linh hồn ông bà về nhà. Ngày thứ ba,
nhiều nhà mời bà con lối xóm, sư sãi đến nhà tụng niệm kinh long trọng và làm mâm cơm tiễn
đưa tổ tiên. Đến chiều tối, các hoạt động vui chơi, văn nghệ được tổ chức.
Ý Nghĩa: Lễ Đôn-ta là một trong 3 lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm của người Khơ me,
còn được gọi là lễ cúng ông bà (Píth-sên Đôn-ta). Lễ có ý nghĩa giống với lễ Vu Lan của người
Việt nên còn được gọi là lễ “Xá tội vong nhân”. Đây là lễ được tổ chức để tưởng nhớ đến công
ơn ông bà, cha mẹ và người thân, tạ ơn những người đã khuất và cầu phước cho những người còn
sống đồng thời tạo sự gắn bó giữa bạn bè, người thân và cả cộng đồng. Đôn-ta nói riêng và các lễ

hội truyền thống của đồng bào Khơ-me Nam bộ nói chung đều mang đậm dấu ấn của nền văn
minh lúa nước. Chính vì vậy, những yếu tố tạo thành môi trường của nền văn hóa này vẫn được

duy trì, tạo
cho những giá trị đặc trưng của văn hóa Khơ-me tiếp tục phát triển.

điều kiện

Lễ hội Đôn-Ta tại chùa Chatarangsay

3. Lễ hội Ok om bok
Thời Gian: Hằng năm cứ vào ngày 14 - 15 tháng 10 âm lịch theo Phật lịch Nam tông.
Hoạt động: Lễ Cúng Trăng là nghi lễ chính trong Lễ hội Ok-Om-Bok, được tổ chức đúng
vào đêm rằm tháng 10 âm lịch tại khuôn viên chùa. Lễ vật cúng Trăng gồm cốm dẹp, khoai lang,
khoai lùn, trái cây, bánh in, bánh pía… được bà con phum sóc chuẩn bị cả tháng trước khi diễn ra
lễ. Người Khmer lấy lúa nếp quết thành cốm dẹp, tiếng quết cốm thình thịch ngày đêm. Khi trăng
lên cao cũng là lúc bà con phum sóc hướng về mặt trăng tiến hành làm lễ. Mặt trăng lên cao tỏa
ánh sáng vằng vặc thì đốt nhang đèn, rót trà. Nếu cúng ở chùa thì Acha làm chủ lễ; nếu cúng tại
nhà thì chủ lễ là người lớn tuổi nhất. Chủ lễ khấn vái, nói lên lòng biết ơn của bà con đối với Mặt


trăng, xin Mặt trăng tiếp nhận những lễ vật do bà con dâng cúng; ban cho mọi người sức khỏe
dồi dào, cho mưa thuận gió hòa, cho năm tới trúng mùa, cho cuộc sống no đủ, hạnh phúc. Sau khi
cúng xong, chủ lễ tập trung trẻ em lại ngồi xếp bằng, chắp tay nhìn về hướng Mặt trăng. Chủ lễ
sẽ lấy cốm dẹp và các đồ cúng khác, mỗi thứ một ít đút vào miệng trẻ em và hỏi bọn trẻ mong
ước gì. Trẻ em sẽ nói ước nguyện của mình và chủ lễ khuyên dạy các em phải chăm ngoan, học
hành giỏi giang để giúp ích cho đời…
Ý Nghĩa: Lễ hội Ok-om-bok là một lễ hội mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc trong đời sống
tinh thần của đồng bào Khmer Nam bộ, thể hiện những khát vọng, tâm hồn và tình cảm của con
người đối với con người và con người đối với các đấng bề trên. Việc tổ chức lễ hội Ok-om-bok

hằng năm không chỉ là việc bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống, giàu tính nhân văn
của đồng bào Khmer Nam bộ mà còn là một sản phẩm du lịch hấp dẫn thu hút du khách.

Chư tôn đức và quan khách dâng
hương lễ Phật tại chùa Chatarangsay.

Lễ vật dâng cúng lễ Ok Om Bok


Acha thường là các ban quản trị tại chùa là những người cao tuổi, am hiểu phong tục, truyền thống văn hóa dân
tộc và có uy tín cao trong cộng đồng đảm nhiệm.

4. Lễ Phật đản (Visaka bôchia)
Thời Gian: vào ngày rằm tháng 4
Hoạt động: Lễ Phật đản được tổ chức trong một đêm và là lễ lớn nhất trong hệ thống lễ hội Phật
giáo của người Khmer. Lễ cũng đồng thời kỷ niệm ngày Đức Phật đắc đạo hay nhập Niết bàn,
ngày Đức Phật thuyết pháp đầu tiên (trak-đâng). Lễ này gọi chung là Visaka bôchia. Ngày đầu
người dân đến chùa dâng cơm cho sư sãi và làm lễ tụng kinh mừng Đức Phật ra đời, người dân
mang hoa đến trang hoàng chánh điện, người dân còn mang một nhánh bồ đề lớn đưa vào chánh
điện. Buổi tối, người ta trang hoàng thành 8 hướng, mỗi hướng tượng trưng cho một giai đoạn
của cuộc đời Đức Phật. Tại mỗi hướng có một hoặc nhiều sư và các bổn đạo ngồi. Người ta luân
phiên nhau đọc kinh, trước nhất là các vị sư sãi, kế đó là ông già – bà lão và tiếp theo đó là phụ
nữ… Mỗi lượt bắt đầu từ hướng một (hướng vào chánh điện) và tiếp theo chiều kim đồng hồ,
mỗi hướng đều nhìn vào hướng Đức Phật. Lễ này có thể kết thúc vào lúc nửa đêm và cũng có thể
là kéo dài đến sáng (nếu có đông người đăng ký đọc kinh). Sáng hôm sau lại dâng cơm cho sư
một lần nữa và buổi lễ kết thúc (trong một ngày một đêm). Lễ này chỉ tổ chức tại chùa và mang

nặng tính chất tôn giáo. Người

Khmer trong phum sóc có thể đi thăm viếng nhau
nhưng không tổ chức văn nghệ…

Lễ Phật đản (Visaka bôchia) tại chùa Chatarangsay.

III. Kết Luận
Đời sống tâm linh của đồng bào Khmer rất phong phú, đa dạng. Ngôi chùa bao giờ cũng là biểu
tượng thiêng liêng nhất, là trung tâm tín ngưỡng - tôn giáo, văn hóa, giáo dục của cộng đồng.
Trong các loại hình văn hóa - nghệ thuật và cả trong cuộc sống hàng ngày, ảnh hưởng của Phật
giáo là rất lớn. Đối với người dân Khmer, ngôi chùa luôn tồn tại ở vị trí cao nhất trong đời sống
tâm linh, mọi sinh hoạt đều gắn liền với ngôi chùa, nơi mà họ gửi trọn cả thể xác lẫn linh hồn và
hầu hết người Khmer đều theo Phật giáo Tiểu Thừa (Phật giáo Nam Tông). Dù vô chùa tu hay ở
nhà thì người Khmer đều là con Phật. Người Khmer quan niệm đi tu không phải để trở thành
Phật, mà tu để làm người, làm người có nhân cách, có phẩm chất đạo đức tốt. Vì Thế Chùa
Chatarangsay mang trên mình những bản sắc rất riêng của nền văn hóa Khmer Tây Nam bộ đây
còn là nơi để người dân khmer trên địa bàn Thành Phố Hồ Chí Minh có một nơi để họ tự tu
dưỡng con người họ không những thế đây còn là nơi để lưu giữ và truyền bá những nét đẹp văn
hoá của đồng bào dân tộc Khmer cho những dân tộc trên thế giới nói chung và hơn 50 dân tộc
anh em của Việt Nam nói riêng có thể biết đến những lễ hội văn hoá của đồng bào Khmer.

 Hẹn Gặp Lại 