Phân tích các nhân tố tác động đến giá cổ phiếu thường của các công ty cổ phần ngành dầu khí niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN
GIÁ CỔ PHIẾU THƢỜNG CỦA CÁC CÔNG TY CỔ
PHẦN NGÀNH DẦU KHÍ NIÊM YẾT TRÊN THỊ
TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN TÙNG LÂM
MÃ SINH VIÊN

: A20581

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ NỘI – 2015


BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN
GIÁ CỔ PHIẾU THƢỜNG CỦA CÁC CÔNG TY CỔ
PHẦN NGÀNH DẦU KHÍ NIÊM YẾT TRÊN THỊ
TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

Giảng viên hƣớng dẫn

: ThS. Chu Thị Thu Thủy

Sinh viên thực hiện

: Nguyễn Tùng Lâm

Mã sinh viên

: A20581

Chuyên ngành

: Tài chính

HÀ NỘI – 2015


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành Khóa luận tốt nghiệp này,
em đã nhận được sự giúp đỡ cũng như động viên từ nhiều phía. Trước tiên, em xin gửi
lời cảm ơn chân tới giảng viên hướng dẫn của em – ThS. Chu Thị Thu Thủy. Cô là

người luôn luôn quan tâm, tận tình, hướng dẫn chỉ bảo em trong suốt thời gian nghiên
cứu và thực hiện Khóa luận này. Ngoài ra, thông qua Khóa luận này, em muốn gửi lời
cảm ơn sâu sắc nhất đến các thầy giáo, cô giáo đang giảng dạy tại trường Đại học Thăng
Long, những người đã truyền đạt những kiến thức cơ bản nhất cho em về kinh tế, từ các
môn học trên lớp, giúp em có được nền tảng về chuyên ngành Tài chính như hiên tại, từ
đó có thể hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Cuối cùng, em xin cảm ơn gia đình và
những người bạn của em đã luôn bên cạnh động viên và ủng hộ em trong suốt quãng
thời gian thực hiện khóa luận.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 06 tháng 07 năm 2015
Sinh viên

Nguyễn Tùng Lâm


LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan đề tài khóa luận “Phân tích các nhân tố tác động đến giá cổ
phiếu thường của các công ty cổ phần ngành Dầu khí niêm yết trên thị trường chứng
khoán Việt Nam là công trình nghiên cứu do em thực hiện, dưới sự hướng dẫn , h trợ
từ giảng viên Th.S.Chu Thị Thu Thủy. Các nội dung và kết quả nghiên cứu trong luận
văn này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất k công trình nghiên cứu
nào khác.
Hà Nội, ngày 06 tháng 07 năm 2015
Sinh viên

Nguyễn Tùng Lâm


MỤC LỤC
CHƢƠNG 1. MỞ ĐẦU................................................................................................... 1

1.1. Tính cấp thiết của Đề tài .......................................................................................... 1
1.2. Câu hỏi nghiên cứu và mục tiêu nghiên cứu .......................................................... 2
1.2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................. 2
1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 2
1.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 2
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................................. 2
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 3
1.3.3. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 3
1.4. Kết cấu của Đề tài ..................................................................................................... 3
CHƢƠNG 2. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT VỀ GIÁ CỔ PHIẾU THƢỜNG VÀ
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN GIÁ CỔ PHIẾU THƢỜNG ........................... 4
2.1. Tổng quan thị trƣờng chứng khoán........................................................................ 4
2.1.1. Khái niệm thị trường chứng khoán.......................................................................... 4
2.1.2. Chức năng của thị trường chứng khoán .................................................................. 5
2.1.3. Mục tiêu của thị trường chứng khoán ..................................................................... 6
2.1.4. Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán................................................. 6
2.1.5. Hàng hoá của thị trường chứng khoán .................................................................... 7
2.1.6. Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán......................................................... 8
2.2. Tổng quan về chứng khoán và cổ phiếu thƣờng.................................................... 9
2.2.1. Những vấn đề chung về chứng khoán ..................................................................... 9
2.2.2. Những vấn đề chung về cổ phiếu thường .............................................................. 10
2.3. Những vấn đề chung về giá cổ phiếu thƣờng ....................................................... 11
2.3.1. Mệnh giá cổ phiếu thường ..................................................................................... 11
2.3.2. Giá trị sổ sách cổ phiếu thường ............................................................................. 11
2.3.3. Giá trị thực của cổ phiếu thường ........................................................................... 12
2.3.4. Giá trị thị trường của cổ phiếu thường .................................................................. 12
2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến giá cổ phiếu thƣờng ................................................ 13
2.4.1. Các nhân tố nội sinh .............................................................................................. 13
2.4.1.1. Khả năng thanh toán ngắn hạn ........................................................................... 13
2.4.1.2. Quy mô công ty .................................................................................................. 15

2.4.1.3. Tỷ lệ vốn Nhà nước ............................................................................................ 17
2.4.1.4. Khả năng sinh lời ................................................................................................ 18
2.4.1.5. Chính sách cổ tức ............................................................................................... 21
2.4.1.6. Tăng trưởng thị phần .......................................................................................... 22


2.4.2. Các nhân tố ngoại sinh .......................................................................................... 24
2.4.2.1. Lạm phát ............................................................................................................. 24
2.4.2.2. Tăng trưởng GDP ............................................................................................... 25
2.5. Khung nghiên cứu .................................................................................................. 26
CHƢƠNG 3. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................ 28
3.1. Quy trình nghiên cứu ............................................................................................. 28
3.2. Phƣơng pháp thu thập số liệu và xử lý số liệu ..................................................... 29
3.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................................ 29
3.2.2. Phương pháp xử lý số liệu ..................................................................................... 30
3.2.2.1. Phương pháp thống kê mô tả .............................................................................. 30
3.2.2.2. Phương pháp kiểm định đa cộng tuyến .............................................................. 30
3.2.2.3. Phương pháp kiểm định tự tương quan .............................................................. 30
3.2.2.4. Phương pháp hồi quy tuyến tính......................................................................... 31
3.3. Các biến nghiên cứu và đo lƣờng các biến nghiên cứu ....................................... 32
3.3.1. Mô hình nghiên cứu............................................................................................... 32
3.3.2. Các biến và giả thuyết nghiên cứu ........................................................................ 33
3.3.2.1. Biến phụ thuộc .................................................................................................... 33
3.3.2.2. Biến độc lập ........................................................................................................ 33
CHƢƠNG 4. ....... THỰC TRẠNG GIÁ CỔ PHIẾU THƢỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
ẢNH HƢỞNG ĐẾN GIÁ CỔ PHIẾU THƢỜNG CỦA CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN
NGÀNH DẦU KHÍ NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT
NAM ................................................................................................................................ 37
4.1.Lịch sử ra đời thị trƣờng chứng khoán Việt Nam ................................................ 37
4.2. Đặc điểm của ngành Dầu khí Việt nam ................................................................ 38

4.2.1. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển ngành Dầu khí .................................... 39
4.2.2. Đặc trưng ngành Dầu khí....................................................................................... 41
4.3. Thực trạng giá cổ phiếu thƣờng của các công ty cổ phần ngành Dầu khí niêm
yết trên thị trƣờng chứng khoán Việt Nam................................................................. 42
4.3.1. Thực trạng giá cổ phiếu giai đoạn năm 2010 ........................................................ 42
4.3.2. Thực trạng giá cổ phiếu giai đoạn năm 2011 ........................................................ 44
4.3.3. Thực trạng giá cổ phiếu giai đoạn năm 2012 ........................................................ 46
4.3.4. Thực trạng giá cổ phiếu giai đoạn năm 2013 ........................................................ 47
4.3.5. Thực trạng giá cổ phiếu giai đoạn năm 2014 ........................................................ 49
4.4. Thực trạng các nhân tố tác động đến giá cổ phiếu thƣờng của các công ty cổ
phần ngành Dầu khí niêm yết trên thị trƣờng chứng khoán Việt Nam ................... 50
4.4.1. Quy mô công ty (SIZE) ......................................................................................... 50
4.4.2. Chính sách cổ tức (DIVIDEND) ........................................................................... 52


4.4.3. Khả năng sinh lời ................................................................................................... 54
4.4.3.1. Khả năng sinh lời trên tổng doanh thu ............................................................... 54
4.4.3.2. Khả năng sinh lời trên tổng tài sản(ROA) .......................................................... 56
4.4.3.3. Khả năng sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) ................................................... 58
4.4.4. Tăng trưởng thị phần (GROWTH) ........................................................................ 59
4.4.5. Khả năng thanh toán ngắn hạn (CR và QR) .......................................................... 60
4.4.6. Sở hữu vốn nhà nước ............................................................................................. 62
4.4.7. Tăng trưởng GDP .................................................................................................. 62
4.4.8. Tỷ lệ lạm phát ........................................................................................................ 63
CHƢƠNG 5. NỘI DUNG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................. 65
5.1. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu ........................................................................... 65
5.2. Kết quả kiểm tra dữ liệu ........................................................................................ 71
5.2.1. Kiểm định đa cộng tuyến ....................................................................................... 71
5.2.2. Kiểm định tự tương quan ....................................................................................... 72
5.3. Phân tích hệ số tƣơng quan Pearson..................................................................... 73

5.4. Phân tích hồi quy tuyến tính.................................................................................. 75
5.4.1. Đánh giá độ phụ hợp của mô hình (R2) ................................................................ 75
5.4.2. Kiểm định độ phù hợp của mô hình ...................................................................... 76
5.4.3. Kiểm định các nhân tố tác động ............................................................................ 77
5.5. Điều chỉnh mô hình ................................................................................................ 82
CHƢƠNG 6. KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ .............................................. 85
6.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu ................................................................................... 85
6.2. Một số hạn chế của đề tài nghiên cứu ................................................................... 85
6.3. Một số kiến nghị...................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1 Một số nghiên cứu về khả năng thanh toán ngắn hạn ..................................... 14
Bảng 2.2. Một số nghiên cứu về quy mô công ty ............................................................ 15
Bảng 2.3. Một số nghiên cứu về tỷ lệ vốn nhà nước ....................................................... 17
Bảng 2.4. Một số nghiên cứu về khả năng thanh toán ngắn hạn ..................................... 20
Bảng 2.5. Một số nghiên cứu về chính sách cổ tức ......................................................... 21
Bảng 2.6. Một số nghiên cứu về tăng trưởng thị phần .................................................... 22
Bảng 2.7. Một số nghiên cứu về tăng trưởng doanh thu ................................................. 24
Bảng 2.8. Một số nghiên cứu về tăng trưởng GDP ......................................................... 25
Bảng 2.9. Bảng tổng hợp biến và giá thiết nghiên cứu ................................................... 26
Bảng 4.1. Thống kê nhóm giá cổ phiếu từ năm 2010-2014 ............................................ 42
Bảng 4.2. Thống kê quy mô công ty từ năm 2010-2014 ................................................. 50
Bảng 4.3. Thống kê tỷ lệ chi trả cổ tức từ năm 2010 - 2014 ........................................... 52
Bảng 4.4. Thống kê ROS từ năm 2010 - 2014 ................................................................ 54
Bảng 4.5. Thống kê ROA từ năm 2010 - 2014 ............................................................... 56
Bảng 4.6. Thống kê ROE từ năm 2010 - 2014 ................................................................ 58
Bảng 4.7. Thống kê tăng trưởng thị phần từ năm 2010 - 2014 ....................................... 59

Bảng 4.8. Thống kê khả năng thanh toán ngắn hạn từ năm 2010 - 2014 ........................ 61
Bảng 4.9. Thống kê tăng trưởng GDP từ năm 2010 - 2014 ............................................ 62
Bảng 4.10. Thống kê tỷ lệ lạm phát từ năm 2010 - 2014 ................................................ 63
Bảng 5.1. Kết quả thống kê mô tả ................................................................................... 65
Bảng 5.2. Kết quả kiểm định đa cộng tuyến ................................................................... 72
Bảng 5.3. Kết quả kiểm định tự tương quan của mô hình với biến phụ thuộc PRICE ... 73
Bảng 5.4. Ma trận hệ số tương quan Pearson .................................................................. 73
Bảng 5.5. Kết quả đánh giá mức độ phù hợp của mô hình ............................................. 76
Bảng 5.6. Kết quả kiểm định độ phù hợp của mô hình (Sig.) của mô hình .................... 76
Bảng 5.7. Kết quả phân tích hồi quy mô hình với biến phụ thuộc PRICE ..................... 77
Bảng 5.8. Tổng kết kết quả phân tích ảnh hưởng của các nhân tố lên giá cổ phiếu của
doanh nghiệp dựa trên số liệu thực tế của các công ty cổ phần ngành Dầu khí niêm yết
trên thị trường chứng khoán Việt Nam (2010-2014) ...................................................... 82
Bảng 5.9. Kết quả phân tích hồi quy mô hình điều chỉnh với biến phụ thuộc PRICE .... 83


Biểu đồ 4.1. Thống kê nhóm giá cổ phiếu trong năm 2010 ............................................ 42
Biểu đồ 4.2.Thống kê nhóm giá cổ phiếu trong năm 2011 ............................................. 44
Biểu đồ 4.3. Thống kê nhóm giá cổ phiếu trong năm 2012 ............................................ 46
Biểu đồ 4.4. Thống kê nhóm giá cổ phiếu trong năm 2013 ............................................ 47
Biểu đồ 4.5. Thống kê nhóm giá cổ phiếu trong năm 2014 ............................................ 49
Sơ đồ 3.3.1. Mô hình nghiên cứu các nhân tố tác động tới giá cổ phiếu của các công ty
ngành Dầu khí niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam…… …………………32


DANH MỤC VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt

Tên đầy đủ

CTCP

Công ty cổ phần

KNTTNH

Khả năng thanh toán ngắn hạn

ROS

Khả năng sinh lời trên doanh thu

ROA

Khả năng sinh lời trên tổng tài sản

ROE

Khả năng sinh lời trên vốn chủ sở hữu

CR

Khả năng thanh toán hiện hành

QR

Khả năng thanh toán nhanh

TTCK

Thị trường chứng khoán


DANH MỤC PHỤ LỤC
Phụ lục 0.1. Danh sách mã chứng khoán các công ty ngành Dầu khí niêm yết trên thị
trường chứng khoán Việt Nam
Phụ luc 0.2. Thống kê quy mô tổng tài sản doanh nghiệp từ 2010 - 2014
Phụ luc 0.3. Thống kê Khả năng sinh lời trên doanh thu (ROS) từ 2010 - 2014
Phụ luc 0.4. Thống kê Khả năng sinh lời trên tổng tài sản (ROA) từ 2010 - 2014
Phụ luc 0.5. Thống kê Khả năng sinh lời trên vốn sở hữu (ROE) từ 2010 - 2014
Phụ luc 0.6. Thống kê Khả năng thanh toán hiện hành (CR) từ 2010 - 2014
Phụ luc 0.7. Thống kê Khả năng thanh toán nhanh (QR) từ 2010 - 2014
Phụ luc 0.8. Thống kê Giá thị trường cổ phiếu công ty (P) từ 2010 - 2014
Phụ lục 0.9. Thống kê tỷ lệ chi trả cổ tức (DIVIDEND) từ năm 2010 - 2014
Phụ lục 0.10. Thống kê tăng trưởng thị phần từ năm 2010 – 2014
Phụ lục 0.11. Thống kê tỷ lệ sở hữu vốn nhà nước