Tuan25 dac diem loai hinh cua tieng viet100

ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TIẾNG VIỆT


ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TIẾNG VIỆT
I. LOẠI HÌNH NGÔN NGỮ
Họ ngôn ngữ Nam Á

Dòng Môn – Khmer

Tiếng Việt – Mường chung
Tiếng Việt

Tiếng Mường

Tiếng Việt có nguồn gốc bản địa, thuộc họ ngôn ngữ Nam Á, dòng
ngôn ngữ Môn – Khmer, có quan hệ họ hàng gần gũi nhất với tiếng
Mường.


ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TIẾNG VIỆT
I. LOẠI HÌNH NGÔN NGỮ

* Khái niệm loại hình: Là tập hợp những sự vật, hiện tượng cùng có chung
những đặc trưng cơ bản nào đó
* Khái niệm loại hình ngôn ngữ: Là một cách phân loại ngôn ngữ dựa trên
những đặc điểm cơ bản nhất của ngôn ngữ đó như: ngữ âm, từ vựng, ngữ
pháp…
* Có hai loại hình ngôn ngữ quen thuộc:
Loại hình ngôn ngữ đơn lập, ví dụ: tiếng Hán, tiếng Việt, tiếng Thái…
Loại hình ngôn ngữ hòa kết, ví dụ: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga…

II . ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
Tìm hiểu ví dụ
a.
Ví dụ 1:
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
(Tố Hữu - Từ ấy)
Các tiếng trong tiếng Việt tách rời nhau cả về cách đọc và cách viết, không có
hiện tượng luyến giữa các tiếng.
1.


II . ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT
TIẾNG VIỆT
“Các

-

TIẾNG ANH

anh” không được phát âm thành “cá canh”.
“Một ổ” không thể phát âm thành “mộ tổ”.
Lí do: Phát âm luyến như vậy sẽ làm thay đổi về nghĩa của từ.
I believe in angels.
I believe-in angles.


II . ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG
VIỆT

Trong tiếng Việt, tiếng là
đơn vị cơ sở của ngữ pháp,
là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất
dùng để tạo câu.
Trong Tiếng Việt, tiếng có thể
là từ đơn và còn là yếu tố
cấu tạo từ phức, từ ghép, từ
láy...
=> Đó là những đặc điểm đầu
tiên để chúng ta chứng
minh: Tiếng Việt thuộc loại
hình ngôn ngữ đơn lập.
-

b. Ví dụ 2:
Cho những câu tiếng Việt và tiếng Anh có ý
nghĩa tương đương nhau:

C©u tiÕng ViÖt

C©u tiÕng Anh

Anh Êy ®· cho
t«i mét cuèn
s¸ch.(1) T«i
còng cho anh Êy
hai cuèn s¸ch.
(2)

He gave me a

book.(1) I gave
him two books
too.(2)


Nhn xột cỏc t in m v gch chõn
Anh y ó cho tụi mt cun sỏch.(1) Tụi cng cho anh y hai cun sỏch. (2)
He gave me a book.(1) I gave him two books too.(2)

Ngôn ngữ
Tiêu chí

Tiếng Việt

Tiếng Anh

Về vai trò ngữ Có sự thay đổi.
pháp ngữ pháp Ví dụ: Tôi(1) là
trong câu.
chủ ngữ ->
Tôi(2) là bổ
ngữ của động từ
cho.

Có sự thay đổi tương tự.
Ví dụ: He trong câu (1) là chủ ngữ, ở câu (2) nó
đã trở thành him giữ vai trò là bổ ngữ của động
từ ở thời quá khứ gave.

Về hình thái

Có sự thay đổi giữa câu (1) và (2), vì hai lí do:
- Do thay đổi về vai trò ngữ pháp: He -> him,
me -> I.
- Do thay đổi từ số ít thành số nhiều: book
-> books.

Không có sự
biến đổi giữa
các từ in
nghiêng ở câu
(1) và câu (2).


=> Từ tiếng Việt không có sự biến đổi về hình thái trong khi. Đó là
một đặc điểm nữa để chứng tỏ tiếng Việt thuộc loại hình ngôn
ngữ đơn lập.
c. Ngữ liệu 3:
Cho một câu thường dùng trong giao tiếp:
- Tôi mời bạn đi chơi.
-> - Bạn mời tôi đi chơi.
- Đi chơi tôi mời bạn…
-> NX: Có rất nhiều cách đảo trật tự từ trong câu, nhưng tất cả những sự
đảo trật tự ấy đều làm cho câu gốc thay đổi về cấu trúc ngữ pháp và nội
dung ý nghĩa, hoặc sẽ làm cho câu trở nên vô nghĩa.


Biện pháp chủ yếu để thể hiện ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự
trước sau.

-> Tôi

K hông
đã
mời bạn đi chơi.
sẽ

=> NHỮNG ĐẶC ĐIỂM ĐÓ MỘT LẦN NỮA CHỨNG MINH TIẾNG VIỆT THUỘC LOẠI
HÌNH NGÔN NGỮ ĐƠN LẬP.
THÊM HƯ TỪ HOẶC THAY ĐỔI HƯ TỪ THÌ CẤU TRÚC NGỮ PHÁP VÀ CẢ Ý NGHĨA
NGỮ PHÁP CỦA CÂU CŨNG THAY ĐỔI -> HƯ TỪ CÓ VAI TRÒ ĐẶC BIỆT QUAN
TRỌNG TRONG TIẾNG VIỆT, NHẤT LÀ VỀ MẶT NGỮ PHÁP.


2. Kết luận:

Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp.
Tiếng cũng có thể là từ hoặc là nhân tố để
cấu tạo từ.
b.
Trong tiếng Việt, từ không biến đổi
hình thái.
c.
Biện pháp chủ yếu để biểu thị ý
nghĩa ngữ pháp của tiếng Việt là sắp đặt
từ theo thứ tự trước sau và sử dụng các hư
từ.
a.

GHI NHỚ: SGK

III . TỔNG KẾT
Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập

Tiếng (âm tiết) là
Từ không biến đổi
đơn vị cơ sở để tạo từ
hình thái.
tạo câu.

ý nghĩa ngữ pháp
thể hiện chủ yếu
nhờ phương thức
trật tự từ và hư từ.

SƠ ĐỒ THỂ HIỆN CÁC ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT


IV . LUYỆN TẬP
Bài tập 1 SGK
-> Vị trí thay đổi + vai trò ngữ pháp thay
đổi + hình thái từ không thay đổi
=>Thuộc loại hình ngôn ngữ đơn
lập + những ngữ liệu trên được viết bằng
tiếng Việt => Tiếng Việt thuộc loại hình
ngôn ngữ đơn lập.


A. Tiếng Việt là thứ tiếng đơn âm, ý

nghĩa ngữ pháp chủ yếu được thể hiện
bằng phương thức trật tự từ và hư từ.
B.
Tiếng Việt không có trọng âm từ,
âm tiết là đơn vị cơ sở, từ không biến đổi
hình thái.
C.
Tiếng Việt thuộc loại hình đơn lập
với ba đặc trưng cơ bản: âm tiết (tiếng) là
đơn vị cơ sở, từ không biến đổi hình thái,
ý nghĩa ngữ pháp thể hiện chủ yếu nhờ
phương thức trật tự từ và hư từ.
D.
Tiếng Việt thuộc loại hình ngôn
ngữ chắp dính, từ không biến đổi hình
thái.