Bài giảng điện tử ADN thao giảng sinh học 9 (15)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN
DỰ GIỜ MÔN SINH HỌC LỚP 91


CHƯƠNG III: ADN VÀ GEN

Bài 15: ADN

Axit Đêôxiribô Nuclêic
I. CẤU TẠO HOÁ HỌC CỦA PHÂN TỬ ADN:

được
tạo từ
AND là một axit nuclêôtit,Phân
được tử
cấuADN
tạo từ
cáccấu
nguyên
tố:
những
tố hóa học nào ?
C, H,
O, N,nguyên
P


I. CẤU TẠO HOÁ HỌC CỦA PHÂN TỬ ADN

CẤU TẠO PHÂN TỬ ADN

Vì sao AND là một đại phân tử?
ADN là một đại phân tử vì:
- Kích thước lớn, dài tới hàng trăm micrômet
- Khối lượng lớn, hàng triệu, hàng chục triệu đvC


? Tại sao ADN có cấu tạo
theo nguyên tắc đa
phân?
? Có mấy loại nuclêôtit?
+ ADN có cấu tạo theo nguyên
tắc đa phân vì mỗi phân tử
ADN gồm nhiều đơn phân.
Mỗi đơn phân là 1 Nuclêôtit.

+ Có 4 loại nuclêôtit:
H.15. M« h×nh cÊu tróc mét
®o¹n ph©n tö ADN

A
T
G
X


,

CẤU TẠO CHI TIẾT MỘT ĐOẠN PHÂN TỬ ADN

Mỗi nuclêôtit gồm:

Mỗi nuclêôtít gồm có những
H3PO4
thành phần hóa học nào?
Đường đêôxiribôzơ C5H10O4
Bazơ Nitric A (T, G, X)


Hãy
quan
sát tranh
hình
*Tính
đa dạng
của mô
ADN
là
cấu
một
phânkhác
tử
do 4tạo
loại
Nuđoạn
sắp xếp
ADNvà
cứusốthông
tin
nhau tạonghiên
được vô

loại phân
sgk
thảo luận
tử ADN
khácnhóm
nhau trả lời các
câu hỏi sau ( 2 phút)
*Tính
đặcADN
thù của
ADN
1.
Vì sao
có tính
đalà do
số lượng, thành phần và
dạng?
trình tự sắp xếp các cặp Nu
2.quy
Vìđịnh
sao ADN có tính đặc
thù?
* Tính đa dạng và đặc thù của
ADN là cơ sở cho tính đa
dạng và đặc thù của các loài
sinh vật.

H.15. Mô hình cấu
trúc một đoạn phân tử
ADN

Vì sao tính đặc thù của ADN
được
ổn định
trongổnquá
Tính đặc
thù của
ADN được
địnhtrình
trong quá trình
sinh sảnsinh
vì: sản?
?

- Trong giao tử hàm lượng ADN giảm đi một nửa
- Trong thụ tinh hàm lượng ADN lại được phục hồi
Ví dụ: ở người:
- Trong tế bào lưỡng bội hàm lượng ADN là 6,6.10-12 (g)
- Trong giao tử (trứng hoặc tinh trùng), hàm lượng ADN
chỉ còn 3,3 . 10-12 (g)


II. CẤU TRÚC KHÔNG GIAN CỦA PHÂN TỬ AND:

Mô hình cấu trúc một đoạn phân tử ADN


Cấu trúc không gian của phân tử AND:

- Phân tử ADN là chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch đơn
song song xoắn đều quanh một trục theo
chiều từ trái sang phải( xoắn phải) .
- Mỗi chu kì xoắn có chiều dài 34 A0, đường kính
20 A0 , gồm 10 cặp Nu.


Quan sát tranh thảo luận nhóm trả lời các
câu hỏi sau( 3 phút)
1. Các loại Nu nào giữa 2 mạch liên kết
với nhau thành từng cặp?
2. Giả sử trình tự các đơn phân trên đoạn
mạch ADN như sau:
-A-T-G-G-X-T-A-G-T-XTrình tự các đơn phân trên đoạn
mạch tương ứng sẽ như thế nào?


- C¸c Nu gi÷a 2 m¹ch đơn liªn kÕt víi nhau thành
từng cặp theo nguyªn t¨c bæ sung:A = T; G X
Trình tự các đơn phân trên đoạn mạch tương như sau:
- A - T - G - G -T - A- G - T - X - T - A - X - X- A - T- X - A - G -


Hệ quả của nguyên tắc bổ sung
- Do tính chất bổ sung của 2 mạch, nên khi biết trình sắp xếp
các nuclêôtit trong mạch đơn này thì suy ra trình tự sắp xếp
các nuclêôtit trong mạch đơn kia .
- Tỉ lệ các đơn phân trong ADN
A=T; G=X A+G =T+X

A+G
T+X

= 1

Tỷ số: (A + T) / (G + X) trong các ADN khác nhau thì
Khác nhau và đặc trưng cho loài


Kiểm tra đánh giá:
Chọn câu trả lời đúng:
Câu 1: Tính đặc thù của mỗi loại ADN do yếu
tố nào qui định?
a. Số lượng, thành phần và trình tự sắp
xếp của các Nu trong phân tử ADN
b. Hàm lượng ADN trong nhân tế bào
c. Tỉ lệ (A+T) / (G+X) trong phân tử ADN
d. Cả a và b


Chọn những câu trả lời đúng:
Câu 2: Theo nguyên tắc bổ sung thì về mặt
số lượng đơn phân, những trường hợp nào
sau đây là đúng?
a. A + G = T + X
b. A = T; G = X
c. A +T +G = A +X + T
d. A +X +T = G + X + T

Câu 3: Trên một đoạn phân tử ADN có 150 chu kì
xoắn và có số Nuclêôtit loại A = 1200 Nu
a, Tính chiều dài của đoạn phân tử ADN bằng
Micrômet?
b, Tính tổng số Nu của đoạn phân tử ADN?
c, Xác định số Nu từng loại của đoạn phân tử ADN
nói trên.


Giải
Chiều dài của đoạn phân tử AND là
LADN = 150 x 34 = 5100 A0 = 0,51àm
b. Tổng số Nu của AND là
NADN = 150 x 20 = 3000 ( nu)
c. Số nuclêôtit từng loại là
Theo bài ra A = 1200 ((nu)
Theo NTBS ta có
A = T -> T= 1200 (nu)

3000 − (1200 x 2)
G = X=
= 300 (nu )
2


Dặn dò
-Học bài và trả lời câu hỏi 1,2,3
SGK
-Làm bài tập : 3,4 vào vở bài tập;
-Đọc trước bài 16 và chuẩn bị các

phần lệnh của bài 16