giao an tin

HäC K× I
CH¦ƯƠNG 1. NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH PASCAL
Tiết 1. §1.GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH TURBO PASCAL
(TP)
Ngày soạn: 23/8/2008
Ngày giảng: 27/8/2008
I. MỤC TIÊU
- HS biết tác giả của ngôn ngữ Pascal.
- HS biết về lịch sử phát triển, ý nghĩa của ngôn ngữ Pascal.
- Rèn luyện tính ham học hỏi, tìm tòi, khám phá và yêu thích môn học mới.
II. CHUẨN BỊ
+ GV: Gián án, giáo trình tham khảo: Ngôn ngữ lập trình Pascal (Quách Tuấn Ngọc), Tin học
11.
+ HS: Đồ dùng học tập.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
1. Tổ chức
- Ổn định lớp - Cán bộ lớp báo cáo sĩ số
9A:
9B:
9C:
9D:
2. Kiểm tra bài cũ
- Đọc nội quy phòng học bộ môn Tin học
- Giới thiệu nội dung chương.
- Kiểm tra đồ dùng học sinh: sách, vở,….
ĐVĐ: Như các em đã biết, mọi bài toán có thuật toán đều có thể giải được trên máy tính điện
tử. Lập trình là sử dụng cấu trúc dự liệu và các câu lệnh của ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô
tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán. Turbo Pascal là ngôn ngữ lập trình đặc biệt
thích hợp cho kiểu lập trình có cấu trúc. Chúng ta sẽ nghiên cứu ngôn ngữ lập trình Pascal
trong chương trình học kì 1.

3. Bài mới
1. Vài nét về tác giả của ngôn ngữ Pascal
- Yêu cầu HS đọc thông tin.
Tác giả ngôn ngữ lập trình Pascal là ai? Ông
sinh năm nào? Ở đâu?
Ông tốt nghiệp ĐH công nghệ Liên bang
Thuỵ Sĩ (ETH) tại thành phố Zurich năm bao
nhiêu?
Năm 1960 ông nhận gì?
Ông bảo vệ luận án tiến sĩ năm bao nhiêu?
Từ năm 1963-1967 ông làm gì?
Ông trở về nước và giảng dạy tại tường ĐH
Tổng hợp Zurich năm nào?
HS đọc thông tin
HS trả lời:
- Giáo sư Niklaus Wirth sinh năm
1934 tại Thuỵ Sĩ.
- Năm 1959
- Ông nhận bằng thạc sĩ tại trường ĐH Tổng
hợp Laval ở Quebec, Canada.
- Năm 1963
- Ông giảng dạy tại ĐH Tổng hợp
Stanford (Mĩ).
- Năm 1967
1
Ông bắt đầu tham gia thiết kế ngông ngữ
Pascal vào năm nào?
Từ n1978-1981ông làm gì?
Ông được giải thưởng Alan Turing vào năm
nào?

GV giải thích: giải thưởng cao quí nhất trong
giới Tin học (tương đương giải Nobel).
Ông lãnh đạo dự án phát triển ngôn ngữ
Oberon, HĐH hướng đối tượng Oberon và
trạm làm việc 32 bit Ceres vào thời gian nào?
Ông lãnh đạo Viện các hệ thống máy tính tại
ETH.từ năm nào?
Năm 1999 ông làm gì?
- Năm 1968
- Ông lãnh đạo dự án thiết kế ngôn ngữ
Modula -2, máy tính cá nhân 16-bit Lilith.
- Năm 1984
- Từ 1986-1989
- Từ năm 1990
- Ông nghỉ hưu và trở thành giáo sư
danh dự của ETH.
2. Lịch sử phát triển TP
Yêu cầu HS đọc thông tin.
Chương trình dịch đầu tiên của Pascal hoàn
thành vào năm nào?
Sự ra đời của Pascal từ thời điểm nào? Bản
mô tả của viện công nghệ liên bang Thuỵ Sĩ
được công bố ở đâu?
GV: Từ Pascal do giáo sư Wirth sáng tác ra,
tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế và rất nhiều
hãng đã phát triển thêm và tạo ra các chương
trình dịch ngôn ngữ Pascal với nhiều phần
thên bớt khác nhau.
GV: Hiện nay Pascal đã trở thành một trong
các ngôn ngữ phổ biến nhất, thích hợp với

nhiều ứng dụng khoa học, kĩ thuật và quản lí.
HS nghe giảng và ghi bài.
HS trả lời
- Năm 1970
- Vào đầu năm 1971, bản mô tả ngôn ngữ của
Viện công nghệ Liên bang Thuỵ Sĩ được
công bố trong số đầu tiên của tạp chí Acta
Informatica.
HS trả lời
- ISO Pascal (được gọi là Pascal chuẩn, ISO:
Internetional Standard Organization).
- ANSI Pascal (American National Standard
Institut).
- Turbo Pascal của hãng Borland.
- IBM Pascal của hãng Microsoft.
- UCSD Pascal (University of Califonia at
San Diego).
- DEC VAX Pascal,…..
3. Ý nghĩa
Việc lấy tên Pascal có ý nghĩa gì?
Pascal sáng tác với mục đích gì?
Turbo Pascal hay Borland Pascal là sản
phẩm nổi tiếng của hãng nào?
Giữa Turbo Pascal, Borland Pascal và ngôn
ngữ khác thì đâu là ngôn ngữ dùng phổ biến
- Với tên Pascal để kỉ niệm nhà toán học, triết
học người Pháp Blaise Pascal, thế kỉ 17.
- Lúc đầu Pascal được sáng tác với mục đích
làm một ngôn ngữ máy tính để dạy học cho
sinh viên ở các trường ĐH.

- Hãng Borland (Mĩ) .

-Turbo Pascal
2
nhất?
Cho biết Ưu điểm của Turbo Pascal? - Ưu điểm của nó: Tốc độ dịch nhanh,
chương trình dịch Pascal được viết rất gọn,
các phần mở rộng của nó so với Pascal chuẩn
đã đáp ứng được nhiều yêu cầu của người sử
dụng.
4. Củng cố.
Tác giả ngôn ngữ lập trình Pascal là ai? Ông
sinh năm nào?
Pascal ra đời tính từ thời điểm nào?
Giáo sư Niklaus Wirth lấy tên Pascal có ý
nghĩa gì?
Giáo sư Niklaus Wirth. Ông sinh năm 1934.
Năm 1971.
Để kỉ niệm nhà toán học người Pháp Blaise
Pascal, thế kỉ 17.
5. Hướng dẫn về nhà
- Học bài cũ .
- Yêu cầu nắm được tác giả, sự phát triển v à ý ngh ĩa của ngôn ngữ Pascal.
+ BTVN:
1. Chương trình dịch đầu tiên của ngôn ngữ Pascal vào năm nào trong các năm sau?
a. 1968 b. 1970 c. 1978 d. 1981
2. Tác giả ngôn ngữ Pascal ở đâu?
a. Pháp b. Mĩ c. Thuỵ sĩ d. Nga
3
Tiết 2- Bài 1. CHƯƠNG TRÌNH BẢNG TÍNH LÀ GÌ?

(tiếp theo)
Ngày soạn: 26/8/2008
Ngày giảng: 29/8/2008
I. MỤC TIÊU
- HS nắm và biết được những đặc điểm nổi bật của ngôn ngữ Pascal.
- HS nắm và biết được yêu cầu về phần cứng, phần mềm khi dùng TP.
- HS nắm và hiểu được một số lưu ý với TP for Dos với TP for Win.
- Rèn luyện tính ham học hỏi, tìm tòi, yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ
+ GV: Gián án, giáo trình tham khảo: Ngôn ngữ lập trình Pascal (Quách Tuấn Ngọc), Tin học
11.
+ HS: Đồ dùng học tập.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
1. Tổ chức
- Ổn định lớp - Cán bộ lớp báo cáo sĩ số
9A:
9B:
9C:
9D:
2. Kiểm tra bài cũ
Gọi 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi và làm bài tập.
Câu 1: Nêu tóm tắt về tác giả ngôn ngữ
Pascal?
Gọi học sinh 1 lên bảng trả lời câu hỏi.
Yêu cầu HS dưới lớp nhận xét.
GV nhận xét chung, đánh giá và cho điểm
HS1.
Câu 2:Cho biết ý nghĩa khi GS Wirth lấy tên
là Pascal mục đích và ưu điểm của ngôn ngữ

này?
Gọi HS2 lên bảng trả lời câu hỏi.
HS1 lên bảng trả lời:
- Giáo sư Niklaus Wirth, tác giả của
ngôn ngữ lập trình Pascal sinh năm 1934 tại
Thuỵ Sĩ.
- Năm 1959 ông tốt nghiệp ĐH công
nghệ Liên bang Thuỵ Sĩ (ETH)
- . Năm 1960 ông nhận bằng thạc sĩ.
- Năm 1963bảo vệ luận án tiến sĩ.
- Trong các năm 1963-1967, ông giảng
dạy tại Đại học Tổng hợp Stanford (Mĩ).
- Năm 1967, Wirth trở về nước và giảng
dạy tại tường Đại học Tổng hợp Zurich.
- Năm 1968, ông bắt đầu tham gia thiết
kế ngôn ngữ Pascal.
- Năm 1984, ông được giải thưởng Alan
Turing - giải thưởng cao quí nhất trong giới
tin học (tương đương giải Nobel).
- Từ năm 1990 ông lãnh đạo Viện các
hệ thống máy tính tại ETH.
- Năm 1999, ông nghỉ hưu và trở thành
giáo sư danh dự của ETH.
HS2 lên bảng trả lời câu hỏi
- Với tên Pascal để kỉ niệm nhà toán học, triết
học người Pháp Blaise Pascal, thế kỉ 17.
- Lúc đầu Pascal được sáng tác với mục đích
4
Yêu cầu HS dưới lớp nhận xét.
GV nhận xét chung, đánh giá và cho điểm

HS2.
làm một ngôn ngữ máy tính để dạy học cho
sinh viên ở các trường ĐH.
- Ưu điểm của nó: Tốc độ dịch nhanh,
chương trình dịch Pascal được viết rất gọn,
các phần mở rộng của nó so với Pascal chuẩn
đã đáp ứng được nhiều yêu cầu của người sử
dụng.
ĐVĐ: Tiết học trước các em đã biết được tác giả ngôn ngữ Pascal là ai, lịch sử phát triển TP
và ý nghĩa của ngôn ngữ Pascal. Để hiểu rõ hơn và làm việc với ngôn ngữ Pascal chúng ta
cùng tìm hiểu bài hoạc ngàu hôm nau.
3. Bài mới
4. Đặc điểm
Cho biết một số đặc điểm nổi bật của TP?
GV giải thích: Pascal là một ngôn ngữ có
kiểm định mạnh mẽ đó là mọi biến và hằng
của một kiểu dữ liệu không thể tự do đem
trộn lẫm với các biến và hằng của một kiểu
dữ liệu khác.
Pascal là ngôn ngữ đặc biệt thích hợp cho
kiểu lập trình cấu trúc. Tính cấu trúc của
Pascal được thể hiện trên 3 mặt đó là những
mặt nào?
HS đọc thông tin
HS trả lời
- Pascal là ngôn ngữ lập trình bậc cao.
- Pascal là một ngôn ngữ có kiểm định mạnh
mẽ.
- Pascal là ngôn ngữ có cấu trúc.
+ Cấu trúc về mặt dữ liệu.

+ Cấu trúc về mặt lệnh.
+ Cấu trúc về mặt chương trình.
5. Yêu cầu về phần cứng và phần mềm khi
dùng Turbo Pascal
a. Về phần cứng:
Cho biết một số yêu cầu về phần cứng?
b. Về phần mềm:
Để chạy được chương trình Turbo Pascal về
phần mềm có những yêu cầu gì?
GV giải thích: Đúng vậy tệp Turbo. EXE đây
là chương trình dịch của Tp nó tạo cho ta môi
trường khép kín….. Turbo.TPL (Turbo
Pascal Library): tệp này chứa các chương
trình mẫu và một số Unit hay dùng.
Ngoài hai tệp trên còn có tệp trợ giúp
Turbo. HLP.
Khi sử dụng đồ hoạ cần có tệp Graph.TPU
và Egavga.BGI.
Các tệp phông chữ: DOTH.CHR;
SÁN.CHR,….
HS trả lời:
- Khối xử lí trung tâm: CPU.
- Máy tính phải có ổ cứng.
- RAM: 32 trở lên.
- Các thiết bị vào: bàn phím, chuột,..
- Các thiết bị ra: màn hình,..
HS trả lời:
- Máy tính phải cài đặt 1 trong các HĐH
Windows 98, 2000, XP,..
- Máy tính phải cài chương trình Turbo

Pascal.
- Tối thiểu phải có hai tệp:
Turbo. EXE
Turbo.TPL
5
6. Lưu ý đối với TP for DOS với TP for
Win .
a. TP for DOS
Khi khởi động chương trình TP ta phải quay
về HĐH MS-DOS để làm việc. Từ dấu nhắc
lệnh của DOS ta thực hiện như thế nào?
Ra khỏi TP thì ra lệnh gì?
b. TP for Win
Khi khởi động chương trình TP tại màn hình
nền Windows như các chương trình khác.
Vậy thì khởi động ntn?
Ra khỏi TP thì thực hiện lệnh nào?
HS trả lời:
C:\ [Đường dẫn\] Turbo. Exe ấn phím Enter.
- Từ màn hình Pascal File\Exit hoặc ấn tổ hợp
phím Alt+X.
- Trở về dấu nhắc của DOS
HS trả lời:
Đưa trỏ chuột về biểu tượng Turbo Pascal
nháy đúp trái chuột.
- File \ Exit hoặc ấn tổ hợp phím Alt+X.
- Trở về màn hình Windows
4. Củng cố.
? Cho biết các đặc điểm nổi bật của TP?
Để làm việc được với Pascal về phần mềm

yêu cầu tối thiểu phải cần những tệp nào?
HS trả lời:
- Pascal là ngôn ngữ lập trình bậc cao.
- Pascal là một ngôn ngữ có kiểm định mạnh
mẽ.
- Pascal là ngôn ngữ có cấu trúc.
- Tối thiểu phải có hai tệp:
Turbo. EXE
Turbo.TPL
5. Hướng dẫn về nhà
- Học bài cũ nắm được yêu cầu về phần cứng và phần mềm khi sử dụng TP.
- Biết cách vào ra Pascal thự hành cụ thể trên máy tính (nếu có).
+BTVN:
1. Cho biết điểm giống và khác nhau giữa TP for DOS và TP for Win?
6
Tiết 3. §2.GIỚI THIỆU CHUNG CÁC THÀNH PHẦN CỦA
NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH TURBO PASCAL
Ngày soạn: 31/8/2008
Ngày giảng: 3/9/2008
I. MỤC TIÊU
- HS nắm được các kí tự sử dụng trong Pascal.
- HS nắm được khái niệm tên và phân biệt được một số tên trong Pascal: từ khoá, tên chuẩn,
tên do người lập trình đặt.
- Rèn luyện tính ham học hỏi, tìm tòi, khám phá và yêu thích môn học mới.
II. CHUẨN BỊ
+ GV: Gián án, giáo trình tham khảo: Ngôn ngữ lập trình Turbo Pascal (Quách Tuấn Ngọc)
và Tin học 11.
+ HS: Đồ dùng học tập.
III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

1. Tổ chức
- Ổn định lớp - Cán bộ lớp báo cáo sĩ số
9A:
9B:
9C:
9D:
HĐ1: 2. Kiểm tra bài cũ
Gọi 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi.
HS1 lên bảng trả lời câu hỏi 1:
Câu 1: Cho biết các đặc điểm nổi bật của TP?
HS2 lên bảng trả lời câu hỏi 2:
Câu 2: Cho biết các yêu cầu về phần cứng và
phần mềm khi dùng Turbo Pascal?
GV gọi HS dưới lớp nhận xét.
GV nhận xét chung, đánh giá và cho điểm.
HS1 trả lời câu hỏi 1.
- Pascal là ngôn ngữ lập trình bậc cao.
- Pascal là một ngôn ngữ có kiểm định mạnh
mẽ.
- Pascal là ngôn ngữ có cấu trúc.
+ Cấu trúc về mặt dữ liệu.
+ Cấu trúc về mặt lệnh.
+ Cấu trúc về mặt chương trình.
HS2 trả lời câu hỏi 2.
+ Phần cứng:
- Khối xử lí trung tâm: CPU.
- Máy tính phải có ổ cứng.
- RAM: 32 trở lên.
- Các thiết bị vào: bàn phím, chuột,..
- Các thiết bị ra: màn hình,..

+ Phần mềm
- Máy tính phải cài đặt 1 trong các HĐH
Windows 98, 2000, XP,..
- Máy tính phải cài chương trình Turbo
Pascal.
- Tối thiểu phải có hai tệp:
Turbo. EXE
Turbo.TPL
7
ĐVĐ: Tiết học trước các em đã làm quen với tác giả, ý nghĩa , sự phát triển của TP và đặc
điểm nổi bật của TP. Bài học ngày hôm nay các yem tìm hiểu nội dung về bộ kí tự, từ khoá,
tên chuẩn của Pascal được sử dụng và quy định như thế nào?
3. Bài mới
HĐ2: Giới thiệu bộ kí tự sử dụng trong Turbo Pascal
1. Bộ kí tự
Yêu cầu HS đọc thông tin
Bảng chữ cái là gì?
Có qui định gì?
Ngôn ngữ Pascal, bảng chữ cái bao gồm các
kí tự nào?
10 chữ số thập phân Ả Rập gồm những số
nào?
GV giới thiệu các kí tự đặc biệt.
* Các kí tự đặc biệt:
+ - * / = < > [ ] . ,
; # ^ $ & @ ( ) { } : ’
dấu cách (mã ASCII 32)
-
*Chú ý: Kí tự gạch nối _ cần phân biệt với
dấu trừ -

HS đọc thông tin
- Bảng chữ cái là tập hợp các kí tự được dùng
để viết chương trình.
- Không được phép dùng bất kì kí tự nào
ngoài các kí tự qui định trong bảng chữ cái.
- Các chữ cái thường và các chữ cái in hoa
của bảng chữ cái tiếng Anh:
a b c d e f g h i j k l n m o p q r s t u v w x y
z
a b c d e f g h i j k l n m o p q r s t u v w x y z
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
HS nghe giảng và ghi chép.
HĐ3: Hướng dãn HS tìm hiểu một số khái niệm về tên: từ khoá, tên chuẩn, tên do người lập
trình đặt.
2. Tên
DDVĐ: Mọi đối tượng trong chương trình
đều phải được đặt tên theo qui tắc của ngôn
ngữ lập trình và từng chương trình dịch cụ
thể.
Gọi HS đọc thông tin
Tên trong Turbo Pascal được hiểu ntn?
GV: Ngoài ra, trong chương trình dịch Free
Pascal, tên có độ dài tới 255 kí tự. Trong
Pascal chuẩn, tên có độ dài là 8 kí tự.
Ví dụ:
• Các tên đúng: A; Baitap; P21_c;
_25; R32
• Các tên sai:
BC (chứa dấu cách)
6pq (bắt đầu bằng số)

X$Y (chứa kí tự “$” không hợp lệ).
CVĐ: Ngôn ngữ lập trình Pascal không phân
HS nghe giảng
HS đọc thông tin
HS trả lời:
- Trong Turbo Pascal, tên là một dãy liên tiếp
không quá 127 kí tự bao gồm chữ số, chữ cái
hoặc dấu gạch dưới và bắt đầu bằng chữ cái
hoặc dấu gạch dưới.
HS nghe giảng và ghi bài.
Nghe giảng
8
biệt chữ hoa, chữ thường trong tên. Ngôn ngữ
Pascal, phân biệt ba loại tên:
* Từ khoá (tên dành riêng);
* Tên chuẩn;
* Tên do người lập trình đặt.
a. Từ khoá
Yêu cầu đọc thông tin
GV: Từ vựng của Pascal gồm một số từ của
riêng PASCAL được gọi là từ khoá (key
word) (còn được gọi là tên dành riêng).
Các từ khoá này người sử dụng phải dùng
ntn?
Ví dụ: Một số từ khoá:
program, uses, const, type, var, begin, end.
HS đọc thông tin.
HS nghe giảng và ghi bài
Đúng với cú pháp, không được dùng nó vào
việc khác hoặc đặt tên mới trùng với các từ

khoá.
b. Tên chuẩn
Yêu cầu HS đọc thông tin
Tên chuẩn là gì?
GV: Người lập trình có thể khai báo và dùng
chúng với ý nghĩa và mục đích khác.
Ý nghĩa của các tên chuẩn được quy định ở
đâu?
Ví dụ: Một số tên chuẩn
abs integer real
sqr longint extended
sqrt byte break
HS đọc thông tin
HS trả lời
Một số tên được ngôn ngữ lập trình dùng với
ý nghĩa nhất định nào đó. Những tên này
được gọi là tên chuẩn.
Trong các thư viện của ngôn ngữ lập trình.
c. Tên do người lập trình đặt
Tên do người lập trình đặt được dùng với ý
nghĩa riêng, xác định bằng cách khai báo
trước khi sử dụng.
Các tên này có được trùng với tên dành riêng
không?
Ví dụ: Tên do người lập trình đặt .
A1; Delta; Baitap_1
HS nghe giảng và ghi bài
HS trả lời:
Không
4. Củng cố.

1. Trong những biểu diễn dưới đây, biểu diễn
nào là từ khoá trong Pascal?
A. END B. Integer C. Real
D. sqrt E. ‘end’ F. var
HS làm theo nhóm
2. Tên trong Turbo Pascal có độ dài tối đa là
bao nhiêu?
HS làm theo nhóm
1.
A, F
2. Tên trong Turbo Pascal có độ dài tối đa là
127 kí tự.
5. Hướng dẫn về nhà
- Học bài cũ: nắm rõ các khái niệm về tên, từ khoá, tên chuẩn, tên do người lập trình đặt, các
9