11 động lực học chất điểm

CHƯƠNG I: ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM
CHUYÊN ĐỀ 5 : TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG – CÔNG THỨC CỘNG VẬN TỐC
*LÝ THUYẾT:



Vận dụng công thức cộng vận tốc v = v + v
13

Với

12

23


v 1,2 là vận tốc tương đối của 1 so với hệ quy chiếu chuyển động 2

v 2,3 là vận tốc kéo theo của 2 trong hệ quy chiếu đứng yên 3

v 1,3 là vận tốc tuyệt đối của 1 so với hệ quy chiếu đứng yên 3

Phương pháp


+ v1,2 ↑↑ v 2,3 ⇒ v1,3 = v1,2 + v2,3


+ v1,2 ↑↓ v 2,3 ⇒ v1,3 =| v1,2 − v2,3 |



2
2
+ v1,2 ⊥ v 2,3 ⇒ v1,3 = v1,2
+ v2,3
 
2
2
+ ( v1,2 ,v 2,3 ) = α ⇒ v = v1,2
+ v2,3
+ 2v1,3 v2,3 .cosα

v1,2 = v2,3 ⇒ v1,3 = 2.v1,2 .cos

α
2

*BÀI TẬP :

(

)

Bài 1 :Một tàu hỏa chuyển động thẳng đều với vận tốc 10 m /s so với mặt đất. Một người đi đều trên sàn tàu có vận tốc

1( m /s) so với sàn tàu. Xác định vận tốc của người đó so với mặt đất trong các trường hợp sau:
a/ Người và tàu chuyển động cùng chiều ?
b/ Người và tàu chuyển động ngược chiều ?
c/ Người và tàu chuyển động vuông góc nhau ?
Bài 2 :Một xe đạp chuyển động thẳng đều với vận tốc lúc không gió là 15 km/h . Người này đi từ A về B xuôi gió và đi
từ B trở lạiA ngược gió. Vận tốc gió là 1 km/h. Khoảng cách AB = 28 km. Tính thời gian tổng cộng đi và về.

Bài 3 :Hai ô tô xuất phát từ hai bến xe A và B cách nhau 20km trên một đường thẳng. Nếu hai ô tô chạy ngược chiều thì
chúng sẽ gặp nhau sau 15 phút. Nếu hai ô tô chạy cùng chiều thì chúng sẽ đuổi kịp nhau sau 1 giờ. Tính vận tốc của mỗi ô
tô
Bài 4 :Hai bến sông A và B cách nhau 12km. Một chiếc thuyền phải mất bao nhiêu thời gian để đi từ A đến B rồi lại đi từ
b về A nếu vận tốc của thuyền khi nước không chảy 9 km/h và vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 1,5m/s.
Bài 5 :Lúc không có gió, một máy bay bay với vận tốc không đổi 300km/h từ một địa điểm A tới địa điểm B hết 2,2 giờ.
Khi bay trở lại từ B về A gặp gió thổi ngược, máy bay phải bay hết 2,4 giờ. Xác định vận tốc của gió
Bài 6 :Vận tốc nước chảy của một con sông là 5km/h. Biết rằng canô chuyển động ngược dòng sông từ bến B đến bến A
hết 1 giờ. Biết khoảng cách giữa hai bến là 30km. Hãy tính thời gian canô đi xuôi dòng từ A đến B.
Bài 7 : Một thang cuốn tự động đưa khách từ tầng trệt lên lầu trong 1 phút . nếu thang ngừng thì khách phải đi bộ lên
trong 3 phút . Hỏi nếu thang chạy mà khách vẫn bước lên thì mất bao lâu ?
Bài 8: Khi nước sông phẳng lặng thì vận tốc của canô chạy trên mặt sông là 30 km/h. Nếu nước sông chảy thì canô phải
mất 2h để chạy thẳng đều từ bến A ở thượng lưu tới bến B ở hạ lưu và phải mất 3h khi chạy ngược lại. Hãy tính:
1) Khoảng cách giữa 2 bến A,B
2) Vận tốc của dòng nước với bờ sông
Bài 9
Một chiếc thuyền chuyển động với vận tốc không đổi 20 km/h ngược dòng nước của một đoạn sông. Vận tốc của dòng
nước so với bờ là 5 km/h. Trên thuyền có một người đi bộ dọc theo thuyền từ cuối thuyền đến đầu thuyền với vận tốc 4
km/h. Tính vận tốc của thuyền với bờ và vận tốc của người với bờ
Bài 10: Một chiếc thuyền chuyển động ngược dòng với vận tốc 14 km/h so với mặt nước. Nước chảy với tốc độ 9 km/h
so với bờ. Hỏi vận tốc của thuyền so với bờ? Một em bé đi từ đầu thuyền đến cuối thuyền với vận tốc 6 km/h so với
thuyền. Hỏi vận tốc của em bé so với bờ.
Bài 11: Một hành khách ngồi trong một đoàn tầu hoả chuyển động đều với vận tốc 36km/h, nhìn qua cửa sổ thấy một
đoàn tàu thứ hai dài l = 250m chạy song song, ngược chiều và đi qua trước mặt mình hết 10s.
1. Tìm vận tốc đoàn tàu thứ hai.
2. Nếu đoàn tàu thứ hai chuyển động cùng chiều với đoàn tàu thứ nhất thì người hành khách trên xe sẽ thấy đoàn tàu thứ
hai đi qua trước mặt mình trong bao lâu ?

*TRẮC NGHIỆM:







Câu 1: Khi sử dụng công thức cộng VT: v13 = v12 + v 23 , điều nào sau đây là sai:

















A. Khi v12 và v 23 cùng hướng thì v13 = v12 + v23.
B. Khi v12 và v 23 ngược hướng thì v13 = v12 − v 23 .
C. Khi v12 và v 23 vuông góc nhau thì v13 =

2

.
v122 + v 23

D. Khi v12 và v 23 ngược hướng thì v13 = v12 – v23.
Câu 2: Nếu xét trạng thái của vật trong các hệ quy chiếu khác nhau thì điều nào sau đây là không đúng?
A.Vật có thể đứng yên hoặc chuyển động B.Vật có thể chyển động với quỹ đạo khác nhau
C.Vật có thể có hình dạng khác nhau
D.Vật có thể có vận tốc khác nhau
Câu 3:Khi khảo sát chuyển động của vật trong những hệ quy chiếu khác nhau thì:
A.quỹ đạo ,vận tốc và gia tốc đều thay đổi
B.quỹ đạo ,vận tốc và gia tốc đều không thay đổi
C.quỹ đạo thay đổi còn vận tốc và gia tốc không thay đổi
D.quỹ đạo không thay đổi còn vận tốc và gia tốc thay đổi
Câu 4. Tại sao trạng thái đứng yên hay chuyển động của một vật có tính tương đối?
A. Vì trạng thái của vật được quan sát ở các thời điểm khác nhau.
B. Vì trạng thái của vật được xác định bởi những người quan sát khác nhau bên lề đường.
C. Vì trạng thái của vật không ổn định: lúc đứng yên, lúc chuyển động.
D. Vì trạng thái của vật được quan sát trong các hệ quy chiếu khác nhau.
Câu 5:Một hành khách ngồi trong toa tàu H,nhìn qua cửa sổ thấy toa tàu N bên cạnh và gạch lát sân đều chuyển động như
nhau.Hỏi toa tàu nào chạy ?
A.tàu H đứng yên ,tàu N chạy
B.tàu H chạy ,tàu N đứng yên
C.cả 2 tàu đều chạy
D.cả A,B,C đều không đúng
Câu 6:Đại lượng nào sau đây có tính tương đối ?
A.vận tốc
B.tọa độ
C.Gia tốc
D.cả 3 đại lượng trên
Câu 7:Đứng ở Trái Đất ta sẽ thấy :

A.Mặt Trời đứng yên, Trái Đất quay quanh Mặt Trời,Mặt Trăng quay quanh Trái Đất
B. Mặt Trời và Trái Đất đứng yên, Mặt Trăng quay quanh Trái Đất
C. Mặt Trời đứng yên, Trái Đất và Mặt Trăng quay quanh Mặt Trời
D. Trái Đất đứng yên ,Mặt Trời và Mặt Trăng quay quanh Trái Đất
Câu 8: Chọn câu sai
A.Quỹ đạo của một vật là tương đối. Đối với các hệ quy chiếu khác nhau thì quỹ đạo của vật là khác nhau.
B.Vận tốc của vật là tương đối. Trong các hệ quy chiếu khác nhau thì vận tốc của cùng một vật là khác nhau.
C.Khoảng cách giữa hai điểm trong không gian là tương đối.
D.Nói rằng Trái Đất quay quanh Mặt Trời hay Mặt Trời quay quanh Trái Đất đều đúng.
Câu 9. Hành khách 1 đứng trên toa tàu a, nhìn qua cửa số toa sang hành khách 2 ở toa bên cạnh b. Hai toa tàu đang đỗ
trên hai đường tàu song song với nhau trong sân ga. Bỗng 1 thấy 2 chuyển động về phía sau. Tình huống nào sau đây chắc
chắn không xảy ra?
A. Cả hai toa tàu cùng chạy về phía trước. a chạy nhanh hơn b.
B. Cả hai toa tàu cùng chạy về phía trước. b chạy nhanh hơn a.
C. Toa tàu a chạy về phía trước. toa b đứng yên.
D. Toa tàu a đứng yên. Toa tàu b chạy về phía sau.
Câu 10 Hai xe A và B cùng xuất phát tại một điểm O đi thẳng đều về hai phía vuông góc với nhau, xe A đi theo hướng
Ox với vận tốc u = 3m/s, xe B đi theo hướng Oy với vận tốc v = 4m/s. Hỏi sau 4 giây hai xe cách nhau bao nhiêu?
A. 16m
B. 20m
C. 40m
D. 90m
Câu 11. Hai bến sông A và B cùng nằm trên một bờ sông cách nhau 18 km.Cho biết vận tốc ca nô đối với nước là
16,2km/h và vận tốc của nước đối với bờ sông là 5,4km/h.Hỏi khoảng thời gian t để một ca nô chạy xuôi dòng từ A đến B
rồi chạy ngược dòng trở về A bằng bao nhiêu ?
A. t = 1 giờ 40 phút B. t ≈ 1 giờ 20 phút C. t = 2 giờ 30 phút D. t = 2giờ 10 phút
Câu 12. Một chiếc thuyền buồm chạy ngược dòng sông. Sau 1 giờ đi được 10 km.Tính vận tốc của thuyền so với nước?
Biết vận tốc của dòng nước là 2km/h
A. 8 km/h.
B. 10 km/h.

C. 12km/h.
D. 20 km/h.
Câu 13. Một chiếc thuyền chuyển động thẳng ngược chiều dòng nước với vận tốc 6,5 km/h đối với dòng nước. Vận tốc
chảy của dòng nước đối với bờ sông là 1,5km/h. Vận tốc v của thuyền đối với bờ sông là:
A. v = 8,0km/h.
B. v = 5,0 km/h.
C. v ≈ 6,70km / h .
D. 6,30km / h