Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại trường cao đẳng nghề điện biên

LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan tiểu luận “Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng
viên tại trường cao đẳng nghề Điện Biên” là công trình nghiên cứu độc lập do
em thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của Giảng viên Lê Thị Hiền. Các nội
dung và kết quả nghiên cứu được trình bày trong tiểu luận là trung thực và
khách quan.
Hà Nội, ngày 18 tháng 8 năm 2016


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo trường Đại học Nội
Vụ Hà Nội đã trang bị cho sinh viên nhiều kiến thức và đã tạo điều kiện tốt nhất
cho em thực hiện đề tài này.
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn tới giảng viên Lê Thị Hiền , người
hướng dẫn trực tiếp đã chỉ bảo tận tình và giúp đỡ em trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thành tiểu luận.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn tới các cán bộ quản lý và giảng viên trường
Cao đẳng nghề Điện Biên đã tận tình trong việc thu thập số liệu, tư liệu và tham
gia những ý kiến quý báu trong quá trình nghiên cứu thực tế.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2016


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN...............................................................................................................................1
LỜI CẢM ƠN....................................................................................................................................2
MỤC LỤC................................................................................................................................................3
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................................................5
LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................................................................1
Chương 1........................................................................................................................................6
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO VÀ BỒI DƯỠNG................................................................6

ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN.....................................................................................................................6
1.1 Cơ sở lý luận về công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên..........................................6
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản......................................................................................................6
1.1.2. Quy trình về công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức...............................8
1.2. Khái quát chung về trường Cao đẳng nghề Điện Biên............................................................12
1.2.1. Quá trình hình thành, phát triển của trường Cao đẳng nghề Điện Biên.............................12
1.2.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của trường cao đẳng nghề Điện Biên...................14
Chương 2......................................................................................................................................18
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ...........................................................18
GIẢNG VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐIỆN BIÊN...............................................................18
2.1. Khái quát về đặc điểm đội ngũ giảng viên tại trường cao đẳng nghề Điện Biên giai đoạn
2011-2015.....................................................................................................................................18
2.2. Quy trình đào tạo, bồi dưỡngđội ngũ giảng viên tại trường cao đẳng nghề Điện Biên giai
đoạn 2011-2015...........................................................................................................................19
2.3. Đánh giá về thực trạng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên.............................................25
2.3.1. Mặt được............................................................................................................................25
2.3.2. Hạn chế..............................................................................................................................25
2.3.3. Nguyên nhân.......................................................................................................................26
Chương 3......................................................................................................................................27
CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG.....................................................27
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐIỆN BIÊN................................................27
3.1. Quan điểm, định hướng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giảng viên của trường cao đẳng nghề
Điện Biên......................................................................................................................................27
3.2. Những biện pháp đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại trường cao đẳng nghề Điện Biên
......................................................................................................................................................28
3.2.1. Nâng cao nhận thức về đào tạo, bồi dưỡng giảng viên.......................................................28


3.2.2. Tăng cường công tác xác định đúng nhu cầu ĐT, BD giảng viên..........................................28
3.2.3. Hoàn thiện nội dung, chương trình ĐT, BD.........................................................................30

KẾT LUẬN..............................................................................................................................................32
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................................1


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT
ĐNGV
GDNN
CĐN
BLĐTBXH
CNH – HĐH
CP
GD – ĐT
GV
DNTX,GDTX
QĐ
SV
CSGDNN
TW
ĐT, BD
CBQL

NỘI DUNG ĐẦY ĐỦ
Đội ngũ giảng viên
Giáo dục nghề nghiệp
Cao đẳng nghề
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội
Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa
Chính phủ
giáo dục – đào tạo

Giảng viên
Dạy nghề thường xuyên, giáo dục thường xuyên.
Quyết định
Sinh viên
Cơ sở giáo dục nghề nghiệp
Trung ương
Đào tạo, bồi dưỡng
Cán bộ quản lý


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục và đào tạo luôn là yếu tố quyết định chất lượng nguồn nhân lực,
đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong hệ thống giáo dục và đào tạo
nói chung, hệ thống giáo dục nghề nghiệp nói riêng, người thầy luôn được
khẳng định có vai trò then chốt, quyết định trực tiếp đến chất lượng đào tạo.
Điều đó đã được khẳng định trong chiến lược phát triển dạy nghề với nội dung
phát triển ĐNGV dạy nghề là một trong những giải pháp trọng tâm quyết định
đến sự phát triển và nâng cao chất lượng dạy nghề.
Chính vì vậy, muốn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trước hết phải
nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo nói chung, giảng viên dạy nghề nói riêng.
Do vậy, những năm qua, Đảng và Nhà nước đã quan tâm và đưa ra nhiều chủ
trương về phát triển đội ngũ nhà giáo trong đó có ĐNGV, giảng viên dạy nghề
(GVDN). Chỉ thị 40-CT/TW ngày 15-6-2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng
(khóa IX) đã nêu rõ: "Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ
cấu... Khẩn trương đào tạo, bổ sung và nâng cao trình độ ĐNGV, giảng viên,
cán bộ quản lý giáo dục trong các trường dạy nghề... Mở rộng hợp tác quốc tế
để nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo... ”.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (khoá X) của Đảng nhấn mạnh: “Chú

trọng đào tạo và nâng cao chất lượng ĐNGV dạy nghề.... Củng cố và mở rộng
các trường đào tạo giảng viên dạy nghề theo khu vực trên phạm vi cả nước”.
Những năm qua, việc ĐT, BD giáo viên, giảng viên dạy nghề đã được
thực hiện thường xuyên và liên tục. Tuy nhiên, trên thực tế đội ngũ giáo viên,
giảng viên dạy nghề còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng và chưa đồng bộ
về cơ cấu, chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới và phát triển dạy nghề trong các
cơ sở giáo dục nghề nghiệp .Do đó, chất lượng đào tạo nói chung và đào tạo
nghề nói riêng chưa đáp ứng được nhu cầu về nguồn nhân lực đảm bảo chất
lượng cho tiến trình Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa đất nước.
Xuất phát từ những yêu cầu cấp thiết đó, em lựa chọn đề tài nghiên cứu
1


“Công tác đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại trường Cao đẳng nghề
Điện biên” làm đề tài tiểu luận của mình. Hy vọng rằng tiểu luận có thể góp
phần phát triển ĐNGV dạy nghề của trường để hoàn thành sứ mệnh đào tạo
nguồn nhân lực cho xã hội.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu mà đề tài tập trung nghiên cứu là công tác đào tạo
và bồi dưỡng ĐNGV dạy nghề của Trường Cao đẳng nghề Điện Biên.
Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề đào tạo và bồi dưỡng
ĐNGV dạy nghề tại trường Cao đẳng nghề Điện Biên.
Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV dạy
nghề giai đoạn 2010 - 2015 và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2016 - 2020 và
những năm tiếp theo.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu :
Đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV

dạy nghề tại trường Cao đẳng nghề Điện Biên.
Nhiệm vụ nghiên cứu :
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV dạy
nghề.
- Phân tích, làm rõ thực trạng công tác đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV dạy
nghề tại trường Cao đẳng nghề Điện Biên trong thời gian vừa qua, xác định
những mặt được, hạn chế và nguyên nhân.
- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ĐNGV dạy nghề tại
trường Cao đẳng nghề Điện Biên giai đoạn 2016 – 2020.
4. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Tình hình nghiên cứu ngoài nước :
Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến
vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên. Tuy nhiên, theo sự hiểu biết của tác giả,
2


chưa có công trình nào tập trung vào việc phát triển đội ngũ giảng viên dạy nghề
tại các trường cao đẳng. Dưới đây là một vài nghiên cứu điển hình:
-Đề tài nghiên cứu khoa học « The development of academics’ teacher
identity: Enhancing reflection and task perception through a university teacher
development programme » của Anne Nevgi và Erika Löfström, tạp chí Studies
in Educational Evaluation, số 46, trang 53-60, xuất bản năm 2015 : nghiên cứu
này được thực hiện tại trường đại học Helsinki (Phần Lan), tập trung chủ yếu
trên một khía cạnh của phát triển đội ngũ giảng viên, đó là phát triển bản sắc của
giảng viên đại học thông qua tương tác động giữa các giảng viên nhằm nâng cao
kỹ năng sư phạm. [10]
- Đề tài nghiên cứu khoa học « Development of Key Competences of
University Teachers and Managers » của Martina Blaskovaa, Rudolf Blaskoa,
Ewa Matuskab và Joanna Rosak-Szyrockac, tạp chí Social and Behavioral
Sciences, số 182, trang 187-196, năm 2015 : nghiên cứu được thực hiện tại một

số trường ở Cộng hòa Slovak và Ba Lan, tập trung vào việc phát triển những kỹ
năng chủ yếu của giảng viên và nhà quản lý. Tuy nhiên, nghiên cứu của các tác
giả chưa đưa ra được cái nhìn tổng thể về mặt phát triển đội ngũ giảng viên đi
kèm với phát triển về mặt quy mô của nhà trường. [11]
Tình hình nghiên cứu trong nước :
Các đề tài nghiên cứu trong nước chủ yếu liên quan đến vấn đề phát triển
nguồn nhân lực nói chung và đặc biệt tại các tổ chức là doanh nghiệp. Tuy
nhiên, phát triển nguồn nhân lực là các giảng viên lại có đặc thù riêng. Dưới đây
là một vài nghiên cứu điển hình.
-Luận án tiến sĩ : « Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong các trường
đại học khối kinh tế của Việt Nam thông qua các chương trình hợp tác đào tạo
quốc tế », do Phan Thủy Chi, trường Đại học kinh tế quốc dân, Hà nội năm
2008. Tác giả tập trung nghiên cứu phát triển đội ngũ giảng viên của các trường
đại học thông qua các chương trình hợp tác quốc tế.
-Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ : « Nghiên cứu việc bồi dưỡng trí
thức khoa học giáo dục cho cán bộ giảng dạy », do PGS. TS. Phạm Thành Nghị
3


chủ trì, năm 1991, đã chỉ ra những yếu kém và thiếu hụt về phương pháp sư
phạm trong công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên vào những năm 90 của thế kỷ
trước.
Những đề tài nghiên cứu trên đây đều có tính lỹ luận và thực tiễn nhất
định, góp phần vào việc phát triển nguồn nhân lực nói chung của các tổ chức
giáo dục đại học. Tuy nhiên, đa số các công trình nghiên cứu hướng đến tầm vĩ
mô hoặc một khía cạnh của phát triển đội ngũ giảng viên mà chưa chuyên sâu
vào đội ngũ giảng viên dạy nghề của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để đánh giá đúng thực trạng đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV tại trường Cao
đẳng nghề Điện Biên, em đã tiến hành kết hợp thu thập và xử lý dữ liệu. Cụ thể :

- Phương pháp thống kê phân tích : Thu thập các dữ liệu thứ cấp được lưu
trữ tại các bộ phận như phòng tổ chức hành chính, phòng đào tạo, phòng công
tác học sinh sinh viên.
- Phương pháp điều tra xã hội học :Tiến hành điều tra trực tiếp, các phiếu
khảo sát được trả lời bởi các giảng viên trực tiếp dạy nghề và các cán bộ quản
lý.
- Phương pháp phỏng vấn sâu :Nhằm thu thập những thông tin về những
đặc điểm và chất lượng ĐNGV trong lĩnh vực đang nghiên cứu, đặc biệt là
những giảng viên đang trực tiếp tham gia giảng dạy.
6. Giả thuyết nghiên cứu.
Nếu thực hiện một cách đồng bộ, có hiệu quả về các biện pháp đào tạo,
bồi dưỡng ĐNGV tại trường Cao đẳng nghề Điện Biên đã đề xuất thì sẽ góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường, đáp ứng các tiêu chí trường
nghề chất lượng cao đến năm 2020, thực hiện thành công Chiến lược phát triển
dạy nghề Việt Nam thời kỳ 2011 – 2020.
7. Những đóng góp của đề tài
Đề tài đã làm rõ thực trạng về công tác đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV tại
trường Cao đẳng nghề Điện Biên, chỉ ra các tồn tại và nguyên nhân gây ra
chúng. Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển ĐNGV dạy nghề trong giai
4


đoạn hiện nay nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật cho tiến
trình CNH-HĐH đất nước.
8. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung chính của đề tài được kết cấu thành ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng
viên
Chương 2: Thực trạng về công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng

viên tại trường Cao đẳng nghề Điện Biên.
Chương 3: Các giải pháp nâng cao công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
giảng viên tại trường Cao đẳng nghề Điện Biên.

5


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO VÀ BỒI DƯỠNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
1.1 Cơ sở lý luận về công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên.
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản.
Khái niệm về đội ngũ :
Có nhiều cách hiểu khác nhau về đội ngũ, nhưng có thể hiểu: Đội ngũ là
một khối đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp được tập hợp và tổ chức
thành một lực lượng. Theo từ điển Tiếng Việt định nghĩa: “Đội ngũ là tập hợp
gồm một số đông người cùng chức năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành
lực lượng hoạt động trong hệ thống (tổ chức) và cùng chung một mục đích nhất
định”. [12 , tr150]
Khái niệm về giảng viên :
Theo Wikipedia định nghĩa Giảng viên là công chức chuyên môn đảm
nhiệm việc giảng dạy và đào tạo ở bậc đại học, cao đẳng thuộc một chuyên
ngành đào tạo của trường đại học hoặc cao đẳng. Giảng viên chính là công chức
chuyên môn đảm nhiệm vai trò chủ chốt trong giảng dạy và đào tạo ở bậc đại
học, cao đẳng và sau đại học, thuộc một chuyên ngành đào tạo của trường đại
học, cao đẳng.
Giảng viên bao gồm :
Giảng viên cơ hữu : Là giảng viên trong biên chế của trường hoặc ký hợp
đồng 12 tháng trở lên.
Giảng viên kiêm chức : Là cán bộ, công chức giữ chức danh lãnh đạo,

quản lý có năng lực tham gia trực tiếp giảng dạy.
Giảng viên thỉnh giảng : Là giảng viên có đầy đủ tiêu chuẩn của nhà giáo
được nhà trường mời về giảng dạy.
Tiêu chuẩn giảng viên, giảng viên chính, giảng viên cao cấp được quy
định tại Thông tư liên tịch số 36/2014/TTLT-BGDĐT-BNV của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, Bộ Nội vụ ngày 28/11/2014.
6


Khái niệm về đội ngũ giảng viên :
Khi đề cập đến ĐNGV, một số tác giả nước ngoài đã nêu lên quan niệm:
“Đội ngũ giảng viên là những chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục, họ nắm vững
tri thức, hiểu biết dạy học và giáo dục như thế nào và có khả năng cống hiến
toàn bộ sức lực và tài năng của họ đối với giáo dục”.
Tại Việt Nam, đội ngũ giảng viên trong cơ sở giáo dục được coi là tập
hợp những người làm công tác giảng dạy ở bậc cao đẳng, đại học và sau đại học.
Đội ngũ này bao gồm : giảng viên cơ hữu, giảng viên kiêm chức và giảng viên
thỉnh giảng.
Từ những quan niệm đã nêu trên của các tác giả trong và ngoài nước, ta
có thể hiểu ĐNGV như sau: ĐNGV là một tập hợp những người làm công tác
giảng dạy trong các trường đại học, cao đẳng, được tổ chức thành một lực lượng
(có tổ chức), cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ các tiêu chuẩn của một nhà
giáo, cùng thực hiện các nhiệm vụ và được hưởng các quyền lợi theo luật giáo
dục và các luật khác được nhà nước quy định.
- Khái niệm về đào tạo:Theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Nghị định số
18/2010/NĐ-CP ngày 5/3/2010 của Chính phủ về đào tạo và bồi dưỡng công
chức thì: “Đào tạo là quá trình truyền thụ, tiếp nhận có hệ thống những tri thức,
kỹ năng theo quy định của từng cấp học, bậc học”. [7]
Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Quân thì: “Đào tạo là quá trình bù đắp
những thiếu hụt trong học vấn, truyền đạt những kỹ năng và kinh nghiệm thiết

thực trong lĩnh vực chuyên môn, cập nhật những kiến thức và mở rộng tầm hiểu
biết cho người lao động để hoàn thành tốt công việc được giao.”[8, tr225].
Khát quát từ hai định nghĩa trên, trong luận văn, khái niệm đào tạo được
hiểu là quá trình bù đắp những thiếu hụt trong học vấn, là quá trình truyền thụ,
tiếp nhận có hệ thống những kỹ năng, kinh nghiệm thiết thực trong lĩnh vực
chuyên môn, cập nhật những kiến thức và mở rộng tầm hiểu biết cho người lao
động để hoàn thành tốt công việc được giao.
- Khái niệm về bồi dưỡng: Theo điều 2, điều 5 Nghị định số
18/2010/NĐ-CP ngày 5/3/2010 của Chính Phủ về ĐTBD công chức thì: “Bồi
dưỡng là hoạt động trang bị, cập nhập, nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc”.
7


[7]
Như vậy, bồi dưỡng có thể được hiểu là quá trình cập nhật những kiến
thức mới, bổ sung những kiến thức còn thiếu, lạc hậu để nâng cao trình độ, năng
lực hoặc phẩm chất, củng cố kỹ năng nghề nghiệp theo các chuyên đề. Các hoạt
động này nhằm tạo điều kiện cho người lao động có cơ hội củng cố và mở mang
một cách có hệ thống những tri thức, kỹ năng chuyên môn, nghề nghiệp có sẵn
để lao động nghề nghiệp có hiệu quả hơn.
Trong một số đề tài nghiên cứu, “đào tạo” được hiểu là công việc trang bị
những phẩm chất, kiến thức, kỹ năng cơ bản, có hệ thống cho người học, để sau
một khoá học (dài hạn hoặc ngắn hạn) người học đạt được trình độ một cấp học
cao hơn. “Bồi dưỡng” được dùng với nghĩa là cập nhật, bổ túc thêm một số kiến
thức, kỹ năng cần thiết, nâng cao hiểu biết sau khi đã được đào tạo cơ bản, cung
cấp thêm những kiến thức chuyên ngành, mang tính ứng dụng...
Hoạt động ĐT, BD thường được tiến hành tại các trường lớp, các trung
tâm đào tạo bồi dưỡng và được xác nhận bằng văn bằng, chứng chỉ.
Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, ĐT, BD là hoạt động của các cơ quan
quản lý giáo viên, giảng viên, của cơ sở đào tạo bồi dưỡng nhằm trang bị và

nâng cao kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, phẩm chất đạo đức… cho
giáo viên, giảng viên theo tiêu chuẩn quy định.
1.1.2. Quy trình về công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên
chức
Bước 1. Xác định nhu cầu đào tạo
Đầu tiên và quan trọng nhất trong một chương trình đào tạo là quá trình
xác định nhu cầu đào tạo.
- Xác định nhu cầu đào tạo: là xác định khoảng cách những cái hiện đang
có, những cái đang diễn ra với những gì cần phải có. Khoảng cách này được lấp
đầy bằng cách đào tạo, nghĩa là lấp đi sự chênh lệch, sự chênh lệch giữa những
cái biết và làm được với những cái mà họ cần phải biết và cần có khả năng làm
được. Ở đây, xác định nhu cầu đào tạo nhân lực là xác định sự khác nhau, sự
chênh lệch giữa năng lực, trình độ, kiến thức, kỹ năng hiện tại so với yêu cầu
năng lực cần có trong tương lai của mỗi vị trí công việc để xác định nhũng nội
8


dung và hoạt động đào tạo, phát triển năng lực cần thiết để cung cấp, trang bị
cho người lao động.
Nhu cầu đào tạo thường được xem xét từ hai phía: Nhu cầu đào tạo xuất
phát từ phía cơ quan, tổ chức quản lý và nhu cầu đào tạo xuất phát từ phía chính
bản thân người lao động.
Xác định nhu cầu đào tạo nhằm trả lời các câu hỏi chính như: Những kiến
thức, kỹ năng cần thiết cho vị trí công việc? Những kiến thức, kỹ năng cần thiết
mà người lao động hiện có? Những kiến thức, kỹ năng còn thiếu của người lao
động đối với vị trí công việc? Làm cách nào để xác định đúng những thiếu hụt
đó? Những khóa học nào cần tổ chức để khắc phục những thiếu hụt về kiến
thức, kỹ năng cho người lao động? Để nắm bắt nhu cầu đào tạo cần sử dụng các
phương pháp sau:
- Phân tích tổ chức, các kế hoạch hoạt động và kế hoạch nguồn nhân lực.

- Phân tích công việc, Phân tích đánh giá thực hiện công việc.
- Điều tra khảo sát đào tạo (Phiếu khảo sát, Thảo luận, lấy ý kiến chuyên
gia).
Bước 2. Lập kế hoạch đào tạo:
Lập kế hoạch đào tạo nhằm chủ động thực hiện, chuẩn bị tốt các nguồn
lực phục vụ cho công tác đào tạo tránh xảy ra tình trạng phân tán, lãng phí thời
gian, sức lực của người lao động.
Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cần trả lời các câu hỏi chính như:
Mục tiêu kế hoạch? Nội dung là gì? Ai thực hiện? Thời gian và địa điểm tiến
hành? Cách thức thực hiện? Kinh phí? Kiểm tra đánh giá như thế nào? Một vấn
đề quan trọng là cần phải xây dựng một Kế hoạch đào tạo, bao gồm các nội
dung sau:
- Mục đích tổng thể, các mục tiêu cụ thể
- Đối tượng: Đối tượng học viên, tiêu chuẩn tham gia đào tạo bồi dưỡng
- Hỗ trợ đối với việc học tập, trang thiết bị học tập
- Phương pháp đào tạo
- Nội dung đào tạo, tài liệu đào tạo
9


- Người dạy: giáo viên, báo cáo viên, cộng tác viên
- Các kết quả cần đạt được
- Chương trình chi tiết về đào tạo bồi dưỡng
Xác định nội dung chương trình đào tạo
Sau khi xác định nhu cầu ĐT, BD, cần xác định nội dung ĐT, BD là gì.
Theo quy định tại Điều 7 Quyết định số 57/2008/QĐ-BLĐTBXH ngày
26/5/2008 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, nội dung bồi
dưỡng giáo viên dạy nghề bao gồm: Bồi dưỡng chuẩn hóa, bồi dưỡng thường
xuyên và bồi dưỡng nâng cao.
Nội dung bồi dưỡng chuẩn hoá bao gồm: Kiến thức, kỹ năng chuyên môn;

nghiệp vụ sư phạm; ngoại ngữ; tin học và những nội dung khác mà tiêu chuẩn
chức danh quy định.
Nội dung bồi dưỡng thường xuyên bao gồm: Quan điểm, chủ trương,
đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các quy định về dạy
nghề; kiến thức chuyên môn, những tiến bộ khoa học, công nghệ mới thuộc
chuyên môn giảng dạy; kỹ năng nghề (bao gồm cả việc sử dụng những thiết bị
sản xuất hiện đại, công nghệ sản xuất tiên tiến của nghề); phương pháp giảng
dạy, phương pháp xây dựng chương trình và sử dụng phương tiện dạy học mới;
ngoại ngữ; tin học.
Nội dung bồi dưỡng nâng cao bao gồm: Những vấn đề do yêu cầu công
việc và nghề nghiệp; nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, năng
lực thực hành; các tiêu chuẩn quy định của chức danh cao hơn.
Lựa chọn phương pháp, hình thức đào tạo, bồi dưỡng
Phương pháp đào tạo là cách thức để tiến hành đào tạo, để truyền đạt
những nội dung, kiến thức cần đào tạo đến người được đào tạo để đạt được
những mục tiêu đã đề ra. Các khóa đào tạo, phát triển năng lực thường được đào
tạo theo phương pháp sau:
+ Các phương pháp đào tạo trong công việc bao gồm: Phương pháp kèm
cặp chỉ dẫn; phương pháp luân phiên công việc.
+ Các phương pháp đào tạo ngoài công việc: Phương pháp đào tạo từ xa;
10


phương pháp gửi đi học; phương pháp hội nghị hội thảo; phương pháp nghiên
cứu tình huống...
Tuỳ từng điều kiện, hoàn cảnh yêu cầu công việc mà các khóa đào tạo,
phát triển năng lực được tổ chức dưới rất nhiều hình thức phù hợp với nội dung,
đối tượng đào tạo như: Đào tạo, phát triển năng lực dưới hình thức tập trung
hoặc bán tập trung; đào tạo dưới hình thức tại chức; đào tạo ngắn hạn, dài hạn...
Kinh phí đào tạo, bồi dưỡng

Kinh phí đào tạo, phát triển nhân lực là toàn bộ những chi phí diễn ra
trong quá trình người lao động tham gia khóa học như tiền học phí, tài liệu học
tập...và những chi phí khác liên quan đến quá trình đào tạo, phát triển. Một
chương trình đào tạo được mở ra cần phải dự tính được kinh phí đào tạo và tìm
ra phương pháp tối ưu nhất cho tổ chức.
Bước 3. Thực hiện kế hoạch đào tạo bồi dưỡng
Tổ chức thực hiện kế hoạch đàotạo, phát triển nhân lực cần trả lời các câu
hỏi cơ bản như: Có những hoạt động cụ thể nào? Phân công phối hợp như thế
nào cho có hiệu quả? Tổ chức sao cho chi phí phù hợp để kết quả cao?
Do đó, để thực hiện kế hoạch đào tạo, cần phân tích kế hoạch đào tạo
thành các công việc cụ thể: từ ra quyết định tổ chức khóa học, triệu tập học viên,
in ấn tài liệu, mời giảng viên, tổ chức chọn địa điểm, điều phối chương trình,
theo dõi các hoạt động giảng dạy, chi phí thanh toán, đánh giá, báo cáo sơ tổng kết,
thanh quyết toán.
Bước 4. Đánh giá hiệu quả chương trình đào tạo, bồi dưỡng
Đánh giá kết quả ĐT, BD là giai đoạn cuối cùng của công tác đào tạo,
BD. Qua đánh giá sẽ cho chúng ta biết mục tiêu đào tạo, BD đặt ra đã đạt được
đến đâu, đạt ở mức độ nào để từ đó có những điều chỉnh cần thiết cho các
chương trình đào tạo sau. Thông thường đánh giá kết quả đào tạo, BD thường
được thực hiện bởi cả cơ sở tổ chức ĐT, BD, qua đánh giá của học viên và của
cán bộ cơ quan chức năng quản lý công tác đào tạo, BD.
Đánh giá ĐT, BD cần trả lời các câu hỏi chính như: ĐT, BD có đạt mục
tiêu không? Nội dung có phù hợp không? Chương trình có phù hợp không?
11


Giảng viên có đáp ứng được yêu cầu của chương trình đào tạo không? Học viên
có tham gia vào quá trình đào tạo không? Công tác tổ chức có tốt không? Học
viên học được những gì và họ áp dụng được những điều đã học vào thực tế công
việc không? Hiệu quả của chương trình ĐT, BD?

Theo các nhà nghiên cứu, có 4 cấp độ đánh giá chương trình đào tạo, BD
như sau:
- Đánh giá phản ứng của người học: Họ đánh giá như thế nào về khóa
đào tạo, BD vào các thời điểm trước, trong, cuối khoá đào tạo, BD và vào những
thời điểm sau đào tạo, BD.
- Đánh giá kết quả học tập: Đánh giá học viên đã tiếp thu những gì từ
khóa ĐT, BD. Kiểm tra kiến thức, kỹ năng, thái độ và đối chiếu với những mục
tiêu đã đề ra.
- Đánh giá những thay đổi trong công việc: xem người học áp dụng những
điều đã học vào công việc như thế nào. Những thay đổi đối với việc thực hiện
công việc.
- Đánh giá tác động, hiệu quả của tổ chức: Việc đào tạo, BD có tác động,
ảnh hưởng tới kết quả của tổ chức, hiệu quả của đào tạo, BD như thế nào?
Bước 5. Bố trí, sắp xếp cán bộ sau đào tạo, bồi dưỡng.
Bố trí , sắp xếp đội ngũ giảng viên phù hợp sau khi đào tạo, việc bố trí sử
dụng ĐNGV đúng chuyên ngành sau đào tạo sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho
ĐNGV phát huy được hiệu quả những kiến thức thu được áp dụng vào công
việc. Tuy nhiên sẽ là lãng phí nếu ĐNGV sau khi được đưa đi đào tạo, bồi
dưỡng không được bố trí sử dụng một cách hợp lý. Đào tạo mà không có kế
hoạch sử dụng sẽ gây ra nhiều lãng phí cả về thời gian và kinh phí.
1.2. Khái quát chung về trường Cao đẳng nghề Điện Biên.
1.2.1. Quá trình hình thành, phát triển của trường Cao đẳng nghề
Điện Biên.
Trường Cao đẳng Nghề Điện Biên được thành lập trên cơ sở nâng cấp
trường Trung cấp Nghề tỉnh Điện Biên theo Quyết định số 1312/QĐBLĐTBXH ngày 20 tháng 10 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương
12


Binh và Xã hội. Trường là cơ sở đào tạo công lập trực thuộc UBND tỉnh Điện
Biên có trụ sở chính đặt tại Tổ dân phố 15 ,Phường Thanh Bình ,Thành phố

Điện Biên Phủ ,Tỉnh Điện Biên và cơ sở đào tạo 1: Trung tâm Đào tạo và Sát
hạch lái xe cơ giới đường bộ, Xã Thanh Nưa, Huyện Điện Biên, Tỉnh Điện Biên.
Bộ máy tổ chức hoạt động của trường khá đầy đủ với Chi bộ Đảng, Công
đoàn, Đoàn thanh niên, Hội đồng trường và các Hội đồng tư vấn... Nhà trường
đã hình thành được các dịch vụ sản xuất gắn với đào tạo, các dịch vụ cho người
học nghề.
Hệ thống cơ sở vật chất của nhà trường đã được đầu tư xây dựng đồng bộ
với hệ thống gồm 30 phòng học lý thuyết và giảng đường, 45 phòng thực hành
công nghệ với máy móc hiện đại đạt trình độ công nghệ tiên tiến trên thế giới về
các ngành nghề CNTT, Điện, Điện tử.. Hệ thống mạng toàn trường với 250 máy
tính được kết nối internet phục vụ cho công tác quản lý, học tập và nghiên cứu
khoa học. . Ký túc xá hiện đại khép kín đủ chỗ cho hơn 500 học sinh – sinh viên,
có khu thể thao, vui chơi. Hệ thống nhà ăn có các phòng ăn được trang bị các
thiết bị nấu ăn công nghiệp, hiện đại. Trường tiếp tục nhận được hỗ trợ đầu tư từ
các Dự án của Bộ LĐTB-XH như "Dự án tăng cường năng lực đào tạo nghề",
"Dự án đổi mới và phát triển dạy nghề đầu tư nghề trọng điểm";
Về đào tạo, trường có khoa Xây dựng, khoa Lâm nghiệp , khoa Công
nghệ thông tin , khoa Kinh tế và khoa Văn hoá cơ bản… Thành lập Trung tâm
Tin học – Ngoại ngữ , Trung tâm Đào tạo lái xe cơ giới đường bộ và các cụm
dạy nghề ngắn hạn tại trung tâm một số huyện. Năng lực đào tạo của nhà trường
ngày càng phát triển và hoàn thiện đáp ứng quy mô tuyển sinh và đào tạo hệ
trung cấp nghề 700 – 750 học sinh/năm, hệ sơ cấp nghề, DNTX và GDTX
khoảng 3000 học viên/năm.

13


1.2.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của trường cao đẳng
nghề Điện Biên.
Cơ cấu tổ chức:

- 06 Khoa chuyên môn và Khoa hỗ trợ đào tạo: Khoa Điện, Khoa Công
nghệ thông tin, Khoa Kinh tế, Khoa xây dựng, Khoa Lâm nghiệp và Khoa Văn
hóa cơ bản .
- 03 Trung tâm trực thuộc trường: Trung tâm tin học, ngoại ngữ ; Trung
tâm đào tạo lái xe cơ giới; Trung tâm ứng dụng và chuyển giao công nghệ.
- 04 Phòng và 01 Ban chức năng: Phòng Đào tạo, Phòng Tổ chức Hành
chính, Phòng Tài chính Kế toán, Phòng Công tác học sinh sinh viên; Ban Biên
tập và Quản trị Website

14


Sơ đồ bộ máy tổ chức:
Đảng Ủy

Hội đồng trường

Ban Giám hiệu

Phòng Tổ chức –
Hành chính
Công đoàn

Trung tâm Tin học –
Ngoại ngữ
Phòng Đào tạo

Đoàn Thanh niên

Trung tâm Đào tạo

lái xe cơ giới
Phòng Tài chính – Kế
toán

Hội Sinh viên

Trung tâm ứng dụng
và chuyển giao CN
Phòng Công tác HSSV

Khoa trực thuộc

Khoa
Điện

Khoa
Công
nghệ Thông
tin

Khoa
Xây
dựng

Khoa
Kinh tế

Khoa
Nông –
Lâm

nghiệp

Khoa
Văn hóa
cơ bản

Chức năng nhiệm vụ quyền hạn :
- Tổ chức đào tạo nhân lực kỹ thuật ở các trình độ cao đẳng nghề, trung
cấp nghề, sơ cấp nghề các nghề được phép đào tạo, nhằm trang bị cho người học
15


năng lực thực hành nghề tương xứng với trình độ đào tạo, có sức khoẻ, đạo đức
lương tâm nghề nghiệp, ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp, tạo điều kiện cho
họ có khả năng tìm việc làm, tự tạo việc làm hoặc tiếp tục học lên trình độ cao
hơn, đáp ứng yêu cầu thị trường lao động. Tổ chức bồi huấn nâng bậc cho đội
ngũ công nhân kỹ thuật theo nhu cầu của xã hội.
- Tổ chức xây dựng, duyệt và thực hiện các chương trình, giáo trình, học
liệu dạy nghề đối với ngành nghề được phép đào tạo.
- Xây dựng kế hoạch tuyển sinh, tổ chức tuyển sinh học nghề.
- Tổ chức các hoạt động dạy và học; thi, kiểm tra, công nhận tốt nghiệp,
cấp bằng, chứng chỉ nghề theo quy định của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội.
-Tuyển dụng, quản lý đội ngũ giáo viên, cán bộ, nhân viên của nhà trường
đủ về số lượng; phù hợp với ngành nghề, quy mô và trình độ đào tạo theo quy
định của pháp luật.
-Tổ chức nghiên cứu khoa học; ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển giao
công nghệ; thực hiện sản xuất, kinh doanh và dịch vụ khoa học, kỹ thuật theo
quy định của pháp luật.
- Tư vấn học nghề, tư vấn việc làm miễn phí cho người học nghề.

- Tổ chức cho người học nghề tham quan, thực tập tại các đơn vị sản xuất
kinh doanh.
- Phối hợp với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, gia đình người học
nghề trong hoạt động dạy nghề.
- Tổ chức cho giáo viên, cán bộ, nhân viên và người học nghề tham gia
các hoạt động xã hội.
-Thực hiện dân chủ, công khai trong việc thực hiện các nhiệm vụ dạy
nghề, nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ vào dạy nghề và hoạt động tài
chính.
- Đưa nội dung giảng dạy về ngôn ngữ, phong tục tập quán, pháp luật có
liên quan của nước mà người lao động đến làm việc và pháp luật có liên quan
của Việt Nam vào chương trình dạy nghề khi tổ chức dạy nghề cho người lao
16


động đi làm việc ở nước ngoài theo quy định của Bộ Lao động - Thương binh và
Xã hội.
- Quản lý, sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, thiết bị và tài chính của nhà
trường theo quy định của nhà nước.
- Thực chế độ báo cáo định kỳ và đột xuất theo quy định của nhà nước.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Tiểu kết chương 1
Để đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, ĐNGV có sứ mệnh hết sức
trọng đại và phải phấn đấu vươn lên đáp ứng yêu cầu của thời đại, yêu cầu của
tiến bộ khoa học công nghệ tiên tiến của thế giới về mọi mặt để đảm đương
nhiệm vụ.
Để làm rõ cơ sở lý luận cho vấn đề này, chương 1 tiểu luận đã giải quyết
các vấn đề cơ bản sau:
- Trình bày một số khái niệm cơ bản về cơ sở hoạt động giáo dục nghề
nghiệp, giảng viên trong CSGDNN và đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV trong

CSGDNN.
- Trình bày quy trình về công tác đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV
- Trình bày khái quát chung về trường cao đẳng nghề Điện Biên.
Đây là những vấn đề cơ bản về công tác đào tạo và bồi dưỡng ĐNGV dạy
nghề. Chương 1 của tiểu luận đã làm rõ về mặt lý luận làm cơ sở khoa học cho
việc nghiên cứu chuyên sâu ở các chương tiếp theo.

17


Chương 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ
GIẢNG VIÊN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐIỆN BIÊN
2.1. Khái quát về đặc điểm đội ngũ giảng viên tại trường cao đẳng
nghề Điện Biên giai đoạn 2011-2015
- Về số lượng và cơ cấu đội ngũ giảng viên:
Số lượng giảng viên trong nhà trường đã từng bước phát triển để hoàn
thành các mục tiêu đào tạo của Trường.
Hình 1. Số cán bộ, giảng viên trường CĐN Điện Biên từ năm 2012-2015

.Nguồn : Phòng Tổ chức-Hành chính,trường CĐN Điện Biên
Qua biểu đồ trên cho thấy, từ năm 2012 trường có 137 cán bộ giảng viên
đến năm 2015 là 175 người, tăng 27,7% trong đó số giảng viên cơ hữu tăng 32%
và giảng viên thỉnh giảng tăng 15,4%. Số cán bộ, giảng viên của trường có thay
đổi theo xu hướng tăng lên và tăng liên tục qua các năm.
- Về nghiệp vụ sư phạm:
100% giảng viên của trường đều có bằng tốt nghiệp đại học sư phạm kỹ
thuật hoặc cao đẳng sư phạm kỹ thuật hoặc có chứng chỉ sư phạm dạy nghề phù
hợp với cấp trình độ đào tạo hoặc tương đương.
- Về trình độ lý luận Chính trị:

18


ĐNGV của Trường có bản lĩnh chính trị vững vàng, gương mẫu trong
công tác, được đào tạo cơ bản, luôn tin tưởng tuyệt đối vào chủ trương đường lối
của Đảng và Nhà nước, điều đó được thể hiện
+ 70% giảng viên là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam.
+ 100% giảng viên là đoàn viên công đoàn trường.
+ 100% giảng viên trong độ tuổi đoàn viên thanh niên đều có ý chí rèn
luyện phấn đấu tốt.
Xuất phát từ ý thức, giác ngộ lý tưởng XHCN và tin tưởng vào đường lối
chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước nên ĐNGV của trường luôn sẵn
sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Hầu hết các giảng viên của trường chấp hành các chủ trương chính sách
của Đảng và Nhà nước như thực hiện việc tuyên truyền vận động mọi người
chấp hành tốt pháp luật, tham gia các hoạt động xã hội.
2.2. Quy trình đào tạo, bồi dưỡngđội ngũ giảng viên tại trường cao
đẳng nghề Điện Biên giai đoạn 2011-2015.
Bước 1: Xác định nhu cầu đào tạo
Để xác định nhu cầu ĐT, BD, qua phỏng vấn một số CBQL tại trường, về
cơ bản trường đều tiến hành qua các bước sau:
- Nhà trường gửi công văn đến các khoa để xác định nhu cầu ĐT, BD với
các thông tin về: nội dung ĐT, BD; dự kiến thời gian, địa điểm tổ chức; thực
trạng giảng viên hiện có tại khoa (với các tiêu chí về số lượng; chất lượng); danh
sách giảng viên đăng ký tham gia; không giới hạn số người đăng ký.
- Các khoa sau khi nhận công văn, căn cứ tình hình công tác thực tế của
mình, soạn văn bản gửi về phòng Tổ chức Hành chính (đơn vị được nhà trường
giao nhiệm vụ chủ trì tổ chức ĐT, BD đội ngũ giảng viên) cung cấp đầy đủ
thông tin theo yêu cầu.
- Căn cứ trên văn bản trả lời của các khoa, phòng Tổ chức hành chính tiến

hành tổng hợp, phân tích thực trạng đội ngũ giảng viên hiện có của trường; phân
19


loại các nhu cầu ĐT, BD. Hiện tại, nhu cầu ĐT, BD của giảng viên trong trường
nói chung được phân loại chủ yếu:
+ Nhu cầu ĐT, BD chuẩn hóa: nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng nghề, ngoại
ngữ, tin học.
+ Nhu cầu bồi dưỡng thường xuyên: kiến thức chuyên môn, những tiến bộ
khoa học, công nghệ mới thuộc chuyên môn giảng dạy;kỹ năng nghề (bao gồm
cả việc sử dụng những thiết bị sản xuất hiện đại, công nghệ sản xuất tiên tiến
của nghề); phương pháp giảng dạy, phương pháp xây dựng chương trình và sử
dụng phương tiện dạy học mới.
+ Nhu cầu ĐT, BD nâng cao: tham gia khóa ĐT sau đại học, ngoại ngữ,
tin học, kỹ năng nghề.
- Dựa trên việc phân tích thực trạng, phân loại nhu cầu và bản đăng ký của
các khoa gửi về, Phòng Tổ chức Hành chính tiến hành xây dựng kế hoạch ĐT,
BD trình Hiệu trưởng nhà trường và cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Như vậy, qua các bước trên ta thấy, các trường đã hiểu tầm quan trọng
của việc xác định nhu cầu ĐT, BD để thực hiện ĐT, BD. Bước xác định nhu cầu
của các trường đã khá sát với thực tế. Tuy nhiên, để khâu xác định nhu cầu
chuẩn xác hơn, giúp quá trình tổ chức ĐT, BD đạt hiệu quả hơn thì nhà trường
cần phải có bước phân tích công việc để xác định yêu cầu thực hiện nhiệm vụ
giảng dạy của giảng viên, từ đó xác định nhiệm vụ nào trọng tâm và quan trọng.
Bước 2: Lập kế hoạch đào tạo
Lập kế hoạch đào tạo là một nội dung quan trọng trong công tác đào tạo
nguồn nhân lực. Hằng năm trường xây dựng kế hoạch cụ thể cho công tác đào
tạo ĐNGV để triển khai thực hiện bao gồm các nội dung sau:
-

Nội dung đào tạo bồi dưỡng:

Khoảng từ năm 2012-2015, các trường đều tổ chức các khóa ĐT, BD
chuẩn hóa, bồi dưỡng thường xuyên và bồi dưỡng nâng cao cho giảng viên. Cụ
thể như sau:
20