Giải pháp nâng cao chất lượng nhân sự tại công ty công nghiệp hóa chất mỏ bắc trung bộ

Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

LI CAM OAN
Em xin cam oan lun vn ny l cụng trỡnh nghiờn cu ca riờng em, c h
thng húa v phõn tớch t nhiu ngun ti liu v liờn h vi s liu thc t. Khụng
sao chộp bt k mt cụng trỡnh hay mt lun ỏn ca bt c tỏc gi no khỏc. Cỏc s
liu, kt qu trong lun vn l trung thc. Cỏc ti liu trớch dn cú ngun gc rừ
rng.

Vnh Phỳc, ngy ....... thỏng ....... nm 2016

Tỏc gi

Nguyn Th Bớch Ngc

Luận văn Thạc sĩ

i

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

LI CM N
Em xin trõn trng cm n cỏc thy cụ giỏo Vin kinh t v Qun lý, Trng
i hc Bỏch khoa H Ni; Bn bố, ng nghip v gia ỡnh ó giỳp em trong
qua trỡnh hc tp v hon thnh lun vn.
c bit em xin chõn thnh cm n Thy giỏo TS. o Thanh BỡnhGing viờn Vin Kinh t v Qun lý - Trng i hc Bỏch Khoa H Ni ó
trc tip hng dn v tn tỡnh giỳp em trong sut quỏ trỡnh nghiờn cu v
hon thnh lun vn thc s.

Trong quỏ trỡnh nghiờn cu, mc dự ó cú s c gng ca bn thõn, song do
kh nng v kinh nghim cú hn nờn luõn vn khụng trỏnh khi mt s sai sút ngoi
mong mun, vỡ vy em rt mong c quý thy cụ giỏo, cỏc ng nghip gúp ý
cỏc nghiờn cu trong lun vn c ỏp dng vo thc ti n.
Vnh Phỳc,ngy....... thỏng ....... nm 2016

Tỏc gi

Nguyn Th Bớch Ngc

Luận văn Thạc sĩ

ii

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

MC LC
LI CAM OAN ............................................................................................. i
LI CM N .................................................................................................. ii
MC LC ....................................................................................................... iii
DANH MC BNG ....................................................................................... vi
PHN M U .............................................................................................. 1
1. Tớnh cp thit ca ti ................................................................................ 1
2. Mc tiờu nghiờn cu ca ti ..................................................................... 1
3. i tng v phm vi nghiờn cu:................................................................ 2
4. Phng phỏp nghiờn cu:.............................................................................. 2
5. í ngha v d kin nhng úng gúp ca lun vn........................................ 2

6. Ni dung lun vn: ........................................................................................ 3
CHNG 1. C S Lí THUYT V NHN S V CHT LNG
NHN S TRONG CC DOANH NGHIP .......................................... 4
1.1 Nhõn s v cht lng nhõn s trong doanh nghip..................... 4
1.1.1 Khỏi nim nhõn s ....................................................................... 4
1.1.2 Tm quan trng ca nhõn s trong doanh nghip ........................ 4
1.1.3 Cht lng nhõn s trong doanh nghip ...................................... 6
1.1.4 Nõng cao cht lng nhõn s trong doanh nghip....................... 9
1.2 Cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s trong doanh nghip .. 10
1.2.1 Trớ lc ......................................................................................... 12
1.2.2 Th lc........................................................................................ 13
1.2.3 Tõm lc ...................................................................................... 15
1.2.4 Tng hp cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s trong doanh
nghip .................................................................................................. 16
1.3 Cỏc nhõn t nh hng n cht lng nhõn s trong doanh
nghip ..................................................................................................... 20
1.3.1 Yu t phỏt trin kinh t............................................................. 20
1.3.2 Yu t vn húa - xó hi .............................................................. 21
1.3.3 Yu t cỏc chớnh sỏch ca chớnh ph ......................................... 22
1.3.4 Yu t liờn quan n cụng tỏc tuyn dng v s dng ngi lao
ng ..................................................................................................... 22
Luận văn Thạc sĩ

iii

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

1.3.5 Yu t liờn quan n chớnh sỏch ói ng i vi nhõn s trong
doanh nghip ....................................................................................... 23
1.3.6 Yu t o to v phỏt trin nhõn s trong doanh nghip ......... 25
CHNG 2. THC TRNG CHT LNG NHN S .................. 27
TI CễNG TY CễNG NGHIP HểA CHT M BC TRUNG B
..................................................................................................................... 27
2.1 Khỏi quỏt v cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc trung b .. 27
2.1.1 Quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin cụng ty ................................ 27
2.1.2 Chc nng nhim v, ngnh ngh kinh doanh v nhng c im
sn xut kinh doanh ca cụng ty ......................................................... 29
2.1.2.1 Chc nng nhim v ca cụng ty ........................................ 29
2.1.2.2 c im t chc sn xut lnh vc kinh doanh ................. 30
2.1.3 C cu b mỏy t chc doanh nghip ........................................ 31
2.1.3.1 C cu t chc qun lý ca cụng ty .................................... 31
2.1.3.2 Chc nng cỏc b phn ca cụng ty ................................... 32
2.1.4 C s vt cht k thut v kt qu hot ng sn xut kinh doanh
ca cụng ty .......................................................................................... 37
2.1.4.1 c im c s vt cht k thut ca cụng ty .................... 37
2.1.4.2 Mt s ch tiờu phn ỏnh kt qu sn xut kinh doanh ca
cụng ty ............................................................................................. 37
2.2 Phõn tớch thc trng cht lng nhõn s ti cụng ty Cụng nghip
Húa cht m Bc trung b .................................................................... 38
2.2.1 Tỡnh hỡnh nhõn s ti cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc
trung b ............................................................................................... 38
2.2.2 Phõn tớch thc trng cht lng nhõn s theo cỏc ch tiờu ........ 42
2.2.2.1 Cht lng nhõn s thụng qua trớ lc................................. 42
2.2.2.2 Cht lng nhõn s thụng qua th lc ............................... 57
2.2.2.3 Cht lng nhõn s thụng qua tõm lc .............................. 64
2.2.3 ỏnh giỏ v cht lng nhõn s ti cụng ty Cụng nghip Hoỏ
cht m Bc trung b .......................................................................... 73

2.2.3.1 Nhng ỏnh giỏ ca ban giỏm c cụng ty v cht lng
nhõn s i vi b phn cỏn b qun lý cỏc phũng ban phõn xng
......................................................................................................... 74
Luận văn Thạc sĩ

iv

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

2.2.3.2 Nhng ỏnh giỏ ca cỏc cỏn b qun lý trc tip trong cỏc
phũng ban phõn xng v cht lng nhõn s ca b phn lao
ng trc tip .................................................................................. 75
2.3 ỏnh giỏ chung v cht lng nhõn s ti cụng ty Cụng nghip
Húa cht m Bc trung b .................................................................... 77
CHNG 3. GII PHP V KHUYN NGH NHM NNG CAO
CHT LNG NHN S TI CễNG TY CễNG NGHIP ............ 81
HểA CHT M BC TRUNG B ....................................................... 81
3.1 nh hng phỏt trin ca cụng ty Cụng nghip Húa cht m
Bc trung b........................................................................................... 81
3.2 Mt s gii phỏp nhm nõng cao cht lng nhõn s ti cụng ty
Cụng nghip Húa cht m Bc trung b ............................................. 83
3.2.1 Gii phỏp nhm nõng cao trớ lc cho ngi lao ng thụng qua
hot ng o to ................................................................................ 83
3.2.1.1 Mc tiờu gii phỏp .............................................................. 83
3.2.1.2 Ni dung gii phỏp .............................................................. 84
3.2.1.3 Kt qu k vng ca gii phỏp ............................................ 88
3.2.2 Gii phỏp nhm nõng cao tõm lc cho ngi lao ng thụng qua

vic ci tin cỏc chớnh sỏch ói ng i vi ngi lao ng .............. 88
3.2.2.1 Mc tiờu gii phỏp .............................................................. 88
3.2.2.2 Ni dung gii phỏp .............................................................. 88
3.2.2.3 Kt qu k vng ca gii phỏp ............................................ 91
3.2.3 Gii phỏp nhm nõng cao cht lng nhõn s thụng qua vic i
mi quy trỡnh tuyn dng .................................................................... 91
3.2.3.1 Mc tiờu gii phỏp .............................................................. 91
3.2.3.2 Ni dung gii phỏp .............................................................. 92
3.2.3.3 Kt qu k vng ca gii phỏp ............................................ 95
3.3 Mt s khuyn ngh nhm nõng cao cht lng nhõn s cho cụng
ty Cụng nghip Húa cht m Bc trung b......................................... 95
KT LUN .................................................................................................... 97
TI LIU THAM KHO ............................................................................ 99
PH LC 1 .................................................................................................. 100

Luận văn Thạc sĩ

v

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

DANH MC BNG
Bng 1.1 Phõn loi sc khe theo th lc ....................................................... 14
Hỡnh 1.2 Cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s trong cỏc doanh nghip.. 19
Bng 2.1 S t chc b mỏy qun lý ca cụng ty Cụng nghip ................ 32
Húa cht m Bc trung b............................................................................... 32
Bng 2.2 Kt qu hot ng sn xut kinh doanh trong nhng nm gn õy 37

Bng 2.3 Thng kờ tỡnh hỡnh nhõn s cụng ty cụng nghip Húa cht m ...... 39
Bc trung b qua cỏc nm ............................................................................... 39
Bng 2.4 Thng kờ bin ng lao ng tuyn mi v ngh vic qua cỏc nm 40
Biu 2.5 Th hin bin ng lao ng do ngh vic v tuyn mi ............ 41
Bng 2.6 Thng kờ trỡnh hc vn ca cụng ty nm 2015 .......................... 42
Bng 2.7 Thng kờ trỡnh hc vn ban giỏm c cụng ty nm 2015 .......... 43
Bng 2.8 Thng kờ trỡnh hc vn Phũng K hoch ch huy SX nm 2015 44
Bng 2.9 Thng kờ trỡnh hc vn phũng T chc hnh chớnh nm 2015 .. 45
Bng 2.10 Thng kờ trỡnh hc vn phũng Thng kờ -KTTC nm 2015 .... 46
Bng 2.11 Thng kờ trỡnh hc vn phũng K thut an ton nm 2015 ..... 47
Bng 2.12 Thng kờ trỡnh hc vn phũng Kinh doanh dch v nm 2015 48
Bng 2.13 Thng kờ trỡnh hc vn phõn xng kho HCM-NB nm 2015 49
Bng 2.14 Thng kờ trỡnh hc vn phõn xng SX thuc n CN nm 2015
......................................................................................................................... 49
Bng 2.15 Thng kờ trỡnh hc vn phõn xng khoan n mỡn nm 2015. 50
Bng 2.16 Thng kờ k nng lm vic nhúm ca ngi lao ng cụng ty
Cụng nghip Húa cht m Bc trung b ......................................................... 54
Biu 2.17 thng kờ thõm niờn lm vic ca ngi lao ng cụng ty cụng
nghip Húa cht m Bc trung b nm 2015 .................................................. 56
Biu 2.18 C cu nhõn s theo tui ...................................................... 57
Luận văn Thạc sĩ

vi

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

Biu 2.19 C cu nhõn s theo chiu cao .................................................. 59

Biu 2.20 C cu nhõn s theo cõn nng ................................................... 59
Bng 2.21 Tỡnh hỡnh bnh tt sau khi khỏm sc kho nh k ln 2 nm 2015
......................................................................................................................... 61
Bng 2.22 Tng hp kt qu khỏm sc kho nh k ln 2 nm 2015 ........... 62
Bng 2.23 Tng hp phõn loi sc khe ngi lao ng cụng ty Cụng nghip
Húa cht m Bc trung b............................................................................... 62
Biu 2.24 Phõn loi sc khe ngi lao ng ........................................... 63
Bng 2.25 Thng kờ thỏi ti ni lm vic ca ngi lao ng cụng ty Cụng
nghip Húa cht m Bc trung b ................................................................... 64
Bng 2.26 p lc cụng vic i vi ngi lao ng cụng ty Cụng nghip ... 67
Húa cht m Bc trung b............................................................................... 67
Biu 2.27 Th hin thỏi khi yờu cu ngi lao ng tng ca................ 67
Biu 2.28 Th hin thỏi t gii quyt khú khn trong cụng vic .......... 68
ca ngi lao ng .......................................................................................... 68
Bng 2.29 Thng kờ lao ng mựa v, thuờ ngoi ti cụng ty nm 2015 ...... 69
Bng 2.30 Tng hp nhng ỏnh giỏ ca ngi lao ng v cỏc ch , chớnh
sỏch ói ng ca cụng ty i vi ngi lao ng ........................................... 71
Bng 2.31 ỏnh giỏ ca Ban G cụng ty v cht lng ca ......................... 74
b phn cỏn b qun lý.................................................................................... 74
Bng 2.32 ỏnh giỏ ca cỏn b qun lý phũng ban v cht lng ca b phn
lao ng khi vn phũng ................................................................................. 75
Bng 2.33 ỏnh giỏ ca cỏn b qun lý phõn xng v cht lng ca b
phn lao ng trc tip trong cỏc phõn xng ................................................ 76
S 2.34 Quy trỡnh tuyn dng .................................................................... 92

Luận văn Thạc sĩ

vii

Nguyễn Thị Bích Ngọc

Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

PHN M U
1. Tớnh cp thit ca ti
Nhõn s c ỏnh giỏ l mt trong cỏc ngun lc quan trng bc nht cho
s phỏt trin kinh t ca cỏc quc gia, cỏc vựng lónh th. Nõng cao cht lng nhõn
s ang nhn c rt nhiu s quan tõm ca cỏc t chc núi chung v cỏc doanh
nghip núi riờng. Do vy nhõn s v vic nõng cao cht lng nhõn s gi vai trũ
then cht, mang tớnh cht quyt nh n s thnh bi ca doanh nghip nht l
trong iu kin nn kinh t nc ta hin nay.
Cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc trung b vi c thự l sn xut, cung
ng v s dng vt liu n cụng nghip. Dch v khoan n mỡn phc v cho s phỏt
trin ca cỏc ngnh kinh t c phộp s dng vt liu n cụng nghip. Nhn nh
tỡnh hỡnh kinh t hin nay cú nhiu khú khn, tỡnh hỡnh th trng cung ng vt liu
n cụng nghip cú nhiu an xen, cnh tranh phc tp. Trc khú khn ú cụng ty
ó t ra mc tiờu l m bo y kp thi vt liu n cụng nghip v dch v
n mỡn vi giỏ c hp lý, phc v cỏc nhu cu s dng vt liu n cụng nghip ca
cỏc ngnh kinh t. ng thi phỏt huy li th cỏc n v úng trờn a bn cỏc tnh
Bc trung b y mnh sn xut kinh doanh, phn u ginh doanh thu, li
nhun cao nht trong iu kin cú th. Mc tiờu t ra ht sc nng n, nhng c
hi v thỏch thc luụn song hnh nờn vic o to, phỏt trin nhm nõng cao cht
lng nhõn s s l mt ũn by kinh t mang tớnh chin lc giỳp cụng ty hon
thnh tt nhim v c Nh nc v n v cp trờn giao, ỏp ng kp thi nhu
cu v vt liu n ca ton nn kinh t v m bo an ton tuyt i.
Nhn thy tm quan trng ca nhõn s v s cn thit phi nõng cao cht
lng nhõn s vi mong mun c hiu rừ hn na v thc trng cụng tỏc o to
v phỏt trin nhõn s ti cụng ty do ú em ó la chn ti "Gii phỏp nõng cao
cht lng nhõn s ti Cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc trung b"

2. Mc tiờu nghiờn cu ca ti
- H thng húa c s lý thuyt v nhõn s v cht lng nhõn s trong cỏc
doanh nghip;

Luận văn Thạc sĩ

1

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

- Phõn tớch, ỏnh giỏ thc trng cht lng nhõn s ti Cụng ty cụng nghip
húa cht m Bc trung b: thnh cụng v hn ch cựng cỏc nguyờn nhõn;
- Xỏc nh cỏc yu t c bn nh hng n cht lng nhõn s ti cụng ty
- xut gii phỏp v khuyn ngh nhm nõng cao cht lng nhõn s ti
Cụng ty cụng nghip húa cht m Bc trung b, t ú ỏp ng c nhu cu cnh
tranh v phỏt trin ca cụng ty trong giai on ti.
3. i tng v phm vi nghiờn cu:
3.1. i tng nghiờn cu
i tng nghiờn cu l cht lng nhõn s ti cụng ty Cụng nghip Húa
cht m Bc trung b.
3.2. Phm vi nghiờn cu:
+ V ni dung: Lun vn tp trung nghiờn cu, ỏnh giỏ cht lng nhõn s
ti cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc trung b nhm ra mt s gii phỏp
nõng cao cht lng nhõn s ca cụng ty
+ V a bn nghiờn cu: Do thi gian v iu kin cng nh nng lc
nghiờn cu ca bn thõn cũn hn ch nờn em ch tp trung nghiờn cu v kho sỏt
ti cụng ty Cụng nghip húa cht m Bc trung b cú tr s ti phng Nam Sn,

TP Tam ip, Tnh Ninh Bỡnh.
+ Thi gian nghiờn cu: Phõn tớch thc trng v ỏnh giỏ cht lng nhõn s
ch yu trong khong thi gian t nm 2010 n nay.
4. Phng phỏp nghiờn cu:
Nghiờn cu da trờn phng phỏp tng hp c s lý thuyt v qun tr nhõn
s v iu tra, thng kờ, so sỏnh, phõn tớch chi tit, tng hp i tng nghiờn cu
a ra cỏc xut c th, nhm hon thin cụng tỏc qun tr nhõn s. Ngoi ra
lun vn cũn k tha kt qu nghiờn cu, ti liu khoa hc, sỏch bỏo v qun tr
nhõn s.
5. í ngha v d kin nhng úng gúp ca lun vn
V mt lý lun, ti gúp phn h thng húa li nhng c s lý thuyt v
nhõn s v cht lng nhõn s trong cỏc doanh nghip.

Luận văn Thạc sĩ

2

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

V mt thc ti n, ti ó ỏnh giỏ c thc trng cht lng nhõn s ti
cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc trung B, tỡm ra cỏc nhõn t nh hng t ú
a ra cỏc xut v gii phỏp nhm nõng cao cht lng nhõn s ti cụng ty Cụng
nghip Húa cht m Bc trung b trong thi gian ti.
6. Ni dung lun vn:
Ngoi phn túm tt lun vn, li cm n, mc lc, danh mc hỡnh v, danh
mc bng, ti liu tham kho v cỏc ph lc, ni dung chớnh ca lun vn gm 3
chng.

Chng 1: C s lý thuyt v nhõn s v cht lng nhõn s trong cỏc doanh
nghip
Chng 2: Thc trng cht lng nhõn s ti cụng ty Cụng nghip Húa cht
m Bc trung b
Chng 3: Gii phỏp v khuyn ngh nhm nõng cao cht lng nhõn s ti
cụng ty Cụng nghip húa cht m Bc trung b.

Luận văn Thạc sĩ

3

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

CHNG 1. C S Lí THUYT V NHN S V CHT LNG NHN
S TRONG CC DOANH NGHIP
1.1 Nhõn s v cht lng nhõn s trong doanh nghip
1.1.1 Khỏi nim nhõn s
Nhõn s l mt trong cỏc ngun lc quan trng quyt nh n s tn ti v
phỏt trin ca bt k mt doanh nghip no. Vỡ vy vn nhõn s luụn c quan
tõm hng u.
Trờn phm vi quc gia nhõn s l b phn con ngi trong tui quy nh
v cú kh nng tham gia vo quỏ trỡnh lao ng. Nhõn s ca mt quc gia ph
thuc vo quy nh ca Nh nc v tui lao ng v kh nng tham gia lao
ng ca tng cỏ nhõn c th.
Nhõn s theo ngha rng c hiu nh ngun lc con ngi. Nhõn s theo
ngha hp c hiu l dõn s trong tui cú kh nng lao ng v nhõn s trong
doanh nghip l lc lng lao ng ca tng doanh nghip, l s ngi cú trong

danh sỏch ca doanh nghip.
Theo PGS.TS Nguy n c Thnh cho rng: Nhõn s c hiu l ngun
lc ca mi con ngi gm th lc v trớ lc th hin vic tn dng sc lc v tri
thc ca con ngi trong lao ng sn xut.
Nh vy nhõn s l ton b kh nng th lc v trớ lc ca con ngi tham
gia vo quỏ trỡnh lao ng, l tng th cỏc yu t th cht v tinh thn c huy
ng vo quỏ trỡnh lao ng, l tng th cỏc yu t v th cht v tinh thn c
huy ng vo quỏ trỡnh lao ng. Nhõn s l tng th s lng v cht lng nhng
ngi lao ng ỏp ng nhu cu nht nh v loi hỡnh lao ng tng ng trong
mi doanh nghip, t chc trờn th trng. Núi cỏch khỏc, nhõn s c hiu l lc
lng lao ng vi k nng nht nh lm cụng vic no ú m xó hi hay th
trng cú nhu cu.
1.1.2 Tm quan trng ca nhõn s trong doanh nghip
Yu t giỳp ta nhn bit c mt doanh nghip hot ng tt hay khụng
hot ng tt, thnh cụng hay khụng thnh cụng chớnh l lc lng nhõn s ca nú-

Luận văn Thạc sĩ

4

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

nhng con ngi c th vi lũng nhit tỡnh v úc sỏng kin. Mi th cũn li nh:
mỏy múc thit b, ca ci vt cht, cụng ngh k thut u cú th mua c, hc hi
c, sao chộp c, nhng con ngi thỡ khụng th. Vỡ vy cú th khng nh rng
nhõn s cú vai trũ thit yu i vi s tn ti v phỏt trin ca doanh nghip.
S phỏt trin ca khoa hc cụng ngh, k thut ngy cng mnh v nhng

ng dng ca khoa hc vo sn xut ngy cng nhiu v a dng khin cho nn sn
xut xó hi ngy cng tin b. Tuy nhiờn, nhõn s vn úng vai trũ quyt nh trong
quỏ trỡnh sn xut, l ngun lc khụng th thiu trong bt k mt t chc, mt
doanh nghip no v c trong tng trng v phỏt trin kinh t xó hi. Nhiu quc
gia giu cú v phỏt trin da vo ti nguyờn, da vo vic s dng li th so sỏnh
nõng cao li th cnh tranh v phỏt trin kinh t. Ngy nay, th gii ang chuyn
sang cnh tranh bng ngun lc con ngi, ú l s dng nhõn s cú tri thc trong
cnh tranh v nõng cao li th quc gia. Do ú con ngi v tri thc ca con ngi
l chỡa khúa, l then cht trong mi hot ng khụng ch ca mi doanh nghip m
cũn c nn kinh t. Hu ht trong cỏc chin lc phỏt trin mi quc gia u coi
ngun lc con ngi l quan trng nht, chỳ trng giỏo dc va o to vỡ tng lai
ca mi quc gia.
Vit Nam ang trong quỏ trỡnh hi nhp kinh t quc t úng gúp vo cụng
cuc ny chớnh l tri thc ca mi ngi v l nhõn s ca t chc, c bit l
ngun nhõn s cht lng cao. Ti nguyờn cú th khan him cn kit nhng nng
lc con ngi khụng gii hn, luụn c phỏt huy nu c khai thỏc, s dng v
gỡn gi. Kh nng sỏng to ca trớ tu con ngi l vụ tn. phỏt trin bn vng,
trớ tu cn c phỏt trin v khai thỏc ch khụng th ch khai thỏc m khụng
quan tõm n phỏt trin.
Vỡ vy, qun lý nhõn s l mt yu t u vo ht sc cn thit gúp phn lm
tng hiu qu kinh doanh, vai trũ ca nhõn s trong hot ng sn xut kinh doanh
cng nh trong mi lnh vc khỏc ca i sng kinh t xó hi luụn úng vai trũ ch
cht. Doanh nghip bit cỏch qun lý nhõn s, cao vai trũ v giỏ tr ca nhõn s

Luận văn Thạc sĩ

5

Nguyễn Thị Bích Ngọc

Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

s giỳp cỏc doanh nghip khai thỏc c kh nng tim n ca ngi lao ng, t
ú nõng cao nng sut lao ng v to ra li th cnh tranh v ngun nhõn s.
1.1.3 Cht lng nhõn s trong doanh nghip
Theo PGS.TS Phựng Rõn cht lng nhõn s c o bng 2 tiờu chớ: l
nng lc hot ng ca v phm cht o c ca nhõn s ú. Nng lc hot ng
cú c thụng qua o to, qua hun luyn, qua thi gian lm vic, c ỏnh giỏ
bng hc hm, hc v, cp bc cụng vic v ngi thc hin, k nng gii quyt
cụng vic... Nng lc ny l kt qu giỏo dc o to ca c cng ng ch khụng
riờng ca mt t chc no. Tuy nhiờn, trỏch nhim ln nht c quy cho h thng
giỏo dc v o to t vic nh hng ngh nghip, cỏc trng cụng nhõn k
thut dy ngh, cỏc trng trung hc chuyờn nghip, cỏc trng cao ng hay
cỏc trng i hc. Nhng hin nay, cht lng nhõn s ca nc ta cũn thp th
hin cht lng ca h thng giỏo dc v o ta cha thc s phự hp v cha
bt kp vi s tin b ca khu vc v trờn th gii. Theo cỏch ỏnh giỏ v cht
lng nhõn s ca PGS.TS. Phựng Rõn thỡ nng lc hot ng ca nhõn s thuc
v chuyờn mụn ca nhõn s. Tuy khú khn vt v nhng thụng qua hc tp, rốn
luyn cú th t c v cú th ỏnh giỏ v iu chnh c mt cỏch d dng. Cũn
tiờu chớ thuc v phm cht o c tuy d núi nhng li rt khú ỏnh giỏ v iu
chnh.
Nu tỏch riờng thut ng phm cht thỡ cú th ỏnh giỏ phm cht: l trỡnh
nhn thc v chớnh tr; l s th hin trong cỏc hot ng chớnh tr hay cũn gi l
phm cht tham gia cỏc hot ng chớnh tr xó hi; L ý thc chớnh tr nhõn s; L
np sng vn húa ca nhõn s; l quan h xó hi ca nhõn s Phm cht l mt
thut ng tng i nhy cm khi chỳng ta s dng ỏnh giỏ, nhn nh v mt
con ngi. Thờm vo ú, thang o ny khụng c thng nht v cũn gõy nhiu
tranh cói vi nhng quan im ỏnh giỏ khỏc nhau.
Bn v phm trự o c l mt phm trự lch s, xó hi v rt nhy cm.

Cú nhiu quan im nhỡn nhn v ỏnh giỏ v o c khỏc nhau v i cựng cỏc
quan im ú cú cỏc hnh vi v ỏnh giỏ nhn xột khỏc nhau. ng trờn giỏc

Luận văn Thạc sĩ

6

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

ngh nghip cú o c ngh nghip; V khớa cnh mt n v hot ng kinh
doanh cú o c v vn húa kinh doanho c hiu theo t duy mi ú l
vic dỏm ngh, dỏm lm, dỏm chu trỏch nhim v kt qu cụng vic ca bn
thõn. Tuy nhiờn, ỏnh giỏ v o c ca nhõn s nh vy cho mt ngnh
kinh t: rt khú ly mt tiờu chớ no lm thc o c th v cú th i din cho
phm cht o c mt con ngi. Do ú, trong ti liu ny tỏc gi mnh dn a
ra cỏc nhỡn nhn v phm cht o c nhõn s th hin trong quỏ trỡnh lm vic
ti t chc.
Phm cht o c ca nhõn s th hin nhõn cỏch con ngi c ỏnh
giỏ qua thỏi hay ý thc, phong cỏch lm vic, s ng x gia nhng ngi lao
ng trong ni b t chc vi nhau v vi cỏc i tng hu quan bờn ngoi, kh
nng kt hp lm vic trong nhúm, s tp trung trong nhim v chuyờn mụn,
vn húa ni lm vicv c hiu l tõm lc ca nhõn s. Tiờu chớ ny rt khú
o lng v cng khú khn hn khi nhõn s ny hot ng trong nn kinh t th
trng cú nhng mt trỏi nht nh. Phm cht o c ca mt ngi cn c
rốn luyn t tui u th lt lũng m n tui trng thnh, c hon thin
trong cuc sng v cụng vic. Nh trng v xó hi l mụi trng rốn luyn nhõn
cỏch con ngi. Thc t, cha cú con s thng kờ no núi v cht lng nhõn s

vi khớa cnh o c cú s nh lng bng nhng con s. Nhng nm gn õy,
vn húa t chc hay o c kinh doanh c a vo o to trong cỏc trng
i hc v cao ng. Vỡ vy, cỏc phõn tớch dự rt chi tit c th n õu cng
u cho thy c h t l n g n h õ n s cũn nhiu vn cn gii quyt.
Theo PGS.TS. V Th Ngc Phựng cho rng cht lng nhõn s c ỏnh
giỏ qua trỡnh hc vn, chuyờn mụn v k nng ca ngi lao ng cng nh sc
khe ca h. Nh vy, cho dự l nhõn s khụng c th l nhõn s trong mt t
chc hay ca ton xó hi thỡ cht lng nhõn s gm tiờu chớ: trỡnh hc vn,
chuyờn mụn v k nng (thuc trớ lc) v sc khe (thuc th lc). Cỏc tiờu chớ
ny c nh lng húa bng cỏc cp bc hc, cỏc bc o to chuyờn mụn m
cú v cú th o lng c tng i d dng hn so vi khỏi nim trong T in

Luận văn Thạc sĩ

7

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

Ting Vit v GS. Phựng Rõn khi cho rng cht lng nhõn s c o bng phm
cht, giỏ tr, o c hay nng lc l cỏc tiờu chớ rt khú nh lng trong thc t.
Theo PGS.TS. Mai Quc Chỏnh Cht lng nhõn s c xem xột trờn cỏc
mt: trỡnh sc khe, trỡnh vn húa, trỡnh chuyờn mụn, nng lc phm
cht . Tỏc gi gi vic ỏnh giỏ cht lng nhõn s l xem xột trờn cỏc mt ch
khụng coi ú l cỏc tiờu chớ cn thit bt buc phi cú, vỡ th cú th cú mt c
xem xột, cng cú mt cú th khụng c xem xột v cng cú th cũn nhiu mt
khỏc cha c xột n.
Nh vy cú th thy cỏc quan im c th hin trong cỏc nghiờn cu ca

nhiu tỏc gi v cht lng nhõn s khụng cú s thng nht. Cỏc tiờu chớ c
s dng lm thc o trong mi khỏi nim c a ra khi l tru tng khú ỏnh
giỏ, khi c th cú th nh lng c v ch yu l trỡnh hc vn, trỡnh vn
húa, kin thc chuyờn mụn, k nng lm vic, phm cht, nng lc Thụng qua
vic nghiờn cu cỏc quan im ca cỏc nh khoa hc i trc, hc viờn mnh
dn a ra nhn nh v cht lng nhõn s mt cỏch tng quỏt nh sau:
Cht lng nhõn s l trng thỏi nht nh ca nhõn s trong t chc, th
hin mi quan h gia cỏc yu t cu thnh nờn bn cht bờn trong ca nhõn s. ú
l:
- Trng thỏi sc khe ca nhõn s: l trng thỏi thoi mỏi v th cht
cng nh tinh thn ca con ngi.
- Trỡnh vn húa ca nhõn s: l ch tiờu c biu hin bng trng thỏi
hiu bit ca nhõn s ca t chc i vi kin thc ph thụng v xó hi v t
nhiờn. Trỡnh vn húa to ra kh nng tip thu v vn dng mt cỏch nhanh
chúng nhng tin b khoa hc cụng ngh vo cỏc hot ng trong t chc.
- Trỡnh chuyờn mụn k thut (k nng) ca nhõn s: l trng thỏi hiu
bit, kh nng thc hnh v mt chuyờn mụn, ngh nghip no ú trong t chc,
c th hin bng c cu lao ng c o to v cha o to; c cu cp bc
o to (s cp, trung cp, cao cp); c cu lao ng k thut v cỏc nh chuyờn
mụn; c cu trỡnh o to. õy l ch tiờu quan trng nht, phn ỏnh cht lng

Luận văn Thạc sĩ

8

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

nhõn s ca t chc, kh nng ỏp dng tin b khoa hc hin i vo cỏc hot ng
ca t chc.
Nh vy, cht lng nhõn s l thut ng th hin mt tp hp cỏc ỏnh giỏ v
nng lc lm vic, k nng x lý cụng vic v thỏi trong cụng vic ca nhõn s ang
lm vic ti doanh nghip. Nhn nh trờn ó bao hm trớ lc, th lc, tõm lc ca
nhõn s. hiu mt cỏch c th hn, cỏc tiờu chớ th hin c nng lc lm vic, k
nng x lý cụng vic yờu cu phi cú trỡnh hc vn, kin thc chuyờn mụn, k
nng x lý c o to, trau di trc khi thc hin cụng vic v trong sut quỏ
trỡnh thc hin cụng vic. ú chớnh l trớ lc ca nhõn s. Tuy nhiờn, cú trớ lc nhng
nhõn s khụng sc khe, th cht yu t thỡ trớ lc ú gn nh nm nguyờn trong
th xỏc con ngi ú, trớ lc ú khụng cú giỏ tr s dng. Vỡ th nhõn s cn cú sc
khe kt hp vi trớ lc thỡ mi thnh nng lc lm vic ca nhõn s. Thỏi trong
cụng vic chớnh l th hin tõm lc ca nhõn s. ú l tinh thn lm vic, kh nng
tp trung trong cụng vic, kh nng chu ỏp lc, trng thỏi cm xỳc ca nhõn s trong
khi lm vic c biu hin thụng qua hnh vi. Thỏi trong cụng vic cũn th hin
tỡnh trng sc khe c th cht v tinh thn ca nhõn s.
1.1.4 Nõng cao cht lng nhõn s trong doanh nghip
Thut ng nõng cao cht lng nhõn s hm ý ch vic thc hin mt
hot mt s hot ng no ú dn n s thay i v nõng cao cht lng nhõn s
tng lờn so vi nõng cao cht lng nhõn s hin cú. ú l nhng biu hin tng
lờn v trớ lc, th lc v tõm lc ca cỏ nhõn mi con ngi. Nõng cao cht lng
nhõn s, mt mt to ra nhõn s cú kh nng hn trong vic ỏp ng nhu cu s
dng nhõn s cht lng cao trong quỏ trỡnh phỏt trin kinh t xó hi, mt mt to
ra nhõn s t tin hn trong quỏ trỡnh lm vic to ra ca ci vt cht cho bn thõn,
cho t chc v to ra kh nng cnh tranh bn vng nht.
Nõng cao cht lng nhõn s trong doanh nghip: l tng th cỏc ni dung,
cỏch thc, phng thc lm bin i cỏc yu t cu thnh cht lng nhõn s theo
hng phỏt trin mt cỏch hp lý v qui mụ (s lng) v trỡnh (cht lng)

Luận văn Thạc sĩ

9

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

nhm ỏp ng yờu cu v mc tiờu phỏt trin ca doanh nghip vi hiu qu ngy
cng cao.
Nõng cao cht lng nhõn s l gia tng giỏ tr con ngi, c v giỏ tr vt
cht v tinh thn c trớ tu ln tõm hn cng nh k nng ngh nghip, lm cho con
ngi tr thnh ngi lao ng cú nhng nng lc v phm cht mi cao hn ỏp
ng yờu cu ngy cng tng ca s phỏt trin kinh t xó hi. T gúc ny, em
ngh rng nõng cao cht lng nhõn s chớnh l nõng cao nng lc lm vic, k
nng x lý cụng vic v thỏi trong cụng vic ca nhõn s ang lm vic ti doanh
nghip. ú l:
Nõng cao trớ lc (gm nõng cao trỡnh hc vn, trỡnh chuyờn mụn, k
nng lm vic, kinh nghim lm vic). õy l yu t cú tớnh quyt nh cn bn
n nõng cao nng lc lm vic chớnh l nõng cao nõng cao cht lng nhõn s trong
doanh nghip.
Nõng cao th lc (bao gm vic nõng cao sc khe, th cht ca nhõn s).
Khụng cú sc khe thỡ bt c ai cng khú cú th hon thnh c cụng vic. Sc
khe khụng ch biu hin nõng cao cht lng nhõn s m cũn nh hng rt ln
n cht lng cụng vic. Sc khe ny hm cha khe c th cht v tinh thn ca
nhõn s.
Nõng cao tõm lc (gm thỏi , tinh thn, kh nng chu ỏp lc) ỏnh giỏ
c thỏi trong cụng vic bit nhõn s cú nõng cao c tõm lc hay khụng
thc s rt khú. Nhõn s cú tớch cc lm vic hn khụng? Cú kh nng kim ch cm
xỳc tt hn khụng? Hnh vi cú chun mc hn khụng?... iu ny cũn chu s tỏc

ng v nh hng ca nhiu yu t, nh hng trc ht chớnh t trớ lc ca nhõn
s n mụi trng sng v lm vic ca nhõn s.
1.2 Cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s trong doanh nghip
Cú rt nhiu bi vit, nghiờn cu liờn quan n cht lng nhõn s. Tuy
nhiờn, hin nay cỏc tỏc gi u cha thng nht vic dựng tiờu chớ no ỏnh
giỏ cht lng nhõn s. Chớnh vỡ cha thng nht nờn luụn cú tranh lun vi

Luận văn Thạc sĩ

10

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

nhiu lun im khỏc nhau, iu ú gõy nờn nhng mõu thun nht nh trong quan
im ỏnh giỏ cht lng nhõn s.
Theo cỏch ỏnh giỏ v cht lng nhõn s ca PGS.TS. Phựng Rõn thỡ nng
lc hot ng ca nhõn s thuc v chuyờn mụn ca nhõn s. Tuy khú khn vt v
nhng thụng qua hc tp, rốn luyn cú th t c v cú th ỏnh giỏ, iu chnh
c d dng. Cũn tiờu chớ thuc v phm cht o c tuy d núi nhng li rt
khú ỏnh giỏ v iu chnh do cú nhiu quan im khỏc nhau v o c.Vớ d:
Mt ngi lm vic ti cụng s rt chu ton, hon thin mi vn v cụng vic v
giao tip. Tuy nhiờn, v gia ỡnh v khu vc sinh sng ngi ú khụng giao tip vi
ai, gia trng v ỏp t mi vic vi ngi trong gia ỡnh, mi ngi trong gia
ỡnh phi tuõn th mi nguyờn tc ngi ú a ra. Cuc sng gia ỡnh ú rt
nng n v thiu ting ci núi vui v, hnh phỳc. Vy cú th núi ngi ú cú
o c hay khụng? Vỡ th, quan nim v o c khỏc nhau to ra nhiu cỏch
nhỡn nhn, ỏnh giỏ v o c cng khỏc nhau nờn khụng phi lỳc no cng d

dng thng nht c tiờu chớ ỏnh giỏ v cht lng nhõn s.
Tỏc gi Paul Hersey ca trng phỏi tõm lý hc qun lý s dng cỏc tiờu
chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s v trỡnh hc vn v s hiu bit, k nng v tớnh
chuyờn nghip, ý thc k lut v trỏch nhim vi cụng vic, s trung thnh th hin
qua thõm niờn trong t chc. Theo Paull Hersey ú l s sn sng trong tip nhn
v hon thnh cụng vic ca nhõn s trong thc hin cụng vic ca h. Hu ht
cỏc tỏc gi ch yu cp ti cht lng nhõn s c ỏnh giỏ thụng qua trỡnh
nhõn s c o to nh cỏc loi bng cp, chng ch ngh nghip, bc th,
thõm niờn trong cụng vic m khụng cú mt ti liu no ch ra cht lng nhõn
s c ỏnh giỏ thụng qua h thng tiờu chớ c th no.
Sau khi tham kho cỏc ti liu v cht lng nhõn s, em ó tng hp, phõn
tớch v mnh dn a ra mt h thng cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ khi núi v cht
lng nhõn s trong ngnh vt liu n cụng nghip núi riờng v cht lng nhõn s
trong cỏc doanh nghip núi chung. H thng ny gm ba nhúm tiờu chớ ln l trớ
lc, th lc v tõm lc ca nhõn s.

Luận văn Thạc sĩ

11

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

1.2.1 Trớ lc
Trớ lc ca nhõn s: bao gm trỡnh hc vn, kin thc chuyờn mụn, k
nng ngh nghip, kinh nghim lm vic.
- Trỡnh hc vn v kin thc chuyờn mụn m nhõn s cú c ch yu
thụng qua o to, cú th c o to v ngnh hoc chuyờn ngnh ú trc khi

m nhim cụng vic; ú l cỏc cp bc hc trung cp, cao ng, i hc v trờn i
hc. Cỏc bc hc ny ch yu c o to ngoi cụng vic v o to li trong
cụng vic h ang thc hin thụng qua cỏc lp tp hun hay bi dng ngn hn
v nghip vú l s trang b v kin thc chuyờn mụn cho nhõn s. Bt k
mt v trớ no trong doanh nghip u cú yờu cu thc hin cụng vic ng vi trỡnh
chuyờn mụn nht nh. Do ú, vic trang b kin thc chuyờn mụn l khụng th
thiu cho dự nhõn s ú c o to theo hỡnh thc no. Kin thc nhõn s cú
c thụng qua nhiu ngun khỏc nhau nh: o to; qua s nhn thc cỏc vn
trong cuc sng xó hi m nhõn s tip thu c. Con ngi khụng ch s dng
kin thc chuyờn mụn m trong quỏ trỡnh thc hin cụng vic, cũn cn dựng nhiu
loi kin thc khỏc nhau c tng hp, vn dng vo s thc hin cụng vic thnh
kin thc ca nhõn s.
- K nng ngh nghip: l kh nng ca nhõn s trong ng x v gii
quyt cụng vic. Kh nng ny c hiu di hai khớa cnh v cú th khỏc nhau
tựy tng i tng. Cú th cỏc i tng ny c o to nh nhau nhng kh
nng gii quyt cụng vic ca i tng ny u vit hn, vt tri hn i tng
khỏc. iu ú c coi l cú k nng gii quyt cụng vic tt hn, khớa cnh ny
ngi ta cũn gi l nng khiu ca nhõn s. Kh nng ny bc l thụng qua s
hiu bit, nhn thc v rốn luyn cú k nng gii quyt cụng vic. K nng ny
hỡnh thnh cú s tri nghim thc t hay cũn gi l iu kin hỡnh thnh k nng
lm vic ca nhõn s. Vỡ th, nhõn s cú th c o to nh nhau nhng cú k
nng lm vic khụng hon ton ging nhau v k nng c nõng lờn thụng qua
quỏ trỡnh thc hin thao tỏc trc tip trong cụng vic

Luận văn Thạc sĩ

12

Nguyễn Thị Bích Ngọc

Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

- Kinh nghim lm vic: th hin s tri nghim trong cụng vic qua thi
gian lm vic, cú th gi ú l thõm niờn mt ngi cú c. Cú nhng nhn nh
cho rng kinh nghim lm vic ca mt ngi trong mt ngnh l th hin lũng
trung thnh i vi doanh nghip hoc vi ngnh. Ngi nhiu kinh nghim lm
vic cú th gii quyt cụng vic thun thc v nhanh hn ngi ớt kinh nghim.
Kinh nghim lm vic kt hp vi trỡnh v k nng x lý trong cụng vic to
thnh mc lnh ngh ca ngi lao ng. Kh nng sỏng to l vụ tn, nng lc
ca con ngi th hin t duy trong vic a ra cỏc sỏng kin, cỏc ý tng v cú
cỏc quyt nh nhanh nhy linh hot trong gii quyt cỏc vn . Kh nng ny
khụng ph thuc vo la tui hay gii tớnh. Do ú, mt con ngi va cú kh
nng sỏng to, va cú kinh nghim trong cụng vic thỡ cú th cú k nng lm vic
vt tri hn v l ti sn quý giỏ ca t chc. Tt c cỏc yu t thuc v trớ lc
ny l ti sn vụ giỏ ca doanh nghip m con ngi l i tng s hu. Khai thỏc
trớ lc ca con ngi hon ton ph thuc vo t chc m trong ú cỏc cp qun
tr l quan trng nht. Cỏc yu t ny khụng th mang ra cõn, o, m bng nh
lng c th.
1.2.2 Th lc
Mt con ngi khe mnh l ngi khụng cú bnh tt v th cht v tinh
thn minh mn. Mt tinh thn bnh tt l tinh thn luụn cú nhng suy ngh hn
hc, tc gin, lo õu, bun phin, cng thng dn nộnkhin t duy con ngi b
nh hng, cú th khụng kim soỏt c nhng hnh vi ca bn thõn.
- Sc khe th hin s do dai v th lc ca nhõn s trong quỏ trỡnh lm
vic. cht lng nhõn s khụng ch c th hin qua trỡnh hiu bit ca con
ngi m cũn c sc khe ca bn thõn ngi ú. Nu khụng cú sc khe, bao
nhiờu kin thc, k nng cng nm li trong th xỏc con ngi ú. Cú sc khe
mi lm vic c, cng hin c cht xỏm ca mỡnh. Phõn loi sc khe nhõn
s ca B Y t quy nh c xp theo cỏc mc trờn c s ỏnh giỏ tuyt i cú

nhn xột nh tớnh cho tng loi.

Luận văn Thạc sĩ

13

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

Bng 1.1 Phõn loi sc khe theo th lc
Nam
Loi sc khe
1. Rt khe

N

Chiu cao (cm) Cõn nng (kg) Chiu cao (cm) Cõn nng (kg)
163
51
154
48

2. Khe

160 161

47 50

152 - 153

47 - 48

3. Trung bỡnh

157 - 159

43 46

150 - 151

42 - 43

4. Yu

155 - 156

41 42

148 - 149

410 - 41

5. Rt yu

153-154

40

147

38-39

152

39

146

37

6. Kộm

Ngun: Thụng t s 36/TTLT-BYT-BQP ngy 17/10/2011 ca BYT-BQP
- Th lc hay chớnh l th cht nhõn s th hin vúc dỏng v chiu cao, cõn
nng v cú thang o nht nh. i vi tng ngnh khỏc nhau s cú yờu cu th
cht khỏc nhau. Th cht nhõn s c biu hin qua quy mụ v cht lng ca th
cht. Quy mụ th hin s lng ngi c s dng, thi gian nhõn s lm vic
ti doanh nghip. Cht lng th hin thụng qua tui v gii tớnh. C cu nhõn
s theo gii tớnh l mt thụng s giỳp doanh nghip ỏnh giỏ c vic s dng v
b trớ nhõn s phự hp vi c im gii tớnh, nht l gii tớnh n thng cú hn
ch nh hng n cụng vic do tui sinh , chm súc con nh, cụng vic ni
tr. tui th hin kinh nghim, bn lnh nhiu nht l nhng ngi trờn 40
tui nhng th lc cú th gim sỳt hn so vi nhõn s cú tui di 40, tui
ny cú th cú s tri nghim ớt so vi tui trờn 40 nhng bự li cú th lc tt, cú
kh nng xụng pha tt.
Riờng ngnh vt liu n cụng nghip, c bit l cỏc cụng nhõn trong cỏc
phõn xng sn xut thng xuyờn tip xỳc vi cỏc loi húa cht,v t th lm
vic u cú th gõy ra cỏc bnh ngh nghip, nh hng n sc khe v tui th

ca h. Do ú th cht th hin tim nng sc khe ca con ngi, th hin mt
phn mc nng ng v kh nng gii quyt cụng vic. Ngi cụng nhõn cú th

Luận văn Thạc sĩ

14

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

cht tt lm gim kh nng mc bnh ngh nghip, lm cho cht lng nhõn s
c m bo hn.
1.2.3 Tõm lc
Tõm lc ca nhõn s bao gm thỏi lm vic, tõm lý lm vic v kh
nng chu ỏp lc cụng vic hay cũn gi l nng lc ý chớ ca nhõn s.
- Thỏi lm vic chớnh l ý thc ca nhõn s trong quỏ trỡnh lm vic.
iu ny hon ton ph thuc vo khớ cht v tớnh cỏch mi cỏ nhõn. Khi ng
trong mt t chc, h buc phi tuõn th cỏc quy tc, ni quy lm vic nht nh.
Tuy nhiờn, khụng phi bt c mt ngi no cng u cú ý thc, trỏch nhim v s
t giỏc tuõn th cỏc quy tc v ni quy lm vic trit . c bit, khi vn húa
doanh nghip khụng c quan tõm, cỏc cp qun tr trong doanh nghip khụng
tht s chỳ ý kim soỏt cỏc hot ng thỡ thỏi lm vic ca cụng nhõn cú th
bờ tr lm nh hng n cht lng cụng vic, cht lng sn phm. Ngi cụng
nhõn cú thỏi lm vic khụng ỳng mc, cú th nh hng rt ln n bu khụng
khớ lm vic chung, n cụng on sn xut tip theo, v vụ hỡnh chung nh
hng n cht lng sn phm, tin hon thnh cụng vic. Vỡ vy, ngoi
cỏc nhúm tiờu chớ v trớ lc, th lc thỡ thỏi lm vic l nhúm yu t nh hng
trc tip n cht lng nhõn s trong doanh nghip.

- Tõm lý lm vic l vn ni tõm ch quan ca cỏ nhõn mi ngi trong
doanh nghip. Tõm lý lm vic cú th chu s nh hng ca cỏc yu t khỏch quan
v ch quan. nh hng ca yu t khỏch quan dn n ni tõm ch quan cú th l:
ch thự lao ca doanh nghip , ỏnh giỏ s thc hin cụng vic, bu khụng khớ
lm vic ti ni lm vic, thi gian lm vic, bn thõn cụng vic, kh nng mc
bnh ngh nghip Cỏc yu t ch quan ch yu ph thuc vo khớ cht, tớnh cỏch
ca mi ngi. Tuy nhiờn, khuụn kh v ni quy ca doanh nghip l hng ro
h thc hin chc trỏch v nhim v theo lý trớ v t duy khoa hc.
Nh vy, thỏi lm vic l nhng hnh vi biu hin bờn ngoi, tõm lý lm
vic l nhng cm xỳc bờn trong con ngi. Khi cm xỳc bin ng khin tõm
lý lm vic bin ng theo v nh hng n thỏi lm vic ca nhõn s, lm

Luận văn Thạc sĩ

15

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

thay i hnh vi trong lao ng ca nhõn s. Khi nhõn s kim soỏt c hnh vi
ca bn thõn, ngha l kim soỏt c cm xỳc, tõm trng biu hin bng thỏi ,
bng hnh vi ỳng n l th hin nhõn s cú kin thc, cú s hiu bit nht nh
v phn ú c coi l cú cht lng v mt tõm lc.
- Kh nng chu ỏp lc cụng vic: l tim nng n cha trong mi cỏ nhõn
con ngi. ú l s bn b ca con ngi trong cụng vic c v trớ lc v th lc.
Trớ lc l c s nhõn s cú kh nng chu ỏp lc, nhng th lc l iu kin cn
thit khụng th thiu con ngi gii quyt cụng vic hng ngy v kộo di thi
gian lm vic nu cú yờu cu.

Cỏc yu t thuc tõm lc cú liờn quan cht ch n vn húa doanh
nghip. Xut phỏt t vn húa truyn thng ca dõn c trong mt nc cú nh
hng rt ln n t duy, suy ngh, cỏch sng to nờn vn húa, o c ca con
ngi, nhng hnh vi v thỏi th hin ti ni lm vic thng biu hin khớa cnh
phm cht o c. Tuy cú nh hng ca vn húa ton cu, trỡnh v s nhn
thc giỳp con ngi cú th kim soỏt hnh vi, nhng khụng phi bt c tỡnh
hung no, thi im no con ngi cng kim soỏt c. Do ú, nhúm tiờu chớ
thuc v phm cht o c ca nhõn s l rt khú ỏnh giỏ, khú a ra mt cụng
thc hay mt nhn nh hay cú th lng húa c. Trong mi thi im, mi
hon cnh li cú nhng biu hin khụng ging nhau. Vỡ vy, vic xõy dng mt h
thng cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ v cht lng nhõn s, cú tiờu chớ v phm cht o c
ca con ngi nhng khụng th luụn ng dng, luụn khỏch quan trong mi tỡnh
hung.
1.2.4 Tng hp cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s trong doanh
nghip
Qua quỏ trỡnh nghiờn cu v phõn tớch, sau õy em xin a ra mt s lun
im v cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ cht lng nhõn s vi nhiu gúc khỏc nhau.
Di gúc nhỡn ca cỏc nh qun tr cỏc cp trong doanh nghip cho rng:
cht lng nhõn s cn c ỏnh giỏ qua trỡnh , kin thc qua k nng lm
vic, mc thnh tho tay ngh, tinh thn lm vic hng say hay li bing, thỏi

Luận văn Thạc sĩ

16

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

tớch cc: l lao ng k thut hay cụng nhõn trong cỏc phõn xng, nh mỏy u
phi bit nghe v tip thu s hng dn, bit phi hp lm vic trong t, nhúm,
khụng gõy ln v kớch ng tranh cói trong t, nhúm c bit, cú nh qun lý
cũn nhn nh, mt trong cỏc tiờu chun ỏnh giỏ v cht lng nhõn s cũn cn
n gn bú ca nhõn s i vi doanh nghip. Nhng biu hin thụng qua s
nhy vic thng xuyờn khin cho bin ng nhõn s di n ra thng xuyờn
khin cho vic qun lý thờm phn khú khn vỡ t tng khụng n nh ca nhõn s.
Di gúc ca cỏc nh nghiờn cu, cỏc nh khoa hc c coi l cỏc
chuyờn gia trong phõn tớch v ỏnh giỏ. Da trờn quỏ trỡnh nghiờn cu ca bn
thõn h a ra nhng nhn nh v gi ý v cỏc c im cn cú ca con
ngi trong quỏ trỡnh thc hin cụng vic, cỏc c im ú s tr thnh thang o
v cht lng nhõn s ú. Cỏc c im ú bao gm: trỡnh chuyờn mụn (c
o to v ngh th no, ngn hn hay di hn); Trỡnh tin hc, ngoi ng; Trỡnh
lý lun chớnh tr v t tng; K nng gii quyt cụng vic nhng cỏc nh
nghiờn cu li khụng a mt tiờu chớ c th no biu hin cho k nng, ch l
cõu hi nhõn s ú cú tho ngh khụng? Theo em thỡ mc lnh ngh khụng
ng ngha, khụng t l thun vi thõm niờn lm vic ca nhõn s; Mc chu
ỏp lc, s thớch nghi vi mụi trng v iu kin lm vic; Th lc vi nhng
biu hin v chiu cao, cõn nng, sc khe phự hp vi c im ca mi ngnh
ngh khỏc nhau; S trung thnh gn bú vi doanh nghip v thõm niờn cụng tỏc;
Thỏi trong cụng vic v thỏi i vi cỏc ng nghip, bn bố trong ng x;
Phm cht o c v tỡnh cm gn bú cng ng; Kh nng hay nng lc gii
quyt cụng vic ca nhõn s, kh nng gii quyt cụng vic ca con ngi chớnh l
s tớch hp t kin thc c hc, s nhn thc v hiu bit cỏc kin thc kinh t
xó hi khỏc nhau, tớnh cỏch con ngi, mụi trng sng v lm vic to nờn nng
lc ca h trong gii quyt cụng vic.
Di gúc ca chớnh ngi lao ng: ang lm vic ti doanh nghip h
cho rng ỏnh giỏ v chớnh bn thõn h thỡ iu u tiờn cn chỳ ý l t chc
ó thc s quan tõm n h cha? Ngoi nhng kin thc c hc bờn ngoi

Luận văn Thạc sĩ

17

Nguyễn Thị Bích Ngọc


Tr-ờng ĐH Bách Khoa Hà Nội

doanh nghip, khi vo doanh nghip thỡ h hc c thờm gỡ? Doanh nghip cú
to iu kin thun li cho h hc tp v lm vic khụng? S tr giỳp ca doanh
nghip v cỏc phng tin hc tp v lm vic cú tt khụng? Cú phự hp vi c
th v sc khe ca h khụng? Cỏc ch tin lng, tin thng cú xng ỏng vi
cụng sc v thi gian lm vic ca h ó b ra khụng? Khi m au cú c ngh
ngi, h tr khỏm cha bnh khụng?... Khi doanh nghip cú quan tõm v th hin
s quan tõm ú i vi h thỡ mi xột n s nhit tỡnh v trỏch nhim vi cụng
vic; S th thỏch, nhng khú khn trong cụng vic v iu kin thc hin cụng
vic; Vic doanh nghip ũi hi trỡnh cao nhng mc thự lao ti chớnh hay phi
ti chớnh khụng tng xng thỡ cng khú gi chõn h. Khi ngi lao ng ng
nỳi ny trụng nỳi n th hin vic di chuyn nhõn s t doanh nghip ny sang
doanh nghip khỏc, t ngnh ny sang ngnh khỏc mt phn do t tng ca h
khụng vng vng, tớnh cỏch v trỏch nhim cỏ nhõn cha c tuyờn truyn,
giỏo dc y v cú nguyờn nhõn t cỏc ch thự lao lao ng trong doanh
nghip. Thụng qua quỏ trỡnh nghiờn cu ti liu ca cỏc nh nghiờn cu trc ú,
em xin mnh dn a ra cỏc tiờu chớ dựng lm thc o ỏnh giỏ cht lng nhõn
s trong cỏc doanh nghip. T h thng cỏc tiờu chớ ú, cú th coi ú l cn c, c
s nõng cao cht lng nhõn s trong cụng ty Cụng nghip Húa cht m Bc
trung b.

Luận văn Thạc sĩ

18

Nguyễn Thị Bích Ngọc