Trường THPT Chuyên Bạc Liêu. Giáo án Sinh học lớp 10
GV soạn: Ngô Mỹ Yến.
Tiết:……
BÀI TẬP PHÂN BÀO.
I. MỤC TIÊU:
- Củng cố kiến thức về nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.
- Học sinh làm được một số bài tập về phân bào: nguyên phân, giảm phân
- Nâng cao năng lực tư duy, phân tích, tổng hợp.
II. CHUẨN BỊ- PHƯƠNG PHÁP:
1. Chuẩn bị: HS đọc lại các bài trong chương IV: phân bào.
2. Phương pháp: giảng giải kết hợp hỏi đáp.
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG:
1. Phần mở bài:
Các em đã học xong diễn biến của quá trình nguyên phân, giảm phân. Hôm
nay các em sẽ tiến hành làm bài tập.
2. Tiến trình bài giảng:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC.
? Một tế bào qua 1 lần nguyên phân
tạo được mấy tế bào con?
? Một tế bào qua x lần nguyên phân
tạo được mấy tế bào con?
? Nếu có a tế bào qua x lần nguyên
phân tạo được mấy tế bào con?
? Em hãy nhận xét số lượng NST có
trong các tế bào con so với tế bào mẹ?
? Số NST có trong các tế bào con là
bao nhiêu?
? Số NST môi trường cung cấp cho
các tế bào nguyên phân được tính như
thế nào
I. CÔNG THỨC GIẢI MỘT SỐ
DẠNG BÀI TẬP VỀ NGUYÊN
PHÂN:
1. Số tế bào con tạo ra sau nguyên
phân:
- Nếu 1 tế bào nguyên phân x lần thì số
tế bào con tạo ra sau nguyên phân là:
2
x
- Nếu a tế bào nguyên phân x lần thì số
tế bào con tạo ra sau nguyên phân là:
a. 2
x
2. Số NST có trong các tế bào con:
Mỗi tế bào đều có chứa bộ NST lưỡng
bội 2n giống tế bào mẹ . Vậy số NST
trong các tế bào con được tạo ra = 2n.
2
x
3. Số NST môi trường cung cấp cho
các tế bào nguyên phân:
2n. 2
x
– 2n = 2n. (2
x
– 1)
II. CÔNG THỨC GIẢI MỘT SỐ
DẠNG BÀI TẬP VỀ GIẢM PHÂN
VÀ THỤ TINH:
Trường THPT Chuyên Bạc Liêu. Giáo án Sinh học lớp 10
GV soạn: Ngô Mỹ Yến.
? Em hãy cho biết mỗi tinh bào bậc I
qua giảm phân tạo ra bao nhiêu giao
tử đực( tinh trùng )?
? Mỗi noãn bào bậc I qua giảm phân
tạo ra bao nhiêu giao tử cái ( trứng )
? Nếu ta biết số tinh bào bậc I và số
noãn bào bậc I muốn tính số lượng
tinh trùng và trứng ta tính như thế
nào?
? Em hãy nhận xét số lượng NST có
trong các tế bào con so với tế bào mẹ
sau giảm phân?
? Hiệu súât thụ tinh của trứng và tinh
trùng được tính như thế nào?
Gv đọc đề bài và ghi tóm tắt lên bảng.
1. Các loại tế bào con tạo ra sau
giảm phân:
Mỗi tinh bào bậc I qua giảm phân tạo 4
giao tử đực( tinh trùng ) và mỗi noãn
bào bậc I qua giảm phân tạo một giao
tử cái ( trứng ) và 3 thể định hướng.
Nên:
- Số tinh trùng tạo ra = 4 lần số
tinh bào bậc I.
- Số trứng tạo ra = Số noãn bào
bậc I.
- Số thể định hướng = 3 lần số
noãn bào bậc I.
2. Số NST có trong các tế bào con
tạo ra sau giảm phân:
Mỗi tế bào đều sau giảm phân đều có
chứa bộ NST đơn bội ( n ).
Vậy muốn tính số NST trong giao tử
( hoặc thể định hướng ), ta nhân số giao
tử ( hoặc thể định hướng ) với bộ NST
đơn bội.
3. Công thức số hợp tử được tạo
thành và hiệu súât thụ tinh:
Số hợp tử = số trứng thụ tinh = số tinh
trùng thụ tinh.
• HSTT cuả trứng = số
trứng được thụ tinh / tổng
số trứng tham gia thụ
tinh x 100 %.
• HSTT của tinh trùng = số
tinh trùng thụ tinh / tổng
số tinh trùng tham gia thụ
tinh x 100%.
III. BÀI TẬP ÁP DỤNG:
BÀI 1: Có một hợp tử của loài nguyên
phân 3 lần và đã nhận của môi trường
nguyên liệu tương đương vói 266 NST.
Xác định:
a. Bộ NST 2n.
b. Số tế bào con được tạo ra và số
NST có trong các tế bào con.
Trường THPT Chuyên Bạc Liêu. Giáo án Sinh học lớp 10
GV soạn: Ngô Mỹ Yến.
GV hướng dẫn và gọi HS lên bảng
( dựa vào công thức đã thiết lập ở
trên )
Gv đọc đề bài và ghi tóm tắt lên bảng.
GV hướng dẫn và gọi HS lên bảng
( dựa vào công thức đã thiết lập ở
trên )
* Hướng dẫn giải:
a. Bộ NST 2n:
Số NST môi trường cung cấp =
2n. (2
x
– 1) = 266 -> 2n = 38.
b. Số tế bào con được tạo ra:
2
x
= 2
3
= 8.
Số NST trong các tế bào con:
2
x
. 2n = 2
3
x 38 = 304 (NST )
BÀI 2: Có 5 noãn bào bậc I của một
thỏ cái giảm phân. Xác định số tế bào
trứng và số thể định hướng được tạo ra
cùng số NST chứa trong tất cả trứng
với thể định hướng . Biết ở thỏ 2n = 44.
* Hướng dẫn giải:
Số trứng được tạo ra = số noãn bào bậc
I = 5 trứng.
Số thể định hướng = 3 lần số noãn bào
bậc I = 3 x 5 = 15 ( thể định hướng )
Số NST trong các trứng và thể định
bướng =
( 5 + 15 ) x n = 20 x 44/2 = 440 (NST)
IV. CỦNG CỐ:
V. DẶN DÒ: học bài chuẩn bị thi học kỳ I.
KÝ DUYỆT CỦA TỔ TRƯỞNG.
Ngày…… tháng……năm 2008.
TÔ BÍCH PHƯỢNG