Bài Giảng Tài Chính Công _ www.bit.ly/taiho123

Tài chính công


Thông tin cá nhân

•
•
•

Họ tên: Đặng Văn Duy
Email:
Sđt: 0943.968.321


Giới thiệu chung

•

Là 1 trong 2 khoa đầu tiên: Khoa Tài chính Ngân sách và Khoa Tài chính Kế
toán

•

Là bộ môn lâu đời nhất nhưng lại đào tạo một trong những chuyên ngành
non trẻ nhất

•

Là môn thi đầu vào và môn học bắt buộc với cao học và NCS

Quy định chung

•
•
•
•

2 tín chỉ/45 tiết
Trên lớp 30 tiết = 10 buổi
Tự học 15 tiết
Không được nghỉ quá 6 tiết = 2 buổi


Điểm điều kiện

•
•
•

1 điểm điều kiện: cá nhân hoặc bài tập nhóm
Điểm đk cá nhân: Phát biểu hoặc ktra viết
Bài tập nhóm


Điểm thi hết môn

•
•
•

Tự luận viết
Thời gian 90 phút
3 câu hỏi: 5 điểm, 3 điểm, và 2 điểm



Bài 1: Tổng quan về TCC

•
•
•
•
•
•
•

Mối liên hệ giữa NN và TCC
Khái niệm TCC
Phạm vi khu vực NN và khu vực công
Đặc điểm TCC
Chức năng TCC
Vai trò của TCC
Các bộ phận của TCC


Nhà nước là gì?

•
•
•

•

Nhà nước: tổ chức chính trị điều hành một quốc gia
Nhà nước (theo cách gọi của VN)  Chính phủ (theo cách gọi của quốc tế)
Chính phủ: cơ quan NN điều hành ở cấp trung ương
Chính phủ (theo cách gọi VN) hẹp hơn Chính phủ (theo quốc tế)


Nhà nước ra đời từ đâu?

•
•

Nhà nước Ai cập cổ đại đã tồn tại từ 3000 năm trước CN
Không ai biết, chính xác NN ra đời từ đâu.


Một số học thuyết về sự ra đời của NN

•

Thuyết thần quyền: Thượng đế tạo ra NN


Một số học thuyết về sự ra đời của NN

•

Thuyết khế ước xã hội: NN là kết quả của một quá trình phát triển các thỏa
ước xã hội

Một số học thuyết về sự ra đời của NN

•
•

Mark – Lenin: khi xã hội phân chia giai cấp đối kháng, thì giai cấp thống trị sẽ
thiết lập bộ máy NN để cai trị các giai cấp khác
Các học thuyết đều thống nhất là NN sinh ra để duy trì trật tự xã hội, và giải
quyết các vấn đề chung


Nhà nước

•
•

Mọi quốc gia đều có Nhà Nước (NN)
Một NN tồi vẫn tốt hơn là không có NN (Even a corrupt government is
better than no government at all)


NN và TCC

•
•

NN muốn tồn tại và hoạt động thì cần rất nhiều tiền
NN tự cho mình quyền tập trung của cải trong xã hội thông qua thu thuế, sau

đó phân phối lại của cải thông qua các chương trình chi tiêu

•

TCC (thu, chi của NN) ra đời và tồn tại cùng với NN


Khái niệm TCC

•
•

Tài chính là gì?
Tài chính là thu và chi, hay nói hoa mỹ hơn là tạo lập và sử dụng các quỹ tiền
tệ

•
•
•

Công là gì?
Công ở đây nói về sự sở hữu toàn thể, toàn dân, của chung
Công còn mang nghĩa công cộng, toàn xã hội


Khái niệm TCC

•

“TCC là sự tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ của NN bằng việc sử dụng quyền

lực hợp pháp của NN (trước tiên là quyền lực chính trị) phân phối của cải xã
hội (chủ yếu là giá trị mới được tạo ra), để thực hiện các chức năng kinh tế và
xã hội của NN” (Giáo trình QLTCC, 2010)


Khái niệm TCC (rút gọn)

•

“TCC là những hoạt động thu, chi của NN nhằm thực hiện các chức năng vốn
có của NN trong việc cung cấp hàng hóa công cộng cho xã hội, không vì mục
đích lợi nhuận.” (Giáo trình QLTCC, 2010)


TCC & Khu vực công

•
•
•

Khu vực công (public-sector) là gì?
Có khu vực tư (private-sector) không?
TCC nằm ở vị trí nào trong khu vực công?


Các thành phần trong nền kinh tế

•

Theo IMF, có 5 thành phần sau:

 Các DN phi tài chính. Vd: may mặc, xây dựng v.v…
 Các DN tài chính. Vd: ngân hàng, bảo hiểm v.v…
 Các cơ quan, tổ chức NN
 Các hộ gia đình
 Các tổ chức phi lợi nhuận


Các thành phần trong nền kinh tế


Khu vực công (GFS, 2014)

•
•

Trong 5 thành phần trên, thành phần nào thuộc khu vực công?
Một tổ chức được coi là thuộc khu vực công khi:

NN kiểm soát việc bãi nhiệm, bổ nhiệm các nhân sự cấp cao của tổ chức
đó

NN kiểm soát quy chế, quy định của tổ chức đó
NN là đối tác chủ yếu của tổ chức đó


Khu vực công (GFS, 2014)


TCC & Khu vực công (IMF, 2011)

Khu vực Công

Khu vực NN

Các DN công

Chính quyền TƯ

Chính quyền ĐP

Các đơn vị sự nghiệp
công

DN phi tài chính

DN tài chính

Ngân hàng TƯ

Các DN khác


Đặc điểm TCC

•
•
•

Chủ thể là Nhà Nước
Tính công cộng

Tính chất thu chi