Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty TNHH nam việt

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
--------------------------

NGUYỄN HỒNG ĐỨC

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH
TRANH CỦA CÔNG TY TNHH NAM VIỆT

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT
QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS TRẦN TRỌNG PHÚC

HÀ NỘI – 2014


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội
LI CAM OAN

Tụi xin cam oan ti: Mt s gii phỏp nõng cao nng lc cnh tranh
ca Cụng ty TNHH Nam Vit l cụng trỡnh nghiờn cu c lp ca riờng tụi.
Khụng sao chộp bt k mt cụng trỡnh hay mt lun ỏn ca bt c tỏc gi no khỏc.
Cỏc s liu, kt qu trong lun vn l trung thc, chớnh xỏc. Cỏc ti liu trớch
dn cú ngun gc rừ rng
Nam nh, ngy 26 thỏng 3 nm 2014
Ngi thc hin

Nguyn Hng c

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

DANH MC CH CI VIT TT
CSH

Ch s hu

DN

Doanh nghip

EU

Liờn minh Chõu u

GDP

Tng sn phm quc ni

nt

Nh trờn

OECD

T Chc Hp Tỏc v Phỏt Trin Kinh t

TNHH

Trỏch nhim hu hn

Tr.ng

Triu Vit Nam ng

UBND

U ban nhõn dõn

USD

ng ụ la M

TPP

Hip nh i tỏc Kinh t Chin lc xuyờn Thỏi Bỡnh Dng

WTO

T chc thng mi th gii

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội
MC LC

LI CAM OAN
DANH MC CH CI VIT TT
DANH MC BNG BIU, BIU , Mễ HèNH
PHN M U .................................................................................................... 1
CHNG 1: C S Lí LUN V CNH TRANH V NNG LC CNH
TRANH CA DOANH NGHIP ......................................................................... 4
1.1 CNH TRANH V VAI TRề CA CNH TRANH ................................... 4
1.1.1 Khỏi nim cnh tranh. ............................................................................. 4
1.1.2 c trng ca cnh tranh ........................................................................ 5
1.1.3 Vai trũ ca cnh tranh trong nn kinh t th trng: ................................ 6
1.1.3.1 Vai trũ ca cnh tranh i vi doanh nghip: ................................... 6
1.1.3.2 Vai trũ ca cnh tranh i vi ngi tiờu dựng ................................. 6
1.1.3.3 Vai trũ ca cnh tranh i vi nn kinh t ........................................ 6
1.1.4 Phõn loi cnh tranh ................................................................................ 7
1.1.4.1 Cn c vo ch th tham gia cnh tranh ........................................... 7
1.1.4.2 Cn c theo tớnh cht v mc cnh tranh ..................................... 8
1.1.4.3 Cn c vo phm vi kinh t: ............................................................. 8
1.1.4.4 Cn c theo phm vi lónh th ........................................................... 9
1.1.5 Cp cnh tranh ................................................................................... 9
1.1.5.1 Cp cnh tranh cp Quc gia ....................................................... 9

1.1.5.2 Cp cnh tranh cp doanh nghip .............................................. 10
1.1.5.3 Cp cnh tranh cp sn phm .................................................... 10
1.2 NNG LC CNH TRANH CA DOANH NGHIP ............................... 11
1.2.1 Khỏi nim v nng lc cnh tranh ......................................................... 11
1.2.2 Li th cnh tranh ca doanh nghip ..................................................... 12
1.2.2.1 Khỏi nim ...................................................................................... 12
1.2.2.2 Cỏc yu t c bn to nờn li th cnh tranh................................... 12
1.2.3 Cỏc yu t nh hng n nng lc cnh tranh ca doanh nghip: ........ 16

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

1.2.3.1 Cỏc nhõn t thuc mụi trng bờn ngoi ........................................ 16
1.2.3.2 Cỏc nhõn t thuc mụi trng bờn trong ......................................... 22
1.2.4 Cỏc tiờu chớ ỏnh giỏ nng lc cnh tranh ca doanh nghip ................. 23
1.2.4.1 Hiu qu kinh doanh: ..................................................................... 23
1.2.4.2 Th phn ......................................................................................... 25
1.2.4.3 Cht lng ca sn phm. .............................................................. 25
1.2.4.4 Giỏ c sn phm. ............................................................................ 26
1.2.4.5 Kh nng i mi ca doanh nghip: ............................................. 26
1.2.4.6 Kh nng ỏp ng nhu cu ca khỏch hng. ................................... 27
1.2.4.7 Kh nng tip cn v khai thỏc cú hiu qu cỏc ngun lc phc v
quỏ trỡnh kinh doanh. ................................................................................. 27
1.2.4.8 Thng hiu v uy tớn ca doanh nghip. ....................................... 28

1.2.5 Cỏc mụ hỡnh v phng phỏp ỏnh giỏ nng lc cnh tranh doanh
nghip ............................................................................................................ 29
1.2.5.1. Mụ hỡnh kim cng ca Micheal Porter. .................................... 30
1.2.5.2 Ma trn SWOT ............................................................................... 32
1.3. TểM TT CHNG 1:............................................................................. 33
CHNG 2: PHN TCH THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA
CễNG TY TNHH NAM VIT ........................................................................... 34
2.1 TNG QUAN V CễNG TY TNHH NAM VIT ...................................... 34
2.1.1 Gii thiu v Cụng ty TNHH Nam Vit. ............................................... 34
2.1.2 Quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin ca Cụng ty. .................................... 34
2.1.3 C cu b mỏy t chc qun lý ca Cụng ty.......................................... 36
2.1.3.1 T chc b mỏy qun lý ca Cụng ty. ............................................ 36
2.1.3.2 Chc nng, nhim v c bn ca cỏc b phn qun lý: ................... 37
2.2. PHN TCH THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA CễNG
TY TNHH NAM VIT ..................................................................................... 40
2.2.1. Phõn tớch mụi trng v mụ .................................................................. 40
2.2.1.1. Mụi trng kinh t ........................................................................ 40

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

2.2.1.2. Mụi trng cụng ngh ................................................................... 41
2.2.1.3. Mụi trng Vn húa - Xó hi: ....................................................... 42
2.2.1.4. Mụi trng t nhiờn ...................................................................... 43

2.2.1.5. Mụi trng phỏp lut v chớnh tr .................................................. 44
2.2.2. Phõn tớch mụi trng vi mụ (mụi trng ngnh) .................................. 45
2.2.2.1. Phõn tớch i th cnh tranh hin ti .............................................. 46
2.2.2.2. Phõn tớch i th cnh tranh tim n .............................................. 50
2.2.2.3. Phõn tớch ỏp lc ca nh cung cp ................................................. 51
2.2.2.4. Phõn tớch ỏp lc ca khỏch hng .................................................... 52
2.2.2.5. Phõn tớch chớnh sỏch giỏ c ............................................................ 53
2.2.2.6. Phõn tớch th phn. ........................................................................ 55
2.2.3 Phõn tớch mụi trng ni b: ................................................................. 56
2.2.3.1 Hiu qu kinh doanh ..................................................................... 56
a. Kt qu tỡnh hỡnh sn xut kinh doanh ca Cụng ty TNHH Nam Vit qua cỏc
nm................................................................................................................ 56
2.2.3.2 So sỏnh hiu qu kinh doanh ca Cụng ty nm 2012 v 2013 ........ 57
2.2.3.3 Phõn tớch cht lng ngun nhõn lc .............................................. 58
2.2.3.4 Phõn tớch trỡnh cụng ngh .......................................................... 60
2.2.3.5 Cht lng sn phm v kh nng ỏp ng nhu cu ca khỏch hng ... 61
2.2.3.6 Thng hiu v uy tớn ................................................................... 62
2.2.4 Phõn tớch SWOT .................................................................................. 62
2.2.4.1. Phõn tớch nhng mt mnh (S - Strengths)..................................... 62
2.2.4.2 Phõn tớch nhn im yu (W - Weaknesses), ................................. 64
2.2.4.3 Phõn tớch cỏc c hi (O - opportunities) ......................................... 65
2.2.4.4 Phõn tớch cỏc nguy c (T - Threats) ................................................ 66
2.2.4.5 Tng hp cỏc im mnh, im yu, c hi, nguy c ca Cụng ty
TNHH Nam Vit ....................................................................................... 67
2.3 TểM TT CHNG 2............................................................................... 69
CHNG 3 MT S GII PHP NNG CAO NNG LC CNH TRANH

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý

Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

CA CễNG TY TNHH NAM VIT .................................................................. 70
3.1 TNH CP THIT PHI NNG CAO NNG LC CNH TRANH CA
CễNG TY TNHH NAM VIT.......................................................................... 70
3.2 MC TIấU PHT TRIN CA CễNG TY ............................................... 73
3.3 MT S GII PHP NNG CAO NNG LC CNH TRANH CA
CễNG TY TNHH NAM VIT.......................................................................... 74
3.3.1 Nhúm gii phỏp 1: Nõng cao cht lng nhõn lc ................................. 75
3.3.1.1 C s khoa hc ca nhúm gii phỏp nõng cao cht lng nhõn lc. 75
3.3.1.2 Ni dung gii phỏp nõng cao cht lng nhõn lc ......................... 75
3.3.1.3. Hiu qu ca gii phỏp nõng cao cht lng nhõn lc ................... 80
3.3.2 Nhúm gii phỏp 2: Nõng cao cht lng sn phm v kh nng ỏp ng
nhu cu khỏch hng ....................................................................................... 80
3.3.2.1 C s khoa hc ca nhúm gii phỏp nõng cao cht lng sn phm
v kh nng ỏp ng nhu cu khỏch hng .................................................. 80
3.3.2.2 Ni dung ca nhúm gii phỏp nõng cao cht lng sn phm v kh
nng ỏp ng nhu cu khỏch hng.............................................................. 81
3.3.2.3 Hiu qu ca nhúm gii phỏp nõng cao cht lng sn phm v kh
nng ỏp ng nhu cu khỏch hng.............................................................. 86
3.3.3. Nhúm gii phỏp 3: Phỏt trin v m rng th trng............................. 86
3.3.3.1 C s khoa hc ca nhúm gii phỏp phỏt trin v m rng th trng ... 86
3.3.3.2 Ni dung ca nhúm gii phỏp phỏt trin v m rng th trng ...... 87
3.3.3.3 Hiu qu ca nhúm gii phỏp phỏt trin v m rng th trng .......... 96
3.4. TểM TT CHNG 3:............................................................................. 96
KT LUN .......................................................................................................... 98

TI LIU THAM KHO ................................................................................... 99

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

DANH MC BNG BIU, BIU , Mễ HèNH

S 2.1: C cu b mỏy t chc qun lý ca Cụng ty ......................................... 37
Bng 2.2 C cu ngun cung ng nguyờn vt liu ca Cụng ty giai on 2011 2013 ...................................................................................................................... 51
Bng 2.3 Giỏ bỏn mt s sn phm ca Cụng ty .................................................... 54
Bng 2.4 Giỏ bỏn sn phm ca mt s Cụng ty .................................................... 54
Bng 2.5 Doanh s ca mt s Cụng ty trờn th trng may mc tnh Nam nh
nm 2012, 2013 ..................................................................................................... 55
Bng 2.6 Mt s ch tiờu kt qu sn xut kinh doanh ca Cụng ty TNHH Nam Vit ... 56
Bng 2.7 Hiu qu sn xut kinh doanh ca Cụng ty ............................................. 57
Bng 2.8 C cu lao ng phõn theo gii tớnh ....................................................... 58
Bng 2.9 C cu lao ng phõn theo khong tui .................................................. 59
Bng 2.10 C cu lao ng phõn theo trỡnh chuyờn mụn................................... 60
Bng 2.11 Bng tng hp im mnh v im yu ca Cụng ty TNHH Nam Vit ..... 67
Bng 2.12 Bng tng hp cỏc c hi v nguy c ca Cụng ty TNHH Nam Vit .... 68
Bng 3.1 Cỏc mt hng cú kim ngch xut khu nm 2013 vt 5 t USD ............ 71
Bng 3.2 Mc tiờu c bn giai on 2015-2020 ..................................................... 74
BIU
Biu 2.1 Th phn ca mt s Cụng ty trờn th trng may mc tnh Nam nh

nm 2013. .............................................................................................................. 55
Biu 2.2 Tng doanh thu ca Cụng ty qua cỏc nm (n v: Triu ng) .......... 57
Biu 3.1 C cu mt hng xut khu ca Vit Nam nm 2013 theo kim ngch ..... 71
Biu 3.2 Cỏc mt hng cú kim ngch xut khu nm 2013 vt 5 t USD ........ 72
Mễ HèNH
Mụ hỡnh 1.1: Cỏc yu t c bn to nờn li th cnh tranh. .................................... 15
Mụ hỡnh 1.2: Mụ hỡnh gm 5 lc lng ca Michel Poter...................................... 21
Mụ hỡnh 1.3: Mụ hỡnh kim cng ca Micheal Porter, 1990 .................................. 31
Mụ hỡnh 1.4: Mụ hỡnh ma trn SWOT ................................................................... 33

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội
PHN M U

1. Lý do chn ti
Ngnh dt may Vit Nam hin nay c ỏnh giỏ cũn khỏ nhiu tim nng
xut khu. Tim nng ny trc ht l do ngun lao ng cũn ln, c bit l nh
cu trỳc dõn s tr, nờn chi phớ cho lao ng khụng tng nhanh nh tc tng
trng xut khu ca hng dt may. Bờn cnh ú, Vit Nam cú mụi trng u t
n nh, vi tim nng tng trng cao, nờn cú sc hp dn vi nh u t v bn
hng nc ngoi. Hn na, Vit Nam cng ang tham gia ngy mt sõu rng vo
quỏ trỡnh hi nhp kinh t khu vc v th gii. Cựng vi vic ci thin hỡnh nh ca
Vit Nam, quỏ trỡnh ny cũn giỳp gia tng tip cn th trng cho hng húa ca Vit
Nam núi chung v hng dt may ca Vit Nam núi riờng.

Trong quỏ kh, Nam nh tng c coi l Th ụ dt may ca c nc.
Hin ti, Cụng nghip dt may cng l mt trong nhng ngnh cụng nghip ch lc
ca tnh Nam nh. Tuy nhiờn, trong bi cnh hi nhp kinh t - quc t, cụng
nghip dt may ca tnh Nam nh ang phi ng u vi nhiu khú khn v
thỏch thc. ó cú nhng bi hc c rỳt ra t vic bo v thng hiu, kin bỏn
phỏ giỏ. Thờm na, quỏ trỡnh hi nhp cng tim n nguy c khi khụng ớt mt hng
sn xut ti Vit Nam trong ú cú sn phm ca dt may hin ang cú giỏ cao hn
mt hng th gii vi cht lng khụng vt tri. ng trc nhng c hi v
thỏch thc ú, tn ti v phỏt trin cỏc doanh nghip trong ngnh dt may núi
chung v Cụng ty TNHH Nam Vit núi riờng cn phõn tớch, ỏnh giỏ thc trng ca
doanh nghip, t ú tỡm gii phỏp nõng cao nng lc cnh tranh cho cụng ty ú l
vic lm ht sc cn thit hin nay.
Nhn thc c vn ny, cựng vi s hng dn ca Thy giỏo PGS.TS
Trn Trng Phỳc, Tụi chn ti Mt s gii phỏp nõng cao nng lc cnh
tranh ca Cụng ty TNHH Nam Vit lm ti lun vn tt nghip ca mỡnh. Rt
mong cỏc thy cụ giỏo, cỏc bn v cỏc ng nghip úng gúp ý kin giỳp tụi hon
thnh tt ni dung lun vn ny.

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

1

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

2. Lch s nghiờn cu

V c bn cha cú ti liu nghiờn cu no cp trc tip vn c nờu
trong ti trờn.
ó cú nhiu bi bỏo nh: bỏo Lao ng, Thi bỏo kinh t, hay trờn cỏc bỏo
in t nh: www.vnexpress.net, www.dantri.com.vn, www.vinatex.com... ó
cp rt nhiu n s yu kộm v nng lc cnh tranh ca cỏc doanh nghip Vit
Nam núi chung v ngnh dt may núi riờng. Cỏc bi ny mi ch nờu c hin
tng, xu hng ch cha th hin c tớnh cht, nguyờn nhõn cỏc vn t ra.
Cha cú mt nghiờn cu mang tớnh h thng v gii phỏp cn thit phự hp cho
Doanh nghip vi tớnh cht th trng cng nh da theo xut phỏt im ca doanh
nghip Vit Nam. ng thi cha cú mt bi nghiờn cu no nghiờn cu c th v
nng lc cnh tranh ca Cụng ty TNHH Nam Vit . Ni dung ca lun vn ny l
cụng trỡnh u tiờn nghiờn cu v nõng cao nng lc cnh tranh ca Cụng ty TNHH
Nam Vit i vi th trng trong nc v th trng quc t.
3. Mc tiờu nghiờn cu ti
- H thng húa li lý thuyt c bn v cnh tranh v nng lc cnh tranh ca
mt doanh nghip trong nn kinh t th trng.
- ỏnh giỏ thc trng nng lc cnh tranh ca Cụng ty TNHH Nam Vit
tỡm ra cỏc im mnh, im yu.
- xut mt s gii phỏp nhm nõng cao nng lc cnh tranh ca Cụng ty
TNHH Nam Vit.
4. i tng v phm vi nghiờn cu
- i tng nghiờn cu: Nng lc cnh tranh ca Cụng ty TNHH Nam Vit
trong lnh vc sn xut cỏc loi: Qun ỏo dt kim, qun ỏo tr em, qun ỏo th thao.
- Phm vi nghiờn cu: Phõn tớch, ỏnh giỏ thc trng nng lc cnh tranh ca
Cụng ty TNHH Nam Vit qua hai nm 2012 v 2013 trờn a bn tnh Nam nh.
5. Ngun s liu nghiờn cu
- Cỏc bỏo cỏo thng kờ hng nm ca Cụng ty TNHH Nam Vit;
- S liu ca Tp on dt may Vit Nam;

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

2

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

- S liu ca B Cụng thng v ca S Cụng thng tnh Nam nh
- S liu t i th cnh tranh v kho sỏt iu tra t phớa khỏch hng.
6. Phng phỏp nghiờn cu:
Lun vn ly phng phỏp duy vt bin chng v duy vt lch s l c s
quan trng nht trong phõn tớch v ỏnh giỏ thc trng kh nng cnh tranh ca
hng dt may Vit Nam thụng qua phõn tớch cỏc mi quan h ph bin v nhõn qu
t trong bi cnh v iu kin c th ca ngnh dt may Vit Nam. ng thi lun
vn cng s dng phng phỏp phõn tớch h thng, tng hp, din gii, quy np
Tin hnh vic iu tra kho sỏt thc t kt hp vi vic k tha cỏc kt qu nghiờn
cu kho sỏt ca ngnh, cỏc ban ngnh v cỏc cp qun lý cú liờn quan
7. Cỏc lun im c bn v úng gúp mi ca ti
Lun vn s dng cỏc mụ hỡnh kinh t ca cỏc nh kinh t ni ting nh mụ
hỡnh M.Porter, mụ hỡnh SWOT kt hp vi tỡnh hỡnh thc t ca th trng dt may
trong v ngoi nc, cựng vi thc trng ca Cụng ty TNHH Nam Vit phõn
tớch, ỏnh giỏ nhm mc ớch a ra cỏc hng gii phỏp nõng cao cht lng sn
phm, tng trng doanh thu, li nhun, dn dn chim lnh th trng, nõng cao th
phn, tng uy tớn, thng hiu ca Cụng ty t ú nõng cao nng lc cnh tranh ca
Cụng ty TNHH Nam Vit.
úng gúp mi ca ti ú l tỡm gii phỏp nõng cao nng lc qun lý ca
i ng lónh o Cụng ty mt i ng m trc õy ch quen vi cỏch sn xut

theo kiu gia cụng v i trc ún u khi Vit Nam chớnh thc tham gia hip nh
TPP.
8. Kt cu ca lun vn
Ngoi phn m u v kt lun, lun vn gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v cnh tranh v nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Chng 2: Phõn tớch thc trng nng lc cnh tranh ca Cụng ty TNHH Nam Vit.
Chng 3: Mt s gii phỏp nõng cao nng lc cnh tranh ca Cụng ty TNHH
Nam Vit.

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

3

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội
CHNG 1

C S Lí LUN V CNH TRANH V
NNG LC CNH TRANH CA DOANH NGHIP

1.1 CNH TRANH V VAI TRề CA CNH TRANH
1.1.1 Khỏi nim cnh tranh.
Cnh tranh l sn phm tt yu ca s phỏt trin nn kinh t xó hi. Tuy cnh
tranh l vn ph bin v c nghiờn cu t rt lõu, nhng cho n nay trờn th
gii vn cha cú khỏi nim thng nht v cnh tranh trong cỏc lnh vc kinh t v
xó hi.

Do vy, a ra khỏi nim ny mt cỏch cú cn c, cn im li mt s lý
thuyt v cnh tranh trờn th gii v trong nc:
- Theo Micheal Porter thỡ: Cnh tranh l thu hỳt vn, thu hỳt con ngi,
thu hỳt khỏch hng v phi vt trờn cỏc i th
- T in Bỏch khoa Vit Nam [4, tp 1] nh ngha: Cnh tranh trong kinh
doanh l hot ng ganh ua gia nhng ngi sn xut hng hoỏ, gia cỏc
thng nhõn, cỏc nh kinh doanh trong nn kinh t th trng, b chi phi bi quan
h cung - cu, nhm ginh c cỏc iu kin sn xut, tiờu th, th trng cú li
nht.
Nh vy, hiu theo ngha chung nht thỡ cnh tranh trong kinh doanh c
hiu l chy ua hay ganh ua gay gt, quyt lit gia cỏc ch th tham gia kinh
doanh trờn th trng ginh git nhng iu kin kinh doanh thun li nht nhm
em li cho mỡnh nhiu li ớch nht.
Kinh doanh trong nn kinh t vn hnh theo c ch th trng, cỏc doanh
nghip bt buc phi chp nhn cnh tranh, ganh ua vi nhau, phi luụn khụng
ngng phỏt trin ginh c u th tng i so vi i th. Nu nh li nhun
l ng lc thỳc y cỏc doanh nghip tin hnh cỏc hot ng sn xut kinh doanh
thỡ cnh tranh bt buc h phi tin hnh cỏc hot ng mt cỏch cú hiu qu cao
nht nhm thu c li nhun ti a. Kt qu cnh tranh s loi b c cỏc doanh

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

4

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

nghip yu kộm v thỳc y cỏc doanh nghip lm n cú hiu qu. Vit Nam,
cựng vi s chuyn i ca nn kinh t, cnh tranh c tha nhn l mt quy lut
kinh t khỏch quan v c coi nh l mt nguyờn tc c bn trong t chc iu
hnh kinh doanh ca cỏc doanh nghip.
1.1.2 c trng ca cnh tranh
Cnh tranh l c im c bn ca sn xut hng húa v l mt trong nhng
quy lut tt yu ca nn kinh t th trng
c trng u tiờn ca cnh tranh l cht lng ca tim lc cnh tranh v
ngh thut cnh tranh trờn th trng. Trong ú, cht lng cnh tranh c th hin
mt cỏch tng i hu hỡnh v c th thụng qua giỏ tr s dng ca hng húa dch
v. Nú quyt nh n s tn ti v phỏt trin ca doanh nghip, chớnh vỡ vy, nú
ph thuc vo kh nng, trỡnh ca ngi t chc chin lc cnh tranh.
c trng th hai l cnh tranh cú tớnh hai mt: Cnh tranh tớch cc v cnh
tranh tiờu cc, Cnh tranh tớch cc cú tỏc dng kớch thớch s phỏt trin ca doanh
nghip. Cnh tranh thỳc y cỏc doanh nghip khụng ngng i mi v cụng ngh
v phng thc kinh doanh, nõng cao cht lng hng húa dch v, gim giỏ thnh
em li nhiu li ớch cho ngi tiờu dựng cng nh ton b nn kinh t quc dõn
bờn cnh ú l vỡ s sng cũn v phỏt trin ca doanh nghip mỡnh. Ngc li cnh
tranh khụng tớch cc l hnh vi cnh tranh ca doanh nghip trong quỏ trỡnh trỏi vi
cỏc chun mc thụng thng v o c kinh doanh, gõy thit hi hoc cú th gõy
hi n li ớch hp phỏp ca doanh nghip khỏc hoc ngi tiờu dựng.
phỏt huy c mt tớch cc v hn ch mt tiờu cc, cn duy trỡ mụi
trng cnh tranh lnh mnh, hp phỏp v kim soỏt quyn, x lý cnh tranh khụng
lnh mnh gia cỏc ch th kinh doanh.
Trong iu kin hin nay, cnh tranh chuyn t quan im i khỏng sang
cnh tranh trờn c s hp tỏc, cnh tranh khụng phi l khi no cng ng ngha vi
vic tiờu dit ln nhau, trit h nhau. Trờn thc t, cỏc th phỏp cnh tranh hin i
da trờn c s cnh tranh bng cht lng, mu mó, giỏ c v cỏc dch v h tr.

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

5

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

Bi l, khi m cỏc i th cnh tranh quỏ nhiu thỡ vic tiờu dit cỏc i th khỏc l
vn khụng n gin.
1.1.3 Vai trũ ca cnh tranh trong nn kinh t th trng:
1.1.3.1 Vai trũ ca cnh tranh i vi doanh nghip:
Cnh tranh l quy lut khỏch quan ca nn kinh t th trng. Cnh tranh to
ra ng lc cho s phỏt trin ca doanh nghip, thỳc y doanh nghip tỡm mi bin
phỏp nõng cao hiu qu sn xut kinh doanh. Bờn cnh ú, doanh nghip phi
nõng cao cỏc hot ng dch v cng nh tng cng cụng tỏc qung cỏo, khuyn
mói, bo hnh. Mun vy, cỏc doanh nghip phi ỏp dng nhng thnh tu khoa
hc k thut mi vo quỏ trỡnh sn xut kinh doanh, tng cng cụng tỏc qun lý,
nõng cao trỡnh tay ngh ca cụng nhõn... t ú s kớch thớch cỏc doanh nghip
nng ng hn, mnh m hn lm cho doanh v ngy cng phỏt trin.
1.1.3.2 Vai trũ ca cnh tranh i vi ngi tiờu dựng
Cnh tranh thỳc y cỏc doanh nghip theo ui cỏc chin lc khỏc nhau, s
dng hiu qu cỏc ngun lc, ỏp dng nhng cụng ngh hin i cú th ng
vng trờn th trng, thu c li nhun cao... chớnh iu ny ó lm cho ngi tiờu
dựng c hng nhiu iu kin thun li hn nh: S a dng chng loi cỏc mt
hng, sn phm cú cht lng tt hn m giỏ li r hn, cỏc dch v ngy cng
thun tin...

1.1.3.3 Vai trũ ca cnh tranh i vi nn kinh t
Cnh tranh l ng lc lm cho nn kinh t tng trng v phỏt trin vỡ cnh
tranh loi b nhng doanh nghip lm n kộm hiu qu ng thi khng nh s tn
ti v phỏt trin ca cỏc doanh nghip kinh doanh hiu qu. Cnh tranh thỳc y s
a dng hoỏ sn phm, thỳc y s phỏt trin bỡnh ng ca cỏc thnh phn kinh t
trong nn kinh t th trng, gúp phn xoỏ b s c quyn, s bt bỡnh ng trong
kinh doanh, lm ny sinh nhng nhu cu mi, gúp phn nõng cao cht lng i
sng xó hi v phỏt trin nn kinh t. Cnh tranh thỳc y s phỏt trin ca khoa
hc k thut, s phõn cụng lao ng xó hi ngy cng sõu rng, to ra nhng sn
phm ỏp ng nhu cu ngy cng tt hn. Mt khỏc, Cnh tranh giỳp cho nn kinh

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

6

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

t cú nhỡn nhn ỳng hn v kinh t th trng, rỳt ra c nhng bi hc thc tin
b sung vo lý lun kinh t th trng ca nc ta t ú, gúp phn nõng cao cht
lng cuc sng.
1.1.4 Phõn loi cnh tranh
1.1.4.1 Cn c vo ch th tham gia cnh tranh
- Cnh tranh gia ngi bỏn vi ngi mua: L cuc cnh tranh din ra theo
lut mua r - bỏn t. Ngi mua luụn luụn mun mua c r m li cú giỏ tr s
dng cao, nhng ngc li, ngi bỏn cng luụn cú tham vng bỏn t, li nhun

cao. S cnh tranh ny c thc hin trong quỏ trỡnh mc c v cui cựng giỏ c
c hỡnh thnh.
- Cnh tranh gia nhng ngi mua vi ngi mua: L cuc cnh tranh xy
ra khi m trờn th trng mc cung nh hn cu ca mt loi hng hoỏ hoc dch
v. Lỳc ny hng hoỏ trờn th trng khan him, ngi mua sn sng mua hng vi
mt mc giỏ cao. Mc cnh tranh gia nhng ngi mua tr nờn gay gt hn.
Mc cnh tranh cng gay gt, giỏ c cng cao v trong trng hp ny ngi bỏn
cú li.
- Cnh tranh gia nhng ngi bỏn vi ngi bỏn: L cuc cnh tranh chớnh
trờn th trng, ng thi cng l cuc cnh tranh khc lit nht, cú ý ngha sng
cũn i vi cỏc doanh nghip. Tt c cỏc Doanh nghip u mun ginh git ly li
th cnh tranh, chim lnh th phn ca i th. Cuc ganh ua ny din ra cỏc
gúc : Giỏ c, Cht lng, Hỡnh thc , ngh thut t chc bỏn hng, ch hu
mói... Kt qu ỏnh giỏ doanh nghip no chin thng trong cuc cnh tranh ny
l vic tng doanh s tiờu th, tng t l th phn. Cựng vi nú l tng li nhun,
tng u t chiu sõu, m rng sn xut. Trong nn kinh t th trng, cnh tranh l
hin tng t nhiờn, bi th, ó bc vo kinh doanh thỡ bt buc phi chp nhn.
Thc t cho thy, khi sn xut hng hoỏ cng phỏt trin, s ngi bỏn cng
tng lờn thỡ cnh tranh cng quyt lit. Trong quỏ trỡnh y, mt mt sn xut hng
hoỏ vi qui lut cnh tranh s ln lt gt ra khi th trng nhng doanh nghip
khụng cú chin lc cnh tranh thớch hp. Nhng mt khỏc, nú li m ng cho

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

7

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

nhng doanh nghip nm chc v khớ cnh tranh th trng v dỏm chp nhn
lut chi phỏt trin.
1.1.4.2 Cn c theo tớnh cht v mc cnh tranh
- Cnh tranh hon ho: L hỡnh thc cnh tranh m trong ú ngi bỏn v
ngi mua khụng cú nh hng lờn giỏ th trng, giỏ c th trng l do quan h
cung cu trờn th trng quyt nh. Cỏc sn phm bỏn ra cú tớnh cht ng nht
cao. iu kin tham gia hay rỳt lui khi th trng rt d dng. Hỡnh thc cnh tranh
hon ho khú tỡm thy hin nay.
- Cnh tranh khụng hon ho: Cnh tranh khụng hon ho l hỡnh thc cnh
tranh chim u th trong cỏc ngnh sn xut, m ú cỏc doanh nghip cú sc
mnh v th lc cú th chi phi c giỏ c sn phm ca mỡnh trờn th trng.
Cnh tranh khụng hon ho cú hai loi: c quyn nhúm v cnh tranh mang
tớnh c quyn.
+ c quyn nhúm: Tn ti trong cỏc ngnh sn xut m ú ch cú mt ớt
ngi sn xut, mi ngi u nhn thc c rng giỏ c cỏc sn phm ca mỡnh
khụng ch ph thuc vo hot ng ca mỡnh m cũn ph thuc vo hot ng ca
nhng k cnh tranh quan trng trong ngnh ú.
+ Cnh tranh mang tớnh c quyn: L hỡnh thc cnh tranh m trong ú cỏc
doanh nghip cnh tranh vi nhau bng vic bỏn cỏc sn phm phõn bit (ó c
lm cho khỏc sn phm ca cỏc doanh nghip khỏc), cỏc sn phm ny cú th thay
th cho nhau mc cao nhng khụng phi l thay th hon ho. Ngi bỏn cú
th thu hỳt khỏch hng bng cỏc cỏch hu hiu nh qung cỏo, khuyn mi, dch v
hu mói... Loi hỡnh cnh tranh ny rt ph bin hin nay.
1.1.4.3 Cn c vo phm vi kinh t:
- Cnh tranh trong ni b ngnh: L s cnh tranh gia cỏc doanh nghip sn
xut, kinh doanh cựng mt loi sn phm, dch v. Cựng vi s phỏt trin ca khoa
hc k thut thỡ trờn th trng khụng ngng cú mt ca cỏc sn phm thay th lm

a dng húa th trng sn phm ng thi t ra nhng thỏch thc mi cho doanh
nghip. Vỡ vy, cú th tn ti v phỏt trin bn vng, doanh nghip cn cú s

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

8

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

hiu bit sõu sc v hng húa, i th cnh tranh, v bn thõn doanh nghip v
khỏch hng, khụng ngng t hon thin, i mi cụng ngh k thut, nõng cao cht
lng sn phm...
- Cnh tranh ngoi ngnh: L s cnh tranh gia cỏc doanh nghip, hay ng
minh cỏc doanh nghip gia nhng ngnh kinh t khỏc nhau, nhm ginh ly li
nhun ln nht. Trong quỏ trỡnh cnh tranh ny, mc tiờu ca cỏc doanh nghip luụn
l cú li nhun cao nht vỡ vy s cú xu hng chuyn vn u t t ngnh ớt li
nhun sang ngnh cú li nhun cao hn. S iu chuyn ny hỡnh thnh nờn s
phõn phi vn hp lý gia cỏc ngnh sn xut, ri kt qu cui cựng l, cỏc
doanh nghip u t cỏc ngnh khỏc nhau vi s vn bng nhau ch thu c li
nhun nh nhau, tc l hỡnh thnh t sut li nhun bỡnh quõn cho tt c cỏc ngnh.
1.1.4.4 Cn c theo phm vi lónh th
- Cnh tranh trong nc: din ra gia cỏc doanh nghip trong cựng mt quc
gia.
- Cnh tranh quc t: cỏc doanh nghip phi tn dng ti a li th cnh
tranh, s liờn danh, liờn kt ginh th phn, to uy tớn, thng hiu trờn th trng

quc t.
Trong bi cnh hi nhp ngy nay thỡ cnh tranh quc t ngy cng tr nờn
gay gt, cnh tranh quc t ũi hi cỏc ch th phi tuõn th cỏc tiờu chun quc t,
thụng l quc t.
1.1.5 Cp cnh tranh
Nng lc cnh tranh núi chung c nh ngha trờn ba cp khỏc nhau:
nng lc cnh tranh cp quc gia, nng lc cnh tranh cp doanh nghip v nng
lc cnh tranh ca sn phm, dch v.
1.1.5.1 Cp cnh tranh cp Quc gia
Mi quc gia u xỏc nh riờng cho mỡnh mt chớnh sỏch cnh tranh, nng lc
cnh tranh quc gia c xỏc nh l nng lc ca mt nn kinh t tng trng bn
vng, thu hỳt u t tt, bo m n nh kinh t - xó hi, uy tớn ca quc gia,
thng hiu quc gia, mụi trng vn hoỏ lnh mnh, nõng cao i sng nhõn dõn.

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

9

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

Bao gm cỏc nguyờn tc v quan im di hn v mt mụi trng cnh tranh ca
nn kinh t thụng qua vic phõn b cú hiu qu cỏc ngun ti nguyờn hu hn.
Chớnh sỏch cnh tranh thng tp trung vo cỏc vn c bn sau:
- Duy trỡ cnh tranh v chng c quyn
- Bo v quyn li ca ngi tiờu dựng thụng qua vic cm cỏc hnh vi cnh

tranh khụng lnh mnh, mang tớnh la di
- Bo v cỏc doanh nghip nh, hot ng c lp trc sc ộp cnh tranh ca
cỏc doanh nghip ln.
- Gii quyt cỏc vn kinh t gn lin vi chớnh tr v xó hi.
1.1.5.2 Cp cnh tranh cp doanh nghip
Nng lc cnh tranh ca doanh nghip l kh nng doanh nghip to ra c
li th cnh tranh, cú kh nng to ra nng sut v cht lng cao hn i th cnh
tranh, chim lnh th phn ln, to ra thu nhp cao v phỏt trin bn vng. Th hin
thng hiu ca Cụng ty, xõy dng thng hiu mnh cho Cụng ty to ra uy tớn
cng nh to c nim tin i vi ngi tiờu dựng. To ra vn hoỏ lnh mnh,
thõn thin khi ngi tiờu dựng n vi cụng ty. Chm súc khỏch hng v luụn coi
khỏch hng l thng v khụng gõy s khú khn cho khỏch hng. Doanh
nghip cn quan tõm n chin lc thớch ng hoỏ sn phm nhm tho món n
mc cao nht nhu cu th trng, s thớch ng ca sn phm ph thuc vo mc
chp nhn ca ngi tiờu dựng cui cựng v mc sn sng chp nhn sn xut
ca cỏc doanh nghip
1.1.5.3 Cp cnh tranh cp sn phm
V nguyờn tc, sn phm ch cú th tn ti trờn th trng khi cú c cu v sn
phm ú. Mun sn phm tiờu th c, doanh nghip phi nghiờn cu th trng
a ra nhng sn phm m ngi tiờu dựng a chung. Th hin giỏ c, cht
lng, dch v bỏn hng, chớnh sỏch bỏn hng nht quỏn, to mụi trng thõn thin,
sc cnh tranh trờn th trng... i vi cnh tranh cp sn phm thỡ ngi tiờu
dựng cũn quan tõm ti vic sn phm cú thõn thin vi mụi trng hay khụng? Sn
phm cnh tranh cú sũng phng trờn th trng hay khụng?

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

10

Viện kinh tế và quản lý

Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

Nhn xột chung: C ba cp cnh tranh u cú mi quan h cht ch bin
chng vi nhau. Tng cng h tr cho nhau nh: cnh tranh cp Nh nc tt m
cnh tranh cp doanh nghip yu kộm thỡ ngi tiờu dựng khụng mua, cnh tranh
cp Nh nc v doanh nghip tt m cnh tranh sn phm thp thỡ ngi tiờu
dựng cng khụng la chn mua sn phm. Do vy, cp cnh tranh ca Nh
nc, doanh nghip, sn phm rt quan trng to nờn sc mnh cnh tranh, ba cp
cnh tranh ny tng tr ln nhau.
1.2 NNG LC CNH TRANH CA DOANH NGHIP
1.2.1 Khỏi nim v nng lc cnh tranh
Thut ng Nng lc cnh tranh dự c s dng rt rng rói nhng vn
cha cú mt khỏi nim rừ rng cng nh cỏch thc o lng nng lc cnh tranh
c cp quc gia ln cp ngnh.
T Chc Hp Tỏc v Phỏt Trin Kinh t ó a ra mt nh ngha v nng
lc cnh tranh: Nng lc cnh tranh l sc sn xut ra thu nhp tng i cao trờn
c s s dng cỏc yu t sn xut cú hiu qu lm cho cỏc doanh nghip, cỏc ngnh,
cỏc a phng, cỏc quc gia v khu vc phỏt trin bn vng trong iu kin cnh
tranh quc t
Theo nh ngha ca t in Ting Vit[2, tr.1172] nng lc l (1) nhng
iu kin hoc vn cú lm mt vic gỡ ú; (2) kh nng thc hin tt
mt cụng vic v nng lc cnh tranh l Kh nng ginh thng li trong cuc
cnh tranh ca nhng hng hoỏ cựng loi trờn mt th trng tiờu th. Theo T
in:Nng lc cnh tranh l nng lc ca mt doanh nghip hoc mt ngnh thm
chớ mt quc gia khụng b doanh nghip khỏc, ngnh khỏc hoc nc khỏc ỏnh bi
v nng lc kinh t

Khỏi nim nng lc cnh tranh c hiu theo ba cp , nng lc cnh tranh
cp doanh nghip, cp ngnh v cp quc gia.
Tuy nhiờn, trong phm vi v gii hn ti nghiờn cu, tỏc gi s ch i sõu
nghiờn cu nng lc cnh tranh cp doanh nghip.
Cú rt nhiu quan nim v nng lc cnh tranh ca doanh nghip nhng quan

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

11

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

nim cho rng Nng lc cnh tranh ca doanh nghip l kh nng to dng, duy
trỡ, s dng v sỏng to mi cỏc li th cnh tranh ca doanh nghip nhm ỏp ng
tt nht nhu cu ca khỏch hng (so vi cỏc i th cnh tranh) v t c cỏc
mc tiờu ca doanh nghip trong mụi trng cnh tranh trong nc v quc t cú
l l phự hp hn c.
Xut phỏt im ca nng lc cnh tranh l li th cnh tranh - ngha l kh
nng sn xut v cung cp sn phm tt hn i th. Tuy nhiờn khụng phi nhng
gỡ doanh nghip hn i th u l li th cnh tranh. Li th cnh tranh trc ht
phi l yu t thnh cụng c bn, gn lin vi nhu cu ca khỏch hng, ng thi l
im mnh ca doanh nghip v luụn so sỏnh vi i th. Vỡ th iu sng cũn i
vi mi doanh nghip l phi hiu rt rừ li th cnh tranh ca mỡnh l gỡ, bt ngun
t õu v lm th no duy trỡ v phỏt trin li th cnh tranh ú.
1.2.2 Li th cnh tranh ca doanh nghip

1.2.2.1 Khỏi nim
Theo ti liu ca Din n Hp Tỏc Kinh T Chõu Thỏi Bỡnh Dng
nm 2006 thỡ Li th cnh tranh ca mt doanh nghip c o lng bng cỏch
so sỏnh mc tin b ca tớnh hiu lc v hiu qu trong vic s dng cỏc ngun lc,
tớnh ch ng v kh nng trin khai cỏc hot ng u t, kh nng ci tin cụng
ngh v b mỏy t chc trong tng quan vi cỏc i th cnh tranh ca doanh
nghip ú
Li th cnh tranh c hiu l cỏc yu t nng lc, ngun lc m doanh
nghip cú th s dng tin hnh cỏc hot ng kinh doanh mt cỏch cú kt qu
v cú hiu qu hn so vi i th cnh tranh.
cú li th cnh tranh cỏc doanh nghip cn phi cú chi phớ trờn mt n
v sn phm l thp hn (li th cnh tranh v chi phớ) hoc l to cho sn phm ca
mỡnh khỏc bit, u vit hn sn phm ca i th cnh tranh (li th cnh tranh v
khỏc bit sn phm) hoc lm ng thi c hai cỏch trờn.
1.2.2.2 Cỏc yu t c bn to nờn li th cnh tranh.
cú c li th cnh tranh ũi hi doanh nghip phi hot ng tt trờn

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

12

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

bn phng din c bn: Hiu sut v hiu qu cao hn, cht lng tt hn, i mi
nhanh hn v ỏp ng cho khỏch hng nhanh hn. õy l bn cỏch c bn nht

gim chi phớ v a dng húa m bt k doanh nghip no mt ngnh no ú cng
cú th ỏp dng.
- Hiu sut v hiu qu cao hn: Hiu sut c o lng bi mc tn
hao cỏc u vo cn thit sn xut ra mt sn phm hoc dch v nht nh.
Doanh nghip cú hiu sut cng cao, mc hao phớ u vo cn thit sn xut
ra mt n v u ra cng thp. Do ú, hiu sut giỳp doanh nghip t c li th
cnh tranh v chi phớ. Vic t c hiu sut cao, ng ngha vi vic s dng tt
nht cỏc u vo trong quỏ trỡnh sn xut.
Hiu sut v hiu qu u l nhng nhõn t quan trng nh hng n li th
cnh tranh ca doanh nghip. Theo Peter Drucker, hiu qu l vic gii quyt ỳng
cụng vic v hiu sut l gii quyt cụng vic ỳng cỏch. Nh vy, hiu sut phn
ỏnh nhng n lc ca cỏc b phn chc nng trong vic trin khai nhng hot ng
riờng bit. Trong hot ng thng ngy, cỏc nh qun tr cú xu hng nõng cao
hiu sut hot ng ca n v h. Tuy nhiờn, vic nõng cao hiu sut hot ng ca
cỏc b phn ca t chc khụng phi lỳc no cng dn n vic t ti cỏc mc tiờu
chung ca t chc. Khi iu ny xy ra s gõy nờn s lóng phớ ln. Vỡ vy, xỏc nh
ỳng cỏc mc tiờu chin lc di hn, lm cho mi ngi hiu c cỏc mc tiờu
ú, qua ú hng cỏc ngun lc v hot ng ca t chc vo vic t ti cỏc mc
tiờu chung vi hiu sut v hiu qu cao nht l iu kin quan trng trong vic xõy
dng li th cnh tranh ca doanh nghip.
- Cht lng cao hn: Sn phm cht lng l hng húa v dch v cú tin
cy cao trong quỏ trỡnh s dng v cú th thc hin tt cỏc chc nng m nú c
thit k ch to ra. Nh vy, cht lng cú th c hiu l s phự hp vi mc
ớnh hay nhu cu s dng ca khỏch hng. Tỏc ng ca cht lng sn phm n
li th cnh tranh mang tớnh hai mt.
+ Th nht, vic cung cp nhng sn phm cú cht lng cao to nờn uy tớn
cho thng hiu nhng sn phm ca doanh nghip. iu ny cho phộp doanh

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

13

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

nghip cú th bỏn cỏc sn phm ca mỡnh vi giỏ cao hn.
+ Th hai, cht lng cao hn dn n hiu sut cao. Cht lng sn phm
cao ng ngha vi vic gim bt thi gian hao phớ chnh sa li v khuyt im
ca sn phm cng nh gim bt cỏc dch v ph thờm. iu ny dn n vic gim
tiờu hao nhõn lc v tng nng sut lao ng, h giỏ thnh sn phm. Vic chỳ trng
n cht lng trong vic to li th cnh tranh ang tng lờn mt cỏch ỏng k
trong thi gian gn õy.
- i mi nhanh hn: i mi c hiu l bt c cỏi gỡ mi, cú th l cỏch
vn hnh mt doanh nghip hay nhng sn phm m nú sn xut ra. Nh vy, i
mi bao gm nhng tin b trong vic sn xut ra sn phm mi, cỏc quy trỡnh hot
ng, h thng qun lý, i mi c cu t chc v k c nhng chin lc ca
doanh nghip.
i mi cú th coi l yu t quan trng nht trong vic xõy dng li th cnh
tranh ca doanh nghip. Mc dự khụng phi tt c nhng gỡ i mi u thnh cụng,
nhng mt khi ó thnh cụng, s tr thnh mt ng lc ch yu ca li th cnh
tranh. ú l vỡ nhng s i mi thnh cụng to ra cho doanh nghip nhng yu t
c nht, nhng th m i th cnh tranh khụng cú (cho n khi nhng th ny b
i th cnh tranh bt chc). S c nht ny lm cho doanh nghip khỏc bit so
vi i th cnh tranh v cú th bỏn sn phm ca mỡnh vi giỏ cao.
- ỏp ng khỏch hng nhanh hn: ỏp ng tt nhu cu khỏch hng doanh
nghip cn cung cp nhng hng hoỏ, dch v m h cn vo ỳng thi im khỏch

hng mong mun. Vỡ th doanh nghip cn phi nghiờn cu nhu cu khỏch hng
tho món h.
Doanh nghip cú th nõng cao li th cnh tranh ca mỡnh bng cỏch tp
trung gim thiu thi gian ỏp ng khỏch hng, tc l thi gian ca quỏ trỡnh phõn
phi hoc tiờu dựng sn phm hay dch v.
Tt c nhng yu t ny u giỳp cho doanh nghip to ra s khỏc bit húa
so vi i th cnh tranh, t ú xõy dng uy tớn v lũng trung thnh ca khỏch hng
i vi thng hiu ca doanh nghip, giỳp doanh nghip cú c mc giỏ tt hn
so vi cỏc i th cnh tranh.
Học viên: Nguyễn Hồng Đức

14

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

Mụ hỡnh 1.1: Cỏc yu t c bn to nờn li th cnh tranh.

Hiu qu
Hu hỡnh

Li th cnh
Ngun lc

Nng

i mi

-Chi phớ thp

lc c

Vụ hỡnh
Kh nng

bit

tranh

Cht lng

-S khỏc bit

ỏp ng
khỏch hng

Cú th núi bn yu t trờn l bn yu t quan trng trong vic to c li
th cnh tranh ca doanh nghip. Vn t ra l lm th no cú th sn xut
kinh doanh cú hiu qu cao hn, cht lng tt hn, i mi v ỏp ng khỏch hng
nhanh hn, iu ny ũi hi doanh nghip phi cú nng lc c bit (cỏc ngun lc
v kh nng nht nh ).
Nng lc c bit l im mnh cho phộp doanh nghip cú c cht lng,
hiu qu, kh nng i mi v ỏp ng khỏch hng tt hn so vi i th cnh
tranh. Cỏc doanh nghip cú th xõy dng cho mỡnh nhng nng lc c bit
nhng lnh vc khỏc nhau. Nng lc c bit ca mt doanh nghip c xõy dng
trờn hai yu t b tr cho nhau l ngun lc v kh nng.

- Ngun lc ca doanh nghip c hiu l ngun lc v ti chớnh, vt cht,
nhõn s, cụng ngh v cỏc ngun lc v t chc. Cỏc ngun lc ny c chia
thnh hai loi:
+ Ngun lc hu hỡnh: Nh xng, mỏy múc thit b, ngun lc ti chớnh
+ Ngun lc vụ hỡnh: Nhón hiu hng hoỏ, uy tớn, bn quyn, bớ quyt cụng
ngh hay tip th.
nõng cao nng lc c bit, cỏc ngun lc ca doanh nghip phi va cú
giỏ tr va cú tớnh c nht. Ngun lc c nht l ngun lc m khụng cú t chc

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

15

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

no khỏc cú c. Ngun lc c coi l giỏ tr khi m nú giỳp to ra nhu cu cao
i vi sn phm ca doanh nghip. Núi cỏch khỏc, tc l nhng ngun lc to giỏ
tr cho khỏch hng.
- Kh nng l nhng k nng ca mt doanh nghip trong vic phi hp cỏc
ngun lc ny vo sn xut mt cỏch cú hiu qu. Nhng k nng ny nm trong
hot ng hng ngy ca doanh nghip, tc l trong cỏch thc ra quyt nh qun lý
trong ni b ca doanh nghip t c cỏc mc tiờu doanh nghip ra. Núi
mt cỏch tng quỏt hn kh nng ca doanh nghip l sn phm ca c cu t chc
v h thng kim tra ni b doanh nghip. Nhng cú li th cnh tranh thỡ cỏc
ngun lc v kh nng ny phi c s dng cú hiu qu.

Túm li, mun cú kh nng to li th cnh tranh thỡ doanh nghip phi cú
cỏc ngun lc cú giỏ tr v cỏc k nng cn thit khai thỏc v qun lý cú hiu qu
cỏc ngun lc ú.
Mt vn m cỏc doanh nghip cng cn phi lu ý ú l khi to ra c
li th cnh tranh ri, thỡ li th cnh tranh ú kộo di c bao lõu v lm th no
duy trỡ c cỏc li th ú mt cỏch lõu di. Vn ny ph thuc vo ba yu t:
Hng ro cn tr vic bt chc, kh nng ca cỏc i th cnh tranh v s nng
ng ca mụi trng ngnh. Tuy nhiờn, bt k mt nng lc no ca doanh nghip
dự khú n õu cng u cú th b i th cnh tranh tranh bt chc, vn quan
trng l thi gian. Thi gian m i th cnh tranh bt chc cng lõu thỡ doanh
nghip cng cú thi gian cng c v trớ, uy tớn ca mỡnh trờn th trng, lm cho
i th cnh tranh khú ln ỏt v doanh nghip cú thi gian hon thin li th ca
mỡnh. Nhỡn chung cỏc ngun lc d b sao chộp hn l cỏc kh nng. Do ú iu
quan trng i vi doanh nghip l thit lp c c s cho li th cnh tranh lõu
bn v duy trỡ c li th cnh tranh ú.
1.2.3 Cỏc yu t nh hng n nng lc cnh tranh ca doanh nghip:
1.2.3.1 Cỏc nhõn t thuc mụi trng bờn ngoi
Cỏc nhõn t thuc mụi trng bờn ngoi l cỏc yu t bờn ngoi doanh
nghip, cú nh hng trc tip hoc giỏn tip n hot ng kinh doanh ca doanh

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

16

Viện kinh tế và quản lý


Luận văn thạc sỹ QTKD

Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

nghip. Chỳng to ra nhng c hi cng nh thỏch thc cho doanh nghip. Mụi
trng bờn ngoi gm: mụi trng v mụ v mụi trng vi mụ (mụi trng ngnh).
a. Mụi trng v mụ
Mụi trng v mụ ca doanh nghip l tng hp cỏc nhõn t kinh t, chớnh tr
- phỏp lut, vn hoỏ - xó hi, t nhiờn, cụng ngh,... Cỏc nhõn t cú th tỏc ng
trc tip hoc giỏn tip ti doanh nghip v doanh nghip khụng th thay i nú m
cn phi bit thớch nghi mt cỏch sỏng to.
- Mụi trng kinh t:
+ Mc tng trng kinh t hng nm c ỏnh giỏ thụng qua mc tng
GDP v mc tng thu nhp bỡnh quõn u ngi/nm. Mc tng trng kinh t nh
hng trc tip n quy mụ v c trng ca cỏc c hi cng nh thỏch thc i
vi doanh nghip. Tng trng kinh t s kộo theo tng kh nng tiờu th sn phm
hng hoỏ, khai thỏc dch v trong ton b nn kinh t quc dõn, t ú to ra trin
vng phỏt trin cho cỏc doanh nghip v lm gim bt i ỏp lc cnh tranh trong
phm vi ca nhng ngnh riờng bit. Ngc li, khi nn kinh t sa sỳt, suy thoỏi s
lm gim nhu cu tiờu th sn phm hng hoỏ, dch v khai thỏc, ng thi lm tng
cỏc lc lng cnh tranh. S gim sỳt ca nn kinh t cng lm cho cuc chin v
giỏ s tr nờn khc lit hn trong cỏc ngnh ang nm trong thi k trng thnh.
+ Mc lói sut, cỏc chớnh sỏch tin t, t giỏ hi oỏi cng cú th to ra mt
vn hi mi cho doanh nghip nhng cng cú th l nhng nguy c i vi s phỏt
trin ca doanh nghip
+ Mc lm phỏt v nhng vn chng lm phỏt cng l mt nhõn t
quan trng nh hng n doanh nghip. Thc t, nu t l lm phỏt quỏ cao cú th
lm mt n nh nn kinh t, hn ch nhp phỏt trin kinh t, thỳc y vic nõng
cao t l phn trm cho vay vn v tng s giao ng v giỏ trao i ngoi t. Lm
phỏt tng lờn, d ỏn tin hnh u t tr nờn mo him hn, doanh nghip s
phi ct gim u t phỏt trin sn xut.
+ H thng thu v mc thu sut l nhng cn c c s Nh nc iu
khin mi quan h cung cu cỏc sn phm hng hoỏ khỏc nhau trong nn kinh t.

Học viên: Nguyễn Hồng Đức

17

Viện kinh tế và quản lý